21
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Sc Jaargang,
No. 871.
Bureau OUDE! SINGEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
OIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
jf 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
oer post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
Augustus
1912.
De ADVE^Ssj'TiEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden ir^^Jlingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
beryijsnumm^jP^^Kmtract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Klein ï3-='F'ifs,
-rénkaas f32.50.
(geen hand's- M 7,l'®n)
betrekkingen 1-iglveren
JMjja: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
50 cent, iedere regel meer 10 cent.
15.— 1
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Qoedkoope Journalistiek.
iNaar aanleiding van onzen driestar van
{(Maandagavond ontvingen wij ,een schrij-
yan van de redactie der „N. R. Cl", die
zegt daarin te lezen, dat „haar (onze)
oud-correspondent te Berlijn zijn particu
liere correspondentie van 12 .Augustus
aan haar (ons) blad vertaald heeft uiit de
„Neue Züridher Zeitung". „Wij moeten",
|uidt het verder, „allen schijn van waar
heid aan uwe beschuldiging ontnemen,
aangezien onze oud-correspondent se
dert jaren feeds eveneens correspon
dent is van de „Neue Züricher Zeitung",
(om het slechts bij diiit blad te laten.
Het vaderschap van de corresponden
tie in ons blad;, komt hem dus even
goed toe als van die in genoemd Zwit-
©ersch blad, zoodat van journalistieken
.roof geen sprake is."
Wie zouden wel eens willen weten,
jvie nog meer uit onzen driestar een be
schuldiging van journalistieken roof heeft
(gelezen. Wie kunnen duis niet aan het ver
zoek, waarmede het schrijven .beëindigd
iwordt, voldoen: een niet geuite beschul
diging intrekken.
Werkelijk, wij zelf hadden niet anders
dan zulk een .antwoord van de „N. R. Cf'
verwacht. Ons doel was alleen de aan
dacht ta vestigen op de singuliere coïn
cidentie: een gelijkluidende correspon
dentie in de „N. R. Ct" en een ander
jblad, en dat in de „N. R. Ct", die, doet
ze het al niet zelf, haar kolommen ter
beschikking stelt van de beruchte „ka
tholieke zijde" otm daarin da katholieke,
pers te kleineeren en minderwaardig te
verklaren, te schimpen op het gebrek aan
icorrespondenties of af te dingen op der-
zelver kwaliteit.
W;e wilden doen zien dat zelfs die
groote liberale bladen, die zoo prat gaan
,op ihun „particuliere correspondenties",
daarvoor dikwijls bediend worden door
een soort correspondentie-bureau .(al is
jdat dan één mkn) dat zich zeifis de moeite
biet geeft een „eigen correspondentie^
voor ieder blad te maken, doch voor het
gemak de rest „blauwt" of er een woor
delijke vertaling van maakt.
Het is bijna eenzelfde boerenbedrog
als waaraan sommige kleinere (heusch
ook liberale en z.g. neutrale) bladen zich
schuldig maken, wanneer ze boven be
richten die ze, als wij, van corresponden-
itie-bureaux ontvangen, met een breed ge
baar zetten: „onze correspondent te
Dan zouden we in de zoo achterlijk
gesmade roomsohe pers, wel oorspron
kelijker correspondenties kunnen aanwij
zen.
V* Nogmaals„Zedelijke Op
voeding".
Van 22 tot 27 Augustus gaat te 's-
(Gravenhage een „Congres voor zedelijke
Opvoeding" gehouden worden, 'tls in
ternationaal overal vandaan komen de
paedagogen, die nu een.s knusjes want
Ze hebben ook boottochten en, feestmalen
Sn 't zicht zullen uitmaken; hoe men
*t kind het best zonder godsdienst kan
Ibpvoeden.
Er is veel voorbereidend werk verricht
voor deze samenkom'st, welke deze nieu
wigheid vertoont, dat de inleiders der
/verschillende onderwerpen, hun proza
iniet zullen voorlezen, of voordragen, wijl
wat zij te zeggen hebben reeds in, extenp
jsb gedrukt staat in 't programmaboek,
i zoodat onmiddellijk de debatten kunnen
iaanvangen-
Een uitstekende maatregel, welke in,
*t algemeen navolging verdient, doch in
zonderheid in dit speciale geval nuttig
,Zal wezen, want er zal heel wat tijd npo-
tdig zijn voor debat.
We lezen toch in 't Handelsblad,
jdat zeer veel voor het congres gevoelt:
„Er zijn onder de belangstellenden
die de drie boekdeel en referaten bij-
eengepend hebben,, velen die merk
waardig onrijpe denkbeelden verkon
digen, er zijn uitnemende deskundi
gen bij, die belangrijke zaken ernistig
bespreken."
Is 't niet om te gieren„velen,,. die
Inerkwaardig onrijpe denkbeelden ven-
jkondigen."
Indien zulks wordt toegegeven door
jeen orgaan, dat groote belangstelling
poor het congres aan den dag legt, nu,
za.1 't de spuigaten wel uitloop en.
Op breede schaal heeft men blijkbaar
inleiders uitgenoodigdwie ,een denk-
beeldje had over zedelijke opvoeding
mocht het verkondigen, al was 't nog
zoo „onrijp". Van een wei-voorbereid
congres mag men .verwachten,, dat er
louter, uitnemende deskundigen be
langrijke zaken ernstig bespreken." Hier
evenwel moet worden geconstateerd, dat
er ook nog wel personen komen, naar
wien te luisteren het ide imoeite waard zal
wezen. i
Arme „zedelijke opvoeding", welke op
die wijze moet worden bevorderd. Gij
wordt daar ten congresse eenvoudig ge
worpen in een brouwketel, waarin ook
voor „merkwaardig onrijpe denkbeelden"
plaats is. En dan hoopt men, dat uit
het mengsel nog wat goeds zal voortko
men.
Wij hebben er niet veel verwachting
van.
Inmiddels zijn er nog, die er zich
over verbazen, dat onze Christelijke re
geering zich niet heeft doen, vertegen
woordigen in het eere-comité van 't con
gres.
't Verwondert ons geenszins.
Integendeel.
Theorie en practijk.
Te Groningen is door de S. D. A. P.
overeenkomstig het besluit op het laatste
grongres 'n Jeugd-organisatie gesticht.
Reeds op veertienjarigen leeftijd kunnen
jongens en meisjes lid worden. Het is
de bedo.eling den jongelui meer inzicht te
geven in maatschappelijke vraagstukken.
Het winterprogram zal nog niet veel
omvatten. Men zal beginnen met lees-
avonden, waarop de 'een of andere so
cialistische /brochure zal gelezen en
besproken iworden.
Het |is uit het 'hier gemelde duidelijk;
dat in de opvoeding der jeugd, zooals de
S.D.A.P. die wil inrichten, een tendenz,
een strekking ligt, nl. de strekking, dat
door de opvoeding zullen gekweekt wor
den goede leden van de S. D. A. P. Maar
....moet men de jeugd totdat ze zelf
kan oordeelen en dat is toch niet het
geval op 14-jarigen leeftijd niet neu
traal opvoeden, buiten elk godsdien
stig, staatkundig of ©economisch stelsel?
We hebben toch zoo iets dikwijls door
leden der S. D. A. P. hooren beweren,
als zij zich verzetten tegen het bijzonder
onderwijs. i
Theorie en practijk!
Theorie: de opvoeding moet ge
schieden buiten elk godsdienstig, staat
kundig of ©economisch stelsel.
Practijk: de opvoeding moet ge
schieden buiten elk Christelijk stel
sel; de socialistische theorie werkt echter
daarbij heilzaam, want men Jcweekt er
goede sociaal-democraten door.
ALGEMEEN OVERZICHT.
iDe groote buitenlandsche pers staat
vol berichten en commentaren over de
steeds loopende
vredesgeruchten
Wederom weet de „Voss. Zeitung" te
berichten dat ernstige besprekingen tus-
schen Italiaansche en, Turksche onder
handelaars spoedig in Zwitserland op
nieuw zullen plaats vipjden, en, naar hier
in diplomatieke kringen, stellig verklaard
wordt, zullen deze onderhandelingen zeer
spoedig bevredigende resultaten hebben.
In verband met dit bericht, mbet meii
er wellicht waarde aan hechten, dat de
wali van Rhodos, Soebhi bei, die als
krijgsgevangene in, Italië heeft vertoefd,
te Konstantin,opel is aangekomen. Vol
gens het „Berl. Tagebl.", wordt zijn
aankomst in de Turksche hoofdstad veel
besproken. Men gelooft, dat hij mede-
deelingen van dö Italiaansche regee
ring betreffende den vrede overbrengt.
De walk die na afloop van zijn zending
naar Italië zal terugkeeren, heeft een
lang onderhoud met den grootvizier ge
had. 1
Een mededeeling die de vredesgeruch
ten komt versterken is nogv dat de re-
geering bijna de geheele om Smirna sar
mengetrokken militaire macht i\aar Roer
melië wil zenden. Men is reeds overge-
gaan tot vermindering der Dardanelles
troepen. i
De regeering motiveert idezen maatregèl
staande vredesonderhandelingen aanval-
hiermede, dat in verband met de aanj-
len niet meer te vreezen zijn.
Tegelijkertijd bevestigt men in amb'
telijke Turksche kringen, dat de Italiaaiir
sche vloot zich voor de Dardanellen be
vindt, en men legt er vrees voor een!
nieuwen aan,val aan den dag.
Eenige oorlogsschepen kruisen, voor
den ingang van de golf van Smirna.
Turkije en Montenegro
schijnen van beide; kanten steeds meer
op een oorlog aan te drijven- Een ver
gadering te Cettinje heeft verzet aarif
geteekend tegen de wreedheden, die de
Turken te Berane gepleegd hebben, en
een motie aangenomen, welke verlangt
dat de regeering Turkije den oorlog zal
verklaren. Onder de bevolking nemen
de gisting en de oorlogszucht met den
dag toe.
De Montenegrijneu zetten de vijan
delijkheden tegen (ftefane voort, idat her
haaldelijk gevraagd heeft om versterkin
gen, Ibrahim Pasja heeft de reservisten
van Ipek en Dzjakowa onder de wapens
geroepen. Deze reservisten zullen0 wan
neer ze aan het bevel gehoor geven, naar
Berane gezonden worden. De minister
raad te Konstantinppel heeft op zijnj
protest .tegen ,de gebeurtenissen ,te Be
rane uit Cettinje ten antwoord gekregen,
dat de Montenegrijneu, die Berane aan
vallen, niet behooren tot de geregelde
troepen. De Porie heeft hierop den ge
zanten verzocht de opmerkzaamheid bij
hun regeeringen te vestigen op de hou
ding van de "Man,tenegrijnen om ern
stige verwikkelingen te vermijden,-
De mogendheden mbeten, nu de regee
ring van Montenegro uitgenoodigd heb
ben hun troepen uit Berane terug te
trekken.
Over de kwestie ontving de „Koln,.
tg." irog licc volgende lialf-ambiolijikG-
telegram uit Berlijn. Een oorlogsverklai
ring aan Montenegro zou voor Turkije
een, uitkomst zijn uit den, moeilijken
binnen,landschen toestand. Niettegen
staande de ernstige bedenkingen zal Tur
kije waarschijnlijk tot dit middel zijn
toevlucht nemen. Geen groote mogend
heid zou er belang bij hebben de Oos-
tersche kwestie weer op het tapijt te
brengen. Daarom zal waarschijnlijk ook
geen groote mogendheid er genoegen
mee nemen, dat Montenegro op eigen
gelegenheid onlusten verwekt. De heele
kwestie is voor Europa te belangrijk1,
om toe te laten, dat Montenegro zelf
standig een oplossing tracht te vinden.
Het Beiersche episcopaat heeft een
gemeenschappelijk schrijven tot den
Bondsraad gericht om aan te dringen
op afschaffing van de bestaande I
Jezuietenwet
De „Köln. Volksztg." publiceert den
tekst van het schrijven, waarin o.m. het
volgende wordt gezegd: „De verbonden
regeeringen staan voor een beslissing
(over het bekende Beiersche decreet) die
van zeer groote beteekenis is voor het
innerlijke leven, van de Katholieke Kerk
en waarvan den uitslag door de Beier
sche Katholieken met spanning en zorg
tegemoet wordt gezien
„De ondergeteekende aartsbisschop
pen en bisschoppen van het koninkrijk
Beieren zouden hun herderlijken plicht
verzuimen wanneer zij na zouden laten
in zulk een ernjstigen toestand hun stem
te verheffen voor de eischen .van het
recht en de gerechtigheid. Zij voelen
zich gedwongen uiting te geven aan de
ernstige bezorgdheid die hen en, hun dio-
cesanen vervullen, zou, wanneer regeling
van de wet zou worden voorgeslagen,
gegrond op overwegingen,, die nog van
kracht waren ten tijlde van, het ontstaan
der wet.
„De Jezuietenwet van 4 Juli 1872 is
de eenige uitzonderingswet in het Duit-
sche Rijk bestaande. Ze is door de Duit-
sche Katholieken altijd beschouwd als
een ongerechtigheid en een onverdiende
onderdrukking."
De bisschoppen wijzen er dan, op, hoe
gerechtvaardigd de ontstemming der
Duitsche katholieken is, daar een groote
meerderheid in den rijksdag zich meer
malen reeds voor de opheffing heeft uit
gesproken. Wil de Bondsraad echter niet
overgaan tot afschaffing van; de wet,
dan dringen de bisschoppen tenminste
aan op aanneming van het Beiersche de
creet, waardoor de ergste onrechtvaar
digheden worden weggenomen. De ge
grondheid van dat decreet wordt dan,
verder nog uitvoerig aangetoond.
Het Is te ihopen, dat het bezadigd, maar
klemmende woord van het Beiersche
episcopaat ce.n goed effect hebben zal.
Het Fransch-Spaansch verdrag
waarvan de onderteekening dezer .dagen
tegemoet gezien wordt, en dat tegelijker
tijd gepubliecerd staat in de „Times" en
de „Matin" laat Zich in de volgende
hoofdpunten sam envatten
Spanje behoudt de Noordelijke zóne
en blijft in het bezit, onder voorwaarde
evenwel, dat het den berg Gani, die Eik-
sar beheerscht, niet versterkt. Het staat
het grootste deel van zijn zuidelijke zone
af, behoudt het overige en een kuststreek
van 100 kilometer. De stadhouder van
den sultan in de Spaansche zóne wordt
uit een lijst gekozen, door Spanje opge
maakt. De Franciscaner-missies zullen
uit Fransdie en Spaansche zendelingen
worden samengesteld. Aan den Paus
wordt alleen het recht toegekend nieuwe
parochies op te richten. Frankrijk zal zich
zonder tussdhenkomst met het Vaticaan
in verbinding stellen, gelijk ook Spanje.
Frankrijk en Spanje zullen, elk in zijn ge
bied, de ontvangsten uit de tollen voort
vloeiend, behouden, doch Spanje moet
het bedrag dier ontvangsten, die het in
de havens van zijn gebied int, aan de
Banque du Marve afdragen. Dit wegens
de voorschotten door de bank gedaan.
Afzonderlijke clausules behandelen het
vraagstuk van het goederentransport van
de eene zone in de andere. Evenzoo zijn
speciale regelingen vastgesteld met be
trekking tot de schulden van het Magh-
zen, den spoorweg van Tanger naar Fez
en de grenspolitie. De nationaliseering
van Tanger is niet door het verdrag ge
regeld. De haven van Tanger zal zelfstan
dig zijn, gemeentelijke overheid hebben
en aan een internationalen raad onder-
hoorig zijn.
GEMENGD.
Naar uit Rome gemeld wordt heeft
de Paus voor de achtergebleven
familie-betrekkingen van, de op
varenden der 150 visscherschepen, die bij
den jongsten, storm in de Golf van Bis-
caye vergaan zijn, een, fonds gesticht
van 25,000 gulden.
Generaal Booth, de leider van
het Leger des Heils, is gisteravond om
10 u. 20 min. gestorven.
Te Tandzjer heeft men een, bericht
van den 15den, dezer uit Marakelsij
ontvangen, volgens hetwelk de Fransche
consul last ontvangen heeft, de stad te
verlaten. De troepen van, El Hiba moeten
in de onmiddellijke nabijheid van de
stad staan. Men kan, een legertje van
ongeveer 1000 man tegenover hen stel
len, samengesteld uit regelmatige troe
pen en manschappen van EI Giani en
Mtoegi. Latere berichten melden dat El
Hiba de stad is binnengedrongen.
De groote jury heeft den politie-
luitenant Becker en, vier anderen schul
dig verklaard aan den moord op Ro
senthal.
Volgens een bericht van, den Ame-
rikaanschen gezant te Managua aan zijn
regeering te Washingon, zijn bij den
opstand in Nicaragua reeds
meer dan 1000 menschen, om het leven
gekomen. Meer dan 500 lijken, liggen
nog op de straten en, pleinen der stad
Managua.
Gedurende de laatste dagen heb
ben in Engeland hevige stor
men en regenbuien gewoed, die
overal groote schade aanrichtten. Vooral
de oogst moet ontzettend geleden, heb
ben. In South Lincolnshire, in Lancas
hire en West Cumberland zijn de velden
een ware ruïne en alleen in Holbach-
districten zouden de landbouwers een
schade van f 1.200.000 geleden hebben-
Koninklijke besluite n.
Bij kon. besl. is aan Jl ;Tlh. W. ReiHngh
eervol ontslag verleend als notaris te
Leens
is de Oost-Indische ambtenaar mr. W.
F. Haase, laatstelijk raadsheer bij het
Hooggerechtshof van Ned.-Indië eervol
ontslagen
Ls aan den Chef de bureau bij het Staats
toezicht op de mijnen ,G. C. iBender eervol
ontslag verleend;
js bij het Staatstoezicht op de mijnen
benoemd tot bureelambtenaar Th. v. Lier
thans tweede-klerk bij dien tak van dienst
!en tot eerste-klerk B. F. Peeters, thans
eerste-klerk bij het departement van Land
bouw, Nijverheid en Handel.
Koninklijk bezoek.
Omtrent het bezoek van H. M. de Ko
ningin en Z. K. LI. Prjns Hendrik aan
de landbouwtentoonstelling te Leeuwar
den, op 28 dezer, wordt het volgend/el
gemeld:
Omstreeks 1 uur komen de vorstelijke
bezoekers per extratrein aldaar aan, om
zich direct te begeven naar het terrein,
van de veemarkt, alwaar het vee zal
zijn tentoongesteld. Vervolgens wordt een
rijtoer door de stad gemaakt, welke tocht
eindigt bij het huis van den Commissaris
der Koningin. Na daar eenigen tijd tel
hebben vertoefd, wordt weer een rijtoer!
gemaakt, om daarna een 'bezoek aan del
tentoonstelling te brengen.
Om 4 uur zal het vorstelijk echtpaar
naar Het Loo terugkeeren.
Het Bisschopsfeest te Haarlem.
Maandagavond is de feestuitvoering
van Vrijdag jl. herhaald, thans in den
vorm van een volksconcert. ,De groote
zaal der sociëteit „Vereeniging" >vas we
derom geheel gevuld, terwijl zeer vele
eerw. heeren geestelijken onder het pu
bliek werden opgemerkt.
Te kwart over acht kwam de jubilee
rende Bisschop de zaal binnen en werd
met een hartelijk hoera-geroep verwéK
komd.
Het programma had ongeveer Jijzelf*
de verloop. Nadat Mgr. gezeten was,
zong het koor het „Ecce Sacerdos" van
Philip Loots onder leiding van den com
ponist.
Mr. A. J. S. Heerkens Thijssen nam
daarop het woord om een welkomst
groet uit te spreken.
Vervolgens werd de jubelcantate uit
gevoerd. Daarna besteeg rector L. van
den Berg het spreekgestoelte, tot het
houden Van de feestrede.
Na ouverture van ,Willem Andries-
sen en Handei's Halleluja, verliet Mgr.
te KWart WUI tien vlo terwjjl
het overtalrijke publiek den hoogvereer
den jubilaris een hartelijke ovatie bracht
De diamantnijverheid.
Van eergisternamiddag 2 uur tot des
avonds 8 uur heeft de bondsraad van
den A. N. D. B. vergaderd, ter behan
deling van de aanhangige voorstellen tot
beëindiging van het conflict met de firma
Asscher. Daarna vroegen en verkregen
de voorzitter en de secretaris van den
bond, de heeren Polak en van Zutphen,
een onderhoud met de firma Asscher.
Gistermorgen werd de vergadering van
den bondsraad voortgezet. Het resultaat
van de besprekingen is, dat het conflict
is geëindigd. De uitsluiting is opgeheven.
Donderdagochtend wordt de arbeid op
den gewonen tijd hervat.
Tehuis voor alleenstaande blinden.
Gisteren is in tegenwoordigheid van Z.
K. H. den Prins der Nederlanden en
van vele belangstellenden het tehuis voor
alleenstaande blinden te Wolfhezen ge
opend.
Gelijk bekend is, gaat de stichting uit
van de .Vereeniging Nationale Blinden
zorg en bedoelt zij een gezellig tehuis*
goede 'huisvesting en humane verpleging,
te geven aan die alleenstaande blinden,
die niet of niet geheel in hun eigen levens
onderhoud kunnen voorzien en niet opge
nomen kunnen worden in het gesticht
voor volwassen blinden te Amsterdam,
als zij ouder zijn dan 30 jaar.
In Augustus van het vorige jaar werd
in tegenwoordigheid van H. M. de Ko
ningin de eerste steen van het tehuis ge
legd.
Steenkolen-elevators.
Gistermiddag is voor het eerst in de
Amsterdamsche haven een steenkolen-
elevator in werking gesteld.
Naar men weet, geven deze elevators,
welke in de Rotterdanische haven reeds
sedert eenigen tijd in dienst zijn, eer
groote bespoediging bij het steenkolen-
laden der stoomschepen. Door werklie
den wordt gemiddeld 40 ton in het uur ir
de kolenbunkers van een schip geladen
terwijl de nieuwe elevator een capacitei
heeft van 600 ton in een uur, wat dus eei
enorm verschil oplevert. Terwijl voor he
laden van 3500 ton kolen in een groot
boot ongeveer 500 a 600 werklieden noo
dig zijn, telt het personeel van een eleva
tor slechts 10 man; hierbij komen n©
eenige werklieden in de bunkers van h<
schip zelf.
Door middel van groote bakken, evet
als bij een baggermachine, worden d
brokken steenkool uit een groote Riji
aak opgehaald ,en in een trechter ge
worpen, van waaruit zij door middel va
een z.g. Ja cobs! add er over den groote
hoog sta^ndeu ^rra vap ,den elevat<
