Woensdag
17
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 842.
e Êeictaeke SouAcmt
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 93S. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Juli
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 13 regels 0.73, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiên: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Ons politiecorps
Zooals men gisteren in ons blad heeft
kunnen lezen, heeft de politie-agenten-
vereeniging „Door Eendracht Saamgo-
ibracht" een vergadering gehouden met
Ihet doel een loonactie op touw te zetten.
.Het al of niet gerechtvaardigde, het al of
niet wenschelijke van zulk een actie la
ten wij voorloopig buiten beschouwing.
iDit alleen constateeren wij, dat die ge
houden vergadering niet getuigt van bij
zondere tevredenheid met de bestaande
toestanden, maar ook tegelijk klaar ,en nel
der blootlegt de oorzaak van die onte
vredenheid: de ware of vermeende on
billijkheid in de salarieering. Men weet
dus, waar het schort, en door een beza
digd optreden van vereenigingen eener-
zijds en een welwillende bejegening van
de overheid anderzijds^waarbij geen
van beide partijen vóór de andere ge
hoord te hebben per se hjet recht als
aan haar zijde beschouwt kan men in
een dergelijke kwestie tot overeenstem
ming komen.
Anders staat het met de hoogere ran
gen in ons politiekorps. JEn dat is het,
wat wij voornamelijk hier even wilden
aanstippen, 't Is opmerkelijk, dat er ge
durende de laatste maanden fn die ran
gen zooveel mutaties plaats hebben.
Meerdere malen is het gebeurd, dat een
slechts nog zeer korten tijd hier ven-
blijvenden ambtenaar weer naar een an
dere plaats vertrok. Wij meenen daarom
wel met eenig recht te mogen vragen
Schort het ook in die rangen aan iets?
Is men ook daar over een of ander niet
tevreden? Wij kunnen geen oorzaak van
ontevredenheid aanwijzen eerst kort
geleden heeft een reorganisatie dezer ran
gen en een financieeie verbetering plaats
gehad maar zouden deze vraag on
der de bijzondere aandacht der over
heid willen brengen, opdat zij trachtte
vast te stellen de reden van die veile
mutaties in het politiekorps en deze, zoo
mogelijk, wegneme .'t Kan niet anders,
of die vele verwisselingen moeten niet
bevorderlijk ziin voor een krachtige ont
plooiing van de activiteit van ons po
litiecorps. En daarom kan, naar onze
overtuiging, een onderzoek van deover-
heid dat corps niet anders dan ten goede
komen.
Duitsche stemmen.
De bestrijders der „Schund'Mectuur in
Duitschland verbreiden de blijde bood
schap, dat hun werk vrucht begint te
dragen. In het jaar 1908-09 bedroeg de
gezamenlijke, omzet 60 millioen mark,
welk bedrag het volgend jaar met vijf
millioen verminderd bleek, terwijl men
voor het jaar 1910-11 meent op tien mil
lioen mindering te kunnen rekenen.
Een groot aantal boekhandelaars wei
geren thans „Schund" te verkoopen en
bevorderen den afzet van goede literatuur
tegen lagen prijs. Ten gevolge hiervan
dalen de oplagen der sensatieverhalen
(aanmerkelijk.
PrachtigHoe staat het met die be
weging in Nederland? Laten we eens
onderzoeken, hoe men dat zaakje ginds
klaar speelt, ten einde er hier ons nut
mede te doen. En ook: laten wij ons
niet doen ontmoedigen door het soms
schijnbaar nuttelooze onzer pogingen,
want ge ziet: het helpt wel.
Nog een leerzame tijding komt uit
Duitschiand tot ons. In Lubeck treedt
het stadsbestuur bijzonder kras op tegen
de vele kinema-theaters, die daar, als
in alle andere groote steden, uit den
grond schijnen te verrijzen. In de per
ste plaats heeft de politie een grondige
preventieve censuur ingevoerd, en menige
film, die in Berlijn en andere steden
volstrekt geen ergenis geeft, wordt in
Lubeck verboden. Maar daarnaast heeft
de Burgerschap een voorstel aangeno
men van den Lubeckschen Senaat, dat
van de kinemaschouwburgen een aanzien
lijk verhoogde belasting heft.
Tot nog toe betaalden de kinema
schouwburgen in Lubeck de hoogste be
lasting van publieke vermakelijkheden,
namelijk 1800 Mark per jaar. Het nieu
we voorstel, dat Vrijdag door de Bur
gerschap werd aangenomen, bracht die
belasting op 6000 Mark per jaar of 500
Mark per maand.
Uitmuntend. Men zette het mes in de
uitwassen onzer samenleving. Als zulks
tot dusverre door ons werd geëischt
heeten wij reactionair. Maar 't is een
reactie, waarvan men meer en meer het
nut en de noodzakelijkheid inziet. Daar
om stevig voortgegaan in de goede
richting, alle minachting ten spijt
ALGEMEEN OVERZICHT.
Niet zeer bemoedigend zijn de berich
ten die te Konstantinopel ontvangen wor
den over den
toestand in Albanië
Vooral uit Prichtina komt slecht
nieuws. Daar hebben de rebellen den
wapen- en ammunitiedepot genomen en
een groot aantal geweren weggeroofd.
Issa Bolatin en idris Sefer trachten
Muzelmansche bevolking van het district
Kossovo over te halen zich 'bij de opstan
delingen aan te sluiten. De militaire auto
riteiten blijven voortdurend versterkin
gen naar Versizovich zenden.
De muiters te Monastir weigeren in
onderhandeling te treden. Zij verklaren,
dat de aftreding van den minister van
oorlog door die van het geheele kabinet
gevolgd moet worden f
Bij verschillende leidende personen, die
het comité van eenheid en voorutigang
vijandig gezind zijn, zijn afgevaardigden
uit Koniak aangekomen met het verzoek
vertegenwoordigers aan te wijzen voor of
een verklaring te zenden naar een bijeen
komst, die den 23sten Juli zal gehouden
worden om te protesteeren tegen de poli
tiek van het tegenwoordige kabinet.
We zeiden boven reeds, dat het bij
Prichtina ernstig is toegegaan. Maar ook
in de stad zelf is de toestand (allesbehalve
geruststellend. De bevolking is zeer roe
rig en houdt talrijke rumoerige bijeen
komsten in de moskeeën en openbare
gebouwen. De autoriteiten zijn voortdu
rend in telegrafische verbinding met de
Porte en dringen er bij haar op aan, dat
ze aan de voornaamste eischen der rebel
len zullen toegeven, om te voorkomen, dat
de opstandelingen de stad binnenrukken.
De regeering zal nu, blijkens een tele
gram uit Konstantinopel een algemeene
amnestie afknodigen. Er loopt een ge
rucht dat aanzienlijke Albaneezen van
Prichtina den Sultan per teiegram hebben
verzocht de militaire maatregelen te sta
ken. Deze moet in zijn antwoord hun
hebben aangeraden hun odroerige hou
ding te laten varen.
Wat de ministercrisis aangaat wordt
gemeld dat ieder oogenblik een iradé, mel
dende de benoeming van MahmoedlMock-
tar pasja tot minister van oorlog te iver-
wachten is.
Over het gevecht bij Sidi Ali
op j.l. Zondag geeft het Stefani-bureau
nadere bijzonderheden.
Generaal Garioni liet in Sidi Said, Boe-
kames en op het schier-eiland Makabes
de allernoodzakelijkste bezetting en trok
inet alle troepen van de divisie naar Sidi
Said. Hier weiden de troepen verdeeld
in een aanvallende afdeeiing onder gene
raal Lequio en in een reserve-atdeeling
onder generaal Cavaciachi verdeeld. Om
half vier rukten de troepen van generaal
Lequioin twee kolonnes op Sidi Ali aan.
De eene werd 'bij Sidi Ali door -de voor
posten van den vijand met geweervuur
ontvangen, sloeg den vijand echter terug
en plantte de driekleur op den grafheuvel
van een heilige, die zich daar ter plaatse
verhief. Intusschen was de andere kolon-
ne door de zeer talrijke strijdkrachten van
den vijand aangevaren. Zijn artillerie
werd door het vuur van het Italiaansche
geschut tot zwijgen gebracht. De {buiten
gewoon hevige aanval van den vijand,
wiens strijdkrachten door versterkingen
tot op 5- a 6000 man uitgebreid waren,
werd door verschillende tegenaanvallen
met de bajonet en met den steun Vande
geheele artillerie, door de troepenmacht
onder generaal Lequio en het verschanste
leger van Sidi Said afgeslagen. Op zijn
vlucht werd de vijand door het kruis
vuurvan de Italiaansche batterijen [uiteen
gejaagd en vernietigd. De Italianen had
den 16 do-oden, onder wie 4 Askari's -en
73 gewonden, van wie 19 Askari's. Het na
den strijd in de door den vijand Ver
laten stellingen ingestelde onderzoek leid
de tot het vinden van honderden lijken.
Veel wapens, schietvoorrraad en gewon
den vielen in handen vande Italianen.-De
hitte tijdens het gevecht moet zeer druk
kend geweest zijn, wat door den sedert
den vroegen ochtend .waaienden berg
wind veroorzaakt werd. De stelling iSidi
Ali werd door de troepen onder generaal
Lequio, die er den nacht doorbrachten,
onmiddellijk versterkt.
In de Belgische schoolkwestie
heeft de Fransche gezant te Brussel Klo-
'bukowskii opvallend partij gekozen bij ge
legenheid van de officieele receptie op
het Fransche gezantschap bij gelegen-
neua van oen J4en Juli.
De vorige spreker had in zijn toe
spraak tot den gezant gezegd, dat de
clericalen bij den Belgischen verkiezing-
strijd steeds agressiever tegen Frank
rijk werden en dat aanplakbiljetten in de
Vlaamsche gewesten de Fransche over
heid bij het plunderen van kloosters htad-
den voorgesteld.
De gezant antwoordde: De neutrale
school bestrijden wil zeggende gewet-
wetensvrijheid bestrijden, en dat wil ook
zeggenFrankrijk bestrijden, Frankrjjk
dat reeds 40 jaren op den weg van
vrede en vooruitgang voorwaarts schrijdt.
Wie er anders over denken, wenscheai
de tijden van voor den 14den Juli 1789
terug. Een oud Arabisch spreekwoord
zegt: „De honden blaffen, doch de kara
vaan trekt voorbij,"
De Vingtième Siècle antwoordt hier
op als volgt:
„Nog nooit is een Fransch gezant in
België met een zoo ongepaste en zoo
brutale onbeschaamdheid tegen ons land
voor den dag gekomen."
Zelfs toen Bismarck, zoo betoogt het
blad verder, de Belgische regeering voor
den toon van eenige Belgische bladen
verantwoordelijk stelde, heeft de Duit
sche gezant ie Brussel zich nooit anders
dan volkomen correct uitgelaten.
Mocht Klobukowski inderdaad van zijn
regeering het bevel tot zulk een open
lijke beleediging hebben gekregen, dan is
het thans reeds met de onamankelijk-
heid van België gedaan. Morgen aan
den dag zou de Duitsche gezant zich
dezelfde vrijheid kunnen veroorloven.
Het blad wil de Fransche regeering niet
voor de buitensporigheid van Klobu
kowski verantwoordelijk stellen, doch
eischt dat hij worde gestraft. Anders zou
het resultaat van jaren langen geduldi-
gen arbeid om in onderlinge overeen
stemming te blijven, te niet worden go-
daan. II
De staking te Londen
begint weer in een beter stadium te
verkeeren. Gister hééft Lord Devonport
tweemaal een samenspreking gehouden
met Gosling en Orbeil. Hierbij dient op
gemerkt dat de samensprekingen gehou
den werden in de woning van Devon
port en dat Gosling en Orbeil eraan deel
namen als leden van het Londensche
havenbestuur en niet als leiders van de
staking. Niettemin beschouwt men dit
voortgezette overleg als bemoedigend,
te qieer omdat de sta-in-den-weg Ben Til
led er niet bij is geweest en tegelijkertijd
van gezaghebbende zijde verluidt, dat de
leiders van de staking aan Devonport
en aan de patroons een onvoorwaardelijke
hervatting van het werk aan hebben ge
boden, zonder dat zij zouden blijven staan
op den eisch dat enkel leden van jde vak-
vereeniging aangenomen zouden worden
en op de volledige wederaanstelling van
alle stakers. Anders zou Devonport de
samenspreking niet toegestaan hebben.
In den middag vergaderden de pa
troons, terwijl Gosling en Orbeil aan het
comité uit de stakers verslag deden.
Ofschoon de onderhandelingen een
gunstig verloop schijnen te hebben heeft
toch Asquith In het Lagerhuis verklaard,
dat hij het resultaat nog niet kon mededee-
len. Ben- Tillett heeft gistermiddag op den
Tovverhill verklaard, dat hij niet kon
meewerken aan een bijlegging van het ge-
geschil waardoor de arbeiders na hun
heldhaftigen strijd van acht weken, zou
den worden vernederd. i
Het staat echter te bezien of men jzich
nog wel zoo heel lang aan dat (heethoofd
zal storen.
GEMENGD.
Blijkens een bericht uit Florence
heeft zich aldaar een nieuwe o n a h a n-
kel ij ke socialistische partij ge
vormd. Deze is opgericht door socialisten,
die ,op het socialistencongres in Reggio
uit de partij werden gebannen, wijl ze
de regeering bijvielen in haar oorlogs
politiek in 'Tripoli. De hoofdleider der
partij is Bissolati. De nieuwe partij aan
vaardt de monarchie.
President FalHères Jieeft aan jde bé
kende a n ti mi lit a iristen Broutchoux
Hervé, Aubin Duroy, jBlanchard, Estort
en Huppe de rest van hun straf kwijtge
scholden.
In Liverpool hebben Maandag, den
dag van het in werking treden der n a t i o-
naleverzekeringswet, 11,000 boot
werkers, bij wijze van protest, den ar
beid neergelegd. Zij hebben echter be
sloten, vandaag het werk te hervatten.
In Londen heeft men Maandag een
groote protestvergadering tegen de wet
gehouden. Tot slot verbrandde men, on
der geestdriftige toejuiching van het pu
bliek, een afschrift van de wet. De po
litie schreef de namen der redenaars op
en joeg de jnenigte uiteen.
Volgens een officieel rapport zijn
drie nieuwe gevallen van pest gecon
stateerd te Porto-Rico.
Het Fransche stoomschip „La Pro
vence", dat tengevolgevan dezee-
liedenstaking in Marseille jnet een
nieuwe bemanning moest vertrekken, is
met 728 passagiers aan boord te Rio de
Janeiro aangekomen. Naar uit deze plaats
gemeld wordt hebben de passagiers van
de equipage heel wat te verduren gehad.
Deze was nl. grootendeels samengesteld
uit allerlei vagebonden, die de passagiers
tijdens de reis jnet revolvers bedreigden,
zoodat er tlelkens angstwekkende too-
neelen plaats grepen. Op verzoek van den
kapitein werden de rustverstoorders ge
arresteerd. Alle wapens werden voor het
vertrek uit Rio de Janeiro naar Buenos
Aj-res, in beslag genomen.
Gisteren begon te New-York het
onderzoek van de beschuldig ingte-
gen de politie, dat zij voordeel zou
trekken uit de speelhuizen. De bekende
speler Hermann Rosenthal, de voornaam
ste getuige in dat onderzoek, is gister
ochtend, toen hij uit zijn hotel kwam,
doodgeschoten door geweervuur, dat uit
een auto kwam met zes man erin. In
twee hunner herkende men j>oiitie-agen-
ten. De moordenaars ontkwamen.
Men heeft hier een man gearresteerd,
dien men voor den chauffeur houdt van
de automobiel, waarin de moordenaars
van Rosenthal zaten. De man lochent alle
schuld
De zaak heeft te "New-York een diepen
Indruk gemaakt.
In Honsiorowo jn het district Ostrof
is de bliksem in een legerkamp
geslagen. Een onderofficier van het Nisof-
regiment werd gedood en 45 soldaten
van hetzelfde regimnet gewond. Er moes
ten 22 van hen in het hospitaal worden
gebracht.
Te Bordeaux hebben alle stakende
ingeschreven zeelui gevraagd om weer
aan boord te mogen gaan. Er blijven nog
slechts enkele over, die staken, omdat
zij daartoe gedwongen zijn.
Ook te Marseille hebben tal van boot
werkers zich weer om werk aangemeld.
Bij gebrek aan werk zijn er maar (5000
aangenomen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit z;jn benoemd tot bur
gemeester te Overschie J. Th. M. v.
d .Heuyte Brummen P. de Wijs; te
Naaldwijk H. J. H. Modderman te Raal-
te W. A. P. Kerssemakerte Uithuizen
O. Bakker; te Venlo H. B. J. v. Rijn;
is benoemd tot secretaris bij den Raad
van State de referendaris bij dien Raad
mr. C. Bake.
Rijksmiddelen.
De Rijksmiddelen hebben in de vorige
maand prachtige resultaten gegeven. De
opbrengst was veel hooger dan die in
de correspondeerende maand van 1911,
terwijl het meerdere over bijna alle ru
brieken verdeeld was. De geheele op
brengst was f 18.487.463,73, terwijl in
Juni 1911 f 17.046.701.23i/o werd ont
vangen. Het geheele accrès bedroeg dus
f 1.440.767,191/2, een vermeerdering over
één maand, die zeker zeer groot mag
heeten, vooral ook, wanneer men in aan
merking neemt dat 1 twaalfde der ra
ming voor het geheele jaar bedraagt
f 15.196.270.76.
Over de eerste zes maanden van dit
jaar werd in het geheel f89.951.71 1,975,
ontvangen, tegen f 86.032.313,73V2 in hef
vorig jaar, dus thans f 3.919.398.24 meer.
Provinciale Staten.
In de gisteren voortgezette vergade
ring van de Provinciale Staten van Zuid-
Holland herinnerde de heer Pe.a bij Eet
verslag over de rijksproefvelden aan de
critiek in de afdeelingen op het beleid
ten aanzien van die velden.
Gedeputeerden hebben nu overleg met
den directeur-generaal van den landbouw
toegezegd. Het ware wellicht gewenscht
locale commissies van toezicht in het le
ven te roepèn.
De heer Overwater achtte de critiek!
ten eenenmale misplaatst. De proefvel
den hebben uitnemende schitterende re
sultaten opgeleverd. Aan de proefvel
den dankt de landbouw een deel van zijn
vooruitgang. Spr. pleitte voor het voort
bestaan van deze velden, maar wilde de
ze meer gelegen hebben aan den open
baren weg. Vroeger zijn er plaatselijke
commissies geweest, doch zij hebben niet
voldaan.
De heer v. d. Velde, lid van Ged. Sta
ten, ondersteunde dit betoog. Er is cen
tralisatie noodig en mitsdien een pro
vinciale commissie te verkiezen boven lo
cale commissies. De proefvelden zijn van
uitnemend gewicht gebleken voor de ont
wikkeling van de cultuur en voor den
welstand van de kleine landbouwers.
Een amendement van den heer Mackay
om aan de klerken in tiet bezit van di
ploma's en akten (in de verordening ge
noemd), ten hoogste f350 uit te kee-
ren in plaats van f 300 zooals Gedep.
Staten voorstellen, werd verworpen.
Op voorstel van den heer v. d. Blink"
werd met 42 tegen 29 stemmen besioten
aan de afd. Zuid-Holland van de Veree-
niging tot bevordering van de pluim
veehouderij in Nederland niet f150 sub
sidie te geven, zooals Ged. Staten voor
stelden, maar f200 subsidie.
Goedgekeurd werden o.a. de voor
stellen betreffende de subsidieering voor
de spoorweghaven te Pijnacker én de
Zuid-Holl. Ver. Het Groene Kruis.
De Prov. begrooting van 1913 en de
heffing van opcenten werden goedge
keurd. Hierna werd de vergadering ge
sloten.
Tarief van Invoerrechten.
Naar het „Centrum" verneemt, is de
Commissie van Voorbereiding met haar
arbeid gereed en is een dezer dagen het
eindverslag te verwachten, waarna de
openbare behandeling in de Kamers kan
volgen.
De Amsterdamsche Paleis-
Raadhuis qusestie.
Zooals men weet, heeft prof. dr. H.
Brugmans een onderzoek ingesteld naar
de vraag of het paleis op den Dam te
Amsterdam als het eigendom van den
Staat dan wel als het eigendom van de
gemeente moet worden beschouwd.
Prof. Brugmans heeft, naar wij in het
Hbld. lezen, thans dit onderzoek geëin
digd. De slotsom waartoe hij kwam, is:
In 1908 heeft koning Lodewijk het
gebouw eenvoudig in zijn bezit genomen
met welk recht blijve in het midden ge
laten. Men kan dus aannemen dat het
rijkseigendom was. Na den val van ko
ning Lodewijk gingen de rechten op kei
zer Napoleon over. Na den val van Na
poleon gingen diens rechten op de nieu
we nationale regeering over, met ande
re woorden ook op Wi'lem I. Deze stond
het gebouw op 2 December 1813 weer
aan de stad Amsterdam met het verzoek
om eenige vertrekken voor hem dispo
nibel te houden. Ten slotte besloot de
raad van Amsterdam op 28 Januari 1814
om het gebruik van het aan de stad te
ruggeven paleis voorloopig aan den sou-
vereinen vorst aan te bieden.
Op deze feiten rust de tegenwoordige
toestand van het paleis. De rechtskwes
tie, die hierbij gesteld kan worden, is
volgens prof. Brugmans, niet de hoofd
zaak.
Financiëele gelijkstelling.
De interdiocesane commissie, tot be
vordering der propaganda voor finan
cieeie gelijkstelling, bestaande uit dehce-
ren Douwes te Amsterdam, van Lent te
Utrecht, Moerel, te Oudewater, Staiken-
brug te Deventer, Suring te -Maarssen
en Wesseling te JScheveningen, verga
derde Zondag 14 Juli voltallig té Utrecht
De heer F. A. Moerel werd tot voor
zitter, de heer J. G. Suring, Emmaweg
49, te Maarssen, tot secretaris en de heer
J. Th. van Lent, te Utrecht, tot penning
meester gekozen.
Besloten werd de medewerking to
vragen van de vereenigingen tot bevor
dering van het R. K. Bijz. onderwijs, ia
het Aartsdiocees, en in het Bisdom Haan
lem. Twee circulaires, één aan onderwin
zeis en ééu aan niet-onderwijzers zulle*
