BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
3e Jaargang.
No. 668.
Bureau OUDE SINGEL, 54. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHl|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
«n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
I 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
I®
December
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdverlentiSn; gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen Iiandels-advertentiSn) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Geen nieuws van liet oorlogsveld zelf
.tenzij enkele elkander tegensprekende te
legrammen. De beschouwingen van de
verschillende bladen loopen nu over
Italiaansche wraakoefeningen.
Men weet, dat de galg nu naar Tri
polis overgebracht is, en de terdood-
veroordeelde inboorlingen voortaan niet
meer den kogel krijgen (een eervolle!
jdood voor een Arabier), maar den strpp
0e correspondent van de Koln. Zeitung
{deelt iets naders mede over de terecht
stelling van de 14 eerste mamnenf, die
gehangen zijn, 12 Arabieren eni 2 negers.
(Slen had hen. gewond ontdekt Tri een1
leoort van herberg, te Tripolis en daar
mee was het bewijs geleverd, dat zij
3e wapens tegen de Italianen haddefnl
(gedragen. Zij werden met de handen op
'den rug gebonden, allen op een' rij op
gehangen. Links aan de galg was een!
Arabisch .opschrift aangebracht, rechts 'n
iltaiiaansch, dit laatste luidde woorde-
Üijk: Impiccati perchè il giorno 23 Ot-
tobre a tradimento spararone contro i
soldati Jtaliani, d.w./. Opgehangen om
dat zij op 23 October verraderlijk op
de Italiaansche soldaten .geschoten heb
ben. Ook is er een diplomatieke kwestie
in het gedrang gekomen. Namelijk
het Dardanellen-vraagstuk
Rusland zou graag hebben, op aan
dringen van Italië, dat de Turk de Dar-
daTK-tlert-openstekie. Maar dat druischt
in tegen den bestaanden rechtstoe
stand. De mogendheden hebben er
zich dan ook in gemengd. De Qosten-
fijk-Hongaarsche gezant te Konstantino-
pel heeft tegenover den Turkschen mi
nister van buitenlandsche zaken de be
langrijke verklaring afgelegd, dat zijn re
geering zich voor het behoud van den
bestaanden rechtstoestand in overeen
stemming met de verdragen betreffende
het vraagstuk der Dardanellen had uit
gesproken, zoolang niet een oplossing"
Was gevonden, welke de belangen van
Turkije en tevens die der andere groo-
te mogendheden zou kunnen waarborgen.
Dc Duitsche_gezant heeft Vrijdag een
gelijkluidende verklaring afgelegd.
Een broeinest van verwikkelingen is
en blijft dc
Balkan
Bij de debatten over de begrooting
van burtenl. zaken in de Servische
Kamer, heeft minister-president Milowa-
'nowrts, Jn antwoord op de rede van No-
wakowits, leider der progressisten, ver
klaard
Dc algcmeenc toestand is zoo ern
stig, dat niemand weet welke wending
'de zaken in het a.s. voorjaar zullen ne
men. Servië moet voorzichtig zijn, even
als Bulgarije en Griekenland. Voor de
Balkanstaten is het wensdhelijk dat Euro-
jpa zich, zoo mogelijk niet menge in de
iBalkan-aangelegenbeden, daar zulk een
inmenging voor de Balkanvolken gevaar
lijk zou kunnen worden.
Waar het in den Balkan op zal uit-
loopen, js al even moeilijk te zeggen, als
wat er uit de woelingen in
China
zal te voorschijn komen. Maar nu komt
de „Frankf. Ztg." niet een bericht uit St.
'Petersburg, dat er vreemd uitziet en
aan de „Wefcsjerneje iWrcmja" ontleend
heet. Ren overeenkomstig, doch uitvoe
riger bericht" uit {St. Petersburg vinden
iwij in de „Lokal Anzeiger", waar het aan
het „Nowojp Wremja'-ontleend heet, die
ihet weer uit Peking ontvangen zou heb
ben. Beide berichten betreffen de voor
waarden, die joeansjikai .met het Chi-
meesche kabinet uitgewerkt zou hebben,
en .die 32 punten omvatten. China zou
.volgens deze voorwaaredn een monar
chale republiek worden. Iedere provincie
wordt .een afzonderlijke staat De tegen
woordige keizer wordt koning; het ko
ningschap js erfelijk; de koning neemt
geen deel aan de beslissingen overstaats-
,aangelegenhedenDe president wordt
voor vier jaar door het volk benoemd; in
hem verecnigt zich de geheele bestuurs
macht; hij verklaart oorlog en vrede, en
sluit verdragen na besluit van het parle
ment. Dit parlement bestaat uit twee
.Kamers. Zijn besluiten zijn beslissend;
noch 'de koning noch de president hebben
het recht van veto. Mantsjoes en (Chi-
ineezen hebben gelijke rechten. Koning
en president wordt gelijke eer bewezen,
Volgens het bericht van de „Lokal-
Anzeigec"- heeft de koning slechts het
recht, de ambtenaren van het hof te be
noemen. De mogelijkheid .van verwerke
lijking, van 'deze monarchale republiek
zoo besluit nog het Jaatstvermelde be
richt volgens de door Joeansjikai en
den ministerraad uitgewerkte punten
wordt in regeerings- jen diplomatieke
kringen idoor menigeen betwijfeld.
Volgens het Fremdenblatt schijlnen de
Kretenzers
te .willen profiteeren van den oorlogs
toestand.
Het' blad schrijft, dat cr in de Kre
tenzer kwestie allengs een groote wijzi
ging Js gekomen. De onrust gaat nu niet
meer Uit van .Griekenland dank zij den
koning ten Venizelos maar het is Kreta
dat 'Griekenland verontrust. Kreta verzet
zich tegen den .wil der beschermende
mogendheden 'en tegen dien van Grieken
land rDe Kretenzers, wetende dat de
Turksche vloot wegens den oorlog in
Tripolis niets kan .uitvoeren, willen hunne
afgevaardigden naar 'Athene laten komen,
enkel om net volk in Griekenland in be
weging te brengen en de regeering te
Athene te dwingen voor hen partij te
trekken. Dit wil de regeering echter be
slist niet. Zij streeft er werkelijk ernstig
naar de plannen der Kretenzers te ver
ijdelen.
GEMENGD.
De „Köln. Volkszeitung" meldt, dat
er op de Ka.ro!in en een samenspanning
ontdekt is. Dertig jonge mannen zijn bij
tijds in hechtenis genomen.
De samenzweerders verlangden wijzi
ging van 'de „grondwet" en kwamen in
verzet tegen de heerendiensten bij het
aanleggen van wegen.
Jn de Portugeesche Kamer heeft
de minister van marine een wetsontwerp
ingediend tot vernieuwing van de vloot;
een bedrag van bijna 100 miliioen gulden
wordt daarvoor noodig geacht
Dit Tandzjer wordt bericht, dat de
hertog en hertogin van Fife Vrijdag het
bed hadden gehouden, daar zij tenge
volge van de schipbreuk zeer vermoeid
waren en kneuzingen hadden opgedaan.
Te Delhi hebben de koning-keizer
en .de koningin-keizerin Vrijdag de eerste
steenen gelegd voor de stichting van de
nieuwe hoofdstad van het keizerrijk.
,Te Essen js een heele bende val-
sche munters opgepakt, die langen tijd
valsche stukken van twee en vijf mark
had geslagen en uitgegeven.
Van den Mainzer Katholiekendag is
thans het stenografisch verslag versche
nen. JHÉt ïs een lijvig boekdeel van 704
bladzijden. Riet plaatselijk comité van den
Katholiekendag heeft een batig saldo te
boeken van 30.000 mark. Let wel: geen
tekort, maar een saldo!
Hooge waardeering.
Wij lezen in „De Tijd". Den 2en Dec.
1.1. hadden eenige paters Redemptoris
ten, zooweel uit Nederland als uit andere
landen, het voorrecht door Z. H. den
Paus in een bijzondere audiëntie te wor
den ontvangen. De hoogeerw. pater J.
Lohmeijcr maakte van deze gelegenheid
gebruik om den pauselijken zegen te vra
gen voor de directeurs der Retraiten-
huizen, door de orde der Redemptoris-
risten in ons vaderland gesticht.
Z. E., kardinaal van Rossum, die het
hooge gezelschap aan den H. Vader voor
stelde, steunde deze aanvraag met eenige
waardeerende woorden, waarop Z. li.
„met bijzondere voldoening en welwil
lendheid" de gevraagde gunst verleende.
Moge deze hooge waardeering aan 8iet
den Paus zoo dierbare werk der Retrai-
ten ten goede komen.
De Minister van Marine.
De Haagsche Redacteur van „De Tijd"
schrijft:
Na ingewonnen informaties in parle
mentaire kringen kan ik u meedeelenl,
dat het nog lang niet zeker is, dat den
Minister van Marine het door hem aan
gevraagde pantsersdhipt, het eerste' van
een viertal van dat type, zal worden toe
gestaan. Ook aan de rechterzijde is daar
tegen nog al oppositie. De Minister ziet
de moeilijkheid van zijn positie in, maar
wil van geen wijken weten. Zelfs eenj
uitstel van behandeling tot Februari zal
hij onaannemelijk achten.
Prof.de Groot enüie-igsoenen-schanclaal
Prof. de Groot heeft aan de lecle1!
van de Staten-Genraai een gedrukt
briefje verzonden, waarin hij verzoekt,
„daartoe aangeschreven" door den mi
nister van justitie, het libretto te ver
nietigen, of althans daaraan gecit ver
dere openbaarheid te geven, wegens het
zedekwetsende der uitdrukkingen daarin
voorkomende.
Prof. treurts.
Aan den Z.Eerw. Hooggel. Heer P.
Geurts is het volgende schrijven ge
zonden
Het bestuur der Ned. K'ath. Journa-
listenvereeniging voelt zich gedrongen1
bij Uw aftreden als hoofdredacteur van
„Dc Tijd" zijn leedwezen te betuigen
over het verlies, dat de Katholieke jour
nalistiek, waarvan gij een sieraad waart
door uw heengaan lijdt.
Leedwezen tevens over de grievende
bejegening, U kort voor cn ook na het
scheiden van zekere zijde aangedaan,
terwijl gij op aller waardeering voor
zoo noesten en eerlijken arbeid aan!-
spraak hadt.
De waardeering, U in deze dagen van
zoovele zijden ondubbelzinnig betoond,
betuigt U ook het bestuur onzer Ver-
eeniging, dat mede U van harte geluk-
wenscht met de hooge onderscheiding,
U van de zijde van Roermonds door-
luchtigen Kerkvoogd ten deel gevallen.
Namens het bestuur,
J. J3. VESTERS, Voorzitter.
H. M. THIJSSEN, Secretaris.
Naar Lourdes.
Men meldt ons, dat de 24ste Natio
nale Nederlaaidsche Bedevaart naar Lour
des zal plaats hebben van 7 tot 15 Mei
1912. Nadere inlichtingen zullen naar
gewoonte door het Comité bij circulaire
tijdig bekend gemaakt worden.
De Staking te Eindhoven.
Voor 2 van de 24 personen, aan wie
de firma Philips en Co. ontslag had
aangezegd, op den bepaalden termijn, is
het ontslag ingetrokken, omdat zij op
het werk zijn teruggekeerd. Aan de 22
anderen, is schriftelijk meegedeeld, dat
op de door hen gepleegde contractbreuk
de bepalingen van de wet zullen wor
den toegepast. Aan hen, die uit solida
riteit staalden, is eerst gelegenheid aan
geboden, het werk te hervatten. Nu dit
niet is geschied, zijn zij wegens dienst
weigering ontslagen, en zullen de wet
telijke bepalingen ook op hen 74 per
sonen) toegepast worden.
De R. K. georganiseerden zijn blijven
werken.
De nieuwe spoorbrug over de Gouwe.
Een groot ongerief voor do scheep
vaart' zal met ingang van heden worden
opgeheven met bet in gebruik nemen
van !de nieuwe spoorbrug over de Gouwe
nabij .Gouda. Deze brug heeft een door-
vaarthoogte van 4 meter, zoodat alle
stoomboofen met neergelaten schoorsteen
en vaartuigen met gestreken mast, be
halve ledige Rijnaken en soortgelijke
groote vaartuigen, onder de brug kunnen
doorvaren, zonder dat op de opening van
de brug behoeft te worden gewacht
Met een tweetal locomotievenelk
wegende 110.000 K.G., werd verleden
vvcek een onderzoek ingesteld m hoeverre
de nieuwe spoorbrug doorbuigt De re
sultaten bleken in alle opzichten zeer
gunstig.
Looosverhooging Prov. ambtenaren.
Het voorstel van Ged. Staten van Zuid-
Holland betreffende het verleenen van een
toeslag aan beambten enz. heeft bij de
Staten-leden de heeren H. de Wilde, A. E.
Mackay en W. Th. Gevers Deynoot ernstig
bezwaar ontmoet, om de consequenties,
die het bij aanneming zou kunnen hebben.
Bij de tevens voorgestelde verbetering
van de bezoldiging der kantonniers enz.
kan het li. i. echter niet blijven; ook een
herziening van de bezoldiging der klerken
en schrijvers, van den concierge, van de
boden schijnt hun alleszins noodig.
Genoemde leden geven Ged. Staten in'
overweging hun aandacht aan deze aan
gelegenheid te wijden, teneinde zoo mo
gelijk vóór de Kamervergadering der
Staten een desbetreffend voorstel in ge
reedheid te hebben.
Intusschen stellen zij voor, het mi
nimum der bezoldiging van den concier
ge te brengen van f950 op f1200 en
die van bode en machinist van f 900 op
f 1100.
KORTE KRONIEK.
Door de commissie van beheer ju
't pensioenfonds van de Staatsspoor is
besloten, ouder het personeel een refe
rendum uit te schrijven, of de commissie
de nieuwe pensioenregeling der Regee
ring kan goedkeuren, waarin opheffing
der commissie van beheer wordt geëischt.
- De gewone audiëntie van den Mi
nister van Oorlog zal op Donderdag 21
dezer niet plaats hebben.
De Minister van Marine heeft een
commissie benoemd tot onderzoek der
wenschelijkheid van wijziging der grond
slagen en beheersvoorsch riften van het
weduwen- en weezenfonds der zeeoffi-
LEIDEN, 18 December.
3=*October Vereeniging.
Onder leiding van den heer N. Brou
wer hield de 3-Ociober-Vereeniging een
als naar gewoonte slecht bezochte ver
gadering. Tot bestuursleden .werden her
kozen de Jieerea iW. C. Mulder, ,W. j. P.
Suringar en W. Draayer. De rekening cn
verantwoording .werd bij ontstentenis van
den penningmeester, den lieer Suringar,
uitgebracht door den voorzitter. Zij ver
meldde aan ontvangsten en uitgaven
f7875,19, met een batig saldo van ïjö,13.
De .uitdceiing kostte f 2166,37y2, de op
tocht- en middag-uitgaven beiiepen
f 2355,041/2 .en het vuurwerk f967,15. De
contribution brachten op f 3540, de entrees
f 1011, staangelden f212,09, gemeentesub
sidie f1000 en huldigingsconiité f540.425.
De rekening werd goedgekeurd.
Nog deelde de voorzitter mede, dat in
plaats van den heer Vos van Steenwijk
als }id van het bestuur uit het Leidsch
Studentencorps Js opgetreden de heer
Resius.
'Daarna bracht de heer Felix Driessen,
secretaris, zijn in bloemrijke taal gesteld
jaarverslag uit, waarin een uitvoerig over
zicht van de gebeurtenissen in het jubi
leumsjaar werd gegeven. Riet aantal leden
bedraagt 2S35, waaronder 63 donateurs.
Het verslag wordt goedgekeurd.
De heer Alt vraagt, waaróm het be
stuur heeft gebroken met de traditie en
inplaats van bier koffie beschikbaar stelt.
De voorzitter deelt mede, dat dit ge
schied is op verzoek van drankbestrij-
dersvereenigingen en omdat de gegadig
den jn groote meerderheid koffie wen-
schen. Van de 3600 ingeschrevenen ver
langden er 3200 koffie'n volgend jaar
was het aantal liefhebbers voor koffie nog
grooter. .Voor de kleine quantiteit bierkan
het bestuur geen extra moeite doen. Bij
de verdere discussie juicht de heer Sijcsma
toe hetgeen het bestuur deed. De heer
van .Waveren komt op om de traditie te
handhaven en bier te verstrekken, ter
wijl de heer Brouwer meent, dat koffie
grooter vergif js dan bier.
Ten slotte stelt de heer van Waveren
voor, bij de 3-October-uitdeeling voor
taan koffie weer door bier te laten ver
vangen. De heer ,Pera; dit voorstel be
strijdend, merkt op, dat uit den boezem
der vereeniging de aandrang is gekomen
tot het besluit, dat thans wordt gewraakt
De heer jCahen sluit zich hierbij aan en
wenscht den bedeelden niet iets op te
dringen, wat zij niet willen. De voor
zitter zegt, dat het bestuur de zaak nog
eens zal overwegen. {Het voorstel zal in
de vergadering van Mei in stemming wor
den gebracht
De heer van Romburgh wil uitbreiding
van het avondfeest op het Schuttersveld,
b.v. door een openlucht-bioscoop. Na
nog eenige 'discussie, waarbij geklaagd
wordt pver het verminderen van het
avondfeest, welke klacht door den voor
zitter .wordt weerlegd, wordt de verga
dering gesloten.
Prinses Juliana.
De Reidsche Post- en Jelegraaf-Har-
inonie gaf Zondagavond jn de geheel ge
vulde zaal van „du Nord" hare yierde
openbare uitvoering. De voorzitter opende
met een prettig gesproken woord den
avond .en riep den aanwezigen het wel
kom toe. Hij vond aan het slot van zijn
speech gelegenheid te wijzen op 'c ont
breken van een banier, waaronder zich
te scharen de hartcwensch .is van onze
post- .en telegraafmannen. Wij prijzen in
hen, flat ze na den moeilijken dagtaak
nog gelegenheid weten .te vinden en, wat
meer js, lust gevoelen om een instrument
ter hand te nemen en de hun overigen
tijd besteden aan de studie. En hoe?
Dadelijk was 't te h00ren, dat zij hun t; ..k
met .ernst en pryzensvvaardigcn ijver op
vatten. Dit 'den aard van ons ambt heb
ben .wij al veel gehoord en veel moeten
laken. Doch hier dient een woord van
grooten lof gebracht aan directeur en
leden, die 't tot zoo'n hoogte hebben ge
bracht .en zulke degelijke muziek weten
ten gehoore te brengen. Het correcte
van den dagelijkschen dienst, de nauw
gezetheid, .waarmede deze mannen hun
arbeid volbrengen, is zeker van grooten
invloed pp den gang van hun mazikale
ontwikkeling. De nummers, die werden
gespeeld, waren zonder uitzondering goed
en vooral kwam het rythmische naar
voren, wat bij een harmonie een eerste
vereischte Kleur en klank, nuancee-
ring en inzet waren gepast en steeds
beschaafd. Resumeerende kunnen .wij niet
anders schrijven, dan dat deze uitvoering
heeft bewezen, dat „Prinses Juliana" op
den goeden weg is. Veel heeft de ver
eeniging te 'danken aan den directeur, den
heer Jac. Kroon, die de muzikaliteit, die
in hein leeft en waarvan hij in een twee
tal schoon gespeelde viool-solo's een
proeve gaf, weet over te storten ir; de
postmannen.
Een aangename afwisseling brachten v.
Leeuwen en Helman, die de lever deden
schudden van 't lachen. S.
De landbouwtentoonstelling.
Naar wij vernemen, zal van het waar
borgfonds der landbouwtentoonstelling 05.
ït PO pCt aan dc deelnemers kunnen wor
den terugbetaald. Slechts 10 a 15 pCt.
is noodig om het tekort te dekken.
Deden is de zilveren gesp voor 30-
jarigen trouwen dienst uitgereikt aan den
adjudant-pikeur Niericker van het depot
4e reg. veldartillerie.
Do vereeniging „Menschheid Ont
waakt", afdeeling van den Algem. Ned.
Gehcclonthoudersbond, hield Zondag
avond hi do RIaagsche Melksalon aan
den Stationsweg alhier, met medewerking
van de Geh.-onth. Zangvereenigtng, een
propagandafeestavond, die bijzonder druk
bezocht was. Nadat de voorzitter, de heer
Snijders, de bijeenkomst had geopend,
en .de Zangvereeniging eenige nummers
had gezongen, hicid de heer Sijtsma een
korte rede, waarin hij met concrete voor
beelden uit het dagelijksch leven de ge
volgen der drinkgewoonte op het per
soonlijk huiselijk en maatschappelijk leven
schetste, en ten slotte een toekomstmaat
schappij schilderde, waarin geen alcohol
meer zou zijn en waar het levensgeluk
der menschen veel grooter, 'de maatschap
pelijke ellende veel kleiner zou zijn, ter
wijl hij eindigde met een opwekking om
mede te werken tot het verkrijgen van
zulk een toestand. De rede werd warm
toegejuicht. Nadat het zangkoor zich nog
eens had Jaten hooren, was verder het
woord aan het ensemble Murando, dat
de aanwezigen op aangename wijze bezig
hield en grooten bijval jnoogstte.
Voor het examen delfstof-, aard-,
plant- en dierkunde (acte K IV)', mid
delbaar onderwijs, is te 's Gravenhage ge
slaagd mej. H. ,C. C. la Rivière, alhier,
In een te Amsterdam gehouden ver
gadering van het Fonds van den £)ewa-
penden Dienst zijn de voorloopige plan
nen voor den bouw van het nieuwe mili
taire mvaiidenhuis alhier, opgemaakt door
den architect Posthumus Meyjes, aan
genomen.
.Voor het examen apothekers-assis
tente js te Utrecht geslaagd mejuffr,
C. E. A. "W. Ramakers, alhier.
Lijst van onbekende brieven en brief
kaarten, van hier verzonden gedurende
de le helft der maand December 1911.,
Binnenland. BrievenH. J. v. Til
burg, M. de Groot, AmsterdamS. Loon-
stra, Bozem; mej. Denude Bik, G. van
Th iel de Vries, Stalhouderij Hennings,
's Gravenhage; Brjrn v. ;d. Velden, Haar
lem D- Heling, «Hazerswoude; B. A.
Smoor, Klundert; J. v. d. Zaal Sr., Lisse;
den Breker, j. Hoornweg, G. Busse, C. v<
Western, Rotierdain; G. Honing, Zaan
dam. Briefkaarten: J. v. d. Lelie, Arn
hem mej. J. Benders, mej. M. v. d. Kooij^
'sGravenhage; mej. K. Kikkert, J. Jong
bloed, mej. rlooij, den Helder; mej. Ada
van Gordt, Leeuwarden.
Buitenland. BrievenG. Varm, Sfc
Cyr; Mrs. Hants, Ronden. BriefkaartenI
Harold j. Harris, Liscard; j. G. Simonisy
Ontario.
Stukken 'afkomstig uit Ned. Oost-Indië
Brief: Hondius van Herwerden, Leiden
Briefkaart: NcderL Fabriek van Vuuit
wapenen, Reiden.