*3e Jaargang:.
13
BUITENLAND.
Aymar.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
No. 613.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DTT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bi] onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
October
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Insinuatie.
Voor het Gerechtshof te 'sGravenl-
faage is gisteren in hooger beroep be
handeld de zaak van een drietal Noord-
wijkers, die veroordeeld waren wegens
.wedcrspannigheid tegen de politie op 11
ijuni.
De inspecteur van politie Gooi zou,
ook volgens het verslag in de „N. R.
Ct", onder eede hebben verklaard, dat
de arrestatie verband hield met de besi
de strandquaestie en daarop hebben Ta-
ten volgen: „Daar zaten andere perso
nen achter, die eeii groep der bevolking
met jenever voerden."
Zulk een raededeeling van een politie
dienaar achten wij bedenkelijk. Indien de
man geroepen werd waar te maken wat
hij onder eede zeide, zou hij naar
onze stellige overtuiging daartoe niet
bij machte zijn. 'tZou met hem gaan als
met een ander getuige in een ander
.Strafproces, die het Ministerie Kuyper
bekladde, doch van wiens woorden ten
slotte niets waar bleek.
Wie in den gedachtengang van dei
politieman de personen waren, die met
jenever voerden, laat zich gemakkelijk
gissen. Hij heeft juist daarom een on
verstandige daad begaan, omdat door
zoo'n insinuatie het vertrouwen in het
onpartijdig beleid der politie bij
een groot deel der bevolking wordt ge
schokt.
Te meer omdat er ook in andere
fNoordwijksche politiezaken dingen zijn
geschied, die niet van tact getuigen. Wij
herinneren aan het behandelde ter Kan
tongerechtszitting te Leiden van Maan
dag j.l., waar 3 politie-dienaars hun pro
cesverbaal niet konden bevestigen en
waar zij een persoon van dronkenschap
betichtten, terwijl zij die dronkenschap
niet konden bewijzen
Wil de politie bij de vervulling van
haar moeilijke taak rekenen op den steun
van alle ordelievende ingezetenen, dan'
moet zij zich in de eerste plaats van be-
leedigenüe veronderstellingen onthou
den, die haar de sympathie van velen
doen verliezen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Van oorlogsbedrijven geen uieuws. Na
de bezetting van Tripolis schijnt men ge
wacht te hebben op het
expeditiecorps
dat. zooals reeds gemeld, daar Woens
dag is aangekomen. Tegen den middag
kwam het landingseskader in het gezicht
van Tripolis. Het bestond uit groote
schepen, volgeladen met troepen. De
voorhoede werd gevormd door pantser-
schepen. Torpedobooten flankeerden de
transportschepen. De schepen voeren
twee aan twee naast elkander op een
afstand van 500 meter en de vloot vormde
zoo twee prachtige lijnen, elk drie mijlen
lang. De zee was rustig. Bij het naderen
van de vloot liep de geheeie bevolking
van Tripolis naar de kade en de Ita-
iiaansche mariniers en blijkbaar ook de
Arabieren ontvingen, althans volgens be-
FEUILLETON.
Naar het Fransch.
HET PROCES.
Langen tijd vóór het proces bestormde
een groote menigte uil de verschil
lende klassen der bevolking van
.Straatsburg de deuren der rechtzaal. Da
mes in sierlijke toiletten, werden voortge
duwd door lieden uit de lagere klassen;
maar men dacht hier niet aan verschil
jn stand, want, waren eenmaal de deuren
geopend, dan hadden a.len recht op hun
vooraf besproken plaatsen.
Het moet wel erg vreemd zijn, een
heer in zwarten rok op de bank der be
schuldigden te zien, zeide een man met
een galgetronie.
Jij ten minste hebt maar een kiel
aan, antwoordde een zijner buren.
Drommels, zeide eep jeuguige werk
man, hier heerscht gelijkheid 1
richten uit Itaiiaansche bron, de schepen
met onbeschrijfelijken geestdrift. De vloot
werd opgesteld in een halven cirkel van
4 kilometer tegenover de stad en ter
stond begon het ontschepen van het ex
peditiecorps, hetgeen met bekwamen
spoed geschiedde. Twee uur na de aan
komst van de vloot was een derde ge
deelte van het expeditiecorps zonder in
cidenten aan wal gebracht.
De'n volgenden morgen is een tweede
transportvloot van 19 schepen met 15.000
man aangekomen, welke onmiddellijk ont
scheept werden. Tripolis is op hel oogfcn-
blik door ruim 22.000 man bezet; de
matrozen van de oorlogsschepen, die ont
scheept waren, hebben zich weer aan
boord begeven. Men zegt, dat de in-
landsche bevolking toi gisteren 5500 ge
weren heeft ingeleverd. De epidemie,
waarvoor men, blijkens vroegere berich
ten, vreesde, blijkt cholera te zijn. Er
zijn tot nog toe 4 dooden.
De haven van Tripol-rs is weder voor
de scheepvaart heropend. Gisteren is er
reeds een schip van een Levantijiische
maatschappij binnengeloopen en heeft er
passagiers en waren ontscheepi. Men
verwacht, dat spoedig andere schepen
zullen volgen. De vuurtoren, die bij cle
beschieting geleden heeft, is echter nog
niet hersteld.
Een stoomschip van Malta heeft 500
vluchtelingen naar Tripolis teruggebracht.
De overheden hebben hun voor 3 dagen
levensmiddelen verstrekt. Een openbare
inschrijving is geopend om de terugge
keerde vluchtelingen geldelijk ie helpen.
Binnenkort zullen nog sneer vluchte
lingen van MUi'; naar Tripolis terug-
kecren.
Over de stemming der beide volleen
en het ai of niet doorzetten van de:i
oorlog valt nog niet veel met beslist
heid te zeggen. In Turkije schijnt het
een groote janboel te zijn. Men zweeft
er tusschen hoop en vreeze. De regee
ring schijnt meer geneigd te zijn tot on
derhandelen, terwijl het Jong-Turksche
comité de gemoederen tot den oorlog
opzet.
Wat de mogendheden willen is* uit de
verschillende berichten evenmin duide
lijk.* In Italië zegt de Corriere d'Italia,
heeft men in regeeringskringen, i.i over
eenstemming met parlementaire krin
gen zich beslist verklaard tegen 't toe
staan van een schadeloosstelling aan
Turkije. Tripolis zal worden ingelijfd en
twee provincies vormen. Twee regee-
ringsambtenaren zijn op weg om voor-
loopige maatregelen te nemen.
De opstand in China
wordt door de Chineesche regeering als
zeer ernstig beschouwd. Het iSj meent
men, de ernstigste opstand die na de
Boksersbeweging is voorgeval!en, mis
schien zelfs wel sinds den Taipingsop-
stand. Een keizerlijk besluit beveelt dat
twee legerkorpsen zich onmiddellijk on
der- bevel van den minister van oorlog
naar Woctsjang moeten begeven en ook
de oorlogsschepen daarheen moeten
stoom en
Troepen, die op een aantal van 5a 6
duizend geschat worden, zijn gister in de
Wat! gelijkheid? hernam de eerste
spreker, men veroordeelt den armen
drommel en laat den rijke vrij.
Pas toch op, riep een sierlijk ge-
kleede jonge dame, ge scheurt mijn ja
pon.
Het spijt mij, mejuffrouw, maar
waarom komt gij hier aldus uitgedost?
Is hier dan geen feest?
Eindelijk dan werden de deuren ge
opend en met een ongelooflijke snelheid
was de zaal opeens eivol.
Na eenige oogenblikken wachtens, zag
men den beschuldigde verschijnen. Zijn
komst werd gevolgd door een rumoer;
men moest meermalen de bedreiging
herhalen, de zaal te doen ontruimen, om
de stilte een weinig te herstellen.
Aymar zag bleek, terwijl zijn oogen
op buitengewone wijze schitterden. Die
twee maanden, in angst doorgebracht,
hadden zijn trekken zoodanig veranderd,
dat zelfs zij, die hem meer van nabij ken
den, eerst eenige moeite hadden om hem
.te herkennen.
Al die blikken, op hem alleen gevesti'gd,
doorboorden zijn hart als even zooveel sta
len dolken. Hij wenschte den grond onder
zijn voeten te zien scheuren, om hem te
verzwelgen; zijn gedachten waren zoo
verward, dat hij een oogenblik meende
krankzinnig te .worden.
inboorlingehstad van Kankou aan het
muiten geslagen200 a 300 Manisjoes
zouden gedood zijn.
De stad is geheel in handen der op
standelingen.
De korte wisseling van schoten tus
schen de opstandige forten van Woe-
tsjang en de trouw gebleven Chineesche
kruisers is gestaakt, nadat Britsche en
japansche ambtenaren een protest had
den ingediend, wegens liet gevaar, waar
aan de buitenianJsche nederzcttingei
waren blootgesteld.
Er wordt bericht, uat de vreemdelin
gen, die zich nu in de aan de buitenlanl-
ders toegewezen wijken aan land bege
ven, door de opstandelingen in alle op
zichten ontzien worden.
De Pekiflg-Kankou fpoorlijn is over
een afstand van 20 mijlen opgebroken.
De bruggen zijn vernield.
In een proclamatie heeft de aanvoerder
van de troepen der opstandelingen ver
klaard, dat liet volksleger de Mantsjoe-
dynastie zal wegjagen en de rechten
der Chineezen zal herstellen. Met de
doodstraf worden bedreigd degenen, die
buitenlanders zouden lastig vallen of
den handel mochten belemmeren.
In zooverre dus mogen we gerust zijn.
GEMENGD.
Augusto Vasconcellos is tot Portu
gees ch minister van buitenlandsche zaken
benoemd.
Op zijn landgoed Basse-Motte, in
het Fransche departement Ue-et-Vilaine,
is, na een langdurige ziekte, generaal
baron Athanase de Charette op 84-jarigen
leeftijd gestorven. Als kolonel van een
uit internationalen adel gevormd pause
lijk regiment maakte hij op 18 September
1860 den slag bij Castelfidardo mee, waar
het pauselijk leger onder generaal La-
moricière door de Sardinisehe troepen
onder Cialdini uit elkaar geslagen werd.
Na de bezetting van Rome door de Ita
iiaansche troepen in 1870 keerde Cha
rette naar Frankrijk terug, vormde een
vreemdelingenlegioen en sloot zich aan
bij het Loire-leger. In het gevecht bij
Coulmiers op 9 November 1870 vocht
hij tegen de Beieren en werd op 2 De
cember van dat jaar in het gevecht bij
Loigny verwond. Na het sluiten van den
vrede trok Charette zich geheel in het
particuliere leven terug.
Naar luid van een telegram uit
Tuxtla, in Mexico, hebben 190 man vrij
willigers te Chiapiila een bende opstan
delingen van 900 man in de pan gehakt.
De opstandelingen verloren 130 man aan
dooden en 106 gevangenen. De verliezen
der vrijwilligers bedroegen ongeveer 12.
De meeste opstandelingen waren India
nen, die slechts met korte sabels en
lansen bewapend waren. De inboorlingen
werden gedood, terwijl zij op fanatiek-
onstuimigc wijze een aanval uitvoerden.
Nog wordt gemeld, dat de bondstroe-
pen na een gevecht van drie uur Copi-
nala veroverd hebben, waarbij vele doo
den en gewonden vielen.
De opstandige Indianen hebben Chico-
muselo veroverd, waar zij (ook) de grijs
aards vrouwen en kinderen gedood
hebben.
Leopold, die ten deele deze vreeselijke
gewaarwordingen bij zijn vriend bemerk
te, kwam aanstondk naar hem toe en
drukte hem de hand. Hij was de eenige
in deze talrijke omgeving, die Aymar dit
bewijs van medelijdende belangstelling
wilde geven en deze drukte de hem toege
stoken hand met al de kracht, die hem
nog restte.
Moed, mijn vriend, zei de jeugdige
advocaat zacht, het verschrikkelijkste
oogenblik is nu voorbij. Geef aan al deze
menschen het wreede genoegen niet,waar
zij op rekenen.
Mijnheer Westner en zijn vriend, even
als de meeste zijner vroegere gasten
waren op de getuigenbank gezeten; zij
waren volkomen overbodig, daar de be
schuldigde nooit zijn misdrijf geloochend
had. Zij praatten heel vertrouwelijk met
elkaar en mijnheer Lercey wierp van tijd
tot tijd op den ontrouwen geldbezorger
hoogst verontwaardigde blikken.
De komst der rechters maakte een
einde aan al die gesprekken en men
luisterde in doodsche stilte naar het ver
hoor van den beschuldigde.
De woorden kwamen snel over
Aymar's lippen, sommige oogenblikken
ontbrak hem de stem geheel; somtijds
scheen hij het bewustzijn te zullen
verliezen.
De scheepvaart op de Moezel, die
drie maanden wegens den lagen water
stand gestremd was geweest, is giste
ren hervat.
De cholera neemt te Saloniki toe.
Volgens een bericht van gisteren waren
in de laatst verloopen 24 uren 36 nieuwe
gevallen vastgesteld, waarvan 16 met
doodelijken afioop. Gisteren werden 18
nieuwe gevallen vastgesteld.
Volgens ambtelijke berichten zijn in
Servië sinds 28 September in het geheel
13 gevallen van cholera vastgesteld, waar
van 9 met doodelijken afloop.
Uit San Francisco wordt gemeld,
dat bij volksstemming met groote meer
derheid een wijziging van de grondwet
is verworpen, waarbij den vrouwen het
kiesrecht zou worden toegekend.
Koninklijke Besluiten.
B»| Kon. besluit is aan W. Scholten
te Dedemsvaart, conducteur bij de De-
demsvaartsche stoomtrammaatschappij
verleend de bronzen eere-medaille der
orde van Oranje-Nassau.
is benoemd tot inspecteur der poste
rijen en telegrafie te Leeuwarden, W.
Ribbink, thans adjunct-inspecteur te
Groningen
is benoemd tot burgemeester van Pet
ten, A. Eriks.
De stormramp.
Het aangekondigde werkje, over de
stormramp van 30 September op 1 Octo
ber 1911, inzonderheid te Bruinisse, is
bij de uitgevers Oosterbaan en de Coin-
tre te Goes verschenen. Het js van de
hand van den heer J. Buijse, redacteur
van de „Zeeuw", die een tamelijk ge
trouw overzicht geeft van de gebeurte
nissen van den jongs ten storm. De net
to opbrengst is bestemd voor de.noodlij
denden.
Een goed getuigschrift.
Men weet, dat Minister Talma zich
niet in de gunst der liberale pers mag
verheugen. De „N. R. Ct." vooral be
hoort niet tot de vrienden van den Mi
nister. Des te merkwaardiger is het te
hooren, hoe een liberaal afgevaardigde,
de heer Laan, die den Minister bestreed
over hem oordeelt. In de Eerste Kamer
sprak dan de fleer Laan aldus: (Hand.
Eerste Kamer, 5 Oct. 1911, p .45).
„Nu wensch ik ,met volle overtuiging
te bewerenmijn betoog gold niet den
persoon van den minister, maar zijn sy
steem. Ik meen mij niet aan vleitaal
schuldig te maken, wanneer ik zeg, dat
minister Talma een puik minister van
Landbouw is. Hij onderzoekt de dingen
hij geeft zich moeitezijn groot verstand,
zijn inzicht, zijn zucht om de détails te
kennen geven ons waarborgen, dat Jiij
zijn maatregelen en voorstellen .met
groote kunde en verstand uitvoert, maar
daarbij laat hij zich verder voeren, dan
hij oorspronkelijk zelf wilde, zoo ook
in dit geval.
De TariefweL
De afd. Amsterdam van den NederL
:R. K. Bond van Goud- en Zilverbewerkers
De president sprak op een eenigszins
goedigen toon, die wellicht Aymar's op
gewondenheid een weinig zou bedaard
hebben, indien niet het scherpe woord
van den eersten advocaat deze gunstige
uitwerking had vernietigd. Na eene
nieuwe opmerking van dezen magistraat
zeide de beschuldigde ongeduldig:
In mijn vorige verhooren heb ik
reeds de gansche waarheid bekend; her
haling' daarvan komt mij overbodig voor.
U komt het niet toe te oordeelen
over de vragen, die hier gesteld worden,
hernam de voorzitter op strengeren toon.
Aymar ging terstond weer zitten, waar
door hij wilde te kennen geven, dat hij
niet voornemens was nog verdere ant
woorden te geven.
Men riep de getuigen en allereerst
mijnheer Westner.
Hij zeide, mijnheer Koechler steeds
gekend te hebben als een gunstig bekend
staand jongeling, hoewel men er zich
over verwonderde, dat iemand met zoo
goed als geen fortuin zijn leven zoo in
ledigheid en vermaken doorbracht. Toen
hij mijnheer Lercey, zijn vriend, aanried
hem eene groote som toe te vertrouwen,
had hij zulks gedaan met een volkomen
vertrouwen op den jongen Koechler, en
de overtuigendste bewijzen waren dan
ook noodig geweest om aan zija schuld
en aanverwante vaklieden heeft volgende
motie met algemeene stemmen aange
nomen
De vergadering enz.,
ziet in de indiening van het ontwerp-
Tariefwet en de daarbij ingelaschte ver
hooging op den invoer van afgewerkte
gouden- en zilverwerken een groot belang
voor de Nederlandsche Goud- en Zilver-
industrie;
spreekt de hoop uit, dat deze heffing
van invoerrechten op gouden- en zilveren-
werken ongewijzigd zal worden aange
nomen;
draagt aan het hoofdbestuur van den
Bond op, deze motie, indien dit mogelijk
is, namens alle georganiseerde goud- en
zilverbewerkers, aan de volksvertegen
woordiging te doen toekomen, en gaat
over tot de orde van den dag.
KORTE KROIMEK.
Het lid van de Tweede Kamer, jhr. mr.
A. F. de Savornin Lohman, wordt heden
te 's Gravenhage uit Zwitserland teryg
verwacht.
Onder het personeel van verschil
lende sloopersfirma's te Rotterdam i9
een staking uitgebroken. De eisch is ver-
hooging van 3 cent per uur en korteren
werktijd.
LEIDEN, 13 October.
Gisteravond heeft in den Schouw
burg de plechtige inauguratie plaats ge
had van de 112 novitii van het Leidsch'
studentenkorps. Zooals gewoonlijk hield
de praeses van het korps de heer J. E.
de Vos van Steenwijk, daarbij een toe
passelijke rede.
Na afloop had de gebruikelijke op
tocht door de stad plaats, langs den
van te voren aangegeven weg. De stoet
werd geopend door politie te paard en
fakkeldragers en bestond uit een 30-
tal rijtuigen, terwijl de vanen der ver
schillende vereenigingen werden meege
voerd. Het muziekkorps van het 4e re
giment infanterie, zorgde voor de noodi-
ge muzikale afwisseling.
Een groote menigte was op de been,
terwijl de jeugd de jijtuigen begeleid
de op een wijze, die de optocht nu niet
precies tot een grootsche stempelde.
ROOMSCHE AGENDA.
Dinsdag, 8 uur 'savonds St. Lo-
dewijkskerk, Steenschuur, le Apologeti
sche Conferentie. Spreker de Weleerw.
Heer Th. M. P. Bekkers. Onderwerp:
Waarom gelooven wij in God?
Dinsdag, 81/2 uur 's avonds. Bonds-
gebouw, Rapenburg 10. Vergadering R.
K. Propagandaclub, De Jonge Garde.
Tot deze vergadering worden allen uit-
genoodigd, die bij de a.s. verkiezing van
den Gemeenteraad willen medewerken.
Donderdag 6 uur en 81/2 uur,
Bondsgebouw, Rapenburg 10. Lezing met
lichtbeelden door den Weleerw. Pater
J. G. Tesser over het leven van den
H. Franciscus van Assisië. Toegang vrij.
te doen gelooven. Daar hij zich echter
toch verantwoordelijk achtte voor het
verlies, dat zijn vriend geleden had, had
hij hem zoodra mogelijk de verloren som
terugbezorgd.
Nadat de voorzitter Aymar had ge
vraagd, of hij eene opmerking te maken
had, antwoordde deze, dat hij slechts
mijnheer Westner bedankte voor zijn
kaim en gematigd optreden.
De toon, waarop dit antwoord was
gegeven, stelde Leopold een weinig ge-
fust omtrent het verder verloop.
Alen riep mijnheer Lercey. Reeds bij
de eerste woorden, die deze uitsprak,
was het gemakkelijk te raden met welk
een haat hij jegens den beschuldigde
bezield was.
Ik had hem moeten wantrouwen,
zeide hij, hem, die zijn ziel aan den
duivel zou verkoopen om vertoon te
maken en den grooten heer te spelen.
Nauwelijks was L 00 onvoorzichtig ge
weest, hem mijn geld af te staan, of ik
zag zijn blik schitteren van het vuur der
begeerlijkheid en ik ben er van over
tuigd, dat hij het zich van het eerste
oogenblik af heeft willen toeëigenen.
Dat is eene schandelijke onwaar
heid! riep Aymar, niet in staat zich nog
langer te bedwingen.
(Wordt vervolgd),