23
September
1911.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No 596.
9e C^icbclie Sou/tomt
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAO, U1T0EZ0NDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bi] onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post t L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Ons bloempje.
^W.e heb'ben verleden jaar gaarne het
JulianaJbloempje gekocht met het Oran-
ije-hartje, dat ons herinnerde aan ons
Prinsesje.
We hebben het dit jaar ook) gekocht,
al was de oranjekleur verbleekt en al
heette het geen Julianabloempje meer.
We hadden immers een goed hart.
Wc wilden die arme tuberculoselijders
helpen en we offerden daarom graag ons
(penningske.
Morgen zullen we weer bloempjes
(kunnen koop en. Ze zullen ons worden!
aangeboden aan de uitgangen der kerken.
't Zullen ONZE bloempjes zijn.
Want ze worden nu aangeboden voor
,een Roomsch doel, een echt mooi
'Katholiek liefdewerk.
We worden opgeroepen ze te koopen
ten op onze kleeren te sjoelden, die blau-
jwe bloempjes, die ons spreken van de
zoete verwachting, geluk en welvaart te
brengen in die talloos vele gezinnen, waar
tiu de drank den vrede en de voorspoed
verjaagt.-
We zullen ze koopen op een feestdag
van "onze Moeder Maria om het geluk'
te helpen bewerken van die vele vrou
wen, die nu zuchtend en weenend door
't leven gaan, omdat de man al het
geld aan drank uitgeeft, tenvijl het ge
zin honger lijdt.
We zullen ze koopen van onschuldige
kinderen, om het lot te helpen verzach
ten van die kleinen die thans vader en
moeder slechts als dronkaards kennen
en die in een omgeving opgroeien waar
vloeken en schelden alle betere gevoe
lens dooden.
We hebben enthousiast de Juliana-
bloempjes gekocht, maar nog enthousias
ter moeten wij ONZE Sobriëtasbloempje
koopen.
Wij moeten toonen, als voor zoo'n
schoon heerlijk Roomsch doel onze steun
wordt gevraagd, niemand van ons een
offertje te veel is.
Het Sobriëtasbloempje is ONS
bloempje.
V Het beginsel voorop!
Het zou struisvogelpolitiek zijn te ont
kennen, dat bij de verkiezingen voor den
gemeenteraad de persoon van den
candidaat geen géwicht in de schaal ligt.
Vooral bij die breede schare van kie
zers, die niet tot eene bepaalde richting
b'ehooren.
Gelukkig treft men onder de Katho
lieken geen kleurlooze middenstof aan,
omdat allen K a t h o 1 i e k e kiezers zijn.
Waarmee weer niet gezegd is, datJ>ij
hen geen persoonlijke sympathiën in
vloed uitoefenen. Ook onder de onzen
worden gevonden, die zich bij een ver
kiezing niet laten leiden door het be
ginsel, maar door den persoon van
een candidaat.
Hierin schuilt een groot gevaar en
daarop willen wij met het oog op de
a.s. gemeenteraadsverkiezingen nog eens
lyvijzen.
De ontwikkeling van ons politieke le
ven heeft ertoe geleid, dat de kiesver-
eenigingen de candidaten stellen. De
ze Uiesvereenigingen zijn alle politie
ke lichamen err stellen candidaten van
haar kleur, dus politieke personen.
Zoo'n man wordt allereerst aanbevo
len om zijn be g i n s e 1 e n, terwijl ,zijn
persoonlijke hoedanigheden erbij wor-
iden gevoegd, om aan te toonen, dat de
betrokkene een alleszins aanbevelens
waardig figuur is.
Nu gebeurt het, dat men de beginse
len wegmoffelt en de hoedanigheden
vooropstelt, om stemmen te winnen.
[Vooral aan vrijzinnige zijde is men han-
Idig met deze tactiek en manoeuvreert er
vaak mede, soms met succes.
Een waarschuwing om op zijn hoede
te zijn is daarom niet overbodig. Het
betrekken van den persoon van den
candidaat in de verkiezingscampagne
Ontaardt den strijd. Stellen wij beginsel
tegenover beginsel, dan zullen wij een
(zuiverder uitslag bereiken.
Wanneer wij dus een candidaat be
strijden, achten wij diens 'beginsel al
lereerst verkeerd, hoe sympathiek en
Welwillend zijn persoon ook moge zijn.
iMaaj ondanks die sympathie en wel
willendheid blijft zoo'n candidaat onze
tegenstander en is van hem voor
ons beginsel in den .Raad geen heil te
verwachten. Hij is dus voor ons on
aanneembaar.
Wij drukken daarom nu reeds de kie
zers op 't hart goed te onderscheiden tus-
schen beginsel en persoon, en niet om
den persoon, maar w el om het beginsel,
een candSdaat te stellen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Te Parijs is gistermorgen het rapport
van den Franschen gezant Cambon in za
ke de
Marokko-onderhandelingen
aangekomen, en wordt thans bestudeerd
door den minister De Selves, die heden
daaromtrent voorstellen zou doen aan den
ministerraad. Men neemt te Berlijn aan,
dat het antwoord van de Fransche re
geering, die vermoedelijk reeds Maandag
daar ontvangen zal worden, van dien
aard zal zijn dat verdere besprekingen
over Marokko niet meer noodig zullen
zijn en men weldra met de besprekingen
over Congo zal kunnen beginnen, die
waarschijnlijk spoediger zullen afloopen.
In Parijs is men tegenover de mogelijk
heid der directe oplossing eenigszins
sceptisch gestemd.
Indien, zoo zegt men, de tekst der
overeenkomsten kan worden aangeno
men zonder nieuwe wijzigingen, zal de
regeering vooraf een verklarende mede-
deeling publiceeren. In het tegenoverge
stelde geval dat waarschijnlijk wordt
geacht zal de regeering alleen verkla
ren, dat de onderhandelingen worden
voortgezet.
In dat geval zal de ministerraad den
nieuwen tekst samenstellen, die naar
Berlijn zal worden gezonden.
ïn financieele kringen is de indruk
goed. Duitschland heeft een grooten stap
gedaan in de richting van "het Fransche
standpunt De overeenstemming in de
Marokkaansche aangelegenheden wordt
thans vrij spoedig verwacht, naar men
meent
Desondanks bewaren de meeste bladen
nog een zeer koele, en gematigd-optimis
tische houding, die wel in tegenstelling
is met de plotselinge overgangen bij de
Duitsche pers. Algemeen wordt steeds
herhaald, dat over de quaestie der pro
tectie aan buitenlanders, en over de di
plomatieke betrekkingen van den Sultan
evenals over de consulaire rechtspraak
nog steeds verschillen van meening be
staan, en dat dus alle moeilijkheden nog
niet uit den weg zijn geruimd.
Nu de zaken in Marokko eens flink in
de goede richting schijnen te loopen,
dreigen er weer nieuwe verwikkelingen
in het Zuiden, die echter een vrij wat
grooter omvang zouden kunnen nemen.
We bedoelen de kwestie over Tripolis
tusschen
Italië en Turkije
De avondeditie van de Berlijnsche
„Post" zegt, dat de voorteekenen dat
Italië voornemens is een neiuw conflict
in Europa te doen ontstaan, vermeer
deren van uur tot uur. De Italiaansche
pers eischt luid de bezetting van Tripo
lis. De regeering hult zich in stilzwij
gen; neemt eerst militaire maatregelen
en geeft geheime bevelen aan de vloot.
Er heersc'nt een groote levendigheid op
de ministeries van Oorlog en Marine in
Rome. De ministers steken de hoofden bij
elkaar en houden conferentie na conferen
tie. Men moet echter niet vergeten dat
Turkije en Tripolis thans de volgende
legermacht heeft9 bataljons infanterie
met 3 compagnieën machinegeweren ,1
bataljon jagers, 1/2 bataljon kameelruiters,
1 regiment cavalerie en 6 batterijen ar
tillerie te zameii 6000 man. Het land
heeft echter 1 millioen inwoners, zoo
dat een levée en masse van niet onaan
zienlijke sterkte ter beschikking van Tur
kije staat. Gemakkelijk zullen de Italianen
het dus bij cle annexatie niet hebben.
Ook de correspondenten der Fransche
bladen te Rome maken melding van dip
lomatieke en militaire toebereidselen voor
een ernstig optreden in Tripolis. Zoodra
de Marokkaansche kwestie geregèld is,
zal Italië een nota zenden aan de mogend
heden, gesteund door een imposante
vlootdemonstratie, die gevolgd zal wor
den door een ontscheping.
De regeering, zegt de Napelsche cor
respondent van de „Figaro", VêrjvfB&t
een heftigen tegenstand van de zijde der
Turksche bezetting in Tripolis, en van de
zijde der inboorlingen, doch wanneer Ita
lië maar eerst meester op zee is zal men
de voorziening van levensmiddelen der
Ottomaansche troepen gemakkelijk kun
nen afsnijden en ze op deze wijze tot
overgave dwingen.
De Italiaansche regeering is overtuigd
dat geen der groote mogendheden zich
tegen deze onderneming zal verzetten.
Engeland heeft geen direct belang bij de
kwestie, met Frankrijk is Italië verbonden
door de Middellandsche Zee-overeen
komst van 1904, die in een mogelijke be
slagneming van Tripolis door Italië voor
ziet. Wat Oostenrijk betreft, verre van
Italië in deze onderneming tegen te wer
ken, zal het juist heimelijk al het moge
lijke doen om ze te begunstigen, daar
Oostenrijk er het grootste belang bij
heeft, dat Italië aan den anderen oever
der Middellandsche Zee wordt bezig ge
houden, wat liet van den Balkan zal af
houden, met name van Albanië, waar Ita
lië, Oostenrijks eenige ernstige mededin
ger is. Niets zou dus de Oostenrijksche
diplomatie meer verheugen, dan een be
slagneming van Tripolis door Italië, het
geen gelijk staat met een Italiaansch-
Turkschen oorlog, die Oostenrijk mis
schien de gelegenheid zal geven, zijn
eigen zaken in Albanië en Maecdonië te
regelen. Duitschland daarentegen, dat met
Italië verbonden is en zich steeds als be
schermer van Turkije op den voorgrond
dringt, zal door een dergelijk optreden
van Italië in groote verlegenheid geraken.
Zal het trachten Italië in zijn optreden
te stuiten of zal het de Italiaansche re
geering laten begaan en de Turken de
verzekering geven van zijn hartelijke,
doch Platonische sympathie?
Intusschen zenden de Turken verster
kingen en munitie naar Tripolis en be
reidt Italië heimelijk de expeditie voor.
Wanneer het echter tot een conflict
komt, is het eind nog niet te overzien.
De Turk, die nu reeds aan alle kanten
last heeft, zal het dan nog veel benauw
der krijgen. Griekenland, Servië, Monte
negro, Bulgarije enz. En als eenmaal de
storm op den Balkan ontketend is, weet
men er alles van.
Ondanks de erkenning der republiek,
schijnt, mag men het „Berl. Tagblatt" ge-
looven, de
toestand in Portugal
nog niet zeer bevredigend.
Zoo hadden er in Penacora weer ern
stige onlusten plaats tengevolge van de
inventarisatie der kerk. De inwoners, die
door het luiden der kerkklokken van de
aankomst der regeeringsbeambten waren
verwittigd, trokken hen tegemoet met
hooivorken, messen en jachtgeweren.
Het garnizoen van het stadje stond
machteloos tegenover de vertoornde be
volking. Er werden versterkingstroepen
gerequireerd en nu kwam het tot een
forineelen slag tusschen de militairen en
de inwoners, waarbij dezen ten slotte
werden teruggedreven.
De troepen omsingelden de kerk en
de beambten lieten de kerkdeuren open
breken. Maar zij vonden de kerk geheel
leeg.
In naburige plaatsen hadden dezelfde
tooneelen plaats, zoodat de beambten ge
dwongen waren het district te verlaten.
De aanwezigheid der royalisten in Ga-
licië levert ook een voortdurend gevaar
op voor Portugal en houdt het land in be
stendigen angst en onzekerheid.
De leider der monarchisten, kapitein
Couceiro, richtte een oproep tot de mili
tairen en matrozen, waarin hij hen aan
spoort zich gereed te houden voor het
oogenblik, -dat zij zich aan de zijde der
royalisten kunnen scharen.
Ook laat hij in het geheele land circu
laires verspreiden, waarin wordt aange
kondigd, dat de royalisten, zoodra zij de
overwinning behaald hebben, in geheel
Portugal het volk zullen oproepen om te
beslissen <over de vraag, of koning Manuel
zal worden teruggeroepen of dat de re
geering aan den pretendent Don Miguel
zal toevertrouwd worden.
Of aan geen van tweeën.
GEMENGD.
In de zeebadplaats Dinard in Bre-
tagne heeft de vroegere "Beiersche prins,
tegenwoordig infant Lodevvijk Ferdinand
van Spanje, een badgast, die zich te ver
in zee gewaagd had, met levensgevaar
van een zekeren dood gered. De bad-
g^ste.a hebben 4$a jongen pipg yoor
deze daad van heldenmoed luid toege
juicht.
jHet Fransche algemeene verbond
van den arbeid wekt zijn leden op, in
weerwil van het verbod van de regeering,
de op Zondag te Parijs beraamde betoo
ging tegen de mogelijkheid van een oor
log toch te houden.
„Wat 400.000 arbeiders voor veertien
dagen vrij in het rijk van den Keizer
konden doen, dat heeft de arbeidersklasse
van Frankrijk den plicht, ook in de repu
bliek van den heer Caillaux te doen",
heet het in den oproep.
De betooging zou gehouden worden
op Zondagmiddag 2 uur in het Jucht-
vaartpark van Belleville, in de nabijheid
der Buttes Chaumont.
De Russische krijgsraad heeft Bagrof,
den moordenaar van Stolypin, tot den
strop veroordeeld.
De Tsaar heeft bevolen, dat, afgeschei
den van het geheele onderzoek naar den
aanslag op Stolypin, een grondig tweede
onderzoek zal ingesteld worden naar de
werkzaamheden van de politieke politie
te Kiëf, waarmede op bevel van den Tsaar
senator Troessewitsj belast is.
Het ongeval aan boord van de
„Gloire" heeft weer een slachtoffer ge-
eischt, zoodat er nu totdusver zeven man
gestorven zijn. Van de gekwetsten moe
ten er sommige in levensgevaar verkeeren.
,Te Smirna heeft zich een geval van
pest voorgedaan.
Te Mekka zijn volgens een bericht van
gisteren, in een tijdsverloop van 3 dagen
231 gevallen van cholera vastgesteld.
In Costa Rica is de vulkaan in
eruptie gekomen. De plaats Toroamarillo
is door een aardbeving vernièld, waarbij
verscheiden personen omkwamen en tien
tallen anderen gekwetst werden.
De vulkaanuitbarsting bracht groote
schade toe aan den oogst.
Uit Madrid werd gisteren gemeld,
dat de stad het gewone aanzien biedt.
Het verkeer in de straten is even druk
als anders en van de staking bemerkt
men slechts iets door de afwezigheid van
huurwagens in de straten en van arbei
ders in de bouwvakken bij verscheidene
werken, en ook door het niet verschijnen
van verschillende dagbladen.
De overheid heeft echter dezelfde
voorzorgsmaatregelen als eergisteren; de
burgerwacht en de politie houden de
aangewezen posten bezet.
Over het geheel bleef men verwachten,
dat de algemeene staking op niets zou
uitloopen, tengevolge van het gebrek aan
overeenstemming tusschen de arbeiders-
vakvereenigingen. Volgens berichten uit
de provincie zou daar reeds een geest
van reactie onder een deel der arbeiders
zijn waargenomen.
De lersche staking schijnt vrijwel
mislukt te zijn. Naar verluidt, weigeren
de meeste arbeiders het stakingsbevel op
te volgen. De beurswaarden vertoonen
dan ook geen neiging tot daling, wat
wel het beste téeken is.
Uit Rome seint men aan de „Berl.
Lokal Anzeiger"Door zware slagregens
werden van den Vesuvius geweldige asch-
massa's naar beneden geslagen en *vele
tuinen bij en in Resina beidolven. De stra
ten van Resina zijn door moddermassa's
onzichtbaar geworden. Vele bewoners
vluchtten uit hun woningen in het stad
huis. Verschillende huizen zijn ingestort.
Zes menschen zijn gedood en het spoor
wegverkeer naar Napels is afgebroken.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besl. is L. J. de Langen, tijde
lijk waarnemend adj-inspecteur der in
voerrechten te Rotterdam "benoemd tot
ontvanger te Akkrum; is A. F. Bange,
ontvanger der directe belastingen te .Ter-
naard, tijdelijk belast met de waarneming
der betrekkirTg van adj.-inspecteur der
invoerrechten te Rotterdam;
zijn benoemd tot vertegenwoordigers
der Nederl. regeering bij het op 9 Octo
ber 1911 en volgende dagen te Keulen te
houden Vile Internationaal Congres voor
Crimineele Anthropologie: mr. G. A. v.
Hamel, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal en mr. A. I. M. J. baron
van Wijnbergen, lid van de .Tweede Ka
mer der Staten-Generaal.
Katholieke Kamerclub.
I11 de jongslo vergadering van de Ka
tholieke Karperclub is het bestuur der
club. herkozen, Jrjet blijft dus samenge
steld uit de heeren mgr. dr. mr. ,W. H*
Nolens, voorzitter; generaal B. R. F. van
Vlijmen, ondervoorzitter, en A C. A. van
Vuuren, secretaris.
Land voor landarbeiders.
Naar de „Ned." verneemt, is het in de
Troonrede aangekondigde wetsontwerp
tot verschaffing van land aan landarbei
ders reeds zoo goed als voor de indiening
bij de Tweede Kamer gereed. De Raad
van State heeft het reeds behandeld.
De verplichte winkelsluiting.
Het aantal processen-verbaal, dat de
politie te Amsterdam Donderdagavond
tegen de overtreding van de verordening
op de verplichte winkelsluiting opmaak
te, bedroeg niet minder dan 48.
Desondanks hielden enkele van die
geverbaliseerde winkeliers gisteravond
weer na sluitingsuur hun zaken geopend,
hetgeen echter meer publiek' vóór dan
binnen hunne deuren lokte.
In de Eerste Tuindwarsstraat had een
plager met groote letters op zijn winkel
raam den volke verkondigd, dat hij zich
niet aan de verordening wenschte te
onderwerpen en na negenen zou blijven
verkoopen. De bewoners der omliggende
straten, benieuwd naar de gevolgen van
dit verzet, schoolden tegen 't sluitings
uur voor den winkel samen. De leer
lingen der zich daar in de buurt bevin
dende Ambachtsschool voegden ziek,
toen even na negen uur de lessen waren)
afgeloopen, bij de menigte en zoo was
in minder dan geen tijd de straat geheel
gevuld. Eenige jongelui hadden de aar
digheid in een water-en-vuurkeldertje
zakjes poetskrijt te koopen en dat over
de menigte uit te storten, hetgeen voor
al bij 't zwakke geslacht luidruchtig pro
test uitlokte.
Nadat de politie herhaaldelijk tot dpor-
loopen had aangemaand, maakte zij
charge met getrokken sabel, waarbij
iemand uit het publiek licht aan den arm
werd gewond.
Toen de politie zich daadwerkelijk met
de zaak begon te bemoeien, was het
publiek vrij spoedig verspreid.
De slager had intusschen eieren voor
zijn geld gekozen en bij .'t naderen van
de gewapende macht kalmpjes de lichten
in zijn winkel uitgedraaid.
De vindingrijkheid in 't bedenken van
trucs om aan de nieuwe bepaling te ont
komen is bij de winkeliers nog steeds
niet uitgeput.
Gisteravond zag men in den Amstel
bij de Hoogesluis een keurig motorboot
je liggen met lampions versierd, waarop!
sigaren te verkrijgen waren. Met een
lange hengelstok, waaraan een zak be
vestigd was, werden de klanten bediend,
't Spreekt van zelf dat deze nieuV/ig,-
beid heel wat toeschouwers lokte.
R. K. Politie-beambten.
Te Rotterdam is Donderdagavond de
oprichtingsvergadering gehouden van
eene Vereeniging van R. K. politiebeamb
ten. Deze Vereeniging dankt haar ont
staan aan de houding van den „neutra
len" bond, die pastoor Merssel als do
nateur royeerde, omdat Z.Eerw. aanmer
king had gemaakt over het optreden van
den socialist Spiekman op eene feest-
yergadering.
Het R. K. gemeenteraadslid, de heer
Mooyman, die de stichtingsvergadering
bijwoondewenschte de vereeniging
van harte geluk', met het definitief be
stuur en hoopt, binnen een jaar met me
dewerking van dit bestuur, opgericht te
zien een bond van R. K. politiemannen in
Nederland.
Onder de ingekomen stukken bevond
zich een schrijven namens den Burge
meester, waarin werd medegedeeld, dat
hij met belangstelling had Jcennis geno-
nomen van de oprichting der vereeni
ging, en de hoop uitsprak, dat de ver
eeniging bevorderlijk zal zijn aan den
goeden geest van het 'Rotterdamsch po
litiecorps.
Eene verklaring van Dr. A. Kuyper.
Aan dr. Kuyper, die gistermiddag te
's-Gravenhage terugkeerde, heeft de „N.
Crt." een onderhoud verzocht naar aan
leiding van hetgeen volgens het beken
de Reuter-telegram te Brussel zou voor
gevallen zijn.
De oud-premier, dien we monter en
in welstand aantroffen in zijn woning,
was zoo welwillend ons dadelijk te
woord te staan. Hij ving aan met mede
te deelen, dat hij in een sanatorium te
£)re.sden ezs weken lang verblijf heeft
