3e Jaar^an#.
N«. 658.
9e Scicbelve Somcmt
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIjNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
ett het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.13 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vt cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
6
December
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent^met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Een Bisschoppelijk schrijven.
In den lateien tijd openbaart zich een
streven om, tegen Onze verklaring in,
«temming te maken voor christelijke vak-
Organisatie.
Om die reden achten .Wij het plicht,
nogmaals en zoo beslist mogelijk te ver
klaren, dat het Ons ernstig en uitdruk
kelijk verlangen is, de aan Ons onder-
hoorige katholieken te vereenigen en ver-
jeenigtf te houden in katholieke organi
sation, omdat alleen in deze de katho
lieke beginselen ten volle tot hun recht
komen, en samenwerking met andere ver
leen igingen voor bepaalde wenschelijk ge
achte doeleinden, in zooverre de katho
lieke beginselen dit toelaten, daardoor
noch onmogelijk gemaakt, noch ook be
moeilijkt \vordt.
Dc uitzondering, voor de Limburgsche
mijnwerkers gemaakt, bewijst, dat met
alle belangen rekening wordt gehouden.
Utrecht, 6 December 1911.
De Aartsbisschop van Utrecht,
f H. VAN DE .WETERING.
De Bisschop van Breda,
f P. LEIJTEN.
De Bisschop van 's Hertogenbosch
f W. VAN DE VEN.
De Bisschop van Roermond,
t J. H. DREHMANNS.
De Bisschop van .Haarlem,
f A. J. GALLIER.
V 't Zit hun dwars.
In de Tweede Kamer hebben alle spre
kers van <ie linkerzijde de Roomsche mee
ting voor sociale wetgeving te Utrecht
gecritiseerd.
Drucker noch Röódhuyzeii, de Beaufort
noch Troelstra waren er mee ingenomen.
De een trachite de betooging der Katho
lieke arbeiders belachelijk te maken; de
ander wilde haar beteekenis verkleinen.
!Mr. Troelstra sprak van de reclame-mee
ting, nijdig als hij was, omdat de-socia
listen en hun onhoudbare tactiek zoo lee-
ilijk aan de kaak werden gesteld.
De Utrechtsche meeting zit die linker-
jheeren dwars. De Roomsche arbeiders
hebben duidelijk uitgesproken, dat zij
Iniets gelooven van alle verdachtmakin
gen tegen .Talma en dat de Talma-hetze
Op hen geen invloed heeft gehad.
Zij hebben klaar en onbewimpeld uit
gedrukt, dat zij daden verlangen; dat
ieiiid'elijk het eeuwig gepraat in.de Kamer
jimoet ophouden; dat zij wenschen, dat
j (Talma's wetsontwerpen in de Staatscou
rant komen.
Nu mogen vrijzinnigen en socialisten
Jlafbreuk pogen te doen aan deze uit
spraak, dit verandert aan haar waarde
'niets.
'iKomt alleen, omdat de tegenpartij
teleurgesteld is door deze spontane uiting.
Een uiting, die haar dwars zit.
V De Agrarische Bond.
Uit het. verslag v i le vergadering
die bovengenoemde bond te Amsterdam
onder voorzitterschap van den heer P.
jTeunissen heeft gehouden tot vaststelling
van de statuten, willen wij even drie
punten belichten.
Volgens het verslag zal het doel van
;den Bond zijn; het geleidelijk versterken
jvan den toestand van den landbouwer
S als grondgebruiker, het opwekken
^van den landbouwer om meer en beter
gebruik te maken van zijn rechten als
•staatsburger en hel verbeteren van
den toestand van den landbouwenden
stand als plattelandsbewoners.
Hierbij merken - wij op, dat onze
Roomsche landbouwers den Ned. Boeren
bond niet noodig hebben. De Roomsche
/Boerenbonden beoogen precies hetzelfde.
Vervolgens stippen wij het volgende
aan De voorzitter zette uiteen, hoe ge-
jtracht moet worden in elk dorp een
jkern van leden te krijgen, die de ideeën
(Van den bond zullen cpageeren. Een
.verband zal worden gelegd ihen deze
[jjorpsmeenigingen in één zeilde kies
district voor de Tweede Kamer, teneinde
invloed te doen gelden bij de ver
kiezingen.
Uit deze woorden blijkt, dat onze
Roomsche landbouwers zich zelfs niet
kunnen aansluiten bij den bond, omdat
de politiek er niet buitengehouden wordt,
al zouden er geen andere redenen zijn,
die hen moeten afschrikken om in een
neutrale vereeniging hun heil te zoeken.
Ten slotte vestigen wij nog den aan
dacht op het feit, d(at de vergadering
was bezocht door 20 landbouwers, 2
landbouwkundigen, 1 boschbouwkundi-
ge en 2 personen verbonden aan land
bouworganisaties.
Eu hierbij constateeren wij eerlijk
gezegd, niet met droefheid dat de
bond een „doodgeboren kindje" schijnt
te zijn.
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Italië jubelt en juicht, en verwacht van
ons, dat wij in de algetneene vreugde
zullen instemmen, want
de beslissende slag
is geslagen. Nu komt dit genieuse be
richt van de Italianen zelf en mogen we
dus zeggenals het maar waar Is. Jïen
feit is, dat ze met spanning op zoo'n
bcslissenden slag zitten te wachten, om,
zooals ze reeds zoo dikwijls hoorden,
de erkenning der mogendheden van huh
macht en dezer tusschenkomst tot den
vrede deelachtig te .worden. En nu is dit
heuglijk feit geschied, waarom de Italiaan,
als een blij kind door St. Nicolaas geluk
kig gemaakt, in d'e handen klapt. Het
geval zou zich als volgt hebben toegedaan.
Een Italiaaiische troepenmacht van 15.UU0
man met twee eskadrons cavalerie voerde
Maandagochtend om 6 uur een aanval uit
op het Turksche kamp te Ain Zara. De
vijand vluchtte in wanorde naar de bergen
met achterlating van geweren en kanon
nen. Tegelijkertijd beproefden benden
Arabieren een aanval op Gargaresj, die
werd afgeslagen. Ook de schepen en de
vliegtuigen werkten mee. In een ambte
lijke mededeeling wordt gezegd, dat de
strijd beslissend was voor den veldtocht
in Tripolis. De oorlogsperiode is nu ver
vangen door die der guerilla. Het geheel
onverwachte gevecht heeft te Rome die
pen indruk gemaakt en groote vreugde
gewekt. Meu voelt zich gerustgesteld en
beschouwt de overwinning als het mooi
ste succes totdusver.
En d'at is het werkelijk, wanneer het
waar blijkt te zijn.
De reeds gemelde folteringen van Ita
liaaiische soldaten door Arabieren wor
den door de lijkschouwing bevestigd.
Ecnige soldaten zijn blijkbaar levend ge
roosterd. Waarschijnlijk zijn deze gruwe
len niet dioor militair georganiseerde Ara
bieren onder Turksche officieren bedre
ven, zooals- wel wordt beweerd, maar
door fanatieke stammen uit het binnen
land. Hierop wijst ook, dat zij als plaats
voor hun folteringen, die zij als een ritus
ter eere van' Allah beschouwen, een mos
kee hebben uitgekozen.
De toestand in den Balkan
wordt ook steeds meer gespannen. Gis
teren meldden telegrammen den bom
aanslag te Istip, die door meerdere voor
afgegaan moet zijn, en, zooals het luidde,
stelde men Italië verantwoordelijk voor
deze aanslagen. Men beschouwt deze als
een inleiding voor de reeks terroristi
sche aanslagen, door het Bulgaarsche re
volutionaire comité eenigen tijd geleden
aangekondigd. De Porte heeft nu allerlei
maatregelen genomen om deze verder
onmogelijk te maken.
Het ministerie van oorlog heeft dien
commandanten van hei tweede -en het
derde legerkorps opgedragen, om de re-
difs van beide korpsen op te roepen en
alle maatregelen te nemen om d'e orde
in Macedonië te handhaven.
Tevens heeft d'e Porte de opmerkzaam
heid van Bulgarije op de Bulgaarsche
rooverbenden in Macedonië gevestigd en
heeft de Bulgaarsche regeering aange
spoord, om het vormen van benden op
haar grondgebied te verhinderen, opdat
de goede betrekkingen tusschen de beide
landen niet verstoord zouden worden.
De opstand in CLina
is voor een oogenblik tot rust gekomen
door de gesloten .wapenstilstand, die het
geheele gebied van den opstand, ook
Nanking, omvat.
De nationale conventie van het Chi
neesche volk zal niet te Sjanghai bijeen
komen, maar te Jhiankou, waar naar
het heet de stemming kalmer is dan
in Sjanghai. Maar desnoods zou Joean-
sjikarde conventie ook wel te Sjanghai
willen laten houden,indien de revolutio
nairen daarop zouden aandringen.
Over het algen*een genomen is de staat
van zaken hooploller, vooral als waar
blijkt, dat de Regent aftreedt, hetgeen
naar de Times-correspondent uit goede
bron verneemt het geval zal zijn.
De Regent was tot dusver het groote
struikelblok voor een gunstige oplossing
van de moeilijkheden.
De „Dailv Telegraph" verneemt uit
Peking, hoe meer en meer blijkt, dat
Joeansjikai alleen staat Dit blijkt o.m. uit
het feit, dat van de door hem benoomde
ministers cr vier en van die onderminis
ters er ook vier geweigerd hebben ide
hun toegedachte portefeuilles fe aan
vaarden.
In afwachting van de algemeene be
sprekingen is, volgens de „Lok. Anz.",
te Hankou in de woning van den Russi-
scheu consul een particuliere samenspre-
king gehouden tusschen vertegenwoordi
gers van de regeering en van de revolu
tionairen. De vertegenwoordiger van de
regeering verklaarde, dat de integriteit,
van China op het spel stond. De dynastie
was besloten om de mogendheden te hulp
te roepen. Reeds had Japan een sterke
gewapende macht tegen een geldelijke
vergoeding ter beschikking wiilen stellen.
Feitelijk had de dynastie reeds alle macht
verloren, die in handen van het Chinee-
sche volk was overgegaan.
De vertegenwoordiger van de regee-
ring verlangde vrede en zei, dat de regee
ring zich anders tot Japan zou wenden.
De vertegenwoordigers van de revolu
tionairen verklaarden echter, dat juist het
aftreden van dc Mantsjoe-dynastie de
voorwaarde voor den vrede was. De revo
lutionairen verwachtten, dat Rusland, Ja
pan en de andere mogendheden zich on
zijdig zullen houden.
De beraadslagingen, die vier uur duur
den, leverden geen resultaat op.
Toch schijnen de revolutionairen zich
niet allen aan de overeenkomst te houden.
Naar uit Chineesche bron gemeld wordt,
hebben de revolutionairen de Chineesche
regeeringstroepen in de nabijheid van
Foetsjou, Foenghwangtsjen, Liaujang en
Hsinjang, in de nabijheid van Liaujang,
aangevallen.
Bij toeval is ook een Japansch offi
cier door den kogel van een revolutionair
gewond geworden. De revolutionairen
hebben in die nabijheid van Foetsjou twee
versterkingen bezet De regeeringstroepen
verloren 14 dooden en gewonden, en
trokken zich »3ar Foetsjou terug.
GEMENGD.
De beschermende mogendheden heb
ben d'e Kretenzer regeering verzocht, aan
het volk bekend te maken, dat zij de ver
vanging van de huidige regcering door
een nieuwe, door de opstandelingen ge
kozen, regeering niet zullen dulden, daar
zij zulks als een wijziging van den status
quo zullen beschouwen.
De revolutionnairen zijn reeds te Ga
latas en te Kanea verzameld. Zii volhar
den bii huil program en willen Donder
dag a. s. het revolutionaire parlement
openen.
Men verwacht over 't algemeen thans
geen troebelen op 't Balkanschiereiland
in verband met de Kretenser kwestie. De
Turksche troepen gaan niet naar Kreta.
De internationale krijgsmacht der mo
gendheden zal optreden in geval van on
geregeldheden op het eiland.
In de republiek Paraguay is een
opstand uitgebroken. Aan het hoofd der
beweging hebben zich de oud-presiden
ten Manuel Gondra en Gonzalez Navero
gesteld. De opstandelingen beschikken
over vijf goedgewapende stoomschepen
30 kanonnen en circa 10.000 man. Zij
hebben zich meester gemaakt van Villeta,
en bedreigen de hoofdstad Assuncion.
De bevolking van Braganza is in
opstand gekomen en heeft de monarchis
tische samenzweerders bevrijd, die ge
vangen waren gezet. Er is een regiment
heen gezonden.
Een reusachtige tent, waar in de
Engelsche koning bij zijn aankomst te
Delhi de Indische prinsen zou ontvangen
is geheel door het vuur vernield. Het is
onmogelijk de tent te vervangen, we
gens de prachtige versieringen, die daar
in aangebracht waren'. Dit is binnen wei
nige dagen de tweede brand op 't ter
rein van (tq Jawing. De oorzaak is on
bekend. De vernieling van de tent stuurt
het geheele programma in de war en
veroorzaakte groote ontsteltenis.
De kwestie der slechte elementen in
het Fransche leger is de laatste jaren
meestal naar aanleiding van door solda
ten gepleegde misdaden, telkens ter
sprake gekomen. Er is nu weer een wets
voorstel ingediend uit naam van een
groot aantal parlementsleden, onder wie
Georges Berry, Fournier, Maurice Bar-
rès admiraal Bienaimé, e.a. dat wijziging
wil brengen in de wetten van 1905 en
1910, voor zoover betreft het opnemen
van jongelingen in het leger, die een
veroordceling achte rden rug hebben. In
het nieuwe wetsvoorstel zijn de voor
schriften tot uitsluiting buiten het le
ger en tot inlijving in de strafbataljons
in Afrika zeer verscherpt.
Een ambtelijke nota maakt bekend,
dat te Istip één muselman gedood is en
12 gewond werden. Verder zijn 14 Bul
garen gedood en 159 gewond, waarvan
32 ernstig.
Na een rede van Bethmann-Holiweg
over de Marokko-onderhandelingen waar
in weinig nieuws vervat was en na de
batten over deze kwestie werd de Duitsche
Rijksdag gister gesloten.
BINNENLAND.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is aan J. G. van Niftrik
Jr. te Vlissingen de eere-medaille der
Orde van Oranje-Nassau, in zilver, toe
gekend
is benoemd tot schoolopziener in het
arrondissement Zuidhom, mr. dr. J. Kal-
ma, te Groningen
is benoemd tot burgemeester der ge
meente Teteringen C. Verdaasdonk, sec
retaris dier gemeente
is aan dr. N. H. Hogervorst, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar
aan de R. H. B. school te Winterswijk.
Hofbericht.
De vorstin van Bentheim is gister
middag half vijf aan het Staatsspoor
station te 's Gravenhage aangekomen. Zij
werd door haar zuster H. M. de Ko
ningin-Moeder ontvangen en reed met
haar naar het Paleis in het Lange Voor
hout.
Prof. de Groot over den Leidschen
groentijd.
Prof. J. J. M. de Groot, te Leiden
heeft aan de leden van de beide Kamers
der Staten-Generaal een „gesloten brief"
gericht over den groentijd.
Blijkens dat schrijven brengt prof. De
Groot in herinnering wat hij reeds in
1904 en 1910 heeft geschreven in een 2-
tal werkjes over de z.g. ontgroening,
waarbij jaar in jaar uit aan onze hooge-
scholen vergrijpen worden gepleegd te
gen jongelingen, die van de schoolban
ken derwaarts komen, vergrijpen, om
trent welker zeden en karakterbederven-
de invloeden eerst in de laatste tijden
de oogen der natie opengaan. Hij her
innert voorts aan het werkje van Dr.
Wicherink te Alkmaar, waarin zoo over
tuigend mógelijk wordt aangetoond, dat
de ontgroening een bron is van onnoe
melijk veel kwaads, waartegenover geen
goeds hoegenaamd valt aan te wijzen',
hetwelk niet langs anderen weg even
goed kan verkregen worden.
Prof. De Groot betoogt verder dat
de Academische Rectoren en Senaten tot
dusver geen enkele daad tot uitroeiitilg
van het euvel hebben willen doen. En
daarom richt hij zich tot de leden der
Volksvertegenwoordiging, om te trach
ten hen tot tusschenkoms(t en ingrijpen
te bewegen door middel van een relaas
van hetgeen nu onlangs aan de Leidsche
LJniversiteit is afgespeeld.
Prof. De Groot geeft een overzicht van
de historie van het schandaal, waarbij
hij opneemt de rede, door den praeses-
collegii bij de inauguratie op 12 Octo
ber gehouden en de berisping door den
rector op 6 November aan de leden van
het Collegium en de commissie gegeven.
Den volgenden avond, zoo vervolgt de
schrijver, vergaderde de Senaat en vond
geen termen om het Collegium en de
Commissie als gelijkschuldig noch de
Commissie alleen, voor een jaar van de
Academie te verwijderen. Besloten werd
echter dat de berisping, maar zonder
vermelding der namen, aan de poort der
Academie zou worden aangeplakt, ein dat
het Corps een brief zou worden gezon
den, met den- raad zichzelf te jierziqn..
Geen woord echter werd in dien brief
gerept over het Groeninstituuft, dat
het kan toch niet luide genoeg van dq.da
ken worden gepredikt de grondoor
zaak van al dien jammer is.
Het slot van den brief van Prof. de
Groot luidt aldus
Mijne heeren leden van de Staten-Ge
neraal. Dus wetende tot welk een onl
ang de jaarlijksche vergrijpen van dat
instituut aan de jonge novieten zijn uit
gewassen, en hoe die vergrijpen wor
den bedreven in het groot, met terzijde
stelling van de meest elementaire be-
grippen van zedelijkheid fatsoen en eer
dan voorwaar, behoeft men zich niet
af te vragen, wat zich aan onze hooge-
scholen in den groentijd binnenskamers
afspeelt.
Wie niet ziende blin|d is, weet nu ook
wat de bescherming der groenen, door
de Corpsbesturen, waarmee altijd wordt
geschermd, te betcekenen heeft. En an
dere beschermers tegen gemeenheden!
der door „Massensuggesiion" aangegre
pen georganiseerde overmacht hebbenl
de onbedreven jongerenongeorgani
seerde éénlingen, niet. Is het geen toe
stand die ten hemel schreit? Mag dia
maar zoo voortduren Er kan toch op in(-
gegrepen worden, wijl liet moet.
De misdadige wijze, waarop telleen ja-
re de studentencorpsen zichzelf bezoede
len, door zooveel joiig-aangekomenen
door dien poel van zedenbederf te sle
pen, zonder dat de buitenwereld zich
daartegen opmaakt, dwingt mij, mijne
heeren, u alles te onthullen, als een uiter
ste poging om onze Hoogescholen van
dat jaarlijks wederkeerend misdrijf te be
vrijden. Wilt dit adres dus beschouwen
als een kreet, geuit ter wille van onze
jongelingschap, de hoop en de toekomst
van ons vaderland geuit ook ter wille
van onze Hoogescholen. Het is natuurlijk
niet te bepalen, welken demoraliseeren
den invloed de groentijd en zijn vertoo-
ningen op ieder individu afzonderlijk, dat
gedwongen wordt zich er aan te onder
werpen, zal hebben. Maar wel is het ze
ker, dat het vermaak scheppen in perver
siteit, waarvoor oudere studenten dc jont-
geren misbruiken, onmogelijk ponder
slechte gevolgen voor beide partijen blij
ven kan. Bovendien en dit raakt een
algemeen landsbelang moet het ver
trouwen in onze Hoogesclioolen wis en
zeker in den lande dalen, wanneer men
ziet tot welk soort van handelingen onze
aanstaande rechters en verdedigers van
het recht, geneesheeren, godsdienstpre-
dikecs, rectoren en leeraren bij het in
gaan van de poort dier instellingen wor
den gedwongen.
KORTE KRONIEK.
De voorzitter der Tweede Kamer
deelde mede, dat de eerstvolgende ver
gadering van de Commissie van voorbe
reiding voor het ontwerp betreffende de
invaliditeits- en ouderdomsverzekering zal
gehouden worden op ,9 Januari a.s.
De inwerkingtreding der douane
regeling betreffende de „tares et embal
lages", welke voorloopig tot Januari 1912
uitgesteld was, zal waarschijnlijk op ver
zoek van Zwitserland en Duitschland op
nieuw uitgesteld worden.
Ten aanzien van de vrijstelling van
personeele belasting van woningen voor
militairen beneden den rang van officier
is twijfel gerezen omtrent de vraag, of ook
die militairen vrijstelling van personeele
belasting voor de eerste drie grondslagen
kunnen genieten, welke die vrijstelling
onder de werking der vroegere voorschrif
ten konden genieten.
Die vraag wordt door den Minister van
Financiën in een resolutie bevestigend
beantwoord, voor zoover bedoelde mili
tairen, ingevolge eene door den Minister
van Oorlog getroffen overgangsbepaling,
de aanspraak op kazerneering of het
vooruitzicht daarop onder de nieuwe re
geling hebben behouden.
Het Koninklijk Paleis aan het Noord-
einde zal van 6 dezer tot nader bericht
voor de publieke bezichtiging zijn ge
sloten.
De Amsterdamsche politiebewape-
ning: enkel met stok en sabel, blijkt on
voldoende. Een commissie uit de politie
concludeert in haar rapport aan den bur
gemeester tot invoering van de fèvolvers.
De gemeenteraad van Muiden be
sloot gisteren tot electrische verlichting
der gemeente.
Na de weigering van den gemeente
raad van Amsterdam om aan de gehuwde
onderwijzeres mevr. Lqb-Kooiman pnt-
