3)e Seicbciie GottAatit
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Je Jaargang,
No. 679.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
>n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
(I 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
iper post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
3
Januari
1912.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertenliën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
De nieuwe Arbeidswet.
De verscherpte bepalingen der Ai>
Jbeidswet traden primo Januari in wer-
tjking, wat terstond aanleiding was tot
jverzuchtingen. i i.
,Wat -n omslag 1 i I. t
\V,at 'n paperassen
iWat 'n geld zal dat kostenÜI
Zoofreel drukte voor 'ii leerjongen!!!!
c Denken ze in Den Haag dat ik niets1:
ijftnders te doen heb dan papieren in
vullen 1
Eu zoo gaat liet voort, terwijl men el
kaar nog een beetje aanhitst.
Inmiddels worden, wat maar goed is
;fK>k, de papieren toch ingevuld en de
Voorschriften nageleefd.
Dit laatste hopen weten minste, want
fciet: als die naleving goed geschiedde,
zouden omslag en paperassenwinkel heel
Wat minder kunnen zijn.
Men moet maar eens in het verslag
Jpler Arbeidsinspectie lezen, hoeveel over
tredingen nog plaats vinden.
Een paar staaltjes.
In het tweede district werd in een
[ijzergieterij een zwak en tenger jan
netje van vijftien jaar bezig gevonden
gjrriet het duwen van een kruiwagen
gevuld met ijzerafvai. Deze zware ar
beid ging kennelijk zijn kracht boven
idaar hij zeer veel moeite had, dezen,
jïast, die 79 K.G. bleek, te bedragen-,
voort te bewegen. Het verbaal, hier
over opgemaakt, leidde niet tot een ver-
Wettig en overtuigend bewtezen kon
Worden.
Op straat te Tilburg werd gezien, dat
,een kleine jongen nyet uiterste krachts
inspanning een grooteu stootwagen met
lakken voorttrok. Er was gelegenheid
den wagen met zakken en al te wegen
,en toen bleek liet, dat die last 400 K.g*
bedroeg.
Kras, nietwaar
'ja zeker, zal men .antwoorden, maar
zulke dingen komen bij mij ijjet voor,
waarom moet ik dan zoo'n 'last hebben
met al die bepalingen.
Ziet eens hier, de wetgever .kan na
tuurlijk geen onderscheid maken. Hij
trekt algenieene lijnen, waarlangs ieder
ziek» heeft te bewegen. Ging 'hij locali-
ïeeren, en specialiseeren, dan kwam hij
nooit iklaar en.... zouden ontduikingen
in de hand worden gekerkt, want o,'
liet publiek is zoo slim in het vind'en van
jW etsmazen ,en dïe mazen zijn te groo-
ter, naarmate meer uitzonderingen wor
den toegestaan.
Voortdurend blijken er nog leemten,
die dringend aanvulling beho'even.
Ook hiervan een staaltje:
In een suikerwerkfabriek werden bij
het koeien van gekookte suik;ermassa's
jjenkele jongens aangetroffen, bezig met
liet keeren van deze massa, een arbeid,
Zóó zwaar, dat na enkele oogenblikken
yhun het zweet van het hbofcl liep en zij
jjiijgeiid den arbeid moesten afbreken,
pok voor volwassenen bleek dit >verk
fceer zwaarer werd toezegging ont
vangen, dat hiermede voortaan uitslui
tend volwassenen zouden worden b.e-
fjast. Volgens den woord el ijken inhoud
.{Van het Arbeidsbesluit was deze arbeid
(niet verboden.
Patroons moesten dergelijke dingen
jhiet toestaan. Het geschiedt echter maar
te vaak wel en daarom moet de wet
gever ingrijpen en... inoefen bij 't ver-
jVullen der formaliteiten de goeden lij-
gen onder de kwaden.
Een voorschrift, dat hier niet noodig
Sjjijkt, kan elders jn een dringende behoefte
i.Voorzien. En omgekeerd.
Nemen we dit in aanmerking en we
Jeu! 1 en minder mopperen over d,e voor
schriften. En hoe minder het .publiek
Moppert, hoe beter liet meewerkt «iet
f&c wet, hoe makkelijker de overheid het
gaandeweg maken kan.
fV Anti-cFericaal.
Bij de laatste begrootingsdiscussies
Is gebleken, dat de coalitie der christe
lijke partijen, in onverzwakte kradht voort
bestaat.
I- Dat hindert links,
v Want links is erg verdeeld.
|i Dr. Bos schrijft zelfs in de „Wnisch.
tfcru" dat de vrijzinnigen druk bezig zijn*
jfajn aan „zelfmoord dat er links ;s
2^Yal^ieid en gebrek a^n
wil", dat het „logge lichaam van het
vrijzinnige Nederland" niet in beweging
is te brengen, zonder e,en sterken priki-
kel.
Geen prettig vooruitzicht, nietwaar.
Want 1913 staat voor de deur.
Nu hebben wel de liberal,en en vrij
zinnig-democraten 'n verbroederings
feest gevierd, maar de socialisten be
dankten voor de eer en d.e oud-liberalen
werden niet geinviteerd.
Dr. Bos gebruikt daarom weer het
aiiti-clericalisme.
Hierop beroept hij zich om de socia
listen te lijmen. Hierop steunt zijn be
toog, dat alle vrijzinnigen aan de libe
rale concentratie moeten deelnemen.
En zoo zal men zien, dat dank Jiei anti-
clericalisme links in 1913 als één man
weer staat tegenover' rechts, ten spijt
van alle zelfmoord-toebereidselen, van
alle verwarring, zwakheid en gebrek aan
wil.
Het zal worden een reprise van 1905.
Voor alles moet rechts weg!
Laten wij reeds dit jaar op onze hoe
de zijn, o.a. door in de 'komende weken
voor een goeden kiezers kweek te zorgen.
V De R, K. Universiteit.
Al ligt de stichting onzer eigen R. _K.
Hoogeschool nog in een onbekend ver
schiet, toch wordt pver de plaats van
vestiging al gediscussieerd, zij het dan
door degenen, die, als wij, in afwachting
leven.
De N. T i 1 b. Crt. pleit onvermoeid
voor T'lburg, de .Gelderlander voor
N ijm egen, het C e n t r urn.voor
breeder ^standpunF 'in en wees er op,
dat Men de R. K. .Universiteit niet moet
beschouwen als een zaak voor 't Zuiden,
maar als een zaak voor 'tgansche land.
Ook In 't Noorden toch wonen Katho
lieken. Fn niet zoo weinig!
Deze redeneering lijkt pns zeer juist,
't Zij verre van ons, een speciale plaats
voor onze Alma Mater te .willen aan
wijzen te vee! omstandigheden -en ge
beurlijkheden zullen daarbij allicht in acht
moeten worden genomen. Pp een dezer
willen we slechts wijzen.
De plaats van vestiging zal gemakke
lijk bereikbaar moeten zijn voor Noord
en Zuid, Oost .en West. Niet ieders papa
bezit voldoende middelen om zoonlief op
kamers te laten .wonenja, voor velen
zai het spoorstudentschap al opofferin
gen .eischen. Welnu, yan deze opoffe
ringen verge de plaats van vestiging
gezien de spoorverbindingen on locale
omstandigheden het gemiddelde.
Uit dit oogpunt beschouwd zou zelfs
Tilburg het moeten goedkeuren, indien
Nijmegen aan die voorwaarde 't best
bleek te beantwoorden.
Doch hier stoppen we, want we pleiten
niet .voor een bepaalde plaats.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Italianen hebben het nu zoover
gebracht, dat zij bij hun verkenning
rond Aïn-Zara
weer werkelijk vijanden zien en niet zoo
als voor eenige dagen melden, dat de
gehecle oase schoongeveegd en van vij
anden geen spoor te vinden was. Ook
wordt steeds duidelijker dat het laat-
vensmiddelen naar Bir Tobros. Na deze
vallen in den trant der Turksdhe berich
ten. Parijzer bladen ontvangen n.l. uit
Rome een telegram, dat generaal Pecori
Giraldi, bevelhebber van de divisi,e te
Aiü Zara, van het bevel ontheven is we
gens het zenden van e,en te 'zwakke co
lonne met weinig schietvooraad en le
vensmiddelen naar Bir Tobros. Na deze
mededeeling zouden w.e wel eens een
juiste opgaaf der verliezen willen zien.
Voor het verdere komt uit de oorlogs-
streek geen nieuws.
In Turkije
is een nieuw ministerie gevormd. Said
Pasja heeft zich dan toch. bedacht en
het groot-vizieraat aangenomen. Sjcicn-
del Islam is, zooals reeds gemeld, Nes-
sib Effendi, minister van binnenJandsdhe
zaken Talaat bei, hiinister van landbouw
Aristide, minister van onderwijs Em-
roellah, minister van openbare werken
Sinapian.
Qp beve.l dgr regeering ij pu h# fi
liaal te Konstantinopel der Banca di Ro
ma gesloten.
De hervatting der vijandelijkheden te
Woetsjang heeft blijkbaar nog geen on
herstelbare nadeeien verwekt voor de be
slechting van den
opstand in China
Naar uit Hankou gemeld wordt, heb
ben de keizerlijken de stad ontruimd,
hun geschut mét zich medevoerende. Zij
vertrokken in Noordelijke richting per
trein.
Lijoeënghoeng heeft den bevelhebber
der keizerlijken de verzekering gegeven
dat hij de ontruimde stellingen niet be
zetten zou. De wapenstilstand zal nu in
acht worden genomen.
Het voorafgaande gevecht was niet
van ernstigen aard.
Wat aangaat een vroeger bericht over
het tot den vijand overloopen van den
keizerlijken onderhandelaar, weel de
New-York Herald nu te melden dat hij
slechts als zoodanig is afgetreden, om
dat hij een berisping had ontvangen van,
Joeansjikai.
Deze berisping was toegediend we
gens de volgens Joeansjikai te groote
toegeeflijkheid door Tangsjaoji op de
conferentie betoond.
De New-York Herald verneemt verder
uit Peking dat Joeansjikai aan kei
zerin-weduwe en'de Mantsjoeprinsen een
memorie heeft voorgesteld, opgesteld
door de bevelhebbers yan het Noorde
lijke leger. Deze bevelhebbers geven
daarin kennis van Jiun aanhankelijlkheid
aan de monarchie en verwerpen 't denk-
b eeLcL Q .canuh li air
len mede, dat zij er vóór zijn, den oor
log tegen de rebellen onverwijld te her
vatten, maar dan moeten de Mantsjoe
prinsen geld beschikbaar stellen voorde
voortzetting van tien krijg, en moeten,
allen, die dat weigeren, als landverra
ders worden beschouwd en bejegend.
Ind'ien de Mantjoe-prinsen niet toe
geven, zal Joeansjikai aftreden.
De correspondent te Peking van de
Daily Telegraph beschrijft Joeansjikai
als iemand, die wanhopig vasthoudt aan
het verzet tot het uiterste, en die, of
schoon alleen staande, besloten heeft,
tot het uitvechten van den strijd. On
danks alle hinderpalen, weigert hij te
kapituleeren.
Een dergelijke houding zal echter niet
gunstig werken ojp de gemoederen der
opstandelingen, die hierdoor juist wor
den geprikkeld en aan hun standpunt
de invoering der republiek blijven vast
houden.
Verschillende mogendheden schijnen
eveneens niet zoozeer op de huidige re
geering gesteld. Uit Petersburg wordt
n.l. aan de „Voss. Ztg." geseind: Naar
men verneemt zijn Rusland en Japanl
overeengekomen, om de republiek China
alleen te erkennen in geval deze óf door
de nationale vergadering wordt inge
voerd, óf het hof geheel van luct too-
neel verdwijnt.
GEMENGD.
De „Reichsanzeiger" publiceerde
gisteren den tekst der wet op fde scheep-
vaarttollen. Het tijdstip der inwerking
treding van deze wet zal bij een keizer
lijk decreet vvodren yastgesteld.
In de jaatste dagen js er meer hoop
op gekomen, dat de strijd in het Jcatoen-
bedrijf van Lancashire bijgelegd zal wor
den. Askwith treedt als verzoener op, en
beide parti/en schijnen geneigd naar hein
te luisteren.
Een later bericht meldt echter, dat de
patroons vastbesloten zijn hun standpunt
te handhaven.
In Glamorgan, jn Wales, staken 4500
mijnwerkers, omdat er 20 man aan de
mijn zijn, die geen lid van de vakvereeni-
ging willen worden.
Onder de georganiseerde mijnwer
kers in de Borinage (België) is een stem
ming geohuden over de vraag, welke
houding men had aan te nemen tegen
over het voornemen der mijndirecties om
het loon voortaan eens in de veertien
dagen en niet meer eens per week te
betalen. De uitslag der stemming was,
dat de meerderheid zich voor een alge-
meene staking verklaarde.
Gisteravond is in vele plaatsen de sta
king reeds afgekondigd.
In den Oudejaarsnacht werd de
haven van Folkestone, aan de Zuidoost
kust van Engeland, door een vloedgolf
^verrj^ soft als. nica *e%;t m$V
schenheugenis niet had waargenomen.
Het water steeg ettelijke voeten, een
aantal vaartuigen sloegen van de ankers,
de visschersbooten schommelden alskurk-
jes heen en weer. En de donder van de
naderende vloedgolf werd pp een afstand
van mijlen gehoord. Watwas jde oorzaak
van dit verschijnsel? Het bleek dat tus-
schen Dover en Folkestone een groot deel
der krijtrotsen was ingestort Over een
uitgestrektheid van eenige honderden me
ters waren de rotsen in zee gevallen en
thans steken de punten van de vernielde
witte klippen van het vermaarde Abbott
Cliff op eenigen afstand van de kust uit
het water op.
Merkwaardig genoeg had ongeveer
een jaar geleden bij Dover eveneens
een groote instorting plaats.
In Wales wordt een plaatsje in het
Ebwydal door een bergstorting be
dreigd, reeds is de straatweg een ieind
verschoven en groote scheuren vevtoo-
nen zich in de helling van den; berg.
De vergiftiging te Berlijn 6ohijnt
tot staan gekomen te zjjn. Het laatste
etmaal tdleden zich geeii gevallen meer
voor. Het aantal aantal aangetasten is
161, aan dooden zijn er tot nog toe 72.
Te Leipzig en Neustadt zijn 4 menschen
na het nuttigen van punch overleden.
De maker had voor een jenersurrogaat
uit Berlijn ontvangen, gebruikt.
Uit een postwagen te Stuttgart
heeft men voor een waarde van 300Ö0
Mark aan geldsfwaardige papieren ge
stolen. De wagen was om zes uur uitge
reden en eerst twee uur later werd de
diefstal ontdekt. De dader zal moeilijk
+r> iMnHnn.jjjry rlaiLH,
tijd el ijk di enst deden
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan M- Streefland,
koster bij de Nederd. Hervormde kerk te
Streefkerk, verleend de bronzen eere
medaille, verbonden aan de orde van
Oranje-Nassau;
benoemd tot ridder in de prde van
Oranje Nassau J. C. van Schaick jzn.
te Amsterdam;
is benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau J. H. Keijser te Heem
stede
is benoemd tot ridder in de orde van
den Nederl. Leeuw J. O. Rueb Sr., direc
teur der N. ,V. Machinefabriek JBrcda te
Breda, en is toegekend de aan de orde
van Oranje-Nassau verbonden eere-me-
daille: in zilver aan F. Stokman, baas
bij de firma Gebr. van Rossum, kaas
handel te Rotterdamin brons aan Y.
Nooitgedacht, knecht in den houthandel
van de firma W. J. Oppedijk te Ijlst;
zijn benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Druten J. F. Go-
bius du Sart, tot idem te Oirschot W. J.
Meyer.
Het groenen-schandaal.
De Haagsche briefschrijver van „De
Tijd" heeft het in zijn laatsten brief,
waarin hij terugziet op het afgeloopen
jaar, over het groenen-schandaal te
Leiden, en wijzend op het feit, dat nie
mand protesteerde tijdens de beruchte
voorstelling, gaat hij voort:
Die karakterloosheid, dat menschelijk
opzicht triomfeerden niet alleen in pen
oogenbük van zwakheid, maar houden
aan en gaan ver genoeg, om den Jaffen
niet den moed te geven, zich over hun
lafheid en karakterloosheid te schamen.
Ja, de gezonde elementen er zullen
er toch wel eenige zijn hebben piet
eens gevorderd, dat zij, die een smet
wierpen op het studentencorps, van de
Universiteit werden verwijderd. De oude
Hollandsche wijsheid vergetend, dat men
wordt geëerd met wiemen verkeert,gaan
zij voort hen als kameraden en goede
makkers te beschouwen, jdie als de rotte
appelen uit den hoop hadden moeten
worden verwijderd. Wanneer wij dat
overwegen, dan keert de mismoedige
stemming terug en vraagt men zich af,
of een land zich vergelijkenderwijze tevre
den kan gevoelen over een jaar, waarin
dergelijke dingen binnen zijn grenzeh
konden gebeuren. Wat moet er worden
van een toekomst, .waarin tot de recht
spraak, tot de wetgeving, ia, tot behan
deling van ons lichaam als geneesheer,
mannen worden geroepen, die in hun
jeugd reeds uit lafheid en gemis aan
eigenwaarde zich tot ajlqs kenden? Maar
neen, wij laten het hoofd nog niet
hangern Het schandaal heeft zeker dq
stichting eener Katholieke Hoogeschool
vervroegd. En vooralzoo de vaders
niet de oogen openen, de studenten
hebben nog moeders> die haar plicht
zullen begrijpen. De vrouwen vinden het
al noodig tegen het tarief te gaan ma
nifesteeren. Hoe zouden zjjhet dan rustig
kunnen blijven aanzien, dat haar jongens
worden gemaakt tot speelbal van de wel
lustige fantasieën van enkelen. O, al
bracht 1912 niet anders dan onder den
indruk van de moeders een andere at
mosfeer voor de Nederlandschestudenten,
het zou daarom alleen reeds verdienen
met gouden letters jn de Nederlandsche
geschiedboeken te worden vermeld.
Het Pantserschip.
Dr. Nolens schrijft aan het slot van
een artikel in <de „Nieuwe Venl. Crt."
over het druk-besproken pantserschip:
de Kamer heeft pu dep tijd om
de zaak rustig ïe bestudeeren, en de
Minister krijgt de gelegenheid om zijn
voorstel, ook na zijn uiivoerige Memorie
van Antwoord, in het openbaar zonder
overhaasting te verdedigen.
Hij schijnt alvast de meest-verant-
woordelijke autoriteiten op zijn hand te
hebben.
Blijkt zijn verdediging redelijkerwijze
aannemelijk, dan zal rechts hem moeten
steunen, want de ervaring met de Müitie-
vvet opgedaan, heeft geleerd, dat, afge
zien van enkele uitzonderingen, men op
links niet tpag/ekenen jn geze dingen.
En hij zelf js verplicht het Kabinet,
waarvan hij deel uitmaakt, niet dan ja
de^uiterste noodzakelijkheid, hoezeer het
Het „Volk" kon „met stelligheid" ver
zekeren, clat reeds op den avond van
22 December, toen de behandeling van
de twee voornaamste deelen der Marine-
begrooting werd uitgesteld, jn parlemein-
taire "kringen het plan werd beraamd,
om in plaats van het schip van 7600 ton,
in Februari tot den bouw van een Neder
landsche „Dreadnought" te besluiten.
Nieuwjaarsbal ten Hove.
Ten Paleize te 's Gravenhage waren
gisteravond een 1000-tal genoodigden ver-
eenigd op het hal, door H. M. de Ko
ningin ter gelegenheid van het Nieuw
jaar gegeven.
Kort na 9 uur, tegen den aanvang van
den cercle, vernam men, dat H- M- da
Koningin niet zou tegenwoordiig zijn.
De honneurs werden waargenomen
door H. M. de Koningin-Moeder.
Z. K. H. jde Prins onderhield zich bij
een rondgang in verschillende zalen met
velen van de bezoekers.
Bond van R. K. Sociale Propaganda-
clubs.
Op Zondag 21 Januari zal te Utrecht
gehouden worden de jaarvergadering van
den Bond van R. K. Sociale Propaganda-
clubs in Nederland.
Vóór de vergadering zal ter herdenking
van den sterfdag van dr. Schaepman, een
bezoek gebracht worden aan het monu
ment te Rijsenburg.
Rechterlijke beslissingen in zake het
arbeidscontract.
Aandacht verdienen de volgende rech
terlijke beslissingen inzake 'de wet op de
arbeidsovereenkomst
Kantongerecht te Amsterdam:
De arbeider, aan ,wien een getuig
schrift door den .werkgever niet is uitge
reikt, lijdt behoudens bijzondere omstan
digheden waarvan Jn dit proces piets js
gebleken schade.
Kantongerecht te Rotterdam:
Wanneer een dienstbode ziek wordt
en haar werkgever zich bereid verklaart
haar in zijn woning te verplegen en ge
neeskundig te behandelen maar de dienst
bode zich elders wenscht te doen verple
gen, dan heeft ide dienstbode geen recht
op vergoeding der gemaakte onkosten.
Dit recht heeft zij ook dan piet, jndien
deze verpleging buitenshuis wel op advies
van den dokter js geschied, maar dit ad--
vies aan den .werkgever tijdens de opne
ming onbekend was.
Kantongerecht te Rotterdam
Een werkgever, die aan een bij hem
in dienst zijnde modiste in strijd met
arbeidswet en het K* vaïl 12 Juli 190$
(Stsbl .na. 266) iusschen 4 uur en fci/i
uur 's namiddags geen rusttijd geeft, geeft
aan de arbeidster een dringende reden tot
PJimkWelJijke dienstbeyindiging, ook da#