€3 De Bakkerswet verworpen. Een Martelaar. BUITENLAND. 3e Jaargang, No. 808. Bureau OUDE! SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHl|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Donderdag Juni 1912. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt, van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiêngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. De beslissing over de Bakkerswet is gevallen. Met zeven stemmen meerder heid heeft de Tweede Kamer het pnt- iwerp-Talma verworpen. Zoo'n resultaat ware moeilijk te voor spellen geweest, vooral niet nadat de Tweede Kamer bij de behandeling van dit wetsontwerp groote meegaandheid met den Minister had getoond. Allereerst bij het amendement-Snoeck [Henkemans, dat de wet in zijn grond beginsel aantastte en inplaats van, af schaffing van den nachtarbeid beoogde te brengen regeling van den, arbeidsduur ;s nachts. Na het „non possumus" van den Minister verwierp de Kamer dit voorstel met 41 tegen ,37 stemmen. Gezwegen zeifs nog van de andere amendementen, waarover de Kamer be sliste volgens het door den Minister gegeven advies, lag in de verwerping van het voorstel-Snoeck Henkeinans een onmiskenbare vingerwijzing in welke richting de Kamer de oplossing der aan hangige quaestie wilde zoeken. Bijna iedereen heeft het aldus opge vat en al mogen de tegenstanders, gelijk drenkelingen zich -aan 'n, stroohalmpje vastklampen, de illusie hebben gekoes terd, dat de eindstemming nog verrassin gen zou opleveren, er bestond geen re delijken grond om aanneembaar te ma ken, dat de Kamer bij eindstemming de consequentie van een een,s genomen be slissing niet zou aanvaarden. Vandaar, dat het Kamervotum van gis teren onverwacht en onvoorzien kwam, vandaar dan ook, dat het een pijnlijker indruk mankt bij alle voorstanders der .wet.. Wij betreuren ten zeerste dat de te genstanders bij hun verzet hebben vol hard, ook toen. hun pogingen hadden, gefaald, om de wet volgens hun ideeën in te richten. Deze vasthoudendheid heeft iets on aangenaams. Ware zij voortgesproten uit principieele overwegingen, wij zouden ze billijken. Steeds heeft bijv. voor jons vastgestaan, dat een aantal leden, der rechterzijde nooit het patroons- verbod zou aanvaarden. Wij deelen •hun opvatting niet, maar wij zou den het onlogisch vinden te veronder stellen, dat over dergelijke gewichtige principieele bezwaren bij eindstemming werd heengestapt. Van dat standpunt be zien moet worden toegegeven, dat de Stemmen van cle rechtsche Kamerleden tegen het wetsontwerp op motieven be rustten, die wij behooren te eerbiedi gen, al onderschrijven \yi) ze niet. Geheel anders is echter de houding van de linkerzijde. Noch de Unie-libe ralen, noch de vrijzinnig-democraten^ maakten in beginsel bezwaar tegen het patroonsverbod. Dr. Bos, de woordvoer der van laatstgenoemde fractie, was ab soluut niet geneigd een „onnatuurlijk voordeel" te geven aan een bedrijf, dat z.i. de slechtste vorm van het bedrijf moest worden genoem'd. De Unie-liberalen vooral traden bij FEUILLETON. (NAAR HET DUIJSCtL) 43) Hij snelde naar het vertrek der keizerin, pm haar terugkeer tot het leven te be spieden. De kreet, dien zij slaakte, ver meerderde zijn argwaan, en hij, die zich inimmer wist te behe'erschen, kon zijn kwetsend vermoeden niet genoegzaam yoor Johanna verbergen, zoodat haar hart iopnieuw en nu nog wreeder verscheurd l>verd Maar naarmate Wenceslaus dat zachte gelaat, dat reine voorhoofd, die pogen vol oprechtheid gadesloeg; naar mate hij die stem van smartelijke aandoening hoorde trillen; die stem •welke hem zoo menigmaal op wel sprekende wijzè gesproken had over God, over de deugd, over de naasten liefde, over alles wat werkelijk groot en pdel was onder den hemel, bedaarde zijn ontsteltenis, verdwenen zijn verschrikke lijke twijfelingen als een troep onheil- fcpeliende vogels. Hij beschouwde Johan na en vroeg zich aft hoe in dit zacht- het debat als paladijnen yoor het groot bedrijf op. Hun strijd werd echter niet steeds met de edelste middelen gevoerd reeds bij den aanvang der discussies stichtte de heer Borgesius, de politieke slimmeling, verwarring] door intrekking van zijn amendement op het drieploegen,- stelsel en gedurende de gansche behan deling kwam telkens bij hen de poli tiek om den hoek gluren. Onverklaarbaar is dan ook dat de heeren Thomson en Eland, die tegen het amendement-Snoeck Henkeman,s stem den, hun steun aan de wet onthielden. Nog raadselachtiger is de houding der vrijzinnig-democraten. In de Kamerzit ting van] 8 Mei betoogde dr. Bos dat men door den nachtarbeid en den zeer langen arbeidsduur eigenlijk met een bedrijf te doen krijgt, dat „voor degenen die het uitoefenen gaandeweg gevaarlijk wordt" .Wanneer dit bedrijf wordt .uitgeoefend op de wijze zooals tegenwoordig liet ge val is, aldus dr. Bos snakt ieder er naar, om uit dat bedrijf weg te ko men en iets anders aan te grijpen omdat daarin niet een behoorlijk leven is te verkrijgen. Na zoo'n vernietigend oordeel, is het onWgrijpelijk, dat de vrijzinnig-democra ten den moed hebben gehad mede te hel pen aan de verwerping eener wet, die goedsdeels aan de misstanden een einde gemaakt zou hebben. De verklaring van de dubbelhartige houding van beide linkergroepen ligt o.i. iii hun zucht om minister Talma een politieke nederlaag te bezoigen en zoo doende zijn positie bij de ontwerpen Ziektewet en Invaliditeitswet te ver zwakken. Het belang van de bakkers en de bakkersgezellen hebben de vrijzinnigen, ondergeschikt gemaakt aan de politiek. De gelegen-heid was hun te aanlok kelijk om er niet van te jjrofiteeren. Zij wisten, dat de .Bakkerswet een „ap pel van twist" voor de rechterzijde was en dat de tegenstemmers ter rechter zijde aan de opposanten van Tin,ks voor den oppervlakkigen beschouwer alle schijn van bij-motreven zouden ontnemen. Wie echter de zaken met aandacht heeft gevolgd, behoeft nog niet eens veel inzicht te hebben om de politieke oppositie dadelijk' te onderscheiden. Om de zaak zelvede afschaffing van den nachtarbeid en de regeling van, den arbeidsduur, spijt ons dit verioop. De jarenlange propaganda van de voorstan ders der wet is een stuk vergeefsche ar beid geweest. KAMEROVERZICHT. TVi EEDE KAMER. De Bakkerswet verworpen. Varia. Het allerbelangrijkste van den dag van gisteren was de eindstemming over de Bakkerswet Aan de redevoeringen van de heeren Duys en van Idsinga over de Ziektewet was slechts weinig aandacht geschonken; 'n zekere nerveuse spanning heerschte in de vergaderzaal. Zou Mi- moedig wezen de gedachte aan een laag hartige vergiftiging kon opgekomen zijn. Maar dan trilde de doordringende stem van .Hatto hem weder in de ooren, die hem vroeg: Wie zou de vruchten van Otfried's mis daad geplukt hebben?, r Johanna! Johanna, die weduwe wil worden om haar ouden page te huwen! Vrees, vertrouwen .en woede wisselden elkaar in de ziel van Wenceslaus af. Geheel het gebouw der wedergeboorte, zoo zorgvuldig door Johanna opgetrok ken, stortte in puin. De koning van Bo- hemen werd opnieuw de booze, wilde en bloeddorstige jongeling, sinds eenigen tijd door de zachtheid der jonge vrouw beteugeld. De betoovering was geweken. Wenceslaus kon vergeten, vergeven, doch een smet zou blijven kleven op den naam der koningin. Johanna werd verdacht; voortaan kon Hatto zeker zijn de onderbroken heer schappij weder te kunnen uitoefenen. Johanna, niet bestand tegen de hevige schokken, welke haar troffen, was plotse ling door een hevige koorts aangegrepen. Haar gevaarlijke toestand deed Wences laus' genegenheid opnieuw ontbranden. Hij ontbood den geneesheer, smeekte ,h,e)in ,de koningin te .redejen, vermenig- nister Talma, die overwonnen had bij het patroonsverbod, die de victorie be haalde bij den strijd over het amende ment-Snoeck Henkemans, zou hij ook thans bij de eindstemming de meerder heid aan zijn zijde vinden? Niemand kon feitelijk iets met zeker heid zeggen, en toch meenden velen in den lande en de pers maakte zich tot vertolkster van dat gevoelen dat de wet er wel zou komen. Zij js er echter niet gekomen. Met 49. tegen .42 stemmen heeft de Kamer het wetsontwerp afgestemd en daarmede te kennen gegeven, dat zij een wet van dit systeem niet wenscht. Voor de stem ming motiveerden enkele leden hun hou ding. Zoo verklaarde mr. Loeff, dat hij met eenige politieke vrienden zou tegen stemmen, omdat hij de opheffing van misstanden in het bakkersbedrijf, hoezeer ook door hem geewnscht, te duur ge kocht acht met een door straf te hand haven verbod van arbeid aan den pa troon. Zulk een arbeidsverbod acht mr. Loeff niet geweriigd. Kleedde de Katholieke afgevaardigde zijn betoog in hoffelijken vorm, scherper was de heer de Geer, die namens de meeste Christel ijk-Hist, sprak. Heb ben wij dezen afgevaardigde goed be grepen, dan heeft hij niet zoozeer aan stoot genomen aan het patroonsverbod, dan wel aan het feit, dat het grootbedrijf door de wet belemmerd zal worden (wat voor ons volstrekt geen uitgemaakte zaak is). In dit verband sprak de heer de Geer, dat de wet een invloed in achter- waartsche richting op de ontwikkeling van het bakkersbedrijf zal uitoefenen en als haar effect voorzag hij een kunst matige bevoorrechting \y\n een achter lijke industrie. Dit was in zijn oog het spannen van de paarden achter den wagen. Op 'hetzelfde stramien borduurden de heeren Bos en Goeman Borgesius. De laatste zoowel als de heer de Geer meen den, dat men spoedig met een ander, beter wetsontwerp zou kunnen komen. Zeker nadat de Kamer beslist had nóch het ploegenstelsel nóch de afschaffing van den nachtarbeid te wenschen! De heer Nolens motiveerde de stem van de meeste Katholieken. Hij meende, dat de bezwaren breed waren uitgemeten. Wil men echter verkeerde en door ieder een erkende toestanden op het terrein van den arbeid verbeteren, dan moet men het eenige middel aanwenden, dat daarvoor beschikbaar is. Hij was dan ook overtuigd, dat het in dit geval niet op andere wijze kan. Toen volgde de stemming met het reeds vermelde resultaat. Vijf Kamerleden, die in den loop van den dag wel aanwezig waren, namen aan de stemming geen deel, t. w. de heeren van Nispen tot Sevenaer (Nij megen), Arts, Blum, de Monté verLoren en van Asch van Wijck. De vier afwezi gen waren dr. Kuyper, mr. de Meestel en de heeren van Wichen en Dolk. Het overige van den dag werd in be slag genomen door kleinere zaken en een regeling van werkzaamheden, waarbij de werklust van de Kamer zoo grogt bleek, vuldigde zijn beloften, zond een page tot Johannes Nepomucenus met het verzoek den geheelen nacht voor het tabernakel in gebed door te brengen en verliet geen oogenblik de zieke, die in verschrikkelijke zenuwsmarten lag. Acht dagen worstelde de ongelukkige vorstin tegen den dood. Meer dan eens had Hatto tevergeefs om gehoor verzocht. Wenceslaus vergat zelfs Otfried, zoozeer hield hij zich met Johanna bezig. Doch toen zij gered was, toen de vorst geen vrees meer behoefde te koesteren haar te zullen-: verliezen, toen ontwaakte al zijn woede tegen den in den kerker smachtenden beschuldigde. Die woede werd opnieuw opgewekt en gevoed door Hatto, wiens verzoek om gehoor slechts tot oogmerk had, den aard van Otfried's straf en den dag zijner te rechtstelling vast te stellen. De gunsteling zeide met de geestdrift van een wilden of beter gezegd met een geVoel van een helschen haat, dat de kastijding met de misdaad in overeen stemming moest zijn. Otfried, sprak hij, moet door woedende paarden gevieren deeld, in tegenwoordigheid van gansch het hof sterven. Tegenover het schavot moet men een estrade oprichten, be stemd voor den koning, de koningin en de gro.oten des rijks. De. misdaa,d toch js dat zij in avondzittingen het wetsontwerp op de militaire rechtspleging besloot af te doen. Als 't zoodoende maar niet met de Ziektewet spaak loopt! ALGEMEEN OVERZICHT. Nog altijd is de kalmte niet terug gekeerd in de door de Belgische verkiezingen zoo opgewonden gemoederen. Ook in Brussel heeft nu de burgemeester alle samenscholingen verboden. Trots het ver bod van den burgemeester is gisteravond een troep van 300 betoogers verscheiden straten doorgeloopen. De betoogers hiel den de rijtuigen tegen. De politie voerde met blanke sabel een charge op hen uit. Verscheiden betoogers werden gewond en enkelen opgebracht Nadat de betoo gers verstrooid waren, vormden zij ver schillende kleinere troepen. Op een van deze troepen voerde de politie nog een charge uit, waarbij er weer gewond wer den. Toen de gendarmes te paard aan kwamen, werden zij met gefluit begroet. Tegen middernacht echter keerde de rust weder. Ook te Luik heeft de politie in den loop van den avond herhaaldelijk charges mét den blanken sabel uitgevoerd. De ruiten van de St. Gilleskerk en van de pastorie zijn ingegooid. Ook werden de ruiten van de trams verbrijzeld. De gen darmes joegen de menigte uiteen. De staking in de Borinage is aan merkelijk uitgebreid. Arbeiders van allerlei vakken doen er aan mee. AUerwege wor den gewelddadigheden gepleegd. Men gelooft, dat heden in de Borinage de sta king algemeen zal zijn. De verkiezing van een Senaat, heeft den volgenden uitslag gehad. De oude Senaat telde 64 katholieken, 46 libe ralen en socialisten, dus .18 stemmen ka tholieke meerderheid. Er moesten Zon dag 93 senatoren direct gekozen worden, van wie er 10 nieuwe zetels in zouden nemen. De katholieken hebben 54 zetels verkregen; de liberalen en socialisten 39. De volgende maand moeten de provin ciale raden een aantal senatoren aan wijzen. Tot dusver beschikt de regeeriijg dus over 15 stemmen meerderheid. In het Engelsche Lagerhuis heeft gis teren Lloyd George uiteengezet hoe de regeering denkt te handelen tot oplossing der staking in de Londensche havens Het plan van de regeering is oin een verzoeningsraad van patroons en werk lieden in te stellen om de geschillen te beslechten en zoodoende voor goed den vrede in de haven te waarborgen. Hij legde den nadruk op het belang van het vormen van verbonden van patroons, sterk genoeg om alle patroons te dwingen de door hen gesloten overeenkomsten op te volgen, maar hij erkende, dat er eenige waarborg moest zijn aan de zijde van de arbeidersverbonden, dat de overeenkom sten worden gehouden, en in verband daarmede deelde hij mede, dat het na tionale verbond van transportarbeiders in het bijzijn van allen bedreven, allen moeten derhalve bjj de uitvoering tegen woordig zijn. En zoo er een medeplichtige zich onder de menigte schuil houdt, zal hij leeren, dat niets aan de wraak des he mels ontsnapt en aan de toewijding van de vrienden des konings. Gij hebt gelijk, Hatto, ja, gij hebt ge lijk, riep Wenceslaus uit. .Daarenboven, vervolgde de ellendige raadsman, wie weet of Otfried niet spre ken zal wanneer hij op het punt staat een verschrikkelijke straf te ondergaan, om daardoor verzachting van zijn vonnis te verkrijgen... Zoo hij niet bekent, dan, dan zou men weten.... Dat alles gereed is, sprak Wenceslaus op doffen toon. Zal de koningin in den toestand van zwakheid, waarin zij zich bevindt, derge lijk schouwspel kunnen verdragen?vroeg de ellendige huichelaar. Zij zal het verdragen, antwoordde Wen ceslaus. De keizer eti de hoveling scheidden. Toen Wenceslaus de koningin bezocht vond hij haar in haar bidvertrek. De lezer weet reeds, dat Johanna daar als een geheiligde gedachtenis den slag tand van den ever had opgehangen, wel ken Otfried haar voorheen ten geschenke had gegeven. besloten had om het voorstel van de regeering aan te nemen betreffende een: verzoeningsraad en geldelijke waarborgen, te geven zoowel door de patroons als de arbeiders, opdat de overeenkomsten zul-, len worden gehouden. Lloyd George ver- klaarde, dat dit een zeer gewichtige tegen moetkoming was van de zijde der arbeir ders, en hij deed een beroep op de pa troons om terstond een verbond te sluiten, zoodat er voor gezorgd kon worden, dat de overeenkomsten doo^ de patroons zouden worden gehouden. Ook drong hij er zeer op aan, dat de arbeiders intus- schen het werk zouden hervatten, daar het patroonsverbond in een paar dagen kon tot stand komen. Ramsay Macdonald heeft hierop gen zegd, dat den arbeiders zou worden ver zocht het werk terstond te hervatten, in dien de regeering een vaste verzekering kon geven, dat binnen afzienbaren tijd een scheidsgerechtshof zou worden ge vormd om het geschil bij te leggen. In de Hongaarsche Kamer is de herrie voortgezet, even krachtig echter onderdrukt door verwijdering eu schorsing dër opposanten. Hierdoor is, het struikelblok van vele ministeries, de legervoorstellen, uit den weg geruimd. Over den toestand in Boedapest, dat den terugslag der binnenshuische relletjes on dervond, wordt aan de „Ber!. Zeit. a. M/5 gemeld: De stad ziet er ,uit als in staat van beleg. Straten en pleinen zijn, militaire kampenementen. De soldaten hebben, hunne geweren in rotten gezet en zit ten in de straten op stoelen, die zij uit de koffiehuizen krijgen. In de voorsteden patrouiileeren gendarmen. 8 escadrons huzaren en 47 compagniën infanterie zijn onder de wapenen. Alle toegangswegen tot het parlement en de woningen, van de voornaamste politieke personen wor den door de politie bewaakt. Het hoofd van de politie maakt bekend, dat de politie en gewapende macht met veel nadruk zullen optreden. De gewapende .macht zal als ze maar in het minst aangevallen wordt, na een waarschu wend trompetsignaal onmiddellijk van de vuurwapens gebruik maken. In de ochtendbladen overheersoht de opvatting, dat de regeering tegenover het Hongaarsche parlement wel geweld dadig is opgetreden, maar dat een der gelijk optreden met het oog op de on gerechtvaardigde en de gewelddadige oppositie van Justh in het belang van de geheele monarchie onvermijdelijk is. Nog niet is met zekerheid vastgesteld kunnen worden de schade door den, brand te Constantinopel veroorzaakt. Het aantal door het vuur vernielde huizen wordt nu op 2300 ge schat. Het aantal dakloozen op ongeveer 15.000. De bladen te Konstantinopel verwij ten de regeering in artikelen over den brand, het verbod op het bouwen van houten huizen, dat zij het vorige jaar uitvaardigde, niet doorgevoerd te heb ben en eischen een strenge toepassing ervan voor geheel Konstantinopel. De Terwijl de jonge vrouw onder snikken en tranen God bad om de onschuld aan het licht te brengen van den ongelukkige wiens zaak zij niet durfde bepleiten, voor Wien zij geen genade kon vragen, uit vrees hem in het verderf te storten zon der hem te redden, viel haar oog plotse ling op het kinderlijk geschenk van het door Isabella aangenomen kind. En op den bodem van haar hart weerklonken de woorden: Leven voor leven! Eer voor eer! Johanna gevoelde zich onder het ge wicht dezer herinnering een oogenblik als verbrijzeld. De verschrikkelijke verplich tingen, in die belofte neergelegd, ver pletterden haar. Weldra echter behaal de de trouw harer inborst de overwinning op deze voorbijgaande zwakheid; zij zwoer het leven van Notberg's zoon te redden, en toen Wenceslaus, zonder zich te doen aandienen, bij Johanna binnen trad, vond hij haar door een edel besluit geheel veranderd. Voortaan kon zij alles hooren, alles ondergaan. Zij vernam, dat Otfried's terechtstelling den volgenden dag op een der openbare pleinen zou plaats hebben en dat zij de straf moest bij wonen van hem, dien zij gezworen had te zullen verdedigen. (Wordt verv&lgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1