3e Jaargaijjf.
No. 608.
3)e ©oti/to/rit
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHI|NT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
I 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11 -50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSn: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent. iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
De Gemeenteraadsverkiezingen.
De vacatures in den gemeenteraad,
ontstaan door het overlijden van prof.
$PiIdeboej en het vertrek van dr. Meu-
Jenian, zullen door de kiezers Dinsdag
a.s. moeten worden vervuld.
Onze lezers weten, dat wij ook ten
opzichte van de gemeenteraadsverkiezin
gen het standpunt innemen: het be
ginsel voorop! In onzen Raad heb
ben wij noodig mannen van overtuigd
Christelijke overtuiging, die in beginsel-
quaesties en in zaken, die onze belan
gen raken, zich aan onze zijde scharen.
.Heeft de gemeenteraad nog niet dezer
dagen aangetoond dat wij ter verdediging
van pnze belangen moeten beschikken
over een meerderheid, die tegen liberalen
willekeur kan optreden
Van liberale cn socialistische l^den is
voor ons geen Tieil te verwachten. Zij
mogen als menschen nog zoo humaan
en populair zijn-, in den raad zijn ijz de
vertegenwoordigers eener politieke
p a r t ij en als zoodanig onze tegen-
standers.
Bij de beoordeeling der candidaten
moeten de kiezers zich daarom niet door
drogredenen van de wijs laten brengen.
Cnzc str.ijd gaat niet tegen de personen
vin de overige candidaten, maar tegen
hun beginsel.
Wij zouden niet deze weinige opmer-
Itici'kingen kunnen volstaan, vertrouwen
de dat kiesvereeniging en Jonge Garde
door huisbezoek e. d. het hare toebben ge
daan voor het welslagen van onze can
didaten. Maar in district MI doet zich
een omstandigheid voor, die .wij hier
nader onder de oogen moeten zien.
Van liberale zijde wordt in dat district
een geneesheer voorop geschoven. Op zijn
verdiensten willen wij niets afdingen;
- wi gelooven dat hij een zeer welwil
lend en ijverig man is. Maar wij komen
op »egen de tactiek der liberale kiesver
eeniging, die deze candidaat speciaal als
medicus aanbeveelt, omdat deze houding
niet voortkomt uit een streven om in
den Raad het medisch element te behou
den, doch uitsluitend ten doel heeft met
valsche leuzen een liberaal in den Raad
te brengen.
Nimmer toch is aan liberalen kant de
zorg, om een geneesheer in den Raad te
hebben, groot geweest. Enkele jaren ge
leden had naast dr. Meuleman ook dr.
Stigter zitting. Toen deze vertrok, stelde
dc liberale kiesvereeniging een niet-medi-
cus candidaat, evenals bij de opvolgende
verkiezingen nimmer van een docters-can-
didaiuur sprake was. Zelfs dezen zomer,
toen er twee liberale zetels vacant kwa
men, vond men wel een oud-Indisch plan
ter geschikt voor den Raad, maar niet een
arts, ofschoon toen reeds bekend was,
dat door het a.s. vertrek van dr. Meule
man. de laatste geneesheer uit den raad
zou verdwijnen.
De voorkeur, die zich nu plotseling
voor een medisch candidaat openbaart, is
geen oprechte genegenheid maar slechts
een zet op hel politieke schaakbord om
daarmede winst te behalen. Men specu
leert daarbij op de antipathie, die bij een
ideel van het kiezerskorps bestaat om op
een Katholiek te stemmen.
Wij hopen, dat de Katholieke kiezers in
-district III zullen inzien, dat op 't oogen-
blik méér nog dam anders hun plicht ge
biedt ter stembus te gaan en op den Ka
tholiek te stemmen. Jict medisch element
zal bovendien in den Raad niet onverte-
geiuvoordigd blijven, daar in district I
een bekwaam arts van anti-revolutionaire
zijtic is gestekt. Wij hebben over trouwe
loosheid van onze anti-revolutionaire
bondgenooten niet te klagen welnu, voor
Ons is het daarom een (.-ereschuld hun
candidaat te stemmen als ware hij de on
ze en wij sporen daarom de kiezers, in
district I aan even trouw ter stembus te
jgaan, als wij hopen dat die van district
lil liet zullen doen.
Met warmte bevelen wij aan in dis
trict'
J. G. van Es
fth bi district lil
A. H. J. Engels.
Inconsequent.
In den Gemeenteraad verdedigde de
heer Sijtsma een motie, welke tot strek
king had de gemeentelijke inkomsknbe
lasting meer progressief te maken. Im
mers, zoo zei hij, de belasting moet voor
al betaald worden door hen, die 't
meest bezitten.
Op zichzelf een zeer juist beginsel
van belastingpolitiek.
Maar toen daarna de belastingveror
dening op de publieke vermakelijkheden
aan de orde kwam, draaide dezelfde
heer Sijtsma om, als een blad aan den
boom.
Mr. Aalberse stelde voor, dat deze be
lasting niet zou betaald behoeven te
worden door die inrichtingen, waar auto
maten speelden of slechts één instrument
(bijv. een piano) bespeeld werd, en
geen entree gelieven werd. Hij meende,
dat deze kleine inrichtingen, die in den
laatsten tijd toch al getroffen zijn door
de accijnsverhooging en de afschaffing
der kermis nu niet weer opnieuw belast
moesten worden
Dit amendement werd aangenomen.
Maar nu verklaarde dezelfde heer
Sijtsma: nu die kleine inrichtingen wor
den vrijgesteld, wil ik ook de groote niet
laten betalen, en zal dus tegen de ver
ordening stemmen
Was dat nu consequent?
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Als eenig positiefs nieuws over de
krijgsverrichtingen der Italianen wordt nu
ook officieel gemeld de
bezetting van Tripolis
na het bombardement. Schout bij nacht
Borea d' Olino is tot gouverneur be
noemd.
Van de landing geeft de „Gorriere della
Sera" de volgende lezing:
Matrozen van de pantserkruisers Fer-
tuccio, Varese en Garibaldi kwamen het
eerst aan land en sloegen hun kamp op
bij de consulaten. Een andere afdeeling
ligt naast de christelijke kerk, waar mon
niken en nonnen waren achtergebleven.
Andere afdelingen bezetten de forten.
Noch bij de ontscheping, noch bij het
binnentrekken van de stad werd tegen
stand geboden. De schade, die de be
schieting heeft aangericht, is gering.
Men is aanstonds begonnen den vuur
toren niet ijzer en hout te hersteilen. In
'de verlaten forten vonden de veroveraars
drie dooden en 20 zwaar gewonden. De
licht gekwetsten zijn met de troej>en
weggemarcheerd.
Gedurende het bombardement hebben
zes ,Turksche kanonneerbooten aanvallen
op de Italiaansche vloot beproefd, waar
bij zij echter door de Italiaansche torpe
dobooten werden verdreven, die drie vij
andelijke vaartuigen in den grond boorden.
De Agenzia Siefani ontvangt heden be
richt uit Tripoli, dat tengevolge van de
ontscheping van mariniers, die het fort
Sultania bezet hadden, de Arabieren van
de Trijxjütaansche siammen zich bij den
vice-admiraal aan boord hebben begeven
Zij verzochten tevens met de beschieting
op te houden.
De Duitsche consul-generaal heeft zich
als vertegenwoordiger van het consulaire
corps eveneens aan boord van het ad
miraalschip begeven en den admiraal ver
zocht de handhaving van de openbare or
de eu dc bescherming van personen en
goederen der vreemde nederzettingen in
de door de Turksche troepen snel verla
ten stad op zich te nemen.
Dc Duitsche con sul-gen er aal heeft den
admiraal nog medegedeeld, dat gedu
rende de beschieting noch letsel is toe
gebracht aan de Europeanen, noch schade
aangericht aan hun goederen.
Wat de verdere
vlootbewegingen
aangaat, verneemt de „National Zei-
tung" uit Rome, dat van admiraal Aubry
sinds vier dagen geen bericht is ontvan
gen. Men vermoedt, dat hij naar de Aege-
ische Zee gegaan is, om het Turksche
eskader op te zoeken. De admiraal voert
bevel over 10 groote en 24 kleine oor
logsschepen.
De Turksche vloot, meldt men uitKon-
stantinopel, die naar de Dardanellen was
teruggekeerd, blijft daar drie dagen om
haar uitrusting geheel te voltooien. Daar
na zal zij met verzegelde orders de jDar-
darfttflJeu piiicekkeu. j
Wellicht hebben we dan een beslis
send treffen der beide zeemachten té
wachten.
Een cijfer iel egram ie Konstantinopel
uit Egypte ontvangen, meldt dat een ge
deelte der blokkadevloot begonnen is
met Bengazi ie bombardeeren. Meer dan
80 projectielen moeten reeds de stad ge
troffen hebben. Ook meldt men een be
schieting van Hodeida. Deze zou ont
staan zijn doordat de forten dier stad en
een Turksche kanonneerboot liet vuur ge
opend hebben op de Aretusa, die zich
in de Roode Zee bevond om den Itali-
aanschen handel te beschermen. De Turk
sche kanonneerboot werd in den grond
geboord waarna het vuur der forten be
antwoord werd. Men rnaaki zich over
die bewegingen in Jemen ernstig be
zorgd in Konstantinopel. De Turk heeft
daar toch nog steeds te strijden tegen op
roerige inboorlingen, die hierin wel eens
een reden zouden kunnen vinden ont den
opstand wat krachtdadiger door te voe
ren. Niet alleen daardoor zouden de
30.000 man Turksche troepen zich in een
slecht parket bevinden, maar ook vooral
door het feit, dat geen nieuwe zendingen
van troepen en vooral levensmiddelen
daarheen zouden kunnen plaats vinden.
Als tegenweer van den kant van Tur
kije wordt nu de boycoi der Italiaansche
waren gemeld die men met alle kracht
wil doorvoeren.
In den Balkan
schijnt de Turk iets in het schild te voe
ren. In het diepste geheim, meldt 't „Berl.
Tageblati", zijn troepenbewegingen be
gonnen, waardoor langzamerhand 200.000
man aan de grenzen van Macedonië zul
len worden samengetrokken. In het ge
heel denkt Turkije 600.000 man te mobi-
liseercn.
De correspondent meldt ook, dat Tur
kije iu Montenegro inlichtingen ge
vraagd heeft over de toebereidselen, maar
dal iMontenegro deze geweigerd en even
als Bulgarije de stellige verzekering heeft
gegeven, dat het zich onzijdig zal hou
den.
Toch wordt volgehouden, dai Monte
negro en Bulgarije ernstig mobiliseeren.
Gok Griekenland gaat zich schrap zeiten.
Tengevolge van het voortdurende sa
mentrekken van Turksche troepen in
Thessalië heeft de ministerraad besloten
de Thessalische grenzen te versterken.
Reeds wordt weder van grens-incidenteii
melding gemaakt.
De tegen revolutie in Portugal
wordt nu officieus door de Portugeesche
regeering erkend.
„In beslag genomen papieren bewij
zen, dat de monarchisten in het noorden
alle krachten inspannen om in verbin
ding te komen met de royalisten aan de
Spaansch-Portugeesche grens. De autori
teiten hebben groote wapen- en ammuni-
tie-depöts ontdekt.
„De Portugeesche regeering heeft aan
de Spaansche medegedeeld, dat in ver
schillende Spaansche steden 3500 Portu
geesche royalisten zich ophouden. In
Orenese alleen 1400, die goed gewapend
zijn. Twintig gepantserde automobielen
elk met een maxim-kanon bewapend,
zijn tot hun beschikking.
„De Spaansche regeering, althans zoo
zegt Portugal, moet besloten hebben,
den Portugeeschen royalisten één dag
tijd te laten. Dan moeten zij óf naar Por
tugal terugkeeren, óf Gallicië voor altijd
verlaten.
„De republikeinsche troepen zijn aan
de grens zeer versterkt, vooral in het
noorden. Eveneens zijn drie kruisers,
twee kanonneerbooten en twee torpedo
booten naar het noorden vertrokken. Vijf
honderd mariniers zijn aan land gezet en
bij de grens geposteerd.
Wel een bewijs dat zij den toestand
lang zoo licht niet inzien als zij het willen
doen voorkomen.
Een blad uit Vigo schrijft, dat de be
werkers van de tegenomwenteling in Por
tugal zich geconcentreerd hebben bij de
dorpen Puebla en Sanabria (Spanje). Zij
rukten in drie kolonnes op.
De eerste beweging had Chaves en
Braganga tot doel, waarvan de garnizoe
nen naar het schijnt, zich voor de monar
chie hebben verklaard. Eenige officieren
die zich verzetten, werden voor den krijgs
raad gebracht en doodgeschoten.
De bevolking der plaatsen verbroedert
zich met de monarchisten, die over ge
schut beschikken.
De monarchisten verzekeren, dat zij
sympathie ,en a.aiihang bij het geheele
Noorden van Portugal gevonden heb
ben.
De „Temps" ontving nog een tele
gram uit St. Sebastiaan, waarin gemeld
wordt, dat reizigers, die gestapt zijn uit
den sneltrein naar Parijs, beweren, dat
ex-koning Manuel, vergezeld van Don
Affonso en verscheidene royalistische per
soonlijkheden, zich in den trein bevon
den.
Jammer dat een officieele logenstraf
fing van dit bericht door Don Manuel uit
Londen wordt gemeld.
In de Oostenrijksche kamer
is weer eens een zeer rumoerige zitting
geweest die aanleiding heeft gegeven tot
een treurig incident, nl. een aanslag op
den minister van justitie Höchenburger
De aanslag had plaats onder een rede
voering van dr. Adler, den leider der so
ciaal-democratische partij. Hij sprak juist
tamelijk scherp legen de strenge ver
oordeelingen voor de kaas- en broodbe-
toogingen en viel daarbij den minister
van justitie heftig aan. Dr. Adler zeide,
dat het een wonder was, dat het volk
zijn ellende zoo zonder morren verdroeg
en vervolgde: ,,Wij hebben nu heel an
dere middelen." Op hetzelfde oogenblik
riep de socialistische afgevaardigde Schu-
meier: „Aan de galg".
Toen stond op de tweede galerij een
armelijk gekleed jongmensch van onge
veer 20 jaar met een rossigen knevel op
later bleek het een socialist uit Dal-
matië te zijn, Bakuse genaamd en riep:
„Leve liet socialisme!" Meteen strekte
hij zijn arm uit en lostte in de richting
van de ministerbank een schot, dat onge
veer een tneter ver van den minister van
onderwijs insloeg. Terwijl de omzittenden
den dader bij den arm grepen en achter
uit trokken, vuurde deze nog vijfmaal.
Hij werd tersiond gevangen genomen en
bekende, dat het zijn bedoeling geweest
was den minister van justitie neer te
schieten. De vergadering werd terstond
geschorst.
In de zaal heerschte groote opwinding.
Verschiilende afgevaardigden stormden
op de socialistische collega's af en rie
pen, dat zij voor zulke voorvallen verant
woordelijk waren, daar zij de menigte in
opwinding brachten. Ook voordien had
den reeeds stormachtige tooneelen in het
huis van afgevaardigden plaats gevonden.
Een mooie boel, die weer eens het
gevaar der socialistische opruierijen ern
stig doet zien.
Tegen de duurte
der levensmiddelen worden in het bui
tenland ernstige maatregelen genomen.
Te Solingen heeft eeii stedelijke com
missie, wier taak het is maatregelen te
treffen tot leniging van den nood, be
sloten tot inkoop van aardappelen, groen
ten en zeevisch over te gaan voor het
geval de handelaars de prijzen niet ver
minderen.
Te Essen was Donderdag een visch-
markt op drie plaatsen van de stad aan
gezegd. Reeds in den namiddag was de
aandrang tot deze verkoopsplaatsen zoo
groot, dat in korten tijd alles was uit
verkocht en op Vrijdag geen visch meer
te krijgen was.
Te Homburg v. d. H. besloot de over
heid van stadswege aardappels, kool en
andere groenten te verkoopen, doch. niet
aan de tusschenhandelaars.
Te Munchen Gladbacil voert de ge
meente visch en groenten aan voor
den kleinen man. De aankondiging van
den groentcnaanvoer heeft al ten gevol
ge gehad, dat de prijs van de verschil
lende koolsoorten op de weekmarkten
van 50 en 60 pf. tot 35 en 40 pf.isge-
daald. Met den vischverlcoop begon de
gemeente gisteren. De kooplust was zoo
groot, dat in drie uur tijds alle voor
raden schoon opwaren.
In Sleeswijk-Holstein waar de droogte
geen misgewas heeft veroorzaakt, maar
de oogst in tegendeel goed is geweest
komen koopers uit heel Midden- en Zuid
Duitschland, om veevoeder, kool, knol
len en aardappelen in te slaan. De ver
laagde spoorwegtarieven zijn voor de
koopers een groot voordeel.
De Hatnburgsche Senaat heeft zijne
goedkeuring geweigerd aan een voor
stel, om 100 mk. toelage aan kleine
beambten te verleenen.
GEMENGD.
De Daily Telegraph heeft uit Kon
stantinopel berichi ontvangen, dat i i ver
scheidene Perzische provincies een op
stand is uitgebroken. De opstand js
waarschijnlijk een gevolg van het be
kend worden, in Perzië, van den Turksch-
Italiaanschen oorlog.
Het schijnt een kwestie van re
dactie, van eigenliefde en van taktiek!
met het oog op Kongo te zijn, die nog
eenige vertraging in de regeling over
Marokko geeft, „Figaro" zegt dat dit
niets verontrustends heeft. Het blad
zegt verder van zekere zijde te weten, dat
Duitschland thans, alvorens het Marok1-
kaansche accoord af te maken de Kon-
go-kwestie tot een goed einde wil bren
gen. Het is een tweezijdig contract en
von Kiderlen wil beide zijden tezamen
tot het einde voeren.
Te Ospedaletti (Italiaansche Rivie
ra) is een huis, waarin veranderingen
werden aangebracht, ingestort, ondetf
zich begravende talrijke werklieden. Zes
gewonden werden onder de puinhoopen
reeds te voorschijn gehaald het aantal
slachtoffers is nog onbekend.
- In Midden-Frankrijk en andere ge
deelten van het land heeft het in de jong
ste dagen hevig gewaaid en gesneeuwd.
In het departement Allier daalde de tem
peratuur gedurende de laatste week 14
graden. De bergtoklcen liggen dik onder
de sneeuw.
In de buurt van Grenoble werd een
kudde schapen overvallen door een zwa
re sneeuwbui, de kudde stoof uiteen en
een groot gedeelte kwam om. De beide
herders konden zich slechts met do.
grootste moeite redden.
BINNENLAND.
Koninklijke Besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot amb
tenaar aan het Openbaar Ministerie bij"
het kantongerecht te 's-Hertogenbosdi,
mr. L. B. J. Vermeulen, thans griffier bij
het kantongerecht te Veghel;
is benoemd bij het reserve-personeel
der landmacht, bij liet personeel van den
geneeskundigen dienst, tot reserve-offi
cier van gezondheid 2e klasse J. R.'
Kollcwijn, arts
is aan den eerste-luitcnant G. W. A.
W. Lutjens, van het reg. genietroepen
eervol ontslag verleend
is toegekend de aan de orde van
Oranje-Nassau verbonden eeremedaille
in zilver, aan H .Bult, tuinman in dienst
van de familie Blijdenstein, te Lonneker.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer zal Woensdag 11
dezer, des namiddags te 31/2 uur, eejl
openbare vergadering houden.
Een enkele afdeeling in de Tweede
Kamer is gisteren gereed geleomen met
het onderzoek der Staatsbegrooiing en
het Invaliditeitsontwerp. De andere sec
tiën zijn uiteengegaan tot a.s. Dinsdag.
Donderdag a.s. zal vermoedelijk het on
derzoek in alle afdeelingen afgeloopen
zijn.
Christelijke Mijnwerkersbond
Aan liet financieel verslag van den
Christelijken Mijnwerkersbond zijn de
volgende cijfers ontleend
De inkomsten bedroegen f
de uitgaven f4912.811/2; het batig sal
do is f 5899.1 U/2.
Het vermogen van deze jeugdige or
ganisatie bedraagt f 6399.
Op 31 December telde de Bond 2325
leden tegen 1029 een jaar te voren.
Ontslag bij huwelijk.
Door Ged. Staten der provincie Zuid-
Holland, is bij hun besluit van tot
4 Oct. goedgekeurd het besluit van den
Raad der gemeente Schiedam, waarbij
aan mevrouw M. C. Boer-Sonneveld, we
gens huwelijk, eervol ontslag werd ver
leend als onderwijzeres aan dc openb.
lagere school.
Watersnoodcomité.
Ten stadhuize te Zierikzee Ls cch
bijeenkomst gehouden van de burgemees
ters op Schouwen, Duiveland St. Phi-
lipsland en Tholen, tot bespreking van
de ramp te Bniimsse. Besloten werd tot
vorming van een sub-comiié van het pro
vinciaal watersnood comité in Zeeiand.
Tot voorzitter werd gekozen de heer
mr. J. P. J. Cau, en tot secretaris-pen
ningmeester tnr. Pleyte, griffier der
rechtbank.
De vergadering werd bijgewoond door
mr. J. F. va.i Deinse, te Middelburg»
als secretaris-penningmeester van het
privinciaaï werersnood-comité. Deze
deelde mede, dal 11 het fom's aanwezi|
is ongave# t 5U.Q00 en dat Jiet beatuql