BUITENLAND.
Een Martelaar.
BINNENLAND.
3e Jaargang:,
No. 829.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Oeïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
2
Juli
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels t 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handeis-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zooals te begrijpen valt, is men nogl
lang niet uitgepraat over het gevecht bij
Sidi-Saïd
Het blijkt echter wel vast te staan,
Staan, dat de Italianen slechts bij toeval
idat buitenkansje gehad hebben. Immers
eerst waren ze terug geslagen en wel
tnet verlies. Toen ze echter hun' dooden
*en gewonden gingen opzoeken, bemerk
ten ze dat de Arabieren, blij mét hunne
toverwinning, de stelling hadden verlaten;
'en terug waren gegaan naar dfl dorpen.
'Zonder slag of stoot bezetten zij toen
5de stellingen. In het daarop volgend ge-
Vecht den volgenden ,dag waren zij for
tuinlijker dan de eerste maal. Zooa!»
reeds gezegd loepen de verschillende le
zingen der verliezen neg al uiteen. Vel-
gens den Turkschen minister van oodoig!
trokken de Italianen bij het gevecht van
'Sidi Said met greote verliezen terug. "De
Turken hadden 150 dooden en 200 ge>-
wonden.
Een ambtelijke Italiaansche nota loo»-
vhent echter de Turksdhe voorstelling
van het geveoht van den 28siten (juïii
bij Sidi Said. De Turken hadden 200
iüooden op het slagveld liggen.
Gelijk" altijd, wordt een succesje der
(Italianen, door krijgshaftige mededeelin
gen gevolgd. Volgens die Post wordt in
(Rome in Rome in politieke kringen be
weerd, dat Italië nieuwe ondernemingen
in de Aegeische Zee in den zin heeift,
voor het geval, dat de
vredesbemiddeling
Op niets uitloopt. In ieder geval' wil het
(echter eerst afwachten, wat de gevolgen
zijn van de ontmoeting tusschen den
Tsaar en keizer Wilhelm.
Over die bemiddelingsplannen schrijft
(echter de Koln. Ztg. Zonder in de plan-
nen van den rijkskanselier te zijn! inge
wijd, zal men toch kunnen aannemen^
dat de rijkskanselier dergelijke voorstel
len niet ter tafel zal brengen, omdat dit
piet onze heele Houding ten opzichte
van den oorlog in strijd zou) zijn. Moch
ten van andere zijde dergelijke voorstel
len worden gedaan, dan zullen wij ze
gaarne steunen. Zelfs als de ernstige
Onlusten in Albanië een natuurlijke op
lossing van het conflict zouden verhinde
ren, zou geen voorstel van den Duitschen
JKeizer of van den rijkskanselier op Rusë-
iland's verplichtingen invloed kunnen
hebben. In alle geval moet men aanne
men, dat bindende verplichtingen van die
mogendheden, welke enkele Parijsche
bladen hebben genoemd, niet zullen won-
den gesloten.
De onlusten in Albanië
hebben gisteren de Turksche minister van
oorlog gedrongen tot de verklaring dat
hij er steeds het zijne toe had bijgedra
gen, om de officieren te verhinderen, zich
met de politiek te bemoeien. Sedert hij
minister van oorlog was, wachtte hij
slechts op een gelegenheid om een wet
in stemming te brengen, waarbij aan' het
FEUILLETON.
leger de politiek wordt verboden. De
wet is onontbeerlijk voor het welzijn
des lands. De minister brandmeiikte de
deserteurs van Monastir als lage ver
raders.
Aan de Voss. Z;tg. wordt uit .Usk'ub'
geseindDe spoorweg Salonik'i-Konstan-
tinopel heeft last gekregen wagens voor
het vervoer van 4000 man naar Monas
tir gereed te houden. In Monastir zijn
reeds 700 man versterkingen aan geko
men en verder het land ingezonden.
Sjehab bei, die naar Monastir is ver
trokken, zoo verneemt uit Konstantino^
pel de Politische Korrespondenz, is in
het bezit van verstrekkende volmachten
om de muiters tot vreedzame onderhan
delingen te brengen. Voor het geval het
onmogelijk blijkt tot een vergelijk' te
komen, zijn groote troepenmachten ten
deele op weg, ten deele re"eds aange
komen. De geruchten over een algeme'e-
ne mobilisatie spreekt men te bevoegdet
plaatse stellig tegen.
De Italiaansche socialist Bissolati bei-
spreekt in de Secoio den toestand, zoo
als deze op, 't oogenblik, vooral na den
militairen opstand in Turkije is, en komt
dan tot de slotsom dat Italië het tijd
stip van de beslissing gekomen moet ach
ten. De Italiaansche regeering moet óf
het vuur op den Balkan aanwakkeren, óf
van de gunstige stroomingen te Konstan-
tinopel partij trekken om met mogelijke
concessies den vrede voor te bereiden.
Anders zou de italiaansche diplomatie do
gunstige gelegenheid voorbij laten gaan
daar noch de bezetting van eilanden van
den Archipel, noch de hernieuwde actie
op. het oorlogsterrein in Noord-Afrika de
Turken tot toegeven ewiu/Ana—i—J^-
jlte verKiezmgsscnju
in de Vereen. Staten maakt nog steed9
geen voortgang. De „New-York Times",
die vroeger sterk tegen Wilson was.ge
kant, schreef gisteren, dat de gedele
geerden eindelijk als mannen moesten
handelen en op Wilson stemmen, want zij
konden toch niet langer blind blijven
voor het feit, dat Wilson de sterkste
man was. Hij zou en moest presidents-
candidaat worden. De conventie had dui
delijk getoond van Clark niet gediend
te zijn.
Deze uitlating is opvallend in verband
met het feit, dat de stemmen voor Wilson
van 324 tot 405 zijn gestegen en die
voor Clark sedert de 10de stemming (ge
lijk men weet is nu 26ste al achter
den rug) van 556 tot 467 zijn gedaald,
want, naar men uit andere berichten zou
opmaken, schijnen de cijfers in het tele
gram van vroeger toch inderdaad juist te
zijn De. andere cijfers van deze stem
ming waren: Underwood 112, Foss 43,
Marshall 30, Harmon 29, Bryan 1.
Gistermiddag was de stemmenstand als
volgt: Wilson 479, Clark £47. Zooals men
ziet, nadert men steeds meer het doode
punt.
Nu de partijgangers van Clark en Wil
son niet van toegeven willen weten, ziet
het er naar uit of nog veel stemmingen
zullen volgen. Elke stemming duurt on
geveer een half. uur. De geschiedenis ver-
(NAAR HET DUITSCH.)
63)
Daar wilde Johajines voor de laatste
jnaal zijn apostolisch hart uitstorten. Hij
iwas kalm, bijna blijmoedig.
Langen tijd bad hij met vuur en juist
wilde hij hei heiligdom verlaten, toen een
ijonge monnik zijn hoofdkap naar achter
,wierp en pal voor hem staan bleef.
Otfried! riep Johannes.
Broeder Methodius, antwoordde de
voormalige page.
God zendt u, sprak Joannes; mij is
jhet zoo aangenaam u voor mijn vertrek
(de hand te drukken
Waarheen gaat gij dan, mijn vader?
Naar het beloofde land, ÓtfriecL
Ik weet, sprak de jeugdige monnik met
Smartelijke stem, dat de vervolging tegen
Ui is uitgebrokendat gij om de verde-
Idiging van mijn zuster, Johanna van
(Beieren, de smarten der pijnbank hebt
(ondergaan. God roept u om u te be
loon en maar wie zal dan de koningin,
jjvie geheel Bohemen redden?
JKS£.t Jiet, mijn zoonmij schijnen
meldt een geval (in 1860 te Charleston)
jdat een candidaat eerst bij de 75ste
stemming gekozen werd.
GEMENGD.
Uit New-York wordt aan het Ber
liner Tageblatt geseind: De gisteren uit
gebroken staking van de beman
ningen voor schepen voor de kustvaart
verhinderde heden het vertrek van acht
booten naar de zuidelijke havens, naar
West-Indië en naar Boston, en even
eens het geregelde verkeer tusschen
New-York en Coney Island. Tot nog
toe hebben 6000 man het werk neerge
legd. De leiders kondigen aan, dat zij
voor het einde van de volgende week de
kustvaart volkomen tot stilstand zullen
hebben gebracht en dat het dan niet mo
gelijk zal zijn, ook maar een enkel schip
te bemannen.
Volgens een telegram uit Winnipeg
is de stad Regina de hoofdplaats der
provincie Saskatschewan, door'n wer
velstorm verwoest. Een vijftigtal
menschen kwamen daarbij om het leven.
De schade, door den storm veroorzaakt,
wordt op een millioen dollar geschat.
Het bestuur van den revolutionai
ren arbeidersbond in Frankrijk, besloot
op verzoek van de ingeschreven
zeelieden in het geschil met de rea
ders voor onbepaalden tijd neutraal te
blijven.
Het nationale comité der ingeschreven
zeelieden, heeft een verklaring gepubli
ceerd, waarin het de argumenten der ree-
ders, die een scheidsgerecht afwijzen,
verwerpt. De regeering wordt daarom
verzocht aan den toestand^ door de ree-
een beroep gedaan onTstelin.'"''1 Wrtlv,f
Bij Schmiedefeld (bij Breslau) is
een trein op een vollen janplei-
zier geloopen. Het getal dooden be
draagt acht, dat van de zwaar gewon
den negentien, waarvan vele beenbreu
ken en inwendige kwetsuren waren. De
leden van een kaartclub hadden met de
vrouwen en kinderen, 150 personen in
het geheel, met 6 jan-pleiziers een uit
stapje gemaakt. Des avonds om 11 uur
op den terugweg naar Breslau gebeurde
het ongeluk. Een der wagens, met 30
personen, was midden op het spoor, toen
de trein aankwam.-Tevergeefs legde de
koetsier de zweep over de paarden. De
trein trof den wagen in het midden en
verbrijzelde hem geheel, terwijl de paar
den ongedeerd wegholden. De trein werd
spoedig tot staan gebracht en toen vond
men vier zwaar gewonden op den tender
die in een groote boog over de locomo
tief heen geslingerd waren. Het was
oikdonker en op den weg was eerst niets
e onderscheiden. Gelukkig was in den
trein een dokter, die onmiddellijk hulp
kon verleenen.
Een trein, komende van Luik, heeft
een anderen trein, die uit Torlemont
naar Tongeren vertrok, in elkander
gereden. Er zijn een 20-tal gewonden,
waarvan slechts weinigen ernstig zijn ge
wond. De materieeie schade is aanzien
lijk.
de tijden zeer ernstigGij hebt een
kleed aanvaard, dat u zonder eenigen
twijfel aan de vervolging der menschen
onttrekt... Verzamel uw krachten, opdat
de ijver der zielen aangroeie en de boet
vaardigheid haar gestrengheid verdubbele.
Gij zult de misdaden der boozen uit
delgen en lijden voor de goddeloozen....
Otfried smeekte Johannes hem tot Praag
te mogen vergezellen.
Daarin stem ik toe, sprak de priester;
doch bij de poorten der stad scheiden wij.
Op hun weg naar de stad onderhiel
den zij zich over de zaken van God.
Johannes Nepomucenus maande zijn
jeugdigen metgezel aan tot de strengste
beoefening der kloosterregels; van den
anderen kant smeekte frater Methodius
zijn vriend en meester hem toch niet bij
God te vergeten, wanneer hij in het bezit
der vurig verlangde zaligheid zou zijn,
De avond was schoon en kalm.
Men zou gezegd hebben, dat de vrede
dezer twee schoone zielen zich aan de
natuur had medegedeeld.
Toen zij nabij de poorten der stad ge-
komen waren, sloot Johannes den jongen
monnik in zijn armen, en toen zich los
scheurend uit een omhelzing, welke van
zijn innige zielsliefde voor hem getuigde,
belastte hij hem met een vaarwel aan
de monniken van het dorp Nepomuck.
Daarna, vervolgd^ jiij alken zijn ,w,eg $n
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot hoofd
commies bij het departement van Oorlog
J. van Ling, C. A. G, van den (Enden
én H. J. C. Funcke; tot commies A.N.
Swart, L. G. van den Berg, JL H. (Geer-
ling en F. G. L. Weyerman;
is mevr. C. van*Vuuren geb. Timmer
man, presidente van de vereeniging Li-
duïna van de ,H. EHsabeth, te 'sGra-
venhage, benoemd tot ridder in de orde
van Oranje-Nassau;
is aan dr. .J. Campert, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend als inspec
teur van het Middelbaar Onderwijs;
is benoemd tot leeraar aan de Rijks
H. B. 5. te Sappemeer mr. *E. (Mein-
dersma te Winschoten;
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Brouwershaven
B. F. Beerents.
Haarlemsche Hanze.
De Haarlemsche Hanze houdt haar 16e
vergadering van den Centralen Raad op
Maandag 22 Juli in het Z.-Ho!landsch
Koffiehuis, Groenmarkt te 's Gravenhage.
O.m. zal de verkiezing plaats hebben
van drie leden van het hoofdbestuur. Af
tredende leden zijn de heeren J. Buters
en J. A. A. Verbeek; er is een ,vacature-
C. M. M. van den Berg.
Ingekomen candidaten zijn de heeren
Spendel, Leiden, v. Pelt, Gouda, en iW.
Boon, Krommenie.
Voorgesteld wordt door het hoofdbe
stuur de contributie /van 25 ei per lid
■en per jaar te verhoogen tot 50 cent
3'<!ftQr.^..cte..Jhetrekkin0' van secretaris tê~
"Bepaald zal verder worden de plaats
waar de volgende Jaarvergadering ge
houden wordt.
De ridders van Maltha.
Gisteren had te Utrecht de ridderdag
plaats der Maithezer Órde in Nederland.
Om half 11 werd een plechtige Hoog
mis opgedragen in de rijk versierde ka
thedraal door den Zeereerw. heer pastoor
G. A. Starink, geassisteerd door deWel-
eerw. heeren kapelaans H. J. Meijerink
en H. j. J. ten Berge.
Om 12 uur had een lunch plaats met
de dames der ridders in hotel Pays-Bas,
waar de baljuw, baron van Voorst tot
Voorst, de dames dankte voor haar ijveren
voor het Matha-fonds, dat f 1100 opbracht
Om 2 uur werd de kapittelvergadering ge
houden en om 3 uur de algemeene ver
gadering in huize „Ruurds", waar baron
F. W. B. Sloet tot Eiverlo tot ridder
werd geslagen.
Om 7 uur gisteravond werd een diner
gegeven, waar Prins .Hendrik met zijn
adjudant, jhr. van Suchtelen, voorzaten
icn ide baljuw een toast op H- '<M. de
Koningin uitsprak.
Z. D.II. de Aartsbisschop van Utrecht
was aan de lunch genoodigd, doch tvas
wegens dienstreis verhinderd.
De. verwerping van de bakkerswet
Zondagmiddag werd te Amsterdam een
bijeenkomst gehouden, belegd namens
iden Ned. R. K. Bond van Bakkers en
Cacao-, Chocolade- en Suikerbewerker
afd, Amsterdam. Mede waren vertegen
woordigd het bestuur der vijf Diocesane
Bonden van WerkLiedenvereenigingen en
Volksbonden, het Bureau v. d. Rj
Vakorganisatie en het plaatselijk comité
der K. S. A.
Na opening door den voorzitter, den
heer J. v. d. Helm, werd het woord
gegeven aan den heer A. H. J. Engels,
uit Leiden. Spr. zeide, dat het protest
van de vergadering op de eerste plaats
gaat tegen de geheele linkerzijde, die una
niem tegen de Bakkerswet heeft gestemd,
met uitzondering van de socialisten. In-
tusschen Troelstra heeft in zijn rede te
Haarlem wel doen uitkomen, dat het
voorstemmen der socialisten niet zonder
politiek is geweest. Het was om de
christelijke arbeiders te vangen. Toch
zullen de christelijke arbeiders in 1913
niet rood stemmen.
Op de tweede plaats, zeide spr., gaat
ons protest tegen een deel der rechter
zijde. Het meest grievend is, dat een
groep Katholieke Kamerleden tegen de
Bakkerswet heeft gestemd. Geheel een
werk van jaren, een wensch van 30.000
arbeiders, om afschaffing van de slavernij
bij nacht te krijgen, hebben zij op één
oogenblik te niet gedaan. Spr. toonde,
met een beroep op „Rerum Novarum" en
de uitspraken van Katholieke sociologen,
aan, dat de Staat het recht fieeft ter \VilIe
van het algemeen belang in te grijpen in
de persoonlijke vrijheid. Principieele be
zwaren kunnen er dus niet zijn.
Dpriuiidjsche bezwaren, die werden
het oiYivv lTjj naiuuniet af-
neu, en om lid te worden van een 'Katho
lieke Kiesvereeniging, „om een eind te.
maken aan clubvereenigingen. Deze zul
len blijven bestaan, zoolang de arbeiders
zich buiten de kiesvereenigingen houden.
Mannen dienen er gekozen, die handelen
in overeenstemming met de beginselen
van de „Rerum Novarum", mannen, die
zullen bijdragen tot geestelijke en stoffe
lijke verheffing van den arbeidersstand."-
Na deze lezing werd een motie aan
genomen, waarin geprotesteerd wordt
tegen de houding van de leden derTweede
Kamer, die tegen het wetsontwerp stem
den, en besloten wordt om de actie voor
afschaffing van nachtarbeid zoo krachtig
mogelijk voort te zetten.Vervolgens kwam
men tot het besluit om het ontwerp,
Aalberse-Passtoors zoo mogelijk te steu
nen; de clausule „zoo mogelijk" werd in-
gelascht na een bemerking van den se
cretaris, dat het bondsbestuur zich ver
klaard heeft tegen een uitlichting van het
patroonsverbod. Tenslotte werd besloten
aan de motie een clausule toe te voeden,
waarin de vergadering sympathie be
tuigde met de in de vakbladen gepubli
ceerde motie van het -Vakbureau en de
Federatie.
De motie werd daarop met algemeene
stemmen aangenomen en de vergadering
gesloten met den Christelijken groet
betrad de voorsteden van Praag.
Het was juist in die oogenblikken, dat
Wenceslaus, over de leuning van een bal
kon gebogen, zijn door dronkenschap ver
hit hoofd trachtte te verfrisschen. Hij dacht
aan Johanna van Beieren, aan Johanna,
die hij zoo gruwelijk beleedigd had, aan
Johanna, die hem wel vergeving schonk;
doch wier liefde voor hem moest uitge
doofd zijn. De wraakgierige vorst be
greep de vergiffenis niet, en daar hij ze
zelf nimmer verleende, geloofde hij ook
niet ze ooit van Johanna te verwerven.
In zijn geest zocht (hij den zoon van
Notberg, in wien hij steeds hardnekkig
den vijand zijner eer bleef zien; diens
naam bracht bijna onmiddellijk een ander
in zijn gedachte.
Wanneer ik bedenk, sprak hij in zich
zelf, dat een enkel woord van dien stijf-
hoofdigen priester mij het verloren geluk
zou kunnen teruggeven.
In dit ééne oogenblik ontbrandde op
nieuw al zijn haat tegen Johannes Ne
pomucenus.
Daar ging Johannes Nepomucenus juist
voorbij het keizerlijk paleis.
tWenoeslaus herkende hem.
Zijn ontembare gramschap .was op
gewekt.
Onmiddellijk gaf hij bevel den aalmoe
zenier der Koningin voor hem te brengen,
foil srisikuaaj) ging HAM
bracht den priester Wenceslaus' wil over.
Johannes glimlachte en volgde den
boodschapper.
Hij bevroedde de gedachte des keizers.
Zijn voorgevoelens gingen vervuld wor
den; zijn stervensuur zou weldra slaan;
slechts nog enkele uren van foltering en
alles zou geëindigd zijn.
In de groote zaal gekomen, wachtte
Johannes in stilte af, wat de keizer hem
had mede te deelen.
Heden nog zult gij spreken, sprak
Wenceslaus, of dezen avond zal -.het
woord op uw lippen verstijven.
Johannes wierp een blik op den koning,
alsof hij daardoor wilde zeggen:
Weet gij dan niet, dat ik den dood
niet vrees?
Hij bleef echter het stilzwijgen bewaren.
Toen wendde Wenceslaus zich tot den
edelknaap:
Breng tien soldaten hier.
Toen dezen binnengetreden waren
voegde de keizer hun toe:
.Voert dezen ellendigen priester weg en
werpt hem in de rivier, wanneer het vol
komen duister is. Ik wil niet, dat aan
zijn dood ruchtbaarheid gegeven wordt;
het dweepzieke volk moet onbekend blij
ven met wat het zijn martelaarschap zou
noemen.
I Johannes volgde de soldaten.
pe dag nam af, .Van alle zijden hoorde
men het blijde klokkengelui, dat aan de
geloovigen de godsdienstige plechtigheid
van den volgenden dag aankondigde.
Johannes Nepomucenus verheugde zi'ch.
Immers zou hij de hemelvaart van zijn
Goddelijken Meester in het gezelschap der
engelen gaan vieren. Voortaan vreemd
aan alles wat rondom hem voorviel en
alleen vervuld met de gedachte aan zijn
Verlosser, met wien hij zidh ging ver
eenigen, besteedde hij de weinige uren
levens, die hem nog restten, om genade
te vragen voor het land, waarin het schis
ma van Hieronymus van Praag en Jan
Huss zou gepredikt worden. Hij bood
zijn marteldood aan als losprijs voor de
Kerk van Bohemen en bad den vrede
af voor de keizerin, die hij niet meer
kon versterken en zegenen. Daarna sloot
hij allen in wie hij belang stelde lin zijn
gebed in en bood ten laatste met vurige
liefde den Schepper zijn hart aan.
De beulen traden de zaal binnen, welke
hem eenige oogenblikken tot gevangenis
had geknield, en vonden hem geknield en
als in geestvervoering. Met ruw geweld
bonden zij den heiligen priesterdan
grepen twee mannen hem aande een
onder de armen, de ander aan de beenen^
en de stoet inet hun slachtoffer in het
I midden stelde zich in beweging.
QKfcrdt vervolgdj
