3e Jaargang,
No. 855.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
\t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/a cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent,, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Gfoot gelijk.
Dit hebben de Middenstanders te
IHoorn, die per vergadering en bij adres
aan den Raad protesteerden tegen de
opening van een winkel in gas en wa-
iterleidingartikelen door de gemeente,
(Deze winkel draagt den weidschen titel
van monsterkamer en wordt door de'.Ge-
jtneentegasfabriek geëxploiteerd.
Gemeentelijke concurrentie alzoo, ge
richt tegen alle winkeliers in verlich
tingsartikelen van wie de gemeente
intusschen blijft eischen, dat zij trouw
hun belastingpenningen zullen blijven op-
'Jbrengen, welke mede dienen ter exploi
tatie van dien winkel.
Groot gelijk, Middenstanders^ dat ge
Jjlaartggen opkomt. Gemeente-exploitatie
•'is goed en wel, doch haar eerste en
ieenig richtsnoer moet wezen het alge
meen belang. Indien bijv. de Hoorn-
jsche leveranciers van verlichtingsartike-
ilen den ingezetenen het vel overdeooren
haalden, ja, dan deed de gemeente wijs
door hen eventjes met zoo'n „monster
kamer" te nopen, hun overdreven winst
bejag in te perken. Van dergel ijken toe
stand is evenwel geen sprake, zoodat de
gemeente nu noodeloos een deel der in
gezetenen benadeelt.
Gemeente-exploitatie bepale zich tot
monopolie-artikelen, zooals: water, gas,
ielectriciteit, telefoon,' verkeersmiddelen,
Waarbij als regel we denken bijv. aan
jde uitzondering van het grondbedrijf,
dat moeilijk altijd een monopolie kan
(zijn waarbij als regel het algemeen
belang wordt gediend en niemands be
lang geschaad. Op het gebied van den
leigenlijken handel begteve de gemeen
de zich echter niet, want anders tast zij
den bestaansgrond aan dergenen, voor
w i e en van wie en uit wie zij be
staat
En nu maken de Hoornsche midden
standers het nog schappelijk. Zij verzoe
ken den Raad, zijn besluit d.d .21 Mei
Waarbij tot de oprichting van dien win
kel is besloten, in te trekken en in dier
voege te wijzigen, dat te Hoorn worde
opgericht een monsterkamer, waarin
door deskundigen, aan de gasfabriek ver
bonden ambtenaren en beambten het pu
bliek gelegenheid wordt aangeboden in
lichtingen in te winnen, omtrent soliditeit
van gastoestellen, waterleidingsartikelen,
:en alles wat op verwarming of verlich
ting door gas betrekking heeft, mede in
verband met een doelmatig gasverbruik
deze toestellen zoo noodig te toonen
evenwel onder de nadrukkelijke voor
waarde, dat de levering dier artikelen
iniet door de gasfabriek geoorloofd is.
Dat is waarlijk nog schappelijk. De
^Hoornsche winkels van verlichtingsarti
kelen zijn toch ook monsterkamers. En-
jfin, de Vroedschap heeft nu, het pilletje
Zóó mooi verguld voor zich liggen, dat
zij 't hopelijk wel slikken zal.
Een kies uitgetrokken.
De Minister van Financiën heeft 1
blijkens het verslag der Commissie van
voorbereiding in zake de Tariefwet
ingetrokken de meelrechten.
Z. Exc. heeft daarmede der oppositie
leen valsche kies uitgetrokken, waarmfde
FEUILLETON.
De Erfgenaam van hertog Jean.
NAAR HET FRANSCH.
7)
Het .was het uur van rusten voor de
.arbeiders. Niemand was op het veld.
ÏS>inds een goed half uur dat we op
jweg Waren hadden we slechts een klein
(meisje van een jaar of zes aangetrof
fen, dat op den r and van een sloot
leen gans hoedde, en waaruit het ons niet
Imogelijk was, een enkel woord te krij
gen.
Wij moesten dus de huizen binnengaan
len ons zeiven voorstellen. Bijna iudereen
vriendelijk, hoewel zonder de geestdrift
'die we hadden verwacht. Zelfs op het
verre platteland hadden de oude tra-
ditiën blijkbaar al van haar glans verlo
ren. Geen enkele onder die goede dor
pelingen, die op het denkbeeld zou zijn
jgekomen om een triomfboog op te rich
tten, of ons een met rooskleurige linten
'jwas nog aan tafel. De ontvangst wa^heel
Omwonden lammetje aan te bieden, zoo
'lals dat de gewoonte was in den goe
den ouden tijd. Nauwelijks konden twee
S>f d,rje grootmoedertjes nog haar knje-
gedurig op „duur brood" gekauwd werd.
De onverzoenlijke tegenstanders van
het Kabinet.... pardon, van de Tarief-
hervorming zullen wel weer andere be
zwaren vinden, maar aan die kies zal
alvast geen pijn meer geleden worden.
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Bijzonder groot moet de belangstel
ling geweest zijn in de laatste dagen
voor het afsterven van den
Keizer van Japan
door het volk van Tokio getoond. Een
groote menigte verdrong zich eiken dag
om zijn paleis en vooral den laatsten
avond was de menigte zeer talrijk. In-
landsche priesters baden voor aan el-
taren tusschen de menigte opgeslagen.
Onbegrijpelijke tooneélen van gehecht
heid aan den grijzen keizer speelden
zich af. Zoo knielde een bejaard echt
paar 6 dagen en nachten lang voor het
paleis, onafgebroken den goden de ge
nezing des keizers afsmeekend. Een 90-
jarige vrouw deed hetzelfde en werd
door een zonnesteek getroffen, stervend
weggedragen. Jonge meisjes offerden
heur haarvlechten op de altaren of schre
ven een gebed om genezing op perka
ment met haar eigen bloed. En ook
buiten Tokio waren dergelijke heiden-
sche daden te zien.
Te Vokinoshita baadden 300 personen
zich eiken morgen tijdens de ziekte van
den mikado in de zee om zich te zuiveren.
Daarna gingen ze naar hun bidplaats,
waar ze urenlang in gebed doorbrachten.
Zooals reeds gemeld, duurt de rouw
der natie nog drie dagen na de begra
fenis en die van het hof een jaar.
De begrafenis van den keizer zal plaats
hebben te Tokio, zooals dat in de wet
op de keizerlijke begrafenissen, die onge-
teekend door Mutsuhito is achtergelaten,
is bepaa'.d.
Dezer dagen werden de „heilige schat
ten der voorouders"- aan den nieuwen
keizer overgedragen. Deze constïtutio-
neele plechtigheid had plaats in den
tempel van het paleis, in tegenwoordig
heid van den ministerraad.
De tempel was op de gebruikelijke
wijze versierd en op het altaar werden
offers neergelegd, bestaande uit voedings
middelen. Daarna werden de deuren ge
opend en traden de getuigen binnen. Na
dat de troonsbestijging van den nieuwen
keizer plechtig was afgekondigd, klonk
er belgeklingel ter begroeting van den
nieuwen heerscher.
Deze korte ceremonie beteekende het
eerste stadium in de verheffing van den
nieuwen monarch. Daarna volgde de
overbrenging der „heilige schatten",
waaronder het „heilige zwaard", het
juweelen halssnoer en de spiegel, een
reproductie van den „heiligen spiegel"
in de schatkamers van Ise. De nieuwe
keizerin woonde deze laatste ceremonie
bij. Tegelijkertijd werd keizerin Haruko
met den titel keizerin-weduwe begroet.
De nieuwe keizer heeft een motie van
den geheimen raad goedgekeurd, strek
buiging maken, en de indruk door ons
bezoek teweeg gebracht, was maar 'n
heel matige:
Men zou zelfs gezegd hebben, dat
wij die goede menschen gehaast om den
arbeid te hervatten, eenigszins hinderden
en ik ondervond de teleurstelling eenige
welwillende phrasen en eenige land
bouwkundige grondregels, handig voor
bereid, om de massa een groot denk
beeld van mijn kennis te doen opvatten,
onopgemerkt te zien voorbijgaan.
Meg maakte veel meer indruk dan ik.
De naïeve dorpelingen gaven minder acht
op 't gelaat dan op de houding en het
toilet. Dank zij haar hooge gestalte en
haar sleepjapon, hield men haar voor
een dame. En behalve die „beleediging"
mij aangedaan, moest ik nog een andere
slikken in de vraag, wanneer papa dacht
te komen, 'tgeen mij in mijn oogen
verlaagde tot het peil van kind.
Alleen moeder Gauchenet, een we
duwe, forsche vrouw, met opgeblazen
gezicht, schrandere oogen en een lang
zame, slepende spraak, gaf blijk van takt
en onderscheiding. Zij noemde mij „on
zen mijnheer", verklaarde dat onze komst
een geluk was voor het land, raadpleeg
de me -over de politiek, bood me een
glas spoelwijn (bocht) aan en vroeg me
om reparaties van h,aar .woning, J j
kende orn de regeering van keizer Mut
suhito vóortaan te betitelen als de „re
geering van goede werken".
Volgens de „Times" zal de nieuwe
mikado eerst na "12 maanden gekroond
worden.
De staking in Londen
heeft gisteren weer aanleiding gegeven
tot ongeregeldheden en vechtpartijen.
Voor het meerendeel ontstaan deze tus
schen de gewezen stakers en de in hun
plaats aangestelde werkwilligen.
Het blijkt niet, wie tot de eerste klop
partij, gisterochtend tusschen de werk
lieden, het eerst aanleiding hebben ge
geven. Er is hard gevochten met re
volvers, messen en andere wapenen.
Naar het heet, bedroeg het aantal vech
tersbazen 2000. Veertig tot vijftig revol
verschoten moeten zijn gelost waarvan
verscheiden raak waren. Gelukkig blijkt
het gerucht, dat een gewonde staker in
het gasthuis zou zijn overleden, onjuist.
Velen, tl ie door steenworpen of mes
steken zijn gekwetst, worden daar ech
ter verpleegd. Bij de vechtpartij van
gisterochtend waren slechts 25 man
politie aanwezig, die natuurlijk niet veel
konden uitrichten.
Gistermiddag, toen de stakers haar bij
de Victoriahaven aanvielen, was de po
litiemacht sterker. De bereden politie
dreef dc .stakers spoedig uiteen. Een
twintigdal werd er opgebracht.
Een groote openluchtvergadering van
lichterschippers heeft besloten het werk
te hervatten. Men las daar een brief
voor van Lord Devonport, waarin hij
verzekerde, dat de werklieden rechtvaar
dig eri edelmoedig zouden worden be
handeld en dat de vroegere overeen
komsten stipt zouden worden gehouden.
Vreedzamen arbeid was van het hoogste
belang voor de haven. Hij hoopte, dat
de langdurige worsteling zou eindigen
door een tegemoetkomende houding van
weerszijden.
Het bestuur van de haven van Londen
heeft gistermiddag een gedrukte verkla
ring verspreid van vrijwel denzelfden in
houd als de brief.
Orbell heeft gistermiddag in een onder
houd met een journalist verklaard, dat
in Oost-Londen de toestand onbevre
digend zou blijven, zoolang de patroons
de tusschentijds aangenomen werklui niet
heenzenden. Willen ze dat niet terstond
doen, dan moest het sta kings comité over
wegen, of het niet alle lieden, die het
werk hadden hervat, weer van het werk
af terug moeten roepen.
De toestand van den priester
die het slachtoffer was van den laffen
aanslag te Brussel is verre van glunstig.
Het Brusselsche „N. v. d. D." zegt er
van het volgende:
„Het parket heeft Maandag 'tslacht-
pffer van den laffen aanslag, in het park
van Brussel gepleegd, gedurende enkele
oogenblikk'en kunnen ondervrageuDoch
de eerw .heer Fleur et was zóó zwak, dat
men de ondervraging tot twee of drie
volzinnen heeft moeten beperken
De beterschap die sinds drie dagen in
den toestand van den eerw. heer Fleu-
„De afwezigheid van den eigenaar is
heel schadelijk, mijnheer", zei ze, terwijl
ze me geleidde over een vuile binnen
plaats, vol mest, om mij het gebrekkige
van een varkenshok te laten zien. „Er
ontbrak geen pan aan het dak en geen
stéen aan de muren in de dagen van
hertog Jean. Sedert is dat heelemaal
anders geworden. Kijk dat afdak maar
'reis
„Wij zullen het laten herstellen", zei
ik haastig.
„En de schuur! Het regent er in van
alle kanten. Mijnheer de hertog had het
plan gehad, ze met leien te laten
dekken."
„Wij zullen ze met leien dekken!'-' riep
ik uit, vastbesloten om voor hertog Jean
in niets onder te doen.
Moeder Gauchenet keek me leuk aan
haar gezicht klaarde op, en ze werd
spraakzaam, vertelde me tal van min of
meer verwarde anecdoten over sloten,
greppels, weiden en andere soortgelijke
onderwerpen, maar allen om eere te
geven aan den suzerein de Sommerive.
„Men hield dus wel veel van dien
hertog Jean", zei mijn zuster, die neiging
tot gapen voelde.
„O, mejuffrouw, hole zou het mogelijk
zijn, een zoo rechtvaardig en zoo vrien
delijk man, piet .wiep men noojt mo.ejlijk-
ret geconstateerd werd, is niet blijven
voortduren. De Maandagnacht was nog
al goed, doch Dinsdag is de toestand
opeens buitengewoon erg geworden.
Een algemeene zwakte, gepaard met
eene hevige koorts heeft zich voorge
daan. Ondanks de verkleefdste zor
gen van de geneesheeren, nam de
zwakte Dinsdagnamiddag toe en des
avonds was de toestand nog altijd zeer
bedenkelijk. Indien er geen spoedige
ommekeer komt, dan mag men alle
oogenblikken een noodlottigen afloop
verwachten.
De Fransche kerk-haat
is dezer dagen weer eens op alleronheb-
belijkste wijze tot uiting gekomen.
Voor enkele maanden werd een kloos
terzuster van de congregatie van den H.
Geest, soeur Valentinien tot een boete
veroordeeld wegens het onbevoegd uit
oefenen van de geneeskunde. Sedert
twintig jaren verpleegde de zuster n.l.
kosteloos de arme zieken van een wijk in
het plaatsje Inzinzac, waar zij in het
klooster leefde, en door de bevolking
natuurlijk algemeen vereerd werd. In het
plaatsje was dokter noch apotheker.
De burgemeester gaf haar nu een be
wijs van onvermogen, waardoor zij de
boete zou kunnen weigeren te betalen
en toch niet in de gevangenis komen-
De prefect wilde echter aan dat bewijs
geen waarde hechten en gaf bevel de
zuster gevangen te nemen. Een tweetal
gendarmen waren er voor enkele weken
reeds op afgestuurd, maar de woedende
bevolking verzette zich zoo heftig tegen
de arrestatie, dat de gendarmen op den
loop gingen. Gisteren werd een nieuwe
poging gewaagd. Een aantal agenten
gingen per auto naar het plaatsje en
wachtten op het oogenblik, dat de zus
ter naar de kerk1 ging. Zij grepen haar
toen aan en duwden ze in de auto, die
vliegensvlug naar Lorient tufte waar de
zuster gevangen werd gezet. Groote ver
ontwaardiging heerschte in het plaatsje
men verwacht heftige betoogingen ten
gunste van ,de invrijheidsstelling der
zuster. i
GEMENGD.
De correspondent van de „Daily
Chronicle" te Konstantinopel heeft Kia-
mil Pasja gesproken. Deze zei, dat hij
overtuigd was, dat de toest and in
T u r k ij e eerlang belangrijk zou verbe
teren. Hij zou het kabinet een plan
voorleggen om aan den oorlog in Tri
polis een bevredigend eind te maken.
Dat zou spoedig uit te voeren zijn, als
Italië redelijk gezind was.
De afgevaardigden van de inge-
schrevenen bij.de marine te Bor
deaux, Duinkerken, Havre, Marseille en
St. Nazaire, die gisteren op het minis
terie van binnenlandsche zaken in ge
hoor ontvangen zijn, hebben den wensch
te kennen gegeven, "dat de regeëring
een einde zaT,maken aan het conflict. Zij
overhandigden tevens eene memorie voor
den minister, waarin al de eischen op
gesomd zijn.
Naar luid van een telegram uit
Mexico (stad), woedt reeds gedurende
heden had, niet lief te hebben% hem en
allen die hem gelijken!"
Zij wierp mij een veelbeteekenenden
blik toe, en ik ging heen, een beetje
naijverig op de verdiensten van hertog
Jean, maar mij vast voornemend, diens
hoedanigheden na te volgen, ja, zoo
mogelijk te overtreffen.
iWij waren in het dorp aangekomen.
Ik herinnerde me bijtijds, dat een nauwe
band kerk en kasteel vereenigde, en dat
de parochiale deugden tot de plichten
van een groot heer behooren.
„Laten we 'n bezoek gaan brengen aan
mijnheer den pastoor," zei ik tot Meg.
De pastoor was vaderlijk, zelfs wel
wat te vaderlijk, meende ik, want hij
noemde mij: „mijn kind", en van alles
wat aan kind-zijn herinnerde had ik een
afkeer. Niet zonder fierheid liet hij ons
zijn bescheiden kerk zien, en de hand
opheffend naar de galmgaten van den
toren, zei hij vriendelijk:
„Hebt u den klank van onze klokken
opgemerkt? We hebben twee prachtige
klokken, twee ware kathedraal-klokken!
Hertog jean heeft die ons geschonken."
Altijd hertog Jean! Wat was de her
innering aan hem levendig gebleven! De
pastoor kon zijn lofrede niet achter
wege laten.
„Hertog Jean heeft ook het froofd-
drie daggen een gevecht tusschen regee-
ringstroepen en opstandelingen, op een
plaats, ca. 45 mijl van de hoofdstad ge
legen. Naar het heet, bedragen de ver
liezen der regeeringspartïj tusschen fte
50 en de 150. t
Het sociaal-democratische volks
huis te Keulen heeft zich failliet
moeten laten verklaren. De grand en
de gebouwen hebben 1 millioen Mark'
gekost. Hiervan is 57.000 Mark afgelost-
BINNENLAND.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit zijn G. Bos, genie
soldaat le kl., werkzaam bij het regt
genietroepen, te Utrecht, en J. W. van
Oyenbenoemd tot militair opzichter der
genie 3e kl. bij het leger in Ned.-lndië;
is aan den officier van administratie
le kl. A. A. J. Schilt eervol ontslag
verleend;
zijn bij de zeemacht bevorderd tot
inspecteur van administratie de officier
van administratie le kl. A. ,W. van 'den
Worm, en tot officier van administratie
,1e kl. de officieren van administratie
2e kl. J. K. W; Franssen en D.Kaan;
is de kapitein-luitenant ter zee J.H:
van Leent eervol ontheven van het be
vel over Hr. Ms. monitor „Reinier
Claeszen" en dit bevel opgedragen aan
den kapt.-luitenant ter zee A. Merkus;
is aan den kapitein ter zee H. Herman
eervol ontslag verleend.
Verwaarloosde meisjes.
Het gesticht van den H. Vincentius Jï
Paulo te Maastricht, waarin door Zus
ters de la Misericorde worden verpleegd,
verwaarloosde meisjes, voornamelijk re-
geerings- en voogdijkinderen, werd op
den duur te klein, hetgeen een bezwaar
opleverde, aangezien de jongere en
oudere verpleegden niet voldoende ge
scheiden konden worden.
Thans is aangekocht het kasteel Seve-
ren bij Maastricht, een kapitaal gebouw
met uitgestrekte boomgaarden, tuinen en
weiden; dit buitenverblijf zal voor een
deel voor de meisjes uit het Vincentius-
gesticht worden ingericht, terwijl eene
nieuwe school zal worden gebouwd. Da
Zusters de la Misericorde zullen ook in
huize Severen zich belasten met de ver
pleging der meisjes; weldra zal het bui
tenverblijf worden betrokken.
Liberale geloofsvrijheid.
Uit Goor schrijft men aan het socia
listische, te Arnhem verschijnende blad
„De Arbeid"
Naar wij met zekerheid vernemen, is
door het schoolhoofd Folpmers dia
ook voorzitter is der liberale propaganda-
club aan de sollicitanten voor de be
trekking van onderwijzer gevraagd, of
zij ook Roomsch waren, want als zij
dat waren, kon hij ze aan de zgn,
neutrale schooli niet gebruiken. Eigen
aardig in welke bochten die liberald
heeren zich kunnen buigen. Een jaar ge
leden schreef Folpmers liberale strooi
biljetten om de hulp der Katholieken
in te roepen tegen de soc.-dem. En nu
altaar gegeven", voegde hij erbij, „en
de balustrade van het koor, en het beeld
van de H. Maagd."
„Hij is dus heel edelmoedig geweest",
zei Meg, bewonderend.
„Buitengewoon edelmoedig."
„En rijk?"
„Verscheiden malen millionair."
„Hij heeft dus wel op grooten voet
moeten leven?" ging Meg, die belang
in hertog Jean begon te stellen, vragend
voort.
„O, op den voet van een prins. Hij
had equipages voor de jacht en andere
een stoeterij van renpaarden, en gaf
schitterende feesten. In zijn tijd waren
op het kasteel altijd gasten."
De oogen van Meg glansden van beu.
wondering.
„Had hij een voornaam uiterlijk
vroeg zij verder.
„Zeer voornaam."
„En had hij veel verstand?"
„Hij bezat den meest verheven geest
Letteren, wetenschappen, kunst, alles
had hij doorgrond. Hij wist alles, wist
zelfs te veel."
„Hoe kan men te veel weten riep
ik verbaasd uit.
üVordt jtgyg&B&K
