28
Johannes Freund.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
N<\ 600.
S)e Scicbdte SouAoitt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHI|NT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met ORATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
September
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratli
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodef
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Uit eigen oogen.
Bedriegen wij ons niet, dan inbeten
'de jongste legermanoeuvres op het pu
bliek een gunstigen indruk gemaakt heb
ben. Blijkens de courantenverslagen
ride eeuwige pers" heeft de^ laatste ja
ren ook .den militairen slagboom over
schreden, wat niemand betreurt
Werd er met ijver en ambitie „gestre
den", terwijl de welgeslaagde proefne
ming met de vliegmachines toonde, hoe
zeer we er naar streven „Up Jo date"
te zijn.
Anti-militairisten zullen dit schouder-
pphalend lezen, maar zoolang we een
leger hebben en zelfs de pieest felle
tegenstander praat niet van afschaffen,
'doch van reorganisatie moet het goed
geoefend worden, opdat we er het meest
mogelijke profijt van kunnen trekken.
Zoo denkt er natuurlijk ook de minis
ter van oorlog over. En de daad bij de
gedachte voegend, heeft Z.Exc. niet al
leen het manoeuvre-terrein bezocht, dodh
er ook een voorbeeld gegeven van on
vermoeide werkzaamheid. Niet tevreden
met het inspecteeren der stellingen over
dag, heeft de heer Colijn ook een nach
telijke ronde gemaakt.
En geen kleine ronde ook. Hoewel
hij Maandag van af zes uur in den mor
gen in 't "zadel was geweest, reed de
minister Maandagnacht van één uur tot
ha!f vijf per auto de stellingen rond
om zich te overtuigen of de posten en
wachten der beide legers 's nachts be
hoorlijk opgesteld waren en hun plidht
deden.
Uitstekend voorbeeld van hoogerhand,
evenals de vlucht, door generaal Snij
ders jnet een verkenningsvliegmachine
gemaakt.
Als straks in de Kamer de oorlogs-
b'egrooting behandeld wordt, zal de mi
nister die immers ook al een inspec
tie-reis maakte naar de verschillende ka
zernes niet op hooren zeggen behoe
ven af te gaan, zich niet behoeven te
behelpen met rapporten en nog eens
rapporten, maar zal hij kunnen sjjreken
.uit eigen aanschouwing. JEn als soms
jweer geklaagd mocht worden, dat de
soldaten een zoo zvvaren dienst hebben
gehad 'tis tegenwoordig o zoo gauw
„uitputtend" en „afjakkerend" dan
kan er den klagers op gewezen worden
dat Z.Exc. na zijn nachtelijke inspectie
in den ochtend alweer op het manoeuvre
terrein was.
Wijl het voorbeeld van den minister
natuurlijk een aangenamen indruk maak
te bij de officieren en voor dezer am
bitie zich in het gedrag der troepen
pleegt te weerspiegelen, zullen da jong
ste manoeuvres stellig van goede wer
king zijn geweest in 't belang van onze
weerbaarheid.
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
14)
(Slot.)
En bewusteloos viel Johannes neer.
Zoo vond hem de pastoor, die, toen
hij den val hoorde, naar boven was ge
ijld. Hij en de huishoudster brachten hem
te bed, terwijl de koster naar den dokter
liep. Lang duurde de bewusteloosheid
'en toen ze week, begon de zieke te
Ijlen. Slechts met geweld kon hij in zijn
bed gehouden worden, hij schreeuwde
en smeekte: „Laat mij toch weg! Ziet
gij clan niet? Een atoom komt en wil
mij pijn doen, ik verdraag de smart niet
langer', ik verdraag het niet, het snijdt
tmijri hart in tweeën! Help, help!..,.
Laat mij weg!"
Deze aanvallen duurden totdat de
krachten hem begaven. Daarna lag de
zieke uitgeput neer.
De dokter kwam; hij schudde het hoofd.
„De temperatuur is bedenkelijk hoog",
zei hij. „Ook bevalt mij het hart niet.
[Het ziet er ernstig uit, mijnheer pastoor.
'Een groote voorzichtigheid en zorgzame
verpleging is bij de zwakheid van het
lichaam geboden.... Ik zal een zuster
kalen."
Hij gaf nog eenige raadgevingen ien
beloofde, nog in den loop van den avond
terug te komen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Gister heeft v. Kiderlen aan den Fran-
schen gezant de 'laatste Duitsche voor
stellen, houdende eenige wijzigingen op
de jongste Fransche nota inzake het
Marokkogeschil
overhandigd. De door de Duitsche re
geering voorgestelde wijzigingen,meent
de „Koln. Volkszeit." zullen waarschijn
lijk door Frankrijk worden goedgekeurd
In dat geval zou nog deze week een aan
vang gemaakt worden met de onder
handelingen over het Congo-gebied.
Niet minder optimistisch gestemd is
de Parijsche correspondent van het Berl.
Tagebl., die meent, dat de overeenkomst
in zake Marokko niet voor October zal
tot stand komen. De onderhandelingen
over Kongo, zegt hij, zullen stellig du
ren tot half October, wanneer niet afge
weken wordt, van de concessies, waar
toe Frankrijk zich in Augustus bereid
verklaarde.
De correspondent dringt er nog eens
op aan, dat de heer von Kiderlen Wach
ter niet te optimistische berichten lan
ceert, al is er aan het tot stand komen
der overeenkomst niet meer te twijfelen,
opdat niet opnieuw onrust ontstaat. Voor
die onrust zou geen rede zijn en't
verwekken ervan zou een ernstige poli
tieke fout zijn.
De Tripolis-kwestie
begint er door den overvloed van be
richten niet helderder op te worden.
Meldt de Brusselsche „Patriote" dat het
Turksch Italiaansche geschil in begin
sel geregeld is op den grondslag van
een genoegdoening aan Italië, en duiden
ook andere berichten op een verbetering
van den toestand, de geruchten ofner
oorlogstoeb'ereidselen volgen elkaar even
eens op.
Zoo bevat de „Teinps" een telegram
uit Konstantinopel, waarin gezegd wordt
dat de Ottomaansche vloot voor Beiroet
bevel heeft ontvangen .om onmiddellijk'
naar Konstantinopel terug te keeren. De
Italiaansche schepen, die den dienst van
Venetië op Galatz onderhouden, hebben
hun reizen gestaakt.
Het Italiaansche consulaat te Odes-
sa heeft bevel ontvangen, om de stoom
schepen, die gereed lagen voor de thuis
reis naar Italië ,tertug te houden.
De „Deutsche Tageszeitung" bevat 'n
telegram uit Rome meldende dat op de
Italiaansche nota aan de Porte reeds
een antwoord inkwam, waarin verze
kerd wordt, dat Turkije met eigen mid
del voor de vervulling der Italiaansche
wenschen bereid is te zorgen. Daar de
Italiaansche regeering dit antworod te
vaag vindt, staat zij aan de Porte nog
48 uur uistel toe om een jneer bevredi
gend antwoord te geven.
De pastoor zette zich neer voor het
bed en streek zacht over de koorts
achtige hand van den zieke.
De dokter kwam des avond terug en
onderzocht den zieke. „Ik heb weinig
hoop meer", zei hij, „de koorts is ge
stegen en het hart is zeer zwak. Als
de kapelaan nog familie heeft, is het goed
die te verwittigen. Gij, mijnheer pastoor,
doet het beste u thans ter ruste te be
geven; de koster zal hier blijven met
de zuster."
De pastoor ging naar beneden om aan
de moeder van Johannes te schrijven.
Nog nooit was hem een brief schrijven
zoo zwaar gevallen. Hij verzocht de moe
der aanstonds te komenhij zelf zou
haar aan het station afhalen. Daarna
ging hij weer naar boven en bleef den
geheelen nacht bij den zieke.
Het was een treurige nacht.
Den volgenden avond laat kwam de
moeder. De pastoor ging met haar in
het rijtuigje, dat hem naar hef station
gebracht had, en vertelde de arme vrouw
van de ziekte van haar jongen. De arme
moeder kon het niet begrijpen, haar
Johannes zoo ziek en voor een paar
dagen had hij haar nog geschreven, zoo
lief en zoo goed, en had hij er zijn
vreugde over uitgedrukt, dat hij een zoo
goede betrekking voor Lena gevonden
had.
Thans hield het wagentje voor de
pastorie stil en eenige oogenblikken later
bevond de moeder zich voor het bed van
haar zoon.
„Is dat mijn kind, mijn Johannes!"
gilde de arme vroiiw, verstijfd tfopr (de
De Italiaansche openbare meening, zoo
schrijft de „Tagliche Rundschau", wordt
hoe langer hoe gunstiger gestemd voor
een expeditie- r Tripolis, hetgeen men
o.a. hieruit k. u afleiden, dat de voor
gister beloofde 24 uur proteststaking
.volkomen mislukt is. Alle teekenen wij
zen er op, dat de Italiaansche regee
ring op een punt is gekomen, dat zij
het plan van een landing inTripolis, waar
toe zij reeds lang had besloten, ten uit
voer zal brengen.
Ook in Turkije is men die meening
toegedaan. De „Tanin" gelooft aan de
mogelijkheid van een oqrlog, uitgelokt
door Italië: Het blad zegt nog dat Frank
rijk ten opzichte van Italië een welwil
lende onzijdigheid in acht zal nemen.
Men gelooft, dat Engeland zich niet in
de zaak zal mengen. Onderhandelingen
hebben op 't oogenblik plaats tjusschen
Oostenrijk-Hongarije, Duitschland en
Turkije.
Ook in politieke kringen te Konstanti
nopel is men, hoewel de toestand niet zoo
ernstig wordt ingezien, allesbehalve ge
rust. De buitengewone ministerraad heeft
dan ook voor het geval Italië Tripolis
zou bezetten, o.a. het volgende besloten
le. in Tripolis tot op den laatsten man
tegen Italië te vechten; 2e. alle Italianen
uit Turkije te verbannen; ,3e. aan de
Italianen in Turkije de capitulatie-rechten
te ontnemen.
Verder is ook een besluit genomen
over militaire transporten, dat echter
streng geheim gehouden werd.
Onder de Europeanen in .Tripolis en
ook in Turkije zelf heerscht, zooals te be
grijpen is, groote opwinding en velen zijn
reeds naar elders scheep gegaan.
Berichten over Italiaansche vlootbewe-
gingen doen ernstig nieuws voor de eerst
volgende dagen wachten. Toch is door
het Italiaansch eskader, dat in de Middel-
landsche zee moet kruisen, geen vijande
lijke daad gepleegd. Het .Turksche stoom
schip Torna is te Tripolis aangekomen
met een gering aantal soldaten, wapenen
en levensmiddelen aan boord.
Het spel is dus nog niet begonnen.
GEMENGD.
De ex-sjah van Perzië heeft jhet
tegen de regeeringstroepen moeten af
leggen, maar daarmede is de ellende voor
de regeering nog niet ten einde, want
zijn broeder Salar ed Dauleh is onmid
dellijk' in zijn plaats getreden en tracht
zich nu meester te maken van den troon.
En hij kan reeds bbgen Qp succes, want
Wij Saveh, veertig mijlen ten noorden
van Tebriz, heeft hij, volgens de jongste
berichten, een overwinning behaald op
de regeeringstroepen
De verkiezing voor de Tweede Ka
mer van den Zweedschen Rijlesdag, die
voor de eerste maal na de invoering van
het stelsel van evenredige vertegen
woordiging gehouden wordt, nadert haar
doodskleur, die reeds lag op het gelaat
van haar kind.
Luid snikkend viel zij voor het bed op
de knieën en verborg haar gelaat in de
kussens.
De zieke werd onrustig.
„Komt^het weer", fluisterde hij, „het
atoom, het verschrikkelijke
De zuster boog zich over de weenende
vrouw en maande haar aan, gich goed
de houden; de grootste rust was noodig.
Treurig knikte de moeder.
„Daar komt het weer, het atoom",
schreeuwde de zieke plotseling, „help
mij, Jesus, help!"
De zuster wilde hem in bed terug
duwen, maar de moeder schoof haar ter
zijde. Liefdevol legde zij de armen om
den zieke.
„Wat is er dan toch, mijn Johannes,
wat beangstigt je dan? Kijk toch met je
lieve blauwe oogen niet zoo woest! Zie,
je moedertje is hier! Kent ge mij piet
meer? Wjl je moeder je vertellen van
ons dorpje, van ons huisje, van den tuin
en den appelboom? Je oogen kijken mij
thans weer aan als vroeger, maar zoo
stom zijt gijzeg slechts één keer „moe
der", opdat ik weet dat gij mij kent."
Met verbazing en ontroering zag de
pastoor, hoe bij de eerste woorden [der
moeder de oogen van den zieke de wild
starende uitdrukking verloren; hoe ze
kalmer keken. .Thans kwam het als een
zucht over de lippen: „Moedertje! ach!
eindelijk zijt ge daar!"
Daarna sloten zich zijn oogen ,weer en
sluimerde hij in.
De [dag fcraje a%n. JDe zon steeg vurig-
einde. Van de 230 te vervullen zetels zijn
204 uitslagen bekend. Daarvan verkre
gen de rechterzijde 61, de linkerzijde
87 en de sociaal-democraten 56 zetels,
De geheele pers acht een Kabinetswis
seling aanstaande, ministerpresident zal
dan waarschijnlijk worden Staaf.
Er is weer een staking uitgebroken
in een Londensche haven en wel te Dept-
ford. Het middelpunt der beweging is
het „Dead Mans Dock'\ waar het werk
stilstaat, nadat 500 man, dok- en werf-
arbeiders, kolensjouwers en stuwers, gis
terenmorgen vroeg den arbeid hadden
neergelegd.
In de andere dokken worden goederen
die van dit dok komen, niet behandeld.
De menschen zijn met de laatste scheids
rechterlijke uitspraak ontevreden.
In verband met een staking der ar
beiders in de fabrieken van spoorweg
wagens te Swansea, kwam het in deze
zeehaven Maandagavond tot ernstige po-
lusten. De menigte richtte groote schade
aan en de politie was machteloos. Eerst
toen versterkingen ter plaatse kwamen,
werd de rust hersteld. Tien politieagen
ten zijn bij die gelegenheid gewond.
Er zijn nog eenige slachtoffers der
„Liberté", overleden zoodat het aantal
der dooden thans geklommen is tot 226.
In de provincie Semirjetsjensk in de
nabijheid van 'Narinks, in het district
Afbasjinsk zijn 8 gevallen van Jongpest
voorgekomen.
De Berlijnsche ochtendbladen mel
den, dat ingevolge een beslissing van
het bestuur der spoorwegen te Berlijn
een groote hoeveelheid aardappelen, zon
der tusschenkomst van den tusschenlian-
del, onmiddellijk van de landbouwers
zal worden gekocht om Ijaar zoo goed
koop mogelijk aan de spoorwegbeamb
ten van de hand te doen.
Gistermiddag reed te Parijs een
autobus het trottoir van de Pont de
l'Archevêche op, vernielde een gedeelte
van de brug en stortte in de Seine. Vol
gens de laatste mededeelingen zijn 9 per
sonen gedood en 10 gewond.
Men vreest, dat vier slachtoffers door
den stroom medegesleurd zijn.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besluit is aan J. J. Th. Gerris,
deurwaarder bij de rechtbank te 's-Her-
togenbosch de zilveren eere-medaille
verbonden aan de orde van Oranje-
NasSau verleend
is bij het Departement van Financiën
benoemd tot adjunct-commies, G. Vaags
thans rijksklerk le klas ter inspectie der
directe belastingen enz. te 's-Gravenhage.
is J. C. Pape benoemd tot burgemees
ter van Willemstad
is benoemd tot leeraar aan de R. H.
vlammend op,haar stralen drongen ook
in de ziekenkamer en schitterden op het
kruisbeeld. De pastoor wilde zich ver
wijderen, om de H. Mis te lezen, toen de
zieke de oogen opende en zijn blik op
het H. Kruisbeeld sloeg.
„Mijn Jesus", zei hij met zwakke stem,
„hoe schittert Hij... Het is mij, als heb
ik Hein in lang niet ontvangen en ik
verlang er zoo vurig naar."
Smeelcend zag hij op tot den pastoor.
Wesper boog zich over hem: „Wilt gij
de H.H. Sacramenten ontvangen?"
De zieke knikte verheugd. Wesper
ging; de Zuster bereidde alles voor.
Johannes hield met zijn handen die
van zijn moeder omsloten; hij scheen
in het geheel niet verwonderd, dat zij
daar was. Toen de pastoor terugkeerde,
verlieten allen de kamer; kalm en helder
legde de stervende zijn biecht af. Nadat
hij de H. Communie ontvangen had en
het [H. Oliesel, lag hij heel stil. Toen
de pastoor wilde heengaan, strekte Jo
hannes de hand naar hem uit. ,Wesper
greep ze.
„Ik wilde u nog bedanken", zei de
zieke zacht, „gij waart zoo goed; God
zegene u! En groet allen van mij, den
goeden koster Matsz, ook zijn vrouw
en de arme Lena, allen."
Uitgeput hield hij op. De pastoor be
loofde, alles naar zijn wil te doen, daarna
ging hij met zwaar hart heen, met moeite
de tranen terughoudend.
De moeder zette zich neer aan het bed
van haar zoon. Vol liefde aanschouwde
zij haar kind. Was het dan mogelijk, dat
pod haar het eenige, dat zij bezat, nam
B. S. te Gouda, S. J. Vroman, te Hilver
sum
is aan de vrouwelijke commies dei
posterijen en tel. 2e kl. IJ. Hoogslag
eervol ontslag verleend.
Het inkomen der Kroon.
Naar de „Tel." verneemt, zal in het
binnen enkele maanden te verwachten
rapport der Staatscommissie voor de
Grondwetsherziening o.m. de wensche-
lijkheid worden betoogd, om het jaar»
lijksch inkomen der Kroon van rijkswegei
met minstens f200.000 te verhoogen.
Ambtenaren Departementen.
Het „Dbl." verneemt, dat de Staats
commissie voor de inwendige organisatie
van de Departementen van Algemeen Be
stuur haar rapport heeft uitgebracht. De
voornaamste beslissing, waartoe de com
missie is gekomen, zijn dezede werktijd
der ambtenaren zal zijn van 95 uur;
de'salarissen tot f2000 zullen met 20pCt.
verhoogd worden.
Rapporteurs Tweede Kamer.
De afdeeliugen der Tweede Kamer
hebben benoemd tot rapporteurs over de
wetsontwerpenverkoop van duingrond
te Katwijk aan Zee, en wijziging van de
wettelijke bepalingen omtrent den zout-
accijns, de heeren v. d. Molen, Teen
stra, Verhey, v. Vliet en Vliegen;
en over de wetsontwerpen tot goed
keuring van het verdrag met Frankrijk
nopens de overneming van armlastige
krankzinnigen; tot goedkeuring van de
te Parijs onderteekende regeling tot be
teugeling van de verspreiding van on
tuchtige uitgaventot goedkeuring van
het te Parijs onderteekend verdrag tot
bestrijding van den z.g. handel in vrou
wen en meisjes; tot aanvulling van het
tarief van uitvoerrechten in Ned.-Indië;
tot kwijtschelding van vorderingen en van
een opgelegde vergoeding en tot natura
lisatie, de heeren Kooien, v. 'Karnebeek,
Tydeman, de Monté Ver Loren en
Heemskerk.
De Tarief wet.
De Ned. Vereen, van Chr. Kantoor-
en Handelsbedienden heeft zich met een
adres tot de Tweede Kamer gericht,
waarin zij adhaesie betuigt aan het adres
van Patrimonium inzake de Jariefwet.
De verplichte winkelsluiting.
De sigarenwinkeliers in Amsterdam
schijnen zich vooral te zullen blijven ver
zeilen tegen de verplichte winkelsluiting,
omdat zij zich daardoor ten zeerste in
hun zaken benadeeld achten. Zij hebben
gisteravond eene vergadering gehouden
en eene motie aangenomen, waarin o.a,
gezegd wordt:
De vergadering acht deze verordening
in strijd met de staatsburgerlijke rechten
en vrijheden, bij de Grondwet gewaar
borgd
voorziet vaii hare toepassing groote
schade voor het bedrijf
haar zoon, aan wien zij met zulke liefde
hing. Smeekerid keek zij naar het kruis
omhoog: „O Jesus, bij de smarten vaji
Uw heilige Moeder, laat mij mijn kind,
neem het niet van mij weg!... Maar is
Uw wil een andere, o, neem mij dan ook
spoedig tot UDoch Uw wil geschiede
Johannes sloeg de oogen op.
„Moederke, neem mij toch in uw arm !'-
smeekte hij, „zoo flink vast, zooals gij
inij gehouden hebt, toen ik nog een kleine
jongen was. Ja, zoo is het goed, thans
is het mij zoo licht, zoo zonnig, zoo
rustig, als ben ik van een grooten last
bevrijd. Luister, hoort gij het orgel? Hoe
mooi speelt het: „Hart van Jesus, Ugroet
mijn geloof!".... En daar is ook de
appelboom, mijn oude vriend. Ik heb je
al zoo lang niet meer gezienKijk, hoe
vol bloesem hij staat en geheel wit
en daar schudt hij zich en werpt ze alle
over mij, o, hoe heerlijk! Ik kan er
echter niet opklauteren, ik ben zoo'u
kleine jongen maar op den kansel,
daar kan ik op, daar is een trapje voor,
nietwaar, moederke? Maar houd mij goed
vast, moederke, anders val ik, houd
vast, moederke! Mijn Jesus, barm
hartigheid
Wel hield de moeder haar kind vast,
maar het was slechts het lichaamde ziel
steeg op tot God, op hetzelfde oogenblik
waarop in de kerk het klokje luidde
voor de H. Consecratie.
Die ziel was te rein en te teer ge*,
weest, om ook maar een atoom van on
reinheid te kunnen verdragen, en (daar
om nam haar Schepper ze op tot het
eeuwige licht .en den .eeuwigen vrede,