Ron A Liefde en Haat. Cacao ype beste voor den prijs! Tweede Blad, behoorende bij De Leidsche Courantvan Vrijdag 5 Jan. no. 681. Een lied per week. No. 32 uit „De Leeuwerk" Hou en trouw. gloorden jj. P. Heije. Muziek van R. .Hol- lEen man, een man, een woord, een woord! P ïiksche leus van vroeger dagen: Nog klopt mijn hart met sneller slagen; gJ7anneer mijn oor u klinken hoort: iÉen man, een man, een woord een woordL Dat was een zegel zonder breuk! Een bandschrift, nooit nog valsch bevonden^ (Een vaste borgtocht, nooit geschonden, Een perkament in goeden reuk, Dat nooit een barst had of een kreuk. In Oost en West, in Zuid en Noordi Werd Holland om die leus geprezen... Ooh, 'kbidje laat het nóg zoo wezen: Zij steeds, als men van Neerland boort Een man, een man, een woord, een woord De Week in tiet Buitenland, Miserabel heeft zich het nieuwe jaar fel sommige landen jngezet en wanneer wc naar het begin het geheele jaar mo gen schatten, dan hebben .we heel wat om aangenaams te wachten. Laten we maar hopen, 'dat zulks niet het geval al zijn. Om te beginnen hebben ,we, gezwegen (nog van de kleinere ongelukken, te mel- jden de massa-vergiftiging Jn het Berlijn- •che asyl voor dakloozen, eerst voor ;een besmettelijke ziekte aangezien, toen men niet meer dorst veronderstellen, dat «1 die stumpers van bedorven visch had den gegeten en men niet .wilde aannemeh idat misschien het verstrekte eten oor zaak der ongesteldheid was geweest.Toeu (eindelijk had men het gevonden. De «dngclukkigen hadden gedronken van een goedkoope jeneversoort, die een geweten loos drogist had saamgetnengd uit twee Ideclen methylalcohol ,eu een deel zui veren alcohol. .Voor 'den gewonen jnensch zou zulk een drank reeds uiterst vergif tigd zijn geweest en, zou zij al niet doo- 'delijk gewerkt hebben, hun waarschijnlijk het Ijcht der oog en hebben ontnomen, jfcioe verderfelijk moest echter de werking Wiet zijn op het uitgemergelde lichaam ,dier zwervers, waar nimmer voldoend voedsel inkwam. De schobbejak, die zoo durfde spelen met .eens anders Jevear, is gevangen genomen en ,we .wenschen, dat hij voor langen tijd onschadelijk zal wor den gemaakt. Voorts zijn we hei nieuwe jaar inge gaan met (diverse stakingen. In' Lancashire js men nog niet tot goede resultaten mogen komen, ofschoon de bekende (vredestichter Askwiih zich er reeds voor gespannen heeft Pok in Wales is nu een staking .uitgebroken .om dezelfde fu tiele reden onder de mijnwerkers. Dan (is er tenminste jets te zeggen .voor de staking der kolendelvers in de porinage. De patroons willen zich daar houden aan den ,wettelijken betalingster mijn van veertien dagen, aldus (bepaald in jde ongevallenverzekeringswet De mijn werkers echter beweren, dat hun geheele huishouding gebaseerd is pp een weke lijks te ontvangen loon, en daarom is hei aan te nemen, dat ze daar cenigszins terecht gebelgd zijn. (Maar pi dit nu on overkomelijke bezwaren zijn, (dat is een andere kwestie. Van Tripolis hebben .we deze .week (ein het was me ,er een weekje naar; zóó was zij er en zóó js zij weg niets .bijzonder- vernomen. Het blijft daar bij jhec oude. Na het Jaatste kloppartijtje bij IBir Tobros zijn 'de Italianen in hun schulp gekropen en schijnen er vooreerst niet te willen uitkomen. Het moet daar dan ook leelijk gespannen hebben. Het rechte FEUILLETON. •ROMAN UIT WESTFALEN. 29, Den. eenen Zondag bezocht Dirk zijn 'Aanstaande bruid, die hij om haar geld Wilde huwen en acht dagen later sloop hij heimelijk naar Hedwig. Dat kwam Clemens verfoeilijk voor 'en hij vond geen verontschuldiging voor zoo'n handelwij ze. Aanvankelijk wilde hij zich niet in ideze zaken mengen, maar het geweten idreef hem tot zijn broeder en toen hij alles had vernomen, t— was zijn toorn (verdwenen. In dien tijd rijpte bij hem liet besluit Zich zoo spoedig mogelijk op 'n eenzaam boerderijtje terug te trekken; hij zou dan voor 'toog der wereld rust en vrede bezitten. Maar de bittere ervaringen des levens hadden haar indruk op Clemens ach tergelaten. "Hij had «ogenblikken, waar op hij verlangde door een feeder woord van deelneming zijn karig geluk te ver meerderen. Op zulk een pogenblik was {Trees bij hem gekomen om raad en hulp. £>ad ha,d hem goed geda,a,o «tt hij hid weten we er nog niet van, doch geduld maar', ook dat komt wel gaandeweg. We weten tenminste fel, dat de bevelvoerende officeir een jeelijken (tik pp zijn vingers gekregen heeft en teruggeroepen Js. China keizerrijk, koninkrijk pf repu bliek? Joeansjikai president of Dr. Suri- jat-sen, of geen van beiden? .Wapenstil stand en onderhandelingen, of vechten tot het bittere (einde? Oorlog tusschen Noord en Zuid tot algeheele uiteenspat- ting van het Hemelsche Rijk? Wie het weet, zegge het Mij is het zoo helder als koffiedik. V. Weekpraatje. Als je Jnet iemand omgaat Hie gewoon is op je vragen, of hij iets mooi of leelijk vindt te antwoordenniet mooi en niet leelijk; en op je vragen, of hij iets slecht of goed vindt: niet slecht en niet goed, dan zult ge (niet Jang aarzelen om, als hij op zijn beurt vraagt, pf ge hem 'n aan genaam of 'n vervelend mensch vindt, hem de .eerste kwaliteit toe te schrijven, 'tls waar, van idie menschen, die aan stonds met hun oordeel over alle moge lijke zaken klaar staan, kan je zoo goed als zeker getuigen, dat ze er geen gezond oordeelsvermogen op na houden. Maar er zijn toch verschillende kwesties, die voor ons niet open mogen blijven, en ook werkelijk voor een man of vrouw van overtuiging uitgemaakt zijn. Daar zeg ik zoo jets: .een man .of vrouw van over tuiging. Maar overtuiging is een duur artikel, dat niet door een toeslag van romannetjes-ontwikkeling en verwaterde neutrale lectuur kan gekocht .worden. Een overtuiging is alleen te koopen tegen den prijs van ontwikkeling door princi pieel onderwijs, principieele lec tuur. Er zijn ,er maar ai te veel, die met het opkomen van de snor zich ge drongen gevoelen om het Jeven wat „breeder" op te vatten, om neutraal of liever gezegd „liberaal" .waarmee ze hetzelfde bedoelen te zijn. JÊ)e heeren zien niet jn, dat hun „levensopvatting" zoo „breed" js, dat ze er in loopen te zwabberen als een dronken man Jn een nauw poortje. Hoe kom jk hu aan dat praatje? Ziet 'ns hier, verleden week hadden we zoo veel te praten, idat de vergadering van neutrale onderwijzers, die in de Kerst week gehouden is, er bij inschoot. Dat speet me, £n het speet me nog meer, toen ik 'n paar dagen geleden van iemand, die het .weten kan en tot oor- deelen het best jn staat is, vernam, dat er in Leiden helaas nog te veel Katho lieken gevonden worden, die hun kin deren naar de openbare school sturen. Toen kwam het verlangen bij me op, om 'ns te zeggen, dat op die_vergadering van neutrale onderwijzers voor de zoo- veelste maal is gebleken, dat er een socia listisch streven onder hen heerscht. JVlaar al zou dat niet .waar zijn, al zouden do neutrale onderwijzers ju en buiten de school neutraal zijn, het blijft waar, dat zoo er jéén middel is om menschen te kweeken zonder vaste o v e r t u i- g i n g, dat middel liet neutrale, het open bare on d e r w ijs is. 'Dat onderwijs kweekt de menschen, die, om 't maar 'ns familiair te zeggen, half visch en half graat zijn. Wat is onze plicht? Op de eerste plaats natuurlijk om de kinderen paar de bijzondere school te sturen. Al kost het ons een financieel offertje, zoo iels, dan is dat het grootste geldeljjk offer waard. Tweedens: te zorgen, dat in 1913 de Christelijke regeering aan het bewind blijft Dan zal (een einde .worden gemaakt aan den ónrechtvaardigen toestand, dat wij, behalve de groote onkosten voor onze eigen scholen, pog moeten dragen de onkosten van het openbaar onder wijs, waarvan wij toch niet kunnen ge nieten. Dat zagen (de heeren van het hoofdbestuur van den ^cnoemden bond van Nederlandsche onderwijzers ook heel goed ijl. Zij duclueu, dat de „cleri- calen" voorshands wel de baas zullen blijven in het rijksbewind, en als die de lakens moeten pitdeelen, dan, vreezen zij, wordt het er voor het onderwijs niet beter op. Ze bedoelen natuurlijk voor het haar getroost, zoo goed hij cenigszins kon. 't Speet hem dan ook piet, Trees te hebben beloofd, dat zij bij hem mocht komen. Hij zag immers in, dat zonder vrouwelijke hulp moeilijk huis te hou den zou wezen. Hij nam zich voor de scherpe kantjes van zijn karakter af te slijpen om het leven aan zijn zuster en den jongen Hendrik aangenaam te ma ken Reeds langen tijd jag Clemens op 't kille gras in den donkeren pacht te wach ten. De honden sliepen én ook hij kon zijn oog en moeilijk meer open houden. Hij wilde daarom opstaan om een loopje over den akker te maken, toen hem 'iets an ders te binnen viel. Als de dieven nog zouden komen, kon het niet lang meer duren, want hoogstens na een pur zou de schemering aanbreken. Zij bleven van nacht misschien weg hetgeen hem min der gewenscht toescheen, want hij zou daardoor een tweede maal moeten .wa ken. Nauwelijks had hij dit overwogen, pf hij hoorde een zacht gepiep en ook de honden staken onrustig de koppen om hoog en bromden. Clemens greep ze in den nek, ten teeken dat zij zich stil moesten houden. Os <fesn jtwVta 4$ «i$t openbaar onderwijs, en dat is toch maar het onderwijs. Dit laatste is al even onomstootelijk waar, als dat de liberalen de bekwame menschen zijn voor wetenschappelijke functies. Er is (een pennestrijd gevoerd tusschen den Katholiek jhr. mr. .Victor de Stuers en den Leidschen archivaris, mr. Overvoorde, over de bewering van den laatste, dat ,er op .wetenschappelijk gebied geen sprake is van algemeenei opzettelijke achteruitzetting van Katho lieken, terwijl als grond voor die bewe ring werd gezegd, dat slechts de geschikt heid en de bekwaamheid van (de personen in verband met de te maken keuze den doorslag mag en moet geven bij benoe mingen van Jeden voor .wetenschappelijke commissies enz. Mr. Overvoorde schijnt van overtuiging te zijn, dat dit beginsel ook algemeen en behoorlijk .wordt nageleefd. En daar het hem piet onbekend kan zijn, dat er f e i t e 1 ijk slechts betrekkeiijk weinig Ka tholieken in wetenschappelijke commis sies enz. te vinden zijn, moet hij dan ook de overtuiging hebben, dat slechts betrekkelijk weinig Katholieken geschikt zijn. Aan zoo'n misverstand (en wantoestand kan een einde worden gemaakt, als alle Katholieken zich daartegen verzetten. Daarvoor heeft men aan hen, die met neutraliteit dweepen, piets, peen, man nen en vrouwen, die hun Roomschen godsdienst kennen, verdedigen, openlijk belijden, die fcijn er noodig om het voor oordeel tegen de Katholieken weg te nemen. Zoo hebben we (dan eigenlijk dezen keer niet yeel pieuws verteld, toch is het iets heel voornaams, waarover we 'n enkel .woordje onder elkander hebben gepraat Als we allen inzagen, dat al het neutrale gedoe ons zeiven en onzen mede-Katholieken schaadt, en ons tocli lieusch niet verzoent met onze tegenstan ders, maar bun juist het idee inprent, dat wij bang zijn voor den dag te komen, als we dat allen inzagen, dan... ja, dan zou er jets bereikt zijn, dat wel niet spoedig bereikt zaJ .worden, en blijft bij de vurigste wenschen van JAN. Brieven uit Warmond. XVII. Kaarten? Of liier gekaart wordt? Iedereen kaart hier. Van jong tot oudV van ongeveer zeven jaar tot negentig of daaromtrent. En dan liefst avond aan avond. De boer, die na voertijd zijn z.g. „stik" heeft gegeten, gaat in z'n blauwe kiel, bij een veelal „gloeiend" heete kachel „een potje zitten lappen". De bloemist, wiens hoofd 's winters nu juist niet omloopt van de drukte, vindt in het kaarten een mooie tijd/pas seering. De winkelier, die klokslag negen uur ('s avbnds) zijn deur op het nachtslot gooit, en zijn pitje uitdraait, gaat rus tig zitten kaarten. Rustig zeg ik, want als je in de hitte van het spel moet wegloopeti om een zeurig,en klant te helpen, dat is toch geen doen. Daar om zweren onze winkeliers bij de 9- uursluiting. Ja, waarde winkeliers vergeef mij alstublieft die gedachte maar ik ben wel eens een oogenblikje van meening geweest, dat ge naast vele andere schoo- ne motieven, ook het edel kaartspel in dachtig zijt geweest, toen ge de plan nen eener vervroegde winkelsluiting in uw brein omdroegt. Ja om kort t e graan, iedereen is hier kaartlustig. Vader, moeder, zoon, doch ter, opa, opoe, oom, tante, nichtjes, en neefjes, allemaal. Als het personental in een huishou ding te klein is, voor het vereischte ge tal spelers, verzoekt men buren en fa- milie. Een oom-vrijgezel bijv. vraagt de neefjes en nichtjes, een grootmoeder 'n afdeeling harer kleinkinderen. Zoo ontstaan de kaartavonden hier en de kaartavonden daar, zoo één of tweer maal in de week. Op de resteerende avonden komen weer anderen en meat krijgt al de periodieke kaartgezelschapr bereikt; met hun kar naderden zij op het smalle pad, dat paast den idam liep. Slechts van één kant, en wel daar waar Clemens met zijn honden zat, konden zij bij de rogge komenop 20 passen afstand moesten zij voorbij hem komen. Hij behoefde niet Jang meer Ie wach ten. Bij den toegang .tot het veld zag hij twee gestalten. Zij schenen paar alle kanten om te zien en stónden 'noogen- blik stil om vervolgens verder te gaan. Thans zag Clemens dat het .een inan en een vrouw waren. Zij richtten zich naar den eersten roggestapel. De man spreidde een groot doek uit. (Neen, toch niet, 'n doek kon het niet zijn, want ze trokken het met hun beiden over den stapel rogge heen ais 'n zak. 't Moest een beddetijk wezen. Clemens lachte grimmig; wat 'n geraffineerde dieven wa ren deze lieden. Nu .was het tijd, dat hij aan hun optreden een einde maakte. Met de grootste vrijmoedigheid sloegen zij met hun knuppels op de schooven. Dat was een practische wijze van dorschen! Plotseling keerde de vrouw zich om. Zij had een hond hooren knorren én oh- rustig bewegen en waarschuwde den man met een vluchtig gebaar. De man stoor de er zich echter niet aan. ,Wieer knorde de hond. „Er is onraad", riep de vrouw luiilwp, ttfcv vuuuiDbtai'uid uit het oog pen, wat zeker wel een aardige afwis seling moet wezeneen eerlijk spelletje kaart, kan natuurlijk niets geen kwaad. Maar zou het soms hier en daar niet een beetje te veel worden gedaan? Ik ken hier personen, die met de kaarten in hun zak loopen (geen kwartjesvin ders hoor!) en direct bij de hand zijn, ze in werking te brengen. Ik ken hier huisgezinnen, die eiken avond vast kaarten. Nu houd ik wel veel van mijn dorpsgenooten (al is het van de een wat meer als van den ander) maar neen, dat eeuwige gekaart, dat kan ik ze niet vergeven. Kan men dan met de winteravonden niets anders doen En dan noem ik op de eerste plaats iets wfet allen kun nen, n.l. lezen. Onlangs sprak ik met een andersden kend jongeman, die niet meer dan de la gere school heeft doorloopen, maar je moest eens hooren, hoe machtig aar dig hij kon redeneeren over de voor naamste werken onzer vaderlandsChe li teratuur en ook niet geheel onbekend was met de beste buitenlandsóhe schrij vers. Zoo iets valt je op, 'twas niet de eerste keer dat ik hetzelfde bij een Protestantschen dorpsgenoot bemerkte. Waarlijk, men komt aan onzen kant daarmee ten achteren, om de natuurlij ke reden, dat er zoo bar weinig gel el zen wordt. Zou een avondje degelijke, mooie lectuur lezen niet te verkiezen zijn boF ven uren aan uren kaarten Wat zou op den duur meer genoegen en voldoet- ning schenken? Behalve dat men door lezen van goede lectuur zijn geest en verstand enorm verrijkt, ontwikkelt, be schaafd en veredelt, biedt het lezen ook een goede gelegenheid, zijn taal en stijl te verbeteren, wat groot nut heeft, zoo wel voor spreken als schrijven. In dezen tijd vooral is het zoo veel waard als men op nette wijze „z'n woordje kan doen". Voor zakenmen- schen kan dat gewis van groot gemak en voordeel zijn. Voor eenige maanden lazen we Inde „L. C." dat er te Warmond een R. K. Leesbibliotheek zou opgericht worden. We hoorden er na dien tijd niet meer over. We zien die mooie inrichting met veel belangstelling tegemoet. Nog bestaat hier een leesgezelschap, clat week- en maandperiodieken tö lezen biedt. Dat is echter niets voor ons Kar tholieken: neutraal, natuurlijk. Als lok aas is „de Katholieke Illustratie" ook op 't program gekomen. Of ik «nog meer weet te vertellen? Ik hoor zoo pas dat St. Caecilia half Januari weer op de proppen komt. Dat is voor velen een welkom nieuws, naar ik meen. Het Thomasvaer en Pieternel optreden is verdaagd tot eind vasten avond. Ik hoor vertellen, dat Thomas! ziek is of tenminste nog niet genoeg zaam hersteld. Ik wensch hem 't beste. Het Caeciliatooneel voldoet ons altijd zeer. Ik heb al eens gedacht, zou hot tooneel niet de steun en kracht der vereeniging zijn Ik geloof, dat de vrou welijke Caecilianen hierin den doorslag hebben gegeven, toen zij bijna voor 't eerst het Rijk der Planken betredend met overgroot succes de première gaven van „de Hemelsche Altaarwaciit". Te Leiden wonende familieleden en kennissen van den jongen Kapelaan, die het spel dichtte, woonden de opvoe ring bij, en hadden dadelijk het plan opgevat, ons zevental te inviteeren om in „Geloof en Wetenschap" met het heerlijk stuk te debuteeren. Naderhand kwam weer een uitnoodi- ging van een andere Leidsche veree niging. Door omstandigheden heeft men aan deze eervolle invitaties geen ge hoor kunnen geven. Nu zal Leiden zelf de Altaarwacht voor 't voetlicht brengen. De damest-exe- cutanten zijn bekend om hun muzikali teit. We zouden echter de steedsche en gelen wel willen toeroepen: Hoedt u voor een te artistiek opt- gevatte vertolking van de „Altaarwadhf' die zoo verheven schoon is door roe renden eenvoud. Ingezonden Mededeeiingen* verliezend. Clemens schrok. Een koude rilling voer door zijn ledematen. Aan de stem herkende hij: Hedwig JWenne! Ook dat bleef hem dus niet bespaard. Hedwig, aan wie hij eens zijn Jot had willen verbinden, stond nu voor hem als dievegge. De woede maakte zich van hem meester. "Hij kon en wilde haar niet ontzien. Met een sprong stond hij recht op en liet de honden los. Zij grepen de vreemden aan, het eerst de man, die zich met handen en voeten weerde. Clemens floot en snelde toe. De main tastte vlug in den zak een blinkend voorwerp schitterde m zijn hand toen grepen twee sterke handen hem vast en een verbitterd worstelen ving aan. De man had reuzenkracht, maar met zijn uithoudingsvermogen was 't slecht gesteld tegenover zijn tegenstander, #e hem in kracht evenaarde. Hij hijgde en schuimde en weerde zich met den moed der vertwijfeling. Maar Clemens Jietniet los. Somber staarde Hedwig naar de strij denden. Alle kleur verdween van haar gelaat en zij scheen als steen verhard. Zou zij haar vader ter hulpe komen? Zou zij met Jiaar scherpe nagels het ge- H&t v«i haar tegenstander verminken ZOO ZIET EEN BUS VAN HOUTEN'S EH UIT. Met volle gerustheid kan aan het publiek de beoordeeling van dit fabrikaat worden over gelaten. 1 Kg. 11.50 - o.8o ViKg. ƒ0.421 i Mo - 0.18 Eenvoud in zeggen, eenvoud in zin gen, eenvoud in gebaren, kleeding, kap«- sel, tooneeldéoor, daarin ligt het over groot succes van dit spel. En waai» om Omdat de eenvoud alleen kan uit beelden het im-devote, \fat uit elke re gel tot u spreekt. j Voor mij, aan den wand, hangt het portret van de zeven Wadhtengelen, difl bij ons dat sublieme spel vertoonden. Bij den eersten aanblik denkt men een. wit-raarmeren beeldengroep te zien. Sta tig vallen de gewaden in lange, redhtd plooien. De handen aanbiddend gevouH wen, de oogen als in vervoering, jhemed* waarts. Prachtvol van lijning is het profiel van de rechts knielende figuur. Als de Leidsche dames-executanten dien eenvoud onzer Warmondsche en gelen navolgen, dat kinderlijk naïeve, dat zelfs uit dit portret u tegenspreekt, dart zal hun werk op de schitterendste wijze worden beloond en bekroond. Waarvan overtuigd is j QUIS. Kerknieuws. De Titelkerk van Kardinaal van Rossum. De Romeinsdie correspondent van het „Centrum" schrijft: De meeste Kardinalen, die in hei put- blieke consistorie van 30 November 1911 den Kardinaalshoed uit de handen vafej Zijne Heiligheid ontvingen, hebben reeds plechtig bezit genomen van dé ti telkerk, die de Paus hun in het tweede geheime consistorie, dat zich aan liet publieke aansloot, heeft aangewezen. Onze Nederlandsche Kardinaal echter heeft tot nu toe van zijne titelkerk San Caesareo aan de Via Appia nog geen bezit kunnen nemen, om reden der vele moeilijkheden, die de Rector van deze kerk Mgr. Respighi, heeft met de ita- liaansche regeering, beter gelegd met de Archaeologrsche vereeniging van Rot- me. Deze toch gaat met het plan omj een grooten Archaeologischen tuin aan te leggen, waarin de vele ruïnen der oude Romeinsdhe monumenten, die voor al in het Zuidelijk gedeelte van Rome; nog behouden zijn, een goede verzorging zullen vinden. Een uithoek van dezen tuin vormen de groote baden van Caracalla, aan de Of zou zij vluchten? Het geblaf der honden moest wel andere lieden van den hof waarschuwen. Wellicht kwam zelfs de man, dien zij ontzettend haatteDirk .1 Deze laatste overweging gaf idendoor- ig. Haar sterke wil werd door een verlammende angst overwonnen. Zij wil de wegsnellen doch werd tegen geliuu- den door de beide honden, welke het meisje niet wilde Jaten wegloopen en haar achterna zetten. Door een hevigen stoot struikelde de vluchtende en viel. Clemens geduld raakte hierdoor pp; met een zwaai slingerde hij het mes uit Menne's handen. Een laatste verbitter de worsteling en ide oude man stortte! op den grond en bleef bewegen loos liggen. Een oogenblik bleef Clemens staan, Zijn spieren deden hem pijn en hij veeg de het zweet van zijn voorhoofd. Iets warms, iets kleverigs voelde hij pp zijn wangen: bloed: Hij was gewond. Dal bracht hem tot bezinning. lOm zichheert ziende, ontwaarde hij, dat de bedde honden de weerlooze vrouw heen en weer sleur den en daarom Jclotnk wederom zijn fluit je door de doodsche stilte van deu nacht De lionden Jieten hun si&chtoffes achter en snelden Clemens tegemoet {Wórdt vervolgd^)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1912 | | pagina 5