BUITENLAND.
Een Martelaar.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 795.
g ftzicbolic Sou/tcmt
Bursau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
In tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Trustvorming.
De vr.ees voor trustvorming iis in ons
land vrij denkbeeldig. .Trustvorming
eischt in de eerste plaats een reusachtig
kapitaal. Daarenboven loopt men in een
land als het onze groot gevaar, dat, heeft
toen eenmaal met groote financieele offers
'een trust gevormd, de regeering de
grenzen voor invoer van het betrokken
artikel zal openzetten, waardoor de bui-
/cenlandsche mededinging het verhoogen
!der prijzen belet.
Dat gevaar is zoo groot, dat men zich
niet zal wagen aan de vorming van een
trust, wetend dat in ons land noch re-
geering noch volksvertegenwoordiging
(Onder den invloed van het groot-kapi-
1;alisme staan, en den trust dus aanstonds
de kop zou worden ingedrukt.
En nu laten we nog buiten beschou
wing, dat 1 o. heffing van matige rech
ten de trustvorming niet in de hand werkt,
_2o. trustvorming ook bij ni et-belaste
'artikelen mogelijk is.
Wie zich bang maakt voor trusts na
de invoering van de tariefwet, maakt zich
bang voor hersenschimmen.
Dat is niet te veel
V Slapheid.
Iu Den Haag is een openbaar onder
wijzer, die naar de wethouder van
.onderwijs in den Gemeenteraad mede
deelde „systematisch strijd voerde'^
tegen zijn schoolhoofd. Een hieruit voort
gevloeide botsing bezorgde hem een
'.schorsing. Diezelfde wethouder zeide in-
tifsschen weder in den Raad dat
die schorsing in de oogen van B. enW.
geen straft is, terwijl B. en W. zelfs
voorstelden, den man naar een andere
school over te plaatsen, wat evenwel
aldus opnieuw de wethouder „op zich
zelf geen rehabilitatie" voor dien onder
wijzer is.
Hierover debatteerde de Haagsche
Raad gisteren een paar uurtjes zulks
tioen de vroede vaderen daar toch graag
mef het gevolg, dat de overplaatsing
met 26 tegen 12 stemmen werd goedge
keurd. ;t Was dan ook „de eenig moge
lijke oplossing", had de voorzitter gezegd.
Zoo uit de verte valt deze zaak moei
lijk te beoordeelen, maar van krachtig
bewind geeft zij o. i. weinig blijk.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Aangaande de beschieting van Marma-
ritsa door de Italianen, iets wat zou lij
ken op een uitbreiding der actie
in de Aegeische zee
schrijft de ltaliaansche Messagero:
„Gewoonltijk bevindt zich in Marma-
Titsa een kleine Turksche bezetting, die
laatst aanzienlijk is versterkt. De Tur
ken wilden ongetwijfeld beproeven door
middel van kleine booten op één der
$poraden te landen. Het slagschip „Re-
gina Margherita" bombardeerde de ka
zerne van Marmaritsa, met het doel een
'Concentratiepunt der vijandelijke strijd
krachten te vernietigen. Men moet echter
biet gelooven dat Italië aan een lan-
FEUILLETON.
(NAAR HET DUITSCH.)
31)
Uw majesteit wachtte zich wel! Par
idon, de ijver welke mij meesleept zou
Zoo ver gaan, dat uw dankbaarheid
iWaarom aan Otfried meer te .geven dan
hij wenscht?.... Zoo men hem meer ver
heft, heeft hij alles te vreezen.... Ach,
ik begrijp het; hare majesteit de keizerin
heeft te veel hart om niet vurig te wen-
schen ruimschoots de onrechtvaardighe
den der fortuin jegens een verloofde te
vergoeden.
Een verloofde....
Ongetwijfeld een verloofde, en altijd
jeen verloofde.... want kou Otfried eens
'!de hoogste verwachtingen koesteren,
weldra wist hij....
Albertus beloofde dan....
Albertus beloofde.... maar het schijnt
mij toe, dat uw majesteit deze vertrouwe
lijke bijzonderheden van de keizerin
moest vernemen.
Jk ken ze, sprak Wenceslaus snel»
'evenwel,.... dezen avond.... ik wil..J
ding aan de kust van Azië denkt, men
wil integendeel iedereli verbindingsweg
tusschen de eilanden en het vasteland
afsnijden. Bovendien tracht men (door
aanvallen op verscheidene punten van
Klein-Azië oolc de binnenlandsche ver
bindingsweg tusschen de eilanden en 't
vasteland afsnijden. Bovendien tracht
men door aanvallen op verscheidene
punten van Klein-Azië ook de bhmen-
landsche verbindingen van Turkije te
verstoren. De actie van Italië in de Ae
geische Zee zal ook in het vervolg in'
het bezetten van andere eilanden be
staan.
Reeds weer heeft generaal Amero een
dergelijk feit naar Rome kunnen seinen.
De torpedoboot Pegaso heeft hij naarSimi
gezonden, waar het garnizoen tot over
gave gedwongen en met de burgerlijke
ambtenaren gevangen meegevoerd werd.
Tot uitzetting der Italianen
heeft nu de ministerraad voor goed be
sloten. Alle Italianen behalve weduwen,
werklieden en armen zullen ten spoe
digste het land moeten verlaten.
Tegen deze uitzettingen heeft Italië
nu, volgens de Tribuna, een wapen in
handen. Het blad wijst op de mogelijk-
lijkheid, dat Italië het uitzetten en ge
vangen nemen van Italianen door de
Turken, zou kunnen beantwoorden met
het uitzetten van de Turken op de bezet
te eilanden.
.Wij kennen, de besluiten der regee
ring niet, zoo schrijft het blad, maar dit
is zeker, dat de genoemde maatregelen
geheel rechtvaardig zouden zijn, -en dat
de openbare meening in Italië, voor het
geval Turkije mocht voortgaan met het
uitzetten van Italianen, of blijven wei
geren de leden van de ltaliaansche mine-
ralogische expeditie in Tripolis^ die zij
wederrechtelijk gevangen houdt, uit te
leveren, deze of een andere genoegdoe
ning zou eischen.
Als antwoord op de uitdaging van
Puitschland, aldus de „Daily Express!"
heeft de Engelsche admiraliteit besloten
de bouw van linieschepen
van het program van dit jaar met min
stens 6 maanden te bespoedigen. Er is
hier sprake van de vier linieschepen van
het program van dit jaarmen verwacht
echter dat de admiraliteit nog een vijfde
zal aanvragen, als minister Churchill aan
spraak maakt op het gevraagde aanvul-
lingscrediet. Gemiddeld bouwt men in
Engeland twee jaar aan een linieschip.
Onder gewone omstandigheden gaan on
geveer tien maanden voorbij, voor dat
met de schepen, die gebouwd moetqn
worden, begonnen wordt. Wordt met
den bouw van de linieschepen in de
laatste maanden van het loopende boek
jaar begonnen, dan kunnen zij dus eerst
in 1915 klaar zijn. Zeker zou dit onder
gewone omstandigheden geschieden,
waarmee men eerst in Juni zou kunnen
beginnen. Het blad meent, dat de admi
raliteit reeds in Juli de kiel van de vier
of ten minste van twee linieschepen zal
laten leggen. Dan zouden reeds in den
zomer van 1914 twee schepen en mis
schien alle vier, in dienst gesteld kunnen
worden.
spreek, maar spreek dan, Hatto, of bij
mijn ziel....
Wenceslaus zweeg. Een hevige gram
schap doortrilde zijn stem, zijn oogen
fonkelden, de jaloerschheid greep hem
in het hart.
Ziehier dan wat ik' weet: De graaf
van Beieren beloofde aan Otfried de
hand zijner dochter, zoowel om zijn eigen
vrijheid te erlangen, als ook om aan de
wenschen van twee jongelieden, die el
kander beminden, tegemoet te 'komen.
Die elkander bemindenbarstte Wen
ceslaus uit.
Men had hen samen opgevoed, ver
volgde Hattode gewoonte schiep we-
derzijdsche belangstelling, de laatste
groeide tot genegenheid aan de verloof
den droegen op hun gelaat den zonne
schijn .op hun toekomstig levenspadde
bruid paste haar hoogflieidstooi, en......;
Daarna stokte de koning.
Daarna.... zond koning Karei IV een
gezant om voor den koning der Romei
nen de hand te vragen van Johanna van
Beieren.
Verdoemenis! schreeuwde Wenceslaus
De erfgename van Beieren en Hene
gouwen, die de hand van Otfried aan
vaard had, begreep dat de staatkunde de
toestemming van net aanzoek gebiedeed
In een zijner redevoeringen had Chur
chill een beroep gedaan op de
Overzeesche gewesten
om een deel der taak van de EngeN
sche vloot over te 'nemen. In Canada en
Australië is dit met instemming beant
woord. White, de Canadeesche minister
van financiën, heeft in een rede gezegd
dat Canada stellig bereid zal zijn zijn
volle aandeel in de verdediging van het
rijk op zich te nemen. Pearce, do minis
ter van verdediging, van het Australi
sche Gemeenebest, heeft gezegd, dat
Churchill's woorden de regeering van
het Gemeenebest kracht zouden verlee-
nen, wanneer zij bij het Parlement om
een groote som voor den aanbouw van
oorlogsschepen aankomt. En Fisher, de
eerste minister, heeft gezegd, dat hij
Churchill's plan, den besten grondslag
vond voor de veiligheid van moederland
en gewesten.
GEMENGD.
Lyonakis, een lid van de voorloo-
pige regeering van Kreta, is onlangs
in Athene poolshoogte komen nemen van
de stemming in Griekenland ten opzich
te van Kreta om aan de Kretenzer af
gevaardigden ter Grieksche Kamer in
structies te geven. Zoo noodig moesten
zij een half jaar in Athene blijven om
te wachten tot de Kamer bijeenkomt.
Slechts als de Kamer zelf hen uitsluit,
zullen zij naar Kreta terugkeeren.
Door Amerkiaansche marine-autori
teiten is beslag gelegd op het stoom
schip „Santona", dat onder Engelsche
vlag voer, wegens het aan boord hebben
van wapenen en ammunitie voor
M e-x i c onbestemd. De verboden lading
bestond uit 100.000 geweerpatronen en
tien Jasten met karabijnen.
Uit Londen wordt gemeld, dat in
de Abernantmijn in de nabijheid van Port
Llanfraith, in Zuid-Wales, een ernstig
ongeluk gebeurd is. Er had in de pas
kort geleden geopende mijn een ont
ploffing van mijngas plaats, waar
door zes personen werden gedood en
verschillende ernstig werden gewond.
De bemanning van de Carpathia,
heeft een maand salaris ontvangen voor
de diensten bij de redding van de schip
breukelingen der Titanic bewezen.
Uit Grenoble wordt gemeld, dat
trein van de lijn Parijs-Lyon-Middelland-
sche Zee bij een overweg met een tram
wagen in botsing kwam. ,Een ban
kier werd gedood, zijn vrouw levens
gevaarlijk en twee andere reizigers zwaar
gewond.
De vorige week, zoo wordt thans
uft Nancy geseind, zijn de Fransche
couranten, die daar aan de kiosken
verkocht werden, met aanmerkelijke ver
traging aangekomen. Men verzekert dat
ze eerst aan de grenzen zijn doorge
zien of er geen onthullingen over de
woorden des Duitschen keizer s
in voorkwamen.
In Konstantinopel verluidt dat aan
beide zijden van den ingang van de
Bosporus troepen worden samenge
trokken. De hoogten in de nabijheid van
Bujukdere zijn reeds door twee batal
jons bezet. Men ziet hierin vrees voor
een actie van Rusland.
efschte. De verloving werd vort)raken',
en niets i n haar getuigde van een daar
door toegebrachte slag. Uw majesteit
zag haar Praag binnentreden met den
glimlach op het gelaat.... Zij was ver
blindend schoonzij verblindde
Zij voerde Otfried mede, mompelde de
koning.
Haar broeder, merkte Hatto zacht aan.
En wat doet zulks er aan toe, sire?
Zijn twee groote zielen niet in staat over
hun hartstochten te zegevieren?
Zoo, het was dan hartstocht?
Het geheel e leven is hartstocht, sprak
Hatto. Wil in het oog houden, dat de
keizerin aan Notberg het leven van den
graaf van Henegouwen dankt. Nimmer
wordt een dergelijke schuld afbetaald...
Doch wat is er aan gelegen of de doch
ter van den graaf gedurende eenige da
gen in Otfried haar toekomstige echt
genoot zag. Zij kende de wereld niet;
het kasteel, waar zij slechts den ouden
kapelaan, juffrouw Brigitta en Otfried
zag, was haar een klooster. En dan» !wat
zou het leven geweest zijn van <Je iecht-
genoote van Otfried. Albert dacht aan
een nieuwe verbintenis, en de stiefmoe
der zou zeker niet berust hebben in ieen
verbrokkeling der domeinen voor een
bri44sc4ftt baret AangqhuwdedQQhter.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is bij het departement
van Financiën benoemd tot adjunctcom
mies H. J. D. van Wessum, thans adj-
commies bij het hoofdbestuur der ppste-
rijen en telegrafie;
is benoemd tot substituut-officier van
justitie bij de arr.-rechtbank te 'sGra-
venhage, mr. R. del Campo, genaamd
Camp, thans in gelijke betrekking te
Amsterdam
zijn benoemd tot president van het
gerechtshof te Amsterdam mr. B. Si
mons thans vice-presidenttot vice-pre
sident mr. R. H. A. M. Romme, thans
raadsheer
is aan F. J. Kleyn eervol ontslag ver
leend als hoofdcorrector met den perso
neel en titel van directeur der Nederl.
Staatscourant.
H. M. de Koningin.
H. M. de Koningin kwam gisteren te
4.53 te Apeldoorn terug, uit den Haag
waar zij, zooals reeds gisteren is gemeld
de conferentie had gehad met de minis
ters van-binnenlandsche zaken, oorlog,
marine en financiën. Zij was vergezeld
door freule Six en baron v. Tuijll van
Serooskerke. De salonwagen werd niet
afgehaakt en H. M. wandelde van het
tweede perron, voorafgegaan door den
stationschef, den heer C. Dellevoet» en
den inspecteur van politie, den heer ij.
Bakker, naar den uitgang, H.M. nam met
freule Six in de gereedstaande! auto
plaats en vertrok onder toejuichingen
naar Het Loo. i
Hofrouw.
De opper-ceremoniemeester maakt be
kend dat het Hof, ingevolge de bevelen
van H. M. de Koningin, met ingang van
21 Mei 1912 den rouw zal aannemen,
wegens het overlijden van Z. M. den
koning van Denemarken, voor den tijd
van drie weken, en wel 7 dagen middel
baren rouw, en 14 dagen lichten rouw.
Begrafenis koning van Denemarken.
H. M. de Koningin heeft tot hoofd
der bijzondere Koninklijke Zending bij
de begrafenisplechtigheid van koning
Frederik van Denemarken, aangewezen
den gep. vice-admiraal Den Bosch, lid
van den Raad van State, adjudant in
buitengewonen dienst.
De missie vertrekt a.s. Woensdagoch
tend naar Kopenhagen.
Oud-minister Wentholt.
Blijkens een bericht in de „St.crt." van
gisteravond is aan den oud-minister vi
ce-admiraal J. Wentholt, op zijn ver
zoek eervol ontslag uit den zeedienst
verleend.
De Chineezen-kwestie.
De correspondent van „Het Handels
blad" te Batavia seint d.d. 20 Mei:
De oproerige stemming onder de Ma-
cao-Chineezen noopte de hier geboren
Chineezen een krachtige vereeniging op
te richten.
De garnizoenen in den Oosthoek van
Java houden zich gereed om op het eer
ste sein te vertrekken tot demping van
eventueele onlusten.
Welk een verrassing! Welk een bedwel
ming! toen Boceslaus een kroon in de
oógen deed schitteren.
Ja, welk een bedwelming!.... Zij aan
vaardde....
Wat kon zij anders?.... Haar vader....
,Uw majesteit weet, dat prinsessen....
Wenceslaus stond op, naderde een
zilveren spiegel, zag daarin een ©ogen
blik zijn beeld en stampte woedend met
den voet.
Ik ben leelijksprak hij bitter.
Kon uw majesteit een \yaardiger keus
gedaan hebben vervolgde Hatto.... Het
is bekend, dat de koningin uw persoon
oprecht is toegedaan... zij bemint der
mate haar gemaal, dat zij alle gunstelin
gen van den vorst op een afstand houdt.
Dat edele en fiere hart, die kloeke |eh
scherpzinnige geest zou in omstandighe
den met )sjucces de machine der staat
kunde in beweging helpen houdenzij
zou zich op de hoogte stellen van alle
aangelegenheden.... Zelfs in haar hard
nekkig vluchten van alle genoegens kan
men slechts haar vernuft bewonderen
een vrouw van haar waarde toch spaart
zich voor de toekomst. Tusschen God en
haar echtgenoot .vormt Johanna zich tot
een der edelste figuren in de historie.
ZU versmaadt de bals, 3e feestensteeds;
H. M. de Koningin-Moeder.
H. M. de Koningin-Moeder arriveer-
de gistermiddag aan het C. S. te Am
sterdam, met den trein die om 5.29 uit
Baarn aldaar aankomt. H. M. was verge
zeld van drie hofdames en een kamer
heer. Per gereedstaande auto werd on
middellijk naar den Stadsschouwburg ge
reden, alwaar H. M. de Parsifalopvoe-
ring door de Wagnervereeniging met
haar bezoek vereerde. Daar het uur van
aankomst niet algemeen bekend was,
had slechts een kleine menigte belang
stellenden zich voor het C. S. opgesteld.
Na afloop -van de voorstelling keerde
H. M. per auto naar Soestdijk terug.
Koninklijk bezoek.
Zaterdagmiddag heeft H. M. de Ko
ningin naar de Tijd meldt, een bezoek
gebracht aan de brei en naaischool te
Gortel onder de gemeente Epe (Vel.)
Een instelling door H.M. in het leven
geroepen. De Koningin werd ontvangen
door de directrice baronesse Sweerts de
Landas-Copes van Hasselt, echtgenoote
van den burgemeester van Epe. H. M.
nam met veel belangstelling kennis van
de vorderingen der leerlingen en ont
haalde dezen elk op een tulband, welke
zij met een hartelijk woord aan de meis
jes persoonlijk uitdeelde.
Staatscommissie vlootverdediging.
Naar het „Dgbl. v. Z.-H. en 'sGr." uit
goede bron verneemt, is luitenant-gene
raal Van Heutsz, oud-gouverneur-gene
raal van Indië, aangezocht om het voor
zitterschap op zich te nemen van de com
missie, welke een onderzoek zal hebben
in te stellen in zake de verdediging van
Nederland en Nederl.-Indië, waarvoor in
ae Tweede Kamer io g-c
Ziekte- en Radenwet.
Het bestuur van het Ned. Verbond van
Vakvereenigingen heeft, naar „Het Volk"*
meldt, tot de Tweede Kamer een adres
gericht, waarin de meening te kennen
gegeven wordt, dat in het ontwerp-Raden-
wet, zoomede in het ontwerp^Ziektewet;
[vele wijzigingen moeten worden aange
bracht. Een uitvoerige toelichting is bij
het adres gevoegd.
De Bond van Werkliedenvereenigingen
op Zuid-Bevel'and, waarbij 12 vereenigin-
gen zijn aangesloten, heeft besloten aan
de regeering een adres te richten met
het verzoek, haar thans bestaande zieken
kassen en ondersteuningsfondsen bij de
behandeling der ziektewet wettelijk te er
kennen en 4e leden daarvan niet tot ver
zekering van staatswege te verplichten.
Algemeene Bond van R. K.
Kiesvereenigingen.
G/ (stermiddag vergaderde in het ge
bouw voor Kunsten en Wetenschappen
te Utrecht de Algemeene Bond onder
leiding van mr. Kooien. Vertegenwoordigd
waren 41 kiesvereenigingen. De voorzitter
heette allen hartelijk welkom op deze ver
gadering en beschouwde den bond ais
een boom ,die om de 4 jaar vruchten moet
dragen. Daarva nlevert de agenda hei
bewijs. Zij vraagt de aandacht voor een
zaak van actueel belang. Toen wij ons
program van actie vaststelden, erkenden
wij, dat de Staat kan ingrijpen in sociale
aangelegenheden, daarbij in aanmerking
treft men haar aan in bedeplaatsen, of
sluit zij zich in haar vertrek op. Nie
mand overschrijdt den drempel van dat
vrouwelijk heiligdom, waarvan de eer
baarheid de deuren bewaakt.
Wenceslaus antwoordde niet.
Hij beschouwde Hatto met somberen
blik
Deze, ontsteld door het onheilspellend
vuur, dat uit de oogen ^ijns meesters,
lichte, stamelde eenige woorden m'
zweeg.
Daarnariep de koning.
Wat wil uw majesteit zeggen 7
Het is niet alles, hernam Wences
laus.
Ik' weet niet....
Gij weet meer, spreek1; wat vreesV
gij?
Ik' vrees....
Ducht niets dan de leugen, Hatto.
Sire, sprak' de bedrieger, terWijl hij
zich boog, langen tijd mocht ik de goed-i
heid uwer maejsteit ondervinden.... Zi|
heeft mij die onttrokken. Ik heb er on«(
der gezucht, maar achtte mij geenszins
van mijn ee|d v,an toewijding en trouw
ontslagenen zonder ophouden waakté
ik over de eer van mijn koning als ov«
zijn D.ër8opn.