7
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang.
No. 659,
c$)z £eidóeive Sou/taut
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
December
19».
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-adverlentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Als dat eens waar was.
In zijn jongsten Staatkundigen Brief
zijn eigen Kieswet nog eens aanprijzend
,noemt mr, S. van Houten, def 50, welke
een spaarbankkiezer moet bezitten*, een
„zoo gering bedrag, dat een ieder, die
zich slechts even boven de grens der ar
moede verheft, als hij ernstig wil, in
staat is het ter zijde te leggen".
Als dat nu eens waar was, wat zou
de maatschappij er dan anders uitzien.
Indien de heer Van Houten de kost
jnocst geven aan de Nederlanders, welke
hem konden overtuigen, dat zij, hoewel
geenszins arm zijnde, heusch geen f 50
Kunnen oversparen, wat zou hij gauw tot
ander inzicht komen.
't Valt ons niet mee van dezen Staats
man, dat hij zoo weinig de aïooden zijner
medeburgers kent.
Had hij gelijk, de Regeering zou Waar
lijk niet behoeven voor te stellen f 20
bijslag te verleenen aan de minder ge-
salarieerden van haar duizenden beamb
ten.
Had hij gelijk, er zouden geen pa
troons zijn, die thans een duurtc-toeslag
aan hun personeel geven.
Had hij gelijk, er zouden nooit van
die huishoudelijke budgetlijstjes uitge
geven zijn, waarop ondanks de grootst
mogelijke zuinigheid een tekort grijnsde.
Had hij gelijk, wat zouden we dan in
•een gezegend land wónen, leder had zijn
hoen in de pot.
Helaas, de heer Van Houten heeft het
erbarmelijk mis. Zijn vergissing klinkt
schier als een bespotting, want in plaats
van een hoen, is er bij maar al te velen'
vaak slechts een aardappel met wat la
waaisaus op schotel.
't Is maar goed, dat er thans achter
de regecringstafel personen zitten met
beter economisch inzicht, want anders
zou liet er met de sociale wetgeving al
heel slecht uitzien.
V Opschieten.
Dr. Kuyper heeft gisteren in de
Jwtedc Kamer verkondigd, dat er nu
■eindelijk eens opgeschoten moet worden
inet de ouderdomsverzekering en met
de tariefvvet, welke hij niet elkaar in on
afscheidelijk verband bracht.
In ons Kameroverzicht zal men daar
meer van lezen. Hier volstaan we inet er
naai te verwijzen, hoezeer het Kabinet
in deze vrij uitgaat. Immers de heer
Lohman heeft het nog eens doen uit
komen de-hier bedoelde wetsontwer
pen zijn uit de handen der Regeering
overgegaan in die van Kamercommissies,
zoodat de ministers over snelheid of zelfs
v.olgorde van behandeling niets meer te
zeggen hebben.
Deze stand van zaken is niet weer
sproken, zoodat men nu precies weet,
waaraan zich te houden. En dat men ter
rechterzijde links blaakt men van ijver...
In de hoop dat 1913 ons verrassen zal
naar afdoening dier wetten haakt, bleek
iwel uit de rede van den heer van Vlij
men, die niets zoozeer vreesde als voor
conservatief te worden gehouden.
iWe kunnen alzoo vrij gerust wezen.
Jiet moet al bar tegenloopen, indien de
sociale wetgeving nu niet een mooi eind
opschiet
algemeen overzicht.
Hét schijnt den Italianen nu voor den
Wind te gaan in .hun
oorlog met Turkije
Behalve de bevestiging immers van het
gevecht van Maandag komen nu ook be
richten dat generaal PicoTi met de
meest bewegelijke troepen Dinsdag de
(Turken verder vervolgde terwijl de ove
rige troepen met de'genie Ain-Zara ver
sterkten. Over het gevecht van Maandag
Seint Stefani nog de volgende bijzon
derheden
,,De slag begon om zes uur niet de be*
schicting van de oase ten oosten van
Amroes en de Ovens (Amroes ligt in het
hart van het oostelijke nog door de Tur
ken bezette gedeelte van de oase van
(Tripolis, de Ovens, ItaliaauschForna-
ci, ten Zuiden van Amroes aan den rand
van de oase bij een van de hoofdwegen
naar Ain-Zara). De voorhoede bevond
zich des ochtends te zes uur tegen
over de voornaamste Turksche stel
lingen, die achter de duinen verborgen
waren. De ruiterij voerde een omtrek
kende beweging op den rechter vleugel
uit en kwam bij de Turksche schansen
aan, aldus de richting voor den aanval
van de voornaamste kolonne aangeven
de. Tegen negen uur werd de opmarsch
algemeenhij werd gesteund door een
batterij berggeschut, die de aanvalsko-
lonnes begeleidde en door de batterij
en van de Italiaansche stellingen. Op
dit oogenblik dreigden troepen Arabie
ren twee aanvallen op den rechtervleu
gel, en den uitersten linkervleugel van
de Italianen te doen. De Turken ge
bruikten dezen tijd, om zich van hun
eerste verdedigingslinie op hun tweede
terug te trekken. Maar twee uur later
waren de Italiaansche troepen reeds de
eerste stellingen van de Turken voorbij
en rukte het eerste échelon van de divisie
Pecori onvervaard op tegen het terrein,
dat de geregelde Turksche troepen thans
bezet hielden, slaagde er in hen uit hun
schansen te werpen en hun onvermijde-
lijken aftocht in een vlucht te verande
ren, Tegen drie uur, terwijl de Italiaan
sche troepen de laatste verdedigingswer
ken van Ain-Zara voorbijkwamen, vlucht
te een groote kolonne van meer dan
SOOO man haastig in verwarring naar
het Zuidoosten. Tegen vijf uur verdween
de laatste kameel, die gewonden ver
voerde, in de verte, buiten het bereik
van de Italiaansche artillerie.
De divisie Pecori en de brigade Ri-
naldi trokken het verlaten kamp binnen
en brachten den nacht in hunne stellin
gen door. Het gevecht begon onder een
stortregen, die tot negen uur aanhield.
De beweging moest uitgevoerd worden
in ecu terrein, dat de regen van de vo
rige dagen moeielijk begaanbaar had ge
maakt.
De verliezen van de Italianen zijn nog
niet nauwkeurig vastgesteld, maar be
dragen stellig niet meer dan honderd
dooden en gewonden. De Turksche ver
liezen zouden, volgens een telegram van
generaal Pecori, een paar honderd doo
den bedragen. Men zag ook een lange ko
lonne kanieelen gewonden wegvoeren."
Een later bericht geeft de verhezen als
volgt op. Voor Italianen: 1 officier
en 16 soldaten gesneuveld en |94 gewond.
Voor die Arabieren meer dan 1000 man
dooden.
Als men de overdrijving, die uit de
Italiaansche berichten spreekt, ter zijde
stelt, moet men aannemen, dat de Turken,
in de achterhoede vechtende, hun terug
tocht uitstekend hebben weten te dekken.
Oeen man van hen is gevangen genomen
en de kanonnen, die zij achterlieten,
kunnen wel onbruikbaar gemaakte Ita
liaansche zijn, voor welke zij geen schiet
voorraad meer hadden. Denkelijk was de
hoofdmacht al vroeger weggetrokken
zooals vroegere berichten meldden.
De Turk schijnt toch ecliter ook te vin
den dat hij 'n leelijke knauw gekregen
heeft, althans de uitzetting der Italianen is
volgens een bericht aan het „Berl. Tage-
blatt", begonnen, en wel met die Italia
nen, die na de oorlogsverklaring ïnTurkije
zijn aangekomen. Over de
kwestie der Dardanellen
meer speciaal over d'e plannen van Rus
land dienaangaande, luiden de berichten
nog zeer verschillend. Zooals de lezer
weet, wenscht Rusland het recht van
doorvaart voor zijn oorlogsvloot. De be-
teekenis, die een dergelijk verlangen in
de eerste plaats voor alle mogendheden
aan de Middellandsche Zee moet hebben,
ligt voor de hand, en wanneer ook op
't oogenblik het Russische eskader in de
Zwarte Zee niet sterk is, dan kan dat
toch in enkele jaren veranderen. In ieder
geval denkt men er in Rusland aan de
vloot daar te vermeerderen, en heeft men
inet de voorbereidingsmaatregelen daar
toe reeds een aanvang gemaakt. De inter
nationale betrekkingen, die zich in het
laatste tiental jaren ontwikkeld hebben,
in aanmerking genomen, kan men moei
lijk aannemen, dat Rusland met zijn eisch
voor den dag zou zijn gekomen, zonder
voordien met zijn bondgenoot Frankrijk
en met Engeland van gedachten gewis
seld te hebben, doch men moet toch af
wachten, welk standpunt de openbare
meening in de beide landen, vooral in
Engeland, met betrekking to;t het Rus
sische voorstel in zal nemen. Over de
houding van Turkije bericht het volgende
telegram uit KonstantinopelVolgens
zekere berichten heeft de Porte besloten
de Russische eischen betreffende de open
stelling van d'e Dardanellen af te wijzen,
daar aan Rusland anders een overwicht
te Konstantinopel verzekerd zou zijn.
De „Köln. Zdg.3 ziet in haar uit Si.
Petersburg geseinJe tegenspraak van de
Russische regeering, met de verklaring
van het Russische ministerie van buiten-
landsche zaken, dat Rusland geen parti
culiere noch ambtelijke onderhandelingen
over de openstelling der Dardanellen
voert, eenteeken, dat Rusland in de Dar-
danellen-kwestie reeds den terugtocht
aanvaard' heeft.
Zooals wij reeds meldden, schijnt de
wapenstilstand in China
niet óveral in acht te worden genomen.
Jl. Zondag zijn tenminste in .Tientsin tal
van revolutionairen gearresteerd en te
rechtgesteld. De leiders der revolutio
nairen te Tientsin hebben nu bij de daar
gevestigde consuls tegen dat optreden
van de regeering geprotesteerd.
Ook wat betreft de provincie Honau
moet het voor de regeering moeilijk zijn,
haar belofte na te komen, dat gedurende
den gesloten wapenstilstand geen troe
pen zendingen zullen plaats vinden. De
onderkoning te Honan heeft zich nl. met
een dringend verzoek oin versterkingen
toi de regeering gewendhij wordt hard
besprongen door dc rebellen.
Wat overigens de inwendige toestand
aangaat, hebben dé rebellen weer iets
gewonnen, wat blijkt uit het volgende
telegram: Prins Tsjoen heeft zijn ont
slag als regent genomen. De vroegere
grootzegelbewaarders en raadsheeren
Hsoe-svjih-tsjajig en Tsjih-tsoe zijn tot
rijksgrotten benoemd. Het regentschap
is zoodoende niet bezet. Het bewind van
het land .berust bij den voorzitter van
den ministerraad. De keizerin-weduwe en
de keizer zullen de audiënties verleenen
en het ceremonieel uitoefenen.
Dezer dagen heeft zich een eigenaardig
hofschandaal in Spanje
voorgedaan, hetgeen door een der be
trokkenen, die blijkbaar niet vindt, dat
men, zooals h;-t spreekwoord zegt „zijn
vuile wasch binnenshuis moet behande
len", aan de groote klok is gehangen.
De Infante ifuialia, tante van koning
Alfons XIII, publiceerde nl. in de „Matin"
eenige door haar en den koning gewis
selde telegrammen naar aanleiding van
een door haar geschreven boek, waarin
ze nogal dwaas met de moraal omspringt
en o.a. de echtscheiding verdedigt. De
koning had haar nl. verboden het boek
ti it te geven voor hij het gelezen ha dl
De Infante heeft toen haar relaties met
het hof verbroken en gezegd Spanje te
zullen verlaten. Dat haar houding door dc
liberale pers verdedigd wordt, spreekt
boekdee'en. Het wordt in den laatsten
tijd mooi in hofkringen.
GEMENGD.
De verzekeringswet is heden in fliet
Engelsche Lagerhuis in derde lezing met
324 tegen 21 stemmen aangenomen.
Een voorstel van de oppositie, waar
in in beginsel een gedeelte van de ver
zekering werd aanvaard, doch in over
weging was gegeven, de wet in de vol
gende zitting nader te overwegen, werd
verworpen met 320 tegen 233 stemmen.
De Portugeesche regeering heeft
onverwachts bevolen de op de Taag aan
wezige oorlogsschepen ijlings klaar voor
het gevecht te maken, om tevens zee te
kunnen kiezen, waaraan heden koorts
achtig gewerkt is.
Men weet niets van de beweegrede
nen van dit besluit, evenmin iets van
het doel, hoewel de maatregel in ver
band wordt gebracht met het gerucht,
dat Azcvedo Coutinho (leider der mo
narchisten óp zee) een aanslag op Ma-
deiro voor heeft.
In een bericht over de sdheep-
vaarttollen schrijft de Neue Politische
Tagesdienst:
De bewering, dat het ten uitvoerleg-
gen van de wet zoo lang hangende zal
blijven tot de onderhandelingen met
Oostenrijk en Nederland tot een resul
taat zullen hebben geleid, berust op een
dwaling. De wet zal integendeel onmdi-
dellijk worden toegepast op de rivieren
die uitsluitend door Duitsche bondssta
ten loopen.
En verder: De regecring behoudt zidh
nog vopr, den tijd tq bepalen, .waarop
met Nederland en Oostenrijk onderhan
delingen zullen worden aangeknoopt
over de r egularisatie van den Rijn en
de Elbe.
De strijd in de metaalindustrie is
bijgelegd. In een vergadering van de
vertegenwoordigers van den bond van
metaalarbeiders zijn de bemiddelings
voorstellen, die afgevaardigden van bei
de partijen opgesteld hadden, aangeno
men. De uitsluiting in de Berlijnsche
metaalindustrie eindigt 11 December.
Het is niet onbedenkelijk, dat slechts
712 stemmen vóór 't aannemen van de
voorwaarden waren en 1817 er tegen.
Tevredenheid schijnt er dus nog niet te
zijn.
In de goudafdeeling van het munt-
gebouw te St. Petersburg heeft gister
ochtend een gasontploffing plaats ge
had. Twee arbeiders zijn gedood en 9
zwaar gewond, terwijl verscheidene an
deren licht gewond werden.
Te Rosario heeft een ontploffing
plaats gevonden, in een vuurwerkfabriek.
Het gebouw stortte in. Er zijn drie doo
den en vijf gekwetsten.
Te New-York loopen opzienbaren
de geruchten volgens welke 3 stoom
schepen, die 600 Amerikaansohe ban
kiers leden van een vereeiniging, aan
boord hadden, bij een orkaan in de Ca-
raibische zee vergaan zouden zijn.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is de heer W. F. H.
van Peski erkend en toegelaten als con
sul-generaal van P^aguay te Rotterdam;
is benoemd tot cmïcier in de Orde van
Oranje-Nassau P. C. L. Eikendal, notaris
te 's-Gravenhage
is benoemd tot lid van den voogdij
raad Amsterdam II, mr. A. E. M. Povel,
advocaat en procureur, wonende te Am
sterdam
is bepaald dat bij afzonderlijke dag
orders, zoo in Indië als in Nederland,
eervol zal worden vermeld de le-luite-
nant der infanterie van het leger in Ned.-
Indië M. Uhl, en zulks terzake van zijn
gedrag bij de krijgsverrichten in het com-
mandement van Timor en onderhoorig-
heden gedurende het eerste halfjaar 1911
Bij Kon. besluit zijn Everhard Johan
Karei van Lidth de Jeude, te 'sGraven-
hage, mr. Martinus Elisa Johannes Jacobus
van Lidth de Jeude, te Alkmaar, Cornelis
Willem Frederik Carel van Lith de Jeude
te 's Gravenhage, en Everhard Johan van
Lidth de Jeude, te 's-Gravenhage, metal
hun wettige, zoo mannelijke als vrouwe
lijke afstammelingen, in den Nederland-
schen adel verheven, met praedicaten van
jonkheer en jonkvrouw.
Drooglegging beoosten de Vecht.
De Staatscommissie inzake de droog
legging van de plassen beoosten de
Vecht, is gisterenmiddag namens den
Minister var.»Waterstaat geïnstalleerd!
door haar voorzitter de heer A. A. Be-
kaar, oud-inspecteur-generaal van den
waterstaat.
Deze hield een toespraak, inhoudende
in de eerste plaats een historische
schets van dit waterstaa(tsvraags*uk, dat
sinds 1853 aanhangig is. Meer dan een
halve eeuw is verloopen sedert de eer
ste concessieaanvraag en het eerste be
knopte uitgewerkte ontwerp van de vol
ledige droogmaking, terwijl inmiddels
de zaak eigenlijk nog niet is gevorderd
Dit komt vooreerst omdat de eischen
der Landsverdediging hierbij een groo
te rol hebben gespeeld. De commissie
zal nu door gemeenschappelijk overleg
zoo eenigszins mogelijk tot een oplos
sing van het vraagstuk moeten komen,
dus zonder de defensie in gevaar te
brengen, de droogmaking van de plassen
wanneer die in het algemeen belang aan
beveling verdient, financieel niet onmo
gelijk maken. In hoever thans minder
bezwarende militaire eischen zullen kun
nen gesteld worden, vermocht de voorzit
ter, als leek niet te beslissen. Maar
in een ander, opzicht zijn de omstandig
heden voor de droogmaking echter ze
ker gunstiger geworden. Ten eerste is
de waarde van de zoogenaamde slechte
of magere gronden in de laatste 20 of
25 jaren aanmerkelijk gestegen en bo
vendien zijn de stoomwerktuigen in de
laatste halve eeuw belangrijk verbeterd
en hebben nieuwe, zeer bruikbare moto
ren, o.a. de Dieselmotoren zich een
plaats in de nijverheid veroverd^ zoo^at
de kosten van bemaling per waterstaats
kracht thans minder zullen wezen dan
vroeger.
De voorzitter heeft alle reden te ver
trouwen, dat hij bij zijn ernstige po
gingen om den arbeid der commissiel
vruchtdragend te maken, niet te ver
geefs een beroep zal doen op de welwil
lende en krachtige medewerking harer
leden.
R. K. Vacantiekolonie.
Wij ontvingen het tweede jaarboekje,
uitgegeven door pastoor A. F. Suidgeest
te Egmond aan Zee ten bate der R. K.
Vacantiekolonie.
„Wij zijn", zoo zegt de schrijver, „dit
jaar zoo gelukkig geweest om aan na
genoeg alle aanvragen om plaatsing te
Egmond uitvoering te kunnen geven.
Van heinde on ver stroomden 270 kin
deren naar Egmond."
Door dokter R. .Vischer zijn aan dit
jaarverslag eenige mededeelingen gedaan
op dokters- en verpleegstersgebied, waar
onder een lijstje, hoe ongeveer elke week
de spijslijst geregeld was.
Doofstommen-instituut te
St. Michels-Gestel.
Blijkens het Algemeen Verslag van het
verhandelde in de afdeelingen der Staten
van Gelderland betreffende het verzoek
om subsidie ten behoeve van het Insti
tuut voor doofstommen te St. Michiels-
Gestel werd door verscheidene leden het
afwijzend praeadvies van Gedep. Staten
betreurd. Daardoor zouden Ged. Staten
zich aan een inconsequentie schnldig ma
ken, waar zij wel gunstig adviseerden ten
opzichte van een subsidie-verzoek van
een ooglijdersgesticht. De voorzittende
leden van Ged. Staten meenden, dat men
door inwilliging van het verzoek een pre
cedent zou stellen, dat groote geldelijke
offers voor de provincie ten gevolge zou
kunnen hebben. Tevens bestreden zij de
opmerking dat ooglijders en doofstom
men op één lijn behooren te worden ge
steld. Medegedeeld werd, dat ook Ged.
Staten hebben onderzocht of er termen
"konden gevonden worden, het instituut
te St. Michiels-Gestel als Vereeniging
voor vakonderwijs te beschouwen, doch
dat Ged. Staten was gebleken, hoe de
kosten voor onderwijs in genoemd Insti
tuut zoo gering waren, dat deze te schat
ten waren op f3 per leerling per jaar,
zoodat zij niet voor subsidieering in aan
merking konden komen.
Ontsiering door reclame.
Het volgend adres is aan de Provin
ciale Staten van Noord-Holland verzon
den
„Het Dagelijksch Bestuur van den
Bond. Heemschut tot behoud der schoon
heid van Nederland, heeft met groote
voldoening kennis genomen van het ont-
werp-verordening, door uw medelid nnr.
Hazelhof Roelfzema bij uwe Staten in
gediend, welke verordening bedoelt het
tegengaan van de reclames, die meer
én meer de schoone landschappen uwer
provincie ontsieren.
„In geheel beschaafd Europa wordt
thans ingezien, dat een dergelijke ontsie
ring niet langer mag worden geduld. De
goede gevolgen, die verbodsbepalingen
reeds in het buitenland hadden, zullen
ook in Nederland worden verkregen.
„Immers, wanneer één provincie voor
gegaan is, zullen andere! volgen, zullen
ook gemeentebesturen verordeningen
maken en zal aan het euvel der reclame,
die de schoonheid van Nederland zoo
zeer schaadt, een einde komen.
„Daarom verzoekt het Dagelijksch Be
stuur voornoemd uwen Staten met den
meesten aandrang, de ingediende ont
werpverordening aan te nemen."
Vervalsching van levensmiddelen.
De lezers weten, dat de regeering
eenige jaren geleden op verzoek van
den National en MiddenLandsbond te!
Leiden een Rijksbureau ongericht heeft,
waarde middenstand geheel kostöootzijn
handelswaren kan laten onderzoaken.
Door het Bureau van Advies voor den
Handeldrijvenden en Industrieelen Mid
denstand zullen de léden en genoodig-
den van de verëenigingen, welke bij dat
bureau rijn aangesloten, binnenkort in
de gelegenheid gesteld worden, meer
bijzonderheden omtrent warenkennis en'
het vervalschen van (handelswaren te ver
nemen.
Op het verzoek van het Bureau van
Advies hebben de heer J. S. Mcnwsen,
president van d,en Middens landsbond, en
