Maandag BUITENLAND. BINNENLAND. 3e Jaargang, No. 869. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per kwartaal; bi] onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post t L50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 27a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. 19 Augustus 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regelmeer 10 cent. V Goedkoope journalistiek. De goedkoopste journalistiek js wel de-Roomsche, die immers slechts werkt ancf de beruchte schaar en de dito lijm pot! Men hoort het toch dag aan dag beweren, niet alleen ,door tegenstanr ders, maar zelfs door sommige Katho lieken, die dan pog durven beweren, het goed met hun eigen pers te meenen. ,,'tls jammer, ze zouden zoo graag hun liberaal blad laten loopen en zich op leen blad uit eigen kamp abonneeren; «laar deze zijn zoo achterlijk, knippen piun berichten uit de liberale bladen en komen dan natuurlijk ,een paar dagen, te laat. En mooie correspondenties, pret tig geschreven brieven uit het buitenland zooals bijv. de Nieuwe Rotterdammer, .welke van de Katholieke bladen heeft ze." Dergelijke beweringen moeten we meestal met schouderophalen laten pasc Seeren, zonder zelfs .te trachten ze te weerleggen, 't Is toch vechten tegen de bierkaai. Nu echter meenen we te kunnen, bei- wijzen dat het zulk een toer niet is, (zelfs voor kleine bladen, om even mooie (Correspondenties te hebben als die groo te liberale. Dezer dagen bevatte de N. R. Ct. jjeen brief uit Berlijn, met het kopje „Ber- |1ijnsche zwerftochten" en gedateerd (.Berlijn, 12 Augustus. Heel persoonlijk begint de correspon dent: „lk heb hem lang gekend, reeds 'jtoen hij als jongman te Berlijn aanj- 'jkwam...." enz. Deze heele prachtcorrespondentie, 380 Iregels tellende, zouden we letterlijk jecnsluidend den lezer kunnen voorzet ten, als we de moeite wilden nemen ze jUit de „Neue Züricher Zeitung" te ver- 'talen. We zouden er ook, zonder gevaar van pp onze vingers getikt te worden in 'Zurich kent men toch waarschijnlijk ons blad niet kunnen bovennettenParti culiere correspondentie. Berlijn, 12 Aug. algemeen overzicht. Al ernstiger worden de geruchten, die 'Spreken over de vrede in zicht Ofschoon vroeger steeds tegengespro ken werd dat onderhandelingen, zij het ridan officieus, ook van den kant van Tur- Ifcije werden gevoerd, verzekert men nu in iKonstantinopel dat tusschen nieuwe afge vaardigden van Turkije en vertegenwoor- 'digers van Italië, officieel nu, besprekin gen zijn begonnen om te komen tot een (grondslag voor den vrede. Van de vroe- Igere onderhandelingen is nu ook nieuws 'losgekomen. De „Tansimalt" publiceert een reeks onthullingen over de onderhandelingen die door den vroegeren president van den Turkschen Staatsraad Said Halim i'Pasja in Zwitserland met Italië zouden Zijn gevoerd. Volgens dit blad zou een voorloopig .vredesverdrag zijn opgesteld; het moest FEUILLETON. De Erfgenaam van hertog Jean. NAAR HET FRANSCH. .21) Mejuffrouw Espérit had een verkoud heid opgeloopen door op het terras te hlang" naar de sterren te kijken, wat in [Öen herfst gevaarlijk kan wezen. Zij wik kelde zich dan ook huiverig in haar sajal, bij elk woord, dat zij waagde te spreken, [(geschokt door een vreeselijk genies. Dat 'belette haar intussqhen niet voor ons in [(dichterlijke taal de lof van dit einde van ihet seizoen te bezingen, de tempering Lyan het zonlicht, het geruisch van den itwind door de pijnboomen, de nevels als [teen grijs gordijn van den berg neerdalend. Ondanks zijn beleefde houding scheen .broeder Claudius in dit gebabbel niet jyeel belang te stellen. Zijn oogen dwaal den als werktuigeli*.< door het vertrek 'heen, en vestigden zich dan weer in leen gedwongen beweging op ons, om Jechter spoedig hun zwerftocht te hen- lyjat ten. „Kijkt u naar de schilderijen?" vroeg 'ik, er eindelijk in slagend aan het woord 'te komen. „Ik zal er u een verklaring! voor geven."- nog slechts onderteekend ,worden, toon het bericht kwam dat het kabinet Said- Pasja afgetreden was. De „Tansimat" verklaart verder over dat verdrag niets te mogen mededeelen. Slechts cén be paling publiceert het, een bepaling, die zeer compromitteerend iis voor de Jong- Turksche partij. Italië zou nl. een som gelds storten in de partijkas van de Jong- Turketn. .Die gelden, die z.g. voor het stichten van scholen bestemd zouden zijn zouden verschaft worden door do Banco idi Ram a en Banco di Commercio Ita- liano; ze zouden niet in de begrooting verantwoord worden. Uit Albanië dat geheel in rust heette te zijn, komen weer ernstiger berichten. ,Het „Berl. ,Ta- geblatl" bevat een telegram van den vol genden inhoud uit Uskub d.d. 16 dezer. Terwijl de gouverneur-generaal heden in groot-uniform bij den consul zijn eer ste officieele bezoek aflegde, bestormden de Albaneezen de gevangenis en bevrijd den alle Mohammedaansche en Christe lijke gevangenen. De verschillende natio naliteiten moeten thans, naar verhouding van hun zielental, belastingen voor het onderhoud van de hier vertoevende Alba neezen betalen. Van eenige rijke Deis werd geëischt dat zij 1000 poond zouden storten. Gisteren zijn met den posttrein 500 andere Albaneezen aangekomen. Mor gen zullen stellig 15.000 Albaneezen in •de stad zijn. De toestand wordt steeds hachelijker. De hier aanwezige Albanee zen staan er op naar Saloniki op te rukken; 300 gewapenden zijn reeds als voorhoede naar Köprulu gezonden. Uit Elbasan zijn 3000 Albaneezen ver trokken, om anciere plaatsen, te bezetten. Soldaten trekken hun tegemoet. De hoofden der Albaneezen, die te Prisjtina bijeengekomen zijn, hebben den gewapende benden, die Uskub zijn bin nengetrokken, gelast, de stad onverwijld te verlaten. De minsterraad besloot den Albanee zen niet toe te istaan Saloniki binnen te dringen Het gerucht gaat, dat gewapende Al- baneesche benden Koumangva binnenge trokken izijn. In kleine groepen kwamen 150 gewapende Albaneezen te Saloniki aan. ,Het gouvernement gaf aan den com mandant der troepen opdracht om Ab dul JHamid naar een andere plaats, wel- kle geheim gehouden wordt, over tebren- glen. .Bevestigd wordt dat aan alle perso- nlen, die aan den ptpstand in Albanië me- dje pliebtig .zijfn, amnestie is verleend. Aan de Montenegrijnsche grens is hlet (ook ,vveer Spaansch toegegaan. D|e christenbevolking van de landstreek Blerane kwam in opstand, plunderde en maakte zich meester van twee naburige plaatsen. Turksche troepen verwoestten met hunne kanonnen de dorpen. De Chris tenen vielen daarop drie Turksche blok huizen op de Montenegrijnsche grens aan en verwoestten ze. De strijd bij Berane duurde gisteren den geheelen dag tot aan het vallen van den nacht. Verscheidene gewonden werden naar de Montenegrijn sche grens getransporteerd. Ik stond op, hij evenzoo, en ik maakte met hem de ronde door het salon, hem op goed geluk af de onderwerpen der verschillende schilderstukken, die de wanden sierden, verklarende. Ikgieloof zelfs dat ik hem een portret van Sully voorstelde onder den naam van maar schalk van Sommerive en een Anna van Oostenrijk als de echtgenoote van dien zoogenaamden krijgsheld. Gelukkig kon mijn toehoorder mijn vergissing, noch liet anachronisme (tijds- tegenstrijdigheid) achterhalen. Hij luis terde naar mij met de meest oplettend heid, en toen ik geëindigd had, ging hij heen, ons dankend voor onze vriende lijke ontvangst. Maar mijn eerste succes als redenaar had me bcgeerig gemaakt naar nieuwe lauweren, en ik besloot dus onzen gast de volle maat van geluk uit te meten, door hem de overige merkwaardigheden van Sommerive te doen bewonderen. Dit zou me een uitstekende gelegenheid bie den, om -mijn geliefdkosod verhaal te plaatsen, dat, natuurlijk, te pakkender zou zijn op de plaats zelve, waar die) dramatische gebeurtenissen hadden ge speeld. Bijgevolg hield ik broeder Clau dius, de de triap wilde afdalen, tert<gl „Mijnheer", voegde ik hem op veel- belovenden toon toe, „ik zal u in de .appartementen van hertog Jean, ropdlei- De .Turksche autoriteiten dreigen de geheele christenbevolking in de aangren zende landstrekeii van Montenegro te ver delgen. De gevechten duren voort De staat van beleg is voor Berane afgekondigd. De aardbeving in Turkije heeft, naar hei stationschip Scorpion dat teruggekomen s van liet tooneel van de ramp, meldt, e n veel grooteren omvang en veel ernstiger gevolgen gehad dan men eerst dacnt. Het aantal .'ooden wordt geschat op 7000, dat der gewonden op 6000. De lij- ikenstank maak; den toegang tot vele dor pen onmogelijk Andere dorpjjn liggen in puin en asch. De schokken juren voort. In een dorp werden de bev oners nog in verdoofden toestand aangetroffen. Zij zaten in groe pen bij elkaar en klaagden over de ramp. Het Roode Kruis en de Grieksche liefda- 'digheidsgenootschappen zijn ijverig be zig met hulpbetoon. Als een donderslag uit helderen hemel komt plotseling het bericht [uit Peters burg dat de sta-it van beleg as afgekondigd voor Kroonstad, een be richt, dat aanleiding geeft tot allerlei ge ruchten. x Van weling., lichte zijde .wordt ver klaard, ,dat dt^-reden te zoeken is in de revolutionuaijja-bewegingen bij de Russi sche marine.. ,in had den maatregel wil len uitstellen d 4 Jia het vertrek van den Fransdien jjnï*$ ter-president, doch er wa ren belangrijk ^redenen om deze stappen vroeger t e doi?s. De staat van beleg was tegen liet ei ui. van het vorige jaar op geheven, nadat hij in October 1905 afge kondigd was. Men verzekert, dat een reeks arrestaties en verbanningen plaats zullen hebben. Verontrustende verschijn selen zijn niet alleen waargenomen bij de Oostzeevloot, doch ook bij de Zwarte Zeevloot. De commandant van de Zwar te Zee-vloot, admiraal Eberhardt, heeft ontslag gekregen, omdat hij niet op de (hoogte was van de gisting onder de ma trozen van ?ijn eskader. Zooals men weet zullen spoedig naar Peru jn het land der rubbergruwelen Oen aantal jEngelsche missionarissen, wier namen wij reeds meldden en welke keuze idoor Z. 'H. den Paus is goedgekeurd, ver trekken. 'Men is van plan de missiestatie in het hoofdkwartier van de rubbermaatschappij op te richten, om vandaar uit de streek te bereizen en met de Indianen in Contact te komen. Dan zullen scholen gebouwd worden en andere instellingen. De mis sie zal blijvend zijn, want daardoor al- lleen hoopt men de inboorlingen uit de hand van hunne beulen te kunnen red- iden. Iedere mishandeling zal intusschen onmiddellijk1 in Lima en ook in Engeland bekend worden gemaakt. Men heeft juist de Franciscaner-orde ■uitgekozen omdat in die streken de her innering aan de werkzaamheid van die orde uit de dagen van de verovering 'den." Hij stamelde wat, wijzend op liet late uur, op broeder Regimbcrtus, mijne vriendelijkheid, waarvan hij gieen mis bruik mocht maken, enz. „Ik ben geheel tot jjw dienst", ant woordde ik beleefd, „en wijl ik de vol gende week naar het Lyceum terugkeer, zult u goed doen met van mijn aanbod gebruik te maken, 't Is de moeite van het zien waard." Ik duwde hem zacht voor mij uit in de bibliotheek ein reeds begon ik, zoo goed als ik de bijzonderheden door on zen concierge bij onze komst opgedreund te verhalen. „H,ier", zei ik, „heeft hertog Je,an het grootste gedeelte van zijn tijd doorge bracht." Ik meende alsnu op het gelaat van den Broeder een ongewone uitdrukking waar te nemen. Men zou gezegd hebben dat eene aandoening langzaam uit de diepte v,an fcijn ziel oprees, zi,ch in zijn rustige oogen weerspiegelde en door zijn ruw' gerimpeld masker heendrong. Dat verschijnsel werd te zichtbaarder naar gelang wij onzen wandeling voort zetten en aanvankelijk schreef ik er de oorzaak van toe aan den onweerstaan- baren indruk van mijn welsprekendheid. Ik geraakte nu in vuur over mijn om verwerp. en Vet verhaal van den cqnqierge idoor de Spanjaarden, nog altijd voort leeft. Het bruine habijt zal allen vertrou wen inboezemen, verklaarde nog onlangs een reiziger, die in Pujtumayo vertoefd had. De Missie in dit afgelegen gebied zal zeer veel geld kosten. Tot nu toe zijn fondsen bijeengebracht, die de paters in istaat zullen stellen hun eerste statie op te richten en zich eenigen tijd te onderhou den. Ook vele Engelsche protestanten, idie inzagen dat alleen de Katholieke mis- tsie daar zegenrijk werkzaam kon zijn, jhebben bijgedragen. Bovendien hebben •eenige aandeelhouders van de Putumayo Rubbermaatschappij, het dividend, dat zij ontvangen hadden, aan de missie ge schonken. j GEMENGD. Gisteren vierde keizer Frans Joseph zijn 82sten verjaardag. Meer dan 63 jaar staat de keizer-koning nu reeds aan het hoofd der Donau-monar- chie, een der langste regeeringen van de geschiedenis. Generaal Botha de Zuid-Afri- kaansche premier is door den koning van Engeland tot Engelsch -eere-gene- r a a 1 benoemd. Het zal wel de eerste maal zijn in de geschiedenis, dat een veldheer, die gedurende twee jaren een machtig rijk in bedwang hield, enkel over eenige duizenden mannen bescliikkend, tien jaar later den generaalstiitel krijgt van het land, dat hij toen bevocht. Volgens de Parijsche bladen staat El Hiba, de zoon van Ma el Ainin, met 2000 goed gewapende lieden voor Ma- rak es j. Hij vindt slechts ,100 man van de Marokkaansche Tabor tegenover zich, die onder bevel staan van een Fransch of ficier en 6 onderofficieren. Te Parijs ver onderstelt men dat alle Europeanen de •stad reeds hebben verlaten. Naar Reuter uit Madrid meldt, heeft de Spaansche regeering bij onderzoek van de jongste voorvallen te Mazagan den indruk gekregen, dat de Spaansche: consul juist heeft gehandeld en zijn be voegdheid niet heeft overschreden. Naar men zich herinnert, had de consul een kaid, door de Franschen vervolgd, hel pen ontvluchten. Naar uit Mexico (stacty gemeld wordt, moeten de opstandelingen in de provincie Morelos zich aan de vreese lijk s t e „wreedheden schuldig ma ken. Menschen, die het doen der opstan delingen verraden, wordt de tong uitge rukt, worden de oogen uitgebrand en de beenen afgesneden. De regeeringstroepen vinden telkens onthoofde lijken aan boo- men hangen. De wreedheden tegenover de Amerikanen moeten in bedenkelijke mate toenemen. Het oproer in Nicaragua. Volgens een te New-York ontvangen be richt uit Managua, 'heeft de aankomst van 350 Amerikaansche mariniers den toe stand aanmerkelijk verbeterd. De opstan delingen hebben opgehouden de stad te •bombardeeren. Uit Saloniki wordt gemeld dat alle dorpen van het eiland Sinbros dóór de jongste aardbeving verwoest zijn. dat mij eerst bijzonder getroffen had, zou bleek, onbeduidend nietig hebben |gescjhenen bij 'dat, hetwelk ik in elkaar zette met steeds meer gloed, steeds gnx>- ter geestdrift. Ik wist behendig te scha- keeren. Ik schetste hertog Jean in zijn vreedzamen voorspoed, hertog Jean als aanzienlijk heer, kunstenaar, geleerde, stralend van verstand en van smaakzijn mooie onverschrokkenheid, en ik had nog niet gezinspeeld op den geheinv- zinnigen roman, die zijne schitterende loopbaan had afgesneden door de apo theose van het ongeluk, toen we beiden de kamer van den heer Louis de Som merive binnentraden. Mijn stem kreeg nu een doffen treur spelklank, een grafkeldertoon, de hym ne der zegepraal maakte plaats voor den lijkzang, en langzaam met opzette lijke korte tusschenpoozen, verhaalde ik de vreeselijke gebeurtenis. Ik had de vensters wijd opengezet om den vollen glans op te vangen der ondergaande zon. Een straal van purper en goud verlichtte het vertrek en viel op de canapé, waarvan de bloedige vlek als verlevendigd door dit intens licht zich scherper afteekende, en ik wees ze aan met den vinger, vestigde er zijn bijzoro- dere aandacht op en sprak borg voor de echtheid ervan. Ik was er nu niet meer bajig voor als in de .eerste dageji. De speelhuishouder Rosen thal, die den 16den Juli 1.1. te New- York door huurlingen van de politie ver moord werd, heeft een vermogen vatt 8.400.000 gulden nagelaten. Rosenthal was uit de Rijnprovincie af komstig. Zijn bloedverwanten, die daar wonen vier in getal zullen de erfenis! te deel en hebben. Een van hen is een invalide, een vroe gere boekbinder, Lodewijk Rosenthal gö- heeten, die in het ziekenhuis te Bergisch- Gladbach ,op "kosten van den $taat ver pleegd werd. Toen de wijbisschop van Keulen,- Monseigneur Pfluger, zich gis ter voormiddag half elf in vol ornaat en begeleid door zijn dienaren van het bisschoppelijk paleis naar de Stephanus- kerk begaf voor de hoogmis ter gelegen heid van den verjaardag van JceLzer Frans Jozef, werd 'hij plotseling door een in dividu melt een mes in den s cho ui- de r gesitoken. iDe dader werd on middellijk in hethftenis genomen. Hij wei gerde bij het verhoor eenige inlichtingen ite geven. .Volgens op hem bevonden pa pieren heat hij lierman Prinz en werd nog kont geleden in een krankzinnigen gesticht verpleegd. De verwonding van den bisschop blijkt niet van ernstigen aard. Uilt Lausanne wordt bericht, dat de bond van beambten bij de el ee lt ris q he spoorwegen gisteravond tot staking besloten heeft. Het ver keer sitaat geheel stil. De remises worden door de politie bewaakt. Uiit Essen aan de Ruhr wordt ge seind, dait de groote garenspinner ij van Gruhinger totaal is afgebrand. De slchade bedraagt 500.000 Mark. Koninklijke besluiteo. Bij kon. besluit zijn bij den marine- stoomvaartdienst benoemd tot officier ma chinist der 2e kl. de hoofdmachinisten J. Smit, H. C. Besanson, H. G. Booghstijn, !j. A. Lanz, H. G. L. Yaux, A. J. Linden- hovius en J. C. Duyff; zijn benoemd tot leeraren aan de Mid delbare landbouwschool te Groningen en tevens belast met Tgeven van onder wijs aan de rijkslandbouwwinterschool aldaar: K. R. Labbertc, H. Sdhuitema, J. iBotke en H. 'A. Kroes, onder toekenning van eervol ontslag als tijdelijk leeraar aan de rijkslandbouwwinterschool te Gro ningen. j Pest op Java. Bij het departement van koloniën is ontvangen het volgende telegram van den gouverneur-generaal van Ned.-Indië d.cL 17 dezer, betreffende pestgevallen op Ja va, gedurende het 14-daagsch tijdperk Van 31 Juli tot en met 13 dezer: Afdeeling Malang 81 nieuwe pestgeval len, 79 dooden; Madioen 7 nieuwe •pestgevallen, 6 dooden; Toeloengagoeng !1 doodelijk geval; Kediri 9 doodelijke ge- Vallen. In de vorige periode 3 pestgevallen. Ze maakte deel uit van mijn poeëm ik! zou niet gewild hebben dat men zehadde verwijderd, het afschrikwekkende er van kwam me belangrijk en grootsch voor als een historische herinnering. „Daar", zeide ik, „heeft de heer Louis de Sommerive zich het leven benomen, en hier is de vlek van het bloed dat uit zijn keel vloeide." Den volzin voleindend, keek ik broe der Claudius aan. De uitwerking, beken ik, ging boven mijn verwachtingen. Zijn trekken waren niet veranderd, ik geloof, dat niets ter wereld in staat ware geweest, daarin eenige wijziging te brengenmaar een bloedgolf kleurde zijn gelaat donkerrood, en hij leunde wanke lend en met saamgewrongen handen tegen dep muur, als dreigde hein een beroerte. In zwijm gevallen voor een zoo treffende historie, hoe goed ook verteld, kwam me onwaarschijnlijk voor. Ik zelf, zoo gevoelig, zoo ontvankelijk voor in drukken, zou tot zulk een uiterste niet gekomen zijn. De toestand, waarin ik mijn toehoorder zag, was in zoo zonder lingen strijd met zijn natuurlijke bedaard heid, dat ik bang werd en^ mijn verhaal eensklaps afbrekend, vroeg: „Gevoelt gij u onwel, Broeder?" £Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1