3e Jaarna"?.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
No. 637.
Bureau OlIDE SINGEL, 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 9J5. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCH1INT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
algemeen overzicht.
Het begint er steeds treuriger uit te
zien met den toestand der Mandsjoe-re-
geering
in China.
Steeds verder breidt zich de opstand
uit en ook de provincie Tsjili waarin Pe
king ligt, heeft zich nu aan de zijde ge
schaard van den opstand. Het ergste
is dat men nu ook verwikkelingen met
Rusland en Japan verwacht.
Naar verluidt is gisteren uit Jokoha-
tna een Japansche jxoepenafdeeliqg van
3000 man naar Noord-China geëxpedi
eerd. De Times verneemt uit Peking dat
de zaak van de Mandsjoes steeds meer
achteruit gaat; intusschen vertelt de cor
respondent van het blad, dat prins Sde
een der Mandsjoe-prinsen, dien hij zeer
betrouwbaar acht, hem heeft gezegd dat
de geruchten over een voorgenomen
vlucht van het hot uit Peking volkomen
onwaar zijn. Prins Soe gaf als zijn over
tuiging te kennen,-dat joeansjikai bin
nenkort te Peking zou aankomen en daar
zou toonen, bekwaam te wezen tot het
brengen van orde in den chaos.
Echter schijnt deze die een Chinees is
niet veel moeite te willen doen om voor
de Mandsjoeregeering den boel in het
reine te brengen en onder de Mandsjoes
schijnt het aan mannen te ontbreken die
met een helder hoofd en vasten wil een
flinken tegenstand kunnen organiseeren.
Zooals echter verwacht was, begin
nen de Mandsjoes minderwaardigen te
genstand te bieden. We meldden reeds
dat de keizerlijken Hankou ongeveer ge
heel platgebrand hadden, nu bericht een
telegram uit Toetsjou dat de Mantsjoès
gedurende den nacht verschillende po
gingen gewaagd hebben om de vreemde
nederzettingen in brand te steken. 37
zoogenaamde brands' icli Iers zijn door de
opstandelingen gevangen genomen en
terech g-'d.ld. Dt keizerlijken te Nan-
"king stïchten brand in de stad en plun
deren. Uit de huizen wordt geroofd em
iedere Chinees zonder siaart wordt ver
moord; ten minste duizend zijn er ge
durende de laatste 24 uur afgemaakt.
Op vijf..;luizend wordt het aantal ge
schat van de inwoners, die uit Nanking
naar Sjanghai gevlucht zijn. Sedert gis
termorgen hebben, de keizerlijken vol
gens een bericht, gebrek aan schietvoor
raad voor de groote Kruppkanonnen.
Te Shanghai blijft de orde ongestoord.
In Pcl:l]ng blijft het vooralsnog stil,
hoewel men reeds kruit en lood onder
de wachten der gezantschappen verdeeld
heeft.
Op de berichten over de
krijgsverrichtingen in Tripolis
is weer geen pijl te trekken. Volgens
een bericht uit Tripolis is Donderdag
een aanval gedaan door de Turken op
het fort Hamidié. Het tweede regiment
bersagüeri moet daarbij zware verlie
zen geleden hebben. Zij werden in de
flank aangevallen door talrijke Arabie
ren, die zich achter de palmen en olijf-
boomen verscholen hadden. De „Agen-
zia Stefans" die hetzelfde bericht geeft
meldt echcer dat er-.slechts weinig doo-
dën en gêwonden. waren. Terwijl een be
richt meldt dat het fort Mesri weder door
de Itaügnen is bezet, waaruit zou blijken
dat zij meer vooruitdringen, seint Haras
uit Tripolis: „Het oude front is on
houdbaar, tengevolge van den verpes
tenden s ank, die van den grond opstijgt
en de, vergifTging van de waterputten".
Beteekent dit nu dat de Italianen we
der een eind terug getrokken zijn? Hoe
is dan het een met hel ander te rijmen?
Het inlijvingsbesluit
is gisteren plechtig afgekondigd in Tri
polis door generaal Caneva. De cere
monie werd bijgewoond door ad niraal
Borea Ricci d'Olnio, senator Carafa d'
Andrie, de afgevaardigden Casciani, Fae-
fli en Arrivabene, verschillende leden der
Italiaansche kolonie, den burgemeester
Hassoena-pasje, en ongeveer 100 Ara
bieren. Zooals men weet hadden al de
vreemde consuls besloten aan deze
plechtigheid niet deel te nemen.
De generaal hield een vaderla,ndlievefl-
de rede, die geestdriftig werd toege
juicht. Een tolk vertaalde het annexatie
decreet voor de inlanders, die het met
handgeklap begroetten. Met het zingen
der koninklijke hymne werd de plechtig
heid besloten. Daarna gaf generaal Ca
neva een dejeuner, waaraan hij een toast
op den koning en de grootheid van Ita
lië uitbracht onder luiden bijval der me-
deaanzittenden.
Heel mooi, als nu de erkenning der
mogendheden maar kwam, doch deze
laat noch steeds op zich wachten. Zelfs
beweert men in Konstantinopel dat^ aan
de Turksche gezanten te Londen en 'Ber
lijn door de Engelsclie en Duitsche ge
zanten is verklaard, dat men de inlijving
van Tripolis door Italië niet eerder za!
erkennen, voordat Tripolis door een be
slist succes werkelijk veroverd is.
De bezetting van Chios en Mytilene
in de
Aegeïsche Zee
schijnt maar loos alarm te zijn geweest.
Uit Weenen wordt thans aan de Vossi-
sche Zeitung geseind: De Italiaansche
regeering heeft door hare gezanten aan
de Kabinetten van de mogendheden die
het verdrag van Berlijn hebben onder
teekend, vertrouwelijk medegedeeld, dat
zij in den loop van de volgende week
Mytilene en de eilanden daaromheen zal
bezetten, om een operatiebasis en een
kolenstation te hebben voor de toekom
stige ondernemingen tegen de Turksche
kust. Men moet vreezen, dat.de Italiaan
sche oorlogschepen zullen beproeven om
de Dardanellen te forceeren. In dat ge
val gaat men in Italiaansche regeerings-
kringen met plannen om, om de Darda-
ttellenförien te blokkecreti en te bom-
bardeeren.
Naar de „Neue Freie Presse" ver
neemt, zal een gemeenschappelijk op
treden der mogendheden plaats vinden,
indien de belangen der mogendheden
daardoor mochten worden geschaad en
vooral indien Turksche havens worden
geblokkeerd of gebombardeerd waar de
Europeanen wonen.
De Turksche e^ee ng aivoort met
de grooie eilanden van den Archipel in
staat van tegenweer te brengen. Het
garnizoen fran Mytilene is op 1500 man
versterkt en de bevolking wordt met
Martini-geweren gewapend en van schiet
voorraad voorzien. Een afdeeling van de
Italiaansche vloot ligt ten Zuiden van
Rhodus bij het eiland Kastellorizo.
Over den toestand in
Barka
weet de „Standaard" nog te melden dat
de Turken en Arabieren met gunstig
resultaat Derna hebben aangetast. In
den omtrek van Tobroek moeten zich nu
12000 Arabieren bevinden. Over Ben-
gazie seint de correspondent der Lok".
Anz. te Konstantinopel het volgende:
Ik heb een onderhoud gehad met Sje't-
van-bei, die 14 dagen geleden Bengazi
heeft verlaten en thans hier aangeko
men is. Naar hij mij mededeelde, hielden
de Italianen de stad aan de haven bezet.
De Italiaansche oorlogsschepen liggen in
de baai van Bengazi, waar zij tegen stpr-
men beschut zijn. Alle pogingen der
Italianen, om naar het binnenland op te
rukken waren bloedig afgeslagen. De
Italianen beperken er zich daarom toe
om de stad van moderne versterkingen te
voorzien.
Aan den anderen kant zijn de Turken
en Arabieren door de meerderheid van
de Italiaansche artillerie genoodzaakt
om in hun forten te blijven. Zij sluiten
de Italianen dus wel in, maar zij kunnen
niets tegen hen ondernemen.
Totnutoe zijn op de Italianen 5 mi
trailleurs buitgemaakt. Intusschen ont
vangen de Italianen-voortdurend nieuwen
steun door de aankomst vari hulptroe
pen, schietvoorraad en proviand.
Groote troepen Senoessie zijn voor
Bengazi aangekomen. De Tolares trek
ken door Tripolis. Voor deze vrijwilli
gers is een voldoende hoeveelheid Mau
ser- en Martinigeweren en schietvoor
raad beschikbaar. Ten slotte sprak Sjet-
van de overtuiging uit, dat de Italianen
nooit in het binnenland zouden kunnen
dringen.
De Marokko-mterpellaties
in den Duitschen rijkskdag zijn gisteren
op de verwachtte wijze voortgezet. Al
leen was er niet zooveel publiek bij al9
den eersten dag en ook de hofloge was
onbezet. De kroonprins heeft waarschijn
lijk, een .w.enk van zijn kej,zerlijk,ea y&dfó
gehad en deed onderwijl een toertje
met den stuurballon „Schwaben".
Toch was de zitting van gister inte
ressant genoeg om een druk bezoek te
rechtvaardigen. Immers onverwacht nam
v Bet.hmann-Hollweg weder het woord
om den leider der Conservatieven te lijf
te gaan. Op den meest hartstochtelijken
toon geschiedde dit en men verwacht
een onherstelbare breuk tusschen de re
geering en de conservatieven en zonder
wier stem zij niet regeeren kan. Men
acht clan ook algemeen dat Bethmann,
als een man die toch niets meer te ver
liezen heeft, nu zijn hart eens heeft wil
len luchten vóór hij heenging.
Over het optreden van de Kroonprins
geeft de „Germania" nog eenige opmer
kingen. Zij juicht het toe, dat deze zijne
aandacht schenkt aan de politieke ge
beurtenissen in het Duitsche rijk en ze
grondig en van alle kanten bestudeert.
Maar als de Kroonprins alleen of met
zijne broers oppositie tegen den rijks
kanselier wil voeren, is deze oppositie
niet alleen tegen Bethmann en Kiderlen,
maar vooral tegen den Keizer zelfgericht
Het zou ongehoord zijn, dit ook maar
als mogelijk te veronderstellen, te meer
daar de Kroonprins met zijne strenge
opvatting van de krijgstucht ook de be
teek enis van de politieke tucht ongetwij
feld ten volle zal begrijpen.
Dat heeffe hij gister al bewezen door
weg te blijven.
Of echter Bethmann's positie er min
der zwak door wordt?
gemengd.
Aan de „Morgenpost" .wordt ge
seind, dat een rpöstehrijksche ingenieur
in Auatoliê door roover^ ontvoerd werd.
Zij verlangen voor zijn vrijlating een
groot losgeld.
De koetsiers van de gemeente-vuil
niswagens te New-York staken wegens
het invoeren van nachtdienst. Zij willen
alleen' overdag werken. Op straat ziet
men overal volle vuilnisbakken. De bur
gemeester heeft alle stakers ontslagen
doch dit heeft geen uitwerking, omdat
het moeilijk is hen te vervangen.
De staking van de Londensche
iaxicab-koetsiers is geëindigd op een
voorloopige regeling van het geschil.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot kanton
rechter te Delft mr. J. D. van Ewijck,
thans kantonrechter te Ridderkerk;
is H. Th. Teeuwisse, b. i. te 's-Graven-
hage, benoemd tot adjunct-rijksbouw
meester;
is de Oost-Indische ambtenaar met ver
lof B. G. Jiogewind, laatstelijk onder
wijzer le kl. bij het openbaar Europeesch
lager onderwijs in Ned.-Indië, eervol .uit
den Indische» denist ontslagen;
is de tijdelijk aangestelde burger-
apotheker bij de Marine H. W. van Urk
definitief als zoodanig benoemd.
Kath. Sociale Actie.
Tot voorzitter van het Diocesaan Co
mité eter Katli. Sociale Actie ,in het bis
dom Haarlem werd in een dezer dagen
gehouden vergadering benoemd de heer
mr. E. P. F. A. van den Bogaert, advo
caat te Amsterdam, thans vice-voorzitter,
welke deze benoeming verklaard heeft
te aanvaarden.
Tot vice-voorzitter in diens plaats werd
verkozen de heer dr. ,C. A. L, Rade
maker, arts te Amsterdam.
De Tarief wet.
De „Msb." verneemt, dat de commissie
van voorbereiding uit de Tweede Kamer
voor het ontwerp-Tariefwet verleden
week Zaterdag de eerste tien personen
heeft gehoord, die omtrent het ontwerp-
Tariefwet requesten hebben gezonden.
Pas in Januari zal worden voortgegaan
met deze pseudo-enquête. \Vijl echter het
aantal requestranten thans reeds 246 De-
draagt, zal het veel tijd in beslag nemen
als men deze allen hopren wil. De open
bare behandeling zou dan Jang op zich
kunnen laten wachten.
In parlementaire kringen verwacht men
deze behandeling tegen Juni van het
volgende jaar.
De Militiewet afgehandeld.
Gisteren is de Jv/eede Kamer gereed
gekomen met de behandeling der Militie-
wet, waarmede 17 October begonnen
werd. Zij is dus in vier weken afge-
jcjaan PC „waren ypLor fipodig 16 dagver
gaderingen en 6 avondvergaderingen; de
algemeene beschouwingen namen .5 dag-
vergaderingen en U/a avondvergadering
in beslag.
Behalve jd'e gelukwenschen in |de Kamer
smaakt do Minister het genoegen de lof
prijzingen van de liberale bladen in ont
vangst te nemen.
Zoo zegt de „N. Rott. Ct."
„Het aantal gelukwenschen, dat Mi
nister Colijn heden in ontvangst had te
nemen, was dan ook reeds legio. De
houding van dezen bewindsman, gedu
rende de vier weken van zware en in
spannende debatten, verdient trouwens
alleszins waardeering. Moge hij bij de
uitvoering der wet niet minder tact aan
den dag leggen dan bij zijn kranige ver
dediging van het ontwerp."
Uit het „Hbld."
„Die gelukwenschen heeft de Minister
dubbel en dwars verdiend. Van den aan
vang af heeft hij zich gesteld op dit stand
punt: verbetering van het bestaande js
vóór alles dringend noodig. Wat hij
daartoa onmisbaar achtte heeft hij met
ijzeren hand vastgehouden en hij heeft
dan ook geen enkel échec, zelfs niet het
kleinste, ondervonden. Maar zoodra het
de hoofdzaken niet betrof, toonde hij zich
tegemoetkomend en handelbaar, een en
kel maal zelfs in ons oog wat meer toe
schietelijk dan noodig was. Hij bleek
voortdurend de stof volkomen meester
zoowel naar den vorm als naar den in
houd, gaf in hooge mate blijk van de
onschatbare gave der bohdige klaarheid...
...en behield tot het eind toe, zoowel
tegenover de taaiheid van een Ter Laan
als tegenover de felheid van een Thom
son, een heerlijk goed humeur.
Wij herinneren ons met, in de laatste
tien jaren een Minister van Oorlog achter
de groene tafel te hebben gezien die daar
in alle opzichten zulk een goed figuur
maakte."
Uit de „N. Crt.":
„Maar wat den Minister van .Oorlog
betreft, zijn krachten zijn tegen de
„zware proef" ten volle bestand geble
ken. Hij staat, na deze weken, in eens
geheel vooraan in het ministerie. De ge
lukwenschen, waarmede men hem van
middag in de Kamer bestormde, zijn ten
volle verdiend; bescheiden voegen .wij
daarbij de onze."
Van belang is het voorts te vernemen,
wat de liberale pers zegt van de te ver
wachten houding der linkerzijde bij de
eindstemming.
Het „Hbld." hoopt, dat vele liberalen
zullen voorstemmen. Wij lezen:
„De eindstemming zal nu voor den
Minister wel tevens het .eindsucces
brengen.
Wij hopen, dat vele leden van links
daarbij nog eens zullen overdenken, wat
de Minister gisteren tot den heer Thom
son zei omtrent diens verantwoordelijk
heid.
Want de verantwoordelijkheid vooral
van liberale tegenstemmers lijkt ons
zeer zwaar."
De „N. Crt." merkt schamper op:
„Wij hebben trouwens nog af te wach
ten of de linkerzijde, en met name haar
talrijkste groep, haar onredelijk ver
zet tegen deze verbeterde uitgave van de
wet Eland, bij de .eindstemming zal be
kronen."
Maar het „Vad.", dat aan de Liberale
Unie nauw verwant js, schijnt zoo gun
stig niet te oordeelen
„Wij vernemen", zegt het blad, „dat
ter linkerzijde slechts zeer enkele leden
bereid zullen zijn der regeering steun te
bieden; het verwerpen der motie om de
contingentsverhooging aan verkorting van
den oefeningstijd te paren, heeft den
.meesten leden der linkerzijde den lust om
voor te stemmen benomen."
Het laatste vermoeden zal wel bewaar
heid worden. 'tZou ons erg meevallen
als de Liberale Unie, die gedurende de
geheele behandeling der wet de socia
listen zoo naar de oogen heeft gekeken,
den moed bezat vóór de wet te stemmen.
Terwille van den steun, dien de liberalen
bij de stembus van de socialisten noodig
hebben, zullen zij wel aan tegenstemmen
de voorkeur geven.
Wie er absent zijn.
In een kruiskopje wijst de „Msb." op
het verzuim der jinksche Kamerleden bij
de behandeling der Militiewet. Het blad
citeert daarover de Kameroverzichtschrij-
ver van het „Volk", die zijn bijna twee
bladen groot overzicht .van fte vergade
ring van Donderdag eindigt met dezd
mededeelingen, die als verzuchtingen
klinken
„Het is nu h a 1 f t w a a I fde discussie
wordt voortgezet alsof het 's morgens tien
uur was."
Weer vraagt Ter Laan het woord. Maar
zelfs de Kameroverzichtschrijver van „Het
Volk" krijgt er genoeg van, en belooft
morgenavond wel de rest te zullen mede-
deelen.
En dan schrijft hij:
„Te half één zijn er nog 55 leden,
daarbij zijn 7 van Jinks. Te één uur zijn
er van links nog t w e e."
Die twee zijn .Ter Laan en Thomson,
terwijl de rechterzijde 's pachts om één
uur op een paar leden na zoo goed als
compleet present is.
Laten de kiezers ook dit eens onthou
den als er weer eens van absenteïsme!
sprake komt.
Dank zij het cordaat en jjverig optre
den der rechterzijde is de Militiewet
thans gistermiddag klaar gekomen.
In spijt van het plagend trekken en sle
pend-hóuden der oppositie.
De kiezers mogen 't de rechterzijde
dank weten, dat zij door haar energiek
optreden het mogelijk heeft gemaakt, dat
er gang kan worden gezet achter den par
lementairen arbeid in dit zoo vruchtbaar
jaar.
Gods zegen.
Dö nieuwe gouverneur van $uriname
baron Van Asbeck, heeft met een opge
wekte rede zijn ambt aanvaard.
De Koloniale Staten hebben hem daar
op een even opgewekt adres van ant-i
woord gezonden. Er staat in beide stuk
ken van alles wat goed en loffelijk is.
Eén ding slechts ontbreekt: noch de
gouverneur, noch de Staten hebben het
noodig geacht aan God te denken en
Diens zegen over het te ondernemen
werk af te smeeken. i
'Is ook niet in Suriname aan Gods ze
gen alles gelegen? „Hgz."
KORTE KROMEK.
Bij de gisteren gehouden herstem
ming voor een lid van den gemeenteraad
van Haarlem in district II zijn uitgebracht
op den heer J. J. Joosteo (S. D.) 1076
stemmen en op den heer A Elffers Jr.
(A. R.) 1107 stemmen, zoodat gekozen is
de heer Elffers.
De Christelijke partijen hebben hier
mede een succes aan de stembus behaald,
te meer omdat de Lib. Unie en de vrijz.-
democraten den socialist officieel steun
den.
De directie der posterijen en tele
grafie zal waarschijnlijk met ingang van
1 Januari a.s. zegels verkrijgbaar stellen,
waarop: „Niet bestellen op Zondag".
Deze zegels zullen voor een zeer mati
gen prijs aan de postkantoren worden
verkocht, om eventueel op brieven ge
plakt te worden.
De zegels zijn niet, zooals in België,
aan de postzegels verbonden, jmaar ge
heel afzonderlijk.
De heer JC Eland, Jid van de
Tweede Kamer, heeft deze week de ver
gaderingen der Kamer niet kunnen bij
wonen. Het „Vad." meldt echter, dat de
toestand van den oud-minister geen re
den geeft tot eenige ongerustheid en dat
hij weldra weer de Kamerzittingen hoopt
bij te wonen.
LEIDEN, 11 November.
God loone het U.
Morgen, Zondag, zal de WelEerw. Pater
Sebastianus uit het klooster te Woerden,
onder het lof in de kerk der Eerw. Paters
Franciscanen aan de Hartebrug, een
Liefdadigheids-predikatie houden, len bate
der St. Vincentius Vereeniging.
Dat er dit jaar meer dan andere jaren
nooden zullen zijn te lenigen, is reeds
zoo herhaaldelijk betoogd, dat ieder
daarvan wel diep zal doordrongen zijn,
en dat de Vincentius Vereeniging voor al
haar liefdewerken geld, veel geld noodig
heeft, ook dat zal men gaarne willen
toestemmen.
Deze Liefdadigheidspredikatie zal nu
gehouden worden, om daarin eenigermate
te voorzien.
Dat dus e 1 k gezin één of meer zijner
leden naar de Hartebrug zende, om daar
de gaven te brengen voor de bekende
Vereeniging, die zedankbaar zal aanvaarden
met een „God loone het U".
