3e Jiargang.
ÏO
Een Wenk.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
No. 711.
Bureau OUDE SINGEL. 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCH1INT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
,n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.13 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f L30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/i cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Februari
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Oe Kamerverkiezing te Hilversum heeft
at bleef de zetel van baron Van Heemstra
voor de A. R. partij behouden, toch in
de kringen der rechterzijde een minder
;aangenainen indruk gemaakt.
De liberaal bracht het in dat district
tot een nog nimmer bereikt stemmen-
Cijfer, terwijl het stemmental van den
anti-revolutionair stationair bleef.
Verschillende oorzaken hebben dezen
uitslag beïnvloed. Het liberaal-socialis
tisch blok heeft in het district een groote
krachtsinspanning ontwikkeld; op den
vooravond van de herstemming werden
fe.v. op niet minder dan vier plaatsen tege
lijk vrijzinnige propaganda-vergaderingen
gehouden en verschillende .Kamerleden
hebben het district afgereisd om stem
men voor den liberaal te winnen. Vast
staat tevens, dat er meerdere liberalen
zijn geweest, die bij eerstë stemming
aan mr. 's Jacob de- voorkeur ga
ven boven den radicalen de jong, doch
die bij de herstemming de Jong kozen,
terwijl met de tariefwet op groote schaal
Siet volk werd voorgelogen.
Dtt alles neemt niet weg, dat de con
clusie van de „Rott." juist is: Hilversum
is niet meer de trotsche oninneembare
burcht van weleer, zoodat behoedzaam
heid en ijver de bezielende plicht blijft.
Usxst nTcn-Ue^brTHlr.~pcrs, -ciïtn -ier-exm-
bezetting van het rechtsche Hilversum
ia de naaste toekomst, ja mogelijk wel
in 1913, zeker.
Wij geiooven, dat de liberalen te spoe
dig victorie roepen. Er zijn andere verkie
zingen aan te wijzen' o.a. de laatste
Statenverkiezing in het district Leider
dorp die tot geheel tegenovergestelde
overwegingen leiden.
Maar tocli^ moeten wij bij den tegen-
woordigen stand van zaken dubbel op
onze hoede zijn. En is reeds in een vast
district als Hilversum het stemmendjfer
van. den liberaal sterk gewassen, hoeveel
te meer teleurstelling kan Leiden ons het
volgend jaar brengen, waar een honderd
tal stemmen het district doet omgaan.
Dit gevaar moeten wij ons niet ontvein
zen. Wij moeten niet doen aan een soort
struisvogelpolitiek en voorstellen, alsof te
dezer stede de zaken voor rechts gunstig
staan.
De opvolgende nederlagen bij de ge
meentelijke stembus geven te denken en
alhoewel een verkiezing voor de Kamer
niet in ieder opzicht te vergelijken is met
die voor den gemeenteraad, is het verlies
van verschillende zetels in den raad en
de aanwas van de vrijzinnige stemmen-
cijfers geen bemoedigend teeken.
Anderhalf jaar ligt voor ons: dan zal
de beslissing vallen. In dien tusschentijd
kan veel gedaan .worden om de aange
richte schade te herstellen, de gelederen
aan te vullen en te versterken en de
manschappen voor den strijd te oefenen.
Bij vorige gelegenheden is reeds ge
wezen op liet nut der propaganda door
woord en geschrift. Maar op de propa
ganda alléén mag men het niet laten
aankomen. Ieder onzer moet medewer
ken volgens zijn krachten en naar ge
lang de tijdsomstandigheden vorderen.
En daarom is het in deze dagen
plicht voor plaatsing op de kiezerslijst
te zorgen. Men wachte daarmede niet
tot later, men doe het direct. Men wach
te niet totdat een propagandist komt,
maar doe het uit eigen beweging. Indien
wij reeds dit jaar voor een aanvulling
van rechtsche kiezers zorgen, zullen wij
19113 hoopvoller tegemoet gaan.
Er zijn nog weinig dagen over voor
aangifte der kiezers. Tot en met 15
Februari heeft inen gelegenheid. Waar
zooveel categoriën kiezers zijn, is plaat
sing op de lijst zoo n groote moeilijk
heid niet. Allicht kan men uit de een of
andere hoofde het kiesrecht verwerven.*)
Den belastingschuldigen drukken wij
op het hartBetaal tijdig uwe be
lasting. Gij hebt deze maand daarvoor
den tijd en verliest uw kiesrecht als gij
esiet tijdig aan Uwe verplichtingen vol
doet.
Nu wij over dit onderwerp schrijven,
moeten wij ten slotte de aandacht' vesti
gen op een punt, dat er nauw verband
metis houdt. Wij bedoelen jjl. het lid
maatschap der Katholieke Kiesvereeni
ging.
Op de laatste jaarvergadering onzer
kiesvereeniging is gebleken, dat de kas
er zeer slecht voorstaat. Maar tevens
kwam aan den dag, dat zoo weinigen
lid der Katholieke Kiesvereeniging wa
ren.
Dit moet beter worden. Zonder geld
is een verkiezingscampagne niet te win
nen en dit geld moet worden gevonden
uit contributies der leden. Doch boven
dien gaat er kracht uit van een kies
vereeniging, die het overgroote deel der
Katholieken omvat. De belangstelling in
het politieke leven die zoo -dringend
noodig is wordt aangewakkerd en
vergroot en daarom achten wij het lid
maatschap der Katholieke Kiesvereeni
ging voor iederen Katholieken kiezer,
en voor hen niet alleen, maar voor al-
1 e Katholieken een dringenden
e i s c h.
Op deze zaken wenschten ,wii waar
aanleiding van den uitslag te Hilversum
te wijzen, omdat Hilversum ons een
wenk geeft, waarop wij verplicht zijn
acht te slaan.
De Jonge Garde houdt vanaf Zondag
tot en met Woensdag in het Bondsge-
bouw aan het Ranenburg zitting om alle
gewenschte inlichtingen te verstrekken.
Men vindt in een advertentie in dit blad
verdere bijzonderheden vermeld.
Dat is nog al glad.
Naar aanleiding van den uitslag der
verkiezingen voor de Tweede Kamer in
het district Hilversum, schrijft de „Ne-
aerianöer" o.m.-
Al hebben de Christelijk-Histori-
schen geen eigen man in de Kamer
kunnen brengen, zij hebben toch allen
rede om zich niet te beklagen over
hun deelnemen aan den strijd onder
eigen vlag.
Duidelijk toch is uit deze stemming
gebleken, dat niet de anti-revolutionai
ren, maar de Christelijk-Historischen,
na de Roomsch-Katholieken den groot
sten invloed oefenen. Hadden zij zich
bij de herstemming van medewerking
onthouden iets wat wij echter niet
zouden hebben willen aanbevelen
dan ware niet de heer Rutgers, maar
de lieer De Jong gekozen geworden.
Ja, dat is nog al glad.
Als de Katholieken en de Anti-revo
lutionairen niet opkomen voor candida-
ten van.de Christelijk-Historische Staats
partij, zou de laatste waarschijnlijk geen
enkele vertegenwoordiger in de Regee-
ringslichamen hebben. En zou Dr. De
Visser geen afgevaardigde voor Leiden
zijn!
't Is te hopen, dat de ChristelijkHisto--
rischen het stemmen op den Christelijk
candidaat blijven beschouwen als iets,
wat vanzelf spreekt.
Dat ook zij het samenwerken der
Christelijke partijen mogen beschouwen
als een „gebiedende eisch der omstan
digheden gelijk eenige dagen geleden
de nieuwe hoofdredacteur van „De Tijd"
als zijn vaste overtuiging neerschreef,
„dat tegenover de gevaren, welke het
christelijk volksdeel, zoowel van den
kant van het liberalisme als van het
socialisme bedreigen, een samengaan met
de geloovige Protestantsche partijen
(Anti revolutionairen en Christelijk-His
torischen) een gebiedende eisch der om-
standigheden is,
ALUdulbuN OVERZICHT.
Het is er dan van gekomen, dat door
het reeds dadelijk opkomende linksche
geharrewar
de DuitNche Rijksdag,
waarin de linksche partijen met zooveel
aplomb beweren de meerderheid te heb
ben, door een centrumsman zal moeten
voorgezeten worden. Gister toch is als
voorzitter gekozen Spahn van het cen
trum met 196 van de 384 stemmen na
herstemming met Bebel op wien de ge
zamenlijke broeders 175 stemmen had
den uitgebracht. Als eerste onder-voor
zitter werd vervolgens gekozen de So
ciaal-democraat Scheidemann met 188
stemmen en met 274 de nationaal-libe-
raal Paasche als tweede ondervoorzitter.
Verwonderlijk is waar eerst de cen
trumsman tegen den socialist verkozen
werd, daarna de socialist bij eerste
stemming werd verkozen. Men acht dit
taktiek van de nah-l(beralen, die da^rdpof
hopen Spahn tot niet aannemen van
den post te nopen. Het gerucht gaat
immers dat het centrum en conservatie
ven zouden verklaard hebben niet met
efen socialist in het bureau zitting te
willen nemen.
Hoe het ook zij, een presidium is er
en het spel kan een aanvang nemen, al
heel spoedig met de behandeling eener
interpellatie van de vooruitstrevende
volkspartijIs de rijkskanselier bereid,
met het oog op de heerschende duurte
en de bestaande schaarschte aan vee
voeder, alsmede met het oog op de
zware schade, die den veehouders boven
dien door het mond- en klauwzeer wordt
toegebracht: le. het recht op de aard
appels, dat den 15 dezer in werking
treedt en 2e. het recht op mais en gerst
voor veevoeder te laten vallen?
Men verwacht dat deze interpellatie
tot levendige debatten aanleiding zal ge
ven.
Men is het er nog steeds niet over
eens wat
Haldane in Duitschland.
is komen do n Of choon beweerd wordt
dat hij voor particuliere aangelegenhe
den in Berlijn is, vertrouwt .men toch de
verschillende samensprekingen en de
maaltijden bij den keizer met de auto
riteiten der oorlogsministeries niet.
Het „-Berk Tageblatt" weet er iets
anders van mee te deelen.
Sinds lang zijn van Engelsche zijde
pogingen aangewend om een verbetering
in de betrekkingen tusschen Duitschland
en Engeland tot stand te brengen. In
dien tijd moet de keizer hebben gezegd:
„De Engelschen zouden de zaken ge-
lieei ailUtn-g-brrr -CnuuwiU, indien nun ini--
nisters zich eens de moeite gaven ons
zelf te bezoeken. De man, dien wij daar
voor het meest geschikt achten, is mijn
vriend Haldane".
Deze uitlating werd naar Londen over
gebracht en heeft tot de zending van
Haldane geleid. Maar lord Haldane
heeft niet alleen de opdracht, vriend
schappelijke verzekeringen te geven.
Want men heeft in Engeland ingezien,
dat na alles, xvat vooraf is gegaan, een
betere verhouding tot Duitschland alleen
op den grondslag van praktische afspra
ken voorbereid kan worden. Lord Hal
dane is veeleer gemachtigd hier een
nieuwe regeling in te Jeiden van de
grenskwesties in Afrika.
Een nieuwe regeling van grens
kwesties N natuurlijk een zeer rekbaar
begrip en gedurende het verloop van de
besprekingen zal men wel eerst kunnen
zien hoever men zal kunnen gaan. Het
is zeer goed mogelijk, dat daarbij de
kwestie van een afstaan van de Wal-
visch-baai aan Duitschland een rol zal
spelen.
Een feit is het, dat Frankrijk en Rus
land op de hoogte gehouden worden van
de reis van Haldane en wat er verder
aan vast zit.
In Italië
wenscht men, naar de „Gazetta del Po-
polo" verklaart, zoo snel mogelijk een
einde gemaakt te zien aan den oorlog.
Men is van meening dat de tot nu
toe gevolgde wijze van oorlog voeren,
zoowel voor de troepen als voor de
openbare meening vermoeiend is.
Het blad zegt verder, dat generaal Ca-
neva met goedkeuring van de regeering
een plan heeft uitgewerkt, dat geheel
afwijkt van datgene, wat tot nog toe
is gevolgd welk laatste hierop neer
kwam, dat men de aanvallen der Turken
op de Italiaansche versterkingen-afsloeg,
zonder uit het aftrekken van den vijand
voordeel te trekken.
Het blad spreekt verder de meening
uit, dat de positie van het Italiaansche
kabinet niet meer zoo hecht is, niet om
dat het kabinet niet meer op zijn meer
derheid zou kunnen rekenen, maar omdat
zijn aanhangers 't onderling oneens zijn
over de vraag, op welke wijze de oorlog
moet worden voortgezet Onder deze om
standigheden is het niet onmogelijk, dat de
regeering een uitweg tracht te vinden
door een beslissende militaire actie in
Tripoli, en men spreekt van het uitzen
den van nieuwe groote versterkingen
naar h'et oorlogstooneel, naar het heet,
ten getale van 30.000 man. Tevens
spreekt men van een actie van de vloot
in de Aegeïsche Zee.
In alle geval moet men aannemen,
dat het kabinet, niettegenstaande de
heerschende politieke stemming, al het
mogelijke zal doen om den oorlog tot
£eu sgpedig siode brengen, L t
De „Avantiverneemt uit Venetic, dat
alle regimenten c!v r van den minister
van oorlog telegrafisch last hebben ont
vangen, om nieuwe versterkingen voor
Afrika in gereedheid te brengen.
Aan hetzelfde blad wordt uit Rome
gemeld, dat in de gedachtenwisselingen,
die daar tusschen generaal Caneva en de
regeering gevoerd zijn, besloten is, om
nog een legercorps naar het oorlogster
rein te zenden.
GEMENGD.
Officieus worden te München de door
den correspondent van de Frankf. Zeitung
verspreide geruchten over een op han
den zijnde verandering in het regentschap
gelogenstraft
Van alle kanten komt bevestiging, dat
baron liertling, een clericaal-conservatief
ministerie zal vormen. Hij is gisteren
avond naar Munch en vertrokken.
Uit Oldenburg wordt gemeld: In
de vergadering van den Landdag is een
voorstel van de vooruitstrevende volkspar
tij tot herziening van de gemeentewet,
volgens welk voorstel aan alle vrouwen
boven de 24 jaar het actieve gemeente
kiesrecht verleend zal worden, aangeno
men met 22 tegen 19 stemmen. De re
geering was tegen het voorstel.
Uit Buenos-Ay res wordt d.d. giste
ren geseind, dat het congres een wetsont
werp heeft aangenomen, dat den stem
plicht voor alle burgers invoert..
D.d. gisteren wordt uit Washington
geseind, dat de regeering der Unie aan
haar vertegenwoordiger te Mexico me
degedeeld heeft, dat de mobilisatie harer
troepen aan de grens niet beteekent, dat
zij voornemens is tusschenbeide te ko-
uien. 2Mj Hmiaall, dal Ue Veiecnigüc Sta-
ten in Mexico geen andere belangen heb
ben dan die betreffende de bescherming
van het leven en de eigendommen der
Amerikanen.
Nadat de beschermende mogendhe
den in antwoord op de door de Porte ge
dane stappen verklaard hebben dat zij
geen schending van den status quo van
Kreta zouden dulden, is de Porte, naar
het Wiener Korr.-Bur. verneemt, bevre
digd en over het Kretenzer vraagstuk niet
meer verontrust.
Het bestuur van den Bond van
mijnwerkers in België heeft de cijfers van
het referendum over een algemeene sta
king op 1 Maart bekend gemaakt. Vóór
de staking hebben zich verklaard 9872
stemmen, tegen 1323.
Het noodweer beteekent voor Por
tugal een volslagen ramp. Taag eii Douro
zijn overa! buiten hun oevers getreden en
de waterstand steeg hooger dan ooit is
aangeteekend. De regeering zendt booten
met. brood en stokvisch naar hen, die
door het water zijn ingesloten, te Santa-
rem. Bovendien hebben de storm en de
regens over het gansche land enorme
schade aan de veldgewassen aangericht.
De Taag sleept lijken zeewaarts; vijftien
lichterschepen zijn op de Taag vergaan.
Het spoorwegverkeer is bijna geheel ge
staakt, telegrafische en telefonische ver
bindingen met het platteland zijn totaal
verbroken. Er zijn veel dooden en ge
wonden het stormt aanhoudend.
Een brand heeft het Grieksche
dorp Panidon bij Rodario in de asch ge
legd. Het dorp telde 300 huizen.
Gistermorgen is op het eiland Gua
deloupe een Jjevige aardschok gevoeld;
er is echter geen schade aangericht
Een brand heeft groote magazijnen
van timmerwerkplaatsen vernield. De
schade is aanzienlijk.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot lid
voorzitter van de commissie belast met
de directie der Weduwen- en Weczenkas
voor de officieren van de Landmacht, de
gepens. luit.-generaal W. Cool
Auteursrecht.
Gisteren is bij de Tweede Kamer in
gediend het lang verwachte ontwerp van
eene nieuwe auteurswet.
liet nieuwe pantserschip.
Een wetsontwerp is ingediend tot ver
hooging van de Marinebegrooting voor
1912, als uitvloeisel van de bekende
overwegingen bij de behandeling van
genoemde begrooting, wat betreft tie
aanbouw van een pantserschip voor den
algemeenen dienst, dat door den minister
urgent werd geacht
Zondagsdienst van de Politie.
De Aiiiaicidfuusohe ponue - agenten
Tj. Bakker, oud-Gereformeerd, J. Hin-
loopen, Ned. Hervormd, J. A. J. Horst,
Roomsch-Katholiek, .en G. Smid, Gere
formeerd (leden van den Algemeenen
Politiebond), hebben aan alle leden van
den gemeenteraad, die geacht worden
tot de rechtsche partijen te behooren,
een brief gericht, waarin zij inwilliging
verzoeken van het verzoek van hun bond
om bij de politie het drieploegenstelsel
in te voeren, opdat zij in de gelegenheid
zullen zijn, met hun gezin den Zondag
te heiligen.
KORTE KROMEK.
In de gisternamiddag gehouden
vergadering van de Amsterdamsche Vèr-
eeniging van werkgevers in het electro-
technisch bedrijf is medegedeeld, dat
naar aanleiding van een door de patroons
tot de gezellen gerichten brief, een 30-
tal stakende electriciens zich voor her
vatting van den arbeid heeft aangenr ld.
In den foyer van den schouwburg
te Maastricht had Donderdagavond eene
conferentie plaats over het houden van
een Nederlandscb-ReVrche tentoonstel
ling in 1915 te Maastricht.
De voor Mei aangekondigde verga
dering van de Hollandsch-Belgische
commissie te Brussel is tot het einde van
Juni verdaagd.
De glazenwassch e re- sta Ving te 's-
Gravenhage is nu geëindigd. Na een tien
tal weken hebben de stakers hun eisch
om twee ontslapen wp-'-'ieden weer in
dienst te nemen opgegeven.
EEIDEN, 10 Februari.
Zita-Vereen iging.
Gisterenavond hield de Zitaveree-
niging alhier hare jaarvergadering. De
geestelijke adviseur de Weleerw. Pater
Bouters; nam, wegens heeschheid van de
presidente mej. C. Gubbi 't voorzitter
schap waar. Uit het jaarverslag van de
secretaresse mej. A. Balet bleek, dat
de vereeniging steeds meer en meer in
bloei toeneemt. Ongeveer 200 meisjes
(meest dienstboden) maken van de ver
eeniging gebruik, met de afdeeling win
keljuffrouwen gaat het minder naar
wensch. De vereeniging bezit op het
oogenblik 25 correspondenten. Het ge
bouw heeft clit jaar door, verbouwing
een groote verbetering ondergaan, meer
dere pensionnaires kunnen nu plaats vin
den. In 't geheel werd dit jaar 1755
nachtverblijven verstrekt. Nog is voor
de som van f 2000 naast het veretni-
gingsgebouw een ander gebouw aange
kocht,
Het liefdewerk oud-papier bracht
f378.32 op. Ook de bibliotheek heeft
een belangrijke uitbreiding ondergaan.
Wat het gedrag der meisjes aangaat,
geeft dit reden tot tevredenheid.
Uit het jaarverslag» van de perni ;g-
meesteress-e bleek dat de uitgaven be
droegen f7083.14Vo, en de inkomsten
f 6881.181/2- Er was dus een batig sal
do van f201.66. Het aclL, bedraagt
f 31902.71, het passief f16300.
Pater Bouters bracht daarop 'n woord
van hulde aan mej. C. Gubbi, welke als
presidente moest aftreden, en niet m er
herkiesbaar was, ook had zij haar ontslag
ingediend als lid der vereen 'ug. Aan
de scheidende presidente werd een bloe
menhulde aangeboden, en zij werd onder
de eereleden der vereeniging aangenomen.
Spr. memoreert daarop in T kort het wel
en wee der vereeniging in de afgeloopen
vier jaar. 8 Februari 19U8 is de vereeni
ging opgericht en van hare oprichting af
mocht zij stéeds zich in veder bela g-
stelüng verheugen, na anderhalf jaar kon
reeds een eigen gebouw worden aange
kocht. Spr. had dit jaar gaarne een kook
en huishoudschool opgericht willen zien,
andere dingen waren echter meer nood-
zak Tjk, bijv. de verbouwing, weike
f 4000 kostte. Door deze verbouwing
kan thans aan 40 meisjes nachtver
blijf worden verstrekt. Spr. hoopt dat de
correspondenten in de buitengemeen*en
aan de vereeniging zooveel mogelijk fi-
nanciëelen steun zullen bezorgen.
Bij de bestuursverkiezing werd tot
presidente gekozen Mej. Schmier, vice-
presidente, als 2e secretaresse werd her
kozen mej. B. Timmermann, tot vice-
presidente werd gekozen mevr. Sanders-
van Wensen. Mevr. v. d. Velde, die eerst
door de vergadering bij stemming als pre
sidente was aangewezen, had wegens
hoogen leeftijd bedankt,
