3e
No. 654.
Bureau OUDE SINGEL 34. LEIDEN.
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
11.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vs cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
I
December
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, ellce regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regei meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop eii verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Een onjuiste mededeeling.
Het is onze gewoonte niet aanmerking
te maken op abuizen in raadsverslagen
van andere couranten. .Wanneer wij het
fhans doen, geschiedt het omdat het ons
zelf betreft.
Gisteravond meldde het „LeidsCh Dag
blad" in zijn raadsverslag, dat mr. Aal-
.berse bij het voorste! inzake de plaatsing
van officieele aankondigingen zou heb
ben beweerd
„Thans gebeurt het reeds dat een
ander Dagblad hier ter Stede het voor
naamste nieuws uit de officieele be
richten van het L. D. overneemt."
Deze weergave van mr. Aalberse's
Woorden is absoluut onjuist. Hij heeft
'hei „L. D." niet bij name genoemd, veel-
ininder gezegd, dat een ander dagblad
hier ter stede (waarmede de „Leidsche
Cri." wordt bedoeld) officieel nieuws uit
he, „L. D." overneemt. 'tLaatsfezou ook
geheel en al in strijd met de waarheid
zijn. Evengoed als eik ander blad ontvangt
de „L. Crt." de officieele aankondigin
gen gelijktijdig met het „L. D."
•Men kan ons echter niet verplichten de
publicaties in extenso. oji een bepaal
de plaats of op "een bepaalden tijd op
te nemen. Dafblijft aan ons inzicht over-
ge aten.
Wij behoeven dus volstrekt het „L
D.' niet om kennis- te kunnen krijgen
van gemeentelijke aankondigingen.
Nu nemen wij aan, dat de vierslag-gever
juiei opzettelijk een verkeerden indruk
van het debat heeft willen vestigen. Door
de haast, waarmede -oortgelijke versla
gen worden gemaakt, zijn vergissingen
geen zeldzaamheid. Daarom verzoeken
.wij aan het „L..-D." rectificatie van het
medegedeelde pn vertrouwen op de eer
lijkheid van de redactie, dat zij ons deze
uit. zal weigeren.
liit de Leidsche Vroedschap.
Mr. Fokker is geen dunkbaai mensch.
ant nauwelijks was gistermiddag het
applaus verstomd, waardoor'de Raad zijn
vreugde ie kennen gaf hein in zijn mid
den terug te zien, of mr. Fokker begon
.weer te praten, hetgeen in de meeste ge
vallen synoniem is met den tijd te ver
beuzelen.
Thans liep het gemeier over voor
drachten van handwerkonderwijzeressen.
LWJ 'n geschikt punt om 'n boom over
op te zetten, 't liefst nog in comité-gene
raal, wanneer de welsprekendheid der
vroede vaderen dubbel zoo groot is als in
•*t openbaar.
Maar 'i lukte mijnheer Fokker niet om
de deuren te sluiten en daarom viel ook
on., het genoegen ten deel te mogen luiste
ren naar 's heeren Fokker bezwaren. Maar
iWl zeiden zooeven reeds, dat het niet veel
toi,zoneters was, wat hij te zeggen had.
AVe zouden er in ons overzicht zelfs niet
jeeus melding-van gemaakt hcbbeii, ware
tic, niet, dat toevallig een Katholiek
de dupe werd van mr. Fokker's aanval,
fer werden wel bezwaren van algemeenen
jaard bijgesleept, Maar zooals later uit
jde stemming ten duidelijkste bleek, ging
jde oppositie uitsluitend tegen de voor
bracht, waarop als nummer één stond'
<een Katholiek.
En wel merkwaardig, clat het relletje
ftegen.de benoem'ai van deze Katholieke
^sollicitante weer op touw werd gezet
Jjdloor mr. Fokker, dezelfde die in de
(raadszitting van 19 Januari 1911 bezwaar
-jhad gemaakt tegen een andere onder-
vWhsvoordracht,waarop eveneens als
tiu'nmer één stond een Katholiek.
Wel toevallig, dat tweemaal in één
jaar die heer Fokker aanstoot neemt aan
voordrachten m.i een Katholiek a]s .eejste
En wel toc-vahig, dat evenals in Januari
,mr. Fokker met eenzelfde argument
•Jkwam aandragen: no. 2 heeft één jaar
vroeger de acte behaald dan no. 1.
Maar mr. Fokker bleef niet geheel con
sequent. Want.was in Januari anciënniteit
lin zijn oogen een voorsprong, thans
.mocht op die omstandigheid niet worden
(tgelet!
Zoowaar kwam de heer Sijtsina mede
l'n duit in het zakje gooien. In Januari
!|coos hij partij tegen de Katholieke solli-
ftante ,in November eveneens.
Zijn dii-uitingen van bewust of onbe
wust anti papisme bij deze „kopstuKkeu"
van de vrijzinnig-democratische partij in
den Raad? Laten de Katholieken eens
onthouden op welk een eng en benepen
standpunt deze „verlichte" vrijzinnige
heeren schijnen te staan.
Al kostte het wethouder van Jiamei
niet veel moeite d'e drogredeneeringen te
weerleggen, toch vonden de heeren Fok
ker en Sijtsina nog 11 volgelingen in den
Raad. Maar bij de meerderheid zegevier
de het gezond verstand!
Na deze inleiding kregen wij als af
wisseling een kleine woorden-schermutse
ling tusschen mr. Aalberse en den Voor
zitter over het plaatsen van aankondigin
gen in een dagblad. Mr. Aalberse meen
de, dat het vrijwel overbodig was hier
voor nog geld uit te geven. Eerstens leest
het publiek de meeste dier aankondigin
gen niet en bovendien kan de gemeente
door aanplakking aan de wettelijke be
palingen voldoen. Bladen, die er belang
instellen, kunnen de gemeentelijke aan
kondigingen dan overnemen, zooals el
ders (met name noemde mr. Aalberse den
Haag) ook gebeurt. „De Leidsche
Courant", merkte air. Aalberse voorts op,
plaatst die aankondigingen gratis. De
Voorzitter, voor wie deze discussie onver
wacht scheen, gaf een slap antwoord. Z.
i. moest er een blad' voor de officieele
aankondigingen zijn.
't Contract werd goedgekeurd, natuur
lijk eerst nadat ook de heer Fokker er
voor gesproken had. De clausule, die B.
en iW. aan het contract wilden toevoe
gen, was niet duidelijk genoeg. De voor
zitter stelde den ongeru t.n jurist gerust.
De inrichting van den lieer Sijtthof vol
doet technisch nog niet aan die eischen,
om aan de verlangens der gemeente op
het oogenblik te voldoen, vandaar de
door mr. Fokker becritiseerde voor
waarde.
Toen kregen wij de clou der vergade
ring, het voorstel om de gemeen te.verk-
lieden toeslag te geven wegens de duur
te.
Tien sprekers hebben hierover bij de
algemeene beschouwingen het woord ge
voerd. Het debat werd ingeluid door
prof. Heeres, die evenals zijn collega-
hoogleeraar Carpentier Aliing tegen
stander van den toeslag was. Prof.
Heeres heeft bezwaar van gemeentewege
een gedeelte der burgers te steunen, die
het 't minst noodig hebben. De gemeen
te-werklieden verkeeren in de minst on
gunstige omstandigheden; zij zijn van
alle werknemers dikwijls nog het beste
af. Wanneer gesteund moet worden, zou
de heer Heeres veel eerder geneigd zijn
tot steun aan alle ingezetenen beneden
een bepaald inkomen. De lieer Carpen
-ti.er Alting zette een andere redenee ring
op. Als d<e gemeente 'n gewoon patroon
was, zou hij voor steun zijn, want het
benoodigde geld zou dan uit overwinst
worden verkregen. De gemeente is echter
een samenstel van belastingbetalers, die te
samen de toeslag moeten opbrengen. De
heeren willeu dus de schatkist gesloten
houdenzij ontkennen een noodtoestand.
Indien de gemeenteraad werkelijk zoo
zorgvuldig moet letten op el ken'gul den, die
uitgegeven wordt,waarom stelt prof. Car
pentier Alting dan voor de salarissen der
onderwijzers nog meer te verhoogen dan
B. en W.? Het gold hier een tijdel ij
ken maatregel; in 't laatste geva'
men voor uitgaven, die jaarlijks duizen
den kosten en steeds hooger worden!
De redeneering van deze liberale profes
soren was ons allerminst sympathiek. Met
studeerkamer-geleerdheid en hoerale
doctrines worden de arbeiders niet ge
holpen. Ondervinden zij nu al niet lan(
genoeg de uitwerking der liberale tlieo-
riën op economisch gebied?
De bezwaren van den heer Pera wa
ren van anderen en meer gemotiveerdeu
aard. De menschen met inkomens van
f500 en f600 zullen thans moeien bij
dragen om werklieden met f 750 salaris
toeslag te geven. Oogenschijnlijk stond
de heer Pera sterk, maar op de keper
beschouwd houdt zijn redeneering toch
niet veel in. Hetzelde argument kan men
aanvoeren bij elk voorstel tot salarisher
zLening. Ook dan moeten menschen me
een laag Lnkonien proportioneel bijdra
gen in de verbetering van hoogere salaris
sen. De heer Pera, w:<en wethouder van
der Lip opmerkte, dat het aandeel
van iederen belastingbetaler zéér
klein is, stapte bij stemming ten slotte
over zijn bezwaar heen en stemde vóór,
al was het dan met een diepen zucht.
Verschillende leden hebben liet voor
stel krachtig verdedigd. Mr. Aalberse,
aan wiens woorden we^iopder va# fier
Lip zich in hoofdzaak refereerde, zette
uiteen, dat men onderscheid moet maken
tusschen de gemeente als overheid en de
gemeente als werkgeefster. Bestaat er
voor de gemeente in eerstgenoemde func
tie geen aanleiding om op te treden
alle sprekers gaven toe, dat er bij het
duurtegeschrijf door sommigen ontzet
tend overdreven wordt als werkgeef
ster moet de gemeente ter hulpe komen,
omdat de werleman door de buitenge
wone duurte een deel van zijn loon mist
en hij dus te kort komt voor zijn dage-
l'ijksche behoeften. De heer Corts zou
zelfs tot algcheeie loonsherziening wil
len overgaan, maar van verschillende zij
den vond dit denkbeeld bestrijding. Er
bestaai op dit moment niet de minste
aanleiding toe.
Met genoegen hebben wij geluisterd
naar de verdediging van het voorstel
door we .houder van der Lip namens B.
en W. Mr. van der Lip was goed op
dreef; hij kwam met stevige argu
menten aan en zijn rede maakte indruk.
Over de vraag of een noodtoestand
bestaat, wilde de wethouder niet debat-
teeren, daar bij iedereen vaststaat, dat
in gezinnen met beperkte inkomens op
't oogenblik gebrek is. Met .warmte be
pleitte hij, dat de gemeente als goeae
werkgeefster deze menschen ter hulpe
moet komen.
Het spijt ons daarom, dat de heer van
der Lip, gevolgd door de andere wethou
ders ten slotte bij de stemming een hou
ding aannam, die niet een terugslag was
op zijn rede.
Een aniendiement-Bosch om voor de
politie-agenten 'n kleine uitzonderings
bepaling te maken in verband met hun
hoog kleedinggeid, werd scherp door den
lieer van der Lip bestreden. Laat men
maar eerlijk zeggen, dat de argumenten
pro en contra tegen eikaar opwogen.
Theoretisch stond de heer v. d. Lip
t sterkstprarctisch de heer Bosch.
Waarom hield wethouder van der Lip zoo
vast aan de theorie, terwijl hij eenige
oogenblikken te voren de theorie van den
heer Carpentier Alting had bestreden?
Hoe hét zij, het amendement Bosch won
het met één stem meerderheid. JHierin
onden de wethouders aanleiding tegen
het beginsel van den toeslag te stemmen.
Maar hiermede sloeg de heer van der Lip
zijn geheele betoog den bodem in, want
het voorstel was er toch waarlijk niet
slechter om geworden nu een paar agen
ten nieer ook van den toeslag proïitee-
ren. Wethouder van JHamel volhardde
zelfs bij de eindstemming in zijn verzet.
Ten slotte nog iets over twee amende
menten, die werden ingetrokken. Ze kwa
men van mr. Fokker, die ze woordelijk
had overgenomen uit liet Rotterdamsc'he
praeadvies en ze zonder de gevolgen te
overzien had ingediend. Wat in het Rot-
terdamsche sysieem staat, deugt daarom
nog niet voor het Leidsche. Wethouder
van der Lip becijterde, dat volgens het
amendement Fokker er werklieden zou
den zijn, die per weekzeven cent
bijslag zouden ontvangen. Een verstan
dige daad van mr. Fokker was dus de
amendementen in te trekken.
De eindstemming bracht verrassingen.
Het voorstel werd aangenomen met 25
tegen 6 stemmen.
De heer Pera, die aanvankelijk van
meening was tegen te stemmen, stem
de voor.
De heer Corts,die zijn stem vóór het
voorstel motiveerde, stemde tegen. De
overige 5 tegenstemmers waren allen li
beralen.
't Was te laat geworden om nog meer
af te doen, en na de mededeeling, dat wij
a.s. Donderdag lialf twee weer raad
hebben, gingen wij naar huis. De heeren
bleven met gesloten deuren nog wat door
vergaderen.
BUITENLAND.
algemeen overzicht.
Ofschoon ,de bezetting van Woetsjang
door de regeeringstroepen reeds gemeld
was is dat door de Chineesche regeering
niet bevestigd.
De opstandelingen
houden inog voor een gedeelte, ?.ij het
niet onder Li-joeëng-hoeng, in de stad
stnad. Toch heeft de regeeringsoverwin-
ning al vrij wat schrik onder de rebellen;
gebracht en verschillende oorlogssche
pen, die eerst naar de opstandelingen,
waren overgegaan, hebben zich weer on
der regeeringsvaan geschaard. Overigens
JK9£ci£n £lder§ nog steeds voordeel
tjes voor de revolutionnaire troepen ge
meld. De stad Toenkwang, in het Zuiden
van Sjansi is door de opstandelingen ver
overd en geplunderd. In Nanking houden
zich slechts nog in een gedeelte regee-
ringstrcepen staande.
Nog verneemt de „New York Herald,"
dat tie Kantonneezen gereed zijn geko
men met hun toebereidselen voor het
zenden van 10,000 man troepen met vijf
tig kanonnen uit Kwantoeng naar het
noorden o.n de opstandelingen te gaan
tielpen. De g.eestarift in Kanton is onbe
schrijfelijk groot. Duizenden knapen ne
men dienstmeisjes brengen een hulp
fonds bijeen enz.
Steeds meer, meldt men, neemt de
volkshaat tegen de buitenlanders toe
de vrees bestaatdat de regee-
rnigstroepen dien haat koesteren en
verscherpen. Ook tegen de inland-
sche christenen wordt de stemming
sleeds bi.tirdier. Elk oogenblik verwacht
men dat het tot een uitbarsting tegeii de
vreemdelingen zal komen. Het is te ho
pen dat in dit geval de mogendheden op
hun hoe Je zullen zijn.
Daar ziet het trouwens wel naar uit.
De Ainerikaansche gezant te Peking
heeft nu ook Dinsdag de lastgeving ont
vangen, den anderen gezanten mede te
deel_n, da: de Vereenigde Staten bereid
zijn, krachtens de overeenkomst van 1901,
een troepenmacht van 2500 tot 5000 man
van de Phi lippijn en te zenden, ten einde
van hulp te dienen bij de bewaking van
den spoorweg van Peking naar Tientsin.
Die kunnen dan meteen een oogje in
het zeil houden.
In Tripolis
gaan de Italianen voort, zij het dan «net
groole moeite, met hun overmacht de
Turken terug te dringen.
Maandag werd een nieuwe opmarsch
van den heelen Italiaanschen vleugel en
het centrum ondernomen. Er werd een
groote overmacht aan het werk geze t
n.l. twee gecombineerde brigades met
berggeschut en genietroepen op den lin
kervleugel terwijl het centrum even
sierk was en met veldartillerie en ruiterij
een aanval opende, 's Morgens om acht
uur deden de Arabieren een schitteren
den aanval op de Italiaansche infanterie,
die in het zand voorwaarts rukte. De Ita
lianen trokken Kasr el Heniii door, on
der voortdurende gevechten. Ook in het
oosten moest ieder huis, iedere tuin,
iedere muur op zichzelf veroverd worden.
Met verbitterde hardnekkigheid en on
der voortdurend geschreeuw lieten de
Italianen.hun tegenstanders niet los. De
Turken vochten zwijgend en onzichtbaar
bij hun kanonnen en maakten het den
in lange tirailleyrslinies voorwaarts ruk-
kenden Italianen zeer lastig. Zoowel de
Italianen als de Turken legden buitenge
woon veel moed aan d>en dag. De strook,
die de Italianen in deze twee dagen ge
wonnen hebben, is ten Oosten van Tripoli
van 400 tot 600 meter en in het Zuid
oosten 1500 meter breed.
Volgens een oppervlakkige schatting
zijn gedurende den strijd 1000 Italianen
buiten gevecht gesteld.
Ondanks hun groote verliezen zijn de
Italianen zeer geestdriftig. Dit komt
voornamelijk hierdoor dat zjj de gruwe
lijk verminkte lijken hunner kameraden
hebben gezien en hiervoor revanche wil
len nemen. Want het moet dus .werkelijk
waar zijn wat bericht werd over de
gruwelen der arabieren
Een mededeeling van het Italiaansche
gezantschap te Berlijn befhelst dienaan
gaande het volgende:
„Op den opmarsch, die op de overwin
ning van 26 dezer volgde, konden ide Ita
liaansche troepen talrijke daden van ver
schrikkelijke wreedheid vaststellen, die
de Turksch-Arabische troepen begaan
hadden. Dicht bij de moskee van Henni,
waar in den slag van den 26sten October
een veldhospitaalpost van het 27ste ba
tal jon bersaglieri opgesteld was, w<
den 28 verschrikkelijk verminkte lijken
van soldaten gevonden, die gekruisigd,
geworgd, opgespietst of wier ledematen
uit de gewriciiten gerukt waren onder
ben bevond zich ook het lijk van een offi
cier van gezondheid. Op het naburige
Arabische kerkhof, dat door de 4de corn
pagnie van de bersaglieri bezet was ge
worden, werden de lijken van zeven sol
daten gevonden, die levend ingegraven
waren, zoodat alleen hun hoofd uit den
grond stak. Van een lijk, dat herkend
werd, waren de oogen uitgerukt en op
het voorhoofd\as'g i I. Uit de kramp
achlige samentrekking van de oogleden
kon men opmaken, dat de soldaat nog
levend was, toen hij deze wreedheid on
derging. Bij een ander was van een uit
den grond stekenden arm de hand af
houwen. Andere lijken vertoonen spo-
en van andere schandelijke mishandelin
gen. De militaire overheid en de genie
hebben fotografieën genomen.
De identiteit van verscheidene slacht
offers is vastgesteld, maar de namen
worden, om de familie te sparen, niet)
bekend gemaakt.
Wel is de oorlog een ruw handwerk
en het is niet verwonderlijk, dat de half
beschaafde Arabieren in de oase den
26sten October op hun manier wraak'
hebben genomen over de gruwelen, die
het beschaafde Italiaansche leger drie
dagen te voren had bedreven. De feiten,
die gemeld worden ,zijn diep betreurens-
aardig. Maar het gaat niet aan daar
van ook de geregelde Turksche troepen'
de schuld te geven. Italianen die in heit
Turksche kamp gevangen gehouden wor
den, roemen toch om strijd hun goede
behandeling. Men kan echter begrijpen
dat de Turksche officieren de Arabieren,
die hef grootste contingent der troepen
uitmaken, zoo gemakkelijk niet leeren,
hoe een beschaafde staat den oorlog!
moet voeren.
Wat aangaat de Italiaansche
actie in de Turksche wateren
wordt nu gemeld dat aan het uiterste
puntje van Turkije de stad Mokka en hef
fort Sjeich Said is gebombardeerd. Bei-»
de liggen aan de Zuidwestkust van Ara-
bië, een weinig ten noorden van straat
Bab-el-Mandeb. Ondanks de berichten
dat Italfë zou afzien van een blokkade!
der Dardanellen, is men in Turkije he
re esd dat zij de Dardanellen zal for-
ceeren en de vloot voor Konstantinopel
zal laten verschijnen. De Turksche mi
nisterraid hield zich daarmede gister be
zig tot diep in den nacht en stelde eeni
memorie aan de mogendheden op, waar
in hij deze er op wijst, dat zij zich in
hun nota's nog niet uitgelaten hebben;
over de mogelijkheid van een forceeringl
van de Dardanellen en een bombarde
ment van Konstantinopel. Het moet Tur
kije daarom vrij staan, zich tegen de
mogelijkheid van een dergelijken aanval
door gepaste maatregelen te beschermen,
o.a. door de Dardanellen voor handels
schepen te sluiten.
Verder werd in den ministerraad een
rapport voorgelezen van de ministers
van oorlog en marine, betreffende hun
inspectie van de Dardanellen. Men be
sloot aan beide zijden van de zeeëngtenj
60,000 man samen te trekken en het
zwaarste vestinggcschut naar de bedreig
de plaatsen te vervoeren.
Naar aanleiding van een en ander heb
ben, naar verluidt, sommige mogendhe
den weer getracht vredesonderhandelin
gen tusschen Turkijie en Italië aan den,
gang te brengen, maar de Porte blijft»
er bij, dat geen vrede -mogelijk is, tenzijj
Italië de souvereiniteit van Turkije over
Tripoli erkent.
Het blijft bij het oude liedje.
GEMENGD.
De maatschappijen der Parijsche
taxi-auto's hebben besloten, de staking
der bestuurders met een uitsluiting te
beantwoorden. Zij hebben volgens een
Wolff-telegram haar zaken gesloten en
bekend gemaakt, dat de bestuurders, die
bij heropening den arbeid niet weer op!
zouden nemen, als ontslagen beschouwd
zullen worden.
Te Unterschleichah, een dorpje in
Beieren, zijn zes vrouwen in den gemeen
teraad gekozen. Wethouderes is zc^era
Eva Zech, leden van den .gemeenteraad
zijn verder de vjouw van een herbergier,
de vrouw van een houtkooper, de wedu
we van een onderwijzer, een rentenier
ster. en de vrouw van een daglooner.
Op een vergadering van werkne
mers in de metaalnijverheid te B-cr'ljn!
werd gistermiddag met groote meerder
heid besloten het vergelijk niet td
aanvaarden.
Daardoor gaat heden de uitsluiting
in. De werkgevers hebben besloten, 60
pet. van de werklieden door de uitslui
ting te treffen. Dat zijn er 70,000.
De werkgevers waren reeds op den
uitslag van de vergadering der metaal
arbeiders voorbereid. Enkele firma's, o.a,
de A. E. G., zijn reeds gistermiddag!
om 3 uur met de uitsluiting begonnen.
De arbeiders hebben besloten toch
onderhandelingen voort te zetten.
