225
3e Jaargang.
No. 872,
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
plT BLAD VERSCHIjNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bi] onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
Augustus
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratia
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
v Familie-relaties.
Mr. S. van Houten bejammert in een
Staatkundigen Brief" den „Rooden
(Dinsdag" met 'den optocht voor alge
meen 'kiesrecht. Is het misschien, omdat
ijhet den oud-liberaal zoo hard valt zijn
iiroode broeders in het linksche bloc te
feien ijveren voor algemeen kiesrecht, ter-
jjwijltoch volgens hem het tegenwoordig
■kiesrecht, voor zoover het de mannen
betreft, geen wijziging behoeft?,
Hij geeft er «en andere reden voor
jaan. Dat gezwets der roode broeders
hover de heerlijkheden van die roode
(Dinsdagen, zal de politieke leiders van
((rechts voedsel geven voor hun bangma
kerij tegen de sociaal-democraten. En
jde schade en schande van hun roode
■broeders zal ook moeten gedragen wor-
ïden door de andere partijen van het
iinksche bloc. Luister naar mr. S. van
Routen .zelf:
„En nu zou ik wenschen, dat ook
in "de sociaal-democratische kringen
overwogen werd, hoe zeer optochten
.als de nu weder voorgenomene, met
tall het gezwets over de heerlijkheid
Van die „roode" Dinsdagen, geschikt
zijn de overmacht der clericalen te be
vestigen.
Zij streelen persoonlijke gevoelens
■van enkele leiders, misschien voorna
melijk van een enkelen, maar door
Voedsel te geven aan de clericale bang
makerij verzwakken zij bij de stembus
de positie van links tegen rechts. De
pociaal-democratie als partij wint er
(niet door en in den strijd, dien de li
beralen in de andere volkskringen te
gen de clericalen voeren, verzwakken
zij de liberale groepen, op wier steun
bij herstemmingen tegen clericalen zij
toch ook zelf hopen,"
Hls toch lastig zulke familie. En hoe
Kan men er aan ontkomen zich door zul-
fce citaten niet te desavoueeren.
Maar nog 'n andere bemerking
(wat blijkt de band, die alle vrijzinnige
(partijen samenbindt onder het motto:
„Tegen de clericalen" stevig te zijn!
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Als de laatste van de zeer tegenstrij-
Idige berichten waar zijn hebben,
de Atbaneezen
(die tot gistermorgen gelegenheid hadden,
ide voorwaarden van de regeering aan
te nemen, indien zij het niet deden
zouden ze worden aangevallen daar-
jtoe nu allen besloten. De berichten uit
'(Uskub melden, dat de toestand beter is
.geworden en de bevolking gerustgesteld
fc. De aftocht van de Albaneezen, is be-
igonnen.
Drie bijzondere treinen, met Albanee
zen en hun, leiders zijn gisteren reeds
jlit Uskub vertrokken. De regeering had
tee om niet te hunn,er beschikking ge-
jsteld.
De winkels worden weer geopend en
'de straten krijgen hun, gewone aanzien.
Uit Saloniki komt echter nog een be
richt dat driehonderd Albaneezen zich
FEUILLETON.
De Erfgenaam van hertog Jean.
NAAR JÏET FRANSCH.
^4>
Een beetje spijtig, dat zij zich zooveel
ijnoeite had gegeven voor een zoo dood-
gewonen bezoeker, verklaarde Meg, dat
l'zij met haar kennis van de wereld
fiern aanstonds had beoordeeld, zooals hij
iiwas, heelemaal niet chique. Moeder Crus-
jtaud voegde er in haar teekenachtige taal
;aan toe: „De kaak ruikt altijd naar de
jharing!" m. a. w.persoon en manieren
verraden hun afkomst.
En mejuffrouw Espérit, getrouw aan
(haar zedepreekende zending, hernam met
(waardigheid
„Beiden vergist gij u. Niet zijn nederige
lafkomst kan men broeder Claudius tot
Verwijt maken. Hebben niet de schitte
rendste deugden de meest nederige po
sitie geadeld? Maar wèl betreur ik, dat
fle goede kloosterling zich ondankbaar
toont, dat hij kleinzielige wrok koestert,
tiat hij niet geheel en al den ouden
tnensch heeft kunnen afleggen, in cén
|woord, dat zijn ziel geen vleugels heeft"
hebben willen meester maken, van het
wapenmagazijn te Durazzo, waar zij, n,a
een verwoed gevecht door de gendarmen,
en de bevolking werden, afgeslagen.
JLJit de grensdistricten van,'
Montenegro
komen nog voortdurend ernstige en ver
ontrustende berichtetv De strijd moet
daar het karakter van een bloedige guer
rilla hebben aangenpmen. De opwinding
wordt er steeds grooter. Berane moet
zijn ingenpmen met hulp van de Malis-
soren. Drie duizend Alban.eezen uit Di-
bra en een aan,tal Mirdieten zijn volgens
de „Köln. Zeitg." nog in, aantocht.
De Porte heeft naar Cettinje een nota
gezonden, verklarende dat de verzekering
als! zouden geen Montenegrijnsche sol
daten aan de gevechten, aan de grens
hebben deelgenomen, onjuist schijnt te
zijn, naardien de aanvallers onder bevel
van Montenegrijnsche officieren staan.
Het Turksche gebied is geschonden en,
Turkije heeft daarom krachtdadige maat
regelen genomen. Wij aanvaarden, be
sluit de nota, geen verantwoordelijkheid
voor hetgeen er gebeuren zal, indien gij
de Montenegrin,en niet terugroept.
De mogendheden moeten de Porte
hebben medegedeeld krachtige stappen
te zullen doen te Cettinje. Niettemin
neemt de Porte gewichtige militaire
maatregelen.
Bulgarije
heeft de verzekering gegeven, dat het
den vrede niet zou verstoren,. De voortr
durende opwinding in Bulgarije en het
niet juiste begrip omtrent de strekking
van graaf Berchtold's voorstel hebben
te Sofia de avontuurlijkste geruchtdn
doen ontstaan. j i
De correspondent van de „Vossische
Ztg." te Sofia heeft bij gezaghebbende
personen navraag gedaan en meent de
houding van de Bulgaarsche rqgeering
als volgt te kunnen, kenschetsen
Bulgarije tracht nu of nooit en, zoo
spoedig mogelijk meer waarborgen te
krijgen voor de verbetering van, den toe
stand in Macedonië. Bulgarije wil Tur
kije den oorlog 'verklaren, als de Alba
neezen de autonpmie verkrijgen over een
kunstmatig gealbaniseerd Macedonië.
Van den vrede
valt nog het volgende te vermelden,:
Terwijl er nog steeds geruchten loo-
pen over voorloopige vredesonderhande
lingen op Zwitsersch gebied, vertelt men,
te Konstantinppel, dat niet daar, maar
te Parijs onderhandelingen aangeknoopt
zouden worden. De Turksche gezant te
Londen en, de Turksche gezanten te So
fia en Cettinje zouden, er voor overkomen
en dan een oud-gezant van Italië meft
twee secretarissen van de Conrsulta ont
moeten.
Het ministerie van buitenjandsche za
ken moet echter bevestigd hebben, dat
met Italië half-ambtelijke besprekingen
zijn begonnenAls wij de eischen en
de voorwaarden van Italië zullen kennen
en indien zij blijken aannemelijk te zijn
en niet te strijden, met het belang, de
waardigheid en de eer van Turkije, dan,
zullen wij ambtelijke onderhandelingen
VIII
Mijn vader en broeder Claudius koes
terden aanstonds groote sympathie voor
elkander om welke reden: om hun
gemeenschappelijk niet hoog intellectueel
standpunt, of om eenige andere reden,
ik weet het niet.
„Wel", antwoordde mijn vader na de
uiteenzetting van onze grieven, „als de
afkomst van broeder Claudius een ge
ringe is, moet het hem als te grootere
verdienste worden aangerekend, dat hij
geworden is wat hij is, een man van
hart."
„En zijn vijandigheid dan tegen her
tog Jean!"
Mijn vader stopte zich boos de ooren.
„Ik heb je al meer gevraagd, mij met
rust te laten ten opzichte van dien hertog
Jean. Ik heb geen partij voor hem te
kiezen, wijl ik hem niet heb gekend. Ik
ken daarentegen broeder Claudius, en
ik meen hem te kunnen beoordeelen
naar de wijze, waarop hij zijne taak
vervult. Gave God, dat ieder van ons
evenveel geweten en zelfverloochening
voor de zijne toonde!"
Bij die woorden keek mijn vader mij
van ter zijde aan. Hij had mijn vacantie-
werk voor een groot gedeelte onafgedaan
gevonden, en zijn ontevredenheid daar
aanknoopen,. Tusschenkomst van Euro-
peesche zijde zou nutteloos zijn.
In China
heeft in de jongste dagen, (berichten over
een aanslag op Joean.sjikai, inmiddels
tegengesproken, deden, het vermoeden)
eenige opwinding geheerscht. De oor
zaak lag in de terechtstelling van, een
tweetal generaals, die van deeln,ame aan
een complot tegen de jonge republiek be-
Sjchuldigd waren.
De nationale vergadering had, besloten
nadere inlichting te vragen nopens de
bewijzen waarop die officieren zijn, ge
vangen genomen en zonder vorm van
proces terechtgesteld. Joeansjikai heeft
het verzoek van de NationaleVergadering,
dat de eerste minister en de minister van
oorlog der vergadering de terechtstelling
van de generaals uit Han,kau zouden op
helderen, afgewezen.
De president heeft de leden van. de
Nationale Vergadering uit Hoepei uitge-
noodigd hem te bezoeken. Hij on,tving
hen vriendelijk en. verklaardehun de
houding van de regeering. De bezoe
kers waren bereid de Nationale Verga
dering over te halen er njet toe over
te gaan de regeering in, staat van be
schuldiging te stellen.
Al9 er geen reactie intreedt, is n,u de
crisis voorbij.
De correspondent van, de „Times" te
Hankau meldt, dat men de terechtstel
ling van geaeraal Tsjeng Tsjin Woe daar
met onverschilligheid opneemt. Men,
vindt daar, dat de man zijn, lot had1 ver
diend en men, denkt dat de opwinding
te Peking zal ophouden, zoodra bekend
is geworden, /vat men van, hem wist.
Voorts maakt men pit het voorval de
goede gezindheid op, die tusschen Joe
ansjikai en geaeraal Li Joean Hoeng
heerscht, die den president tot de terecht
stelling heeft aangespoord.
Over den toestand ia China meldt de
correspondent verder: De rijstoogst ia
het Jangtsedal is overvloedig en ook
voor de andere voortbrengselen, behal
ve voor katoen, zijn de vooruitzichten,
goed. Generaal Li Joean Hoeng hand
haaft de orde. Hierin slaagt ook de gou
verneur van de provin,cie Hunan. In heel
China neemt de welstand toe. De loonen
zijn opgeslagen en, de groote vraag naar
arbeiders voor den oogst vermindert de
werkeloosheid. De officieren vormen
nog steeds een gevaarlijk elemen,t, maar
van de overige bevolking verlangt het
overgroote deel naar rust en vrede.
Ofschoon Soenjatsen, veel invloed blijft
behouden, beschouwt men hem voor het
oogenblik niet als gevaarlijk. Duizen,den
hebben Woetsjang verlaten, en de be
hoefte aan arbeiders in Hun,an heeft de
positie van de regeering versterkt.
GEMENGD.
Een bericht uit Rome meldt dat
onder leiding van, Marconi binnenkort
op het Va ti ca an een station, voor
draadlooze telegrafie zal wor
den ingericht.
Keizer Frans Joseph moet den H.
Vader een zeer kostbaar ge
schenk aangeboden, hebben. Het is een
bijbel van groote waarde, daar 't vol
over was niet verdwenen, toen ik hem
zei, dat ik veel poëzie had gelezen en
mij in het boksen, paardrijden, het turnen,
het raketspel en andere edele ontspan
ningen had geoefend.
„Zijn geest te verrijken, sportman te
zijn, man van de wereld, dat alles is
heel mooi", zei hij, met z'n eng'én kijk
op de zaken; „maar 'n nuttig man te
wezen is heel wat gewichtiger. Houd
je voor 't oogenblik maar bezig met je
studiën, met het candidaatschap, waar
voor je werkt, en de rest zal van zelf
komen."
Ik zuchtte. Thans, nu ik genoten had
van het kasteelleven, van het groote aris
tocratische leven, van oen soort van ko
ningschap, scheen me het denkbeeld, mijn
doorluchte persoonlijkheid weer op te
sluiten binnen de vier muren van een
lyceum, mijn nobel karakter te plooien
naar de algemeene tucht, een afschuwe
lijke vernedering toe. Dit oud kasteel met
zijn ruime afmetingen, de tuin met zijn
maejstieuse symmetrie, jhet eeuwenoude
park, de kalme, serieuze, ietwat eentonige
gewoonten, welke wij hadden aangeno
men, al die zaken, welke sedert twee
maanden ons bestaan vormden, kwamen
ine, op het oogenblik van ze te moeten
laten varen, dubbel aantrekkelijk, schier
onmisbaar voor, en ik verbeeldde jne,
gens kenn,ers een der hoogst zeldzame
exemplaren is van de oudste gedrukte
uitgave van den bijbel na dien van Gu
tenberg.
- De Keizer van Duitschland
zal zich den 12den September te Wil
helmshaven aan boord van, zijn jacht Ho-
henzollern begeven, om het einde van
de oefeningen, van de vloot bij te wonen.
Er nemen aan, die-oefeningen 23 linie
schepen deel, onder welke 8 van, de
grootste. Bij zijn verblijf te Wilhelms
haven zal de Keizer ook het standbeeld
van zijn voorvader admiraal de Coligny
onthullen.
De directeur-generaal van finan
ciën en de minister van koloniën
van Portugal hebben een, reis aan
gevangen naar Engeland, Frankrijk en
Nederland.
De gemeenteraad van Butzbach, een
stad in Boven-Hessen, heeft het denk
beeld geopperd, dat alle Hessische ge
meenten met meer dan 3000 zielen een
gemeenschappelijk verzoekschrift aan het
ministerie van bin,nenlandsche zaken zul
len richten over de kwestie van d e
duurte van dë levensmiddelen-
Men zal daar het ministerie in, vragen,
om bij den Bondsraad voorstellen te
doen tot vergemakkelijking van den in
voer van levend en, geslacht vee, af
schaffing van het invoerrecht op Deensch
vleesch en verzachting van de voorschrif
ten op de vleeschkeur.
De ingeschrevenen bij de
marine hebben het voorstel van de
Compagnie des Messageries Maritimes
tot een scheidsrechterlijke oplossing van
het geschil aangenomen- Zij zullen onder
zeker voorbehoud aan boord gaan vóór
dat de uitspraak gevallen is.
BINNENLAND.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is de directeur van
het post en telegraafkantoor te Groenlo
E. A. Bongenaar eervol van het beheer
van gemeld kantoor ontheven en be
noemd tot commies der telegrafie lekl.;
is benoemd tot directeur van het post
kantoor te Musselkanaal J. Wessels Boer
thans commies der posterijen en telegra
fie, 2e kl.
is aan den directeur van het post- en
telegraafkantoor te Hoek van Holland
P. Hacquébard, eervol ontslag verleend,
zijn bevorderd tot hoofdcommies der
telegrafie M. Dolhain en P. Raadsveld,
beiden thans commies der telegrafie 'le
klasse;
is aan den adjunct-directeur bij den
dienst der posterijen L. J. Keiser, eervol
ontslag verleend;
is de le luit. der genie E. Scher-
penhuijsen Rom te 's Gravenhage voor
een termijn van drie jaren ter beschikking
gesteld van den gouverneur van Suriname
om te worden belast met de betrekking
van ingenieur, souschef van het departe
ment van Openbare Werken en Verkeer
in die kolonie;
is mr. L. L. BeckeringTi van Loenen,
kantonrechter van Paramaribo benoemd
tot lid van het Hof van Justitie in de
kolonie Suriname.
Défilé voor H. M. de Koningin.
Gisterochtend hebben twee batterijen
van het korps rijdende artillerie uit Arn
hem, die van Maandag af gekampeerd
hebben in de legerplaats bij Oldebroel^
voor de Koninklijke familie op het paleis
Het Loo gedeifleerd. Na afloop werden
de manschappen onthaald in de manége
in 'het koninklijke park, waarheen zich
ook de Koninklijke familie met gevolg
gaf.
De diamantnijverheid.
Na gezamenlijk onderzoek van het
onderwerp van het tusschen hen han
gende geschil, zijn de firma I. J.Asscher
en den A. N. D. B. tot de volgende
conclusies gekomen:
le. dat de firma Asscher is gekomen
tot de erkennning, dat niet staande ge
houden kan worden de door haar geuite
meening, dat de loonstandaard in de
roosjesbranche zou zijn gedaald en dat
haar uit dien hoofde loonsvermindering
zou moeten worden toegestaan;
2e. dat de A. N. D. B. is gekomen
tot de erkenning, dat de firma Asscher,
gezien de aard der grondstoffen en het
gevorderde fabrikaat, hooger loon betaalt
dan onder soortgelijke omstandigheden
gemiddeld betaald behoort te worden.
De A. N. D. B. aanvaardt, urt hoofde
van het sub 2 genoemde, de door de
firma Asscher voorgestelde loonregeling,
zoodat eene vermindering van 15 pet. op
de tarieven der firma voor het roosjes-
slijpen zal worden ingevoerd.
Heden is op alle afdeelingen weer
het werk begonnen. Alleen de 130 roos-
jesslijperg, die reeds vijf maanden waren
uitgesloten, beginnen eerst Maandag, te
gelijkertijd met het in gebruik nemen
van het nieuwe gedeelte der fabriek.
Winkelsluiting.
De Kamer van Arbeid voor deTabaks-
industrie te Rotterdam heeft zich, volgens
de „N. R. Ct.", met een adres tot den
gemeenteraad gericht, waarin zij zegt;
dat zij met belangstelling heeft kennis
genomen van de bij den raad ingekomen
adressen en voorstellen in zake het vraag
stuk der wettelijk vervroegde Winkelslui
ting en van wat over deze quaestie tot
dusverre in den Raad is gezegd.
Adressant wenscht nog in overweging
te geven, dat nagegaan worde of wel
noodig en mogelijk is, dat een eventueel
zelfde sluitingsuur zal gelden voor alle
en alle soorten winkels, daar het haar
niet onmogelijk voorkom^, dat voor een
bepaalde branche een later sluitingsuur
worde vastgesteld dan het wettelijk-
normale. Zoodanige ruimte van sluitings
maatregelen komt immers ook in het
buitenland wel voor en zoodanige con
cessie wordt daar wel verleend, inzonder
heid aan sigarenwinkels.
Te Delft is in verband met het bij
den raad ingekomen verzoek, om eene
verordening, regelende de winkelsluiting,
met de Delftsche Handelsvereeniging, de
Hanze en vier andere middenstandsver-
eenigingen een commissie gevormd,welke
een onderzoek zal instellen naar de mee
ningen in deze van de winkeliers.
dat ook ik een holle leegte zou achter
laten in dit wereldje, waarvan ik mij
als de spil beschouwde. Ik vroeg me
angstig af, wat er in mijn afwezigheid
zou worden van de bewoners in den
omtrek, van de ondernemingen van broe
der Regimbertus, van de roeping van
den kleinen Picard, van de ondeugend
heid van den kleinen Gauchenet, van het
groote,' verlaten salon op het kasteel, van
de ronddolende schim van hertog Jean.
Het was dus een groote verrassing
voor mij, toen mijn vader van den direc
teur van het lyceum een schrijven ont
ving meldend, dat een vreeselijke typhus-
epidemie over de stad was gekomen en
wegens die omstandigheid de terugkeer
naar het lyceum voor onbepaalden tijd
moest worden uitgesteld.
Nooit is me een vacantie zoo aange
naam geweest als die eenige weken van
onverwachte verlenging. Het liep al ver
in de maand October, en in deze berg
achtige streek, waar de koude vroeg in
valt, genoten wij van de vereenigde voor
deden van zomer en winter. De boom
takken wiegden zich nog groenend boven
onze hoofden, terwijl de doode bladen,
reeds den bodem bedekkend, kraakten
onder onze voeten. Het was een waar
genot, na in den kouden morgenmist
te hebben geloopen, het gezicht gestriemd
door een snerpenden wind, zich 's mid
dags te koesteren in het zonlicht van
een prachtigen middag, en den avond
te eindigen in den hoek van de ruime
haarden, waar vroolijke vuren vlamden
en knetterden.
Tot overmaat van geluk had het jacht
seizoen eenige beweging in de streek!
gebracht. Eenige soirées werden gegeven,
waarop wij verzocht werden en die het
hoofd van Meg heeleinaal op hol brach
ten. Het was een voortdurend ontpakken
van hoeden met veeren, lichtgele hand
schoenen, linten en franje, een oogen-
streelend vertoon van lichtblauwe en
rooskleurige japonnen, een onophoudelijk
zetten van papillotten, en als mijn zuster,
gekapt als een schaap, met honderdeu
krulletjes en om door een ringetje te
halen, in het rijtuig stapte en zich naast
mijn vader neerzette, die zich heel kiein
maakte, uit vrees van Meg's japon te
kreuken, riep moeder Crustaud geest
driftig uit
„Wat is ze mooi, onze juffer! In de
salons zullen er slechts oogen zijn, om
naar haar te kijkenAls ze nu maar
niet al ten huwelijk gevraagd wordt!"
(Wc réi
□gd.)
