Een Martelaar.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 792.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De armsten getroffen.
Al zoo vaak hebben we met cijfers
en bewijzen de bevveringai der tarief-
wetbestrijders weerlegd, dat het voor
den lezer overduidelijk moet zijn dat hun
zeggen, als zou de tariefwet den nood
druftige belasten, kant noch wal raakt.
Immers wat de allerarmste zich direct
aanschaft, zijn eerste levensbehoeften,
'blijven onbelast. Een aanval op den
nooddruftige zal dan onze verscherpte
tariefwet zeker niet zijn.
Echter we hebben het beweerd, en de
feiten hebben onze meening bewezen de
jjuistc te zijn, de industrie zal grooteren
opbloei beleven.
Voor den allerarmste dan een kans
zich ruimer middelen te verschaffen.
Dat is juist het tegenovergestelde.
Prof. Eerdmans vraagt onder
dak.
Wel niet voor zichzelf, maar hij heeft
toch in ieder geval weer eens een teeken
van leven gegeven een heele gerust
stelling voor wie dachten, dat hij na zijn
Tilburgsche aantijging voorgoed het stil
zwijgen zou bewaren.
U moet weten, dat van "9—13 Septem
ber '12 te Leiden wordt gehouden een
„Internationaal Congres voor Gods
dienstgeschiedenis." Nu hebben eenige
•deelnemers aan deze samenkomst wel
ke we hier verder onbesproken kunnen
laten den wensch te kennen gegeven,,
zoo mogelijk bij een Leidsche familie ge
huisvest te worden. De „Commissie van
Ontvangst" voor het congres heeft zich
tenen, met de vraag, of zij eventueejl
aan een of twee der congresleden gast-
yrijheid in hun woning willen verleenen.
Tot zoover is alles in orde. Merk
waardig is het evenwel, dat tot die Com
missie van ontvangst ook behoort prof.
dr. B. D. Eerdmans en dat de circulaire
ook werd verzonden aan.... R. K. Pasto
rieën te dezer stede.
We onderstellen gaarne het beste van
alle menschen en zien daarom in deze
aldus verspreide vraag om onderdak een
begin der verbreking van' 's heeren Eerd
mans stilzwijgen. Zijne HoogGeleerde
zal tot de erkenning zijn gekomen, dat
de R. K. geestelijkheid toch niet zoo ge
vaarlijk is, als hij tot dusverre had ge
dacht. Hij durft ten minste congresleden
aan haar toe te vertrouwen, blijkbaar
zonder vreeze dat zij gelijk die nooit
verdwenen getuige in de 1 iiburgsche
moordzaak verdonkeremaand zullen
worden.
Alvorenseen beroep te doeft op de
gastvrijheid der R. K. geestelijkheid had
weliswaar prof. Eerdmans wel eerst
excuus mogen vragen voor het onver
diende en beleedigende verwijt, dat hij
haar via Tilburg maakte, maar dat zal
mu stellig komen.
Komt het nietblijft de heer Eerd
mans, wiens beschuldiging volkomen
lonwaar bleek, volharden in zijn stil
zwijgen; gaat hij voort met eenvoudig
alle weerleggingen zijner ergerlijke aan
tijging met stalen gezicht te negeeren
!ja, dan getuigt zijn beroep op de gast-
FEUILLETON.
(NAAR HET DUITSCH.)
28)
De koningin zal u vragen, voor wie,
En dan vertelt gij, hoe Juliette in haar
huis gemetseld is met het lijk harer
moeder en dat, zoo zij niet aan de pest
sterft, zij zeker van zwakheid en wan
hoop zal bezwijken.
En de koningin zal haar redden?
De koningin is een engel.
JDan zal ik gaan.
Zult gij niets vergeten?
Niets.
A'lauper gaf het kind een geldstuk en
iver.vijderde zich. In plaats van naar zijn
huis te gaan, keerde hij naar Hatto te
rug. De avond was nog niet ver gevor
derd en misschien was het den ouden
gunsteling nog mogelijk onder een of
ander voorwendsel tot Wenceslaus te
I vrijheid in onze pastorieën van een
sans gêne, hetwelk hem niet tot eere
I strekt.
"kameroverzicRt
TWEEDE KAMER.
De interpellatie-Treub.
De heer Treub is Dinsdagmiddag
de Kamer begonnen met de toelichting
van zijn vragen betreffende het spoor-
wegbeleid en wel naar aanleiding van
het feit, dat jaarlijks op het spoorweg
kapitaal 6 millioen wordt ingeteerd.
Woensdag hebben twee Ministers, de
heeren Kolkman van Financiën en,
Regoet van Waterstaat den interpellant
van antwoord gediend en hebben daarbij
tegenover zijn becijferingen een berg
andere cijfers gesteld om zoo hun be
toog, dat mr. Treub het heelemaal mis
heeft, kracht bij te zetten. De heer van
Doorn, die lid was van de Staatscom
missie, welker rapport den lieer Treub
de bouwstof voor zijn interpellatie
leverde, was het ook al niet met den
vrijzinnig-democraiischen afgevaardigde
eens, zoodat hij bij zijn repliek krachtige
tegenstanders te verslaan had.
Het resultaat van deze repliek was dat
een motie ter tafel kwam, waarin mr.
Treub de conclusie van zijn beschou
wingen neerlegde, dat nl. de spoorweg
contracten van 1890, volgens mr. Treub
de oorzaak van den gewraakten toestand,
beëindigd moeten woren.
De volgende week zal er in avond-
zittingen verder over dit punt worden
beraadslaagd.
bül 1 L.1NLANL5
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen liandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regei meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Met de Dannebrog, het Deensche Ko
ninklijke jacht dat aanstonds naar .Trave-
münde vertrokken was om het Jijk af te
halen, is gisteren het stoffelijk overschot
van
Frederik VIII van Denemarken
naar zijn land teruggebracht. Om ,11 uur
kwam de trein te Travesmünde aan.
De prinsen Harald en Gustaaf en de
officieren van da Dannebrog en van de
pantserschepen Olfert Fischer en Peder
Skram droegen de kist naar de met krip
behangen Dannebrog. De koningin volg
de aan den arm van den groothertog van
Mecklenburg-Schwerin, die om half elf
was aangekomen. Bij de aankomst van
den stoet op de Dannebrog gaven de oor
logsschepen een saluut af. De lijkkist
werd in de eetzaal op een baar geplaatst
Even voor 12 heeft de Dannebrog zee ge
kozen.
Te Kopenhagen was eergisteren reeds
de dood van den vorst aan het volk ver
kond.
Op het plein van het paleis Amalien-
borg had zich een volksmenigte van 30
tot 40 duizend personen verzameld, toen
minister-president Berntsen op het balkon
var het paleis van Christiaan VII kwam
enmet luide stem uitriep„Koning Frede
ric VIII is dood. Leve Koning Christiaan
X"-
De menigte begroette de verklaring van
d;n minsiter-president met hoerageroep
In elk geval is zij verloren, sprak hij.
Maar zult gij tijd tot ha-delen hebben?
vas de vraag".
Binnen een uur heb ik al/es voorbereid.
De keizer...?
Heeft mij in zijn kabnet ontboden.
God redde de keize^nzeide Maupe»-
met duivelenlach.
Daarop vertrok hij.an zijn medeplich
tige de zorg overlatf^ liet werk te vol
tooien, dat zoo beëdig scheen voor
bereid.
Koning Christiaan trad daarop in gene
raalsuniform met het blauwe lint van de
Olifantsorde om op. het balkon. Hij ont
blootte het hoofd en hield een door be
tuigingen van bijval dikwijls onderbroken
rede.
'Het treurige bericht heeft alle Denen
getroffen, zeide Z. M. De Koning, mijn
zeer geliefde vader, die hoopte gezond
en wel terug te keeren, is plotseling over
leden. Een zware verantwoordelijkheid is
nu op mijn schouders gelegd, doch ik
hoop hetzelfde vertrouwen te genieten,
waarmede men mijn vader tegemoetkwam
Het geluk, de vrijheid en de onafhanke
lijkheid van Denemarken zullen mijn doel
zijn.
De volksmenigte brak in een langdurig
geestdriftig hoerageroep uit. De vlaggen
op het paleis, die halfstoks gewaaid had
den, gingen omhoog en de forten vuurdi
het koningssaluut af.
Het belangrijkste bericht inzake den
ltaliaansch-Turksche oorlog
is dat de Turksche minister van oortug
heeft laten bekend maken, dat morgen
ochtend de Dardaneilen weder zullen
open zijn.
Wat verder het vlootbedrijf der Italia
nen aangaat weet deCorriere della Serate
melden dat dit den Turken aanleiding
geeft om de verdediging en de. bezettin
gen in het Noordelijk gedeelte te ver
sterken. Niet alleen op Lesbos, waar de
Turken 2000 man uit Aiwalik hebben we
ten te krijgen, zoodat het garnizoen thans
3000 man sterk is, maar ook op Samos en
Chios zijn aanzienlijke troepenmachten
0gekregen, dat eerstdaags een lan
ding van de Italianen te verwachten is,
die zich van het garnizoen zullen meester
maken.
Overigens bepaalt Turkije zich nog
slechts floij uitzetting van Italianen, die bij
kleine groepjes wordt voortgezet.
De ministerraad heeft beraadslaagd
over de mogelijkheid dat de Italianen
nog meer eilaiden van den Archipel zul
len bezetten en daarbij de mogelijkheid
onder de oog«n gezien alle Italianen uit
Turkije te zeten.
In Tripolis noeten intusschen, naar de
DaÜy Telegraih uit Malta verneemt de
Italianen te k,mpen hebben met typhus
die dagelijks een zestigtal slachtoffers
maakt.
De uitlaing van den Keizer
van Duitschlari in Lotharingen heeft, zoo
als te verwanten was, de pers van alle
richtingen in opwinding gebracht.
Naar aanledng van die vele bespre
kingen heeft brgemeester dr. Schwender
aan het Wolffoureau de volgende verkla
ring ter bekodmaking afgegeven. Naar
de bedoeling -aren de uitlatingen van den
Keizer juist, raar de bewoordingen echter
in de pers nrt authentiek weergegeven.
In elk geval ad de Keizer, wanneer hij
met het oog o een zeker streven, dat het
land niet tot ust laat komen, de moge
lijkheid van en inlijving bij Pruisen te
berde heeft ^bracht, haar slechts jn de
zen zin bedod, dat zij langs den wettelij-
ken weg, dor de wetgevende factoren
van het rijk 2U moeten geschieden.
Zoo heel veel wordt het geval hierdoor
niet beter.
Ook in den Rijksdag zal het ter sprake
gebracht worden. Afgevaardigde Cols-
hom heeft de volgende korte vragen ge
richt tot de regeering: „Is den Rijkskanse
lier de authentieke tekst bekend van de
woorden, door den keizer gesproken jn
Straatsburg, over een eventueele ophef
fing van de grondwet van Elzas-Lotharn-
gen en van de inlijving van Elzas-Lotha-
ringen bij Pruisen? Is de Rijkskanselier
in staat de authentieke tekst mede te dee-
leii en neemt de rijkskanselier de grond
wettelijke verantwoordelijkheid voor de
ze uitlating op zich?'-'-
Dezc korte vragen zouden vandaag be
handeld worden, wanneer de Rijkskanse
lier er niet de voorkeur aan geeft deze
aangelegenheid te bespreken bij de be
schouwingen over zijn begrooting. Hier
voor bestaat kans, omdat de sociaal-de
mocraten reeds aangekondigd hebben,
dat zij het incident ter sprake zullen bren
gen.
GEMENGD.
Met 218 tegen 49 stemmen heeft de
Italiaansche Kamer het v r o u w e n k i e s-
recht verworpen.
Volgens de „Times" waren jn het
Westeind ettelijke honderden kleer
makers weer aan het werk gegaan. De
Londensche vakvereeniging is verontwaar
digd over de algemeene, die heimelijk
met de patroons heeft onderhandeld en
toen bewerkt, dat tot werkhervatting be
sloten werd.
Uit Duisburg wordt gemeld, dat de
fei.a. Ui n et van rif* r 1 i n <^T h j n ï^P.r.j?. he-
venarbeiders, die daar gehouden is, heb
ben de schippers voor hervatten van het
werk gepleit, omdat een goede uit
slag van de staking niet te verwachten
was. Het denkbeeld van een .algemeene
staking is opgegeven.
In St. Petersburg staan de fa
brieken nu bijna alle stil en het getal
stakers bedraagt er omstreeks 100.Ü00.
In weerwil van het regenweer hebben
verscheidene straatbetoogingen plaats ge
had. Arbeiders trokken eergisteren met
roode vlaggen door verscheidene stads
wijken en zongen revolutionaire liederen.
De politie dreef de menigte uiteen en nam
40 personen in hechtenis. Ernstige inciden
ten zijn niet voorgekomen.
De arbeiders in de Amerikaanscne
ant h r a c i et m ij n e n hebben de voor
gestelde loonsverhooging verworpen, niet
tegenstaande de voorzitter van hun bond
deze de beste had genoemd, welke zij
kunnen bereiken.
Bandieten hebben in de nabijheid
van Hattesburg (staat Missisipi) een trein
aangehouden. Zij lieten den bagagewagen
met dynamiet springen en zijn met een
pakket, waarin zich voor een bedrag van
140.000 dollar bevond, te paard weer heen
gevlucht. De reizigers werden niet lastig
gevallen. Bereden politieagenten zijn op
vervolging uitgetogen.
gaan.
Toen Mauper zijn h ;n Hanger alles had
medegedeeld, kon d.z^ ee.i bewegingvan
yieugde niet. onderdrukken.
De gewijde ge/en de kerk ver
zwakten, de diakn doofden de was
kaarsen, men skde n'issa!en, en de
menigte begon zF verwijderen, elkaar
verdringende oiFe P°°rtgewelven.
In een uit e'1^ gebeeldhouwde
bank, waarvan a's een hemel voor
uitstekende g 'e een koninklijke
kroon droeg, een j°nge vrouw in
kostbare klee verslonden in gebed.
Op een p£*?sen van haar stond
een jonge nncedel gelaat en
van hooge ^'1 °°k scheen ver
diept in eeire,sch onderhoud, waarin
geheel zijn z,ch verloor.
JEenige en' wier gelaat gedeeite-
lijk achter slers verborgen was, en twee
jonge meisjeschenen met ongeduld het
oogenblik afwachten, waarop de jonge
vrouw in dekoninklijke bank haar zou
toestaan naa plaats te verlaten.
Bij de kapl van het doopvont, aan
de voeten va een sedert verscheidene
eeuwen te Piag vereerde Madonna, ein
digde een jiester met een door een
hemelsche uürukking verlicht gelaat zijn
inorgengebei
De zon wïrp haar lichtglanzen door
het ronde vnster van hiet portaal en
hulde twee prsonen, beide in gebed ver
slonden, in en levendigen lichtkrans.
In de vrouv herkennen wij Johanna
van Henegou/en, koningin van Bohemen
en keizerin va Duftschland; in den pries
ter Johannes,wiens welsprekendheid el-
ken dag een jrootere menigte trok naar
de kerk van O. L. Vr. van Tein.
Johanna eiidigde haar gebed, richtte
zich op en jaf haar boek aan een der
vrouwen, wa.rna zij zich langzaam ver
wijderde. Zij lad het voorportaal bereikt,
toen een kin! nieuwsgierig het hoofd
voorover bojg. Het was het kleine
meisje, belast om onschuldig een rol te
spelen in d< rampspoedige komedie,
door Hatto's agent voorbereid zij
trachtte de koningin te herkennen.
der Nederlanden is in de plaats van mr.
A. J4. Th. Eyssell benoemd de heer
Jhr. mr. S. Laman Trip, vice-president,
en tot vice-president de heer Jhr. mr.
W. H. de Savornin Lohman.
Een ministerie van landsverdediging?
De „Nieuwe Crt." merkt op, dat het
ontslag uit zijn ministerieele functie, aan
den vice-admiraal Wentholt verleend, om
zoo te zeggen dadelijk is gevolgd op,
het daartoe door hem gedane verzoek,
en zegt dan verder:
„Uit de vlugge behandeling der ont
slagaanvrage dit keer blijkt dus wel
duidelijk, dat in die enkele dagen niet
naar een nieuwen bewindsman voor
marine is gezocht. En we meenen td
weten, dat zulks ook na den datum der
ontslagverleening nog niet is geschied.
Inderdaad schijnt, nu de heer Colijn
etmaal de portefeuille van marine ad
interim overnam, voorshands niet te
zullen worden gestreefd naar het vin
den van een nieuwen titularis.
Het zou ons geenszins verwonderen,
wanneer de reden hiervan zal blijken
gelegen te zijn in de omstandigheid, dat
thans ernstig de mogelijkheid onder de
oogen wordt gezien, om 't departement
van marine als zoodanig op te heffen,
door het met dat van oorlog samen te
smelten tot een ministerie van Lands
verdediging."
Staatscommissie voor de vlootverde-
diging van Nederland en Ned.-Indië,
Volgens de „Nieuwe Crt." moet het in
de bedoeling van de regeering ligigen,
deze zaak met zooveel spoed aan te
gende marinebegrooting den invloed van
het uit te brengen verslag zal onder
vinden.
Jhr. mr. Steengrachtv.D ui ven voorde f
Te 's Gravenhage is uit Parijs bericht
ontvangen van het overlijden in den,
ouderdom van 76 jaar, van jhr. mr. H.
A. Steengracht van Duivenvoorde, ka
merheer i. b. d. van H. M. de Koningin,
oud-lid der Gedeputeerde Staten van Z.-
Holland.
Het stoffelijk overschot wordt Zater
dag naar 's Gravenhage overgebracht,
om te worden vervoerd naar de buiten
plaats „Duivenvoorde" te Voorschoten,
in welke gemeente vermoedelijk a. s.
Maandag de begrafenis zal plaats
hebben.
Prov. Bood van R. K. Kies-
vereenigingen in Zuid-Holland.
Hooge raad der Nederlanden.
Tot President van den Hoogen Raad
De vorstin, die het kind opgemerkt
had, stak de hand in haar beurs.
Geen geld behoef ik, maar medelijden
en gerechtigheid, murmelde het meisje
onder snikken en geween.
Medelijden, zeide de keizerin, mijn
vrouwelijk hart gevoelt het voor alle
smarten; als koningin ben ik gerech
tigheid schuldig aan al mijn onderdanen,
dien'plicht ben ik ook bereid te vervul
len. Kind, voor wie vraagt gij medelij
den, voor wie roept gij gerechtigheid in.
Johanna had intusschen het knielen
de kind opgericht, en stond vol goed
heid over haar gebogen.
Nauwelijks had de menigte bemerkt,
dat de keizerin stil stond, of zij keerde
op haar schreden terug en naderde. De
officieren van haar gevolg kwamen voor
uit, en weldra was een groot aantal men
schen om hert plein der O. L. Vrouw ver
zameld.
Hert arme schepsel ondervraagd, ver
telde wat den vorigen dag had plaats
gehad; den opeenvolgenden dood van
den vader en de moeder van Juliette, de
verdenking van het volk, de helsche
wreedheid, waarvan deze het slachtoffer
was.
Zoo, vroeg Johanna, liet ongelukkige
kind Js dan gevangen jn .een huis?
des namiddags te twee uur g'
Op de agenda komen o.a. de- volgen
de punten voor: J'g«i
Bestuursverkiezing voor de drie vaca-
tme"' aftreding 1915, zijn de volgende
candidaten gesteld: Mr. Andreolf den
Sn?' I 5 Kies^eni-
k-fle' Leiden> bestuurslid R. K.
KiesvereemgingA. van Oils, Zoeter^
«oude, burgemeester; Max Graaf Le
Orelle, Delft, secretaris R. K. Kiesver-
eemgingdr. Hoffmann, Gouda voS-
Waar zich het lijk van een aan pest
gestorvene bevindtJa, koningin, Ju
liette moet gered worden, want zij is
zoo goed, en zoo gij haar niet te hulp
komt, zal zij sterven.
En welk een dood, murmelde Johan-
a.
De koningin wendde zich tot de of
ficieren.
Gij hebt het gehoord, sprak zij, hier
is het te doen om een goddeloos werk
ongedaan te maken, een ongelukkig kind
het leven te redden. Dat men, zoo het
zijn moet, het huis steen voor steen
sloope; ik wil dat Juliette leve, gij zijt er
mij voor verantwoord.
De hovelingen bogen, doch geen
scheen bereid de bevelen van Johanna op
te volgen.
De oogen der koningin fonkelden.
Wat, zeide zij, mannen zijn bang?
Majesteit, antwoordde een van hen,-
wij hebben twintigmaal den dood op het
slagveld getrotseerd, maar wij bekennen
het, de vrees grijpt ons aan, wanneer men
spreekt dien geesel te braveeren, welken
men pest noemt.
Maar heeren, het geldt hier een leven.
De hovelingen zagen elkander aan en
schudden het hoofd.
fWordt ver/oloU
