3
Meisjespatronaten.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
3e Jaargang.
No. 857.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
Dit blad verschiint elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
jen het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Augustus
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regeimeer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Op het eerste iustrum van de Haan-
Jjlemsche Hanze sprak Haarlem's Bis»-
jgchop, Mgr. Callier, in verband met de
tavorditigi en den groei van den R. K.
^Middenstandsbond,,'t Ligt in den aard
'(Van ons volk, dat het langzaam en traag;
In beweging is te brengen. Maar, als
Aiet eenmaal in beweging is, dan houdt
[bet ook vol."
Deze woorden vinden wij ten deele
[bewaarheid in de wording van onze
[{Meisjes-patronaten. Langzaam, heel lang
haam is doorgedrongen de idéé, datnoo^-
[idig zijn, hoog noodig: Meisjes-patrona
ten wij verstaan onder dit woond;
i'felke vereeniging, die zich ten doel stelt
liüe meisjes te vormen tot godsdienstige
!Sen voor hare taak bekwame huisvrouwen,
[jdus ook de in Leiden bestaande Zita-
j vereeniging.
f En toch: Wie slechts een vluchtigen
,blik werpt op de bestaande maatschap
pelijke toestanden, moet tot de erken-
jtning komen van het noodzakelijke dier
Inrichtingen. In hoevele huisgezinnen kan,
[jde moeder door haar arbeid'buitenshuis
'biet in voldoende mate zorgen voor de
jopvoeding harer dochters, en van den
[janderen kant hoevele meisjes zijn ge
dwongen buitenshuis te verblijven en
[zelfs buiten de gemeente, waar het
[ouderlijk huis staat? En voor velen de
zer is een patronaat zoo dringend noo-
idig!
j Verleden week toen wij over goede
woningen spraken wezen wij op de
groote gave van een eigen tehuis, oin-
getooverd tot een paleis van vretdgidej
[en vrede, waar toch nog altijd door de
[donkerste wolken heen de blijde stralen
schieten van die zonne van zorgzame
[toewijding en bekoorlijke, niet in regels
■te omvatten, fijne tact van een met zach-
ite hand regelende en regeerende huis
vrouw. Maar leert de ondervinding
[niet dat een meisje, hetwelk in haar
jeugdige jaren door de zorg voor haar
'levensonderhoud is weggenomen uit de
ouderlijke woning, of om welke reden
pok' nooit gelegenheid heeft gehad
ide vrouwelijke wijsheid te leeren aan het
'hart harer moeder, en haar jeugdige ja-
'ren, waarin haar hart met zijn neigingen
gevormd werd, heeft doorgebracht ir» een
omgeving, die voor haar en voor wie zij
[koud en onverschillig was, dat zulk een
[meisje, echtgenoote geworden, in vele
gevallen voor de man niet zijn kan,
swat zij zijn moet Tegen de ruwheid
van het leven is afgeschaafd haar fijn
gevoel, door de koelheid van haar om
geving is Veel van haar eigen warmte
verloren gegaan, doordat de gezelligv-
heid en het genot voor haar te vinden
jwaren buitenshuis is voor haar de hui
selijkheid iets vreemds geworden, waarin
Vij zich schikken moet en waaraan zij zich
Slechts moeilijk kan aanpassen. De gods
dienst, die, ofschoon hij ook bij de
.-vrouw bestaat in een verstandelij
ke overtuiging, vooral bij haar gesterkt
pen gesteund wordt door de warmte en de
[liefde van het hart, dat beminnen wil en
pden beminde wil gehoorzamen, ontze
nuwt en verslapt in zulk een omgeving.
[Welnu, het meisjes-patronaat, onder
[[welken naam het zich ook aandient, legt
[[fer zich op toe pm in de opvoeding] van
jde meisjes aan te "vullen, wat er door
[jde omstandigheden aan ontbreekt, om
fliaar te vormen tot godsdienstige en
fiVoor hare taak' bekwame huisvrouwen,
f; En daarom is het Meisjes-patronaat
peen sociale inrichting van ver-strekkende
zegenrijke gevolgen. Het leert aan de
meisjes den plicht en 'de kunde van
;.j,huisvrouwelijkheid", die, als zij in het
(huwelijk zullen getreden zijn, de Jami-
Jlieband zal versterken, de uithuizigheid
zal beperken en zoo, door de gezond
heid van het gezinsleven, het leven der
maatschappij ten nutte zal komen.
'K Wij hebben het meisje beschouwd als
sjaanstaande echtgenoote, zij is ook aan
staande moeder. Dat het gebrek aan hui
selijkheid bij de moeder, aan kunde om
'teen zindelijk', net, ordelijk, aangenaam
jtehuis te vormen, de opvoeding der kin
kleren in hoogen mate benadeelt, be
hoeft toch wel geen bewijs. Maar er is
bog een grooter gebrek, dan het gebrek
aan huiselijkheid. ïs het niet treurig,
dat aan meisjes, die, nadat zij van school
en Catechismus zijn gegaan, geen an
dere leerschool meer hebben, dan het ge
zelschap van vaak lichtzinnige vriendin
nen of de omgeving van de straat, die,
niet alleen de verdere verstandelijke en
maatschappelijke ontwikkeling, zooals
die ook' een vrouw ten nutte kan komen
en noodig kan zijn, verwaarloozen, maar
die ook niets meer hooren van den gods
dienst, tenzij in een preek, welke zij
niet ontloopen kunnen, is het niet treu
rig, dat aan zulke meisjes echtgenoote en
moeders geworden, de godsdienstig-ze-
delijke opvoeding wordt toevertrouwd
van het kind?
En. hier heeft het Meisjes-Patronaat
een taak van de meest verstrekkende
zegenrijke gevolgen op sociaal gebied,
een taak, die moeielijk in grootschheid
van doel te overtreffen is. Het legt er
zich op toe, om door een maatschap
pelijke en godsdienstige vorming goede
moeders te kweeken. De moeders
hebben van allen en van alles, wat macht
op het kind heeft, de grootste macht.
Daarom hebben de mooiers een groot
deel der sociale kwestie in handen,,
daarom zijn er voor de gezondheid on
zer maatschappij geen menschen zoo
noodig als gpede moeders. Door de
moeder zegt pater R. Ligtenberg,
O.F.M. terecht wordt voor 't gootste
deel bepaald, wat voor mannen en vrou
wen wii krijgen.
Maar moet dan een Meisjes-Patronaat
dat zooveel doet voor de vorming van
de aanstaande moeder niet aller steun
hebben? Wij moeten het steunen door
de overtuiging te verspreiden, dat zulk
een patronaat in onze feitelijke maat
schappelijke toestanden voor vele meis
jes uit verschillende standen
noodig of minstens zeer wenschelijk is.
Wij moeten door moreele en financieels
hulp bijstaan de priesters, die ijveren
voor zulk een patronaat, en voor wier
priester-hart die arbeid een ware weel
de is. Wij moeten respecteeren het werk
door leeken, door dames, verricht voor
zulk een patronaat, en hen, zooveel wij
kunnen, helpen, bij die vaak moeielijke
taak'.
Dat bewaarheid worde ten opzichte
van de Meisjes-Patronaten die andere
zinsnede uit de aangehaalde Bisschoppe
lijke woorden, dat nl. ons volk, als het
eenmaal in beweging is, ook volhoudt.
Dat ons Roomsche volk nu het in bewe
ging is gegaan voor het werk' der Meis
jes-Patronaten die actie ook volhoude,
met alle kracht voortzette.
Het Katholicisme dat de vrouw hoog
heeft verheven uit de diepte der verne
dering, waarin het heidendom haar had
geworpen, zal haar in onze dagen weten
te bewaren en te beveiiigen voor een nog
schandelijker vernedering in de diepte
van het ongeioof en zedenbederf van
het moderne heidendom door middel van
de Meisjes-Patronaten!
ALGEMEEN OVERZICHT.
Er schijnen belangrijke dingen gaande
te zijn
op den Balkan
Vanuit Konstantinopel zijn berichten
verbreid, dat Engeland en Frankrijk bij
de regeeringen der Balkanstaten stappen
zouden hebben gedaan in het belang van
de handhaving van den status quo op
den Balkan. De „Politische Correspon-
denz" komt tegen die berichten op, voor
zoover het Bulgarije betreft. Het is niet
duidelijk, zegt het blad, hoe vertegen
woordigers van groote mogendheden een
gelegenheid zouden ontdekt hebben om
zich door vertoogen te Sofia verdienste
lijk te maken ten opzichte van het be
houd van den vrede op het Balkan-
schiereiland. Het kabinet-Gesjof heeft
sinds den aanvang van zijn optreden ge
noegzaam bewezen, dat het vredelievend
wenscht te blijven te midden van alle
gisting. Wanneer er kritieke toestanden
kwamen, dan beijverde zich de Bulgaar-
sche regeering door vernieuwde verzeke
ringen nopens hare loyale staatkunde alle
booze vermoedens van anderen te voor
komen. Bulgarije wordt door de Euro-
peesche regeeringen hoo-gelijk gewaar
deerd als factor van den vrede op het
Balkan-schiereiland en het is uitgesloten,
dat een of andere mogendheid tot het
inzicht zou komen, dat het noodig is
een vermaning jn het belang van den
vrede tot de regeering te Sofia te richten.
De BjU^gaarsche regeering heeft geen
druk van buiten noodig om in het belang
van den vrede werkzaam te zijn en te
blijven.
Je Berlijn wordt tegengesproken, dat
er besprekingen zouden plaats hebben
tusschen de regeering te Berlijn en de
regeering te Weenen over de aangelegen
heden van het Balkan-schiereiland.
Tegenover deze berichten staat echter
een bericht in de „Times", dat later ook
in andere bladen is bevestigd, dat er
een entente is gesloten tusschen Servië
en Bulgarije ,en dat die entente een de
fensief karakler heeft. De onderhande
lingen tusschen Bulgarije en Griekenland
over een analoge entente zijn reeds ver
gevorderd. Dank zij deze ententes, zegt
de „Matin", heeft het Italiaansch-Turksch
conflict geen terugslag op den Balkan
gehad en zal het dien ook niet hebben.
Aan de Londensche haven
stond het gisteren aldusde lichteriieden
waren onder de oude overeenkomsten
weer aan het werk; de matrozen en sto
kers waren Woensdag al te werk ge
gaan; de bootwerkers gingen, nadat de
overeenkomsten opgeschreven waren
weer aan het werk; de vrachtrijders
zouden op mondelinge verzekeringen van
de patroons weer te werk gaande kaai
werkers hervatten het werk, maar er was
ernstige wrijving over het aanblijven van
zoogenaamde vrije arbeiders.
De dokwerkers protesteeren daartegen
en stellen alles in het werk om de werk
gevers te bewegen de tusschentijds aan
genomen werklieden te ontslaan, maai
de patroons ?ijn geen ondankbare en
hebben reeds herhaald dijk verklaard, dat
zij de arbeiders, diè hen tijdens de sta
king zoo dapper hebben geholpen, niet
zuilen ontslaan. Dit is de eenige reden,
waarom de staking niet geheel is ge
ëindigd, doch als de dokwerkers gaan
inzien, dat zij er geen nadeel van zullen
ondervinden er is gelukkig zooveel
achterstallig werk, dat er heel wat han
den gebruikt kunnen worden zal ook
deze moeilijkheid zijn opgelost en de
staking voor goed geëindigd.
Het New-Yorksche politieschandaal
dat door den moord op Rosenthal is
ontstaan, begint langzamerhand opgehel
derd te worden. Rose, een New-Yorksche
speler, die in hechtenis zit, wegens mede
plichtigheid aan dien moord, heeft op
zienbarende mededeelingen gedaan. Aan
den rechter van instructie, Whitman,
deelde hij mede, dat de moord eerst op
6 juli was vastgesteld. Vier man, met
revolvers gewapend, waren Rosenthal
dien avond naar een buitenrestaurant
gevolgd. Op het laatste oogenbLik ver
namen zij echtei^ dat de ongelukkige
man door detectives van de Burns-maat-
schappij werd bewaakt, zoodat zij voor
hun daad terugschrikten.
Becker was daarover zeer ontevreden.
Hij had langen tijd in de buurt van het
restaurant gestaan om den uitslag van
zijn complot af te wachten. Toen de ge
huurde moordenaars eindelijk bij hem
kwamen en vertelden, dat de aanslag
mislukt was, begon Becker hen op ae
afschuwelijkste wijze uit te schelden en
te vervloeken.
Het duurde zoo enkele dagen voor tot
den aanslag werd overgegaan. Daarover
werd Becker, de inspecteur van politie,
zeer ongeduldig. Hij kwam in den na
middag van den 15en bij Rose en ver
klaarde hem, dat hij niet langer kon
wachten en Rosenthal dien avond nog
moest vermoord worden. Den gehuurden
moordenaars werd deze opdracht over
gebracht en dien avond had de misdaad
plaats. Dertien uur later aldus Rose
werden in het bijzijn van Becker f2400
aan de moordenaars uitbetaald, en zij
kregen het bevel onmiddellijk New-York
te verlaten.
iWerden de opzienbarende getuigenis
sen van Rose aanvankelijk van verschil
lende zijden nog in twijfel getrokken,
thans gaat men er meer en meer waarde
aan hechten, wijl de rechter van instructie
verklaard heeft reeds voldoende bewijs
materiaal te bezitten, dat de getuigenissen
van Rose en den eveneens gevangen ge
nomen Webber bevestigt. Ook heeft hij
van een zekeren San Schepps, die mei
Rose en anderen in den nacht van den
misdaad in'de beruchte grijze auto zat,
de aanbieding ontvangen, dat hij, wan
neer men hem voldoende bescherming
verzekerde, de onthullingen van Rose
zou beyestgien en nog veel meer dingen
zou vertellen, waarover men nog meer
verbaasd zal staan.
Deze Schepps schijnt, evenals allen,
voor vVraak te vreezen. Ja, zelfs de
autoriteiten zijn daar bang voor en heb
ben Rose en Webber in een andere ge
vangenis, die beter bewaakt is, doen op
sluiten.
Gisteren heeft de gemeenteraad van
New-York een buitengewone vergade
ring gehouden om het politieschandaal te
bespreken. In deze zitting werd van ver
schillende zijden betoogd, dat de verkla
ringen van Rose, wat betreft de groote
sommen door de spelers aan sommige
politiebeambten geschonken, onmogelijk
juist konden zijn althans wat de op
gegeven cijfers betreft. De gemeenteraad
erkende dus dat sommige beambten dou
ceurtjes ontvangen hadden. Vier van de
ze politiemannen zijn gestraft met
verplaatsing.
GEMENGD.
Het koninkrijk Sajksen is goed op
weg het Elderado voor de socia
listen te worden. Werkelijk schrik
barend is de groei van de roode partij
daar te lande. De „Tagl. Rundschau''
meldt, dat het jaar 19111912 voor de
partij een recordjaar is geweest. Immers,
in dit jaar zijn er 28.741 nieuwe leden
toegetreden. De socialistische vereenigin-
gen tellen 149.325 leden, nl. 131,283 man
nelijke en 18,042 vrouwelijke.
In 1909 bedroeg het aantal .25.581, nu
zesmaal zooveel.
De ingeschreven bij de marine te
Havre hebben besloten om hedenochtend
het werk te hervatten.
Naar uit Lissabon gemeld wordt,
is de Portugeesche regeering vast be
sloten hare gezanten te Madrid terug te
roepen en de diplomatieke betrekkin
gen m e t S p a n j e a f t e breken, als
de Spaansche regeering zich niet bereid
verklaart alle Portugeesche royalisten^ die
zich op het oogenblik in Spanje be
vinden, naar de Canarische eilanden te
deporteeren.
In den omtrek van Solingen zijn
30 gevallen van typhus voorgekomen.
Tot nog toe is slechts één van de typhus-
lijders gestorven.
Het nieuwe gedeelte van den J ung-
frauspoorweg, dat van het station
IJsmeer (3161 M.) door een tunnel naar
het nieuwe station Jungfraujoch (3437
M.) loopt, is dezer dagen feestelijk ge
opend. Het schijnt nog de vraag te zijn,
of men den spoorweg tot aan den nog
700 M. hooger gelegen top zal voltooien.
In de nabijheid van Ozieri op Sar
dinië hebben roovers zich van zeven
personen tegelijk meester gemaakt en ze
naar de bergen ontvoerd. Zij e ischen
75.000 lire losgeld.
Omtrent het ongeluk te Neu
renberg wordt nog gemeld, dat er 11
dooden zijn geborgen, vier man worden
nog vermist, ^erwijl er 35 gewonden
zijn. Soldaten, ruimen de puinhoopen op,
waaronder nog een arbeider ligt, die
ongedeerd is.
Vlugge Nieuwstijding.
In de pers circuleert een bericht,
waarin wordt medegedeeld, dat in het
dekenaat A 1 p h e n a.d. R ij n een broe
derschap is opgericht onder den titel
van O. L. Vr. te Kevelaar, welke
Broederschap alle parochies van het der
kenaat zal omvatten, terwijl ook nog an
dere parochies zich kunnen aansluiten,
van welke broederschap de zetel geves
tigd is te Roelofarendsveen, terwijl jaar
lijks van uit het dekenaat Alphen een be
devaart zal trekken onder den naam van
„Rijanlandsche Processie."
Onz: lezers herinneren zich dat dit
bericht ongeveer een maand geleden
in ons blad heeft gestaan.
Hofbericht.
H. M .de Koningin-Moeder heeft gis-
namiddag van half 4 tot half 5 met
H. M. de Koningin, Z. K. H. Prins
Hendrik en Prinses Juliana de harddra
verij op de korte baan te Baarn bijge
woond. De Koninklijke familie werd op
het terrein ontvangen door den heer N.
;Wafelbakker, voorzitter van de Oranje-
commissie en F. F. baron d'Aulnis de
Boürouill, burgemeester van Baarn. De
jongedames G. Wafelbakker en K. Re
bel boden aan de Koningin-Moeder en
aan de Koningin ruikers aan. De voor
zitter van de Oranjecomniissie overhan
digde aan de vorstelijke personen pro
gramma's en Prinses Juliana kreeg een
programma in miniatuur.
R.K. Schilderspatroon.
Dinsdag 27 Augustus zal in rde Arti«
zaal van het Zuid-Holl. Koffiehuis tej
'sGravenhage een vergadering worden
gehouden van R. K. Schilderspatroonsi
(leden van de Haarlemsche Hanze.)
't Doel is: te komen tot de oprichting!
van een „Diocesaan gilde", van boven
genoemde vak'genooten.
Reddingsbooten.
Aan den Minister van Landbouw, enz.
is door de „Vereeniging van NederlU
Gezagvoerders en Stuurlieden ter Koop
vaardij" een adres gezonden, waarin do-
ze vereeniging om redenen in het adres
genoemd, den Minister verzoekt het daar
heen te willen leiden, dat le. een of
meer com'missiën in het leven geroepen
worden, belast met het onderzoek, of
de schepelingen behoorlijk' de reddings
booten kunnen bedienen; 2e. een cursus
in het leven geroepen worde, waar men
in de gelegenheid gesteld wordt, zich in
het omgaan met reddingsmiddelen speci
aal met reddingsbooten te bekwamen;
3e. de reederijen verplicht worden zorg
te dragen dat geregeld door het geheele
personeel met de reddingsbooten wor
de geoefend.
KORTE KRONIEK.
Het Hdbl. v. Antw. bericht, dat bij
het bezoek van Koning Albert en Koningin
Elisabeth aan Antwerpen, Koningin Wil-
helmina een afgevaardiging derwaarts zal
zenden om den koning en de Koningin
der Belgen in de grensprovincie uit Haar
naam te begroeten.
LE 1DF.N, 3 Augutus.
Hengelsport.
In de Graanbeurs werd gisteravond
een vergadering gehouden, uitgaande van
de federatie van hengelaarsvereenigingen
hier ter stede met het doel om te komen
tot oprichting van een afdeeling van den
Algemeenen Hengelaarsbond.
De vergadering werd geleid door den
heer Metscher, die na een korte inlei
ding het woord verleende aan den heer
C. van den Vorm Jr., bondsvoorzitter;
van den Alg. Hengelaarsbond te Am
sterdam. Spr. had zich ten doel gesteld
de noodzakelijkheid aan te toonen van
organisatie in den Alg. Hengelaarsbond.
Onze tijd staat in het teeken van ver
eenigen en dagelijks ziet men, welke
kracht er van organisatie uitgaat, zoo
dat spr. dienaangaande geen lange be-
toogen zal houden. Voor de hengelaars
bestaan er redenen tot vereenigen te
over. Van zekere invloedrijke zijde wor
den steeds middelen beraamd om de
hengelsport te fnuiken en daarvoor moe
ten de belanghebbenden op hun qui-vive
zijn. Tegen de voortdurende vervuiling
van de vischwateren behoort te worden
opgetreden. Dringend noodzakelijk is de
herziening van ons visscherij-reglement
o.a. wat betreft de bepaling van den
gesloten tijd, van de maat der visschen,
het visschen met den zegen, enz.
Om al deze zaken te bereiken, moet
men niet op zich blijven staan, maar
aansluiting zoeken bij den Hengelaars
bond, die de organisatie voor alle henge
laars is. Spr .wees erop, dat in het hoofd
bestuur zitting hadden genomen mannen
van naam, als mr. Crefeld en dr. Rog
mans, beiden van Amsterdam, en jhiv
Boreel de Maregnault van Alphen. De
algemeene belangen worden niet gediend
in kleine vereenigingen of clubs, die
slechts als kringen voor conversatie reden
van bestaan hebben. Spr. besloot met een
aansporing tot toetreding bij den jBond.
Van de gelegenheid tot stellen van
vragen werd door verschillende aanwe
zigen gebruik gemaakt. De heer Baart
en eenige anderen drongen aan op het
pachten van vischwater. De heerHaale-
bos zeide, dat waarschijnlijk voor een
flOO een stuk Rijn ter lengte van één
uur gaans te pachten zou zijn. De heer
van den Vorm antwoordde uitvoerig en
deelde mede, hoe verschillende afdeelin-
gen werkzaam waren inzake het pachten]
van vischwater. Het bestuur zal boven
dien de uitwisseling van vischwater tus
schen de afdeelingen bevorderen. De
contributieregeling, deelde spr. ten slotte
mede, is in hoofdzaak een zaak .dec
afdeelingen,
