Woensdag
24
De Kerkvervolging in
Portugal.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 773.
&2idóelve Qou/tm\JC
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'l, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
April
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15cen^
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent. iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
I.
Reeds meermalen hebben wij, ook in
dit dagblad, kunnen lezen, welk een
hevige vervolging er woedde in Portugal.
Jot iiu toe echiei ontbraken zoo goed
als alle positief-duideiijke en de kleinste
bizonderheden mededeelende berichten
om de eenvoudige reden, dat door liet
Portugeesche schrikbewind de strengste
censuur werd uitgeoefend over alle cor
respondenties of telegrafische mededee
lingen, en doordat een sluier van de diep
ste geheimzinnigheid de waarheid om
hulde. Thans echter is reeds een deel
van dien sluier opgeheven, en schrikke
lijke waarheden zijn daardoor aan het
licitt getreden. De liberale en socialisti
sche bladen, die natuurlijk de revolutie
der Portugeesche Loge verheerlijken, eii
die maandenlang allerlei lofzangen aan-
heifen, der vrijdenkerij ter ccrc, 'zijn na-
tur.rlijk wederom zoo waarheidlievend,
om de treurige feiten,, die ten hunnen na-
deele pleiten, geheei te verzwijgen,
maar dat zijn we al gewoon van die zijde.
doen in October 1910 de republiek
werd uitgeroepen, werd het Portugeesche
volk aangekondigd, dat thans het uur
van „vrijheid"* en „onkreukbare recht
vaardigheid"* was aangebroken. En wat
hebben wij gezien in hei reeds verloopen
anderhalf jaar? Anarchie, verwarring,
dv. ingelandij, godsdieiistiooiheid, burger
oorlog, verdrukking en vermoording van
ons u-huldigen. Heeriijke vruchten van liet
vrije)liberalisme en socialisme, van
atheïsme en Christus-haat Sinds de Fran-
sche revolutie zag het hoog-beschaafde
.Europa geen grooter gruwelen geschieden
dan de laatste, zekere gegevens in Portu
gal aan het licht brengen. Door de moe
dige pogingen van eenige Engelschen is
het thans publiek geworden voor Euro
pa'-. volken, welken treurigen toestand
Portugal biedt. Zij hebben hun verslag
omtrent de groote Limoeiro-gevangenis
van Lissabon en Alto do Duque gepu
bliceerd in de Engelsche organen. 1)
Slechts enkele punten zullen wij uit dit
verslag aanstippen.
Het democratisch schrikbewind laat
iedereen, dien men maar verdenkt van
niet met de revolutie te sympathiseeren,
zonder eenig verhoor in de gevangenis
werpen. Gevolg is dan ook, dat de ge
vangenissen overvol zijn. En in welken
toestand moeten die gevangenen daar
verblijven? De ongelukkigen, die er op
gesloten zijn, lijden voortdurend van on
gedierte en allerlei onreinheden, van rfieu-
matiek en huiduitslag; de strafcellen zijn
ware martelholen zonder lucht en licht,
met steenen vloeren, waar 't krioelt van
ratten en ongedierte.
De kloosterlingen zijn „voor altijd'- uit
het land verbannen; vele priesters en
andere onschuldigen zuchten onder een
ellendig lot in de onmenschelijke kerkers.
Zoo werd de priester Avelino di Figue-
redo, die verbonden was aan de kathe
draal van Lissabon, gevangen genomen,
alleen op dit vermoeden, dat hij niet
gauw genoeg naar den zin der Loge-
heeren een Katholieke arbeidersvereni
ging ontbond. Hij werd geworpen in een
onderaardsche gevangeiihccl van de Li-
moeiro-kerker. Dit krot was zóó laag,
dat hij daarin niet rechtop kon staan. Ook
kon hij zich nergens nederzetten ofneder-
leggen, want stoel, tafel en bed ontbra
ken. Zelfs kon hij zijn moede ledematen
niet uitstekken op den harden grond,
want hij stond toi aan zijn enkels in water
en modder. En aldus heeft die priester
drie dagen en drie nachten moeten door
brengen, neergehurkt mei den rug tegen
den muur leunend en met de voeten in
de modderige vloeistof.
Herinneren dergelijke feiten niet aan
de ergerlijkste gruwelen uit de meest ont
aarde tijden? Ongetwijfeld rijst hierbij
voor ons oog op het droeve beeld van
de ondragelijke folteringen onzer Briel-
sche martelaren, en denken wij terug aan
de roemrijke martelhelden van ons eigen
vaderland.
Nog duidelijker worden die ten hemel
schreiende gebeurtenissen, als we letten
op slechts een paar vragen, door boven
genoemde Engelsche conunissie gesteld
„en beantwoord
Zijn de cèilen boven of beneden den
beganen grond gelegen Bijna alle cellen
liggen 15 Meter of nog lager onder den
beganen grond .Ze zijn uiterst vochtig en
verscheidene loopen zelfs onder bij een
flinken regen. In geen enkel dringt ooit
eenig zonlicht door.
Is het aan de gevangenen verstrekte
voedsel goed toebereid? Het is afschu
welijk slecht toebereid. Het brood is som
tijds geheel beschimmeld, met groene
plekken erin, en het is altijd zóó muf, dat
alleen de geeuwhonger de gevangenen
kan bewegen het te eten.
De behandeling is streng, ja zelfs bar-
baarsch. Geen der gevangenen is tot nu
toe in verhoor geweest; ze zijn opgeslo
ten sinds verscheidene maanden, en gaan
gebukt onder al deze ontberingen, en nie
mand weet of zij schuldig dan onschul
dig zijn.
En zoo gaat de reeks van feiten voort,
onmedoogenloos de waarheid belichtend.
Terecht mocht wel een onzer grootste ka
tholieke dagbladen opmerken„Wie dit
leest, zou meenen een stuk geschiedenis
uit de groote revolutie onder de oogen te
hebben. Maar deze gruwelen hebben
plaats in onze 20ste eeuw van schit
terende verlichting en bescha
ving, gruwelen, die gepleegd worden
door een slag van anti-clericaal en ma-
gonniek gespuis, dat steeds den mond
vol heeft van valsche voorstellingen om
trent de Inquisitie der Katholieke
Kerk!" 2)
In een volgend artikel zullen wij in
enkele korte trekken nagaan, wat in 't
't bizonder de Jezuiten van de vervol
ging hebben ondervonden. J. V.
1) Zie „The Morning Post" en „The
Tablatt'L „De Maasbode" gaf in haar
nummer van 17 Febr. hiervan, een ver
taling.
2) „De Maasbode" 17 Febr. 1912.
V Minder krenten voor meer
centen.
Men kan ze de menschen laten zingen,
de voor heden uitgedachte leuze van het
anti-iariefwetcomité.
Wij zullen er geen rijmpjes tegenover
zetten. Alleen een paar nuchtere cijfertjes.
De prijzen van Cephalonia-krenten, in
1910 aanvankelijk op circa 12.50 gld. ge
noteerd, begonnen in April geleidelijk op
te loopen en bereikten aan het einde van
dat jaar de som van 17 a 17.75 gld.
Minder krenten voor meer centen dus,
maarbij de t e g e n w o o r d i g e
tarief-regeling. Als het anti-tariefwet-
comité dat bedoelt, heeft het gelijk!
V De „Titanic".
Nu lezen we iets, dat ten zeerste onze
verbazing opwekt, nl.:
Eenige leden van de bemanning der
„Titanic"- verklaarden, dat in het kolen-
ruim brand was geweest en dat Zaterdag
de kolen daarom verwijderd waren. Toen
nu na de botsing water en stukken ijs de
ruimen binnendrongen, boden de wan
den der schotten geen tegenstand meer,
daar de kolen nu geen tegenwicht meer
vormden.
De vraag rijst: hoe worden die schot
ten bedoeld za! wel zijn de waterdichte
schotten, waarvan de „Titanic" er 16
had dan gemaakt? Naarmate immers
de reis vordert vermindert de kolenvoor-
raad, zoodat o.i. bij de constructie dier
schotten nooit op het tegenwicht der
brandstof mag worden gerekend. En toch
circuleert bovenstaande mededeeling
kalmpjes door de pers, zoodat ze blijk
baar niet ongeloofwaardig wordt gevon
den.
De ramp van de „Titanic" mag waarlijk
wel eens in alle opzichten aanleiding ge
ven tot herziening der verouderde veilig
heidsvoorschriften. Verouderd. Hoe is 't
anders mogelijk dat in de bepaling betref
fende het antal reddingsbooten, nog altijd
sprake is van „vaartuigen van 10.000 ton
en daarboven". Al sinds jaren bouwt
men schepen van veel meer dan 10.000
ton, zoodat die bepaling al lang de noo-
dige kracht mist.' Desniettemin werd nu
nog gezegd: de veiligheidsmaatregelen
aan boord van de „Titanic'4 voldeden
toch geheel aan de voorschriften.
Voorschriften van klatergoud. Ook ten
aanzien van andere dingen dan het aan
tal reddingsbooten bleek dit. Een voor
beeld: de bemanningen van de reddings-
booten moesten in het laatste oogenblik
nog worden aangewcze.ii. Qevolgen: in
de eene boot zat niemand die -er verstand
van had; in een andere moest de beman
ning zich zelf een hoofd kiezen; in een
derde wist men niet eens, hoe de touwen
los gesneden moesten worden, zoodat
zulks van een. vierde boot moest worden
afgekeken, een vijfde boot was half vol,
een zesde propvol. Mooie toestand!
Minstens mocht toch wel verwacht
worden, dat de equipage behoorlijk over
de booten verdeeld was, zoodat in tijd
van nood ieder zijn plaats wist. Ook
ware het goed tijdens de reis eens alarm
te maken, teneinde bemanning èn passa
giers in het hanfeeren der reddingsmidde
len te oefenen, ,'i Is intusschen te begrij
pen, dat dit laatste op menige boot stille
tjes wordt nagelaten, want er is aan die
middelen te kort. Ware op de „Titanic"
een oefening gehouden, de groote meer
derheid der passagiers zou proefonder
vindelijk hebben gezien, wat er aan de
veiligheid ontbrak.
Nu hadden we het hier over een paar
in 't oog springende feiten, welke echter
de ouderstelling wettigen, dat er wel meer
niet in orde zal zijn. Een grondig on
derzoek is daarom gewenscht waaraan
Nederland zich ten aanzien zijner eigen
vloot niet mag onttrekken.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Men kan uit de berichten, die elkaar
tegenspreken, niet uitmaken hoe de
Italiaansche vlootactie
zich toedraagt» -rv*l echter blijkt, dat de
actie over een uitgestrekt terrein plaats
vindt.
Uit Saloniki wordt dd. gisteren' geseind,
dat een sterke divisie van de Italiaan
sche vloot in de baai van Moedros op
Lemnos is binnengeloopen, waar zij kolen
laadt, die daar door twee transportsche
pen waren heengebracht.
Een tweede sterke divisie ligt voor
Chios; een derde onderneemt voortdu
rend kruistochten.
De „Daily Chronicle" verneemt uit
Saloniki, dat Italië oogenschijnlijk zijn
plannen van aanval op de Egeïsche Zee
en de Dardanellen niet heeft opgegeven.
Te Saloniki verwacht men mede een aan
val van den vijand en men staat er "klaar
dien af te weren. Men vermoedt er voorts,
dat de Italianen van plan zijn de Darda
nellen van de land- en de zeezijde aan
te tasten, terwijl de Italiaansche vloot:
de forten aan de Dardanellen zou aan
vallen. Een sterke macht landingstroepen
zou, zoo mogelijk, in de golf van Saros
ontscheept worden, teneinde de Turken
in den rug aan te vallen.
Een kust-stooinboot heeft gerappor
teerd, dat tal van Italiaansche transport
schepen, volgeladen met soldaten, ge
sleept werden door Italiaansche oorlogs
schepen tusschen Lemnos en de Darda-
nellen-mondën.
De correspondent der „Daily Chroni
cle" heeft den Turkschen aanvoerder Said
Pasja geïnterviewd, die hem zeide, dat
hij klaar staat de Italianen warmpjes
te ontvangen.
Volgens de „Politische Correspon-
denz" zijn bij koninklijk besluit zes passa
giersbooten, die sedert het uitbreken van
den oorlojg, elk voorzien van 10 tot 15
C.M. kanonnen als hulpkruisers worden
gebruikt, tot oorlogsschepen verklaard.
Het zijn de Palermo, Catania, Messina
en Syracuse van de Maatschappij van
Staatsspoorwegen en de Hertog van Ge
nua en de Hertog der Abruzzen van
de Navigatione Generale Italiana. Zij
worden belast met het toezicht op oor
logscontrabande in het Zuidelijk gedeelte
van de Middellandsche Zee. Zij staan on
der bevel van marine-officieren. De be
manning bestaat uit een kleine afdeeling
matrozen en kanonniers voor de snel
vuurkanonnen.
Het enthousiasme voor de aviatiek
neemt in Italië hand over hand toe. De
koning heeft er een aanzienlijk bedrag
voor gegeven.
De 19 provinciën van Italië hebben
besloten om elk aan den Italiaanschen
staat een bestuurbaar luchtschip met bij
behoorende hal te schenken.
Van de slachtoffers der Titanic
heeft het kabelschip Mackay Bennet ruim
honderd lijken opgevischt, waaronder zich
ook de millionair Widener moet bevin
den. An<Jerfi sqhepeu seinden nog aan
het kabelschip, dat zij verschillende lijken
hadden zien drijven.
Het kabelschip Minia zou volgens een
telegiani dd. gisteren uit Halifax uit deze
haven vertrekken om de Mackay Bennett
af te lossen. Het schip neemt 150 dood
kisten en 80 ton ijs mee. De Mackay Ben
nett heeft bevel ontvangen om met de
50 geborgen lijken, die nog herkend
konden worden, naar Halifax terug te
keeren.
De lijken, die onherkenbaar waren
zijn in de zee begraven.
Vele verwanten vaii verongelukten ko
men te Halifax aan om de lijken te
herkennen.
Verschillende getuigenissen
de een al opzienbarender dan de andere,
leveren steeds meer bewijzen, dat er
roekeloos is te werk gegaan. Zoo ver
klaarde gisteren een stoker van de „Tita
nic", die op het oogenblik in het St Vin
cent-hospitaal te New-York verpleegd
wordt, dat de „Titanic" voortdurend met
de grootste snelheid gevaren heeft. Zelfs
enkele momenten voor de ramp probeer
den wij nog 77 omwentelingen per mi
nuut te halen. In de machinekamer wareu
allen van meening, dat de officieren een
record wilden slaan.
Nog meer opzien wekt 't verhaal van
den geredden matroos Klein, die aan den
Oostenrijkschen consul te Cleveland zou
verklaard hebben, dat 'n groot gedeelte
van de bemanning op 't oogenblik der
ramp dronken zou geweest zijn. Hij ver-
lelde, dat op den noodlottigen avond een
groot diner en een bal was gegeven. Na
het diner hadden de matrozen van de
stewards champagne gekregen. Klein had
dienst op het bovendek, toen 'plotseling
een passagier op hem toetrad en op een
ijsberg wees, die vlak bij het schip oj>
doemde. De matroos beweert verder, dat
zoowel de kapitein als vele officieren aan
het diner hadden deelgenomen en dat
er veel gedronken was.
De uitkijk, zoo vertelde Klein verder,
was ingeslapen en hijzelf had het eerste
alarm-signaal gegeven, nadat hij er zich
van overtuigd had, dat de wacht sliep.
Klein is te Ohio aangehouden en zal
door de senaatscommissie gehoord
worden.
Het verhaal klinkt allerdroevigst en
hoewel het misschien eenigszins over
dreven is, schijnt het toch een grond van
waarheid te hebben. De verklaring van
Klein is n.l. indirect bevestigd door me
vrouw Astor. Zij zou verteld hebben,
dat terwijl de echtgenoote van den om
gekomen millionair Widner en zij in een
reddingboot ronddreven, zij tien matrozen
hadden opgepikt, waarvan enkelen zoo
dronken waren, dat zij spoedig daarop
stierven.
Naa: aanleiding van deze getuigenissen
zal het onderzoek nog strenger worden
voortgezet.
GEMENGD.
De Croix verneemt uit Rome, dat
in den afgeloopen nacht in h et Va-
t i c a a n een begin van brand is ont
dekt in den hoek van een galerij van de
derde verdieping. De spuitgasten van het
Vaticaan hebben het vuur echter snel
gebluscht.
Er blijft voor de Fransche mili
taire luchtvaart nog steeds geld
inkomende nationale inschrijving is al
aardig op weg naar de drie millioen.
Volgens de laatste opgave was het be
drag van 2.936.163 franc bereikt.
Zwitserland legt op het oogenblik
op eigen kosten, die ongeveer 900.000
francs zullen beloopen, een nieuwe tele
foonlijn aan, welke Berlijn en Mi
laan in rechtstreeksche telefonische ver
binding met elkaar zal brengen.
Het zal de langste directe telefoonlijn
in Europa zijn.
De gemeenteraad van Luzern heeft
de bezoldiging van het politie
corps herzien en als volgt vastgesteld:
onderofficieren 3700 frs., brigadiers 3300
tot 3400 frs., agenten 2000 tot 3300 frs.,
hulpagenten 1800 frs.
Door een brand, die nog door
storm werd aangewakkerd, zijn in de
stad Matsumoto gisterennacht 2000 hui
zen in de asch gelegd. Er werden
troepen gerequireerd om het vuur te
helpen blusschen. De grootere gebouwen
bleven gespaard. De stad, die op het
eiland jeso gelegen is, telt 41.324 in-
icuii uitvaartdienst in de kerk
v„n v vatte een celluloid-
k r a u s 1 a in, Het kerkgebouw werd
opeens hel verlicht en een verschrikkelijks
paniek volgde. In het gedrang b»j de uit*
gangen werden tien personen zwaar ge*
wond.
De bemiddeling van sclieidsrech*
ters bij de dreigende s p o o r w e g s t a-
king in Amerika is door beide par
tijen aangenomen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot offi
cier van justitie te Leeuwarden mr. J. de
Vries van Doesburgh; te Zierikzee nuv
S. J. M. van Geuns;
is benoemd tot notaris te Valkenburg
j. W. Huynen, te 'sGravenhage G. van
Poeteren;
is W. Bekker, burgemeester te Acht-
karspelen, benoemd tot ridder in de orde
van Oranje-Nassau;
is aan B. J. Bouwmeester Jr. ontslag
verleend als leeraar aan de R. H. B. S.
te 's Hertogenbosch;
zijn benoemd tot burgemeester te Vier
lingsbeek A. J. Jenniskens, te Rotterdam
inr. A. R. Zimmerman, te Rhoon G. E. O.
Ribbius, te Kwadijk, Middelie en Warder
J. T. de Graaff, te Wormerveer jhr. mr.
T. A. M. A. van Humalda van Eysinga,
te Mid woud H. J. Avis, te Kloetinga
mr. W. F. J. Wagtho, te Serooskerkei
(W.) jhr. W. Z. van Teipingeu, te St
Maartensdijk N. Polderman, te Oude*
lande P. Bruggeman, te Ameland J. B.Wi.
Bolomey, te Schoterland H. Hebbes, tel
Wijmbritseradeel H. M. Tromp, te Nieuw-
leuzen J. Bosch Bruist;
is bevorderd tot commandeur in de
orde van Oranje-Nassau, de Commissaris
der Koningin in de provincie Gelderland,
jhr. S. van Citters;
zijn benoemd: tot ridder in de orde
van den Nederl. Leeuw mr. A. J. A. A.
baron van Heemstra, burgemeester van
Arnhem; tot officier in de orde van
Oranje-Nassau R. J. C. T. Kolfschoten,
lid van den gemeenteraad van Arnhem,
voorzitter van het bestuur der Vereeni-
ging van den H. Vincentius van lUulot
aldaar; mr. J. L. C. van Essen, gem.-
secretaris te Arnhem; H. F. Schoemaker,
pastoor, kanunnik en deken te Arnhem,
voorzitter van regenten van het gesticht
Insula Dei; tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau ds. A. M. Knottnerus;
zuster C. C. F. H. M. von Lepel, moeder-
directrice van het Nederd.-Herv. Diaco*
nessenhuis; F. J. ter Laak, commissaris
van politie; H. Minkman Jzn., Ie voor
zitter van het bestuur der Vereeniging
Oranjedag, allen te Arnhem;
en is toegekend de eere-medaille der
orde van Oranje-Nassau: in zilver aan:
L. v. d. Kreek, buurtmeester, H. v. Lill,
concierge van het gemeentehuis, E. j.
Bitter, hoofdconducteur bij het gemeente
lijk trambedrijf, E. A. Heidema, hoofd
agent van politie, allen te Arnhem; in
brons aan: J. Th. Heer, werkman bij de
firma W. J. Stokvis, N. Hanekamp Sr.^
lantaarnpoetser bij de gemeentegasfa
briek, J. Jansen, metervuller bij de gem.-
gasfabriek, O. v Dijk, wagenbestuurder
bij de gemeentelijke electrische tram, H.
Jansen, voorman der gemeentelijke plant
soenwerkers, G. W. Bouwman, kanton-
nier bij de gemeentewerken, E. W. Veer-
water, werkman bij de gemeentewerken,
B. G. J. W. Gerritsen, stalbaas bij de
gemeentereiniging, J. W. Heinen, agent
van politie le klasse, allen te Arnhem.
Koninklijk bezoek aan Arnhem.
Het is nu bijna 15 jaren geleden, dat
H. M. de Koningin, vergezeld van Ko
ningin Emma, toen Regentes van het
Koninkrijk, een officieel bezoek aan de
gemeente Arnhem bracht.
Op grootsche wijze heeft de gemeente
Arnhem gisteren het bezoek van de vor
stin met hare Kon. gemaal gevierd.
Een stormachtige juichtoon weerklonk:
uit de menigte toen te half 11 het Ko
ninklijk rijtuig bij de eere.poort der ge
meente stil hield.
De burgemeester mr. A. J. A. A. ba
ron van Heemstra, richtte een kort woord
van welkom toft H.M., terwijl een doch
tertje van het hoofd der gemeente,, eeu
bouquet aanbiedt.
De Koningin zag er bijzonder welva
rend uit gekleed in parelgrijze zijde ro
be en een toque in dezelfde kleur met
witte aigrettes.
De eerste rijtoer ging door de nieuwe
wijken, naar de Johannastichting, tehuis
voor gebrekkige en mismaakte kinderen.
.Daarna werd eeu bezoek gebracht aan
