RONA
Van Houten's
Cacao
Ingezonden Mededeelingen.
De BESTE voor den prijs.
Kiezerslijst.
Uit de Pers.
Liefde en Haat.
Bevoegde beoordeelaars vinden
hierin terug den smaak en geur,
die goed gefabriceerde cacao moet
bezitten. M
Tweede Blad, behoorende
bij DeLeidscheCourantvan
Woensdag 13 Maart no. 738.
23 Maart ter visie ligging en verkrijg-
fcaarstelling der voorloopige kiezerslijst
en bijbehoorende lijsten.
23 Maart tot en met 15 April gelegen-
tieid tot reclame.
Tot 21 April: ter visieligging en ver
krijgbaarstelling der reclames.
Vóór 15 Mei: definitieve vaststelling
(der kiezerslijst.
fltVe zullen dit lijstje nu en dan af
drukken. Aanzien doet gedenken.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Pensioenwet voor zijdelingschen staats-
dienst Indische comptabiliteitswet.
De pensioenwet voor zijdelingschen
Staatsdienst is afgedaan en daarmede zijn
ifle aanspraken op pensioen wegens zijde
lings che diensten van een "heele reeks
'ambtenaren erkend, die thans daarvan
verstoken waren, omdat zij niet door
<de Koningin of een hoog college van
Staat waren aangesteld en hun bezoldi
ging niet direct uit de staatskas genoten.
f>e wet somt in twee lijsten 55 catego
rieën van ambtenaren en beambten op,
«rien haar bepalingen ten goede zullen
komen, b.v. klerken ter directie der directe
belasting, ten kantore van ontvangers,
^ub-on tv angers, entreposeurs enz. enz.
Minister Kolkman, die de gemaakte op-
*n aanmerkingen moest weerleggen,
(toonde zich niet erg toeschietelijk en
iwilde volstrekt niet verder gaan dan het
ontwerp aangeeft.
fje heer Ankerman trok in verband
■daarmede zijn amendement in. Twee
Üimendementen-Helsdingen werden ver-
iworpen; een ainendement-Smeenge werd
Verworpen en slechts een amendement
%an de commissie van rapporteurs vond
geuade in de oogen van de Kamer.
Minister Kolkman heeft dus bijna in
alles zijn zin gekregen. Toen het wets
ontwerp was aangenomen, kon Zijne
^Excellentie z'n portefeuille pakken en
kwam Minister de Waal Malefijt aan de
jRegeeringstatel plaats nemen om 'n erfe
nisje van een zijner voorgangers te ver
dedigen.
De wijziging yau de Indische Compta
biliteitswet werd in 1907 door Minister
rock ingediend tegelijk met een voorstel
jtot-verandering van het regeerTngs-
ieglement.
De voorstellen van Minister Fock waren
fiogal van omvangrijken aard en strekten
Ïim de rechtspersoonlijkheid van Nederl.-
ndië welke door sommigen erkend,
Idoor anderen weer ontkend wordt vast
te stellen; om lndic in staat te stellen
zelfstandig leeningeu te sluiten; om aan
lndië meer bevoegdheid te geven inzake
de vaststelling der begrooting en de macht
van de Tweede Kamer in dit opzicht in
te krimpen.
Minister de Waal Malefijt heeft deze
voorstellen „onthalsd" en er alleen van
overgelaten, het vraagstuk der rechtsper
soonlijkheid en dat der leeningen. Later
hoopt hij zijn denkbeelden betreffende
«teerdere zelfstandigheid van lndië in af
zonderlijke wetsvoorstellen te belichamen.
De heer de Savomin Lohmau heeft
gisteren een uur noodig gehad om te
hetoogen, dat de wet aan lndië wel in
ischïjn rechtspersoonlijkheid schenkt,
tdoch dat Holland verantwoordelijk blijft
voor de gesloten en te sluiten leeningen.
Vandaag komen andere Indische spe
cialiteiten aan het woord.
Ouderdoms-verzorging.
Wij lezen in het Centrum:
Mr. Treub, een der vrijzinnig-demo
cratische leiders, heeft te Gasselternije-
veen een politieke rede gehouden, waarin
FEUILLETON.
ROMAN'UIT WESTFALEN.
86)
Toen Hendrik in Detten aankwam, was
dc spoordijk bijna gereed. Trots en
grootsch spande de brug over het ka-
maal en verbond beide kanten van de
oevers. Op den dijk lagen dwarsliggers
en treinen voor vervoer van personeel
en materiaal stampten en snuifden en
rammelden over de hulpsporen.
„Nu ben ik toch nieuwsgierig naar
hetgeen men over deze nieuwigheden in
Sengen zal zeggen", dacht Hendrik Wei
kamp en wandelde zonder zich op te
houden naar de Ems. Natuurlijk liet hij
zich door Hummers overzetten, want
met Karei Plemping wilde hjj niets te
.doen hebben. De tms sleepte zich moe
jen langzaam door haar zandig bed. De
zon had in den laatsten tijd fel gesche
nen en had de rivier tamelijk uitge
droogd.
Hendrik behoefde niet lang aan het
Overzetveer te wachten. Hij «naakte van
de &rijaiti£V£ vp^tbriig gebruik, sprong
hij o.a. over het vraagstuk der ouder
domsverzorging en met name over staats-
pensionneering sprak.
De heer Treub is een man van de sta
tistiek, van feiten en cijfers, en zijn
oordeel over staatspensionneering luidt,
naar men welft,. niet bepaald gunstig.
Dit bleek ook thans weer.
De afgevaardigde voor Assen ziet in
dit vraagstuk bovendien een moeilijkheid
voor de Linker-concentratie, en volgens
het verslag der „N. R. Ct." zeide hij
ervan
„De Unie-liberalen en sociaal-democra
ten zijn voor staatspensioneering. Onder
de vrijzinnig-democraten is men niet zoo
onverdeeld voor staatspensioheering en
wel vanwege de kosten. De voorstanders
van staatspensioneering betoogen, dat
men deze zou kunnen invoeren voor 8 a
9 millioen gulden. Naar spreker's
innige overtuiging is deze bc-
rekening veel te laag, hij schat
de kosten op ten minste 20 mil
lioen. De voorstanders zeggen, dat men
niet alleen naar 't Engelsche stelsel moet
kijken, doch ook naar 'tDeensche, en dit
laatste stelsel, hier te lande overgeplaatst,
zou 8i/2 a 9 millioen kosten. De vraag
is evenwel, of men van dat stelsel wel
gediend is; dit geeft nl. niet het recht
aan ouderen van dagen op uitkeering,
maar alleen uitkeering aan ouderen van
dagen, die behoeftig zijn en niet in hun
onderhoud kunnen voorzien.
In Denemarken gaat dit stelsel op, daar
de armenzorg een gemeentelijke is. Doch
hoe moet het hier te lande? Daarvoor
moet men de burgerlijke en kerkelijke
armbesturen in de hand nemen. In kleine
plaatsen wil spreker gelooven, dat het
gemeentebestuur kan weten, wie behoef
tig zijn onder de ouderen van dagen en
wie niet, doch in een groote plaats zou
de tusschenkomst van burgerlijke en ker
kelijke armbesturen ingeroepen moeten
worden en dan krijgt men gewone
bedeeling en juist dat willen de
voorstanders van staatspensio
neering niet, ze wiileneen recht
geven. Daarom moet men komen tot
het Engelsche stelsel en wil men dan de
ouderen op 65- of 70-jarigeu leeftijd f 3
per week pensioen geven, dan kost dit
ten minste f20 millioen. Daarmede
zijn deinvalideu nognietgehol-
pen, die moeten maar wachten
tot ze oud genoeg zijn.
Dc voorstanders van staatspensionee
ring zeggen, dat er bij verplichte verzeke
ring kosten afgaan voor administratie,
maar bij ziekte- en invaliditeitsverzeke
ring krijgt men die kosten toch."
Wij hebben in dit citaat enkele regels
onderstreept, «naar ook zonder spatieering
is het duidelijk, hoe hersenschimmig de
actie der Staatspensionneerders voor ons
land is.
Niet slechts, dat het stelsel buiten
sporige eischen zou stellen aan de schat
kist, maar bovendien worden niet de
genen geholpen, die toch zeker ook hulp
verdienen de breede categorie der in
validen.
Het stelsel is daarmee vrijwel veroor
deeld.
Bovendien is de berekening van den
heer Treub met zijn cijfer van 20 mil
lioen zeer waarschijnlijk nog veel te laag.
Maar wat nood!
Unie-liberalen en sociaal-democraten
eischen en beloven maar.
Zij zijn niet aan het bewind.
En intusschen «ijden zij de Regeering
in de wielen en brengen zij haar voor
stellen in discrediet. of liever zij
trachten dit te doen.
Over „Kunst".
De Maasbode plaatst onder elkan
der een tweetal beoordeelingen van een
stuk, dat tegenwoordig opgang maakt.
Ziehier iets wat de Telegraaf over
de vertooning zegt:
„Zoo ongegeneerd als dit Duitsche ding
is, heb ik nog geen Fransch stuk van
het gepeperde genre gezien. Bij de Fran-
schen is altijd een luchtige zwaai, een
handige elegance in de dialoog en een
zwierige losheid in 'tlanceeren der dub
belzinnigheden. Het gaat hier recht op
den man af....
'Gisterenavond werd er gegnuifd, klonk
het lachen schel, hystêrisch.
van de eene schuit op de andere, en
zette met begeestering den voet op zijn
geboortegrond. HoeraHij was in zijn
geboortedorp.
Voor het veerhuis van Hummers za
ten onder schaduwrijke boomen eenige
boeren en dronken met welgevallen hun
glaasje. Verbaasd keken zij den jeugdi
gen wandelaar aan, die met blozende
wangen en een lachend gezicht naar hen
toe kwam. Wie mocht dat wel wezen
DonnerwetterHendrik Weikamp.
„Goeden middag", riep hij en zwaaide
de muts van het hoofd.
Zij schoven in en maakte voor den
teruggekeerden Sengenaar plaats. Hij
moest hun vertellen van de groote we
reld daarbuiten, waarin hij veel had ge
zien en die veel mooier was dan de
heidevelden aan de Ems, al hechten zij
met onverbreekbare banden aan hun hei-
destreek.
„Wil je nü ook hier blijven vroe
gen zij hem.
„O ja,' dat zou ik gaarne doen, als
het maar kon, maar ik moet soldaat wor
den", gaf'hij gelaten ten antwoord.
Om deze reden was hij trouwens naar
huis gekomen. Een sterk verlangen naar
den geboortegrond had hem hierheen ge-
«swa. Eeu p.sat wjtoo k»,u fejj bjj zjjn
Het stuk is bijna niets anders dan stil
spel met van tijd tot tijd een enkel woord,
maar dat woord zegt boekdeelen, dat
geen Alkmaarsche boekhandelaar het hart
zal hebben uit te stallen.
Een op 't oog zeer beschaafd publiek
heeft heel den avond zitten grinneken
om hoogst immoreele dingen, die met de
meest correcte lichtzinnigheid gezegd
werden. Van waardige pa's heb ik den
buik zien trillen van den lach, en strenge
ma's lieten kleine gilletjes menschen
die buiten den schouwburg tot ijskoud
fatsoen bevroren zijn."
Nu kan men zich wel zoo ongeveer
een denkbeeld maken van het gehalte
dezer „volksopvoeding", van de mate,
waarin de volksverkankering toeneemt,
als er dus over geschreven wordt door
een blad, dat nu nief bepaald onder de
erg-voorzichtige bladen is te rang
schikken.
Het Rotterdamsche blad heeft nu onder
de T elegr a ai-veroordeeling de beoor
deeling, die door het Handelsblad
gegeven wordt van dit moois, voor een
deel afgedrukt. Het verschil is zeer op
merkelijk; men leze:
„Het thema, wil 't behagen kunnen en
niet hinderen, moet gespeeld worden
zooals men een dameshoed opmaakt, of
zooals men bonbons inpakt.
Om de teedere, licht-vlekkige dingen
niet te kneuzeneen fijn geglaceerd
zakje... en met stille kreukjes dicht....
En dan is het een heel fragiel ge
valletje, zoo'n zakje bonbons. Ook alweer
om het spits vingertippend open te knak
ken, de geurige stukjes zoetigheid er uit
te nemen, één voor één, ze te genieten,
langzaam en aandachtig, van een kris
tallen schaaltje.
Zeer hebben wfj 't genoten. Het was
prachtig."
En dan nog deze zin:
„De Duitschers hadden een mooie zaal
en het welverdiende succes."
Ziehier hoe ons volk wordt „opge
voed".
De Maasbode herinnert aan de roe
rende artikelen, die het H b 1 d. kon geven
over goede zeden, huiselijk geluk, deugd,
onschuld, eerbaarheid, enz. Alleen 't
onder elkaar plaatsen Yan deze beide
beoordeelingen zegt genoeg over de
wijze, waarop ons arme volk wordt „ver
kankerd".
Mooie week.
De premier had een mooie week, zegt
de Standaard. Drie ontwerpen ach
ter elkander er door. Formeel nog wel
niet, maar feitelijk. Eerst de Armenwet,
toen het Bouwwetje en nu de Erfgooiers-
wet. Het is om met de pauken te jubelen.
Maar de verdediging was ook kranig en
het succes ten volle verdiend.
De Armenwet was een oud, verroest
hangijzer, en nu "hebben we een nieuw op-
gevijld ontwerp, dat bij ons jonger Staats
leven niet misstaat.
De hiilpe,- aan het Bijzonder onderwijs
voor schoolbouw verleend, liep duur, van
twee op vijf ton, maar zal dan nu ook de
steden en arme streken ten plattelande
helpen kunnen. We denken dat de be
stekken al voor den dag zijn gehaald, en
dat de aanbesteding te komen staal
Van Links viel men veel te fel tegen
dit ontwerp uit.
Toch niet kwaad. Anders heet 't al
toos, dat de antithese-politiek uit den tijd
is, en zie, nu kwamen de heeren zelf in
korvenvol de antithese-politiek weer aan
dragen. En dat, let wel, niet omdat ze ver
anderd zijn, maar omdat ze nu uitkwamen
voor wat ze anders schuil hielden.
En ook de Erigooierswet is een wezen
lijk goed stuk werk.
Onder het bestaande recht bleef het in
't Gooi een ongeordende en niet te ordenen
toestand. Nu kan er gezonde afwikkeling
komen.
Ook dit is winste.
STATEN-GENERAAL.
TvVEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 12 Ma-art. (Verv).
Aan de orde is het wetsontwerp be
treffende inkoop voor pensioen van zijde-
lingsche diensten.
Op art. 4 betreffende overlegging van
vader blijven en dan ging hij in dienst.
Van dit laatste genoegen had hij gaar
ne afstand gedaan, maar er was niets
aan te veranderen.
Hendrik bleef niet lang voor het veer
huis zitten. Hij was ongeduldig en ver
langde zijn vader te zien. Zijn voeten
zonken in het grauwzwarte zand weg
en het landschap bood weinig afwisse
ling. Hij had ook de Weser gezien en
langs den Rijn gearbeid. Och wat, Rijn
en Weser. 't Was daar ongetwijfeld mooi
maar zijn hart had daar nooit zoo ver
heugd geslagen als vandaag.
iünds lag de boerderij van Plemping.
Wat was hier alles veranderdde hof
was bijna niet meer te herkennen. Rijzige
Heukeboomen stonden langs den weg en
daarachter strekten zich groene weiden uit.
De wildernis van vroeger was verdwenen,
de beuken en het hek waren er de laat
ste overblijfselen en eenigste herinnerin
gen aan. Zijn vader verstond de kunst
om te boeren; hij pakte aan; dat kon
men direct bemerken.
Ook de tuin was vergroot. Hendrik
keek er vluchtig naar en zag 'n meisje
aan den arbeid. Hij herkende ze niet en
meende, dat het een dienstmeid was,
maar desondanks riep hij haar een vroo-
lijk „goeden dag" toe. Het meisje keer-
sis «s!i vtrbMsd em sa ttóld 4s toto
een bewijsstuk inzake de dienstneming,
licht de heer D u y n s t e e (R. K.) namens
de commissie van rapporteurs een amen
dement toe, ora in te voegen de bepaling,
dat, indien aannemelijk wordt gemaakt,
dat zulk een stuk niet bestaat of niet kan
worden overgelegd, andere gegevens,
welke die dienstneming staven, kunnen
worden overgelegd. Dit amendement, ver
dedigd o.a. door de heeren deMeester
(U.L.) en Helsdingcn (S.D.), werd
door den Minister van Financiën,
den heer Kolkman, bestreden, die
vreesde, dat alsdan getuigenverklaringen
omtrent dienstneming als het ware uit
den grond zullen worden gestampt; ter
wijl men aan die verklaringen overigens
toch weinig zal hebben, als berustende
op herinneringen aan iets wat jaren en
jaren geleden is en dus niet zeer be
trouwbaar kan worden geacht
Na eenig verder debat wordt het
amendement met 36 tegen 28 stemmen
aangenomen.
Op art 5 licht de heer Helsdingen
(S. D.) een amendement toe om voor de
bijdrage voor inkoop aan te nemen, dat
de belanghebbende zijn werkkring aan
ving op een jaarwedde van f 420. Hij ver
dedigde het met het motief dat hij wil
voorkomen dat de inkoopsom te hoog
wordt.
Na bestrijding door Minister Kolk
man wordt het amendement verwor
pen met 45 tegen 14 stemmen.
Eveneens werden verworpen met
33 tegen 27 st een amendement-Helsdin-
gen, om de betaling van de bijdrage toe
te laten in vier in plaats van in twee
jaar en met 44 tegen 19 st. een amende
ment Sraeenge, om de wet terugwerkende
kracht te geven tot 1904.
Het wetsontwerp wordt zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
Daarna begint de behandeling van het
wetsontwerp tot nadere wijziging en aan
vulling van de Indische Comptabiliteits
wet.
De heer deSavornin Lohman (C.
H.) bespreekt de bepaling, dat lndië
rechtspersoonlijkheid zal krijgen en be
toogt, dat, al geeft men lndië die rechts
persoonlijkheid, de Staat toch altijd ver
antwoordelijk blijft, met name voor het
aangaan van leeningeri. Spr. zet uitvoerig
uiteen, dat de wetgever van lndië onmo
gelijk een rechtspersoon kan maken, die
een eigen wil heeft, omdat lndië feitelijk
geregeerd wordt als een onderdeel van de
Kroon. Dit ontwerp geeft aan lndië
slechts in schijn rechtspersoonlijkheid. De
twijfelachtige toestand van thans moet
rechtskundig niet meer bestendigd blij
ven. Het moet vaststaan, dat lndië een
boven de oogen om tegen de zon in te
kunnen zien.
„Hendrik, Hendrik", klonk hem jui
chend tegemoet.
„Neen, dat is ook wat. 'tWas me niet
ingevallen, dat onze Marie zoo groot was
geworden", bromde hij en was met één
sprong over het hek. Marie kwam hem
tegemoet.
Zij was een lieflijke verschijning. Don
ker krulhaar gluurde brutaal van onder
de witte zonnehoed; haar bruine oogen
keken vroolijk en haar frissche kersroo-
de lippen bedekten slechts half de gave
witte tanden.
Hendrik dacht onwillekeurig aan den
dag, waarop hij Marie in zijn armen had
opgenomen om haar naar de heldewo-
ning terug te brengen. Toen was zij pas
een kind, nog in onoogelijke kleeren ge
huld een kind echter, dat reeds veel
leed had doorstaan. Nu hij haar terugzag
was zij geen kind meer. Haar schoonheid
en innemende verschijning boeiden van
het eerste oogenblik af den jeugdigen
Hendrik. Hij drukte haar hartelijk de
hand, die zij hem eerste wilde weigeren,
omdat zij door den tuinarbeid bevuild
was. Maar met deze verontschuldiging
nam hij geen genoegen; dat waren spo
ren van den arbii.i, evenals de eeltknok-
kels aan zijn handen.
eigen aansprakelijkheid krijgt. Daartoe
zal lndië in de eerste plaats zélf kracht
moeten ontwikkelen.
Land- en Tuinbouw.
Kaascontrole-station Zuid-Holland.
Bijgewoond door den directeur-gene*
raai van den landbouw, heeft de vereeni-
ging Het Kaascontröle-Station in Zuid-
Holland te 'sGravenhage een algemeene
ledenvergadering gehouden.
De rekening sloot met een totaal in
ontvangst en uitgaven van f7461,61. Het
nadeelig saldo op den dienst 1911 bo-
droeg f 13,96, terwijl op uit. December
nog f705,70y2 in kas was.
De kosten der rijksm erken bedroegen,
door de geheele verandering der mer
ken, f1810,35.
Medegedeeld werd, dat proeven met
een nieuw merk bij de leden genomen
waren.
Daarna werd uitgebracht het jaarver
slag van den directeur-scheikundige dr.
van Gulik.
in dit overzicht werd gememoreerd,
dat op 4 Aug. 1911 de wet op het bi
stellen van rijksmerken bekrachtigd werd.
Als een dreigend gevaar tegen een
goede ontwikkeling der volvette kaas
industrie moet beschouwd worden het
instellen van vier rijksmerken, waarvoor
binnen korten tijd alle zekerheid schijnt
te bestaan, en waardoor een schromelijke
verwarring gevreesd moet worden tus-
schen de rijksmerken onderling.
Het aantal leden bedroeg thans 67;
er werden 1371 controle-bezoeken afge
legd en 867 monsters genomen.
Het vetgehalte in de droge stof der
kaas was dit jaar zeer hoog, gemiddeld
over het geheele jaar zelfs 50,6 pC-l. Een
zeer grooten invloed had het mon en
klauwzeer op het vetgehalte, zoociai ba
zen met meer dan 60 pCt. vet volstrekt
geen zeldzaamheid warenvooral in de
maand Juni, toen het klauwzeer in Zuid-
Holland algemeen voorkwam, was het
vetgehalte hoog, nl. gemiddeld 52.2 pCt
Het verband tusschen kwaliteit en vet
gehalte werd ook dit jaar nagegaan aan
een 20-tal partijen kaas, aanwezig op do
keuring ter gelegenheid van de Leidsche
Landbouwtentoonstelling. De allerv'etste
kaas van 52,4 pCt. kreeg den eere-prijs,
de medaille van de Koningin; de drie
gouden medailles kwamen aan kazen met
een vetgehalte van 47,3, 47,9 en 49,2 pCt.
Na eenige besprekingen werd het be
stuur door de vergadering gemachtigd
om zoodra als het rijksmerk voor volvette
kaas er zal zijn, dit door het station als
vWat zullen vader en moeder blij zijn
dat je gekomen bent/' riep Marie, en zagf
den pleegbroeder met haar vriendelijke
kijkers lachend aan. Zij nam de hengel-
mand met vroege aardappelen op, die zij
pas gerooid had. Hendrik nam de mand
uit haar hand; dat behoorde immers!
„Jongen, pas op, dat je je mooi pak
niet vuil maakt", poogde Marie hem te
weerhouden, maar het hielp niets. Hij
was de sterkste en hij moest dus de
vracht dragen.
Heel langzaam wandelden beiden doof
den tuin. In den rand van het middelste
perk, dicht achter een donkeren beuke-
boom bloeiden vroolijke zomerbloemen,
't Zag er alles echt prettig uit; alles adem
de rust en vrede en sprak van geluk. De
deur van het voorhuis stond wijd open.
Bij de steenen voerbakken lag een groe
ne hoop, het avondvoer voor de beesten.
In den stal werd geen geluid gehoord,
want de beesten waren nog op de weide.
In de keuken hoorde Hendrik een blijden
kinderlach. Het hart begon hem vol ver
wachting te kloppen.
„Goeden dag, moeder.'^
(Wordt vervolgd.)
