Ron A Uit de Pers. Uit de Natuur. BINNENLAND. Cacao LDe beste voor den prijs Tweede Blad, behoorende bij De Le idsche Courant van Zaterdag 20 Jan. no. 693. Een lied per week. No. II uit „D e Leeuwerk". Te land en ter zee. ^oorden van Muziek van jj. P. Heije. J. J. Viotta. Van Mannen ïn oorlog, van Mannen in vree, c Oud Holland, daar mocht je van spreken r E« riep je te Land of riep je ter Zee, '21e bleyen niet in gebreke! bleven niet in gebreke! Dezelfde hand, Greep fiksch genoeg Het zwaard, den roerstok en den ploeg, /"Tot heil van 't lieve Vaderland, Van 't lieve Vaderland, ,£Tot heil van 't lieve Vaderland, Van 't lieve Vaderland. at suf je, jong-Neêrland, wat sluimer je dan? (Waarachtig, 'tis zonde, 'tis schande: - Net of je geen tien haast meer tellen kan jfe water en ook te lande! [Tc water en ook te lande! Kom, sla uw hand, En frisch genoeg, Om zwaard, om roerstok en om ploeg, tfot heil van 't lieve Vaderland, Van 't lieve Vaderland, [Tot heil van 't lieve Vaderland, Van 't lieve Vaderland. Staatspensionneering. De (A. R.) Rotterdammer ver volgt haar beschouwingen over de Staats- penrionneering. Na nog eens gewezen te hebben op de practisdie bezwaren, gaat jKy over tot het beginselbezwaar. Wij zagen, hoe de practische beden kingen tegen de Staatspensionneering talrijke waren. Daar dreigt gevaar, dat tfe invaliditeitsverzekering,-die vóór alles lioodig is, nimmer zal tot stand komen. Daar zijn finaricieele bezwaren van zóó ernstigen aard, dat ze Prof. Treub aan leiding gaven tot de bekende verdeeling van de voorstanders van Staatspension- isecring in tweeërlei groep „De naïeve optimisten, die op financieel gebied alles hoe buitensporig het ook Bij mogelijk achten. Daaronder zijn iweinig of geen beroepspolitici. Deze cate gorie vindt haar grootste contingent cmder de voor deze gelegenheid tot het voor hen gladde ijs der practische poli tiek overgestoken politieke tinnegieters. Dm niet onheusch te worden, onthoud ik mij van nadere aanduiding, waar men ideze het gemakkelijkst bijeen kan vinden. De slinunelingen, die uit de staats pensionneering politiek voordeel hopen te kloppen en die zich zorgvuldig ervan onthouden dc financieele zijde van het probleem mei den noodige 11 ernst onder de oogen te zien, en zoodoende ook zich zeiven bedriegen om het zelf verwijt te ontgaan van bewust bedrog Van anderen." Daar zijn andere practische grieven. jMaar hooger dan deze alle staat het beginselbezwaar, hetwelk ons vooi ver- zeKering, voor verplichte verzekering doet Ijveren, maar van staatspensionneering sifkeerig maakt. Door sommigen wordt naar ons oor- jdeei ten onrechte geloochend, dat tus schen verplichte verzekering en staats pensionneering een diepgaand verschil •tanwezig is. Nauwe principieele verwant schap tusschen die beide wordt door hen «taande gehouden. - Men schenke slechts aandacht aan de grondgedachte, welke beide beheerscht. flJij verzekering wordt alle nadruk gelegd iop de werkzaamheid der gegadigden. Niet losgelaten wordt het beginsel, dat «ij, op wie het risico rust, ook dit risico dragen. Zeker, de Staat treedt hier mee op, legt bij ontstentenis van voldoend De Diamant. De diamant was reeds sinds de oudste tijden bekend in Indic, waar hij dienst jrieed tol het versieren der tempels en af godsbeelden. Ook de Grieken kenden reeds zeer spoedig den diamant. Zij noemden hem „adamas", de ontembare, .wegens de groote hardheid; van dit woord schijnt ook onze naam diamant te komen. De Grieken schatten hem reeds spoedig zeer hoog, en kenden hem ide meest buitengewone eigenschappen ftoe; men dacht zelfs, dat de hardheid ïoover ging, dat als men een diamant Op een aanbeeld met een hamer sloeg, kanbeeld en hamer zouden uit elkaar Springen. Van alle wonderbare eigen schappen, die de Grieken hem toekenden, Schijnt slechts deze zich door alle tijden bewaarheid te hebben„De diamant ver zoent de oneenige echtgenooten". Deze tfcigenschap heeft hij ook thans nog, al- fhans indien 'teen heldere diamant is, Sn hij fraai in goud of platina gevat is. De diamant komt in drie soorten voor: ftmorphe, vaste en kristallens particulier initiatief verplichtingen op, verleent steun, maar daarmee wordt het hoofdkarakter der verzekering niet inge boet Bij tal van aangelegenheden van hoog maatschappelijk belang treedt de Overheid evenzoo op, zonder dat daar om mag worden gezegd, dat de beharti ging van een dergelijk belang nu zuiver een staatszaak is geworden en aan de werkzaamheid van het vrije maatschappe lijke leven is onttrokken. Aan den invloed van die vrije maatschappelijke krachten moet juist bij verzekering groote betee- kenis worden gehecht. Anders is 't bij Staatspension neering. Van verband tusschen premie en uitkeering is hier geen sprake. Daar wordt geen premie betaald. Daar wordt geen enkele verplichting door de gega digden vervuld. L)e Staat voorziet zonder meer in de behoeften, de Staat keert uit op den enkelen grond, dat zekere leeftijd is bereikt Staatspensionneering is niet anders dan verkapte staatsarmenzorg. Geen schoone woorden kunnen dit veranderen. Het baat niet, of men al met pijnlijke nauwkeurigheid gelijk in de Deensche wet en in het Rapport van Mr. Eliink Schuurman geschiedt gewaagt van achtenswaardige oude lie den. Met al die achtenswaaruigheid blijft het niet anders dan bedeeling. Opmerke lijk is hoe Westergaard, de kenner der Deensche sociale instellingen, dan ook in het „Handwörterbuch der Staatswis- senschaften" toegeeft, dat de wet op de staatspensionneering niet anders is dan „eene verruiming van de armenwet". Ook in Nieuw-Zeeland constateerde de oppositie al bij de totstandkoming, dat slechts een „stuk armen wetgeving" werd voorgelegd. Onder een valschen naam alzoo wordt hierdoor armenzorg van staatswege inge voerd, De leugenachtige voorstelling ais- of die benaming foutief zou zijn, wpjl toch ook ambtenaren, hooge en lage, ministers zelfs, dergelijke uitkeering ge nieten en daarin dus niets oneerbaars is gelegen, zal thans geen ingang meer vinden. Immers, zij ontvangen die uitkee ring niet als particuliere burgers, maar wijt zij in loondienst van de Overheid zijn en voor het ontvangen van pensioen ook met belangrijke kortingen op hun tractement genoegen moeten nemen. Demoraliseerende werking nu moet van dergelijk stelsel uitgaan. Het is zoo ge makkelijk, wanneer een enkele gang naar den fiscus voldoende is ter vervulling van behoeften. Het geld ligt klaar, waar om zou men er niet van profiteered? De Staat is er goed voor, en zoo leert de ervaring, nu nog pas in Engeland, vooral in Ierland, dat steeds breedere drommen staalsburgeren zich opmaken om van de bedeeiing te genieten. Het geld ligt klaar, waarom zou men zich dan alleen tot vervulling van de behoef ten van ouden van dagen beperken Daar zijn tal van andere nooden, op wier voorziening men met evenveel recht een beroep op den Staat kan doen. Alle liefde, alle onderling meeleven verdwijnt zoo. Onlangs vertoefden wij op een dorp, waar dc klacht geuit werd, dat een rijk burgerlijk armenbestuur, het welk in de behoeften der armen ge makkelijk kon voorzien, den zegen roofde, dat met innerlijk meedoogen en ont fermen in het lot der minderbedeelden werd meegeleefd. Omgekeerd bestond evenmin toenadering. Het kan niet an ders. Een dergelijke rege.ing móét schei ding brengen. De armen meenen recht tegenover den Staat te hebben op onder stand, de meergegoeden achten hun plicht te hebben vervuld, indien inaar de wettige belasting is betaald. Het gan- sche maatschappelijke leven wordt zoo kil en koud, onldaan van iedere ethische werking. De Hilversumsche Kamerverkiezing Na er op gewezen te hebben, dat de pers zich vóór de candidaatstelling in het district Hilversum zoo druk heeft gemaakt met het bespreken van Candida- ten, vervolgt de driestarschrijver van de „S t a ii d a a r d" Toch was het wel interessant, ineit na me in de liberale pers den zetelhongej' aan 't woord te hooren komen. Dat doel de op stemming maken, door aan het publiek' voor te rekenen, hoe Hilversum De amorphe diamant is ondoorschijnend en glinstert slechts weinig. Men gebruikt hem, in poeder gestampt, tot 't polijsten van edelsteenen. De vaste diamant, boort genaamd, of carbonado, is belangrijk harder; echter kan hij niet gespleten worden. Daar deze wegens geringen glans niet als sieraad gebruikt wordt, eti de prijs dus be.rekke lijk laag is, gebruikt men deze diamant soort veel tot technische doeleinden. De gekristalliseerde diamant slechts is een edelsteen. Men vindt hem in ver schillenden vrij onregelmatigen vorm in den bodem. Dc voornaamste vindplaatsen zijn wel Engelsch-Indië, Brazilië, Zuid- Afrika, Australië, Noord-Amerika en 't Oeral-gebergte. De mijnen van Engelsch-Indië zijn de oudste, en staan bekend om hun schitte rende diamanten. De mijnen van Brazilië, die even mooie steenen opleveren, zijn in 1725 ontdekt en zijn buitengewoon rijk. De mijnen van Zuld-Afrika zijn nog later ontdekt, en wel pas in 1867. Onder deze mijnen is wel de belangrijkste die van Kimberley. De overige vindplaatsen zijn alle van veel minder belang. De diamant, alhoewel gekristalliseerd, komt natuurlijk niet in de natuur voor Aft V0rjjtf.n4wM»itt j/rij hem gcwi^ofl- natuurlijik voor dc Anti-revóïuï'ouairen verloren was. Reeds op zichzelf, maar met name thans, nu men onzerzijds heil zocht in een CandidafUur, die letterlijk alles tegen zich had. De heer Rutgers was een zoo fel demo-raat, dat niet één goed Christ.-Hist. ki :zer hem zijn stem kon geven. Voor den R. Katholiek was zijn candidatuur een terging. En zelfs onder de Anti-rev. stond de kern der partij tegen hem over. Of wist men nieü hoe deze candidaat een Openbare Lees zaal-zeloot was, wiens weerga men in heel het land niet vond? Vanzelf moest dit onder ons op ruzie en kabaal uitloo- loopen. Kwamen dpn de Roomschen en de Christ.-Hist. ook met een eigen can didaat uit den hoek, dan bleef Mr. Rut gers vanzelf verre in de minderheid. Eii wie weet, in troebel water was 't dan allicht voor den Liberalen tegencandi- daat goed visschen. Nu zijn 't onze manieren niet, om te gen zulk een veel te vroeg opkomend stembuskabaai in te gaan schreeuwen. Juist, omdat we goed georganiseerd zijn voelen we daar geen dc minste behoefte aan. Zoo kon de kwestie van de Lees zaal kalm en rustig worden ingedacht, met het resultaat, dat de R. Katholie ken, en zoo ook velen onder ons de opi nie van Mr. Rutgers op dit punt wel ernstig betreurden, maar toch aanstonds inzagen, dat het niet aanging, van een candidaat, die zich ir. elk ander opzicht zoo vanzelf aanbeval om zijn afwijken de opinie op dit ééne punt af te zien. Vooral de sociale kwestie gaf hier den doorslag. Het was in 't district bekend dat de heer Rutgers Gp het Departement van Landbouw, Nijverheid en Handel een niet zoo gering aandeel had gehad in de voorbereiding van de groote Ver- zekeringsontwerpen, iets wat vanzelf zijn tegenwoordigheid in de Kamer bij de komende debatten gewenscht maakte. Niet minder lag er een voordeel in, dat men een inwoner van het district candi- deeren kon iets wat vanzelf de belofte in zich hield van 't district te kunnen houden. Cver de verbondenheid van mr. Rutgers aan ons Program van Beginse len en ons Program van Actie bestond geen de minste twijfel. In het deba* bleek hij sterk te staan, en hoewel nog zeer jong voor het Kamerlidmaatschap stond hij toch algemeen bekend als man van superieure gaven Wel gewikt en gewogen, scheen daarom Zijn candidatuur als aangewezen. En even stil als we van anti-rev. zijde deze candidatuur hebben voorbereid, even rustig zullen we onzerzijds deze candidatuur in de dagen die komende zijn, door heel het district pro pageeren. Iets wat te meer hope op goeden uitslag geeft, nu ook de Cen rale R. K. Kiesver- eeniging over haar bezwaar is heenge stapt en eenparig steun aan onzen can didaat toezei. Zal men eindelijk begrijpen? Nog velen zijn van oordeel, dat te genspraak van onjuiste of valsche be richten omtrent Katholieke instellingen of personen bij voorkeur moest geplaatst worden in het blad, dat de onwaarheid in de wereld bracht of verspreidde. Wat de „Nieuwe Rotterdamsche Cou rant" betreft, hebben wij steeds volge houden, dat zulk een geneesmiddel er ger is dan de kwaal. Deze redactie maakt er speciaal werk ervan de tegen spraak, indien zij wordt opgenomen, door een bijschrift heel sofistisch te ver nietigen, en er nog eenige nieuwe dwa lingen gratis voor hare lezers bij te voegen. Het valt niet moeielijk dit voor liet afgeloopen jaar met menig bewijs te staven. Het nieuwe jaar zet weer even goed in. De schrijver van „Huwelijkscatechis mus voor Katholieke verloofden en ge huwden", schrijft in de N. R. Ct. eene repliek op de recensie, door dat blad opgenomen. In een onderschrift vaneen kolorn druks, maakt dc Redactie gebruik van die gelegenheid om even te leerai- ren le. Dat in de oogea van nietsKatho- lijk zien. Gewoonlijk vinden we hem als een ruwe steen, hoekig, met een vet- achtig, slechts weinig glimmend opper vlak. Evenals andere -iristallen, heeft de diamant de eigenschap- om bij een juist toegebrachten slag uileen te vallen in vele kleine, regelmatig gevormde kris tallen men zegt, dat het kristal „ge kliefd" wordt, en noemt deze bewer king het kloven. Het doe! dezer bewer king is, de steen van zijn onzuiverheden te ontdoen en "hem een regelmatigen vorm te geven. Deze bewerking is de moei lijkste in het diamantvak, want de klover moet naast veel oefening uitstekend op de hoogte zijn met dc kristallisatie van den diamant, om zoo min mogelijk van de kostbare grondstee te verliezen. De diamanten worden hiertoe bevestigd op een steeldan neemt de klover een reeds gekliefden diamant en wrijft daarmede de nog te klieven steen, tot in deze een gleuf ontstaan is; in deze gleuf plaats hij een staal, een lichte tik hierop, en de diamant is gespleten. Bij dit splijten ontstaan twee vormer., de achthoekige, de „kapjes", en een driehoekige en platte vorm, „enden" genaamd. Na deze bewerking-begint het ruw slijpen van den diamant. Deze bewer- King geeft ,<Ua diWWt brjil^nt- q( lieken de Kerk wel degelijk streeft naar overheersching van den Staat. 2e. De strengere Kerkelijke voorschrif ten vigeerend sinds 1908 pleiten niet voor de hechtheid der geloofsovertui ging. 3e. Dat de R. K. Kerk ook 'thans nog een .zekere mate van bescheidenheid moet betrachten, als zij spreekt van den haar kenmerkenden goeden invloed te genover de „verwildering van zeden". 4e. Dat er een kerkelijke belasting be staat op het Roomsche huwelijk." Gevolgtrekking: Wie ppkomt in de N. R. Ct. voor het goed recht der Ka tholieken, biedt der Redactie de gele genheid haar aanval te herhalen en ha re beschuldigingen te verdubbelen.. Zal men eindelijk begrijpen? (Pers-informatie L. B.) Nederlandsche Kurk-Industrie. Tot de commissie der Tweede Kamer belast met het onderzoek van het Wets ontwerp op de Invoerrechten, heeft de Vereeniging van Kurk-ind^strieelen zich gewend naar aanleiding van een verslag van de Kamer van Koophandel te Am sterdam. In dit verslag komt de navol gende zinsnede voor: „Wel worden in ons land ook „kur kensnijders" aangetroffen, deze leggen zich echter meer toe op 't maken van ge wone kurken. Dc groote verscheiden heid die de Spaansche kurken fabrieken leveren, zal door de Nederlandsche Nij verheid nimmer kunnen worden voort gebracht. Deze zinsnede acht de vereeniging hoogst grievend, de kurkenindustrie is ..niet zoo onbeduidend" hier te lande, geeft aan honderden arbeiders werk, le vert .wat gevraagd wordt en staat ook wat techniek betreft, minstens gelijk met het buitenland. Daar waar er bedrijven zijn van 20 en meer arbeiders, kan men toch jiiet spreken van „kurkensnijders". De vereeniging waardeert ten zeer- de betere specificatie van het artikel kurk .en kurken in het nieuwe wetsont werp. De Week in het Buitenland. Het geteut over het al of niet af treden der keizerlijke regeering, en het invoeren van den republikeinsche regee- ringsvorm begint den Chineeschen revo lutionairen blijkbaar te vervelen. En aan gezien in alle tijden het werpen van bommen zijn invloed op de toestanden e« Gebeurtenissen in verschillende rijken van den aardbol deed gevoelen, hebben nu ook de steeds achterlijke Chineczen dit uiterste middel, om den onwrikbaar vastliggenden bal aan het rollen te krij gen, te baat genomen. Begrijpelijk is het, dat zij als hun slachtoffer (die het echter, zooals inen weet, toch niet geworden is) uitkozen den man, die rich door zijn gestadig rekken der onderhandelingen bij de van vlugheid gediende revolutionairen gewan trouwd, zooal niet gehaat had gemaakt. Joeansjikai, de Chinees, die, zijn ras ten spijt, blijft ijveren voor het behoud der regeerende dynastie. Het is nu de vraag, of hij na het juist doorstane gevaar hier bij zal blijven volharden of gehoor zal geven aan een oproep van de revolutio nairen, denzelfden dag van den aanslag ontvangen, om zich bij hen aan te sluiten en den presidentieelen zetel te bestijgen. Me dunkt, hij zal het laatste wel doen, als maar eenmaal het regeerende vorsten huis is afgetreden, waarop heel veel kans bestaat. Immers, de op Joean uitgesmeten bom heeft den bal aan het rollen ge bracht, en zal nu de snellere ontwikke ling der gebeurtenissen, die in het Hemel- sche Rijk op til zijn, bevorderen. De Mandsjoe-prinsen althans, die tot nog toe heftig gekant waren tegen de idee van afstand doen, beginnen nu reeds verscheidene toontjes lager te zingen. Ze hebben Joean doen weten, dat zij zelfs al genegen zijn hem in al zijn plannen te ondersteunen. Ook de keizer, of liever de keizerin-weduwe en de prins-regent namens hem, heeft te kennen gegeven, binnen korten tijd te zullen aftreden omdat zij toch wel inzien, dat het niet anders kan. Maar om hen hiervan te overtuigen roosjesvorm; de zijkanten worden bijge werkt, symmetrisch gemaakt. Ook bij deze bewerking dient een andere reeds gereed zijnde diamant als werktuig. Hierna begint het „slijpen", bij welke bewerking de diamant zijn hoogst moge- lijken glans moet bereiken door het giad worden van zijn vlakken. Dit polijsten der vlakken geschiedt door diamant poeder; de afval der vorige bewerkingen wordt nl. in ijzeren mortieren fijnge stampt, en dit poeder, vermengd met oiie, wordt op schijven gestreken, die met een snelheid van pl.m. 2000 toeren per minuut draaien. Hier wordt de dia mant tegenaan gehouden tot de vlakken volkomen glad zijn. De meest voorkomende vormen, aan den diamant gegeven, zijn de brillant en het roosje. Het verschil bestaat hier in, dat het roosje van onderen glad is, waardoor de luchtspiegeling aanmerkelijk minder is dan bij den brillant, waar ook de onderzijde met facetten geslepen is. Het roosje is dan ook minder ^geacht dan de brillant, zoodat men dezen vorm slechts slijpt als men er toe gedwongen is, b.v. wanneer men de van een bril lant afgekloven stukjes nog wil gebruiken. De waarde van een diamant hangt af v^a de heiderh^d, dc vlekjes die eria Ingezonden Mededeelingen. I ZOO ZIET EEN BUS VAN HOUTEN'S EB UIT. Met volle gerustheid kan aan het publiek de beoordeeling van dit fabrikaat worden over gelaten. 1 Kg. 1.50 I - 0.80 y4Kg. /0.42;- Ho.. -0.18 was de bom van enkele der meest radi cale elementen onder de revolutionairen niet noodig geweest. Reeds lang toch heeft men het aan het aldoor groeien der revolutie kunnen bemerken. Achttien provincies toch hebben de partij der laat- sten gekozen, terwijl er nog in het geheel vier aan de keizerlijke regeering zijn trouw gebleven. De Mandsjoe-dynastie heeft afgedaan. Het is in China gegaan zooals men dat bijna overal heeft zien gebeuren: dc overweldiger, die gemak kelijk het indolente volkje heeft onder den knie kunnen krijgen, is langzamer hand, vertrouwend op zijn brute over macht, ingesuft en heeft niet gezien, dat de verschopte overwonneling zich heeft opgericht en is gegroeid tot een macht grooter dan de zijne. Het is nu echter nog de vraag, of niet, zooals veel vroeger bij de Taiping- revolutie is geschied, na de verdrijving, of, wil men het zoo noemen, den af stand der Mandsjoe-dynasiie een nako meling van de oude Chineesche dynastie Ming zal opduiken, die zijn rechten opi den "troon weer zal doen gelden, of dat niet misschien de tak geheel uitgestor ven is? In dat geval „Leve Joean", die nu juist door den aanslag bij de niet- radicale elementen in populariteit is ge stegen. Met minder gevaar, althans voor zich zelf, heeft koning Alfonso eveneens zijn populariteit doen groeien door graiie te verleenen aan de veroordeelden in het Cullera-proces, waarbij hij kans liep zijn minister-president Canalejas te verliezen. Of dit verlies groot zou zijn geweest, kunnen wij gevoegelijk buiten gesprek laten; liet is genoegzaam bekend, wat dit sinjeur* zooal gepresteerd heeft, maar het blijft zeer de vraag, of de ko ning er wijs aan deed de ellendelingen te sparen, die zonder te knipoogen ge wetenloos het mes in hun medemensch staken, die, rechtsambtenaar als hij was, voor hun anarchistisch optreden een stokje trachtte te steken. Maar misschien is het geheele zaakje weer politiek geweest, om Canalejas ge legenheid, te geven zijn heengaarï-comedie te vertoonen? Een tijd geleden zou men zulks begrepen hebben, toen hij zijn ka binet van ongewenschie elementen wilde zuiveren. Nu echter is dit blijkbaar niet het geval geweest. Het was mogelijk geweest, dat men, gezien de gerezen moeilijkheden bij de Fransch-Spaansche Marokko-onderhandelingen, dacht met zijn, de schittering, de kleur, den vorm en de verhouding der afmetingen. Na tuurlijk is ook het gewicht cen zéér hooge factor. Men bepaalt dit gewicht in ka raten (1 karaat 205 milligram). De grootte der diamanten loopt sterk uiteen. Steenen van tien karaat komen reeds spaarzaam voor (ongeveer 1 op de 1000 gevonden steenen). Echter kent men er verscheidene, die een belangrijk hooger gewicht behalen en die daardoor een algemeene bekendheid verworven. De „Regent" b.v. weegt Hó1/* kar. (ruw was 't gewicht 410 kar.). De „Koh-I- Noor" 1033/4 kar. (186 ruw). De „Ster van het Zuiden" 1257/i6 kar. (ruw 254), De „Radjah" 318 kar., terwijl de be roemde „Cullinan" in ruwen staat zelf» 3032 karaat woog. De hooge waarde van den diamant spoorde velen aan te trachten ze kunst matig te maken. Dit lukte ook werke lijk aan den Franschen onderzoeker M01- san; echter waren de steentjes, door hem gemaakt zoo klein, dat zij alle handel»* waarde missen, en zijn vondst dus slech» van theoretisch belang is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 5