13
De Heilige Liturgie.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 687.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en bet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.19 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/i cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Januari
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSn: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
is niet te loochenen, dat er een
ftreven heerscht om de kennis der heilige
liturgie te brengen binnen de breede
kringen van het Roomsche volk.
Dat is een verblijdend verschijnsel.
iWiant wat is de heilige liturgie?
De liturgie is de samenvatting van alle
priesterlijke gebeden, gezangen en cere
moniën. In dat alles nu wordt uitgedrukt
£ii gesymboliseerd de leer en de liefde
iKan den Goddelijken Stichter der Kerk.
liturgische Kennis brengen onder 't volk
as dus hetzelfde als medewerken aau de
verwezenlijking van 't devies: De zieleu
Aiaar God en God naar de zielen". En
daar dit devies bij allen die doordrongen
jtijn van de waarheid en de goedheid en
de schoonheid van ons Roomsch geloof,
in een aiies-overwoelend begeeren, een
passie, een hartstocht, valt het niet te
verwonderen, dat dit streven niet beperkt
jis gebleven onder de geestelijken, maar
dat ook de leeken daaraan medewerken.
Dit laatste is zeker van harte toe te
juichen. Maar toch, als het aan ons
vtond ook tot de leiders van dat streven
het woord te richten, zouden wij hier
yoor een gevaar willen waarschuwen
'dat leiden kan tot onvruchtbaarheid en
mislukking. Zoo ooit is het hier zaak
pin te zorgen, dat in ons zelve en in
anderen niet gewekt wordt een vlam
mende geestdrift, die een korten tijd op
laait, maar spoedig naar beneden slaat
en uitdooft. Hier is noodig een diepe
overtuiging, dat de liturgie werkelijk
«choon is, en die overtuiging kan slechts
ia ons wortelen, als wij een juiste kennis
hebben van dat, wat door die liturgische
handelingen wordt uitgedrukt en gesym
boliseerd, als niet de donkere schaduwen
van geestelijke ellende en de van zonde
zwangere wolken der zinnelijkheid de
zonnestralen van de liturgische schoon-
jheid aan ons oog onttrekken, als wij den
■Bruidegom, Dien de Kerk met den luister
iharcr liturgie omstraalt, en Wiens liefde
zij bezingt in hare liturgische zangen, en
tWiens harte-wenschen zij beluistert om
,dic kenbaar te maken in hare liturgische
gebeden, en Wiens vreugde en smart zij
peilt om die in haar liturgisch leven uit
te drukken, als wij dien Bruidegom niet
tot den Bruidegom onzer zielen hebben
gemaakt
Ja, de liturgie stelt ons voor en leert
ons kennen de leer der Katholieke Kerk.
Dat is een goddelijke gave voor de
liiet-Kaiholieken. De betooverende schoon
heid van ons Liturgisch leven is voor hon
derden en honderden de machtige hef
boom hunner bekeering geweest. Aan de
deur en in de portalen onzer kerken
zijn hunne hoofden bestraald en hunne
harten verwarmd door de zon der litur
gische poëzie, en ze zijn verder gegaan,
verder en verder, tot ze kwamen aan het
tabernakel en vonden en bezaten het
gelukkig-makend bezit der Goddelijke
Waarheid. Zoo is het om enkele voor
beelden van den laatsten tijd te noemen
gegaan met een Jörgensen, een Karei
{Huysmans., een Bruno Destrie, een von
iRuville. 'tls Goddelijke beschikking!
Och, hoe smachtend is de zucht der
menschheid naar de schoonheid. Wil men
'ons van iets overtuigen, men steekt het
In een schoon kleed, men biedt het aan
Sn een schoon en vorm zoo dikwijls,
helaas, is clie eigenschap van 's menschen
hart misbruikt om hem te lokken tot de
dwaling, tot de zonde.
't Is onbegrijpelijk, dat het Protestan
tisme met 'alle liturgie gebroken heeft.
Onbegrijpelijk is het, dat het niet inzag,
dax het zoo op zichzelf liet stempel der
dwaling drukte. Niet liet gevoel, maar
de rede zegt ons, dat de godsdienst, dien
(Christus ons oplegt, geest en hart moet
kunnen bevredigen, ons moet kunnen
losscheuren en losrukken van de aarde,
lom ons te brengen hooger en hooger,
tot boven de sterren, naar den hemel
.en naar God. En hoe kunnen dat de
IProtestantsche kerken met hun naakte
muren en koude gebeden? O, wat moeten
dit bekeerlingen zich gelukkig hebben
gevoeld, als zij mochten neerknielen in
lonze kerken! Daar konden zij eerst bid
den, en voelden zich gedrongen toi nede
rig smeeken, dringend klagen, jubelend
danken, hartelijk aanbidden; daar werd
hun smeeking, hun droefheid, hun jubel,
hun dank, hun aanbidding gedragen op
de liturgische gebeden en gezangen. Het
moet hun een paradijs-weelde geweest
zijn, het eerste innige verkeer tusschen
hunne zielen en God!
Het Protestantisme heeft nu de leeg
heid van zijn godsdienst ingezien, en
er is een streven om de liturgische ge
beden en liturgische plechtigheden weer
in eere te herstellen. Nooit zal dat stre
ven vruchten dragen, omdat het mist de
noodige levenssap.
En hoe gedragen wij, Katholieken, ons
ten opzichte van de liturgie?
En nu ons niet verder laten sleuren
op de alledaagsche sleur, maar met
open oogen de waarheid in het gelaat
zien! Wij, velen van ons, die de godde
lijke gave van het geloof, van hunne
jeugd af bezitten, zijn als verblind en
verstompt voor de schoonheid der litur
gie, tenminste voor de diepere schoon
heid.
En toch, het is zoo jammer, zoo be
droevend
Wij willen de kunst brengen onder het
volk. Het is mooi, het is te prijzen.
Zoo'n streven verdient aller steun en
aanmoediging. Maar hoe treurig, dat wij
niet allereerst gaan tot dat, wat genoemd
wordt „de kunst der "kunsten en het
gedicht der gedichten", 1) de heilige
liturgie
iWij willen richting geven aan de
nieuwe wording der maatschappij. Dat is
de plicht van de belijders van het ware
geloof .Maar welk 'n tooverkracht ten
goede zou van de Katholieken uitgaan,
als men naar hen kon wijzen, als naar
de eerste Christenen„Ziet hoe zij elkan
der liefhebben". En die waarachtige
liefde, welke het geloof leert, vinden wij
gesymboliseerd in de liturgische hande
lingen, die zoo klaar duiden op onze
zelfde afkomst, ons zelfde doel, onzen
zelfden adel. En daarenboven: de liturgie
ts als een hemel voi licht, waarin in
zonneglans (schittert de H. Mis, het Hoog
heilig Altaar-Sacrament, Christus-zelf.
Naar de Eucharistie dringt de heele
liturgie. De gebeden, de gezangen, de
ceremoniën sluiten zich als een cirkel
Om 'teen en eenig middelpunt,
Der zonnen zon, de geest, het leven,
De ziel van alles, wat gij kunt
Bevroên, of nimmermeer bevroeden2)
De Eucharistie is het lichtend middel
punt van de geheele liturgie!
En wat wekt krachtiger tot liefde op,
dan het Allerheiligst Sacrament? „Maak
yan rijken en armen vurige aanbidders
van den God des altaars, mannen met
een echte en degelijke godsvrucht, dan
ook zal men hebben medegewerkt en
machtig hebben meegewerkt tot op
lossing van het brandende vraagstuk van
den dag: de sociale kwestie."3)
Dezer dagen lazen wij in een hoofd
artikel van een onzer groote Katholieke
bladen„De Katholieken willen misschien
wel eens te veel bereiken met zede
lijke hervormingen." Over dat „mis
schien", in het algemeen opgezet, wilden
we niet redetwisten. Maar dat wij ons
een te hoog ideaal voorstellen bij het
streven om de menschen de kennis der
liturgie te brengen en door die kennis
hen te dringen naar het Allerheiligst
Sacrament, zal niemand beweren. Wij
kunnen dien invloed niet te hoog
aanslaan. De kennis van Jezus Christus
zal ook den inensch bewust maken van
den plicht om te streven naar mate
rie e 1 e hervormingen.
Deze algetncene beschouwing, of liever
deze slechts zwakke belichting van wat
men „liturgie" noemt, wil tevens een
inleiding oftewel een aankondiging zijn.
In ons Nieuwjaarsartikel hebben wij
nog eens uiteengezet, dat ook naar onze
overtuiging het wezen van een courant,
ook van een Roomsche courant, is, dat
zij nieuwsblad is. Dit sluit echter vol
strekt niet uit, dat zij, naar de mate harer
krachten, richting geeft in het godsdien
stige, politieke en sociale leven. Dit is
zelfs tot op zekere hoogte haar plicht
Dien plicht bewust, willen wij in onze
courant een nieuwe rubriek openen, op
bepaalde tijden verschijnend, 't Is de
rubriek: Liturgie.
Zeg nu niet, lezer: „dat sla ik toch
over". Gij leest iederen dag de hoogere
of lagere binnen en buitenlandsche poli
tiek, gij leest iederen dag in uw courant
ik weet niet wat. En niet nu en dan
iels oysr. d£ JJigrgi* axmam wietit Al
de bezwaren, die gij hebben mocht, zijn
schijn-bezwaren.
Wij zullen ons best doen de dingen
èn zoo kort èn zoo aangenaam mogelijk
te behandelen. Wij hopen ook, dat het
onzen lezers nuttig en aangenaanï zal zijn.
1) Kurth. 2) Vondel. 3) Pater Berd. Metz.
Tarief wet en nog wat.
Van de Hollandsche Maatsch. van
Landbouw is bekend, hoe zij ter algemee-
ne vergadering een votum tegen de ta-
riefvvet doordreef.
De voornaamste verdediger van het
voorstel was toen het liberale Kamerlid
de Boer.
Thans heeft de Hollandsche Maatsch.
op dit gebied weer iets van zich laten
hooren.
Zij is ontevreden, dat het Nederl. Land-
bouwcomité zich niet over de wet heeft
uitgesproken.
Dit had moeten geschieden want de
heer de Boer had het wenscheljjk ge
acht.
Het bestuur heeft zelfs een brief aan
het Landbouwcomité gericht, waarin leed
wezen te kennen wordt gegeven, dat
geen conclusie is gesteld.
Waarom maken de heeren zich zoo
druk hierover?
Op de bijeenkomst van het Landbouw
comité zijn de meeningen zakelijk uiteen
gezet Een voor- en een tegenstander van
de tariefwet zijn aan het woord geweest.
Moet nu een organisatie, die den ge-
heelen Nederl. landbouw wil omvatten,
over een politieke quaestie uitspraak
doen?
Het tariefvraagstiik men moge het
betreuren is nu eenmaal nauw verwant
aan politieke inzichten.
Daarom keurden we indertijd af, dat de
neutrale HolL Maatschappij een uitspraak
van haar leden verlangde.
Daarom zouden wij het ook bejam
merd hebben als in het Nederl. Land-
bouw-comité eene beslissing ware ge
vraagd.
Dit laatste is niet geschied.
Onderiusschen blijkt, hoe de liberale
heeren, die in de Holl. Maatschappij van
Landbouw de lakens uitdeelen, weinig
achting bezitten voor dc meeningen van
tegenstanders en hoe zij uit politieke
bijbedoelingen? hun ideeën aan ande
ren willen opdringen.
Het schrijven van de Holl. Maatsch.
is een nieuw bewijs, dat van objectiviteit
bij de genomen beslissing geen sprake is
en dat de meeningen vertroebeld worden
door andere inzichten dan uitsluitend
landbouwbelangen.
Komt hierdoor niet opnieuw de vraag
aan de orde of de Holl. Maatsch. van
Landbouw wel de meest geschikte or
ganisatie voor onze Christelijke en Ka
tholieke boerenbevolking is?
Zijn wij niet krachtig genoeg bloeiende
organisaties op Katholieken grondslag te
hebben?
Wie zal de koe eens flink bij de horens
pakken
ALGEMEEN OVERZICHT.
Nog niet veel is er bekend, want lang
zaam komen, uit den aard der zaak, de
berichten binnen over den uitslag van
de
Rijksdagverkiezingen
in Duitschland.
Volgens de tot nu toe ingekomen be
richten zijn de verkiezingen over het
algemeen zonder veel merkbare opge
wondenheid verloopen. Op de uren waar
op het gewoonlijk het drukst loopt in de
stembureaux, was het in vele plaatsen
merkwaardig kalm.
Zoodat dus de opkomst der kiezers
niet overal beantwoord heeft aan den
ijver, waarmee er in de laatste dagen
door de verschillende partijen gewerkt is.
Vooral in Berlijn, waar ook alles even
kalm ging, heeft men zijn uiterste best
gedaan om de kiezers tot den laatsten
man naar de stembus te brengen.
De istrijd was wel het hevigst in het
eerste district, waar de keizer, de minis
ters en andere hooggeplaatste personen
wonen en dat nog het eenige Berlijiische
district is, dat nog niet in de macht der
socialisten is.
De tot nog toe bekende uitslag is als
volgt
Usküjieti iijn 12 a,fg«.VA,ardia<i«! SD
wel 39 leden van het Centrum, 1 con
servatief, 1 vrij-conservatief, 1 lid vantle
oeconomische vereeniging, 1 nationaal-li-
beraal, 28 sociaal-democraten, 1 Elzasser
en 1 Deen.
De conservatieven verliezen 2 zetels, de
vrij-conservatieven winnen er 1 en ver
liezen er 2, de oeconomische vereeniging
verliest er 1, het centrum verliest er 2,
de nationaai-liberalen winnen er 1 en
verliezen er 3, de vrijzinnigen verliezen
er 5, de sociaal-democraten winnen er
11 en verliezen er 2. De onafhankelijk-
liberalen en onafhankelijk conservatieven
verliezen er ieder 1.
Voor nadere uitslagen zie men onder
laatste berichten.
De ministerieele crisis
is in Frankrijk nog lang niet opgelost of
schoon Fallières verklaard heeft er nu
op eigen houtje voor te zullen zorgen
zonder er de leiders der politieke groepen
in te kennen.
Toch heeft hij eenige besprekingen ge
houden oa.. met Leon Bourgeois, van
wien men verwachtte, dat hij wegens ge
zondheidsredenen voor kabinetsformatie
zou bedanken (hetgeen ook geschied is)
en Delcassé die eveneens geweigerd heeft
Later is gister Poincaré nog op het Ely-
sée ontboden, die zijn antwoord tot he
den uitstelde.
Werd er eerst al gesproken over een
overgangsministerie dat slechts de loo-
pende zaken had af te handelen, een
groot deel der politici en van de pers
weert zich daartegen geducht.
Zoo waarschuwt de Radical: Dat men
niet spreke van een ministerie van over
gang, noch van een ministerie van li-
kwidatie, noch van plaatsvervangers of
van figurantenWij leven in moeilijke
tijden en wij hebben noodig bewuste
nadenkende en voor hun ambt geschikte
mannen, die de regeering, d.e republiek
en het land voordeel zullen doen trekken
van de wijsheid van hun raadgevingen
en de vastbeslotenheid van hun beslis
singen.
De Echo de Paris: Om een uitweg
te vinden, om met een onheilvol verleden
af te rekenen en een betere toekomst
voor te bereiden, om het land vertrou
wen te schenken en voor Europa weer
zijn houding te doen hernemen, is het
noodig, dat een regeering, die werkelijk
besloten is om te regeeren en ook wer
kelijk daartoe in staat is# deze taak ter
hand neemt, een taak, die netelig, moei
lijk en zwaar zal zijn, wat de verantwoor
delijkheid betreft, die zij met zich brengt
Aldus eenige der bladen. De namen die
het meest genoemd worden zijn behalve
de bovengenoemde ook Miilerand.
In Tripolis
is het natuurlijk geheel rustig en dat is
het al een heel tijdje, als men de Italia
nen mag gelooven. De Turksche minis
ter van oorlog maakte echter het vol
gende bericht openbaar. Een Italiaansch
regiment trachtte op 6 Januari een uit
val uit Horns (ten O. van Tripoli) te
doen. Na een marsch van een kilometer
werd de vijand door onze troepen omsin
geld. Er ontspon zich een hevig gevecht
en de Italianen moesten ten laatste in vol
slagen wanorde naar Homs vluchten. De
Italianen lieten vijftig dooden achter, en
verder werd een kleine afdeeling, die zich
in enkele alleenstaande huizen trachtte
te redden, vernietigd. Aan Turkschen
kant sneuvelden 15 man en werden 37
gewond; onder dezen bevinden zich twee
vrouwen en een kind.
In de Roode Zee zijn echter de Itali
anen weer bezig geweest Den 7en Ja
nuari, zoo berichtten zij, werden door
hen 7 Turksche kanonneerbooten in den
grond geboord en 1 bewapend jacht na
hevigen tegenstand buit gemaakt.
Uit Kreta
wordt d.d. Woensdag aan de „Times"
geseind, dat de opstandige beweging op
nieuw terrein gewonnen heeft, doordat
de Venesilos toegedane partij en de ge
heele christelijke bevolking er zich bij
hebben aangesloten. Het Kretenzer Uit
voerend Bewind heeft zijn paam veran
derd en het eiland wordt nu door een
revolutionair bewind geregeerd. Beslui
ten zullen worden genomen om de zen
ding van Kretenzer afgevaardigden naar
Athene te verzekeren tegen de volgende
zitting van de Grieksche Kamer.
Het blijft er wel gerommel in het zui
den.
GEMENGD.
Het revolutionaire bewind te Pe-
Ifjng heeft aangekondigd, <d&t de .exp.Ci
ditie die tegen Peking zal worden uitge
zonden, den 15en dezer zal vertrekken,
tenzij de Mantsjoe-dynastie vóór dien!
dien tijd aftreedt
Het revolutionaire bewind gelooft, da|
van de regeeringstroepen velen zich bij
de expeditiemacht der revolutionairen
zullen aansluiten.
Gisteren heeft de Parijsche straf*
kamer, waarvoor het beruchte zeden-
schandaal van Montmartre met Flaclion,
den ex-directeur van de „Lanterne", al»
hoofdpersoon behandeld werd, uitspraak
gedaan. Flachon zelf werd veroordeeld
tot één jaar gevangenisstraf en 500 fr.
boete, zijn vriendin Georgette Vernon
tot zes maanden gevangenisstraf en 50
fr. boete.
Beschouwd naar den letter van de
wet en de gewone practijk worden deze!
veroordeelingen zeer streng genoemd ea!
beoordeeld. Maar voor den aard dei4,
straf zijn zij veel te gering; geen stra?
zou feitelijk ook zwaar genoeg zijn vooil
de misdaden, waaraan de beklaagden!
zich hadden schuldig gemaakt.
In een gisteren, onder voorzitters
schap van koning Albert gehouden mi-v
nisterraad, is besloten het aantal nieu-t
we Belgische Kamerzetels op 20 te be-i
palen.
De liberale Daily Chronicle begint
propaganda te maken voor een refe
rendum over vrouwenkiesrecht. Ze acht
dat de eenige manier om een richtsnoeq
te verkrijgen, nu het kabinet en de par-i
tijen op dit stuk verdeeld zijn. Maar dan
moesten ook de vrouwen meestemmen*
Uit Tandzjer wordt gemeld, dat
de Fransche troepen een uit de Spaan-
sche zone komend transport hebben op*
gevangen, dat 1500 mausers en 600.000
patronen in het gebied der Beni Hassatt
wilde binnensmokkelen.
Het Petersburgsch telegraaf agent
schap verneemt uit Koeldsja, dat dezej
stad naar de opstandelingen is overge--
gaan en de witte vlag heeft gëbesclien.
De bevolking houdt zich kalm.
Groote overstroomingen hebben
plaats in het willajet Aleppo: 30 dorv»
pen zijn overstroomd.
De strijd in de Westfaalsche ta
baksindustrie en die in de Hansa-stedeni
is thans bijgelegd door bemiddeling van
den Landraad te Minden. Aan de staking}
hebben 13000 arbeiders deelgenomen.
De verder bekend gemaakte uitsla
gen van de stemming onder de EngeL
sche mijnwerkers in de steenkoolmijnen
over het afkondigen van een algemeeno
staking hebben slechts bevestigd den in
druk, die gisteren bestond, dat de over-
groote meerderheid voor een algemeene
staking heeft gestemd. Aan de beurs gen
looft men echter, dat een uitweg, om'
de staking ter elfder ure te voorkomen»
nog gevonden zal kunnen worden.
De stand der werkstaking in de
steenkoolmijnen v^n den Bprinage blijft
onveranderd.
Intusschen is ook in ,de omstreken'
van Luik de toestand niet pluis. In het
„Hand. v. Antw." lezen wij n.l.
De mijnwerkers van het Luikerland
beginnen zich ook te roeren. Gisteren isl
er een werkstaking uitgebroken in dert
koolput Fanny, te Ougréo-Marihae. Doch!
hier is de oorzaak heel anders dan in dd
Borinage.
De mijnwerkers, die 's nachts in dd
mijn dalen, werken van 6 ure 's avondd
tot 4 ure 's morgens en winnen 4.7(X
fr. Zij hadden gevraagd om ten 3 ure
te mogen boven komen in plaats van oua(
4 ure.
Dit werd hun gereedelijlc toegestaan,
maar mits een aftrek op hun loon van]
0.55 cent. Hiervan echter willen de mijn*
werkers niet weten en daar de bazen'
ook niet willen toegeven is de werksta
king verklaard.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot grif
fier bij het kantongerecht te Doesburg;
jhr. inr. J. M. van Asch van Wijck, thans
adjunct-commies bij het departement van
Justitie, te 's-Gravenhage
Staking van Sloopers te Amsterdam.
De sloopers-vereeniging Sterk door
Eendracht heeft gisteravond besloten
met ingang van heden de staking te pro*
clameeren. Geëischt wordt loonsverhoo-
ging, en wel voor de sloopers verhoo
ging tot 28 cent per uur, en voor de rui-»
muis tot 25 cent per uur.
