14
Een Martelaar.
BUITENLAND.
3e Jaargang.
No. 815.
Bureau OUUE SINGEL. 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHI|NT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met 'Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
Juni
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
•betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Een goed idee.
leder, die houdt van wandelingen in
jde vrije natuur en gaarne uit de raampjes
der spoorwegcoupé's het landschap over
ziet. heeft zich natuurlijk al eens geër
gerd aan de brutale reclameborden, die
om een haverklap het uitzicht belemme
ren.
Die lamme dingen maken je waarlijk
korzelig. Telkens lees-je dezelfde op
schriften, zie-je 7t zelfde meisje de wasch
ophangen, worden je dezelfde kieeren
tals de beste aanbevolen, tergt je dezelfde
^nand champagne of dezelfde kop cacao,
terwijl den laatsten tijd ook een sigaret
ten rookenden Pers óf Turk op de prop
pen is gekomen, die je brutaal uitlacht.
Gestadig worden die borden grooter en
de mooie zijn zeldzaam, gezwegen nog
[yan het feit, dat ze leelijker worden naar
1 gelang het seizoen vordert, zoodat menig
;;aardig uitkijkje wordt bedorven door een
'verschoten of scheef gezakt getimmerte.
Het euvel breidt zich uit als een olie
vlek, waarbij natuurlijk juist die punten
ter ontsiering worden gekozen, welke
'door hun natuurschoon de meeste aan
dacht tot zich trekken. Wordt er geen
ftschotje voor geschoten dan zullen we eer
lang heele reclameschuttingen in onze
'.weilanden en langs onze wegen zien staan.
Ook in het buitenland klaagt men over
dergelijke wantoestanden, wat den Fran-
'schen minister van financien er toe heeft
geleid, de landschapontsierders te treffen
!iin hun meest gevoelig lichaamsdeel: hun
portemonnaie.-Hij wil zulke hooge rech-
'ten heffen van die wanstaltige borden,
dat de reclame te kostbaar wordt.
Ziehier het voorgestelde tarief:
Op meer dan 100 M. afstands van een
^bebouwde kom moet een recht worden
betaald van 50 frs. per vierk. meter voor
borden kleiner dan 6 vierk. M., van 100
;ifrs. bij borden van 6 tot 10 M., 200 voor
*jdie van 10 tot 20 M. en 400 frs. per
jyierk. M. voor borden, die grooter zijn dan
JCO vierk. M. Bevat een bord meer dan
*één reclame, dan wordt de te betalen
[som zooveel maal hooger als het aantal
'reclames bedraagt.
Uitstekend
Een Nederlandsch jurist vraagt natuur
lijk dadelijk naar den „rechtsgrond" van
fioo'n wetsontwerp, aanvoerend: men mag
rtoch op particulier terrein timmeren en
iy erven wat men wil. Alles goed en wel,
fimaar er heerschen verordeningen voor
pzóóveel dingen, die op particulier terrein
f'Jiggen, staan, loonen of worden opge
dicht wetsstijl! dat zoo'n belasting
f'ten bate van het natuurschoon er best
bij kan.
Hóe minder dergelijke belasting op
brengt hos beter, terwijl bovendien de
'vrijheid der reclamemakers behoorlijke
elasticiteit kan verkrijgen, want niet kwaad
jlls ook in het Fransche wetsvoorstel, dat
.^ide gelegenheid open blijft om artikelen
haan te bevelen op de muren van huizen en
schuttingen binnen de bebouwde kom en
'zelfs tot op 100 M. afstands daarvan.
Zoo vlak bij kan 't best gebeuren, want
'de zelfkant der gemeenten is toch leelijk.
s Alzoowordt gevraagd een wetjen te-
fjgen deuitspattingen der reclame.
FEUILLETON.
(NAAR HET DUITSCJU.)
50)'
Ik' begrijp u niet, stamelde Johannes.
Moet ik dan alles zeggen, en ur een
óvoor een al de geheimen van mijn ge
lweten ontdekken zooals ik die van an-
[jderen wil weten?... Gij begrijpt mij niet.
Logen. Ja, gij weet wat ik vraag, gij
{weet, wat ik eisch.
h Neen, neen! riep de priester, terwijl hij
i jzijn gelaat met beide handen bedekte
llwat door mijn geest vaart is al te ver-
f'schrikkelijk
Gij ziet wel jn, dat gij de waarheid
jVermoeddet.
Dat kan niet zijn, riep Johannes wan-
Jiopig.
Het zal zijn, spreek, en in geheel het
ijrijk is er geen post zoo hoog, welken
|jgij niet kunt verkrijgen. Ik bied u tot
oprijs voor dien vriendschapsdienst het
iïisdom van Leitomeritz aan, de betrek
king van erfelijk kanselier des konink
lijks, alles, alles, wat gij zult wenschen....
Word mijn raadgever, mijn minister, de
|litdeder mijner gunstenik zal in u een
KAMEROVERZICHT.
TVS EEDE KAMER.
De amendementen-Lohman op de Ziekte-
wet ingetrokken en vervangen door
amendementen-Roodhuijzen.
De heer Goeman Borgesius stond gis
teren in de Kamer „paf" en wij willen
hem ditmaal gaarne gelooven.
.Want de houdiqg van den heer de
Savornin Lohman zal de linkerzijde wel
bar zijn tegengevallen.
Wat 'n aangenaam perspectief had de
heer Lohman door zijn amendementen
aan de linksche heeren geopend!
Ze verkneuterden zich al in het voor
uitzicht, dat de geheele sociale wetge
ving door toedoen van den ouden recht-
schen veteraan, aangemoedigd en opge
warmd en gesteund door de linkerzijde,
in den war zou worden geschopt.
Zoo'n politiek fortuintje neen, geen
fortuintje, maar een fortuin, had
de linkerzijde niet kunnen droomen.
Nu zijn die zoete droomerijen als rook
vervlogennu zitn de gewekte verwach
tingen den bodem ingeslagen; nu
komt er van den heelen opzet niets te
recht! De linkerzijde is gedesillusio
neerd.
Onder schallende bijvalsbetuigingen
van de liberale pers had de heer Lolh-
man zijn bekende amendementen inge
diend. Nauwelijks had men ze in druk
voor zich, of men was reeds met zjjn
meening klaar. Dat de .amendementen in
compleet waren, hinderde niet. Dat de
toelichting absoluut onvoldoende was,
deerde niet. Het stelsel-Lohman decre^
teerde de liberale pers tot het stelsel der
vrijheid en zij prees het hemelhoog bo
ven het dwangstelsel van den Minister.
Het stelsel-Lohman was zoo goed niet
als de vrijzinnigen in geestesvervoering
wilden doen geloovener kleefden zeer
ernstige fouten aan, zóó ernstige dat een
kalme zakelijke beoordeelaar den Minis
ter boven Lohman zou prefereeren.
Thans is het stelsel-Lohman van de
baan. Gistermorgen heeft de voorstel
ler zijn amendementen ingetrokken on
der hoongelach en verguizing van dege
nen, die hem pas enkele uren te voren
in de hoogte hadden gestoken.
Wat de heer Lohman tot deze veran
derde houding bewoog? Bij den aanvang
der vergadering had de heer Nolens als
Voorzitter der Commissie van Voorbe
reiding het advies dier Commiss|iie uit
gebracht, concludeerende tot verzending
der amendementen naar de afdeelingen.
Dit voorstel werd gedaan door de
grootst mogelijke meerderheid der Com
missie (naar verluidt was alleen dr. de
Visser er tegen), op grond, dat de
amendementen een heel ander stelsel be
vatten dan de aanhangige ontwerpen
zoowel wat de organisatie der verzeke
ring betreft als wat de verhouding van
bijzondere en openbare kassen aangaat.
Deze verzending was echter niet naar
den wensch van den voorsteller. Hij zag
zeer goed in, dat er van de sociale wet
geving niets terecht komt, als de ge-
grenzenloos vertrouwen stellen, in u ge
looven als aan mij zelf.
Alzoo, hernam Johannes, zoudt gij in
mij beginnen te gelooven op den dag,
waarop ik mij elk vertrouwen onwaardig
zou gemaakt hebben.
Wien zoudt gij verraden?
God, antwoordde Johannes.
God wfl, dat de vrede zich vestige in
de koninkrijken en heersche in liet huwe
lijk; ik zal geen vrede hebben zonder de
waarheid aangaande Johanna te weten.
Maar weet gij dan niet, hoe na Johanna
mij aan het harte ligt? Bij de gedachte
door haar verraden te zijn, kookt mijn
bJoed van hevige gramschap en voel ijk
mij aangegrepen door een woeste wan
hoopWat ik niet weet, weet gij...
in den biechtstoel, aan de voeten van
God, zou Johanna niet kunnen liegen
Dat zij haar echtgenoot verraadt, is mo
gelijk; doch zij vreest de hel. Spreek^
openbaar mij hetgeen zij, neergeknield in
den stoel van boetvaardigheid, aan uw oor
toevertrouwde Een echtgenoot is geen
mensch als elk anderJohanna's hart
moet mij toebehooren; waarom wilt gij
niet, dat iik er in lees?
Zoo zal er dan gezegd worden, sprak
Johannes met diepgevoelde smart, dat
men een dienaar des Heeren in die mate
veracht, dat men hem vQOfsteilen Jv&njtet
dane voorstellen nader in de afdeelingen
moeten worden uitgewerkt. Het verslag
zou eerst tegen September verwacht kun
nen worden en in October zou men
in het allergunstigste geval kunnen
voortgaan met de Radenwet, want een
beslissing over zijn amendementen is
z. i. niet mogelijk alvorens de Raden-
wet is afgedaan.
Men loopt dan heelemaal met de Inva
liditeitswet vast, omdat de invaliditeits
verzekering verband houdt met de Ra
denwet. En in 1913 staat men met leege
handen voor de kiezers.
Welk' een figuur zou de Kamer en spe
ciaal de r echterzijde maken, riep! de heeT
Lohman uit, wanneer over geen enkele,
sociale wet werd beslist!
Deze woorden werden door den heer
Thomson en andere leden van links met
een spotlach begroet, hetgeen de heer
Lohman deed opmerken, dat het links
wel genoegen zou doenj als dat eens ge
beurde. Maar hij wil daaraan niet mede
werken. Hij is geen bewonderaar van
de voorstellen der Regeering, doch wil
als lid der meerderheid het kabinet een
fair trial mogelijk maken en daar het
voorstel der Commissie van Rapporteurs
die proef onmogelijk maakt, nam de
liqer Lohman zijn amendementen terug.
Toen had men de poppen aan -'t dan
sen. De linkerzijde zag zich de kans
ontglippen een spaak in het wiel van
den rechtschen wagen te steken en van
daar dat de fiolen der gramschap over
's heeren Lohman's hoofd werden uitge
stort.
Wij passeer en die redevoeringen en
leggen ze kalm naa>t ons. De amende-
menten-Lohman zijn in onvoorzichtigheid
geboren en hoe meer wij het terug
treden van den leider der Christ, hist,
groep toejuichen, des te sterker blijven
wij zijn optreden betreuren. Bij het ver
dere debat heeft de heer Lohman gezegd
als verdediging van de tot hem ge
richte verwijten, dat hij de amendemen
ten toch zou hebben ingetrokken indien
de Minister ze onaannemelijk had ver
klaard. Waarom heeft hij echter voor
de indiening geen overleg met de Regee
ring gepleegd? Dat ware de aangewe
zen weg geweest, inplaats van onver
wachts een stel amendementen in het
debat te gooien. Men genoegen hebben
wij van den heer Lohman vernomen, dat
hij de Regeering geen beletselen in den
weg wil leggen voor de afwerking van
haar program en dat zijn amendementen
beoogden de Ziektewet te redden voor
het geval de Radenwet werd verwor
pen. Jiet ware echter practischer en
voorzichtiger geweest eerst het lot der
Radenwet af te wachten, waaromtrent
niemand iets met zekerheid kon zeggen.
De heer Lohman heeft aan de oppo
sitie haar wapenen tegen de Regeering
geleverd. Dadelijk na de intrekking Zi\n
de oude amendementen weer ingediend
met de onderteekening Roodhuyzen. Een
andere vlag dekt dus de lading en de lin
kerzijde koestert thans de verwachting,
dat de Commissie van Voorbereiding, in
wier handen de amendementen-Roodhuy-
zen ten slotte werden gesteld om daar-
heim der biecht te verkoopen?
Niet de keizer, maar de echtgenoot vraagt.
Voor den biechtvader is de keizer een
mensch, ien aan dien mensch kan ik niet
antwoorden.
Dan is Johanna schuldig! riep .Wences
laus in drift; in een 'ander geval zoudt
gij spreken.
Ach, sire, weet het, ik kan geen be
wijs meer voor haar onschuld geven.
Gij zoudt haar redden.
Ik zou mijn ziel verliezen.
Zou zij u een onbescheidenheid kunnen
verwijten, waarvan haar redding het uit
vloeisel is?
Vergeet gij mijn eigen verdoemenis
Op den dag des oordeels, wanneer ik
mij voor den .Heer zal vertoonen, zouden
de heilige engelen, als wachters bij den
stoel van boetvaardigheid aangesteld, geen
vlammende zwaarden en wrekende gee-
sels genoeg hebben om mij te verjagen
en met de verdoemden neer te storten.
En alile stemmen zouden mij beschuldigen
en de 'duivelen zouden onder elkaar
zeggen: Ziet dien eerloozen priester, hij
heeft het biechtgeheim geschonden. Hij
voert een tot nu toe ongekende misdaad
onder ons aan!
Gehoorzaamheid aan zijn vorst is vol
strekt geen misdrijf, sprak Wenceslaus;
ijaaLënfeöven hebt gij reeds lang genoeg
over te rapporteeren, een gelijkluidend
advies zal uitbrengen. Het door den heer
Lohman niet bedoelde en door de rech
terzijde niet gewenschte effect zou dan
toch worden bereikt.
.Wij koesteren die verwachting niet.
Dr. Nolens heeft gisteren in de Kamer
opgemerkt, dat men Vrijdagmiddag een
tactische fout beging door bij de Ra
denwet amendementen te bespreken,
die thuis hooren bij de Ziektewet.
De Kamer had Vrijdag geen ooren voor
voor het betoog van dr. Nolens, dat de
amendementen-Lohman niet aan de orde
waren. Er heerschte te veel verwarring
en vandaar dat ten einde raad het voor-
stel-van Karnebeek om de Commissie
advies te vragen, werd aangenomen.
Ditmaal zal men zich wel niet laten
overbluffen. De Radenwet is aan de
orde en moet aan de orde blijven.
Blijkt nu later, aldus dr. Nolens
dat er amendementen zijn op de
Ziektewet die de heele Radenwet zou
den omverwerpen, dan moet de Kamer
haar verantwoordelijkheid kennen. Ove
rigens moet de Kamer het pad verlaten
dat zij op een verkeerd oogenblik heeft
ingeslagen en den goeden >veg weer
vervolgen, door te blijven doorgaan aan
de Radenwet.
Wij denken dan ook niet, dat de
Commissie van Voorbereiding heden zal
voorstellen de amendementen-Roodhuij
zen in de afdeelingen te onderzoeken.
Er zal wel een orkaan door haar tegen
overgesteld voorstel ontstaan ,doch een
goede opkomst der rechterzijde (gisteren
waren van rechts meer dan 50 leden pre
sent) kan elke poging verijdelen om de
sociale wettenr nog meer tegen te hou
den.
Op 'n paar punten willen wij ten slot
te wijzen. De heer Troelstra viel
ofschoon geheel buiten de orde hef
tig uit tegen den driestarschrijver in de
„Std.", die telkens de obstructie van
links aan de kaak stelt. Maar is het dan
geen tegenwerking als de heer Troel
stra in dezelfde rede verklaart de amen
dementen-Roodhuijzen n i et te verlangen,
maar ze desondanks naar de afdeelin
gen wil verzenden, waardoor van de
Ziektewet niets terecht komt?
Dinsdag is de Minister uit de verga
dering der Commissie van Voorberei
ding heengegaan, omdat een der leden
bezwaar tegen zijn aanwezigheid maakte.
Gisteren bleek in de Kamer, dat dit lid
de heer Patijw was, die als plaatsvervan
ger feitelijk het recht van spreken miste,
en door zijn houding een staaltje gaf
van liberale tegenwerking en
grofheid.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Italianen gaan nog steeds voort hun
overwinning bij Zanzoer op te hemelen.
Zoo weet een Italiaansch blad op gezag
van een soldaat die dat gevecht meemaak
te, te vertellen dat de Italianen 800 krijgs
gevangenen maakten en een onnoeme-
lijken voorraad geweren en schietvoorraad
bemachtigden. Over hun eigen verliezen
aan mijn bede weerstaan; wanneer de
gebieder spreekt, moet men hem gehoor
zamen.
En den Koning des Hemels, vergeet
gij Hem? vroeg Johannes.
Gij zijt niet meer vrij om aan te
nemen of te weigeren, red of verderf de
koningin.
Ik kan niets, sire! niets dan smeeken.
u de goedheid en zachtmoedigheid der
keizerin voor den geest te stellen; niets
dan u herinneren van welke deugden zij
het voorbeeld gafKan ze de overleve
ringen der eer van al de vorstinnen van
haar geslacht verloochend hebbend Kan
zij in één dag de eerbaarheid der vrouw
en de waardigheid van koningin vergeten
hebben? Kan zij uw genegenheid met
voeten getreden, een liefde miskend heb
ben, welke, ondanks haar woeste vervoe
ring, niet minder ernstig en machtig is?
Ja, ernstig, sprak Wenceslaus, zijn vuis
ten ballende. Johanna met haar zwakheid,
die oprechtheid, waarin ik geloofde, die
blauwe oogen, haar kleine handen, waarin
mijn schatten tot aalmoezen versmolten,
Johanna beheerschfe mij, nam mij in,
bezat mijik schonk haar geheel mijn
wezen: ziel en neiging. Van het hart van
den wilde maakte zij een hart van vleesch;
zij breidelde een ongetemde, een ontem
bare natuur; jk gehoorzaamde haar £n
zwijgen zij echter. Het gaat er nu wel
eenigszins op lijken dat de opgave dec
Turken nog zoo geheel mis niet is geweest.
Anders ware er wel tegenspraak gekomen
waarmee ze er altijd als de kippen bij zijn<
De Jurksche minister van oorlog heeft
bv. een telegram openbaar gemaakt
uit Homs
van den zesden dezer, waarin wordt go.
meld dat de Turken op dien dag een fort
bij Mektab hebben ingenomen. De Itali
anen hadden twintig dooden. Den vol-*
genden dag hernamen de Italianen het
fort, maar zij werden gedwongen het op*
nieuw te ontruimen, zij trokken zich ten
deele op Homs en ten deele op Mektab
terug.
Aanstonds echter telegrafeerde men uit
Rome dat de berichten van het Turksche
ministerie van oorlog over het gevecht bij
Homs op den zesden en zevenden Juni
onjuist zijn.
Tegelijkertijd berichtten de Iialianenuit
Homs dat zij in den nacht van den elfden
op den twaalfden dezer door de Turken
en Arabieren de Italianen bjj Lebda zijn
aangevallen.
Zij hadden stelling genomen op de heu
vels bij Lebda. Na een verwoed gevecht
werden de Turken en Arabieren versla
gen en weggemaaid. Zij leden zeergroo*
te verliezen. De Italianen hadden 31 doo
den en 59 gewonden. j
De kwestie der Dardanellen
komt ook weer op den voorgrond. Het
„Berl. Tagebl." krijgt nl. uit Konstanti-
nopel geseind, dat jn tegenspraak met de
berichten als zouden de mogendheden heb
ben weten te bewerken dat Italië af zou
zien van de bezetting van de meerdere
eilanden, in Konstantmopel het gerucht
loopt dat de Italianen na het vertrek van
hun uitgewezen landgenooten, opnieuw
een actie zullen gaan beginnen in de
Aegeische Zee. Turkije bereid zich voor
om zoo noodig overal tegenstand te bie
den, maar de regeering gelooft, dat de
Italianen slechts overal schijnaanvallen
doen, om de Turksche krijgsmacht te ver
deden.
Men is bevreesd dat de Dardanellen
weer gesloten zullen worden. Een voor
naam ambtenaar trok het in twijfel of de
Dardanellen over een week nog wel open
zullen zijn.
De uitwijzingstermijn is weliswaar ver
lengd, maar 'de Italianen zullen Zaterdag
wel vertrokken zijn.
Nog wordt aan de Lokal Anzeiger ge-
•meld, dat volgens officieele mededeelin
gen in .Turkije op het oogenblik een half
millioen soldaten onder de wapenen staan
De regeering heeft besloten bij een aanval
der Italianen opLdiios of Lesbos de Dar
danellen weer te sluiten.
Naar aanleiding dier berichten ver
klaart de Popoio Romano, dat de regee
ring er in het minst niet aan 'rt meer
dere eilanden te bezetten, ofschoon zij ec
de vrije hand toe heeft. De laatste slag bij
Zanzoer is „evenveel waard als de bezet
ting van twee jChiossen, drie Lesbossen
en vier Lemnossen."
schiep er behagen in aan haar onder
worpen te zijnMaar bezat zij over mij
die macht, zij dankte zulks aan haar
deugd. Maar zonder deze geldt Johanna
mij niet meer dan de ellendigste der sla
vinnen, het zedelijk meest bedorvene dec
schepselen, en ik wil het laatste woord
dier ziel weten. Is zij van slijk of van
goud? Moet ik haar vloeken of bidden?,
Vloek slechts uw blinde hartstochten!
zeide Johannes met inwendige siddering.
Zult gij spreken? vroeg Wenceslaus.
Nimmer, antwoordde de priester.
En Johanna's verhaal?
Zal sterven tusschen mij en God.
Dat is zinneloos! riep de keizer, zinne
loos en dom
Wat is het wezen der biecht zonder
het geheim? vroeg Johannes Nepomuce-
nus. De hartstocht verblindt u in dit op
zicht, sire, zoodat gij u geen nauwkeu
rige rekenschap geeft van de zaken. Zoo
de biechteling, neergeknield in den stoel
van boetvaardigheid, niet zeker is van da
onveranderlijke stilzwijgendheid des pries
ters, zou nimmer de bekentenis over zijn
lippen komen. Het sacrament van boet
vaardigheid heeft tot grondslag een be
paalde geheimhouding. Hef deze op en
aan de Kerk is het uitnemendste harer
voorrechten, dat der vergiffenis, ontnomen^
tWoctt ystyoUrd).
