Kiezerslijst.
Uit de Pers.
Lieïde en haat.
Ingezonden Mededeelingen.
IMmvtin&elii/V
Tweede Blad, behoorende
bij De Leidsche Courant van
Woensdag 7 Febr. no. 708.
Van 1 tot en met 14 Februari gelegen
heid tot aangifte voor de kiezerslijst.
Vóór 20 Februari kennisgeving aan de
belastingschuldigen, die nog niet betaald
hebben, door den Rijksontvanger.
1 Maart laatste betaaldag der belasting.
23 Maart ter visie ligging en verkrijg-
üaarstelüng der voorloopige kiezerslijst
Cn bijbehoorende lijsten.
23 Maart tot en met 15 April gelegen
heid tot reclame.
Tot 21 April: ter visieligging en ver-
krijgbaarstelling der reclames.
Vóór 15 Mei: definitieve vaststelling
i£er kiezerslijst.
We zullen dit lijstje nu en dan af
drukken. Aanzien doet gedenken.
De duurte iu de Eerste Kamer.
Onzen lezers is bekend, dat de Eerste
Kamer met vrij groo-te meerderheid haar
goedkeuring heett onthouden aan het ge
ven van een toeslag wegens de duurte
aan werklieden en lagere ambtenaren in
Rijksdienst.
Na onze breede artikelen in vroegere
nummers, zegt de (A. R.) Rotterdam-
in e r, behoeven wij niet uite-en te zetten,
waarom wij deze beslissing levendig be
treuren. In menig gezin, dat moeilijke da
gen heeft doorgemaakt, zal zij droefheid
brengen en wij vreezen, dat bedenkelij
ke beginselen tot dit besluit hebben ge
leid.
riierover thans niet meer. Drie punten
roeren wij slechts even aan.
In de eerste plaats is merkwaardig
de eensgezindheid waarmee de groote
liberale pers den voorgestelden maatre
gel hekelde en haar onverholen blijd
schap over de verwerping uitte. Drie oud-
ministers van een vrijzinnig Kabinet ont
hielden dan^ook in de Eerste Kamer
hun stem aan de voordracht. Er bestaat
alleszins reden om te vermoeden dat een
linksch ministerie dezen maatregel niet
zou hebben voorgedragen.
Wijders was betrern enswaardig de be-
leeaigeride toespeling die de oud-minister
Kraus zich veroorloofde, waarin bedekte-
lijk werd aangegeven dat de geheele zaak
«iechts een paradevertooning der Regee
ring was en deze in haar hart liever ver
werping wilde.
net schijnt langzamerhand mode te
worden bij tegenstanders van sociale
wdAiiugemi dij mm, iuc ,iui menwi
verklaren, de meest onedele bedoelingen
te veronderstellen. Concuirentic met de
socialisten, vrees voor de kiezers, enz.
enz. ligt den heeren in den monü bestor
ven. Dat moet ophouden en het verheugt
ons dat Minister HeemskerK tegenov
dit grievend verwijt flink van zich afbeet.
cn eindelijk is het niet juist om uit den
gang va.i zaken bij dit ontwerp reeds
sombere profetieën over 't lot der sociale
wetgevingfin de Eerste Kamer af te'lei
den. Deze maatregel nam een vrij ex-
ceptioneeie positie in en niet zonder meer
mag haar afstemming vrees doen koeste
ren over de totstandkoming van verze
keringswetten en andere sociale maaire-
gciezi.
Het Centrum schrijft:
Het duurteweije is door de Eerste Ka
nier bij zeer gemengde stemming verwer
pen. Veel zal daartoe hebben bijgedra
gen de omstandigheid, dat de duurte niet
zoo hoog en algemeen is geworden, als
eenige maanden geleden werd gevreesd,
cn voor verschillende artikelen weder
eenige verlaging is ingetreden. Ware het
ontwerp vroeger behandeld, het zou meer
kans op aanneming hebben gehad. Ver
schillende werkgevers hebben toen aan
hun personeel een extra toelage toegi
kend, en van den Staat mochl als werk
gever hetzelfde worden verwacht. De
langzaamheid, waarmede deze „patroon"
zijn besluiten kan ten uitvoer brengen,
FEUILLETON.
ROMAN UIT WESTFALEN.
56)
Als je meent, dat het er niet af kan,
zal ik mij er bij neerleggen. Ik ga spoedig
naar Heidehoeve toe en doe alsof het
kind mij niets aangaat."
„Doe dat; het is voor ons in de ge
geven omstandigheden het berte. En uan
wil Ik j.e nog iets anders zeggenwe
moeten in onze herberg meer v r henen.
Je moet met de bezoekers praten en wat
vriendelijker tegenover hen zijn. Spreek
plat-Duitsch, dat is beier. Geld verdienen
is de hoofdzaak."
Zij lachte onwillekeurig, omdat beider
gedachten zoo met elkaar overeenkwa
men. O, zij voelde weder moed. De trot-
sche heerboer van den Schoutenhof zou
niet zegevieren
Hedwig begaf zich op weg naar de
Seiwoning. Karei moest vandaag thuis
•Mijven, omdat h.j de li rg toch niet
alleen kon i«ucu, zoou<*t uc bw^v-civvfa ecu
is liet dat..ctje ten ve.. e geweest.
Natuurlijk waren er ook andere, meer
„principieele" bezwaren. Er zou een ge
vaarlijk precedent worden gesteld enz.
Men behoeft voor die bezwaren niet
blind te zijn, om toch van deze verwer
ping geen aangenamen indruk te krijgen.
Er zijn nu ongetwijfeld veel teleurgestel-
den en in menig geval kan het wegvallen
van het „buitenkansje" zelfs pijnlijk ge
voeld worden. Een paar tientjes is een
bedrag van betcekenis in een schraal
huishouden, cn de duurte moge dan niet
zóó erg geweest zijn, of nóg zijn, ais ge
vreesd werd, geheel wegcijferen kan men
haar toch niet. Wie weet bovendien, of
in de duurste weken niet hier of daar een
achterstand in de huishoudelijke reke
ning is ontstaan, welke men hoopte in te
halen door het verwachte exiraatje.
Dat het overigens bij een uitzonde
ring had moeten blijven en de uitkee-
ring in de practijk tot moeilijkheden had
kunnen leiden, valt niet te ontkennen.
Maar er was overdrijving aan den kant
der bestrijders en met name was liet op
treden van den Unië-liberalen ex-minister
Kraus verre van gelukkig.
De behandeling dezer voordracht heeft
inmiddels eens weer de aandacht geves
tigd op de loonquaestie. Het was reeds
gebleken, dat er nog al te veel loonen zijn
die geen duurderen tijd kunnen velen,
zoodat het huishoudelijk budget uit zijn
evenwicht dreigt te geraken, wanneer
geen extraatje hulp komt verleenen. Op
zulke extraatjes kan echter niet gerekend
worden. Ze behooren trouwens, zooals
ook in de Eerste Kamer werd te kennen
gegeven, geen factor te zijn, bij de bepa
ling van het loon.
Beter en meer normaal dan elke toe
slag is een inkomen, dat geen toeslag
behoeft, anders gezegd, dat niet alleen
voor het strikt noodzakelijke toereikend
is.
In de „Nederlander" lezen we:
De Eerste Kamer heeft de voorstel
len der Regeering om aan eenige catego
rieën van Rijksambtenaren, hen nL die
een inkomen van minder dan f 1000 per
jaar genieten, een bijzonderen toeslag te
geven in verband met de stijging der
prijzen van levensmiddelen, verworpen.
Ongetwijfeld is deze beslissing een te
leurstelling, niet alleen voor de ambtena
ren die misschien reeds op het ontvan
gen van een dergelijk douceur hadden
gerekend, maar ook voor de regeering,
die zich, door zekere op zich zelf lof
waardige goedhartigheid daartoe genoopt
heeft laten verleiden tot het doen van
voorstellen, die den toets der redelijkheid
van het gezond verstand, en van de bil
lijkheid niet konden doorstaan.
Immers, is er werkelijk een noodstand
tengevolge van duurte der ievensmidde-
dit werri-oa~
betwijfeld, in de Eerste Kamer met zeer
aannemelijke argumenten bestreden
dan worden niet alleen de ambtenaren
met een inkomen van f 1000 of minder,
maar zeer veie, zoo niet alle anderen,
daardoor getroffen.
En niet alleen ambtenaren, maar ook
de arbeiders in particulieren dienst, de
winkeliers, al degenen, die voor hun deel
in de belastingen bijdragen, de belas
tingen waaruit moet worden geput indien
de Regeering haar goedhartigheid aan
sommigen demonstreeren wil. Terwijl
men dus aan de eene zijde een daad van
hulpvaardigheid poogde te doen, zou aan
de andere zijde een schromelijke onbil
lijkheid worden geschapen jegens hen,
die niet het geluk hebben in vasten Rijks
dienst te zijn. Want dit houde men wel
In het oog de ambtenaren kunnen
beter, dan anderen in staat worden ge>-
acht de toevallig en tijdelijk drukkende
omstandigheden van wat verhoogde prij
zen, te trotseeren; hun positie, hun loon
en hun toekomst zijn verzekerd. Daarin
moeten zij een equivalent vinden voor
het gemis van buitengewone meevallertjes
die een particulier patroon zijn arbeiders
nog wel eens kan verschaffen.
De Eerste Kamer heeft, beter dan de
Tweede, begrepen dat men zich in deze
moet wachten voor den eersten stap, en
heeft den moed gehad, om tegen den
haar bevrienden Minister in, zijn voor
stellen af te steramen.
gesloten deur zouden vinden.
Zij liep zeer snel. De koude was wel
een beetje minder dan op de voorafgaan
de dagen, maar de vale wolken schudden
wederom de sneeuwvlokejs uit, die op
haar kleederen mooie ijskristallen vorm
den en in haar oogen en gelaat sloegen.
De jonge vrouw trok den warmen omslag
doek steviger om den hals en ging verder.
Zij moest 'n omweg maken, omdat zij
over de hekken en eiken stammen, die
Dirk gelegd had, niet wilde klauteren.
Maar haar gedachten dwaalden wel daar
heen; plannen doken op voor haar geest.
De boeren van den Brink waien zelf niet
tevreden, en konden onmogelijk instem
men met het feit, dat de volgens men
schen heugenis gebruikte weg naar het
overzetveer aan de Ems thans voor hen
onbruikbaar was gemaakt
Maar zij zou wel oiie in het vuur gieten
Als de boeren maar tegen Dirk Twee
huis in verzet kwamen, had zij al veel
bereikt.
Daar lag de Schoutenhof. De weg
naar „Heiuehoeve" voerde er langs
't Was dezelfde weg, die zij eveneens
gegaan was, Zondag voor Dirk's trouw
dag, met woesten haat tegen hem in de
ziet maar ook strijdend met het leven.
Want als zij hid g wat Zij toen
wiiue doen, Was haai maar écu toe
Voor de Regeering is het afstemmen
dezer voorstellen ongetwijfeld een onaan
gename tegenvaller. Maar een bewinds
man mag nu eenmaal het hart niet laten
zegenvieren over het verstand; de Eerste
Kamer heeft begrepen, dat een politiek
collega dit evenmin mag doen.
Het gebeurde moge een les zijn voor
de toekomst; niemand kan zich voortaan
beriepen op „opgewekte verwachtin
gen."
Het Vaderland herinnert aan het
spreekwoord, waarin iets voorkomt van
de mug uitzuigen en den kemel doorzwel
gen.
Toen het voorstel eenmaal was inge
diend, kon, volgens dit blad, niet meer
teruggetreden worden
De zaak was nu weder een stadium
verder gekomen. Zij, voor wie de voorge
stelde hulp was bestemd de kleine luy-
den cn mininiurnlijders in de ambtenaars
wereld waren begrijpelijkerwijze reeds
op den toeslag gaan rekenen. Men on
derscheidt in dé kringen der belasting-
kommiezen, veldwachters, postboden en
wegwerkers, niet zoo logisch en denkt
niet zoo zuiver staatsrechtelijk als de
Senaat. Nu de hooge regeering, de chef
van hen allen, het toeslagvoorst el had in
gediend, nu de Tweede Kamer het had
aangenomen, nu zou de Eerste zoo ver
wachtten zij het ook wet doen."
Vrijzinnig-* Democratische
verwaandheid.
In het Centrum schrijft X. de vol
gende lezenswaardige beschouwing:
Op de jongste Staatsbegrooting werd
een post gebracht, om daaruit te subsi-
dieeren Bureaux voor rechtshulp aan min
en onvermogenden. Dergelijke Bureaux
beslaan hier te iande reeds gedurende
een lange reeks van jaren en werken
voortreffelijk. Wij herinneren hier
slechts, naast vele andere, aan die van
de vereeniging van den H. Vincentius
a Paulo Door Mr. Kooien werd zulks
in December 1.1. iu de Tweede Kamer
helder en breedvoerig uiteen gezet.
Thans lezen we in de „Sociale Kro
niek" van Mr. Tasman de verrassende
mededee.ing: „Het Centraal Bureauvoor
Sociale Adviezen te Amsterdam zal waar
schijn lijk de eerste zijn, die uit dit be
drag subsidie zal ontvangen". We ver
nemen dan verder, dat genoemd Cen
traal Bureau deze aangelegenheid rui
mer zal opvatten, dat een speciale com
missie voor het geheele land zal wor
den ingesteld, met het oog op deze
werkzaamheden, en dat aldus uitzicht ge
opend wordt op „waarlijk vruchtdragen-
den arbeid".
Hier heeft men nu weder een treffend
staaltje van vrijzinnig-democratische ver
waaudhrid en hooghartigheid. De waar
lijk vruchtdragende arbeid, die door tal
ifr» hniira.C_ en Phrinfnl ijlr,
gingen gedurende tal van jaren, reeds
verricht is, wordt eenvoudig genegeerd.
Nu pas zal err iets gaan gebeuren,
nu zij de zaak gaan aanpakken, zij, de
vrijzinnig-democraten, die tevens mis
schien hierin eea doeltreffend middel
zien, om ui verschillende piaatsen filia
len te vesiigen van het Vrijzinryg-Demo-
eralisch Hoofdkantoor.
Bedenkt men hierbij nu nog, dat de
bestaande vereenigingen al die jaren
werkten zonder eenige bijdrage uit
's Rijks kas, en dat het Centraal Bureau
voor Sociale Adviezen op dit terrein tot
heden absoluut niets praesteerde, en pas
tot handelen besloot, nadat"Rijkssubsidie
was toegezegd, dan wordt dit arrogant
optreden niet slechts ergerlijk, maar ook
belachelijk.
Niet kwaad zoude het daarom wezen
indien onder de subsidie voorwaarden
deze we.d opgenomen, dat men eerst
eenige jaren zelf getoond moet hebben,
uit eigen kracht vruchtri-arenden arbeid
te ku, n n p a^stecren, gelijk andere ver
eenigingen, bewezen hebben, dat moge
lijk is. Wellicht zouden daardoor ook
de Vrijzinnigdemocraten gebracht- wor
den tot eenige bescheidenheid, voorzoo
ver althans zij voor die eigenschap vat
baar zijn.
Hoed en pet tegen bef en kalot.
Het Februari-nummer van De Gids
bevat een merkwaardig fel anti-clericaal
stuk van Dr. Colenbrander.
vlucht overgeblevende Ems. Zoo was
het toen geweest
O. sinds haar huwelijk was >f
standiger geworden. Kavel had nL. voor
niemendal de wereld ieeren kennen. Hij
was versiandig en overlegde. Hij zeide:
slechts dwazen denken aan zuike ge
vaarlijke dingen als brandstichting. Ver
standige menschen kunnen waditen, een
maal toch komen zij aan de beurt.
leen ratelen op den weg voor haai en
een oorverdooyead zweepgeklap deden
Hedwig d.cnt naar de witte heg uitwijken
en zij keek niet naar het voeriuig, dut naar
passeerde. Maar toen zag zij Dirk er op
zitten, en zag dat een hoonende ladi
van leedvermaak zich in zijn mondhoe
ken piooide.
Hij inocht lachen, de dwaze vent!
Zij ademde evenwel verlicht, ais het
met hout beladen voertuig voorbij was
gereden. Spoedig was zij aan de wit be
sneeuwde heide.
Dirk Tweehuis hield de paarden
in. Het lachje verdween van zijn gelaat
en hij was weer even brommerig ais voor
heen.
Erg vroolijk was hij in den laatsten
tijd niet. Zijn vrouw was buitenge
woon korzelig en opvliegendzij was
ziek.I jk en m a :te hem en anderen op
deu hoi wet ie* «.ti Zm.af. i Kj had er niets
(588)
Vi Ki loTus f1,50 1At- Kilo bus fOAQ'k
v2 ,r..o.6ö vto y..otiö
Tusschea de regelen van iedere blad
zijde, zoo schrijft de (A. R.) Rotter
dammer, leest men Gambetta's woord:
Het clericalisme is dc vijand.
We knippen deze aanhaling uit:
Het is niet waar dat er geen aan
wijsbare scheidslijn zou zijn tusschen
links en rechts en dat althans de so
ciaal-democraten deze naar believen,
met een souvereine minachting voor
burgerlijke „ideologie", zouden kun
nen overspringen. Het verschil tus
schen sociaal-democratie en liberalis
me is minder diep, dan dat tusschen
liberalisme en clericalisme. Wij heb
ben ons die verwantschap niet te scha
men, wij hebben er onze glorie in te
zoeken
De politieke overzichtschrijver van de
deftige Gids alzoo draagt glorie op
zijn verwantschap met Mr. Troelstra en
-de-
En om te doen zieu dat die glorie
maar niet een ijdel woord is dringt hij
met warmte aan op een samenwerking
van alle schakeeringen der vrijzinnig
heid met het socialisme.
Eea eigenaardige beeldspraak wordt
daartoe door hem gebezigd. Aldus be
sluit hij zijne dringende vermaning:
„Moeten de gevaren eerst nog
tastbaarder vorm hebben aan
genomen, eer hoed en pet het
verbond zullen sluiten tegen
bef en kalot?"
Hoed eu pet, hoog en laag. vooruit
strevend en hehoudend alles moet
vereend op+rekken om aan de heerschap
pij der rechts die partijen een einde te
maken.
Hoe herinnert deze beeldspraak aan
het woord van Cort van der Linden, die
in ziju Richting en beleid der li
berale partij aldus het doopceel van
het liberalisme licht: „De liberale partij
op het vaste land van Eurom is voortge
komen uit de Fransche-revolutie".
Een der rauwe in de Fransche
revolutie was het: A bas la calotte!
Neermetde kalotl
En de deftige naneef van den cer-
biedwaardigen Gids herhaalt in 1912
die leuze'
tegen, dat Jeanne z.cii ontzag en iu achl
nam, maar als dat zoo door ging zou hij
er nog een meid bij moeten nemen. En
er was al vreemd volk genoeg op den
hof. Zijn vader bromde erover eu zeide:
„Wij hebben ons anders moeien behel
pen, je optreden en je werk bevalt mij
niet."
Er kwam voorts iets anders bij. Jeanne
gunde hem geen genoegen, waaraan zij
zelf .niet kon deelnemen. Kwam h.j Zon
dags later uit de kerk terug, zette zij een
ontevreden gezicht, maa.rie hatelijke toe
spelingen en mepperde, zoodot het bloed
hem naar hefehooȟ steeg. Zij telde zijn
geld na en controleerde zijn uitgaven Was
hij tegen een jong meisje vriendelijk,
dan werd zij jaloersch, trok een effen ge
zicht en zweeg urenlang.
Zoo kwam het een bij het andere en
reeds nadat zij vier maanden getrouwd
warm, was hij tot de overtuiging geko
men, dat zij slecht bij elkaar pasten,
en dat dit huwelijk hem geen groot ge
luk had gebracht.
Wat zou hij doen? Hij had af en toe
eene poging gewaagd, zich tegen de lui
men en grillen van zijn vrouw te verzet
ten. Maar in zoo'n geval liet Jeanne zicli
urenlang niet zien, of zij verocizaakte 'n
huiselijk toone?' vuM t i t en ruzie, da.
hij opQ.wouden het Uais wri.et. H.j had
Koloniën.
Spoedige opheffing der afslul-
ting van Malang verwacht.
Men schrijft dd. 31 Dec. jL uit Malang
aan de „Loc."
Primo januari a.s. zal de dienst aan
het quarantaine-station Pogadjiii worden
waargenomen door den inlandschen arts
van Senggoeroeh en wel van Kepandjen
uit, naast de uitoefening van de werk
zaamheden in zijn district
In de derde of vierde weck dierzelfdc
maand zal vermoedelijk volgen de ophef
fing der afsluiting van de aid. Malang.
Voorwaar een goed bericht voor de
belanghebbenden.
Aardbeving.
Uit het Banjoewaugische meldt men
op 26 Dec. aan het „Soer. Hbld.": Vrij
dagmorgen 5 u. 30 min. werden er Iwecv
vnjwei dadelijk op elkaar volgende aard
schokken waargenomen; de eerste circa
twee seconden en tamelijk zacht, do
tweede vijf seconden en nog al spre»
kend, althans 'n stapel gezaagd hout werd
hoorbaar door elkaar gerammeld. Door
den korten duur viel de richting moeilijk
uit te maken. Er vallen zware regens
hier in dc laatste dagen, gq>aard met
hevige onweders.
Sorel opvolger van De Groot?
Johan de Meester noemt in de „Loco
motief" Henri Borel als mogelijk op
volger van prof. De Groot, den arge.rcden
hoogleeraar in het Chineesch te Leiden,
die nu naar "Berlijn is gegaan.
Di telegraafdienst.
De „Locomotief" beweert, dat de toe
stand van den telegraafdienst na de op-
heffiug van den phonogrammendienst ;n
den laatsten tijd in hooge inate onvol
doende is en voor de pers onhoudbaar is
geworden.
Dagen aaneen komen telegrammen tc
laat eu zijn dan waardeloos. De schuld
licht op de kantoren, waar de behande
ling niet deugt Ruim 6 uur hebben tele
grammen van Batavia naar Sema«ang
noodig.
Eskadercommandanten.
Het „out. Nbl."Weet in vrij u.tvoerige
besciiouwing tnede te deelen, dat er
plannen bij den Minister van Marine
bestaan oin aan de Indische marine vlag-
offici .n met den rang van schout-bij-
een (i.«.uan zuiKe voorvallen, uinuat
zij opzien baarden en hij niet krachtig
genoeg was z.jn aanzien te liandhaven.
Daarom liet h.j alics over zijn kant gaan,
ging moppz;_..u en verdrietig aan z.jn ar
beid en hoopte op de toekomst. Als er
eerst maar 'ns een kleine was, zou alles
wel beter worden
Dirk spande zelf de paarden uit, wierp
voer in de ruif cn ging naar de keuken.
„Och, heer, wat duurt alles toch laag
bij jon. H-i' wencvoik was op kioxsiag
in huis!" ontving Jeanne hem. Zij zat
bij het haardvuur eu stond langzaam op
om het middagmaal gereed te zetten.
Dirk at alleen en zwijgend. Na den
maaltijd stak hij zijn korte pi/p aan en
schoof naar het haardvuur toe. Met de
ijzers verplaatste hij de eikenblokken en
legde een bosje dennenhout op den sis
send cn gloed. De vlammen knetteruen
op en sloegen een wolk verstikkende
rook terug, die door de keuken golfde.
Jeanne hoestte en schoof achteruit. Dirk
stoorde _r zich niet aan. Langzamerhand
voelde hij zich behaaglijk bij het warme
vuur. 'IWas waarlijk geen pretje bij zulk
weer in 'iliout te werken. Als de sneeuw
maar weg was, was ook 't grootste
onger. voorbij.
(WJordt vervolgcL)
