3e J<?firg:ati£,
No. 665.
14
December
1911.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
Intere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHtINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn bet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week.
I 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Grootc letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Leugens van het „L.-D".
Het „Leidsch Dagblad" heeft in zijn
nummer van 30 November een absoluut
v a 1 s c h e voorstelling gegeven van het
betoog van mr. Aalberse in de raadsver
gadering van dien dag.
Door die foutieve mededeeling werd
de indruk gewekt, alsof onze courant uit
het „L. D." de officieele kennisgevingen
overnam. Dat had noch mr. Aalberse
beweerd, noch was het overeenkomstig de
waarheid. Wij verzochten dus, vertrou
wend op het eerlijkheidsbesef der redactie
van het „L. D." rectificatie van het on
juiste bericht
Het „Leidsch Dagblad" zweeg. Wel
geeft het zijn lezers leugenachtige be
richten, maar het weigert de waarheid
mede te deelen. Dit noemen wij mislei-
ding.
Öm die misleiding duidelijker aan te
toonen, drukken wij thans naast elkaar af
het verslag van het „L. D." en het gis
teravond verschenen officieel verslag,
dat w o o r d e 1 ij k mededeelt, hetgeen
mr. Aalberse op de bewuste raadszitting
zeide.
De betrokken gedeelten luiden
Verslag
Leidsch Dagblad.
„De heer AALBER
SE vraagt of het pu-
blicecren van vele der
aankondigingen niet
uii den tijd is. Niemand
leest ze toch. Waarom
niet volstaan met aan
plakken? Dan kunnen
de bladen ze overne
men. Thans ge
beurt het reeds
dat een ander
dagblad hier ter
stede het voor
naamste nieuws
uit de officieele
berichten van
het L. D. over-
n e c rnt".
Officieel Verslag.
,De heer AALBER
SE M. de V. Ik zou
een enkele inlichting
willen vragen. Is een
dergelijk contract voor
5 jaar, als men hier wil
sluiten, niet uit den
tijd? Eeu massa aan
kondigingen hebben
een inhoud, die eigen
lijk door niemand ge
lezen wordt, omdat ze
geen sterveling interes-*
seeren en..... daar be
talen wij 4 cent per
regel voor. Ik geloof,
dat wij die publicaties
wel op een andere ma
nier konden doen, b.v.
door aanplakken e.tL dat
ons zoo goed als niets
kost. Als de dagbladen
er dan iets van wil
len opnemen, dan zoe
ken zij uit, wat hun
lezers interesseert.
Op 't oogenblik
ziet men b. v. d a t
de officieelestuk-
ken, die in het
Dagblad worden
opgenomen en
waarvoor betaald
wordt, ook wor
den opgenomen
in het andere
dagblad hier ter
stede en dan
k o s t e 1 o o s".
Uit het gespatieerde ziet men duidelijk
dat het „L. D." mr. Aalberse's woorden
verkeerd weergaf, terwijl het, daartoe ge
sommeerd, achterwege bleef zijn leugen
te herroepen.
Deze misleidende taktiek van de neu
trale pers, waarbij alle gedachten aan
goede trouw wordt buitengesloten, mag
wel eens aan de kaak worden gesteld.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Een nieuwe overwinning. Zooals wij
gister meldden eischten de opstandelin
gen dat, niet te Hankou, doch te Sjanghai
de onderhandelingen
«ouden plaats hebben. Joeansjikai heeft
nu aan Tangsjaoji last gegeven, zich maar
Sjanghai te begeven, wijl de leden van
het daar gevestigde revolutionaire be-
.witid geweigerd hebben, de vredesonder
handelingen te Hankou te voeren. Te
Sjanghai heerscht groote vreugde over
]Üe overbrenging der vredesondri hande
lingen van Hankou naar Sjanghai, im-
;jners dat beteekent een overwinning voor
het revolutionaire bewind te Sjanghai,
Svaardoor oneenigheden, die tusschen de
Revolutionairen onderling bestonden, van
!de baan schijnen.
De vredesonderhandelingen die tot
jousver te Hankou gevoerd worden, lijken
thans onbeteekc md te zijn geworden.
Opnieuw hebben de leiders van het
Revolutionaire bewind Sn Sjanghai aan
jjoeartsjikai geseind, dat zij erop blijven
Sta an, dat de Mantsjoe-dynastie verdreven
Rvordt en dat zij hem het presidentschap
&er republiek China aanbieden.
De opstand in China heeft geleid tot
een merkwaardige wederopluiking van
den verbouw van maankop. De verorde
ningen tegen de teelt van maankop en het
gebruik van opium worden niet meer
gehandhaafd. Opiumkitten zijn weder
geopend en met den aanplant van maan
kop is opnieuw een begin gemaakt, voor
al in Joennan, waar zulks door het revo
lutionaire bewind ambtelijk werd goed
gekeurd.
In Zuid-Mantsjoerije kunnen, naar het
schijnt, de opstandelingen zich niet
handhaven tegenover de regeeringstroe-
pen. Een opstandelingenmacht die zich
in de buurt van Liaujang had samenge
trokken, heeft zonder te vechten
het hazenpad gekozen, toen regeeiings-
troepen uit Moekden naderden.
Een typisch gevolg van den opstand
is nog dat er in China groote vraag
is gekomen naar hoofddeksels. Sedert
het afsnijden der staarten dragen de
Chineezen lakensche petten en vilthoeden.
De Italiaansch-Turksche oorlog
is niet meer de bron waaruit kopie ons
rijkelijk toestroomt. Nieuws valt dan ook
weer niet te melden, wel eenige nadere
berichten over het gevecht bij Bengasi
in den nacht van Zondag op Maandag.
De „Lokal Anz." meldt dienaangaande:
Het gevecht tegen de hoofdstelling van
Enver bei duurde van Zondagavond tot
het grauwen van den morgen. De Turk-
sche bevelhebber traditie döor zijn nach
telijk en aanval den verkenningsmarsch
van het derde bataljon van het 79ste
Italiaansche infanterie-regiment tc ver
ijdelen. Er ontstond een van beide zij
den zeer verbitterd gevecht van man te
gen man. De bajonetaanval der Italiaan
sche infanterie tegen de Turksche en
Arabische ruiterij behoorde tot de bloe
digste episoden van dezen strijdwaar
van het resultaat was, dat de Italianen
wel hun stellingen gehandhaafd, dochj
een achtervolging van den tegenstander
niet ondernomen hebben.
Een Stefani-bericht behelst dan nog,
dat de Arabische gewonden onder be
scherming van het nachtelijk duister weg
gehaald zijn, zooals ook het telegram uit
Italiaansche bron, dat wij gisteren in
ons ovefzicht opnamen, wel van 36 doo-
den aan Turksch-Arabische zijde spreekt,
doch niet van gewonden.
In de Roode Zee hebben, zooals reeds
gemeld, de Italianen met den bezem ge
zwaaid en daardoor schijnen ze zelf wat
zenuwachtig te zijn geworden en gelijk
indertijd van den kant van Russische
schepen liebben ook nu de Engelsche
Jiet moeten ontgelden. Een Etiigelsoh
stoomschip is n.l. door Italiaansche oor
logsschepen in de Roode Zee beschoten
en deerlijk gehavend. Misschien dachten
eerst de Italianen (die later hun veront
schuldigingen aan den kapitein vati het
vaartuig aanboden) dat zij een der oor
logsschepen vóór hadden, waarvan een
bericht uit Alexandrië in de „Corrierc
d'Italia*' melding maakt Dit juidt: dat
de Italiaansche kruiser Piemonte, op
weg naar Port Said, te Suez 5 Turksche
oorlogs- en transportschepen aangetrof
fen had, welke uit de Roode Zee waren
gekomen en zich uit vrees, in de Middel-
landsche Zee te worden aangevallen, in
de haven van Suez ophielden. Het zijn
schepen, die volgens met opzet versprei-
do berichten door de Egyptische regee
ring waren ontwapend. De Piemonte
stelde echter vast, dat dit niet hdt geval
was, en Egypte d,e neutraliteit schond.
Het Italiaansche schip heeft daarom van
de havenoverheden geëischt, de schiepen
binnen 24 uur uit de haven te verwijde
ren of ze te ontwapenen anders zou het
de kanonnen laten spreken.
Het bericht dient evenwel nog be
vestigd te worden.
De Kretenzers
blijven roerig en geven de mogendheden
last genoeg. Nu weer heeft de revolutio
naire volksvertegenwoordiging, op 't
oogenblik te Kanea vereenigd, den con
suls mededeeling gedaan van haar be
sluit, te volharden bij de inlijving van
Kreta bij Griekenland en het afvaardigen
van haar vertegenwoordigers naar de
Grieksche Kamer.
De consuls hebben geantwoord, dat zij
de uitvoering van geen der beide be
slissingen konden toestaan, inaar daar
aan schijnen zij zich niet te zullen storen.
Het aantal afgevaardigden, dat het
Kretenzer revolulionnaire parlement
heeft gekozen om Kreta te gaan vsfjegtn-
woordigen ju de Grieksche Kamer, be
draagt acht cn zestig.
De Oostënrijksche consul te Kanea
heeft een officieel protest bij de consuls
der beschermende mogendheden inge
diend tegen het doorzoeken van Oostën
rijksche, van Kreta vertrekkende, sche
pen.
Een vergadering van revolutionnairen
heeft besloten te protesteeren tegen de
door Griekenland getroffen quarantaine-
maatregelen.
Een ernstige crisis tusschen
Rusland en Turkije,
lijkt op handen, naar aanleiding van de
bezetting van Choi (in den Noordweste
lijk en uithoek van Perzië) door een ster
ke Russische troepenmacht rnet tien ka
nonnen, die, zeggen de Turken, hun stel
lingen in het westen bedreigt en Tur-
kije's positie aan de Persische grens be
denkelijker maakt dan Macedonië, Alba
nië en Tripoli. Daarom kan de Porte niet
in de bezetting van hCoi berusten. De
mobilisatie van het gcheele Turksche le
ger in Klein-Azië heeft al plaats gehad.
Vijf bataljons staan klaar om naar Sal-
mas op te rukken. De Porte is inmiddels
bereid met Rusland te onderhandelen
door tusschenkomst van haar nieuwen
gezant te Teheran, die daar eerstdaags
wordt venvacht. Turkije schijnt door deze
kwestie geneigd om toenadering tot En
geland te zoeken.
GEMENGD.
De koning van Denemarken is Dins'
dagavond aan het Neues Palais bij Post"
dain door keizer Wilhelm ontvangen. Aan
den avondmaaltijd zat ook de regent van
Brunswijk aan, verder de rijkskanselier,
minister van Kiderlen-Wachter e. a.
De Amerikaansche bewakingstroe
pen aan de Mexicaansche grens bij El
Paso zijn versterkt, wijl net gerucht gaat,
dat generaal Reyes, de leider van een
afdeeiing opstandelingen, den 15en dezer
eert aanval zal doen op Juarez, teneinde
daardoor een nieuwe revolutie in Mexico
te ontketenen.
Ten gevolge van hevigen sneeuw
val zijn in Tyrol vele telegraaflijnen ver
nield. Hier en daar is het verkeer stop
gezet.
Op den spoorweg tusschen War
schau en Weenen is gisteren een trein
door 18 bandieten overvallen. Eenige van
hen waren reeds in een trein en brachten
dezen onderweg met de noodrem tot staan.
Toen kwamen de anderen toegeloopen
en vuisten de passagiers, treinpersoneel
en zelfs de politie in bedwang te houden.Zij
roofden uit verschillende geldkistjes 20000
roebelniemand werd gedeerd. Het ge-
heele voorval duurde nauwelijks 20 mi
nuten. De daders zijn spoorloos ver
dwenen.
Te Lodz is een bom geworpen, die
alleen schade heeft aangericht. De dader
is ontsnapt.
In vele werkplaatsen te Berlijn heb
ben de mantelmaaksters gisteren het werk
weer opgenomen. De loonkwestie is
echter nog niet voorgoed geregeld.
Uit New-York wordt aan de .Lokal
Anzeiger" geseindUit de brandende
kolenmijn bij Knoxville zijn 5 man gered.
De richting van hun vlucht hadden zij
met krijtstrepen op den wand aangegeven.
Tot nog toe zijn 30 lijken geborgen.
Twee waanzinnig geworden mijnwerkers
vluchtten voor de redders in verlaten
schachten. Men heeft ze nog niet kunnen
vinden.
Uit Gibraltar wordt gemeld dat het
Engelsche stoomschip Delhi is vastgeloo-
pen bij Kaap Spartel. Onder de reizigers
bevonden zich de hertog en de hertogin
van Fife (zuster van koning George) en
twee dochters, die op weg naar Egypte
zijn.
De Engelsche kruiser Weymouth is met
artilleristen en reddingstoestellen vertrok
ken om de Delhi bij te staan.
Ook de kruiser Duke of Edinburgh en
andere schepen verleenden bijstand.
Een aantal passagiers van de Delhi zijn
bij kaap Spartel aan land gebracht en be
vinden zich op weg naar Tandzjer.
70 passagiers en 231 leden der be
manning bevinden zich nog aan boord
van de Delhi.
Onder de geredden bevinden zich ook
de hertogin van Fife en hare dochters.
De boot die hen aan land bracht, sloeg
om. Een der jonge prinsessen werd ter
nauwernood van verdrinken gered. Bo
ven water gehouden door een matroos
is zij blootvoels aan land gebracht, op een
paard ge&|t en met *1e muteren naar den
vuurtoren gebracht, waar H.H. K-K- H.H.
andere kleeren kregen van de bewoners
van den vuurtoren. In den avond kwa
men zij tc Tandzjer aan. 6 Eransche ma
trozen kwamen bij het ongeluk oin het le-
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot lid
van de Algemeene Rekenkamer C. F.
Rechlien Morra, thans secretaris van
gemeld college;
zijn in hun rang werkzaam gesteld,
als hootd der Vie afdeeiing van liet dep.
van Oorlog, de majoor-intendant bij de
lste divisie L. E. W. van Albada, en als
intendant bij de lste divisie de luit.-
kol.-intendant B. H. Goudriaan, hoofd
der Vie afdeeiing van het dep. van Oor
log, laatstgenoemde onder eervolle ont
heffing uit zijn tegenwoordige betrek
king
is aan L. Overwater te Strijen op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als dijk
graaf van het waterschap de Oost-
Hoeksche Dijken, prov. Z.-Holland.
Herstemming Provinciale Staten.
Bij de gisteren te 's-Gravenhage ge
houden herstemming ter verkiezing van
een lid van de Provinciale Staten van
Zuid-Holland (vacature dr. Krans) zijn
uitgebracht 13,404 geldige stemmen.
Hiervan verkreeg mr. dr. A. van Gijn
(lib.) 7554, en de heer C. D. Wesseling
(R.-K.) 5850 stemmen, zoodat gekozen
is de heer van Gijn.
De groentijd.
De hoefijzer-correspondent van het
„Handelsblad" schrijft naar aanleiding
van hetgeen dr. de Visser in de Kamer
over het groenenschandaal heeft gespro
ken.
Een hors d'oetrvre, maar .een van zeer
ernstigen aard, werd opgedischt door den
heer de Visser. Namelijk het groenschan-
daal te Leiden. De afgevaardigde van Lei
den bleek verbijsterd over het feit dat
jongelui van standing zich niet geschaamd
hebben om een complex van liederlijkhe
den te schrijven, onder de oogen van zet
ters en drukkers te brengen en de uit
voering te doen bijwonen door kellners.
Hij qualificeerde het gebeurde terecht,
als een „schanddaad" en leidde het be
staan van een algemeene corruptie af uit
eenige nevenverschijnselen, vooral uit het
feit, dat geen van degenen die de „voor
stelling" hadden bijgewoond, geprotes
teerd hebben of zelfs maar zijn heenge
gaan. En hij bracht hulde aan het optre
den van den waarnemen den rector-magi-
ficus en keurde ook het publiceeren van
diens scherpe castigatie uitdrukkelijk
goed. Maar nu wilde hij ook niet verder
zien gaan, met name geen strafrechterlijke
vervolging zien uitlokken (dat zou dan
toch niet tot den heer Heemskerk, maar
tot diens ambtgenoot van justitie moeten
zijn gezegd) omdat hij vertrouwde dat
het gebeurde de studenten zelve wel tot
inkeer zou brengen.
Wij gelooven er niets van. Ja, de schrik
zal er tijdelijk misschien wat in zitten.
Maar weldra zal alles weer zijn ouden
gang gaan.
En dat zal zoo lang duren als het dwa
ze en ergerlijke fossiel in eere blijft, dat
men groent ij d noemt, een monsterlijke
antiquiteit, waardoor het uiterst fijne en
subtiele instrument der opvoeding in de
handen van nauwelijks volwassenen ge
bezigd wordt als een dorschvlegel.
Want de „groentijd" is .wel de meest
volmaakte omkeering van alle normale
verhoudingen.
En de meest averechtsche toepassing
van den regel, dat men kinderen ten dee-
le ook wel door kinderen moet doen op
voeden.
Tot betering wachten wij niets van het
oogenblik.
Maar alles van den tijd.
De Kameroverzichtschrijver van „Het
Vaderland" schrijft in verband met deze
rede:
Het komt ons voor, dat deze gebeurte
nis tot meer dan tot een fraaie redevoe
ring moet leiden. Is er werkelijk 'u geest
van amoraliteit aan onze universiteiten
waar te nemen, hebben de jongelui in
onze academiesteden zoozeer verloren het
gevoelen van behoorlijkheid, van afkeer
voor gemeenigheden als uit de Leidsche
vertooning en het tekstboek is gebleken,
dan is de vraag, of er in onze hooger
onderwijsorganisatie niet iets hokt, rijp
voor beantwoording. Men siare zich dan
niet blind op den groentijd alleen, die
niet leidt tot zulke ongerechtigheden,
doch ze alleen tot uiting brengt, men be-
oordeele of die vrije academische opvoe
ding, die velen, te jong om het kwaad te
beseffen, tot allerlei misbruiken brengt,
niet op eenigszins veiliger .wijze in te
richten ware.
De „Telegraaf" geeft het aanleiding te
schrijven
Het eind-oordeel van dr. de Visser was
ons sympathiek. Maar het trof ons, dat
zijn betoog feitelijk onvolledig was. .Want
de feitelijke oorzaak van deze zedeloos
heid, liet instituut der ontgroening
noemde hij niet. En toch wil het ons voor
komen, dat het voor zeer velen onder dei
studenten niet minder dan een zegen zou
zijn, wanneer die rotte plek werd uitgesne
den. Wij twijfelen niet, of de heer De Vis
ser, die het geval streng, maar humaan
besprak, zal dat met ons eens zijn. Het
is thans hei psychologisch oogenblik, om
de verderfelijke ontgroenings-gewoonten
te bestrijden en uit te roeien.
KORTE KRONIEK.
Het vroeger aangekondigde en be
schreven Portret van Prinses Juliana
ontstaan uit een kiek, door hare Konink
lijke Moeder genomen is verschenen.
De Prov. Staten van Gelderland
hebben aangenomen het voorstel
van Gedeputeerde Staten om aan de Ne-
derlandsche Heidemaatschappij in ver
band met de overbrenging van den zetel
der maatschappij naar Arnhem, een sub
sidie te verleenen van f25.000.
In de vergadering der Prov. Staten
van N.-Brabant werd gisteren besloten
een jaarlijksche subsidie te verleenen van
f 6000 ten behoeve der te 's-Hertogen-
bosch op te richten Technisch- Middel
bare School, op voorwaarde, dat geen
onderscheid worde gemaakt wat betreft
de voorwaarde van toelating en. heffing
van schoolgeld voor bewoners van in- en'
buiten Den Bosch.
Het bestuur van de Artsen-Geheel-
onthouders-Vereeniging voor Nederland
en zijne Koloniën heeft aan de Tweede
Kamer een verzoekschrift gericht, waar
in, in een zestal punten, wordt weerge
geven, in welke inate, naar zijn meeningl
een wettelijk geregelde ziekteverzeke
ring ten goede behoort te komen aan de
zorg voor drankzuchtigen.
Daarin wordt o.a. te kennen gegeven'
de wenschelijklieid, dat de ziektewet de
mogelijkheid scheppe, druk te oefenen
op den drinker door bedreiging met in
houding van ziekengeld, en den drank
zuchtige fe doen verplegen in een her
stellingsoord voor zulke lijders.
De staking van de glazenwasschers
bij de firma Heineken te 's-Gravenhage
heeft zich uitgebreid tot die van de fir
ma Spiegel. De oorzaak is, dat aan de
werklieden van laatstgenoemde firma
was opgedragen de klanten van de firma
Heineken te bedienen. De-staking omvat
nu 100 personen.
LEIDEN, 14 December.
De Blauwpoortsbrug.
De leden van den gemeenteraad zullen!
a.s. Zaterdagnamiddag in de gelegen
heid worden gesteld gezamelijk de nieu
we Blauwpoortsbrug te bezichtigen.
Het ligt in de bedoeling daarna d
brug voor het publiek verkeer
open testellen.
In de dekanaten Alfen en Gouda is
tot lid van de commissie van beroep
voor de bijzondere scholen gekozen mr.
P. J. M. Aalberse, lid van de Tweede Ka
mer, alhier met 62 st. tegen 48 st. op
het aftredend lid de heer A. J. J. Vos*.
De majoor-kwartiermeester C. W.
T. Doorman van het 4e reg. infanterie
alhier zal 1 Mei a.s. den dienst met pen
sioen verlaten.
In de week van 6 tot en met. 12
December werden uit de provincie Zuid-
Holland ter kennis van den Centraleu
gezondheidsraad gebracht 19 gevallen
van typhus of febris typhoïdea 62 ge
vallen van roodvonk en 47 gevallen van
diphteritis.
Hiervan kwamen voor te Leiden 1
geval van typhus of febris typhoïdea,*
9 gevallen van roodvonk en 3 gevallen!
van diphteritis; te Aarlanderveen,
4 gevallen van typhus of febris typhoï
deate Alfen 2 gevallen van diphte
ritis te B1 e i s w ij k 1 geval van (dipht©-
