3e Jaargang. De Sociale Week. BUITENLAND. BINNENLAND. No. 874. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. iÓÏT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering én het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Zaterdag 34 Augustus 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 13 regels 0.73, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. jDit nummer bestaat uit TWEE BLADEN en een GEILLUS- TREERD ZONDAGSBLAD. Het ontbreekt ons, Katholieken, maar (al te dikwijls aan durf, aan echten, tnanj- iïiel ijken durf., Levend in een tijd, waarin; onze kerkt- .jtorens en -transen met hunne kruisen jjrich hoog de lucht insteken, als zoo- iyele symbolen onzer vrijheid, dringen, ive ons zelf als 't ware terug in' ondein- Jjaardsche gewelven, als de Katacomben- ÏJPhristenen der eerste eeuwen. L Velen, die toch met rotsvaste over tuiging belijden de ééne, ware leer, ÖÖie toch kennen in haar heerlijkheid en J-ffeii-brengende kracht de blijde boód- schap van liefde, geopenbaard in denj (Katholieken godsdienst, schijnen, in het ijöpenbaar leven als een „verlaten, aai- •jde", die in grauwe dorte en triesteleeg- jlieid ter neder ligt, omdat de zon haar, biet met warmte heeft doorkoesterd en haar niet heeft doortrokken met haar j levenwekkende kracht. Zedurvenniet jjden Christus onverschrokken belijden voor Hhet aanschijn der Hem vijandige wereld. [Ze kunnen daden-loos en actie-loos [neerzitten, als ongeloovigen in brutale Jmiskenning of afvalligen in tergende {brutaliteit hun Geloof belasteren en be- fepotten. Het doet hun pijn en, het grieft hun, zooals de bespotting der moeder [{een kinderhart striemt, maar daartegen over in het openbaar leven daden, [èteilen, die als een hei-lichtend vuur hun, [Katholieke overtuiging uitstralen, dur- wen zij niet. Ze kruipen weg voor de jgreote woorden van den tegenstander, 'alsof ze tot mikpunt gesteld worden van een heel leger moordende kanon nen. Ze vreezen voor de drogredenen 'van de vijanden van, het geloof, alsof .ze niet wisten, dat het gebouw humi.er [Roomsche levens- en wereldbeschou wing niet zqo maar omver te werpejn [is, als ware 't een houten stellage. In 'eén woord: ze zijn wel overtuigd van iïde waarheid van hunnen, godsdienst, ze •kennen ook wel de godsdienstige be ginselen, maar durven die overtuiging jjniet uiten, durven die beginselen niet Ün het werkelijke, concrete leven toe passen. Eensdeels is dat tóe te schrijven aan ,het gevoel van rust, hetwelk de overtui ging, dat men in het bezit der waarheid [is, nun schenkt, en hetwelk ons te rugdringt van allen strijdanderdeels jjaan het feit, dat zij niet voldoende in- uzien, dat en hoe de godsdienstige be ginselen in het practische leven, moe- Jen worden toegepast dat die toe- hpassing niet aan een, liefhebberij, een .^geneigdheid van enkelen, is overgelaten, 'maar plicht is van allen. ln dat licht is een congres, zooals ^verleden week te Maastricht is gehou den het Maria-congres, hetwelk (Sn waarheid een Nederlandsche Katho liekendag kan genoemd worden, een ï'jDuitsche Katholiekendag, zoo- iials eveneens verleden week1 te Aklen, is •gehouden, van ver-strekkende beteeke- tuis. Daar toch werd met het jubelend [[enthousiasme en de vlammende geest- jjdriït het besef versterkt en verdiept, [iÜat men zijn Katholieke overtuiging niet [ïn loome rust mag beperken tot kerk ,'{en huiskamer; door de Roomsche praal ({en pracht, door de kruisen en beelden, !>en vanen en symbolen, die zich trium- (phcerend de lucht inhieven. voelde men in tzich kroppen het machtig verlangen om zijn (liefde voor den Roomschen godsdienst, izijn godsdienst, ook te toonen door jijde daad, ook' te doen uitstralen, als jee.i glorie voor den godsdienst zelf, en, ijals een zegen voor anderen;. En in de {(redevoeringen werd uiteengezet, h o e de [godsdienstige beginselen in het practische (leven moeten worden toegepast, dus uw elke daden men moet stellen. Maar wij hebben niet slechts te zien tiaar wat geschied is in ons land en 'jaan onze grens; wij staan, voor onze );Rcomsche Sociale Week. En in de 'lijn van onze voorafgaande beschouwin gen blijvende, 'kUnn,en wij niet anders' Wan het houden van een Roomsche fSociale Week< van harte toejuichen (jen het bezoek daarvan dringend Saanbevelen. Reeds zal het feit al- ylecn, dat er een Roomsche Sociale meek gehouden wfirdt, medewerken pin de vrees te breken, die sommigen nog weerhoudt uit te komen voor hunne be ginselen. En in de redevoeringeii wordt uiteengezet hoe men zijn Roomsche be ginselen moet beleven in het sociale leven. Zoo zal de SocialeWeek medewerken om door de verdieping van het plichtsgevoel eenerzijds en de vermeerdering van, de kennis anderzijds de vrees te breken, en te vormen Katholieken van de daad. Daarbij komt nog, dat op deze So ciale Week een pp bijzondere wijze ip het ieven ingrijpend onderwerp zal be handeld worden: Rechtvaardigheid en Naastenliefde. Een onderwerp voor iede- ren Katholiek van buitengewone betee- kenisi. Wie maar eenigszins kan, bezoeke daarom deze Sociale Week, wa,ar ver sterkt zal worden de overtuiging dat men zich Katholiek moet toonen en, zal worden aangetoond hoe men als Ka tholiek de groote beginselen van recht vaardigheid en naastenliefde in het leven kan en moet toepassen. De kiesrechtoptocht. Verleden jaar mocht 't. Nu mag 't niet. Verleden jaar was het brandpunt van den optocht het centrum der residentie, waar immers het bekende adres moest aangeboden worden. Nu zou men naar „Houtrust"- trekken, gelegen over het ververschingskanaal, om er een meeting te houden. 't Karakter der betooging was verle den jaar precies hetzelfde als nu: een manifestatie tegen heel de samenleving voor zoover die niet wil bukken voor de zweep van Troelstra. En zoowel verleden jaar als nu was de dag der Kameropening uitgekozen om het klappen van die zweep zoovelen mo gelijk te doen hooren. De burgemeester van Den Haag komt er echter nu pas achter, hoe de vork aan den steel zit en verbiedt de betooging, omdat zij „door telkenmale herhaling op den dag, door de Grondwet voor de ope ning van de Staten-Generaal bestemd, een ander karakter krijgt dan zij de eer ste maal had. Zij zou op deze wijze een tegenmanifestatje worden tegen de plech tige opening van het Parlement door het hoofd van den Staat, waartoe het open baar gezag zijne medewerking niet mag verleenen." De socialisten zullen den heer Van Karnebeek wel dankbaar zijn, dat hij hun optocht zulk een ingrijpend karakter toe kent. Hun beiooging werd tot dusverre nogal minachtend beoordeeld en ziet, nu komt daar op eens het hoogste gezag in de Residentie er zooveel relief aan ge ven. Neen, wij kunnen het wankelmoedig optreden van den Haagschen burgemees ter niet gelukkig vinden. Verleden jaar een soort breedheid van slappe opvatting, gelijk men van links meermalen jegens de roode bondgenoo- ten aan den dag legt. Thans een verbodje, waarvan b.v. het H b 1 d. geenszins ten onrechte zegt: „De burgemeester van den Haag laadt nil, door het zwakke van zijn redeneering, den schijn op zich, alsof hij, zwichtend voor de ontstemming, die zijn vergunning verleden jaar in allerlei conservatieve en hooge kringen heeft gewekt, naar een voorwendsel gezocht heeft om „zich er uit te draaien"." De vinger wordt hier op de wonde gelegd. Had de heer van Karnebeek ver leden jaar den optocht al durven ver bieden, hij zou niet in zoo netelig parket zijn geraakt. En er was reeds in 1911 reden te over voor een verbod. Gaat het immers aan, op een en denzelfden dag twee optoch ten in één stad te veroorloven? En nog wel twee, die vierkant van karakter ver schillen. Is dat niet spelen inet de open bare orde welk spel de burgemeester zich te minder mocht veroorloven, wijl de waardigheid van het Hoofd van Staat erbij betrokken was. Reeds verleden jaar ware dus «en verbod volkomen ad rem geweest en ook nu zou'de burgemeester vaster heb ben gestaan, indien hij zich eenvoudig had beroepen op de openbare orde. Ver leden jaar is weliswaar alles goed af- geloopen, doch wie kan ervoor instaan, dat zulks nu weer het geval zou wezen? Allerminst zij, die, naarmate zekere^Juni- gebeurtenissen" naderen, de politieke hartstochten ai feller e,n feller ontketenen, voor welk doel de optocht mede moest dienen. Congres voor zedelijke op voeding. H. M. de Koningin-Moeder heeft zich op het Congres voor Zedelijke Opvoe ding, hetwelk te 's Gravenhage wordt gehouden, doen vertegenwoordigen door Jhr. de Ranitz. Men heeft hierin een bevvjjs willen zien van de „breede" opvatting der door ons allen zoo hoog geachte Koninklijke Vrouwe, die nl. niet zoo kleingeestig en bekrompen zou zijn, om alleen een gods dienstige opvoeding als zedelijk-goed te beschouwen. In frappante tegenstelling met deze meening zijn de woorden, die Jhr .de Ranitz gisteren bij de opening van het congres heeft gesproken. Hij zeide o.m. „Door het Congres onder Hare Hooge bescherming te nemen, heeft H. M. daaraan willen geven een bewijs van Hare belangstelling en van "Hare sympathie, in de gelukkige overtuiging dat het congres, -hoewel uit verschil lende oogpunten de zedelijke opvoe ding beschouwende, ongetwijfeld ern stig zal doen gelden, zelfs in de eerste plaats, zooais Zij hoopt, een élement, waaraan Hare Majesteit persoonlijk de grootste waarde hecht en dat voor Haar het grondbginsel vormt, de on misbare basis, van elke welverzorgde en zedelijke opvoeding de Gods dienst." Het grondbeginsel, de onmis bare basis van elke welverzorgde en zedelijke opvoeding is de Gods dienst! ,Wij zijn .H .M. dankbaar voor die woorden, namens Haar door Haren ver tegenwoordiger gesproken. Zij vormen een schrille tegenstelling met de ope ningsrede van den voorzitter, waarin met geen enkel woord gewag werd gemaakt van den Godsdienst! Zij vormen een schrille tegenstelling met de uitlatingen van verschillende sprekers, o.a. van ze ker iemand uit.,.. Parijs, die het, om den mensch zijn zedelijke waarde te doen be houden, noodig achtte het aantal men- schen te beperken. Zeker er treden ook sprekers op, die een krachtig pleidooi leveren voor de Godsdienstige opvoe ding, maar de geest, die uit het geheel der verhandelingen spreekt, is een heel andere. Een heel andere, dan H. M. onze geëerbiedigde Koningin-Moeder hoopte, dat zóu heerschen op het congres toen Zij een vertegenwoordiger zond. ALGEMEEN OVERZICHT. Bevreemdend was het bericht aan het slot van een der telegrammen van, gister dat de vijandelijkheden tusschen Italië en Turkije waren opgeschort. Geien sprake van zegt de „Stefani" evenmin, als van de zending van, Senator Azarian. Blijft dus nog slechts aanhangig het voorstel-Berchtold Uit Konstanintopel wordt aan, de „Lo- kal Anzeiger" geseind: De Turksche re geering zal het voorstel van graaf Bercjh- told, onder dankbare erkenning voor de goede bedoeling, niet in overweging ne men, aangezien zij het beschouwt als een inmenging van een buitenlandschen staat in de binnenjandsche aangelegen heden van Ihet Turksche rijk. Zelfs een officieele kennisneming zal in dank af gewezen worden. Een artikel in de „Petit Parisien" van, gisteren draagt den titelHet plan van, Berchtold wekt wantrouwen. Rusland verbergt zijn wantrouwen njet, zoo schrijft het blad, het vraagt zich af of Servic en Montenegro, zijn, Slavische be schermelingen, geen gevaar loopenB om door de door Oostenrijk bepleite decen tralisatie nadeel te ondervinden,. Maar ernstige ongerustheid legt men op het oogenblik vooral te Rome aan den dag. Oostenrijk-Hongarije zou in, de eerste plaats zelfbestuur van Albanië wenschen. Italië vreest echter dat de Weensche regeering in Albanjë een soort van moreel protectoraat zou kunnen, ver krijgen en dat zou Italië evenzoo goed afbreuk doen als Rusland. Een officieus telegram aan de „Köln. Zeitg. verklaart echter dat het voorsiel volstrekt niet op het verleenen van, zelf bestuur aan Albanië aanstuurt. Niet de Oostenrijksch-Hongaarsche B.alk^npolili^k, |d,och de kr^h^u* die achter zulke uitlatingen werken, zijn, ver antwoordelijk' voor de ongerustheid, die nu in Turkije wordt opgewekt. Het is opvallend dat dit drijven juist in de Fransche pers zoozeer tot uTting komt, terwijl de Fransche regeering ambtelijk een zeer vriendelijke houding tegenpver het voorstel Berchtold inneemt, en men; moet zich afvragen, wiens pleitbezorgers de Franschen met deze anti-Oosten/ijk- sche campagne zijn, die met hun eigen, regeering in tegenstelling is. In verband met het voorstel Berchtold schrijft de „Lok. Anz." over de groepeering der mogendheden die de grootste moeilijkheden zou in den weg leggen voor internationale confe- rentiën. i Het blad vreest dan ook dat de on derhandelingen over het voorstel niet zoo vlot zullen afloopen. „Alleen de hoogere ambtenaren van, de ministeries van buitenlan.dsche zaken in Europa zijn bekend met de vertraging met de moeilijkheden, die zich voordoen bij het afwikkelen van bijna elke gemeen schappelijke actie ten gevolge van de splitsing in twee deelen van; het Euro- peesche concert. Zelfs als de belangen dezelfde zijn, het te bereiken doel het zelfde is, rukt men altijd gesqheiden op. Tot in de kleinste bijzonderheden luidt de strijdleusDrievoudig verbond tegenover triple entente. Vooral een, de zer groepen houdt met zeer eigenaardige volharding vast aan dit beginsel, en dik wijls is men geneigd te gelooven, dat jnen door deze houding op diplomatiekë voordeelen uit is, die met de aanvankelij ke zaak niets uitstaande hebben." Dat deze toestand tof moeilijkheden leidt, hebben de pogingen tot vredesbe middeling tusschen Turkije en Italië ge leerd, en deze moeilijkheden zullen ook wel een rol spelen bij de door Oosten rijk-Hongarije voorgestelde Balkan-actie. Nu is niets gebleken van verschil van; meening, maar het gewicht dat zekere organen van de triple entente eraan hech ten, om steeds duidelijk op te treden als afzonderlijk en aaneengesloten geheel veroorzaakt dikwijls onnoodige vertra- gng." De „Lókal-Anzeiger" protesteert voorts ten sterkste tegen tendentieuze poging om aan het woord „decentrali satie" van graaf Berchtold, de betee- kenis toe te kennen, van autonomie in Macedonië. Het tegenovergestelde is be doeld, immers, het handhaven van den, status quo, wanneer althans de mogend heden het eens blijven over de middelen, tot het bereiken van dit doel. „Misschien zal ook Frankrijk, tevreden met het succes, dat het, volgens de Pa- rijsche pers, onlangs aan de Newa be haald heeft, zich ditmaal tevreden stel len met den eenvoudigen, roem van zijn invloed aangewend te hebben, zonder naar bijzondere lauweren te streven;. Juist Frankrijk heeft door zijn groote fi- nancieele belangen, in Turkije bijzondere redenen om een verbrokkeling van Tur kije tegen te gaan. Hierbij zal het zeker den steun vinden van de meeste mogend heden, die uit het voorbeeld van Oost- Roemelië weten, dat voor Turkije een autonoom wilajet gelijk staat met het Verlies van een provincie." De Fransche buitenlandsche politiek heeft gister het onderwerp van een lange besp.eking der ministerraad uitgemaakt. Allereerst bracht Poincaré het verslag! uit over zijn jongste reis naar Ruslanid. Van zijn gesprekken met den, Tsaar en de Russische staatslieden heeft de mi nister een zeer volledige uiteenzetting gegeven. De menigvuldige kwesties, die hij met Sassonof aan een onjderzoeklheeft onderworpen, heeft hij in ontderdeelen uitgelegd. Het zijn: De Chineesdhe leening, een, punt waar omtrent de twee verbonden lan.den het thans volmaakt eens zijn. De houding van Frankrijk' in, den Ita- liaansch-Turkschen oorlog in het alge meen en tegenover Turkije in, het bizon der i Frankrijk' is, als Mahomedaansdhe groote mogendheid, verplicht om tegen over het Woord der geloovigen een wel willende houdnig in acht te n,emeai. De toestand op den Balkan in. verband met de betrekkingen tusschen Oostenrijk- Hongarije en Rusland. Het voorstel van graaf Berchtold. De overeenstemming in de gezin,dlieid van Frankrijk en Ruslan,d om in gedach tewisseling tq tr.ede.ii over den toestand op den Balkan gelijk Oostenrijk-Honga rije dat wenscht. De ministerraad heeft zich' vervolgens bezig gehpuden met den toestand te Ma- rakesj .De meer uitvoerige inlichtingen, die men van generaal Lyautey verwacht, zijn nog niet aangekomen. Men heeft echter besloten om de hoofdstad van het Zuiden buiten het krijgsbedrijf van' het Fransche bezettingskorps te laten, want een krijgsbedrijf tegen deze stad zou inderdaad aanmerkelijke versterkin gen vorderen. De politiek van de regeering is er een van de lange baan, van, voorzichtigheid en van redelijkheid. Het is noodzakelijk om de positie in de streken die Frankrijk thans bezet heeft te versterken en deze bezetting langzamerhand zuidwaarts uit te breiden. Dertig jaren zijn noodig geweest om Algiers te onderwerpende publiekje opinie geeft zich er rekenschap van, dat Frankrijk verscheidene jaren zal behoe ven om een dergelijke taak, die het in Marokko betreft, de Fransche overheer- sching langzaam maar zeker uit te brei den, haar toevlucht te nemen tot aan zienlijke versterkingen. 1 Ten slotte heeft Poincaré den minis terraad op de hoogte gebracht van den stand van de onderhandelingen tusschen Frankrijk en Spanje. Deze onderhande lingen nemen een zeer gunstig verloop en zijn op het punt afgesloten tei wor den. i GEMENGD. President Fallières en ko ning Alfons van Spanje zullen el kaar ontmoeten, maar de datum en de plaats der ontmoeting zijn nog niet vast gesteld. Naar een telegram van gisteren uit Peking meldt, hebben, volgens berichten uit Chineesche bron afkomstag, twee duizend Mongolen onder aanvoering van generaal Hoekatoeka een inval in Mandsjoerije gedaan, waar ze Toa- nan-foe bezet en geplunderd hebben. Chi neesche troepen uit Moekden, van ma chinegeweren voorzien, hebben den 20en dezer de Mongolen aangevallen. Het ge vecht duurde tot 21 Augustus; het is nog niet bekend met welken uitslag. De directie van de Messageries ma- ritimes en het stakende personeel dier reederij zijn het eens geworden en, dé bond van ingeschreven,en bij de marine heeft zijn goedkeuring ge schonken aan het tusschen, beide partijen gesloten verdrag; de bemanningen der schepen zullen aan boord terugkeeren,. Poincaré, de minister-president zal de. scheidsrechters aanwijzen, bij wier uit spraak in het geschil de twee partijen zich neer zullen leggen. i In een villa bij Milaan, toebehoo- rende aan graaf en gravin, Sormani, heb ben Italiaansche automobiel- bandieten 100.000 frs. specie en ju weel en ter waarde van 125.000 fr. w eg- geroofd. En zulks ondanks het feit, dg£ er zich. 20 bedienden in het huis bevon den. Wel is de auto, waarin de bandieten, zaten, later nog gezien, doch de politie mocht er niet in slagen de dieven, op het spoor te komen. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit is aan J. W. Birnie eervol ontslag verleend als ingenieur van den Rijkswaterstaat 2e kl. is aan den ie luit. op non-activiteit N. Visser van het wapen der infanterie eervol ontslag verleend is de kapitein-kwartiermeester bij de militaire administratie van het leger in Ned.-Indië D. Schiifer eervol ontslagen?1 is C. 1. Jacobse te St. Pieter, bij Maastricht benoemd tot opzichter van den Rijkswaterstaat 4e kl. i Hoe kan men de Katholieke Pers steunen De „Linzer Qunrtalschrift", een hoog staand Gostenrijksch theologisch tijd schrift, geeft aan de geestelijkheid eenige uitmuntende wenken, hoe men de Ka tholieke pers '.can steunen. 1. Help uw blad door uw verstandé- I ijk e n arbeid, schrijf het meest interes sante nieuws, dat in uw plaats gebeurt, op, en zend dat aan uw blad op, mdfr bekwamen spoed. 2. Richt een Katholieke persvereeni- ging op en zorg, dat elk lid jngeteekend zij op een Katholiek bla$

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1