3e J«»arsr#»t£.
No. 652.
Woensdag
29
November
1911.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Bureau OUDE SINGEL* 34, LEIDEN.
In tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t L30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dë ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Een stormloop tegen
open deuren.
De lezers van „De Leidsche Courant"
zullen zich misschien herinneren dat in
dit blad eenigen tijd geleden een stukje
voorkwam aan het adres van de S. D. A.
|P. hier ter stede, waarin deze beschuldigd
iW'erd, krachtens een uitlating" van den
voorzitter van den Leidschen Bestuurders
bond, dat zij: „den oogenblikkelijken
toestand de duurte ontstaan uit een
samenloop van natuurlijke en economi
sche oorzaken, wenscht uit te buiten als
ieen propagandamiddel voor de S. D. A.
P."
Duidelijkheidshalve ging deze verkla
ring vergezeld o.a. door deze zinsneden:
„Door den heer Van Eek, voorzitter
van den L. B. B., werd dit ronduit erkend.
Dai door dezetakiiek het oogenblikkelijk
belang der arbeiders niet gediend, maar
veeleer geschaad werd, werd ronduit
door hem toegegeven. Toch achtte hij
dit beter, .wijl op den duur dit toch voor
de arbeiders beier zou zijn."
in een artikel van twee en een halve
kolom in De Sociaal-Democraat van 25
Nov. komt de heer v.(an) «E.(ck) deze be
schuldiging bevestigen.
Hij schrijft namelijk o. m. het volgen
de:
Door den voorzitter van den Bestuur-
dersbond kon gerusieiijk worden toege
geven, dat een vrij uitspreken van de so
cialistische overtuiging in zake de oorza
ken der duurte, kon tengevolge hebben
ieen schaden van de verzoekbeweging,
zonder dat door hem de onmiddellijke be
tuigen der arbeiders uit het oog wer
den verloren, omdat naar de meenkig van
den Besiuurdersbond betere middelenden
arbeiders ten dienste staan om den ver-
-eischten toeslag op liet loon te verkrijgen
ie» dat is de vakactie der vakvereenigingen
jpoör strijd en door een krachtig' beroep
te doen op de openbare meening zal
ide toeslag moeien verkregen worden en
niet door een eenvoudig beroep te doen
pp de welwillendheid of het billijkheids-
gei oei der patroons.
Wij kunnen dezen socialistische!! ge-
da chtengang heel goed begrijpen. En wel
verre er den schrijver n u of toen er een
yefcwijt van te maken dat hij zoo denkt,
vergenoegen wij er ons ten tweeden male
mee, het feit te constateeren„dat de S.
IP. A. P. er de voorkeur aan geeft, de
heersehende duurte te gebruiken .als pro
pagandamiddel voor de partij, en daaraan
(ondergeschikt maakt het o o g e n b 1 i k-
ikelijk belang der arbeiders."
Want dat oogenblikkelijk belang vor
dert nog geen strijd. Integendeel, liet is
een zeer groote vraag, of op dit oogen-
blik, nu de winter voor de deur staat,
jen werkloosheid in de bouwbedrijven te
wachten is, of thans „vakvereenigings-ac-
tie" en „strijd" wel de middelen zijn om
het doel, „tijdelijken opslag" te bereiken.
Of een krachtige „vakvereenigingsac-
tie" bovendien op het oogen blik wel zoo
jeig noodig is: de heer v. E. schijnt er
zelf eenigermate aan te twijfelen.
Te oordeelen tenminste naar hetgeen
hij schrijft aan het slot van zijn artikel.
Dat slot, waarin wij eenige regelen
gpatiëeren, laten wij hier volgen.
De drang .der openbare mee-
ïi i 11 g maakt d e patroons thans
Avat toeschietelijker dan an
ders in de verhooging der geld-
loonen, dat is natuurlijk niette
ontkennen, doch alleen krachtige ge
zamenlijke actie der arbeiders, niet een
voudige verzoeken, zal de patroons kun
nen bewegen, algemeen en eenigermate
ijvan beteekenis het loon tijdelijk te ver-
ihoogen. Niet omdat wij, klassenstrijders,
Ide oogenblikkelijike belangen der arbei
ders uit het oog verliezen, maar juist om
kat wij meenen, dat deze het best gediend
Zijn door harden, onverzettelijken strijd,
daarom kunnen wij onze strijdmiddelen
•niet opbergen, ook al inoet daarop afstui
tten een samengaan met de arbeiders der
Javerzijde.
Die .gespatieerde zinnetjes beschouwen
Avij zoo ten naastebij „als de open deur."
i Of ten minsteals een deur, waarvan
de klink al los is.
Wij meenen als wij meedringen „met
den .drang, die uitgaat van Ue opmats
meening" dat de deur dan heelemaal
open zal gaan.
Tenminste wel zoover dat de meeste
arbeiders er door zullen kunnen.
Dat meenen .wij, en daarom zien-wij
vooralsnog het noodzakelijke van een
stormloop niet in.
De niet socialistische organisaties zul
len zich bepalen tot het richten van een
verzoek tot de gezamenlijke werkge
vers, grooten en kleinen, om zooveel mo
gelijk het loon hunner arbeiders te ver-
h oogen.
Wat betreft „de groote vergadering
zonder spreker", te beleggen door de ge-
zamelijke niet-socialistische organisaties
de heer v. E. zal waarschijnlijk de eenige
zijn, die met dien indruk de bewuste
vergadering in het locaal van den Ver-
huurdersbond verlaten heeft.
Onzerzijds is daar nooit over ge
dacht laat staan over gesproken.
V 't Loopt in de gaten.
Het L e id sc h Dagblad krijgt van
De Balans iiet volgende te slikken
Ons Dagblad is allerminst de weer
spiegeling van 't geen er omgaat in
de harlcn der gemeentenaren. Hc'tlieet
neutraal en zou het daarom moeten
zijn, is liet echter allerminst. Wel
houdt het zich, uit weloverwogen
eigenbelang, buiten het uitspreken
eefter eigen meening in verkiezingspe
rioden, doch het gansche jaar door
draagt het den stempel een zoetsappig
werktuig te zijn voor de belangen van
het conservatisme, en bleven, bij zijn
alleenheerschappij tot voor korten tijd,
de gevolgen daarvan dan ook niet uit.
Wij zullen ons niet verdiepen in de
beantwoording der vraag, of die „stem
pel" hier juist omschreven wordt. Of (het
„L. D." het „conservatisme" dan wel
wat anders lot „zoetsappig werktuig"
dient, het laat ons koud. Ons doel was
alleen, even ie doen opmerken, dat ook
volgens anderen die voorgewende neu
traliteit slechts een doekje voor iliet bloe
den is. Het loopt in de gaten, dat neu
traal-zijn feitelijk een onmogelijkheid is,
zoodat, wie leiding wil geven aan den
gedachtengang zijner huisgenootelf, hun
geen neutraal dagblad in handen imoet
spelen.
We zeggen hier met opzet: leiding
geven aan de gedachten van anderen,
want de lezers van neutrale bladen be
weren in den regel, dat rij best uit eigen
oogen kunnen zien en van die neutrali
teit geen last zullen hebben. Dit is na
tuurlijk een ijdele waan, voortvloeiend
uit slapheid van denkbeelden. Maar als
die lezers eens willen beginnen, miöt ten
minste aan hun huisgenooten wat meer
principieele lectuur te verschaffen, is er
alvast wat gewonnen. De rest volgt dan
wel, want de onmogelijkheid der neu
traliteit loopt bij vergelijking met be-
ginsellectuur vanzelf wel in de gaten.
ALGE-MEEN OVERZICHT.
Het is wel opmerkelijk dat we nog
steeds geen bijzonderheden vernomen
hebben over de verschillende verliezen
in het gevecht van Zondag in de
oase van Tripolis
en evenzeer dat we niets hooren van
een voortrukken der Italianen na hun
succes. Blijkbaar willen de Italianen hun
nieuwe stellingen nu liever beter in or
de maken en versterken om niet voor
een tweede maal eens verdreven te wor
den. Hoe hevig er Zondag gestreden is
kon nog uit het volgende Stefanibericht
blijken. „De beweging der Italianen was
om 5 uur 's avonds geslaagd na een
verwoed gevecht in een gedeelte van den
palmentuin bij Fesjloem. Een bataljon
bersaglieri en een bataljon grenadiers
hadden vier uren noodig om vijfhonderd
meier op te rukken, wegens de ïiioeitjey
die het kostte om de huizen, die de Ara
bieren bezet hadden, een voor et'n te no
men. Henni werd om 3 uur 40 vermees-
terd en toen de palmentuin aan dien
kant vrij was gemaakt, werden verster
kingen gezonden aan het 50ste regiment
infanterie, dat, na het fort,Mesri veroverd
te hebben, sedert tien uur ;s ochtends aan
de geregelde J.urksche troepen het hoofd
moest bieden. Deze laatsten werden toen
met groote verliezen teruggedreven. De
krijgsverrichtingen waren om 5 uur met
g'v/Qt vQQ^^l genodigd, Q& Ita-
liaansche troepen kampeerden in de stel
lingen, terwijl zij de nieuwe verdedi
gingslinie versterkten. Het is nog onmo
gelijk de verliezen van Turken en Italia,-
nen te ramen."
Een ander bericht geeft een kijk op
dc sterkte van de troepenmacht die aan
het gevecht heeft deelgenomen. Men
moet in liet licht stellen, dat deze bewe
ging van de drie zijden van een open
vierhoek met een buitengewone sterke
strijdmacht geschiedde. Niet minder dan
19 bataljons infanterie, 2 bataljons veld
en 2 bataljons bergartillerie, voorts twee
eskadrons ruiterij,, hebben er met onge
veer 20,000 man aan deel genomen, om!
het fort te bezetten, dat een maand gelei
den opgeg.even was.
Nu het werkelijk -meenens schijnt te
worden is men erop uit hulp voor de
gewonden te brengen. Het centraal co
mité van de Duitsche vereeniging van
het Roode Kruis deelt mede, dat het be
stuur, na overleg met de Duitsche over
heid, besloten heeft, zijn hulp aan de oor
logvoerenden aan te bieden. De bedoek
ling vaii dit aanbod, dat onpartijdig aan
beide partijen gedaan worldt, is vooral
om in den gebrekkigen hospitaaldienst
van de Turken en Arabieren in Tripoli
te voorzien.
D lokka e der DardanelLn schijnen
de alianen geheel opgegeven te heb
ben. Ook in de Aegeïsche Zee wil men
blijkbaar nog niets beginnen. Vier Turk-
sche torpedobooten hebben ri.l. van uit
de Dardanellen een gedeelte van den
Archipel afgezocht, maar niets van een
Italiaansche vloot gezien. Vier Italiaan-
sche oorlogsschepen liggen, volgens een
ambtelijk bericht, sedert twee dagen in
de golf van Resjadie, zonder iets te
ondernemen.
Wat aangaat den
opstand in China
komt liet bericht dat de opstandelingen
•een wapenstilstand' van drie dagen vven-
schen te sluiten, ten einde zich de in
stemming van de andere provincies te
verzekeren bij de aanneming der fcgee-
ringsvoorwaarden, vooral met betrekking
tot het behoud van de tegenwoordige
dynastie.
Klaarblijkelijk in verband hiermede heb
ben de .opstandelingen Woetsjang, het
derde gedeelte van den driestad na de
inname.van jHanjang voorloopig overge
geven om de stad voor verwoesting te
vrijwaren.
De overgaaf van Woetsjang heeft
groote vreugde teweeggebracht in regee-
ringskringen, waar men gelooft, dat de
opstand nu binnen enkele dagen tot een
onbeduidender omvang zal zijn geslon
ken, ofschoon er nog wel maandenlang
hier en daar troebelen zullen voorvallen.
De buiten land's che kooplieden zijn vol
blijdschap in het vooruitzicht van de we
deropleving van den handel. Ook zal het
herstel van de orde deu vreeselijken druk
waaronder de buitenlanders in China
leefden, dat nl. hun leven jn gevaar was,
doen verdwijnen.
Als men zich nu te Peking maar niet
blij maakt met een doode musch, want
al hebben de regeeringstroepen nu bij
Hankou eenig succes behaald, aller oogen
blijven gevestigd op Nanking, welke stad
door de opstandelingen, die de buitenste
verdedigingswerken vermeesterd hebben,
beheerscht wordt.
Véél, ja alles hangt ten dezen af van
het lot van Nanking. Deze oude Keizer
stad wordt van alle kanten besprongen
door de legerscharen der opstandelingen.
Valt Nanking en worden generaal Tsjang
en zijln Mantsjoes over de kl'ing gejaagd
dan zal de indruk van het gebeurde te
Hankou-Hanjang daardoor worden ver
vaagd, zoo niet geheel Weggenomen.
Maar weet .Tsjang zich te handhaven, dan
staat de zaak der constitutioneele dy
nastie in China er beter voor dan sinds
lang het geval was, en heeft de partij
die de republiek wil, een Jeelijke kl'ap ge
had.
GEMENGD.
De verkooping van de juweelen van
den gewezen sultan Abdoel-Hamid, is
gisteren begonnen. De eerste dag is er
voor zeven-cn-dertig stukken 2,867,276
frank besteed. Een driedubbel paarlen-
snoer, bestaande uit 154 paarlen deed
920,100 frank. Het is gekocht door den
Parijschen handelaar Lindenbaum, die er
met 10 pet. comtnissie in liet geheel
één millioen, twaalf duizend, honderd
en tien frank voor gegeven heeft. Voor
uit p.a ar lea eg edelgc^tujnteg
bestaande, zijn prijzen besteed van
267,097 frank, 623,500 frank en 267,000
frank. Andere kostbaarheden golden van
10,000 tot 126,000 frank.
De vereeniging van Belgische ree-
ders heeft bijna alle eischen der zeelie
den aangenomen, onder de voorwaarden,
dat de zeelieden zich verbinden om geen
wijziging te eischen in de regeling van
het vergelijk en zich van alle staking te
onthouden gedurende den tijd vain 3 ja
ren. Het besluit is ter kennis vain de
zeelieden gebracht.
In het hongersnoodgebied aan de
Wolga wordt de toestand steeds troos-
teloozer. Van de bevolking van vele dor
pen is reeds lang de voorraad uitgeput;
men leeft er nu van paarde- en honde-
vleesch en ook van boomschors.
Te Weenen zijn twee tramwagens
in botsing gekomen, met het gevolg, dat
27 personen gewond werden.
Aan de werf der Thames Ironworks is
het werk gestaakt aan drie schepen, die
er voor de Turksche regeering worden
gebouwd; er wordt over onderhandeld
tusschen den curator en de Turksche re
geering. Een driehonderdtal werklui zijn
om d'ie reden ontslagen.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is aan den kapitein
ter zee F. Bot, eervol ontslag verleend
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Sas van Gent J.
K. Bakborst, thans commies der poste
rijen en telegrafie 2e kl.
Een Nederl. detachement naar Peking.
Bij het departement van marine is te
legrafisch bericht ontvangen, dat van Hr.
Ms. Holland, te Sjanghai liggend, den
detachement ter sterkte van 3 officieren
en 45 man, naar Peking gezonden is, ter
bescherming van de Nederlandsche be
langen aldaar.
Vacature Rekenkamer.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
de voordracht opgemaakt voor de benoe
ming van een lid der Algemeene Reken
kamer (vacature-Goekoop.)
Als eerste werd op de voordracht ge
plaatst de heer C. F. Rechlien Morra,
secretaris der Alg. Rekenkamer. Tweede
is inr. J. B. Breukelman, referendaris
bij den Raad vaii Statederde jhr. imr.
J. O. de Jong van Beek en Bonk, oud-
gouverneur van Curaeao.
De duurte der levensmiddelen.
Bij de laatste begrootingsdebatten in
den Rotterdamschen gemeenteraad zÜn
door deu heer Diemer c. s. en door den
heer Spiekman c. s. moties ingediend,
die beoogen aan liet lager bezoldigde
gemeentepersoneel met het oog op de
prijsstijging ,van sommige levensbehoef
ten een tijdel ijk en toeslag toe te kein-
nen.
De heer Diemer trekt de grens bij
f800, de heer Spiekman bij f1000 en
verder is er eenig verschil in de voorge
stelde bedragen.
Uit het door B. en Wi iuitgebra'düte
praeadvies blijkt, dat de kosten der eer
ste motie op pl.m. f2400 per week, die
van de tweede op pl.m. f 6500 per week
komen, dat is totulto. Maart 1912 resp.
f58.000 en f 131.000. B. en W. wij
zen eerst op eenige bedenkingen, die zij
tegen het geven van toeslag wegens,
duurte hebben. Vooreerst zou bij (het be
staan van een noodtoestand waarvoor
nu niet behoeft te worden gevreesd
eer aan maatregelen ten behoeve van die
gchcele burgerij moeten worden ge
dacht. Verder zal een al te gereede te-,
gemoetkoming den prikkel tot eigen'
voorzorg verzwakken en geeft ook een
toeslag, die niet in evenredigheid van
ieders loon wordt afgemeten,, geen be
vrediging.
In weerwil van deze bedenkingen en
van ihet feit, dat de Rotterdam sche (ge
meentewerklieden reeds een niet te mis
kennen voorsprong hebben boven andere
werklieden, komen B. en W. niettemin
met een voorstel tot het geven van etfi
toeslag. De aanleiding is het voorbeeld
van het Rijk, dai door meerdere werkge
vers gevolgd is of zal worden.
In hoofdzaak stellen B. en W|. voor
de molie-Diemer te volgen, door de ïiit-
keering in vier termijnen te doen plaats
hebben, die voor ieder gehuwd persoon
f 10 zal bedragen verhoogd voor elk kind
met f, 2 eetl tot maximum van f 20
De kosten hiervan zijn op f60.000 ge
raamd.
KORTE KROIMEK.
Uiit Someren meldt men aan de 's H.
Cf., dat een woonhuis aldaar met grooten
tuin, vreoger eigendom van notaris Jioc-
kers, is overgegaan in handen van Fran-
sche zusters, die zich aldaar willen vesti
gen.
Door de heeren jhr. mr" P. v. Fo-
reest te Heilo, J. F. Moens te Alkmaar,
H. G. Th Mann te Petten en mr. W. G.
Bosman te Alkmaar is concessie aange
vraagd tot droogmaking van een gedeelte
van het Alkmaarder-of Lange Meer onder
de gemeente Akersloot.
LEIDEN, 29 November.
Apologetische Cursus.
Gisteravond werd ui de St. Lodewijks-
kerk de 4e Apologetische conferentie ge
houden, waar de W.Eerw. heer J. H.
Duymel, kapelaan te Js Gravenhage, sprak'
overEen leven na den dood.
Na eene inleiding, waarin de eerw.
redenaar het Evangelieverhaal van het
verkrijgen van het eerstgebooterecht door
Jacob uitwerkte, en Jacob schetste als
den geloovigen mensch, en Ezau als den
wereldschen mensch, die slechts zoekt de
genietingen der aarde, meent spr. dat
deze geschiedenis zich herhaalt en de
ongeloovige wereld het bestaan van een
leven hiernamaals tracht te loochenen.
Uit geschiedenis en rede, niet met een
beroep op de Openbaring, zal spr. prize
verwachting naar een beter leven ver
dedigen
Wel wijst de zinnelijke waarneming
alleen op het vergankelijke, maar icn
spijt hiervan bestaat door alle eeuwen en
bi} alle volkeren een geloof aan de on
sterfelijkheid. Spr. haalt hiervoor aller
eerst aan de vereering der graven, die
ons getuigen dat in de grijze oudheid
reeds geloof bestond aan een leven na
den doodanders had het oprichten van
de vaak zeer kostbare graven geen doeL
Verschillende zeden en gebruiken leg
gen eveneens getuigenis af van het geloof
aan een leven hiernamaals. Spr. haalt
hier vele voorbeelden aan, bv. dat de
wilden in de binnenlanden van Afrika
pijl en boog in hun graf laten liggen om
zich ervan in een ander leven te benut
ten. Er is geen volk gevonden, dat niet
overtuigd is van een leven na den dood.
De mensch heeft behoefte om zich de
dooden blijvend te herinneren en om ze te
beminnen, en wij, Katholieken, staan in
verbinding met onze afgestorvenen door
onze gebeden en goede werken.
Het leven na den dood wordt beves
tigd door de wijisgeeren, dichters en den
kers van alle tijden.
Hoe komen de menschen aan dat ge
loof, terwijl 'zij slechts zien het sterven
en de ontbinding; hoe blijven zij aan dat
geloof gehecht, terwijl zij niemand der
afgestorvenen zien terug komen? 't Ligt
niet aan het klimaat of omgeving, want
deze overtuiging bestaat overal; 't ligt
evenmin aan aanleering of opvoeding,
want geletterden en angeletterden be
zitten onbewust hetzelfde gevoel. Het
geloof aan de onsterflijkheid bereikt zelfs
zijn hoogste ontwikkeling bij de voort
gaande beschaving.
Ons verstand moet zeggen, dat een
geloof zoo verspreid, zoo algemeen en
buiten den invloed der omgeving, niet
van buitenaf kan komen, maar -een natuur
drift moet wezen en door God in het
hart van alle menschen moet zij" ge
legd.
Getuigt dus de geschiedenis van uen
voortbestaan na den dood, even onwe-
derlegbaar doet dat de rede. Als God
een streven in het gemoed der schepse
len heeft gelegd, moet God ook iets ge
schapen hebben, waardoor dat streven
wordt bevredigd, want God kan geen
leugen leggen in het hart des men
schen. Kan dat verhuigen niet door de
wereld worden bevredigd, dan moeten
wij daaruit concludeeren, dat het schep
sel bestemd is voor een ander hooger
leven.
De neigingen van de diereu vinden
volkomen bevrediging in de wereld; de
dieren zijn dus bestemd voor de wereld.
Buiten de z.g. dierlijke eigenschappen
heeft de mensch andere eigenschappen,
die zoo veelomvattend zijn, dat niets ter
wereld geschikt is om die verlangens te
bevredigen. Neem bv. de zucht naar keu*
