„Leidsche Beelden". BUITENLAND. 3e Jaargang. No. 822. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 933. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering :tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, <f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco 'per post f 1-50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V« cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent Zaterdag 22 Juni 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis* bewijsnummer. Bij contract aanzienlpe korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. )it nummer bestaat uit TWEE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. V Een waar woord. Dit sprak het Katholiek .Wt e e blad, toen het naar we dezer dagen himemoreerden wees op het grootei I; belang der plaatselijke R. K. Pers. j.: iWe stellen op den voorgrond, dat i.onze partij wel degelijk behoefte hejeft fiaan een orgaan, dat alles geeft wat Ljnen in handels- en politieke kringen jbenevens in ,de wereld van kunst en we ttenschap in billijkheid kan verlangen; jjn.a.w. dat sen blad als D e Maasbo nd e recht, ja pliaht van bestaan heeft, b Maar in pns landje is voor niet meer Sdan één zoo'n Roomsche courant ruim- jte. Er een tweede naast te stichten zou hoogstens wezen ,ten gerieve van afwij kende meeningen op een of ander ten- rein. Overigens zou t slechts afbreuk jjdoen aan het bestaande blad, zonder daarmede eigen bloei te bevorderen. Voor 't jn stand houden, van meer dan ;ieen ochtend-* en avondblad is heuschi 'jde Roomsche lezerskring te klein in aanmerking ook genomen de lang, niet ïnalsche exploitatiekosten van zoo'n 'istandaardcourant. .Wat we echter niet spoedig te ,iveel zullen hebben, dat zijn: plaatselij ke organen piet een behoorlijk arbejids- iiveld. Deze laatste toevoeging sluit uit, 'dat voor jedere gemeente een R. K. or gaantje zou moeten worden gesticht? liln deze richting ons bewegend, kwamen ..we spoedig aan een te veel, wat even- j,wel niet te duchten is i.als we iedjer ijcomplex van gemeenten, die ongeveer gelijke belangen en gelijke nieuwsbe- geerte hebben met een Roomsche krant 'begiftigen. In 't voldoen aan die nienwsbegeerte Zit de groote factor. Ieder wil graajgi ,op de hoogte zijn niet alleen met de aigemeene politiek ,en de wereldgebeur- tenissen maar ook met de gebeurlijkheden jin eigen kring. Aan deze laatste behoef- j.te kan alleen de plaatselijke pers op behoorlijke wijze voldoen. Terwijl de jjneutrale pers zich vooral op dit terrein 200 ijverig beweegt, kan onzerzijds de iplaatselijke pers jiiet krachtig genoeg worden bevorderd. Dit stukje begint zoo'n beetje opeen oratio pro domo te gelijken, wat jier evenwel /de bedoeling niet van was. jpns blad .heeft gelukkig een uitgebreid arbeidsterrein en mag zich daar over ROOMSCH LEVEN.... Open brief aan Air. Nurks.) Roomsch leven?..., ja. Mr. Nurks, dit in antwoord op uw (geacht schrijven. je treft altijd nog mensohen, van die ijstuurlui-aan-wal... van die sombere zwari- kijkers... vaii die ongure mopperaars... [!dje maar klagen en klagengoeie jiRoomschen, en die toch maar aanhou dend mopperen en in- en uitwendig d'r rjeed verpruttelen over dat dit niet zóó, 'jen dat niet zus is. Die nog 'n somber ,.,veel-couplettig klaaglied zingen over zoo fove'inig Roomsch werk in onze oude [sleutelstadDat je waarentig zou gaan (pieenen, dat 'twaar was.... Maar ze j hebben ongelijk, ze hebben ongelijk i.jdie dofkijkers. Heusch, we leven van 'iRoonischen kant in alles mede. Op elk «gebied. Oe zult 't moeten erkennen, Mr. j Nurks. ft. Ze hebben ongelijk, die pruttelaars.... i' Want daar is 'n opgewekt Roomsch i leven in Leiden. Niet alleen Zondags, niet alleen in de kerk, maar ook in heel ons maatschap- p«lijk gezinsleven van gemeentenaren. k Wij voelen den polsslag van dat Room- i-jSche leven kloppen in ons gewone dage- Jljksche bestaan. i:. We bemerken het in z'n zoo verschiil- Jende Uitingen. Die waardige afstammelingen van „Mr. [Nurks en Co." moesten d'r zwarte bril ['alleen gebruiken bij 'n zonsverduistering, j ïooals we die gehad hebben, maar 'm ,voor andere tijden goed schoonvegen. ,En dan 's goed rondomme zien... Of ïèlf bij 'tRoomsqhe sociale werken, of groote medewerking .en steun verheu gen, zoodat we onzerzijds ruatigl de toe komst tegemoet kunnen blikken. 't Was louter ,om de goede denkbeel den, door het Ka t h o 1 i e k iW,e e k - blad ten aanzien der plaatselijke pers ontwikkeld, nog eens te onderstreepe!n, dat we .voor dezen driestar de pen ter hand namen. Intusschen, nu we todh opl dit terrein zijn aangeland, het zal ons immer aan genaam wezen, wanneer we mogen er varen, dat het streven, hetwelk bij de oprichting van „De Leidsche Cou- ranf-' voorzat, blijvende waardeering mag genieten, welke waardeering we ook gaarne zullen ondervinden v^.n fei- tentoonende ware vrienden. Wie bezwa ren of pp- en aanmerkingen heeft, hij kome er .onbeschroomd mede voor den dag, want welgemeende critiek kan slechts .tot .verbetering voeren. Oppervlakkig en bevooroor deeld. Niet om er breedvoerig pp! in te gaan, maken wij hier melding van eenige in gezonden stukken in een onzer liberale bladen. De eene inzender komt op tegen wat in een adres, door de Evangeli sche Maatschappij aan de Koningin aan geboden, wordt geïnsinueerd betreffen de de .Katholieken, waar in dat adres staat dat den roomsch-katholiek in zijn „Akte van Liefde" wordt voorgeschre ven zijn evenaaste (waarschijnlijk is daarmede alleen zijn geloofsge noot bedoeld) uit liefde tot God te beminnen als zichzelven.1" Deze inzender .toont aan, dat de Ka tholiek volgens zijn Catechismus ver plicht is allen als zijn evennaajsten te beschouwen, pok zijn vijanden. Daarna komt een andere inzender be weren, dat ,de Katholieken alle anders- denkonden verachten en verafschuwen en vervloeken, tot welke bewering hij komt door de woorden van de ban-bulle daarin sprake is van „vervloeken". De redactie teekent ten slotte zelf bij die ingezonden stukken aan, dat het zoo moeilijk is de Katholieke leer te kennen, omdat .de uitingen van die Ka tholieke leer „oogenschijnlijk vaak on derling volkomen tegenstrijdig zijn." „Oogenschijnlijk". Heel juist, 't Is ook noodig wat dieper die leer te beschou wen, zooals een „liberaal" man bjj alle godsdiensten doet, behalve.bij den Katholieken. En dan zou hij inzien, dat heel goed bij dat wat in hun bereik ligt, 'n handje mee gaan helpen. We hebben toch immers op Roomsch gebied 'n werkzaam winter-seizoentje achter den rug. Veel daarvan hebben we reeds eerder in onze „Beelden"-reeks, in „Herinne ringen" en „Wintercampagne", aange stipt. Daar hebben we gewezen op den Roomschen arbeid op sociaal gebied, op 't werken op vak- en vereenigingsterrein, op onze sociale Volksbond-cursussen. Bloeiend Roomsch leven in onzen R. K. Volksbond, feestelijk en leerzaam besloten door het Encycliek-feest, den „Roomschen Meidag", de herdenking der „Rerum Novarum". Terwijl ook onze St. Jozefs- gezellenvereen'ging teekenen van krachtig Roomsch leven geeft, verblijdend, nu ze staat voor haar jubelfeest van oprich- tings-herdenking. Ze is op heden aan trekkelijker dan ooit te voren. Daar wordt gewerkt onder hare leden. En hield ook zij niet dit jaar voor 'teerst de Ency cliek-herdenking? En dit terloops hoe mooi, als in de toekomst hopen we 't andere jaar reeds 't geopperde plan verwezenlijkt wordt van deelname voor alle R. K. ver- ecnigingen ter stede, gezamenlijk, aan 't Encycliek-feest. En als er dan méér naar die „Rerum Novarum" geleefd werd.... Intusschen hebben we den laatsten tijd in onze stad meerdere Roomsche vakver- eenigingen tot stand zien komen, die, al was de geboorte moeilijk dikwijls, «on danks alle invloeden van bujten af, waar ze tegenin moeten groeien, toch bewijs van 'n krachtig daarzijn afleggen. Praatjes van vuurrooie bakers en hoofdschud- dinkjes van strikt „neutrale" oomes en tantes ten spijt. Gewezen hebben we voorts op ander Roomsch werk, en zoo noodig, zoo nóó- dig voor onzen tijd, waarin zoo velen, die njet stevig staan op godsdienst-terrein, en heel consequent samengaat liefde voor iedereen ,en afkeer van dd ketters, in zooverre L(en hier ligt de nadruk' op) in zooverre zij de ketterij aanhan gen, dus eigenlijk gezegd afkeer van de k e tt e r ij, en niet van de persoon van den ketter. En met .de Katholieke leer, stemt de Katholieke pr act ijk pvereen. Hoe gaarne men pok dit laatste zou willen ontkennen, als .men ernstig die leejj bet- studeert en onbevooroordeeld die prac- tijk beschouwt, zal men dit ongetwijfeld moeten erkennen, i 'tKomt slechts aan op ernst en onr bevooroordeeldheid: En ,dit zijn, waar het de beoordeeling van de Katholieke leer en .practijk betreft, voor ménjgeen twee weelde-artikelen van zulk een kóst- bare waarde dat men ze ongebruikt laat. Wij hebben dan volkomen het recht, om zulk geschrijf tegen de Katholieke Kerk oppervlakkig en bevooroordeeld te noe men en te waarschuwen tegen zulke aan de oppervlakte mooi en waar schijnende lectuur. ALGEMEEN OVERZICHT. Oorlogsnieuws is er natuurlijk niet en nu beginnen de Italianen weer hun spel letje van verdachtmakingen, dat zij reeds zoo dikwijls in den oorlog om Tripolis speelden. Nu beweren ze weer, dat de Turken Italiaansche uniformen aange kocht hebben en verzonden naar Lyhië, om ze onder d Arabieren^ uit te deelen. Het zou dan moeten heeten, dat zejiniden oorlog waren buitgemaakt. Gelukkig dat men nergens aan dergelijke praatjes ge loof schenkt. Over het algemeen wordt trouwens weinig afgegaan op hun offi- cieele berichten, want telkens blijkt, dat men er niet op vertrouwen kan. Zoo be vatte de laatste verLieslijst een opgaaf van het hoogste belang. Er stond in, dat niet meegerekend waren „twee vermiste officieren en 325 man, die grootendeets tot het 11e regiment bersagiieri behoor den en die sedert 23 October niet meer gezien zijn". Dit is de eerste keer, dat ide Italianen dit geweldige verlies bij het gevecht van 23 October bij Sjara Sjat toegeven. Deze vermisten kan men veilig onder de dooden rekenen, want in het Turksche kamp bij .Tripolis zijn zoogoed als geen krijgsgevangenen. Wanneer men nu de berichten van October omtrent die gevechten nog eens nagaat, komt men sterk onder den in de lokkende schimmige dwaallichtjes vol gen, die opschemeren uit de duisternis van volkomen ongeloof. 't Werk van voorlichting op geloofs gebied, door middel van woord en schrift, in ruimen kring Op den apologetischen cursus in 't St. Lodewijkskerkje De leerzame en werkelijk interessante die veel meer dan thans nog bezoek moesten trekken volksavonden met ver handelingen over onderscheidene onder werpen, zooals pater Tesser die ook nu weer in de Bondszaal heeft gegeven, vor men tevens 'n stuk Roomschen arbeid, dat er zijn mag. Dat al zal zijn uitwerking in breeder kring niet missen. Op ander gebied zit Roomsch Leiden nu ook juist niet stil, en daar is een „Garde", die zich gereed houdt voor 'n komenden veldslag. En waarlijk, op 't gebied van „verma kelijkheid" en „ontspanning" wordt ook ruim genoeg geboden. Hoe talrijk waren weer niet de uit voeringen onzer onderscheidene Room sche vereenigingen? .Hebben we zelfs in den Volksbond geen formeelen tooneel- wedstrijd gehad? Dan de mooie avonden van „Geloof en Wetenschap", avonden, zoo leerrijk en nuttig. Ook avonden van echt Roomsch kunstgenot. Daarvan zullen de voor drachten, als o.a. „De Verloren Zoon"- en de „Vondel"-verhandeling van pater Mol- kenboer voor de hoorders nog lang in herinnering blijven. In dankbare herinne ring. Evenals 't hooge kunstgenot van avonden als die der opvoeringen van „De Hemelsche Altaarwacht". Kijk, Mr. Nurks, dat al hebben we toc"h gehad, nietwaar?, En wat klaag je nogwat klaag je nog.... Heb je &elf dezen fwjnter jneegedaan druk van misleiding. In de eerste be richten van generaal Caneva heette het, dat de verliezen nog niet waren vastge steld, maar zijn minder dan er eerst werd geschat. Tegelijkertjjd werd telkens vlijtig gesproken over een verlies van 1000 dooden aan Jurkschen kant Na een paar dagen kwam ook een ambtelijk ,Turksch bericht van kolonel Nesjat-bei over den slag van den 23sten October; en deze sprak van een verlies van 400 dooden aan Italiaanschen kant en van vele gewonden. Ons dunkt, dat zijne opgaaf van toen wonderwel over eenstemt met de officieele opgaaf, waar mede de Italianen nu pas na acht maan den voor den dag zijn gekomen. Zij erkennen een verlies van ruim 325 ver misten, en als men daar nu de lijken bijtelt, die de Italianen zeiven gevonden hebben en dus niet als „vermist" be hoefden op te geven, zal men waarlijk niet ver van de 400 af zijn. En dan verbazen de Italianen zich nog, dat men liever op de Turksche berichten vertrouwt! De conventie in Chicago schiet met haar werkzaamheden nog niet veel op. Men wil blijkbaar de boel wat sleepende houden. biet uitbreidingsplan van Roosevelt, waarvan we gisteren mel ding maakten, is blijkbaar mislukt, wat een groote vermindering in de belang stelling heeft veroorzaakt. De partijleiders, die op de hand van Tatf zijn, schijnen thans voornemens om partij te trekken van de passieve houding van Roosevelt's aanhangers om de her benoeming van den president door te zetten. Dat is juist wat de onverzoenlijke partij gangers van Roosevelt hopen, want zij voelen, dat de benoeming van Jaft als republikeinsch candidaat de vooruitzich ten zou verbeteren van een onafhanke lijke vooruitstrevende beweging. Men verwacht nu, dat de stemming voor de candidaatsstelling niet vóór he denavond zal plaats vinden, misschien zelfs niet voor de volgende week. De taktiek om tijd te winnen kwam in de zitting van gisteren duidelijk aan het licht. Dit is het gevolg van verschil Van mee ning, welke onder de aanhangers van Taft is ontstaan, in het bizonder over de herbenoeming van Taft als candidaat. Velen van zijn verderziende partijgangers dringen er op aan om Roosevelt's kanon nen te vernagelen, door een compromis- candidaat te benoemen, wiens vooruitstre vende gezindheid vaststaat, doch de presi dent is bij velen favoriet en de onwil ,om aan Roomsch charitatief of sociaal werken Is de mooie drankbestrijders-avond, die de Mariavereeniging ons gaf, al uit her innering? Neen immers. Zooiets blijft lang na werken. En dan wat geboden werd op tooneel- gebied Talrijk, nietwaar, waren ook hier de uitvoeringen van Roomsche zijde. En op dit gebied zitten ze waarlijk in onze om geving op de dorpen ook niet stil. Daar durven ze heel wat aan. Was b.v. Warmond niet voorgegaan met „De Hemelsche Altaarwacht"? En was, om eens even te herinneren, nog niet eens zoo heel lang geleden, Roelofarendsveen niet een der eerste, die 'tgroote drank- bestrijdingsdrama van pater Servatius „Theobald Matthew" met groot succes op de planken bracht? En wat 't Roomsche vereenigingsleven betreft, herinner u slechts de stichting der 100ste „Hanze" te Lisse en de tot standkoming eener R. K. Volksbond- afdeeling te Noordwijk. En hebben we niet in de buurt 't Retraitehuis Gij, !Mr. Nurks, hebt natuurlijk als Leidenaar ook de verandering van be stemming van 'n vroeger zeer bekend hotel gezien, en weet waarvoor de ver bouwing dient. En ge hebt er alvast op uwe dagelijksche wandeling de namen van een vijftal bladen in Katholiek-socialen geest kunnen lezen. Zegt u dat niets, die hervorming? Is voorts de week van de „Arti et Re- ligioni"-uitvoeringen in onze stads-zaal reeds uit uw geheugen? En de gehouden „St. Vincentius-tentoonstelling" met al wat daarbij was? Of hadt ge geen prijsje op uw loten? Bedenk, dat 'tdoel van dit liefdewerk in heel andere richting ligt. Ook uw offertje zal nood en bepro ,i. g helpen Jenigen. hem te laten varen is groot, vooral on dei; hen, die geneigd zijn om Roosevelt's drei gement van een het vormen van een derdej partij niet ernstig op te vatten. De staking in Londen blijft nog steeds sleepende, hoewel steeds verminderend. De stakers beginnen nu meer en meer hun toevlucht te nemen tot geweld, geprikkeld door de heftig ophit sende redevoeringen der leiders. Aan dd dokken valt dit maar al te goed waarfte ne men, want ofschoon de minister van bin- nenlandsche zaken gisteren nog in het Lagerhuis verklaarde, dat de werkwilligen voldoende beschermd waren, neemt he terrorisme van de zijde der stakers in de laatste dagen zeer toe. Gisteren werden b.v. niet minder dan 12 werkwilligen, die door de Stakers ernstig mishandeld waren, naar het ziekenhuis overgebracht; ten hunner getuigde: „Toen ik van mijn werk in de dokken naar huis wilde terug- keeren, werd ik door een troep mannen staande gehouden. !Zij vroegen mij naaf mijn unionkaart en toen ik zeide, dat ik} niet wist, wat zij bedoelden, sloeg een hunner mij in het gezicht, terwijl de ande ren mij tegen den grond wierpen. Zij trap ten mij in het gelaat en overal waar ze maar raken konden. .Het laatste wat ik! hoorde was, dat ze zeiden„Laten wij hem zijn geld afnemen" en werkelijk sta len ze mijn laatste zes shillings. Toen ik! weer bijkwam, heb ik de politie met het feit in kennis gesteld." Een anderen man, die aan het werk was gebleven, omdat zijn huisgezin hon ger en gebrek leed, werd op gelijke wijze mishandeld, en zelfs een pastoor, die tus- schenbeide wilde komen, onderging het zelfde lot. Toch houdt minister Mc. Kenna vol, dat de vrijheid van den arbeid voldoende ver zekerd is. GEMENGD. Gisterennacht is uit een gemeen telijk museum cfe met briljanten bezette gouden Keizersketen gestolen die de JCeulsche Mannenzangvereeniging tweemaal bij ,den Keizerwedstrijd had gewonnen en .die zij bij den volgendein; wedstrijd nog eenmaal moest verdedi gen. De keten had een waarde van 20000 mark. Bovendien werden nog een groot aan tal kostbare penningen, die eigendom van den Keulschen Liederkrans zijn, en! andere voorwerpen gestolen. De schade! is zeer groot. De eerste burgemeester en de verze keringsmaatschappij hebben elk 1000 M. En dan, om uw mopperbui wat af te; doen drijven, denk eens aan de bakkerij- tentoonstelling in ons Volksbond-gebouw. Dat 's werkelijk wel nuttig, al is u geen bakker. En dat 's óók van Roomsche zijde uitgegaan. En als gij u ergert over de zaken, die Zondags nog geopend zijn ook van Katholieken begin dan eerst eens met zelf uw sigaartje Zaterdags te koopen, en zeg uw eega, dat zij ook d'r koffie-koekjes niet op Zondag halen laat, en aan uw kennissen, rich op 'n weekschen dag te laten scheren. En ken nissen hebt gij vele, zoódat ik geloof, dat we dan al 'n eind zouden opschieten in die richting. Maar ik merk het, ge wilt nog meer vooruit. Ge zoudt in onze stad willen een eigen R. K. tooneelgezelschap b.v. Zoo iets als de „Abelspelers" in den Haag, waarvan onlangs nog onze „Leidsche Courant" in haar Zondagsblad een wel geslaagde „kiek" gaf. Of een gezelschap, dat met een vereeniging als „Jacob Cats"- kon wedijveren; in dien geest, maar 3an van Roomsche zijde En ge hadt 't erover, dat sommige ver eenigingen méér doen konden dan tot heden 'tgeval was.... Maar is dat nu 'n reden om zóó te mopperen? We zien, nietwaar, dat 'r al veel ge beurt. Dat Roomsch Leiden heusch niet slapende is. Zie om u heen, lees trouw uw Roomsche krant enhelp zelf óók 'n handje in de toekomst. Daar zijn nog zoovele instellingen op Katholiek gebied, en die we nog niet eens aanhaalden, die uw steun best kunnen hebben. En vergelijk een en ander eens bij vroeger Help aan wat we reeds hebbenen de rest zal volgen. De groeten Met verschuldigd® achting...,, KEESL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1