20
Een Martelaar.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
8e Jaargang,
No. 794.
S)c ©ou^ont
Bureau OUDE SINGEL, 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHI|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor keiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2% cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
Mei
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
De uitvoer bemoeilijkt?
Volgens de anti-tariefwet-mannen zou
floor de nieuwe tariefwet ons afzetge
bied in ?t buitenland worden bedreigd.
Maar wordt thans reeds niet her
haaldelijk de jnvoer van onze produo-
Üten in het buitenland belemmerd?
Heeft men in 1905 kunnen voorko
men, dat Duitschland zware- lasten op
'onze tuinbouw-artikelen legde?
Dat is toch geen effect geweest van
£en tariefwet, die in 1912 nog moet wor
sen vastgesteld.
De bewering van het anti-tarie}fwet-
ïomité is evenwel door en door valsch.
Juist een hoog er tarief dan het tegen
woordige zal de uitvoer naar het bui
tenland beschermen.
Als het buitenland ons moeilijkheden
ïn den weg wil leggen, kunnen wij onze
'tanden laten zien. Wij kunnen dan zeg
gen pas op, dat ge niet aan onze prp-
jducten raaktanders komen wij aan de
Uwe.
De slimme buitenlander zal dan wel
'eieren voor zijn geld kiezen. Want Hol
land is voor hem een begeerd afzetge
bied. Anders zou het buitenland zooveel
moeite niet aanwenden om een Hol-
landsche tarietwet tegen te houden.
Laten wij niet in den val loopen door
het buitenland opgezet.
Verloopen.
De vrijzinnig-democratische bond heeft
izich verdienstelijk gemaakt door in zijn
Jaarvergadering dezer dagen gehou
den het bewijs te leveren, dat uit de
agitatie tegen het Motu Proprio des Pau
sen alle fut is verdwenen.
Uit de dagen, dat door de vrijzinnigheid
geweklig te keer werd gegaan tegen dat
Pauselijk stuk betreffende de rechtsposi
tie der geestelijkheid, was bij den Bond
leen geleerde motie aanhangig, welke wij
ferwille der curiositeit hier toch nog even
Willen afdrukken:
De Vrijzinnig-Democratische Bond,
kennis genomen hebbende van het pau
selijk M'otu proprio „Quantavis diligen-
tia" van 9 October 1911, waarin o. a.
wordt bepaald
„Iedere privaatpersoon, wereldlijk of
geestelijk, man of vrouw, die, zonder
toestemming der geestelijke macht, ooit
een geestelijk persoon voor de staats-,
burgerlijke of crimineele rechtbanken
daagt of voor te komen dwingt, wordt
getroffen door de „excommunicatio la-
tae sententiae romano Pontifici speciali
ter reservata."
acte nemende van de verklaring door
den Minister van Justitie op dit punt af
gelegd in de vergadering van de Eerste
Kamer van 8 Februari 1912.
is van oordeel, dat het nog niet vast
staat, dat bovengenoemd Motu proprio
efi 'in verband hiermede de oonstitutio
„Apostolicae sedis" van 1869, niet voor
ons land van kracht zouden zijn,
spreekt den wensch uit, dat alsnog door
de regeering stappen zullen worden ge
daan, ten einde de meest mogelijke ze
kerheid dienaangaande te verschaffen.
Dat klinkt, nietwaar? Of de Eerste Ka
mer ook al tevreden was met de zeer be-
FEUILLETON.
(NAAR HET DUITSCH.)
30)
Johanna wilde Juliette's huis het eerst
binnengaan, maar Otfried versperde haar
'den weg en sprak tot haar op eerbiedi
gen toon: Mijn vorstin veroorlove mij
;alleen binnen te gaan; ik zal voldoende
zijn tot redding van het kind.
Heb dank, Otfried, antwoordde de ko
ningin; maar ik stem niet toe, daar ik
bet volk het voorbeeld van moed schul
dig ben.
"Zonder verdere opmerking week de
Jonge man ter zijde. Daarna schreed de
ïvorstin vlug tusschen het puin door;
'doch een onzekere stap dreigde haar te
Idoen vallen.
Uw hand, Otfried, sprak zij tot den
Jongen man, die op haar toeschoot.
Beiden verdwenen nu in den somberen
gang, bijna op den voet gevolgd door het
kleine meisje.
Op het oogenblik, waarop Otfried zjjn
lyorstin de verlangde hulp bood, ver
schenen aan den ingang der straat twee
HLannen. jjón haastige tred, maar .meer
slist geruststellende verklaring des Minis
ters, de Vrijzinnig-Democratiische Bond
mocht 'het niet zijn, vond de afd. Schiedam
welke toen deze fraaie motie samenstel
de en inzond.
En daar prijkte het dingske nu op de
agenda. Ware de agitatie nog in al haar
felheid, de motie, welke waarlijk geen toe
lichting behoefde, zou met geestdriftig ap
plaus zijn goedgekeurd. Van eenige am
bitie jn die richting was evenwel niets
merkbaar. De Schiedamsche afgevaardig
de bleek zelf weinig ingenomen met de
eer, de motie te mogen toelichten; hij
vond 't „geen aangename taak, waar het
juist 't streven der vrijz.-dem. om de
scheidingslijn tusschen links $n rechts te
doen verdwijnen, en samen te werken
ook met democraten van rechts". Maar
hij deed het dan toch, want die „aanslag
op onzen rechtstoestand", sapristie! En
zoo gaf hij zelfs eenige waarborgen tegen
eventueele rechtstoestandondermijners in
overweging. 'Hij wilde verdraagzamer
dan „'s-Gravenhage4' de Katholieken
niet van benoemingen uitsluiten, maar er
moest toch iets gedaan worden. Ziehier
wat:
„In de eerste plaats zou een vervol
ging wegens meineed kunnen worden
ingesteld tegen getuigen, die iets ver
klaard 'hadden, wat zij zich later niet
meer wisten te herinneren.
Voorts zou een suppletoire eed
kunnen worden gevorderd van de rech
terlijke ambtenaren, dat zij het motu
p rop r i oen het pri vi 1 egi u m fori
als niet bestaande beschouwden.'-
Daarmede was de toelichting uit. Niet
'geriS -aan Elap o.p de vuurpijl. Dai wWe
inleider zeker voor de debaters bewaren.
Maardebaters kwamen er niet. De
voorzitter gaf toch merkwaardigerwijze
in overweging, over dit punt niet nader
van gedachten te wisselen, doch de
motie aan te nemen, daarvan mededee-
ling aan de Regeering te doen en af te
wachten welke stappen de Regeering naar
aanleiding daarvan zal doen.
Dienovereenkomstig- werd zonder boe
óf ba bij acclamatie besloten.
Heeft ineii ooit een geweldige agitatie
zóó als een nachtkaars zien uitgaan?
De motie intrekken ging welstaanshalve
niet, maar deze behandeling was ook niet
erg bevorderlijk voor den welstand.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Heerschte eerst de meening dat de
Turksche troepen
op Rhodos
zich verspreid hadden om !den gueril
la te voeren, uit de berichten over de
capitulatie blijkt, dat de Turken zich niet
ver van de hoofdstad badden gecon
centreerd. Dat zij het tegen de gewel
dige overmacht der Italianen niet zou
den kunnen uithouden, was te voorzien,
Toch zal het feit, waapop o.a. de Corriere
dclla Sera wijst, dat hier voor het eerst
de Italianen een overwinning hebben be
haald op zuiver Turksche troepen, de
openbare meening in Italië aanvuren, in
de ingeslagen richting te volharden.
nog hun gelaat, duidde aan, dat een ge
wichtige zaak hen voortdreef. De voor
ste van hen scheen verscheurd door een
stille razernij, de ander had moeite een
duivelsche vreugde te verbergen.
Het is niet zoo, het kan niet zijn,
riep de eerste in gramschap uit, maar
alsof men juist zijn woorden ging logen
straffen, zag hij in het eigen oogenblik
een man en een vrouw in de gang van
het afgezonderde huis verdwijnen.
Hij wankelde als door een knodsslag
getroffenzijn gelaat werd doodsbleek.
Toen sloeg hij de hand aan zijn dolk en
sprong als een getergde leeuw op de
gevloekte woning toe, waarop het volk
niet ophield den blik te vestigen.
Zijn metgezel volgde hem.
In beide mannen herkennen wij kei
zer Wenceslaus en Hatto.
Zooals wij bereids zagen, had de oude
gunsteling den valstrik gelegd, waarin
hij dë koningin hoopte te vangen. Hem
bleef alleen maar over een laatste hand
te leggen aan het werk des verderfs.
Daartoe begaf hij zich naar de bijzondere
vertrekken des konings, die, liet lot was
den schurk zeer gunstig, hem juist bij
zich ontboden had.
Wenceslaus scheen dien avond in de
beste stemming.
ijjj regeldfi verschillen.de zaken van in-
Giolitti heeft uit naam van de Itali-
aansche regeering aan generaal Ameg-
lio een telegram gezonden, om de troe
pen met hun succes op Rhodos geluk te
wenschen.
In Konstantinopel waar eerst valsche
over>vinningsberichten zijn geloofd, moet
het nieuws van de capitulatie van het
garnizoen van Rhodos ontzenuwend ge
werkt hebben.
Nog heeft generaal Amero draadloos
geseind dat het linieschip Regina Mar-
gherita Zaterdag bij het aanbreken van
den dag de Turksche kazerne in de golf
van Marmaritza tegenover Rhodos heeft
platgeschoten.
In Albanië
heeft de Turk ook handen vol werk.
Naar aan de „Voss. Ztg." uit Saloniki
woridt gemeld, hebben ongeveer 300
Albaneezen de militaire barakken in Ki-
rakoetsa in het district Dzjakovva bele
gerd. De bezetting moest zich tegenover
de overmacht overgeven. 50 soldaten en
10 gendarmen werden ontwapend, maar
vervolgens ongedeerd vrijgelaten. De
barakken werden in brand gestoken. De
Albaneezen verklaarden den soldaten,
dat zij den sultan en het vadedand
tilouw blijven en van den commandant
van Jpek niet meer willen weten.
Intusschen worden steeds jneer troe
pen naar Albanië gezonden, uit de
Sandsjak Novi Bazar en uit Uskab. Vol
gens officieele Turksche berichten is er
op het oogenblik echter in geheel Alba
nië rust. Men doorzocht de huizen der
landelijke bevolking om wapens in be
slag te nemen. i
Dc ópéning der Dardanellen
heeft zooals reeds gemeld, Zaterdag zijn
beslag gekregen. Het is nu ruim een
maand geleden dat in de Dardanellen
tengevolge van de uitbreiding van den
ooriog door Italië tot de Egeische zee
mijnen werden uitgezet, waardoor de
groote graanverschepingshavens aan de
Zwarte Zee van het handelsverkeer wer
den afgesloten.
De verliezen door Engelsche scheeps
eigenaars geleden, zijn zeer aanzienlijk.
Volgens de laatste schatting worden zij
op minstens 15.000 pSt .per dag ge
raamd. Gedurende de laatste 14 dagen
zijn ongeveer een 200 vaartuigen, voor
namelijk Engelsche, aan de Zwarte Zee
zijde van den Bosporus opgehouden en
zeker is het aantal vaartuigen, dat op de
opening der Dardanellen wacht, om
naar de havens der Zwarte Zee te varen,
eVen groot.
Thans zijn schikkingen getroffen om
20 schepen per uur de Dadarnellen te
laten passeeren, maar het 'is de vraag, of
meer dan 60 per dag de straat zullen
kunnen doorvaren.
Bepaald is, dat eerst de met graan
geladen schepen, komend van de Zwar
te Zee de Dardanellen zullen passee
ren, daarna de schepen, die aan den
Westelijken ingang van de zeestraat lig
gen. Voor Rotterdam bestemd liggen er
26 schepen met graan en 2 met erts ge!-
laden.
De gebeurtenissen in den Rijksdag
in verband met de uitlatingen des kei-
vvendig bestuur; daarna sloeg hij een
meer vertrouwelijk en toon aan en onder
hield Hatto over een zending naar het
Fransche hof. Een bekwaam en een hem
verknocht man, die gewichtige brieven
aan den Franschen koning moest over
handigen, en die onderhandelingen over
belangrijke staatkundige aangelegenhe
den had te voeren, was daartoe noodig.
Op wien heeft uw majesteit het oog
geslagen? vroeg Hatto.
Ik heb aan Otfried gedacht.... aan Ot
fried, omdat gij niet gemist kunt worden.
Otfried heeft mij tot heden duizenden be
wijzen van ijver en toewijding gegeven.
Het wil mij toeschijnen, zeide Hatto
langzaam, dat hij eer gehecht is aan het
huis der keizerin dan aan dat van uw
majesteit.
Ongetwijfeld, evenwel....
Hij is u toegedaan uit liefde tot haar,
ik begrijp het.
Hatto sprak deze woorden op zulk een
vreemden toon, dat Wenceslaus zich be-
leedigd gevoelde.
Wat beteekenen deze woorden, graaf
Wat zij te kennen geven; zooeven ge
waagde ik van Otfried's eerbiedige gene
genheid voor haar keizerlijke majesteit.
Wenceslaus bewaarde eenige oogen-
blikken het stilzwijgen.
Otfried is biiaa o.Dff.eproeid in te^en-
zers te Straatsburg, zijn onmiddellijk aan
den keizer gemeld. Nadat de Rijkskan
selier de zaal verlaten had, heeft hij,
naar uit officieele bron gemeld wordt,
met den keizer te Homburg een telefo
nisch gesprek gehouden over de gebeur
tenissen in den Rijksdag. Naar men ver
der uit vertrouwbare bron verneemt,
heeft de rijkskanselier, tijdens den uit
tocht der regeering, president Kampfla,-
ten weten, dat de vertegenwoordigers
van de verbonden regeeringen den Rijks
dag niet eer weer betreden zouden, voor
dat Scheidemann voor zijne aanvallen
op Pruisen nog eens achteraf tot de or
de geroepen was.
Verder verneemt de Tagl. Rundschau
nog, dat de Bondsraad zich reeds met
de mogelijkheid van een herziening der
grondwet van Elzas Lotharingen bezig
heeft gehouden en dat men daarover in
beginsel tot overeenstemming gekomen
is. Als gevolg daarvan zal de staatsse
cretaris van het rijksland Zorn von Bu,-
lach, den Landdag van het rijksland een
waarschuwing toedienen, door dezen op
de gevolgen van een voortzetting van de
politiek, die hij tot nu toe gevoerd heeft
te wijzen, en voor het geval van verdere
onverkwikkelijkheden van dezen aard
een ontbinding van den Landdag in het
vooruitzicht te stellen.
GEMENGD.
De commissie uit het Pruisische ]Huis
van Afgevaardigden heeft besloten, het
Huis in overweging te geven de vervol-
ging tegen Leimeren Bochard t,
wegens de bekende voorvallen in den
Donderdag zal de Fransche Ka
mer zich piet de verkiezing van haar
voorzitter bezig houden. Men ver
wacht, dat Delcassé en Etienne de candi-
daten zullen zijn, maar de namen van De-
schanel, Renault, jCochery en Raynaud
worden ook nog genoemd.
Er schijnt aan de stijging der
broodprijzen in Frankrijk nog geen
einde te komen. Te Parijs is het brood
weer duurder geworden en wel 5 een-
timen per kilogram.
(Volgens een bericht uit Duisburg
aan de „Kölnische Zeitung" is de sta
king van de Rijnschippers zoo
goed als gedaan. Het aantal werkwilli
gen neemt met den dag toe.
Daar verscheiden Londensche
kleermakers de eischen der stakers
hebben .ingewilligd, zijn een duizendtal
gezellen ,\veer aan het werk gegaan. De
onderhandeling tusschen de vakvereeni-
gingen en de groote magazijnen duurt
voort. ,Men verwacht, dat Maandag nog
eenige duizenden stakers het werk zullen
hervatten.
,Bij Nagy Szöllös in Hongarije zijn
de locomotief en 5 wagens van een jpassa-
gierstrein door een "cycloon van den
spoordijk geworpen. 20 personen werden
zwaar en 40 licht gewond.
Volgens een officieele nota van de
prefectuur van politie, werden bij de
„Gare du Nord'* drie wagons van
een trein met bestemming naar Pontoise
verbrijzeld door de locomotief van
een trein, komend uit de richting Mont-
woordigheid der keizerin, sprak de gun
steling. Ik heb hooren zeggen, dat de
edelvrouwe van Beieren en Henegou
wen hem ten zeerste beschermde, wijl
ridder Notberg het leven van den graaf
gered had op een jacht.... Maar uw ma
jesteit kent zeker die geschiedenis, daar
thans nog een der slagtanden van het
wilde zwijn, die Notberg doorboorde,
zich in het bidvertrek der keizerin be
vindt.
De slagtand van het wilde zwijn?
Uw majesteit wil de legende hooren
Zeer zeker.
Zij kan niet treffender zijn. Notberg
was pas op zulk een noodlottige wijze
om het leven gekomen, toen de vrouwe
van Henegouwen, wier beloften den
stervende de kalmte had teruggeschon
ken, met haar hand het voorhoofd van
Otfried aanraakte, terwijl zij haar doch
ter Johanna, ik wil zeggen tot haar kei
zerlijke majesteit, zeide: Ziehier uw
broeder.... Met deze gebeurtenis eindig
de de dag. De jagers kwamen thuis, de
jager meesters laadden het wilde zwijn,
de oorzaak van zooveel ongeval, op een
reeds volgeladen kar wild, en den vol
genden dag, toen de wees de slagtanden
van het monster vroeg, bood hij er een
van aan zijn nieuwe zuster.... Ik houd
uii overtuigd, dat haar maiesteit meer
soult. ;Van de reizigers, die zich in deze
wagons .bevonden, werden elf gedood^-
onder wie 3 militairen, en 39 gewond,-
waarvan er nog 2 zijn overleden.
JDe „Kronprinzessin Cerilie'^, ko
mende van New-York, deelde per draad
loos telegram mede, dat zij een belangrijk
oponthoud gehad heeft, wat te wijten is
aan .het feit, dat zij een aantal schip
breukelingen van een onbekend
schip heeft opgepikt.
De staking in de kolenmijnen ia
Pennsylvanië js geëindigd. Een van
de ingewilligde voorwaarden is 10 pCt
loonsverhooging. Den 22sten Mei zullen
de arbeiders het werk hervatten.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is de Oost-Ind. amb
tenaar met verlof, O. J. Hasselman, laat
stelijk inspecteur der landelijke inkom-
sten en verplichte diensten in Ned.Indië
eervol uit den Indischen dienst ontsla
gen.
is eervol ontheven uit zijn commando
over het 16e landweerdistrict, de Iuit.-
kol. van den prov. staf F. A Nieuwen-
huys, prov.-adj. in Gelderland;
is belast met het bevel over het 16ej
landweerdistrict de luit.-kol. C. Hemmes
van het 3e regiment infanterie.
Hof van Arbitrage.
In de arbitrage tusschen Frankrijk en
Italië betreffende de Carthage en de
Manoube heeft de Fransche regeering
bij het scheidsgerecht in bedoelde zaak
de heeren Henri Fromageot, advocaat
bij het hof van appèl te Parijs, en An
dre Hesse, ook advocaat bij het hof van
appèl, te Parijs en lid van de Kamer
van afgevaardigden. De Italiaansche re
geering heeft tot agent bij het scheids
gerecht benoemd commandeur Arturo
Ricci-Busatti, buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister, chef van het bu
reau voor de geschillen en de wetgeving
aan het ministerie van buitenlandsche zar>
ken.
Raden- en ziektewet.
Door een comité, gevormd uit 29 Am-
sterdamsche ziekenfondsen, is een adres
aan de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal gericht, waarin verschillende be
zwaren worden ontvouwd tegen de aan
hangige Raden- en Ziektewet.
.Het hoofdbezwaar tegen de Ziektewet
is dan ook, dat de regeling der genees
kundige behandeling en alles wat daatl
mede samen hangt, geheel uit de wet is
weggelaten. Wat de Radenwet betreft*
hebben adressanten er bezwaar tegen dat
aan de arbeiders geen overwegenden in
vloed op de leiding van de geheele aan
gelegenheid wordt toegekend, terwijl de
arbeiders ook op de benoeming van dea
voorzitter der Raden geen invloed kun
nen uitoefenen.
De voorzitter en de secretaris van del
Ver. van Nederl. Werkgevers dringen ia
een adres er op aan, dat de ongevallen
verzekering van de ziekteverzekering ge
scheiden bjijve, en het bestaan van
waarde hecht aan dat somber gesciienk
dan aan al de diamanten van de kroon
van Bohemen of van den hoofdband van
het Heilige Rijk.
En ik stem het van ganscher harte toe,
riep Wenceslaus.... Ik wist niet, dat Ot-
frieds vader Albert van Henegouwen het
leven redde.
Dat verklaart dan ook de erkentelijk
heid van al de leden dier familie.
Tot heden echter iheeft zij zich weinig
door daden geopenbaard.
Zeer zeker, op het eerste gezicht....
maar het heeft niet van den graaf afge
hangen.... De gebeurtenissen in haren
onvoorzienen loop hebben de fortuin
van Otfried meegesleept. Toch is dei
ontmoediging uitgebleven, daar deze
jonge man van eerzucht ontbloot schijnt..
Hij stelt zich tevreden met een nederige!
rol, en de gunst, waarmede de keizerin
hem vereert, drijft hem volstrekt niet tot
hoogmoed. i
Nog altijd droeg Hatto's toon den;
stempel van scherts.
Onvruchtbare gunst, sprak Wences
laus ik belast mij die productiever tel
maken.
(Wordt vervolgd.)
