Zaterdag 1 Juni 1912. BUITENLAND. De laatste oorlog. 3e Jaargang. No. 804. S)e C^ictaelic SouAomt Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, \f 1.13 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1-30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. V Het „gevaar". De „Nieuwe .Rotterd. Crt-, de groot mogende onder de liberale persorganen twijdt in het nummer van gisteravond .een bespreking aan het Rapport van de Grondwetscommissie. Wij citeeren een ged eelte uit het artikel: Worden niet de hoofdpunten van de wijzigingsvoorstellen der commissie gansch en al ter zijde gelegd, dan zal ;de wijziging, die minister Heemskerk voorsteit, er een zijn, bovenal om on- ze 1 i b e r a 1 e grondwet naar een niet liberaal model te hervormen. Zie hier het gevaar, waarop wij reeds vóór de verkiezingen van 1909 hebben gewezen, en dat thans in levenden lijve voor ons is komen te staan! Hierin ligt eerstens een loyale er kentenis, dat de grondwet van 1848 een }$chi stuk liberale staatsleer is. En frweedens een brutale arrogantie. De liberale grondwet mag niet worden om geschapen in een net-liberale! Misschien neemt nog de een of ander aa;:, dat de grondwet van 1848 wel niet Christelijk, maar ook niet liberaal, doch z.g. -„neutraal'* is. De woorden van de „N. |]R. Crt." zullen hem dan wel uit dien droom helpen. „Gelukkig", zegt de „N. R. Crt.", „dat het in deze wetgevende periode in geen geval verder dan tot de indiening van üelukkig, dat wij nog het vooruitzicht hebben om het na 1913 wel verder te laten komen dan de indiening van voor stellen. Gelukkig, omdat ons land niet langer geregeerd mag worden volgens ten top gedreven liberale beginselen ID at strijdt tegen den draad van onze historie, en dat is een „gevaar". ALGEMEEN OVERZICHT. Er is nog niet veel verandering gieko- anen in den stand der staking in Londen De samenkomst van gister heeft blijk baar tot geen resultaat geleid. Een amb telijke mededeeling althans meldt slechts |dat de samenkomst heeft plaats gehad en Ier Dinsdagmorgen weer een zal gehou den worden. Zooals men weet, hebben verschillende patroons verklaard niet aan Ide samenkomsten te zullen deelnemen. Er is echter ook een mededeeling in Ide pers verschenen van Ben Tillett, waarin hij uitvoerig verhaalt wat er be sproken is. Asquith, de minister van fi nanciën, zeide dat de .regeering den, ipatroons, nadat dezen hadden gewei gerd aan de samenkomst deel te nemen, nieuwe voorstellen had gedaan. Op deze voorstellen moeten de patroons Maan- jdag antwoorden. De minister gaf voorts te keniien dat het plan van, de regeering Een Toekomstbeeld door Walter Mac Dougall. II. „Hemel", .riep de baron met schelle 'Stem, „die kerel rookt een pijp!" De aëroplaan zwenkte naar de „Her manus" toe. Door deze zwenking konden jMe met zeekijkers bewapende oogen dui delijk den inzittende zien. Men kon zelfs 'jde rookwolken onderscheiden, die de ^vliegenier uitblies. I Hij bevond zich ongeveer 300 meter ijboven den zeespiegel en volgde het schip fjzooals een valk den reiger. Hij vermin- aderde op zichtbare wijze zijn snelheid „toen hij eensklaps naar beneden streek, ponder van zijn rechte vliegbaan af te wijken. De kapitein gaf met de scheeps- jtelegraaf een commando, en na slechts jeenige oogenblikken stoomde de „Her- rinanus'1 met een snelheid van ongeveer ji25 knoopen reeds achteruit en draaide [}n een korten cirkel naar stuurboord. Na •£en halve seconde lag hij recht onder zijn ^vervolger een verschrikkelijk, pijnigend foogenblik, gedurende hetwelk men de pgroote donkere draagvlakten van de aëro- jjplaan zag schommelen. En in het volgend pogenblik was het duidelijk, dat de En- jgclschman zijn doel voorbijgeschoten was. £en diepe ^gcht van ve&chtiiig .ont was, een scheidsrechterlijk hof in te stellen, waaraan bij geschil de partijen zich zouden moeten onderwerpen. Tillett zeide dat het hof, zouden de arbeiders het denkbeeld aannemen, alle klassen, van patroons en arbeiders bij het haven bedrijf moest omvatten. Het stakingsco mité zou het plan van de regeering ern stig in overweging nemen, en, Dinsdag morgen, na Maandag met de arbeiders te hebben beraadslaagd, uitsluitsel ge ven. Voorts vertelt Tillett, dat de vertegen woordigers van de stakers vandaag bij de regeering krachtig hebben geprotes teerd tegen het hardhandig optreden van de politie dn tegen het aanvoeren, van werkwilligen uit Ei\geland en, het buitenland. De regeering beloofde het optreden van de politie te zullen onder zoeken. Als niet alle teekenen bedriegen krij gen de Fraaschen in Marokko het hart te verantwoorden. Het aantai hunner tegenstanders breidt zich nl. met den dag uit, tenge volge van de krachtige propaganda, die de leiders voeren om alle stammen tegen de indringers op te hitsen. Wij laten hieronder eenige zinsn.eden volgen uit het schrijven, dat een nog getrouw gebleven stam van het hoofd der mehalla, die op het gebied van de Cherarga is gekampeerd, heeft ontvan gen „Het godgevalligste werk na het geloof in God is de heilige oorlog. „De heilige oorlog is een plicht, zelfs voor vrouwen ai kinderen...." „Waarom volgt gij liet voorbeeld 'van uw voorvaderen niet, nu gij weet, dat de Franschen te Fez zijn en daar dage lijks tal van Muzelmannen ver moorden En zoo wordt overal de heilige oorlog gepredikt onder de vaan van Moelai Idris, die in den nacht van 25 op 26 dezer door de opstandelingen van het graf van den heiligen marabout is weg genomen, een'zinnebeeld, dat groote ver eering geniet bij de geioovigen, zoodat zelfs de aarzelenden tot opstand worden geprikkeld. In een officieele rapport, dezer dagen aan generaal Lyautey toe gezonden, wordt dan ook gezegd: „De toestand is buitengewoon ernstig, on rustbarend zelfs en het gevaar wordt met den dag grooter. De tijd voor den oogst-nadert en zal eenige ontspanning brengen, zeker blijft het echter, dat het ons ontzaglijk veel moeite zal kosten de rust te herstellen en vooral om ze blij vend te doen zijn." Een ander onrustbarend feit dat in Frankrijk zelf dezer dagen nogmaals ge constateerd is, js het afnemen der bevolking De in het rapport genoemde cijfers, eenige dagen geleden door ons vermeld zijn inderdaad verschrikkelijk en nu'heeft de vroegere minister van oorlog, Mes- simy, bij de Kamer een voorstel inge diend om door toekennen van, premies snapte aan de mannen, die opeengedron gen stonden op het dek van den oorlogs bodem. Plotseling klonk een korte gil en ter stond daarop trad weder een oogenblik van stilte in, toen de monoplaan met een korten draai tegen den wind in de ver volging weder voortzette. Keiler gaf opnieuw een commando, en de „Hermanus"- stoomde na eenige oogenblikken met volle kracht wederom voorwaarts. De admiraal toonde in een grimmigen lach zijn gele tanden. „Verijdeld, tenminste voor een oogen blik! Hij kan het net zoo lang voort zetten als wij!" „Hij kan s' hts één worp doen", merkte de kap.tein op. „Als hij mist, komt hij in een eigenaardige positie." Het was overduidelijk, dat de avia- teur in staat was om élke beweging, die het schip maakte, met zijn vliegtuig te volgen. In werkelijkheid zagen vele offi cieren, dié zelf de vliegerskunst ver stonden, dat hij het schip in zijn macht had, en hij als 'tware nog eenigen tijd met hen speelde, alvorens hun den ge nadeslag toe te brengen. Daar beneden prevelden sommige manschappen eenige gebeden, anderen vloekten luid of balden hpn vuisten in machtelooze woede, weer anderen stonden verlamd van schrik en staarden bleek en stil naar den .bedreiger het toenemen der bevolking te bevor deren. Hij stelt voor aan elke moeder na de geboorte van het vierde kind een pre,- mie van 500 frank uit te keeren. De helft van deze som kan bij de geboorte van het kind aan de moeder uitbetaald worden en de andere helft in een, lijf rente voor den ouden dag omgezet wor den. Het bedrag van deze rente zal afhangen van het aantai kinderen, den leeftijd, waarop de moeder haar kin deren gekregen heeft en het tijdstip, waarop de moeder in het genot der lijf rente treedt. Een vrouw, die van haar twintigste tot haar een.-en-dertigste jaar acht kinderen gekregen heeft zou van haar zestigste jaar af bijv. op een lijf rente van 518 frank aanspraak kunjien maken. Maar de moeder zou zich ook de premies dadelijk geheel kunnen laten uitbetalen of deze aan de spaarkas, van welke zij later haar lijfrente zal hebben, doen uitkeerenwaardoor dan die lijfrente natuurlijk hooger wordt. De kosten, die Messimy's voorstel, tot wet verheven, mee brengt, wil de voorsteller bestrijden uit een belasting op jonggezellen en kinder- looze gezinnen en gezinnen, waar slechts één kind is. Het voorstel van Messimy is geens zins de eerste poging die er in Frank rijk gedaan wordt om van overheidswe ge het dalen van het bevolkingscijfer te gen te gaan. Tot dusver echter hebben vroegere pogingen niets uitgewerkt; evenmin heeft de bijzondere commissie die zich sinds jaar en dag met het ne telige vraagstuk van Frankrijk's toene mende ontvolking tLërighoudt. iets be- De Kretenzer kwestie dringt weer in alle hevigheid op den voorgrond. In den Griekschen Minis terraad stelde de minister van justitie Dimitikopoulus voor de Kretenzer afge vaardigden te ontvangen in de openings- zitting van de Kamer en vervolgens de zitting te verdagen tot October. Veni- zelos verklaarde dat de mogendheden zich opnieuw met Kreta bezig houden, maar van dit voornemen afzagen, n,adat beloofd was, dat de Kretenzer afgevaar digden buiten de Grieksche Kamer zou den gehouden worden. Dimitikopoulos diende daarop zijn ontslag in. Maatregelen zijn genomen om heden, bij de opening der Kamer de orde te bewaren. Het geheele garnizoen is be vel gegéven de straten naar het parle mentsgebouw af te zetten. Men vreest, dat de twist onder de ministers over de Kreta-kwestie tot verdere binnenland- sche moeilijkheden zal aanleiding geven. Te Athene ziet men met spanning tege moet, wat er in de Kamerzitting van heden zal gebeuren. Volgens de „National Zeitung" vreest men algemeen dat er in de stad onlus ten zullen uitbreken. GEMENGD. Het Duitsch eskader, dat een bezoek brengt aan Amerika, is gis teren onder escorte van een Amerikaan- sche torpedo-flotille in Hamtonroads aan- Het schip kruiste heen en weer, maar dat ding daarboven bleef er achter, zooals een wezel op het spoor van een haas. Een scherpe knal klonk plotseling bij den tweeden schoorsteen en men zag, den tweeden schoorsteen en men zag dat een officier met zijn mausergeweer reeds te lossen. Maar voordat nog de echo van het derde schot uitgestorven was, zag men de aëroplaan met nog grootere snelheid naar voren schieten. Een schaduw viel op het dek en kroop over het schip met eens zoo groote snelheid voort. Toen zij het smallere voordek bereikte, zag men van de voeten van den aviateur de ei vormige bom als een schitterende licht straal naar beneden schieten. Zij viel in rechte lijn als een pijl uit een boog en werd voor de verschrikte oogen van de menschen daar beneden al grooter en grooter, totdat men een gefluit hoorde, dat in een dof huilen overging, terwijl de bom in den middelsten schoorsteen viel en daarin verdween. Terstond daarop zwenkte de aëroplaan naar stuurboord, alsof hij nu zijn aanval wilde richten op Kremenz, die meer in het Zuiden was. In dit snel verloopen oogenblik scheen het alsof niets gebeurd was, maar toch was reeds alles geschied. De staalkolos, do „Hermanus", was als 'tware gebar sten. De drie schoorsteenen schoten naar bqyer1! ze sprongen uit elkaar en vlogen gekomen. Morgen zal de Duitsche gezant, graaf Bernstorff, met president ,Taft naar Hamptonroads vertrekken. Je .Brussel neemt men reeds de noodige maatregelen met het oog op de te verwachten relletjes bij de verkiezingen op Zondag. De gendarmerie is aanzienlijk versterkt, heel de politie macht en gewapende „pompiers" zullen gereed staan en ook de burgerwacht is onder de wapens geroepen. Wanneer men leest wat tot dusver de liberale en socialistische propagandisten reeds klaar speelden, dan heeft men zich inderdaad niet ft e verwonderen, dat zulke orde maatregelen noodig worden geacht. De havenarbeiders van Duin kerken staken. De matrozenvereeni- ging steunt hen met geld en zal zoo noodig een algemeene staking uitroepen. De dienst op de Andalusische spoorwegen is hervat. Te Boedapest is gisteren een wagen van de electrische tram van een vijf meter hoogen dijk gevallen. Vijf passagiers werden zwaar gekwetst en zeven minder ernstig gewond. Het onge luk was gevolg daarvan, dat straatjongens uit de grap steenen op de rails hadden De stad Rescht in Noord-Perzië is door een grooten brand gedeel telijk in asch gelegd. Niet minder dan 500 magazijnen, waar Ikatoen- en suiker balen opgestapeld waren, en 12 karavaan depots zijn in vlammen opgegaan. De schade wordt op f2.400.000 geschat. De brand heeft ook menschenlevens geëischt. Koninklijke besluiten. Bij kon. besluit zijn benoemd tot leeraar aan de R. H. B. school te Warffum E. H. Amelung, te SappemeerW, H.Taconis. is A. .W. LWeissman, architect te Am sterdam, benoemd tot gedelegeerde der Nederlandsche regeering bij het in Juni 1912 te Stuttgart te houden 2e interna tionaal congres voor „Heimatschutz." is de adj.-commies bij het departement van Binnenlandsche Zaken W. M- Weber bevorderd tot commies zijn benoemd tot burgemeester te Leens Y. Wiersum, te Megen, Haren en Macharen W. 11. Remmen, te St. Mi chielsgestel jhr. iTh. C. M. van Rijckevor- sel, te Engelen C. Th. C. Murray; te Castricum J. Mooy, te Kollumerland en Nieuw-Kruisland J. J. Woldringh; te Delfzijl D. Boerema, te Oude-Pekela J. G. Heeres, te Ten Boer mr. S. Triezen- berg, te Bemmelen J. ,H. H. Peerboom. Koninklijk bezoek aan Parijs. Aan het Noorderstation te Parijs arri veerden gisterenavond te 11 uur de bur gemeesters van Amsterdam en van 's- Gravenhage, de Amsterdamsche wethouder de heer Del prat en de Haagsche wet houders, de heeren Lely en Jansen, en het oudste Amsterdamsche raadslid, de heer Fabius. Zij werden ontvangen door Cesar Caire en Gay, leden van gemeente bestuur van Parijs, en stapten af aan het Grand Hotel. Staatscommissie vlootverdediging. Naar aan de „N. Ct." uit Batavia wordt geseind, is de kapitein ter zee W. Naudin ten Cate, commandant van het Ned.-Ind. eskader, telegrafisch naar Den Haag ont boden. Het blad voegt aan dit bericht toe dat deze hoofdofficier zal deel uitmaken van de Staatscommissie voor de vlootverde- diging, met welker samenstelling de re geering binnenkort denkt gereed te zijn De afgeschafte Feestdagen. Aan de „Limb. Koerier" ontleenen wij de volgende o.i. zeer juiste bemerking: We begrijpen niet, dat men elders in ons land met den nieuwen, toestand zoo veel moeite schijnt te hebben. Waarom volgt men niet de practijk! van het diocees Roermond Hier bestaat de voor Holland nieuwe toestand sinds jaar en dag. Wel hebben, thans zelfs, nog minder verplichte feest dagen dan genen. In Limburg zijn 2e Paasch-, Pinkster en Kerstdagen, Nieuwjaar, b.v. sinds menschen heugenis geen verplichte feest dagen. Toch denkt niemand eraan, die dagen anders dan als Zondag te vieren. Men gaat naar de Mis, onthoudt zich' van slafelijken arbeid, houdt gewoonweg feestdag, men weet alleen, dat, als omstandigheden hierbij voor dezen of genen hinderend ingrijpen, hij geen apar te dispensatie noodig heeft. Geen markt wordt die dagen gehouden, geen. gée^t oTwrTerK1' rCftérf'W^YnA alle grootere devotie op dwang moet berusten 1 KORTE KRONIEK. Te Middelburg is op 71-jarigen leeftijd overleden de heer W. J. J. Koole, oud-lid van den gemeenteraad. De overledene, die tot de oprichters der Christelijke Historische partij behoorde, bewoog zich in de plaats zijner inwo ning ook veel op kerkelijk gebied en op het gebied van het bijzonder onderwijs. B. en W. van 's Gravenhage heb ben den Raad medegedeeld, dat bij hen is ingekomen een schrijven van, het be stuur der Carnegie-Stichting, dat het in hooge mate getroffen is door de wijze, waarop de gemeente 's-Gravenhage uiting heeft willen geven aan haar be langstelling in de Stichting en, aan haar waardeering van het feit, dat het Vre despaleis daar ter stede verrijst. Met onverdeelde ingenomenheid vernam het bestuur, dat de gemeente zal schenken de hoofdtrap met toebehoorent daaron der begrepen de lichtdragers. Door Z. H. den Paus is het eere* kruis pro Ecclesia et Pontifice toege kend aan den heer H. J. Scho.emaker, thans voorzitter en sedert veertig jarc i lid der St. Vincentiusvereeniging u Zwolle. Dr. Ph. Roessingh, afgevaardigde» terTweedeKamer voor 't district Emmen, aan flarden de lucht in. Dat was alles, wat baron Creuse nog zag; hij over leefde dit voorspel niet meer. Keiler zag den voorsten pantsertoren omvervallen als een kaartenhuisje. De reusachtige ka nonnen smolten als was in het vuur en toen hij zijn verwarde blikken op admi raal von Grotzen richtte, zag hij, dat zijn linkerbeen geheel verbrijzeld was. De kapitein, die geen gevoel meer had en ook niets meer hoorde toen hij dit ont zettend schouwspel zag, staarde als door den donder getroffen voor zich, toen de admiraal op het dek viel in een al grooter wordenden bloedplas. Luitenant Kiepper- mau sperde van schrik den mond wagen wijd open, toen hij zag, dat van zes mannen het hoofd werd afgeslagen. De zes lichamen bleven zonder hoofd tegen de verschansing staan, terwijl het bloed met forsche stralen naar boven spoot Hij zag nog, hoe het voordek over de lengte zonder eenig geraas gespleten werd en de twee deelen naar links en rechts zich als een tapijt oprolden. Hooren kon hij niets meer, want de knal van de vreeselijke ontploffing had zijn trommel vliezen gescheurd. In het korte oogenblik, waarin zijn bewustzijn terugkeerde, kreeg hij nog den indruk alsof reusachtige on zichtbare handen van verschillende kanten het schip door elkaar schudden. Een ka nonnjer, die een deur dichtsloeg, om zich te beschutten, zag zich plotseling nogi slechts op een smalle staalreep, die ei< met zijn uitgeslagen kanten als een reus achtige zaag uitzag, om zich heen een eindelooze blauwe ruimte, en onder zich een gapende zwarte kloof; maar voordat hij nog een stap had kunnen doen, was hij weggeslagen. Het achterschip van de „Hermanus'* zweefde enkele oogenblikken in de lucht en wierp naar alle zijden vormelooze massa's van menschen, metaal, proviand en schietvoorraad; dit alles smolt weg als in een gloeienden oven en het plonsde neer in de kokende golven. Een gewel dige luchtdruk nam de kommandobrug op en slingerde deze ver naar stuurboord in een met bloederige lichaamsdeelén ge vulde kluwen van staalbanden en stan gen. Nog stonden negen manschappen met van schrik opengesperde oogen als verlamd aan den boeg; zij hoorden geen geluid en voelden zelfs geen stoot, toen het schip voor hunne oogen versmolt tot dat de boeg zelf met een lichten schok naar boven boog; en juist toen zij be* merkten, dat slechts zij nog op de ein delooze oppervlakte over waren, verslond ook hen ,le diepe zee. ,(Slot volgt.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 1