Donderdag
April
1912.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No, 768.
e ftzicbclie Soii/tamt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bi] onze-agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
m
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden inededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Manufacturen.
Twente dankt de groote uitbreiding
van zijn industrie aan het beschermend
recht op manufacturen ad 5 pCt.
Maar toch is die toestand niet zooals
hij wezen moet.
In het ook gisteren geciteerd verslag
lomtrent Handel, Nijverheid en Scheep
vaart constateert men met betrekking tot
'de textielnijverheid dezelfde feiten als
iwat het papier betreft.
Wil men een paar citaten
„De Nedenanasche tricot-industrie
.Werkt voornamelijk voor het binnenland,
waar zij dikwijls concurrentie onder
vindt van bu.tenlandsche overproductie."
(pag. 209).
„Naar men bericht werd ook dit jaar
buitenlandsehe overproductie (in trijp)
hier te lande tegen abnormaal lage prij
zen van de hand gedaan, waardoor de
prijzen der Nederlandsche fabrikaten ge
drukt worden" (pag.. 210).
„De overproductie van buitenlandsehe
fabrieken (in wollen stoffen,) wejke hier
tegen abnormaal lage prijzen wordt ver
kocht, bleef evenals vroeger de natio
nale industrie afbreuk doen. (pag. 210).
Minister Kolkman wil het recht op ma
nufacturen van 5 tot 10 pCt. verhoogen.
Is evenwel na het bovenaangehaalde
Üc veronderstelling gewaagd, dat door
Ideze verhooging het debiet van het iti-
laiulsch fabricaat niet onbelangrijk zal
vergrooten
Maar tevens: dat het hoogere recht
vermoedelijk op den winkelprijs van
weinig invloed zal zijn
Immers, het buitenland zal met het
binnenland moeten concurreeren en de
binnenlandsche fabrieken zullen onder
ling met elkaar in 't strijdperk treden.
Door de meest geperfectioneerde ma
chines zullen de productiekosten wor
sen verlaagd en de praestaties worden
verhoogd.
Maar wat zou het ten slotte uitma
ken of een hemd 'n stuiver duurder werd
en men voor een blousje een dubbeltje
tneer moest betalen?
Ons egoïsme mag ons niet doen pro-
fiteeren van „opruimingen beneden fa
brieksprijzen" door het buitenland ten
koste van onze eigen landgenooten.
Professor, wat toeft ge
De eere der Leidsche Universiteit
gaat ons natuurlijk zeer ter harte en
'daarom zullen we ons vermeten, even
in alle bescheidenheid een woord van
opwekking te richten tot Professor
IE c r d m a n s.
Hooggeleerde heer, u heeft zeker ook
gelezen, hoe pertinent de Katholieke
pers ontkent, dat er zooals door u
werd beweerd tijdens de behandeling
der treurige Tilburgsche mooidzaak een
R. K. geestelijke met de Noorderzon zou
zijn verdwenen, of m. a. w. zou, ver
donkeremaand zijn.
Die pers durft!
Het spreekt immers wel van zelf, pro
fessor, dat door u, een voorganger der
etudeerende jeugd, die beleedigende be
schuldiging niet is geuit, zonder dat ge
Éde bewijzen daarvoor in handen hebt.
Eigenlijk het zij ons vergund deze
bemerking te maken eigenlijk hadt
gij wel wat eer met uw verklaring voor
'den dag kunnen komen, want vooral in
.zoo'n gewichtige aangelegenheid mag
liiemand iets achterwege houden, wat
de waarheid aan 't licit en het recht
aan zijn loop kan helpen.
Heeft professorale verstrooidheid u
zoo lange jaren parten gespeeld? Dit
ware een welkome verontschuldiging.
Hot' 'tzij: ge kunt nu uw verzuim
herstellen. Kom fluks met uw bewijzen
vcor den dag. Noem man en paard, dag
',en datum. Laat ons zien uw gansche ac
te van beschuldiging, waarvoor gij tijd
genoeg hebt gehad om die logisch in
elkaar te zetten.
Het gewicht der zaak moet u over
,alle schroomvalligheid en verstoordheid
doen heenstappen, terwijl verstrooidheid
nu niet langer te pas komt.
Kom, professor, toef niet. De eer on
zer Universiteit, welke immers met de
geloofwaardigheid harer hooglceraren in
fnnig verband staat, vraagt u zulks.
P.S. Met een excuusje wordt die eer
ook gebaat, professor. En dat is mis-
f£hie,n gemakkelijker voor li- u Ii
Testimonium paupertatis.
Vrij vertaald wil dit zeggen: een zelf
geschreven bewijs van onvermogen.
Zoo'n papiertje is de circula.re, door
het Haagsche Comité Lr bevordering van
Samenwerking onder de Vrijzinnige par
tijen verzonden aan alle bekende kiesver-
eenigingen van vrijzinnige richting over
hetgeheele land en aan de hoofdbesturen
van de Liberale Unie, den Bond van Vrije
Liberalen en den Vrijz. Dera. Bond.
Wat lezen we toch in dit papiertje, het
welk den basis moet vormen eener vrij
zinnige samenwerking voor 1913?
Niets meer of minder dan dit:
„Geen fusie-plannen dus, die tot niets
kunnen leiden dan tot het op-ecn-hoop-
jagen van alle Vrijzinnigen met als ver
een igingsmiddel een program, waarin
elke partij sommige harer beginselen
zou moeten verzwijgen, en als te ver
wachten resultaat, dat zulk een éénheid
zonder-inhoud alleen aan de coalitie ten
goede zou komen."
'tls wel openhartig.
De heeren kunnen het onmogelijk eens
worden en zullen zich moeten bepalen
tot het elkaar niet bestrijden in de dis
tricten.
Dit laatste zullen ze wel klaar spelen,
maar stel nu eens dat ze 't winnen, wat
dan?
Zullen ze dan, na de stembus, dus als
'tgevaar voorbij js, wèl een program
kunnen vormen, waarop geregeerd kan
worden?
Deze vraag zien de heeren liefst over
'thoofd. Als ze de zeteltjes maar hebben!
Als rechts maar van 't kussen isU
De kiezers zullen wijs doen feestelijk
te bedanken voor een meerderheid, die
niets anders kan toonen dan een testi
monium paupertatis.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Veel nieuws wordt er niet meer verno
men van
de ramp der Titanic
omdat we eerst moi'geu van de ooggetui
gen kunnen vernemen, hoe de zaak zich
heeft toegedragen. Morgen toch zou de
Carpathia te Nevv-York aankomen. Een
laatste telegram van dit schip onivangen
luidt, dat alles wel aan boord is en het
schip het Ambrosekanaal aan den ingang
van de haven van New-York gepasseerd
is.
Nog steeds wordt de hoop gevoed, dat
meerdere overlevenden zulien gevonden
worden. De kapitein van het stoomschip
Ultonia die de plaats van het ongeval was
voorbijgekomen meldde, dat hij een aan
tal visschersbooten in de buurt had ge
zien.
Men acht het niet onwaarschijnlijk dat
vele passagiers reddingboeien hebben we
ten te bemachtigen en daarmede over
boord zijn gesprongen, waarna visschers
hen misschien gered hebben.
Voorts bericht nog de telegrafist van
het kabelstoomschip „Minia", dat hij een
telegram ontvangen heeft, meldende dat
250 passagiers van de „Titanic" zich aan
boord van de „Baltic" bevinden.
Het telegram kwam niet van de „Bal
tic" en de naam van het schip, dat het
telegram had overgeseind, is onbekend.
Het telegram dee.t verder mede, dat de
„Carpathia" 760 geredden aan boord had.
De kapitein van de „Minia" bevestigt
het bericht van den telegrafist omtrent
het opvangen van het telegram, maar
staat niet in voor de betrouwbaarheid.
In New-York wordt aan dit bericht
echter geen geloof gehecht. Om de
rond drijvende lijken
op te pikken wordt door de White Star
Line het kabelstoomschip Mackay-Ben-
nett naar de plaats des onheils gezonden.
Dit schip neemt nu te Halifax lading in
als voorbereiding van het vertrek. Hopen
de, dat eenige lijken zullen kunnen wor
den opgevischt, neemt'men doodkisten
mede. Ook bevinden zich eenige personen
aan boord, die de lijken zullen kunnen
balsemen om ze tegen ontbinding te kun
nen vrijwaren. Ook neemt het schip meer
dan ll)U ton fjs ui. Lange rijen karren be
geven zich met het ijs naar de kade, waar
de doodkisten Eenvoet hoog opgestapeld
liggen.
De deelneming
is algemeen. In de zittende parlementen
is met groote deelneming aan het onge
luk een woord gewijd.
Koning George heeft een jn hartelijke
bewoordingen gesteld telegram aan pre
sident Taft gezonden, waarin hij zijn diep
leedwezen te kennengeeft over de ramp
die de twee volken, zoo innig verbonden
door banden van vriendschap en bloed
verwantschap, heeft getroffen.
De koning heeft voor een som yan 500
guineas ingeteekend ten behoeve van het
fonds tot ondersteuning der familieleden
van de bemanning van de „Titanic", ko
ningin Mary voor 250 en de koningin-
weciuwe Alexandra 200 guineas.
President Faliières heelt naar aanlei
ding van de ramp van de „Titanic" aan
koning George en president Taft tele
grammen van deelneming gezonden.
De burgemeesters van Londen en Sou
thampton en de Daily Mail openen fond
sen ten bate van" de nagelaten betrekkin
gen van de verdronken bemanning van
de Titanic; deze betrekkingen hebben ook
aanspraak op vergoeding krachtens de
Engelsche wet op de verzekering tegen
ongelukken.
Meer en meer blijkt dat de groote uit
gebreidheid van de ramp geweten moet
worden aan het feit dat
onvoldoende reddingsmiddelen
aan boord waren.
Gebleken is, dat het reusachtig schip
slechts beschikte over 14 reddingbooten
en twee stoomsloepen, die ternauwernood
800 personen konden opnemen, juist zoo
veel als er thans gered zijn. Wanneer het
schip driemaal zooveel reddingbooten ge
had had, dan zouden alle menschen ge
red zijn. Deze nauwelijks te gelooven toe
standen zijn echter niet in strijd niet de
wet, doch volkomen in overeenstemming
met de eischen, dj,e de Engelsche autori
teiten stellen. Het Handeisamt schrijft
voor, dat een schip van meer, dan 10.000
ton van 16 reddingbooten voorzien moet
zijn. De Titanic had 46.000 ton, doch naar
de wet behoefde zij niet meer dan 16
reddingbooten te hebben.
En geregeld worden plannen voorgroo-
tere booten gemaakt.
Volgens een mededeeling van den N.-
Yorkschen correspondent van de Daily
Mail zal de ramp van de Titanic de stoom
vaartmaatschappijen geenszins weerhou
den voort te gaan met het bouwen van
reusachtige schepen. Vertegenwoordigers
van de Cunard-lijn, van de Norddeutsche
Lloyd en van de Hamburg-Amerika lijn
hebben verklaard, dat ongeacht het ge
vaar om schepen te verliezen, die 7 milli-
oen dollar of meer hebben gekost, de
maatschappijen voort zullen gaan met het
bouwen van die schepen, wanneer zij
zulks voor de ontwikkeling van het bedrijf
noodig achten.
De „Times" ziet in de
voortdurende vergrooting
echter een ernstig gevaar.
Naar aanleiding van den ondergang
van de „Titanic" werpt het blad de trou
wens vroeger reeds besproken vraag op,
of het nu nietlangzamerhand tijd wordt
den wedstrijd op te geven in het bou
wen van steeds grooter wordende zee-
kasteelen. De kolossen, die thans in de
vaart zijn, hebben reeds allerlei moeilijk
heden opgeleverd met dokken en kana
len, er worden reusachtige sommen ge
stoken in één enkel maclitig zeekasteel,
dat, zooals thans gebleken is, even ge
makkelijk stukgebeukt kan worden als
één, dat half zoo groot is en er wordt
een ontzaglijke verantwoordelijkheid ge
legd op de schouders van één enkel man,
wiens geringste fout aanleiding kan ge
ven tot de grootste rampen. Er komen
bij de beantwoording van de gestelde
vraag natuurlijk commercieele overwe
gingen in het spel, maar dat acht de
„Times" geen reden om maar gelaten
te biijven toezien, dat men hoe langer
hoe meer toegeeft aan de ongebreidelde
weeldezucht, waarmede op deze sche
pen rekening wordt gehouden en waar
voor telkens weder nieuwe inrichtingen
worden uitgedacht, zoodat de schepen
langzamerhand uitdijen tot ware zee
monsters. En daarbij komt dan nog die
krankzinnige snelheidswedstrijd, die o.a.
ertoe leidt, dat een gevaarlijker koers
genomen wordt, enkel en alleen om
dat hij korter is dan een veiliger weg.
Het wordt tijd, dat de openbare mee
ning zich daarover eens duidelijk en be
slist uitspreekt.
...De „Daily Telegraph" gelooft niet,
dat het vergaan van de „Titanic" een
einde zal maken aan de voortdurende
uitzetting der zeeschepen. De ramp zal
natuurlijk haren invloed doen gelden op
de iU£UW£T£ uUvijLdingeiv d.e .^metingen
der vaartuigen echter zullen niet van
bescheidener groote worden. Wel zal
men bij de verdere ontwikkeling van den
scheepsbouw nog betere middelen trach
ten te vinden dan de huidige om schip
en opvarenden te beveiligen tegen de gé-
varen, die de elementaire .natuurkrachten
kunnen veroorzaken.
„Wanneer het waar mocht blijken,"
zegt de „Daily News", „dat bij een
kaime zee en terwijl men vier uren tijd
had om de noodige maatregelen te ne
men, ongeveer 1500 menschen het le
ven moesten verliezen, omdat de booten
slechts ruimte boden voor een derde
deel der passagiers, dan hebben wij hier
te doen met een ramp, die voorkomen
had kunnen worden en mogen wij
eischen, dat nauwkeurig wordt uitge
maakt wie voor deze onvoldoende inrich
ting verantwoordelijk is."
Toch wordt omgezien naar middelen
om de
veiligheid der reis
te verhoogen, ofschoon men de midde
len blijkbaar niet wil zoeken in een even
redig aantal reddingsbooten.
In de „Kölnische Ztg." vinden wij
toch melding gemaakt van een uit Ham
burg aan de Deutsche Korrespondenz
geseind bericht, volgens hetwelk men
naar aanleiding van het ongeluk van de
Titanic in de kringen der Atlantische
reeders van de mogelijkheid spreekt tot
invoering van een dagelijkschen dienst
tusschen Europa en New-York in beide
richtingen. Dat zou de veiligheid van de
zeereizen zeer verhoogen, daar zich de
stoomschepen dan meer in eikaars nabij
heid zouden bevinden. De directeur-ge
neraal Ballin, zoo zegt het bericht, on
derhandelt op het oogenblik met de
Norddeutsche Lloyd, de White Star-lijn,
de Cunard-lijn en de Fransche lijnen om
samenwerking te verkrijgen.
Berichten uit China
kwamen in den laatsten tijd slechtsi
spaarzaam binnen. Nu wordt echter weer
bericht dat ernstige oneenigheid bestaat
tusschen de troepen van Setsjoean en
die van Yoenan. De laatsten werden
door de revolutionnairen van Setsjoean
te hulp geroepen in den strijd tegen
den keizerlijk gezinden onderkoning
Tsjao. Nu de revolutie heeft gezegevierd
is er twist ontstaan tusschen de vrien
den.
De Setsjoeaneezen klagen, dat hunne
bondgenooten van Yoenan in hunne pro
vinciën den baas willen speten, terwijl
de laatsten beweren, dat het leger van
Setsjoean bestaat uit een samenraapsel
van allerlei slechte elementen, die het
volk uitbuiten.
Er heeft reeds een hevig gevecht
plaats gehad bij Tsitsjou, waarbij een
generaal van het leger van Setsjoean in
handen viel der Yoenaneezen, die den
man hebben doen onthoofden.
Sunjatsen heeft den bevelhebber der
troepen van Yoenan verzocht, de vijan
delijkheden te staken en naar Yoenan
terug te keeren. Maar daar wil de be
velhebber, Tsjao Ho, niets van weten,
wijl, naar hij verklaarde, zulk een te
rugtocht gevaarlijk zou zijn voor de rust
van Setsjoean.
Bovendien beschuldigt Tsjao Ho dr.
Sunjatsen van te heulen met de lieden,
die het leger van Setsjoean uitmaken en
tot allerlei geheime vereenïgingen be-
hcoren.
Omtrent Sunjatsen wordt nog uit
Sjanghai gemeld, dat hij alle archief
stukken, die betrekking hebben op de re-
publikeinsche regeering, aan den eersten
minister Tangsjaoji heeft overgegeven,
om die aan Yoeansjikai te doen toekomen.
Dr. Sunjatsen kondigde zijn vertrek naar
Kanton aan, waar hem een schitterende
ontvangst wacht. Hij zeide niet naar Pe
king te kunnen gaan.
GEMENGD.
De Kölnische Ztg. verneemt uit
Washington, dat de steeds ernstiger
wordende toestand in Mexico
uiterst kritiek geacht wordt. Hedenmid
dag zal in het Witte Huis een conferen
tie gehouden worden, waaraan ook de
minister van oorlog zal deelnemen. Mor
gen wordt een groote beslissende slag
verwacht.
Graaf Khuen Hedervary heeft den
Koning heden de ontslag-aanvrage van
het Hongaarsch ministerie over
handigd, die aanvaard is.
De Londeusche kolenhandelaars
hebben vandaag weer de k o 1 e n p r ij-
Zjêfl jnet 5 sh. £er ton ver laag da waar
door dc prijzen z^ijn als voor de staking.
Te Cimbalia (Spanje) is gisteren
een a a r d s ch o k gevoeld. Eenige ge
bouwen werden beschadigd. De bewo
ners vluchtten uit hun woningen.
Het Engelsche stoomsc.iip „Con
dor", van de „New-York and Pacific
Steamschip Cy." is gisteren in aanva
ring geweest met het Amerikaansche
oorlogsschip „Utah". De boeg van de
„Condor werd ernstig beschadigd.
Te Marseille is bericht ontvangen
dat er uit het bagno van Cayenne twin
tig dwangarbeiders ontsnapt
zijn.
Een veertigjarige bediende van een
groote makelaarsfirma te Gent is sedert
eenige dagen verdwenen, na zich ten
nadeele van de firma een bedrag van
ongeveer 150.000 francs te hebben
toegeëigend door middel van valschheid
in geschrifte en misbruik van vertrou
wen.
Men is er echter zeker van, dat hij
het land fiog niet heeft verlaten. In de
voornaamste steden heeft men reeds op
sporingen gedaan.
Ziekteverzekering.
Het lid van de Tweede Kamer, de
heer J. E. W. Duys deelt in „Het Volk"
mee, dat er in het geheel op de Raden- en
Ziektewet 221 amendementen zijn inge
komen, en wel op de Radenwet 68 en op
de Ziektewet 153.
Op de Radenwet hebben de sociaal-de
mocraten 22, de christelijk-historischen 1,
de katholieken 10, de liberalen 17 en de
vrijzinnig-democraten 18 amendementen
ingediend.
Op de Ziektewet werden ingediend
door de sociaal-democraten 44, de chris
telijk-historischen 8, de katholieken 58, de
liberalen 26 en de vrijzinnig-democraten
17 amendementen.
De antirevolutionnairen hebben in het
geheel geen amendementen ingediend.
Wat den inhoud van de ingediende
amendementen betreft, de heer Duys deelt
onder meer mede, dat van Katholieke zij
de wordt voorgesteld, te doen vervallen
de bevoegdheid van de Raden van Arbeid
meer arbeiders in de wet op te nemen.
Leden van de rechterzijde stellen voor
de kleine ongevallen niet onder de Ziek
tewet te doen opnemen.
Voorts zijn er amendementen ingediend
een van unie-liberale, een van vrijzinnig-
democratische en een van katholieke zijde
om de eerste 13 weken van een ongeval
niet onder de ziektewet te brengen.
Minister Talma zelf heeft, naar de heer
Duys meldt, in zijn ontwerpen ongeveer
200 wijzigingen aangebracht. Het volle
loon, dat volgens het ontwerp de Raden
van Arbeid bevoegd zouden zijn bij ziek
te uit te keeren, is 90 percent van het
loon geworden.
Raden- en Ziektewet.
Door verschillende eigenaars of be
heerders van ondernemingen van nijver
heid, haniel of landoouw in Nederland
is een adres gezonden aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, waarin zij
verzoeken om, voor het geval het be
ginsel van verplichte verzekering in het
ontwerp Ziektewet neergelegd, bij de
Kamer instemming zal vinden, het daar
heen te leiden, dat de aanhangige ont
werpen zoodanig worden gewijzigd dat:
de samenkoppeling van de Ongevallen
verzekering met de Ziekteverzekering uit
de wet worde gelicht;
de hoegrootheid en de duur der uit-
keering vanwege den Raad van Arbeid
door de wet zelf wordt bepaald
aan de bijzondere kassen de noodige
zelfstandigheid worde verleend.
De Paus en de Drankbestrijding.
Jhr. mr. Ch, Ruys de Beerenbrouck,
voorzitter van den Katholieken Internatio
nalen Bond tegen het alcoholisme, mocht
ondersiaand schrijven van den Staats
secretaris van Zijne Heiligheid, kardinaal
Merry del Val, ontvangen:
lk heb het genoegen te uwer kennis te
brengen, dat de H. Vader uw verzoek in
welwillende overweging heeft genomen en
zich gewaardigd heelt den „Katholieken
International. Bond tegen het Alcoholisme"
onder de hooge bescherming te stellen
van zijne Eminentie kardinaal Desiderius-
Mercier, Aartsbisschop van Mechelen.
Er valt niet aan te twijfelen, dat dit
bewijs van bijzondere belangstelling, die
de Opperpriester dit zoo menschlicvend
genootschap toedraagt, krachtig zal bij
