Haat.
BUITENLAND.
3e Jaargang,
No. 735.
3)e £cicbclie Sotfro/nt
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
latere. Telefoon 93S. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post t L5Q per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zatèrdag
9
Maart
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratii
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkooj
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodel
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Naar aanleiding van het Motu proprlo
van Paus Pius X over het dagvaarden van
geestelijken voor wereldlijke rechtbanken
is losgebroken een storm van protest
Op verschillende plaatsen in den lande
worden vergaderingen belegd, waar spre
kers van diverse pluimage, maar één in
hun haat tegen Rome, tegen den Paus en
tegen de Kerk, hun giitigen haat uitspu
wen in lasterlijke leugens.
De Kerk, die haar wetten en voorschrif
ten, haar disciplinaire maatregelen, in het
openbaar uitvaardigt, die staat in het
midden der wereld als een „stad op een
hoogen berg", als een „licht op den kan
delaar", die haren kinderen den plicht
oplegt alle wetten des lands zoo getrouw
mogelijk te onderhouden, als die wetten
niet klaarblijkelijk indruischen tegen een
hooger recht, het recht van God, den
hocgsten Wetgever, zij zou „staatsgevaar
lijk" zijn, zij zou haar leden onttrekken
aan het gezag in den Staat "om ze te plaat
sen onder dat gezag, daarginder in Ro
me, over de bergen zij zou, zooals de
liberale Mr. S. van Houten het in zijn
jongsten Statkundigen Brief uitdrukt, wil
len, dat „in elk afzonderlijk land de le
den der Roomschc kerk zich gaan voelen
als burgers van het Romeinsche, door den
F'aus beheerschte wereldrijk."
't Is de laster, die te allen tijde het
deel is geweest van alle waarheid, en
ïiiet het minst van de Goddelijke, de
Geopenbaarde Waarheid, welker predi
king is toevertrouwd aan de Kerk, en
die aan de Kerk de kracht geeft om te
zijn, wat dezer dagen nog de anti-Katho
lieke „Beukelaar" met nauwelijks ver
holen spijt en afgunst van haar getuigde:
een weergalooze organisatie, en die
van den reeds genoemden Mr. van Hou
ten, waar hij sprak over de Kerk, de er
kenning afdwong: „men vindt bij hare
dienaren groote toewijding; instellingen
voor ouden en zieken worden krachtig
bevorderd; de artistieke zijde des levens
wordt niet verwaarloosd."
't Is de smaad, die te allen tijde geslin
gerd is naar Christus' Bruid, omdat zij
door openlijk te getuigen van hare hooge,
oubesmeurde liefde voor den Goddelij-
ïcen Bruidegom een te scherp contrast
vormt met een wereld, die in vleiende
slangentaai de menschheid tracht te lok
ken in het schijnschoon harer verlagende,
.wulpsche begeerlijkheid.
't Is de haat, die tc allen tijde tegen de
Kerk is uitgebraakt, omdat de zwarte
zonde, en du stank der innerlijke verrot
ting van een God-vergeten wereld vloeken
met haar blanke reinheid en geurige hei
ligheid.
De godgeleerden spreken van het „my-
sterium odii", het geheim van den haat.
Nooit toch is er een persoon of een stich
ting zoo onafgebroken en onophoudelijk,
zoo diep en zoo fel, zonder eenige ge
gronde reden, gehaat als Christus en
Zijn Kerk. En waarom? Omdat nooit een
persoon of een stichting de sluwheid van
de leugen, het schijn-schoon van de zonde
Zoo heeft belicht cn zoo heeft overschitierd
als de Zon der Waarheid en der Lie^e
en der Schoonheid, die heeft uitgestraald
in Christus en nog uitstraalt in Zijn Kerk
haar leven van waarheid, en haar licht
van liefde en schoonheid.
Die haat is de verklaring van de
„hetze" tegen 's Pausen Motu propria,
die haat is de afdoende en volledige
verklaring van het optreden dier ongeloo-
vigen en diep-ongelukkige apostaten.
Want: hoe kan een onbevooroordeelde
overtuigd zijn, dat het Motu proprio een
„staatsgevaarlijke" strekking heeft?
Het Motu Proprio „Quantavis diligentia"
heeft bepaald, dat niet slechts wetgevers
en met gezag bekleede personen die v r ij-
iwillig geestelijken voor de rechtbank
dagen, doch ook particuliere personen,
die (zonder verlof van den bisschop)
hoe dan ook er toe bijdragen om een
geestelijke voor de wereldlijke rechtbank
te doen verschijnen, in den ban zijn.
[Vroeger stond vast, dat zoowel de eerste
als de tweede categorie van personen
zwaar konden zondigen, doch volgens
sommigen kon alleen de eerste, volgens
anderen konden beide categoriën den bin
beloopen. Aan die twijfel is door 's Pau
sen Motu proprio een einde gemaakt:
beide categoriën kunnen geëxcommuni
ceerd of in den ban geslagen worden.
Men ziet du9, dat het motu proprio de
oude wet niet op een in het leven der
Katholieken ingrijpende wijze heeft ver
anderd.
Maar zoo kan men opwerpen dan
is toch door dit nieuwe decreet weer eens
in het licht gesteld, dat Katholieken,
eigenlijk geen officier van justitie, geen
politieagent of geen veldwachter kunnen
zijn, want zij mogen geen geestelijke voor
de rechtbank dagen, en tegen geen gees
telijke een proces-verbaal opmaken, of
schoon de wet hen daartoe verplicht. De
ze reeds dikwijls gemaakte opwerping be
rust op een niet-kennen van de kerkelijke
wet. Een geestelijke voor de wereldlijke
rechtbank brengen, wordt dan alleen be
dreigd met ex-communicatie, als het v r ij-
willig geschiedt, en bovengenoemde
personen zijn door hun ambt gedwon
gen.
Maar zoo werpt men vervolgens op
voor particuliere personen is het
toch verboden een geestelijke aan te kla
gen voor de wereldlijke rechtbank, als zij
niet te voren den bisschop verlof vragen.
Ja, dit is waar. Doch welk nadeel brengt
dit aan den Staat? Als een vereeniging van
personen besluit om, wanneer een der le
den een wetsovertreding begaat, niet ter
stond daarvan een rechtszaak te maken,
doch eerst te trachten het in der minne te
schikken, is zulk een handelwijze dan
„staatsgevaarlijk?" Daarenboven: de bis
schop moet, als hij de kwestie niet tot
tevredenheid van den aanklager kan op
lossen, het gevraagde verlof geven.
Men ziet, dat er geen enkele gegronde
reden bestaat, om zich zoo te verzetten
tegen deze kerkelijke wet
Wij denken hier onwillekeurig aan de
vrijmetselarij. Zij is internationaal, zij
werkt h e i m e 1 ij k, zij geeft geheime
bevelen aan hare ledenenmen denkt
er niet aan haar „staatsgevaarlijk" te noe
men. De beroemde Duitsche bisschop
Mgr. Ketteler schreef in 1862 een geschrift
waarin hij, doelend op de vrijmetselarij,
den eisch stelde, dat de Staat alle geheime
genootschappen zou verbieden. Men
dacht er niet aan, om aan dezen gerecht-
vaardigden eisch gehoor te geven.
En de Kerk! Haar valt men aan zon
der eenige gegronde reden het is het
geheim van den haat.
Zij is „staatsgevaarlijk", ofschoon zoo
waar is, wat de president der Ameri-
kaansche republiek, Taft, dezer dagen ge
tuigde, dat de Katholieke Kerk recht heeft
op eerbiediging van andersdenkenden,
omdat zij het hechtste bolwerk is voor het
gezag in den Staat, en dus den bloei van
den staat bevordert.
Naast het geheim van den haat noemen
de godgeleerden het geheim van de lief
de. Nooit heeft een menscli of een leer
door alle eeuwen heen en op alle plaatsen
der wereld in de harten der menschen
zulk een onbaatzuchtige, alles-offerendel
alles-verdragende liefde gewekt als de
God-Mensch en Zijn Kerk!
Naast de diepe duisternis van den haat
moet ook in onzen tijd de liefde lichten.
Zij moet uitlaaien in brandende gloed
uit ieders hart; zij moet stralen als de zo-
mer-zon op volle middaghoogte boven
ons gemeenschappelijk leven en streven
en werken; zij moet wegvagen alle scha
duw van onderlinge twist, van verdacht
making, van afbrekende critrek en bedil
zucht.
Het trekt soins de aandacht, hoe mannen,
die het als hun bijzondere levensroeping
moesten beschouwen, de goede zaak al
léén door positieven arbeid te dienen, hun
heil zoeken in afbrekende critiek. Maar
deze fout is ook zoo menschelijk
dat niemand, tenzij hij zich onderwerpt
aan een gestadige zelf-critiek, er aan kan
ontkomen.
Wij moeten naast den haat tegen
Christus' Kerk door onderlinge samen
werking plaatsen de liefde voor Chris
tus' Kerk.
Onfeilbaar zeker weten wij, dat de Kerk
triumfeeren zal, maar, naar de mate on
zer krachten, mede te werken aan die
triuinf, is onze eer, is onze plicht.
'n Hersenschim.
Omdat alleman een beurt moet hebben
kijkt nu de vHjhandelsboeman om het
hoekje bij onze Zeevisschers om ze bang
te maken met het praatje dat de uitrus
ting voor de visscherij duurder zou wor
den.
Hoe men er aan komt, is slecht uit te
maken.
Immers wat we voor de visscherij noo-
dig hebben, maken we zelf ij? grooter
hoeveelheid dan we zelf noodig hebben.
Waar in het algemeen de grondstoffen
niet belast worden, zullen ook de fa-
bricagekosten niet grooter worden. Het
blijtft dus bij het oude.
Dat het afgeperkte product belast
wordt bij invoer raakt ons ook niet.
Waar wij toch van oudsher een zeeva
rend, de visscherij beoefenend volk zijn
geweest, is het te begrijpen dat de in
dustrie, die zorgt voor de benoodigdhe-
den, hoog ontwikkeld is. We zien het bij
de Hollandsche netten die zeer gevraagd
zijn in Duitschland en Engeland om hun
kwaliteit. En zouden wij dan minder
waardig spul uit het buitenland gaan be
trekken? Neen toch! Zoodat we maar
zeggen willen, dat het duurder worden
der visscherijbenoodigdheden een her
senschim is.
V R. K. Middenstanders van
Hillegom, Lisse en Sassenheim
Zooals men elders in ons blad lean
Jezen zal op Maandag a.s. te Lisse een
vergadering worden gehouden om te ko
men tot de oprichting van een R. K. Mid-
denstandsvereeniging, onderafdeeling
van de „Hanze", voor Hillegom, Lisse
en Sassenheim. Op die vergadering zul
len de vragen beantwoord worden
Waarom Middenstandsvereenigingen
Waarom Katholieke Middenstandsver
eenigingen
De noodzakelijkheid om zich te ver
eenigen moet de middenstand inzien op
straffe van zijnondergang, 't Is
noodig, dat de middenstand zich ver-
eenigt om te kunnen weerstand bieden
aan de macht van het kapitaal, waren
huizen, filialen, trusts, kartels, aan de
macht van de arbeiderscoöperatie's, en
om de fouten in zijn eigen gelederen,
gemis aan vakkennis, aan een goedgeor
dende boekhouding, aan solidariteitsge
voel, te verbeteren. Vooral dit laatste ge
brek, waardoor de eene winkelier in den
anderen, zijn concurrent, zijn vijand ziet,
moet verbeterd worden.
Organisatie is de eenige, maar ook de
zekere weg om den middenstand hulp te
brengen. Zij zal die hulp brengen door
een goed kredietwezen op coöperatieven
grondslag, goed handels- en vakonder
wijs, het oprichten van een incasso-bu
reau, het oprichten van verzekeringen,
coöperatie.
Waarom zij Katholiek moet zijn Om
dat de bisschoppen het willen, en dat
gebod steunt op zwaarwichtige re
denen. Laat u-niet overschetteren door
het geroep, dat principieele midden
standsorganisatie scheuring brengt. Voor
eerst kan men door federatieve samen
werking, doch met behoud van eigen zelf
standigheid, zeer veel verkrijgen. En ten
tweede bij het gelijktijdig bestaan van
meerdere neutrale middenstandsver
eenigingen, zooals te Amsterdam en te
Rotterdam, vreest men voor die scheuring
niet
Alle R. K. Middenstanders van Hille
gom, Lisse, en Sassenheim uit wei-be
grepen eigenbelang op ter vergadering!
V Er niet in geloopen.
Natuurlijk niet ten believe der kleine
luyden onder de kiezers, doch puur in
het belang van de natie deed het Kamer
lid Roodhuyzen na de verwerping van
den duurtetoeslag door den Senaat aan
de Regeering schriftelijk de volgende
vraag
Mag er op gerekend worden, nu de
de Eerste Kamer de tegemoetkoming
wegens duurte van levensmiddelen
heeft geweigerd, dat de Regeering ten
spoedigste de indiening van wetsvoor
stellen zal bevorderen, waarbij aan die
categorieën van Rijksambtenaren en
Rijks werklieden, wier traktement blij
kens de indiening zelve der toeslag-
voorstellen door de Regeering te ge
ring wordt geacht, om, bij welken te
genslag ook, in het levensonderhoud
te kunnen voorzien, verhooging van be
zoldiging wordt toegekend?
Een waarlijk vernuftige vraag.
Zeide de Regeering neen, dan was zij
harteloos en verdiende in 1913 te wor
den ontzet uit haar gezag.
Antwoordde zij ja, dan wekte zij ver
wachtingen op,welke niet in 'n ommezien
tje kunnen worden verwezenlijkt, zopdat
ex allicht, aanleiding zoy ziin, om li,aar
deswege in 1913 van haar gezag te ont
heffen.
Alzoo: een tweesnijdend zwaard, of
eigenlijk driesnijdend, want de heeren
Roodhuyzen c.s. meenen het toch maar
wat echt, nietwaar, met allen, die graag
verhooging van bezoldiging genieten.
Minister Heemskerk is echter ook niet
van gisteren. Z.Exc. antwoordde
De Regeering heeft tegen de wijze
waarop deze vraag is gesteld, bezwaar.
Het is een strikvraag. Immers zij is
gebouwd op de daarin uitgesproken
onderstelling, dat het traktement van
eenige categorieën van Rijksambtena
ren en Rijkswerklieden door de Re
geering te gering wordt geacht, om,
bij welken tegenslag ook, in het le
vensonderhoud te voorzien.
De Regeering heeft echter, zoowel
bij het schriftelijke als bij het monde
ling debat, verklaard, dat zij tot hare
voorstellen slechts in zeer bijzondere
omstandigheden aanleiding heeft ge
vonden, en ook na loonsverhooging
gelijke bijzondere omstandigheden ge
lijke ongelegenheid zouden kunnen te
voorschijn roepen. Hieruit volgt, dat
de vraag, zooals zij is gesteld, niet
voor beantwoording vatbaar is en dat
loonsverhooging niet ter zake van de
verwerping der toeslagvoorstellen ver
wacht worden, maar de Regeering, ge
lijk reeds meermalen is medegedeeld,
voortgaat, geleidelijk, waar noodig,
verhoogingen aan te brengen.
Uitstekend gezegd.
Zoo blijft de zaak staan waar en zoo
als zij stond vóór het duurtewetteke werd
ingediend. Deze indiening was een uiting
van het goede Jiart der regeering en nu
gaat het waarlijk niet aan, van die goed
heid gebruik te maken om te trachtenj
heel het samenstel van salarieering der
duizenden en duizenden ambtenaren en
beambten op losse schroeven te stellen.
Waar noodig blijft de regeering na
tuurlijk bereid verhoogingen aan te bren
gen en dit is practisch het beste stand
punt dat zij kan innemen. En op de prac-
tijk komt het toch eigenlijk vooral aan
ALGEMEEN OVERZICHT.
Van den beginne aan is men van Turk-
sche zijde zeer gekant geweest tegen de
bemiddelingspogingen
omdat zij gelooven, dat zij in een goede
positie zijn maar ook en vooral omdat zij
overtuigd zijn dat, zoo zij al vrede zouden
willen sluiten, de Arabieren er niet op
gesteld zouden zijn. Daarover heeft nu
weer^de sjah der Senoessi die op zichzelf
een mogendheid mag heeten, den Sultan
van Turkije een fermen brief geschreven.
Hierdoor weet de Groote Heer nu, waar
aan hij zich te houden heeft, als hij het
de machtige sekte der Senoessi niet naar
den zin makt en hij den vrede mocht wil
len met Italië.
„Ik vernam onlangs zoo schrijft de
oppermachtige leider dat de groote
mogendheden de Porte willen dwingen
tot den vrede met Italië. Nu weet ik uit
ervaring, dat Turkije niet in staat is ons,
Arabieren, bij de verdediging van deze ge
westen metterdaad te ondersteunen, zoo
dat het Ottomanische rijk feitelijk thans
reeds niet in staat van oorlog verkeert.
Maar wij, Arabieren, zijn toch trotsch op
het bloed, dat wij in den krijg hebben ge
stort, niet voor Turkije, maar voor den
Islam.
Deswege verklaar ik dat, mocht de Por
te den mogendheden ter wille zijn, en
ons aan de ongeloovigen verkoopen,
niets ons zal verhinderen een nieuw kali
faat te vestigen, dat de macht en de eer
van den Islam beter verdedigt."
Dit laat aan duidelijkheid niets te
wenschen over.
De Italianen in Tripolis
kunnen het er óndanks hun troepenmacht
nog niet bolwerken.
In de Gazetta del Popoio wordt gespro
ken over de gebleken noodzakelijkheid
om meer troepen ten oorlog te zenden.
Er zou thans dan ook sprake zijn van het
zenden van een nieuwe divisie naar Barka
behalve de troepen, die de lichting van
18S8 zullen aflossen.
Voorts gaan ze blijkbaar weer een plek
je elders zoeken om tegen te ageeren en
succesjes a la den hertog der Abruzzen te
behalen.
De frankfurter Zeitung jd. maakt in
een telegram uit Rome melding van een
ambtelijke mededeeling der ltaliaansch4
regeering, waarbij deze zich volle vrif
heid van handelen voorbehoudt met uit
zondering van de Adriatische en Ionisch*
zee. Men zegt, dat dit wijst op het vooiv
nemen om de vloot opnieuw aan het wert
te zetten tegen Turkije.
De mijnwerkersstakiog
bevindt zich nog steeds in hetzelfde sta«
dium en maakt steeds meer slachtoffers,
Echter kan een belangrijke ontwikkeling
in den loop van zaken gemeld worden^
De regeering heeft beide partijen uitge-
noodigd gemeenschappelijk met haar sa'
men te komen. .Het bestuur van het ver«
bond van mijnwerkers heeft toegestemd
in een zoo spoedig mogelijk bijeenroepen
van een nationale vergadering der mijn*
werkers, teneinde haar het voorstel voof
te leggen, doch het is niet in staat een
aanneming daarvan aan te raden, tenzij
het beginsel van het minimumloon van dé
bespreking wordt uitgesloten.
Een officieele bekendmaking zegt, dat
de regeering meent, dat haar reeds aan
de partijen voorgelegde voorstellen de
billijkste middelen tot het tot stand bren*
gen van een vergelijk aan de hand hebben
gedaan, doch met het oog op ae moei-
lijkheid om zonder onderlinge bespre
king verder te komen had zij dezen stap
gedaan.
De nationale bijeenkomst van de ver
tegenwoordigers der arbeiders zal Maan
dagavond plaats hebben. Ook gelooft men
dat enkele mijneigenaars de uitnoodiging
der regeering hebben aangenomen.
Op uitnoodiging van den minister van
binnenlandsche zaken zijn de vertegen
woordigers van de voornaamste spoor^
wegmaatschappijen in het Vereenigde Ko-
ninkrijk gistermiddag aan het ministerie
van binnenlandsche zaken bijeengekomen
teneinde den dóór de kolenstaking ge*
schapen toestand te overwegen en zich
te vergewissen in hoever de maatschap
pijen het verkeer op de lijnen kunneai
handhaven. De beraadslaging Is geheim
gebleven.
Ook voor de vloot ducht men gevaat
van de staking. De bevelvoerende admi
raal te Portsmouth heeft gistermiddag
een bevel uitgevaardigd, aan de vloot,
waarin hij gelast tijdens de staking zoo
veel mogelijk zuinigheid te betrachten
bij het gebruik van kolen, daar het fei
telijk onmogelijk is nieuwe voorraden td
verkrijgen.
Wat de staking
in Duitschland.
aangaat wordt gemeld dat voor Zondag
meer dan 60 vergaderingen van mijn'
werkers bijeen geroepen zijn. In dezd
vergaderingen zullen de besluiten van
de voordien plaats vindende samenspre-
king van het verbond, welks besprekin
gen geheim zijn, bekend worden ge
maakt. De meest talrijk bezochte verga'
(ieringen zullen plaats hebben te Bo-
chum, te Gelsenkirchen en te Dortmun<L
In de laatste bijeenkomst zal waarschijn
lijk de voorzitter van den socalistischenl
Ouden bond van mijnwerkers, de rijks'
dagafgevaardigde Sachse, als spreker op
treden.
De leiders der christelijke vakvereeni-
gingen blijven zich tegen een staking
verklaren.
Versterkingen van de gendarmerie en!
de politie blijven in het Roerbekken aan
komen militairen zijn er echter tot nog
toe niet heengezonden.
Nog meldt de „Lokal Anzeiger" daf
gisterenmiddag de Staatssecretaris van)
binnenlandsche zaken Dr. Delbruck, alia
Rijksdagafgevaardigden, die met de mijn
werkers in betrekking staan, tot een be
spreking heeft uitgenoodigd. Aan de be
spreking namen twee socialisten deel, 1
Pool, een Centrumman en een lid vari
de economische vereeniging deel. Over
de uitkomst van de bespreking wordf
niets bekend gemaakt. Er verluidt echter
naar wij vernemen, dat de deelnemer*
aan de bespreking allen op het stand
punt stonden, dat de eenig mogelijke wij
ze, om het uitbreken van een staking té
vermijden, zou zijn, dat de regeering do
eigenaars van de mijnen er toe bracht
hunnerzijds de arbeiderscommissies bij
een te roepen, om hun een bindende be
lofte te doen over loonsverhooging. An'
ders was een staking onvermijdelijk.
Men rekent er dan ook op, dat van de
350.000 arbeiders Maandag 150.000 hel
werk zullen neerleggen.
Uit Lens, in het departement Pas dd
Calais
