16
Ayrnar.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang.
No. 641.
3)e S^idóelve ©ow/tcmt
-e
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
I l.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
November
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
TvVEEDE KAMER.
Het Kiesrechtdebat. Het voorstel-
Troelstra ten doode opgeschreven.
Mocht mr. Troelstra ooit de illusie
hebben gekoesterd (hij zal die wel nooit
hebben gehad), dat zijn kiesrechtvoor-
stel kans van slagen in de Kamer zou
hebben, na die vergadering van giste
ren staat voor hem met zekerheid vast,
'd|at zijn geesteskind ten doode is opge
schreven. Hierover treuren zal hij wel
niet. Nooit is het doel der sociaal-demo
craten geweest een of ander werkelijk}
;effect in deze te behalen, Want Ide propa-
iganda, waar het hun om te doen is, is
evengoed' gebaat bij verwerping als bij
aanneming van het voorstel. In beide om
standigheden is er politieke munt uit te
slaan.
Dat de geheele rechterzijde zal tegen
stemmen en dat zich daarbij zullen voe
gen de oud-liberalen zal nu geweten kun
nen worden aan de reactionaire gezind
heid dier partijen, die bevreesd heeten
te zijn voor de groeiende macht der arbei
ders bij de stembus. Deze en dergelijke
onzin zal den socialistischen meetinggan-
gers waren voorgehouden. Maar de ware
motieven zullen niet worden medege
deeld of zoo dat wel geschied, zal 'teen
klein kunstje zijn ze belachelijk te maken.
Toch kan de Kamer op dit oogenblik
met het voorstel-Troelstra niet medegaan.
,Dat hebben alle sprekers gevoeld, die
er het woord1 over voerdende voorstan
ders evengoed als de tegenstanders. Want
de heeren Goeman Borgesius en Lim
burg, die warme sympathie voor het al
gemeen kiesrecht hebben, en jn diverse
toonaarden daaraan uiting gaven, advi
seerden den heer Troelstra zijn voorstel
in anderen vorm te gieten. Het doel,
dat Troelstra beoogt te bereiken nl. het
algemeen stemrecht, wordt er niet in
genoemd', en zoo kon dr. Kuyper, spre
kende namens de A. R. fractie, gerustver-
klaren, dat hij het voorstel-Troelstra met
hartelijke sympathie had begroet Eerst
nadat liet is aangenomen, komt de inhoud
van het adres ter sprake. Mr. Goeman
.Borgesius, die in een lange redevoering
heel wat hatelijkheidjes tegen het Ka
binet zegde, had reeds een motie van ver
der strekkenden inhoud bedacht voor al
gemeen stemrecht en evenredige verte
genwoordiging. Of mr. Troelstra dezen
raad' zal opvolgen? Bij voorbaat ver
klaarde de heer Tydeman, namens de
oud-liberale partij, dat hij, hoewel niet di-
recht bezwaar hebbende tegen algemeen
stemrecht, toch niet onder leiding van de
socialisten daarvoor wilde optrekken! Im
mers, de socialisten beoogen met het al
gemeen stemrecht iets geheel anders
nl. een politiek machtsmiddel van de ar
beidende tegen de bezittende klasse
d'an hetgeen mr. Tydeman er mede voor
zou hebebn.
Bovendien zal de Grondwet gewijzigd
moeten worden, een quaestie, die al ja
ren de pennen in beweging bracht Maar
Ide heer Tydeman wil evenals minister
FEUILLETON.
Naar het Fransch.
41)
Al had de jeugdige Sercey, gedurende
zijn driejarig verblijf te Parijs, niet met
grooten ijver de lessen gevolgd, hij had
ten minste kennis vergaard, waarmede
hij gaarne in een voornaam gezelschap
pronkte. In zijne gesprekken mengde hij
gaarne en veelvuldig de zonderlingste
uitdrukkingen. Vooral in een gezelschap
Waarin zich ook dames bevonden, droeg
hij bij voorkeur cene kleeding, die van
slechten smaak getuigde, alles in hem
verried, alledaagsche gewoonten, ge
paard aan eigenliefde.
Ayrnar zou het liefst alle betreldua-
kingen met de gasten vaii mijnheer West-
ner vermeden hebben, in den beginne
Weigerde hij dan ook onder verschillen-
voorwendsels, de vriendelijke uitnoodi-
gingen; maar deze herhaalde ze op
zoodanige manier, dat nieuwe weige
ring onmogelijk was. Hij wilde wel toe
geven, dat Aymar's tegenwoordigheid
©p de smelterij onontbeerlijk, was, zoo-
[Heemskerk, algeheele herziening onzer
Grondwet Nu daarvoor eene .commissie
is ingesteld', waarin alle partijen uit de
Kamer vertegenwoordigd zijn, moet men
het rapport der commissie afwachten.
Het zelfde betoogden ook dr. Kuyper, mr.
de Savornin Lohman en dr. Nolens. Hoe
zeer dr. Kuyper voorstander was ge
weest van eene. gedeeltelijke herziening
der grondwet om tot ,eene goede kies
rechtregeling te komen, nu de A. R. par
tij door het zitting nemen van eenige
harer leden, berust heeft in algeheele
herziening, moet zij thans een afwachten
de houding aannemen.Van rechts onthield
men zich op de quaestie van het kiesrecht
in te gaan. Immers, het voorstel .Troel
stra beoogt het ontwerpen van een adres
aan de Koningin, om aan te dringen op
voorstellen tot grondwetsherziening we
gens de urgentie van het kiesrechtvraag-
stuk. .Welnu, eerst wanneer de Kamer
de noodzakelijkheid van zoo'n adres in
zag, bestond er voor de rechterzijde aan
leiding op bespiegelingen omtrent het
kiesrecht in te gaan. Maar zoo'n adres
het werd door dr. Nolens met klem van
redenen betoogd is ontijdig.
Het is ten slotte onbegrijpelijk, dat
de linkerzijde thans op grondwetsherzie
ning en kiesrechtregeling aandringt. Zij
weet zeer goed', dat ter rechterzijde een
ander stelsel van kiesrecht .wordt verde
digd dan ter linkerzijde. Zou links nu hier
heil verwachten van haar plannen onder
een rechtsch Kabinet en .een rechtsche
Kamermeerderheid? En .waarom heeft
mr Troelstra .niet aangedrongen ,op be
handeling van zijn nog altijd aanhangige
voorstellen tot grondwetsherziening?*
Voor deze tegenstrijdigheden kon mr. Ty
deman geen andere verklaring vinden,
dan clat het mr. .Troelstra meer om de
leuze dan om het kiesrecht te doen is.
'tZou eigenlijk voor de socialisten jam
mer zijn, jmeende mr. .Tydeman, als het
kiesrechtvraagstuk was opgelost, want zij
misten dan een prachtig stuk propagan
da.
Wat nu de roerende .eenstemmigheid
over en aanhankelijkheid' aan algemeen
stemrecht der D. L., ,V. D. en S. b. frac
ties aangaat, werd ad rem door mr. .Ty
deman opgemerkt, :dat het algemeen kies
recht van mr. Borgesius jets geheel an
ders is dan dat van mr. .Troelstra. Over
de leuze zijn de heeren het eens, over
de uitwerking der leuze niet. Dit zal
het beste blijken als eens kiesrechtvoor-
stellen aanhangig .worden. Want .uit het
paradedebat van deze week, door den
heer Lohman gequalificeerd als tijdver-
morsing, valt voor eene definitieve rege
ling van het kiesrecht geen conclusie te
trekken.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De eenige berichten, die we over den
oorlog in Tripolis
krijgen zijn die, welke het ernstig woe
den der cholera vermelden. D.d. 14 No
vember wordt uit Tripolis geseind, dat
het aantal sterfgevallen aan die ziekte
lang de werkzaamheden van den dag
nog niet geëindigd waren, maar niets
zeilde hij, zou hem beletten, aan de ge
noegens van den avond te komen deel
nemen.
Als bij stilzwijgende overeenkomst
was er tusschen hen beiden nooit sprake
over de smartelijke gebeurtenissen van
het verleden Ayrnar durfde dan ook niet
aan zijn welwillende beschermer te be
kennen, dat de blijde tonen der mu
ziek alleen reeds, bij hem pijnlijke ge
waarwordingen moesten opwekken
evenmin durfde hij er voor uit te komen,
dat hij boven alle schittering der fees--
ten de voorkeur gaf aan arbeid en een
zaamheid. Zijn eerste intrede in die za
len schitterend en als overstroomd van
licht, was voor hem een ware marte
ling.
Onder de voornaamste gasten van
mijnheer Westner bevond zich een rijke
Duitsche kapitalist, die de Fransche taal
volstrekt niet machtig wasdaarom nu
haastte de heer des huizes zich, hem
Ayrnar voor te stellen, die ,het Duitsch
even vloeiend sprak als zijn moeder
taal.
De vreemdeling scheen een levendig
belang te stellen in een onderhoud, dat
hoofdzakelijk liep over de metaalindus
trie in frankrijk en Dqitschland.
per dag een honderdtal bedraagt. De
Italiaansche schepen brengen water aan
omdat het water van de meeste putten be
smet is. Maar hoe zal het gaan als de
Italiaansche schepen wegens den storm
niet kunnen binnenvallen
Van gevechten hooren we niets, wat
geen wonder is, daar het in de laatste da
gen stortregent. Wel wordt er beweerd
dat de Turken te Bengasi evenals te
Tripolis een grooten aanval voorberei
den, maar iets naders is er niet van te
vernemen.
Als schadeloosstelling voor dit ge
brek ,aan nieuws der laatste dagen het!
volgende knipsel uitliet dagboek van den
correspondent der „Vossische Zeitung"
dat een kijkje geeft op de onverschrok
kenheid der Arabieren.
Tegen 4 uur 's namiddags van 9 Nov.,
zoo verhaalt hij, kreeg een bataljon in
fanterie bevel om tot aan de forten van
Sjara Sjat op te rukken, maar het werd
door 20 tot 25 Arabieren in den rug ge
schoten. De Arabieren waren tusschen
de beide Italiaansche liniën doorgeslo
pen. De Italianen kregen hen in het ge
heel niet in het gezicht en vuurden eerst
later, nadat liet bataljon teruggetrokken
was naar de plaats, .waar de vijand werd
vermoed. De Italianen verloren 9 dooden
•en eenige gewonden. Hoe vreemd dat ook
moge klinken, het feit wordt door een
twaalftal journalisten bevestigd, die ge
durende eenige minuten eveneens aan het
vuur der Arabieren waren blootgesteld.
Hieruit ziet menj dat de Arabieren steeds
opnieuw worden aangespoord om onge-
loofel ijke stukjes te volbrengen. Dat zij
overigens zeer goed van de omstandighe
den gebruik weten te maken, bewijst het
feit, dat de Italianen geen enkelen Ara
bier te zien kregen.
De Mogendheden
hebben, volgens de „Politische Corres-
pondenz" geantwoord op de beide pro
testen van de Porte, waarvan het een ge
richt is tegen de door Italië afgekondigde
inlijving van Tripolis. Uit het antwoord'
op het eerste protest moet de bereidwil
ligheid der mogendheden blijken, om de
aandacht van de Itaialansche regeering
op deze zaak te vestigen. Om het begin
sel van de onzijdigheid niet te schendenj,
zal men er echter op bedacht moeten
zijn, om allen schijn van een inmen
ging in den oorlog tusschen Italië en'
Turkije te vermijden. Het antwoord op
het tweede protest van de Porte moet te
kennen geven, dat de mogendheden het
tegenwoordige oogenblik niet geschikt
achten, om over dit onderwerp met Tur
kije in gedachtenwisseling te treden.
Wat aangaat de uitbreiding der vijan
delijkheden tot de Aegeïsche Zee wordt
uit Konstantinopel gemeld dat de mo
gendheden van de Triple Entente aan de
Porte hebben medegedeeld, dat zij te
Rome stappen hebben gegaan, om een
blokkade van de Dardanellen en een bom
bardement van Smyrna, Saloniki en Bei
roet te verhinderen.
Dit is een bevestiging van het be
richt, wat sommige Italiaansche bladen,
ondanks de tegenspraak der overige blij
ven volhouden.
Het was de stem van Lucile, die dit
gesprek, voor beiden even belangwek
kend kwam onderbreken.
Mijnheer Koechler, zeide zij, er is
gebrek aan cavaliers.
Ik verzoek u mij te verontschuldi
gen, mejuffrouw, hernam Ayrnar leven
dig.
Maar waarom, mijne moeder be
weert, dat gij een volmaakt danser zijt
Vroeger wellicht, maar...
Ik zeg u, dat ik geen enkele ver
schooning toelaat.
Deze volhouding berokkende verdriet
aan den ongelukkigen jongeling.
Mejuffrouw, vervolgde hij, werke
lijk, ik kan het niet doen....
En indien ik u voor den eersten
dans vroeg?....
Dan zult gij mijn verdriet no.g ver-
grooten, door uw aanbod te moeten af
slaan.
Het bedorven kind maakte een toor
nige beweging.
Gij zijt onuitstaanbaar 1 riep zij.
Mijnheer Westner, die inmiddels gena
derd was, vroeg naar de reden van zulk
een uitroep. Maar Lucile keerde hem den
rug toe, zonder te willen antwoorden
Aymar moest dit doen in hare plaats.
De kleine dwaas! zeide vader, de
schouders .ophalend, daarna, zonder .ecni-
Aan de grenzen van
Turkije en Montenegro
heerscht weer wrijving. De Montene-
grijnen verhinderen met geweld den aan
leg van een militaire telegraaflijn langs
die grens door de Turken. Zij halen de
oalen uit den grond en sleden het draad
weg zoo kwam het tot menig bloedigi.
gevecht.
De Turksche regeering heeft naar aan
leiding van;d(eze feiten in Cettinje laten
protesteeren en de bataljons aan de Mon-
tenegrijnsche grens, die tot nog toe
slechts 400 man telden, tot 500 man
versterkt. Den officieren zijn echter in
weerwil van deze militaire maatregelen
bevelen verstrekt om botsingen zooveel
mogelijk te verhinderen en zich tot een
zoo gestreng mogelijke bewaking van de
grens te bepalen.
De opstand in China
'brengt ook al weinig nieuws. Als een
vervolg op de succesberichten der op
standelingen seint men uit Hankou aan
de „Daily Mail": Hevig geschutvuur
blijft bij vlagen van beide zijden aan
houden. De keizerlijken lijden de groot
ste verliezen. De opstandelingen dringen
voorwaarts en de trouw gebleven troe
pen wijken.
Joean-sji-kai heeft eindélijk het eer-
ste-ministerschap aanvaard blijkens een
dankbetuiging voor die benoeming in het
staatsblad. Eergister bracht hij een be
zoek aan het keizerlijk paleis.
Een kamerheer, die tegenwoordig gö-
weest was bij de ontmoeting van Joean-
sjikai met den Regent en de Keizerin
weduwe, beschrijft de samenkomst als
uiterst aandoenlijk. Zoowel de Regent als
de Keizerin-weduwe smeekten onder tra
nen Joeansjikai den troon te redden.
Joeansjikai was jn zijn antwoord zeer
voorzichtighij verklaarde, dat hij niet
instaat was iets stelligs te beloven, vóór
het Parlement zou zijn geraadpleegd,
want de wenschen van het volk
moesten nu zwaarder wegen dan de
troon. Evenwel gaf hij de Keizerin-wedu
we de verzekering, te zullen trachten, den
troon te redden. Joeansjikai liet bij dit
onderhoud den Regent links liggen.
De correspondent te Peking van de
„Daily Telegraph seint, dat het Voor-
parlement weer moed schijnt te vatten
het vergadert ten minste weer in het
openbaar, al is de opkomst der leden
gering. De meeste leden van het Vóór-
parlement zijn naar hun provincie ver
trokken, teneinde daar pogingen te doen
om te komen tot een verzoening van de
partijen en tot een beëindiging van de
crisis.
Joeansjikai en het Vóór-parlement
werken krachtig samen om dat doel te
bereiken. Men verwacht, dat een nieu
we voorloopige rijksregeering zal wor
den gevormd met een nieuwen Regent,
die een Chiiieesch zal zijn.
In een intervieuw met.een vreemdeling
heeft Joean verklaard dat, ofschoon hij
de noodzakelijkheid aldus te moeten han
delen betreurde, hij een ministerie zou
vormen en den steun zou pogen te ver
werven van zooveel provincies als mo
gelijk was. Den overigen zou hij toe-
ge opmerking te maken over de weige
ring van zijn btocuermeling, naderde hij
den rijken vreemdeling, om hem uit te
noodigen aan de speeltafel plaats te ne
men. Een der spelers was Arthur Ser
cey en Aymar, die op zijn beurt de spe
lenden genaderd was, stond verbaasd
over de buitengewoon groote inzetten.
Na eenige malen de zaal op en neer
te zijn geloopen, kwam hij werktuiglijk
te staan voor den jongen Sercey. Het
spel scheen zeer boeiend te wezen en
de kansen waren, naar het scheen, voort
durend ten gunste van Arthur geweest,
want hij won eene belangrijke som.
Aymar maakte eene beweging, die ver
rassing verried, daarna drukte zijn ge
laat eene levendige verontwaardiging!
uit; hij had bemerkt, dat de jongeling
valsch speelde en wel met zulk eene be
hendigheid, dat zelfs de beste meespeler
het niet zou hebben opgemerkt.
Vreezende zichzelf niet meester te zijn,
verwijderde Aymar zich een weinig van
de speeltafel. Juist op dit oogenblik stond
Arthur op, raapte het op zoo'n oneer
lijke manier verkregen geld bijeen en
zich tegelijkertijd' omkeerend, zeide hij:
N^ie V'" riij vervangen? Gij, mijn
heer koecnerr
lifi niet, mijnheer, hernam
Aymar zins scherp,
staan haar onafhankelijkheid voor heÜ
oogenblik te behouden, doch hij zom
trachten haar langzamerhand tot ge*
trouwheid aan de Kroon terug te win,i
nen. Een vreemde methode en het zaL
dunkt ons, een heele toer zijn om, wat)
onafhankelijk is geweest, weer in zijtf
macht te krijgen j
GEMENGD.
,Uit Athene wordt aan de National
Zeitung geseind: Jiier doen berichten dq
rond'e, dat tusschen Griekenland ,en Tur-
kije overeenstemming is verkregen ten
opzichte van de Kreta-kwestie. JHet eiland
zal, onder erkenning van de souvereini-
teit van den Sultan, door Griekenland be*
stuurd worden. .Tengevolge van deze be*
paling Is ook de anti-Grieksche boycot
opgehouden.
Na te Londen twee dagen Jang be*
raadslaagd te hebben over de vraag, of
er last zou gegeven worden om het werk
stil te zetten, ten einde voor mijnwerkers
een minimum loon te verkrijgen, heeft het
bestuur van het verbond van mijnwerkers
in Engeland' een mededeeling .uitgevaar*
digd, behelzende dat de districten, die tot
den 'Engelschen verzoeningsraad in be*
trekking stonden, van de werkgevers ge*
daan hadden gekregen, dat dezen het be*
ginsel van een minimum-loon voor de on
der den grond werkenden erkenden. Het
bestuur heeft zijne vergadering daarom
eenige dagen verdaagd, tea einde verdere
pogingen te doen om tot een bevredigen
de regeling te geraken.
De .wervelstormen, die hebben ge
woed In de staten Illinioi en .Wisconsin
zijn nog veel nocdlottiger geweest dan
do eerste berichten meldden. Duizendo
menscheu zijn er bij omgekomen. De
schade loopt in de millioeiien dollars.;
Tal van Jied'en zijn tengevolge van de
plotseling invallende koude doodgevro-
Koninklijke besluiten,
Bij kon. besluit is aan den kapitein A.
B. F. Feickens, commandant van het 8ste
landweerdistrict, onder toekenning van
f 1223 pensioen 's jaars eervol ontslag
verleend';
is aan E. Noë, ontvanger der dir. be
lastingen, invoerrechten en accijnzen te
Helder, eervol ontslag verleend;
is aan jhr. A. A- J- M. Verheijen eervol
ontslag verleend' als notaris te Gronins
gen;
is aan den officier van gezondheid le
kl. jhr. F. A. van Suchtelen, van het pers«
van den geneeskundigen dienst der land
macht, eervol ontslag verleend;
zijn de kolonel A. E. J. G. d'Hamecuu.
commandant van het 3e reg. vesting-art
en luit.-kol. .W. H. Piepers, van het le re
giment huzaren ter zake van tijdelijke on
gesteldheid .op non-activiteit gesteld;
is ter zake van zijn gedrag bij de krijgs
verrichtingen In Atjeli en onderhoorighe-
den in de jaren .1908 en 1909, alsnog be
noemd tot ridder 4e kl. der Militaire Wil
lemsorde de sergeant der inf. van het le
ger in Ned'.-Indië J. Ritter;
Ha! antwoordde Arthur half spot
tend, gij wilt voorzeker zeggen, dat gij
niet meer speelt.
Ik heb er .werkelijk mede 'opge
houden, sinds Ik door eene noodlottige
ondervinding heb geleerd, hoe gevaarlijk
het is, zich door het spel te laten mede
slepen Maar nooit, hernam Aymar
met zachter stem en den jongeling veel-
beteekenend' aanziende, nooit heb ik
valsch gespeeld.
Arthur verbleekte lichtelijk, daarna
verwijderde hij zich onmiddellijk, onder
voorwendsel een plaatsvervanger te gaan
zoeken.
De ontdekking, zoo pas door Aymar
gedaan, bracht hem in verwarring.
Moest hij den jongeling straffeloos zich
laten overgeven aan zulke schuldige han
delingen, of de talrijke slachtoffers waar
schuwen, die hij nog maken kon? Beide
besluifen stonden hem evenzeer tegen*
In liet eerste geval maakte hij zich schul
dig aan eene zekere zedelijke medeplich
tigheid; in het tweede zou men er hem
wellicht van beschuldigen, zich te heb
ben willen wreken op den zoon van
mijnheer Sercey over het kwaa door
deze hem aangedaan.
(Wordt vervolgd)].