Uit de Natuur.
Italiaansche troepen.
Turksche
[Tweede Blad, behoorende
bij De Leidsche Courant van
Zaterdag 4 Nov. no. 631.
KAMEROVERZICHT.
•fc1
tweede kamer.
pe Militiewet. Voorgeoefendheid.
Tegenhouden van werkzaamheden.
In art 67 opent de Militiewet de mo
gelijkheid tot verkorting van den eersten
pefentijd met twee maanden, mits vol-
Sdaan worde aan bepaalde eischen van
lyoorgeoefendheid, die in de wet zijn om-
'(pchreven. Deze voorgeoefenden zijn een
•Jpieuyve instelling. Zij kunnen niet ver
geleken worden met onze tegenwoordige
viennaanders in zooverre de toekomsti
ge 61/2-maanders een examen van voor^
^geoefendheid moeten doen, terwijl men
im viermaander kan worden, zonder ook
tnaar één minuut voorgeoefend te zijn.
Generaal van Vlijmen kon echter zelfs
jnet deze verkorting van diensttijd niet
jijtneegaan en bij amendement stelde hij
voor het geheele artikel te schrappen, zoo
;;dat alle miliciens een oefentijd van 8V2
maand zullen hebben. Wat de Minister
trilde, was volgens generaal van Vlij
men het paard achter den wagen span
nen, waarvoor hij het oordeel van den
'DRaad van Defensie aanhaalde.
In geheel anderen toonaard redeneer
den de heeren Thomson, Marchant, Duy-
jnaer van Twist, Oosterbaan en anderen
die, allen, zij het in verschillende graden,
sympathie gevoelden voor den verkor
ten oefentijd.
Het debat liep dan ook niet zoozeer
over de verkorting van den oefentijd;
dan wel over de vraag of de examen-
eischen t-e zwaar zijn en of deze in de
•wet moeten worden opgenomen. Over
beide punten bestond veel verschil van
opinie. De eischen zijn te zwaar, riep
de heetgebakerde heer Thomson uit Al
le deskundigen zijn het er over eenSj
dat deze eischen te hoog zijn, beweerde
de lieer Marchant. 't Zijn geen acroba
ten toeren, meende echter de heer Ver-
hcy, terwijl de Minister verzekerde dat
hi? met de oefeningen een goed gelaag
de proef heeft laten nemen bij een re
giment grenadiers'en jagers..Meer verzet
kwam er echter tegen het opnemen van
.die eischen in de wet. De Minister voer
de als hoofdargument hiervoor aan, dat
de Kamer dan niet telken jare aandrang
zal uitoefenen om verandering in de
voorwaarden te krijgen, doch daartegen
werd betoogd, dat opname in de wet
'dcnoodige smijdigheid en het zich aan
passen aan de praktijk doet missen.
Tot eene beslissing kwam het inmid
dels niet. Aan het slot der vergadering
veroorzaakten de socialisten, onder aan
voering van ter Laan een relletje, daar
in gesteund door den heer Marchant, die
zich waarschijnlijk teleurgesteld gevoel
de door de afwijzende houding der re-
gcering ten opzichte van zijn amende-
ment. Ofschoon de voorzitter de replie
ken wilde doen afloopen, vroeg ter Laan
ai-a een verwarde discussie stemming,
waarop door de vergadering besloten
jwerd, bevreesd als de voorzitter scheen
dat cr geen 51 leden meer aanwezig zou
den zijn.
Het Nederlandsche parlement vertoont
zich dezer dagen niet in zijn waardigste
r gedaante!
De Week
in het Buitenland.
i De laatste dagen dezer week hebben
!dan al 'zeer verbluffende berichten ge
bracht en het is iedereen gaarne te ver-
geven, dat hij met groote spanning uit
ziet naar officieele bevestiging van de
berichten, die, na al het schoons wat wij
.van Italiaanschen oorsprong vernamen,
ons vreemd in de ooren klonken.
Het eerste bericht: „Tripolis door de
[Turken hernomen" hebben we kalm ter-
zijde gelegd. Men begreep ai zóó, dat
hier de wensch de vader der gedachte
Was. Maar toch klonken 011s daarna min
der vreemd de nieuwtjes over hét succes
der .Turken, welke zoo langzamerhand,
zij het dan niet volmondig, toch door de
VII.
Aardbevingen.
De 'aarde, die wij bewonen en die wij
bus meestal voorstellen als een groote
vaste massa, zwevende in de ruimte van
het heelal, is niets anders dan een groote
gloedbol, door een betrekkelijk dunne
vaste wand gescheiden van de haar om
ringende atmosfeer.
Die vaste wand, slechts dun in verge
lijking met ,de groote gloedmassa, door
ahar omsloten, stellen we ons gewoonlijk
en ook al weer ten onrechte voor
als een stevig vast geheel, in absolute
rust. .Toch is die rust slechts schijn, al
kunnen wij met onze zintuigen de bewe
gingen der aardkorst, en de daardoor ver
oorzaakte geluiden niet waarnemen, de
^seismograaf en microfoon, gevoeliger in
strumenten dan ons gevoel en gehoor,
(fcoonen ze ons onmiskenbaar duidelijk
aan.
In staat gesteld door deze instrumen
ten nauwkeurig de bewegingen onzer
aardkorst waar te nemen, ontwikkelde
Zich geheel nieuwe wetenschap, de
Italianen erkend worden. Wie gciooven
dan ook wel, na van de berichten van
beide zijden de helft te hebben genomen,
te mogen besluiten, dat de Italianen, die
eerst de geheele oase rond Tripolis bezet
hielden, nu teruggedrongen zijin in de
eigenlijke stad. Dat daarbij de Turken
eenige forten meer hebben bemachtigd
lijkt ons minder ernstig, daar we uit
vorige berichten Immers reeds vernamen,
dat deze zoo iets als kaartenhuisjes wa
ren en voor de eigenlijke strijdvoering
van weinig belang.
Ernstiger is echter, dat nu de Turken
meester zijn van de waterputten van Boe-
meliana, waarom, zooals reeds langen tijd
geleden gemeld werd, hardnekkig ge
streden werd. Zooals te begrijpen is, is
het bezit van goed drinkwater een
levenskwestie voor de duizenden man
schappen, die Italië naar het woestijn
land heeft gezonden. Wel heeft Italië bij
zijn vloot een groot aantal tankschepen,
die water kunnen aanvoeren, maar bij de
onstuimigheid, die de zee voor Tripolis
bijna voortdurend schijnt te hebben, kun
nen die ook niet altijd naar genoegen
function eeren. Ook hoorden we reeds,
dat om die reden de geheele vloot naar
Malta gestoomd was.
Feitelijk zitten dus nu de Italianen voor
het geval, dat zij zich dood moeten
vechten voor het heroveren en het be
houd der waterputten of anders gedoemd
zijn om te komen van gebrek. En gesteld
nu nog het geval, dat zij wederom de
Turken terug kunnen slaan en de Boe-
melianabronnen bemachtigen, dan zou
het, gezien de wraakzuchtige stemming
waarin de Arabieren door de moord
partijen der Turken zijn gebracht, best
kunnen zijn, dat de Italianen de bronnen
vergiftigd vonden, een feit, waarop reeds
in het begin van den oorlog is gewezen.
Van den anderen kant ijst men bij de
gedachte aan den weerwraak,- dien de
Arabieren zullen nemen, indien het hun
gelukt Tripolis op de Italianen te her-
heroveren. Dat zij de Italianen toch al
niet bijster goed gezind waren, ondanks
beweringen van het tegendeel, blijkt wel
uit een bericht van gevechten bij ,To-
broek. Hier toch werd een bataljon in
fanterie door de Arabieren in hinderlaag
gelokt en bijna geheel vernietigd J-tet
geval deed zich aldus voor. Een sjeik
kwam in naam der Arabische stammen
hun onderwerping aanbieden, omdat zij
genoeg hadden van de Osmaansche ty-
rannen. De Italiaansche admiraal, erg in
zijn nopjes, bood hem een geldgeschenk
aan en nain gaarne het aanbod van den
sjeik om aan de Italianen den weg te
wijzen, te meer wijl hij eenige honder
den kameelen beschikbaar stelde voor het
vervoeren van ammunitie en proviand
Slechts enkelen der Italianen keerden
naar .Tobroek weer.
En zoo hebben overal de Italianen, al
worden zij niet telkens in hinderlagen ge
lokt, ernstig te kampen met de inboor
lingen, waarvan zij gezegd hadden, dat
deze op hun hand waren, hen als ver
lossers van het Turksche juk met gejuich
inhaalden. We vreezen dan ook het erg
ste voor de troepen, die in dien val ge
bracht zijn, vooral indien waar is, (dat
de vloot hen in den steek Iaat, om
den .Turk in eigen land aan te vallen.
Ook .Ghina gaf ons wondere berich
ten. Eerst scheen joean-sji-Kai de nieuw
benoemde onderkoning alles behalve zin
te hebben om zijn handen in het Han-
kousphe .wespennest te steken. Toen
kwam het fameuze ultimatum der troe
pen in Lantsjou. Iedereen zou nu ge
dacht hebben dat de reg-eering zou zeg
gen: Doe wat ik je beveel, of ik
zal je wei krijgen; maar niets daarvan.
We kregeu het zoetsappige edict van
den jongen keizer, den vijfjarigen kleine,
die natuurlijk niet weet wat in zijn naam
wordt beloofd onder den invloed van
Joean-sji-Kai. Het lijkt er toch verdacht
veel op dat hij bij al deze dingen de hand
in het spel heeft. Immers de muitende
troepen werden juist aangevoerd door
zijn gunstelingen en volgelingen en nau
welijks was het edict uitgevaardigd of
hij deelt mede dat hij zich naar zijn stand
plaats zal begeven. Maar ook dit ge
schiedt niet. Hij, de hervormingsgezinde:,
wordt naar Peking geroepeu 011 gesteld
aan het hoofd van het bestuur. De Mand-
sjoeministers hebben afgedaan en hij zal
als premier een nieuw Kabinet vormen.
De groote strijd der Chineezen voor een
seismografie, die zich wijdt aan de ken
nis der aardbewegingen.
Wanneer deze kennis bestaan had in
het begin onzer jaartelling' groote ram
pen als de totale verwoesting der steden
Herculanum en Pompeji waren, zoo al
niet voorkomen kunnen worden in hun
gevolgen minder verschrikkelijk geweest;
had ze bestaan, toen Lissabon door aard
beving verwoest werd, de tallooze slacht
offers hadden zich wellicht door de vlucht
nog kunnen redden.
De gewaarwordingen, die men tijdens
een aardbeving ondervindt, beschrijft
Humboldt aldus: Plotseling verliezen we
een ons ingeboren vertrouwen; sedert
onze kindsheid waren we gewend aan de
tegenstelling der onbewegelijke aarde, en
het beweeglijke water. Al onze waarne
mingen hadden ons vertrouwen op dit
punt versterkt Een oogenblik verwoest
de ondervinding van ons geheele leven.
Wij worden even met geweld geschokt
door een chaos van vernielende krach
ten. Van een vulkaan kunnen we weg
vluchten, een stroom lava kunnen we ont-
loopen, maar thans, nu de aarde siddert,
en beeft, waarheen te vluchten?
De aardbeving is .w.ejb^cbq^w.d stekte
regeering in China, met als basis een be
hoorlijke constitutie, ïs genomen. De op
standelingen hebben in één slag al hun
eischen ingewilligd gezien. China is voor
de Chineezen en of nu de vrees dat Ja
pan en Rusland gebruik zouden maken
van den treurigen inwendigen toestand
om zich zelf te bevoordeelen, mede een
reden is geweest om de zaken in den ge-
wenschten vorm te doen afloopen, maakt
niets uit ,Het is nu te verwachten dat
spoedig de opstandelingen tot rede en
het land tot rust zal gebracht worden
als ten minste nu de Mandsjoes niet
weer beginnen. V.
Rond den oorlog.
De Arabieren in Tripolis.
In een buitenlandsch blad vinden.' we
eenige interessante mededeelingen over
de Arabieren in Tripolis, die het in den
laatsten tijd den Italianen zoo lastig ma
ken, waaraan we hier het volgende ont
leen en
Sinds het ingrijpen der Arabieren in
den Turksch-Italiaanschen oorlog zoo
lezen we is er een ommekeer in dein
toestand ingetreden, die hoofdzakelijk
het gevolg is van dj? k'rijglslhaftiglheid
van de zonen der woestjjn. Die Arabi
sche strijders zullen in het verdere ver
loop van den oorlog ongetwijfeld de ge
wichtigste rol spelen en d.e vraag, hoe
hun temperament en karakter is, mag
daarom op een bijzondere actualiteit aan
spraak maken. Deze „Arabieren" zijn
slechts voor het kleinste deel nakomelin
gen van die aanhangers yan den jprofeet,
die omstreeks 1050 n. Chr. ten getale
van ongeveer 250,000, Noord-Afrika bin
nentrokken. Zij zijn veeleeT voor het
grootste deel gearabiseerde Berbers en
zij stammen af van de interessante oer
bevolking van Noord-Afrika, welker ka
raktereigenschappen den psychisohen
^nleg der huidige bewoners in de ge
wichtigste punten bepaald hebben. De
Berbers van Tripolis hebben zich niet
meer zoo zuiver gehouden als de bewo
ners van het hooge kustgébergte, die de
Franschen Kabylen noemen. Zij spelö-i
echter de ^slissende rol in de groote
Islamietische beweging, die zich thans
tegen de Italianen verheft. De gewel
dige beteekenis, die den Berbers onder
de bevolking van Noord-Afrika toekomt,
hèeft de beste Duitsdie kenner van het
zoo ingewikkelde bevolkingsprobleem in
het Middellandsdie Zee-gebied, prof.
Theobald Fischer te Marburg in jliet licht
gesteld in een verhandeling in zijn1 „Mjt-
telmeerbilder".
De Berbers zaten reeds in voorhisto
rische tijd in het gebied, waar zij beden
wonen, en de vraag of zij in d.at voor-
historisdi tijdvak uit Europa of uit Voor-
Azië naar Noord-Afrika zijn gekomen, is
veel besproken. In den nieuweren tijd
heeft men het waarschijnlijk genoelmd,
dat zij uit Europa zijn gekomen, en uit
het blonde type en de blauwe oogen,
die veelvuldig bij hen voorkomen, heeft
men hun Gerinaansdie afstamming af
geleid. In elk geval mag de tijd van hun
een plaatselijke en toevallige vergrooting
van de voortdurende en gewone trilling
die zich over het geheele wereld-opper
vlak voordoet. 't Verschil tusschen de
gewone trillingen der aardkorst en de
verwoestende aardbevingen bestaat niet
in den aard der trillingen, maar in de
grootte der oorzaak. Welke die oorzaak,
is, schijnt nog steeds niet duidelijk, er be
staan drie meeningen op dit punt, die wij
in het kort bespreken willen.
De eerste, minst waarschijnlijke theo
rie beschouwt de binnen de aarde gele-
geu gloeiende massa als een soort thee,
welks hoogste vloed, overeenkomende
met 't j,springtij^ onzer zeeën, samen zou
vallen met het plaats hebben van aardbe
vingen en uitbarstingen van vuurspu
wende bergen.
Een tweede theorie zoekt het ontstaan
der aardbevingen in het vallen van stuk
ken der aardkorst In de vloeiende gloed
massa, waardoor daarin trillingen zouden
ontstaan, die zich naar alle kanten ver
spreidend, de aardbevingen zouden ver
wekken; de val van kleine massa's zou
dan dfl gewone geringe aard-beweging
veroorzaken. Alhoewel niet waarschijnlijk
te deai wat jto» greadea aUIi&ps
immigratie vóór 1500 v. Chr. gesteld;
worden. In den Romeinschen tijd heb
ben de Berbers reeds een hooge cultuur
ontwikkeld en in de Arabische middel
eeuwen moet eveneens hun invloed zeer
hoog worden geschat. Het is deze Cha-
mietische volkerengroep in weerwil
van de overstrooming door vreemde in
dringers door hun niets ontziende
kracht van handelen en taaiheid toch
gelukt hare bijzondere raskenmerken te
behouden en na een oppervlakkige „ara-
biseering" veeleer den Arabier haar we
zen in te drukken dan' het zijne aaml te
nemen.
De Berbers zijn een lichamelijk buiten
gewoon sterk en veerkrachtig ras, slank
iets boven de gemiddelde^grootte en ge
spierd. In het verdragen van lichamelijke
inspanningen en ontberingen bij ongun
stige weerstoestanden doen j\\ wonde-
deren. In welke mate zij, in schrille te
genstelling met den tragen Arabier, be
hagen scheppen in lichaamsoefeningen,
blijkt hieruit dat er allerwege onder hen
sportvereenigingen bestaan. De Berbers
bezitten alle lichamelijke en karakter
eigenschappen, zegt Fischer, om uitste
kende soldaten te wordeneen hooge
mate van persoonlijke dapperheid en
doodsverachting, nuchterheid. De buiten
gewone lichaamskracht en de verbazing
wekkend lange levensduur van dit ras
zullen wel een gevolg zijn hiervan, dat
er, bij de geringe verzorging der kinde
ren, slechts zeer krachtige individuen in
het leven blijven. Snel bevattingsvermo
gen, vooral in praktische dingen, een
groote arbeidzaamheid is voor den Ber
ber, in schrille tegenstelling met den'
Arabier, kenschetsend. De Berber is
hartstochtelijk en bewegelijk, daarbij éch
ter ernstig, ja treurig, zegt Fischerhij
bezit, zooals ik dikwijls zelfs heb kun
nen vaststellen, persoonlijken trots eLT
verdraagt een slechte en minachtende!
behandeling niet, wat vele Europeanen
uit het oog verliezen. De Berber houdt
zijn woord. Hoog ontwikkeld is de zin
voor nijverheid, en even eenvoudig is
zijn voeding en dagelijksch leven bijl
groote afwezigheid van behoeften. De
rijke draagt deiizelfden vuilen en liave-
loozen boernoes ^ls de arme. De' Berber
kent en waardeert p^*soonlijk bezit. Ver
bazingwekkend is het, zooals de Ber
bers menig droog en rotsachtig, maar (na
tuurlijke veiligheid biedend gebergte in
Tripolis door kunstmatige bevloeiing en
bemesting, door grondaanleg in ware
tuinlandschappen veranderd hebben.
De Berbers, die sinds de 16de eeuw
algemeen voor den Islam gewonnen zijn',
hebben de Arabische tijdrekening over
genomen en godsdienstige sekten en or
den spelen onder hen een groote rol.
Ganscii en al verschillend van de Arabie
ren zijn zij echter in hun demokratisöhe
neiging, die in het bestuur van elk dorp
en eiken stam uitkomt. aVn belang is dat
in den laatsten tijd hoofdzakelijk door
de godsdienstige sekte der Senoessi de
zin voor national en samenhang bij hen
gewekt en verdiept is.
betreft, zeer oud. De oude dichter Lucre
tius toch, verklaarde de aardbevingen
door den val van rotsblokken in een groo
te onderaardsche wereldzee, die hij zich
echter als een groote watermassa voor
stelde.
Volgens de derde theorie zouden het
geen verplaatsingen van vaste of vloei
bare stoffen binnen de aarde zijn, die de
aardbevingen veroorzaakten, maar de plot
selinge uiteenzetting van gasmassa's. Ie
dereen is het er over eens, dat het plotse
ling in damp overgaan van groote mas
sa's water volkomen in staat is het ver
schijnsel der aardbevingen te veroorza
ken. Echter blijft dan te verklaren hoe
een hoeveelheid water door zou kunnen
dringen tot in de diepe lagen wier hoo
ge temperatuur in staat zou zijn hen plot
seling in damp te doen overgaan. Vol
gens Meunier zou dit aldus te werk gaan.
Door de inkrimping der aarde bij het
afkoelen zal de buitenkorst buigingen en
breuken gaan vertoonen waardoor licht
stukken kunnen loslaten deze stukken nu
zullen inet water doortrokken zijn en van
de aardkorst, door de zich daaronder be
vindende holten, komen te vallen in de
gloeiende massa, waar het water ajs dus
B ij het Kaartje.
Nu de Italianen door de Tur
ken steeds nauwer ingesloten
worden plaatsen wij nevenstaand
kaartje, dat een indruk geeft van
de krijgsverrichtingen van de af-
geloopen week. De onderste stip
pellijn geeft -de grens der oease
aan die zich rond de geheele stad
uitstrekt. Iets daarboven ziet men
de lijn der eerste stellingen der
Italianen met de beruchte Boe
mel ia^f. putten en deforten, die de
Turk*\ nog bezet hielden. In de
geveenten van den 25slen tot den
29sten slaagden de Turken er eer
stens in de Italianen te dwingen
hunvoorposten-linie inte krimpen
vervolgens wisten zij zich er door
heen te slaan en de forten van
Sjara, Mesri en Henni te be-
machtigen.Steedsvoortdringende
slaagde zij er in den 298te den toe
stand te maken zooals ons kaartje
dien te zien geeft. Later herover
den zij ook het fort van Sjara Said
en moeten zij zelfs tot in de nieu
we stad zijn doorgedrongen.
Weekpraat]e.
Maandag werd te Rotterdam een ver
gadering gehouden, waarin een zaak be
handeld werd, waarvan de bespreking,
uitstekend in het kader van onzen tijd
past, iets nl. waar tegenwoordig bijna
een ieder (vooral ten minste onder het
jongere geslacht) voor leeft, en, ik zou
haast zeggen, in opgaat. (Als je er niet
in meeleeft dan ben je in de oogen van
sommigen hunner een minderwaardig
schepsel, of als ze je eenigszins fatsoenlij
ker willen betitelen, noemen ze je „Jan
Salie.'-') Men zal reeds begrepen hebben
wat ik bedoel, en welke zaak op die ver
gadering besproken werd nl. de sport
Doch neen, gelukkig werd niet alleen do
sport op die vergadering behandeld, want
het was een Roomsche vereeniging, een
vereeniging met een echt Roomschen ti
tel, een vereeniging van echte Room
sche werkkracht, n. 1. Katholiek Leven,
en ik behoef dus niet te zeggen dat de
sport besproken werd onder Katholiek
opzicht. De vraag werd behandeld of
sport dienstig is voor geestelijke ontwik
keling.
Ofschoon ik geen volbloed sportman
ben, een halfbloed ben ik wel, een beetje
sport mag ik graag, gedachtig aan de
woorden waarmede ze reeds eeuwen en
eeuwen terug schermden, dat een.gezon-
de ziel in een gezond lichaam huist, en
dat de sport een der middelen is om een
gezónd lichaam te krijgen en te behou
den. Daarom houd ik er van er bijwijlen
ook eens er over te keuvelen. Dat ik geen
volbloed sportman ben, ligt hieraan, dat
aan de sport zulke groote gevaren ver
bonden zijn. Gelukkig zitten deze nadee-
len niet in de sport als zoodanig, want
dan zou er uit volgen, dat we geen en
kele sport mochten beoefenen, indien teil
minste de nadeelen, welke noodzakelijk
uit de sport voortvloeien, zeer groot zijn.
in werkelijkheid zijn de nadeelen zeer
groot, doch zij komen voort uit de beoe
fenaren zelf, uit de hartstochtelijkheid,
waarmede zij de sport beoefenen, alles
zetten zij als het ware op zij, om zich aan
de sport te kunnen wijden. Een ander
nadeel is, dat er bijna geen specifiek R.
K. sportclubs in het leven worden geroe
pen in den laatsten tijd zien we wel en
kele verrijzen, doch in vergelijking van de
ontelbare gemengde, zijn ze nog als niets
te tellen. Nu moge men beweren dat het r
voor een goed R. K. jongmensch het ec
niets op aankomt, of hij 's Zondags te
gen Protestantsche beenen trapt, daarte
genover staat de practijk met massa's
voorbeelden, dat jongelui, door hun sport
zucht zich aansloten bij clubs (gemengde
natuurlijk) in het begin met de beste be
doelingen, doch zonder dat ze er erg in
hadden, waren ze ten slotte zoo onge
veer hun geloof kwijt, of sloten een ge
mengd huwelijk, wat even erg is.
Wat is hier een beter middel tegen dan
specifiek Roomsche sportclubs? Daarin
kan nog op veel betere wijze dan in ge
mengde gewaakt worden tegen de tel
groote hartstochtelijkheid voor de sport
Hoe lang nog zal op dat Roomsch-
Katholiek vereenigingsleven gehamerd
danig niet kan bestaan, het zal in damp
overgaan, de gevallen aardblokken zullen
door de spanning der damp die gevormd
wordt, uiteen springen waardoor het ver
schrikkelijke onderaardsche gerommel dat
steeds met de aardbevingen gepaard gaat
zou verklaard worden. Bij iedere val van
een vocht bevattend aardstuk zou een
ontploffing, en dus een aardtrilling plaats
vinden, waardoor dan ook de vele dik
wijls elkaar opvolgende schokken ver
klaard zouden zijn.
Alhoewel ook deze verklaring der aard
bevingen evenals alle anderen op onbe
wezen veronderstellingen steunt, gelijkt
zij het meest waarschijnlijk, daar zij het
mogelijk maakt, niet slechts het trillen,
maar ook het bij iedere aardbeving op
tredend onderaardsch gerommel en het
elkaar opvolgen der trillingen, te verkla
ren. Zoolang geen betere veronderstel
ling, die meer waarschijnlijk is, uitge
dacht wordt, zullen we ons dan ook met
deze verklaring t evreden moeten stellen^
Of het ooit mogelijk zal zijn met absolute
zekerheid een verklaring der aardbevin
gen te geven, wel hopen wij het, maar
betwijfelen wij het toch ten sterkste.
