BUITENLAND. 2e Jaargang, No. 595. S)e ftzicbdre Son/tout Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. latere. Telefoon 935. Postbus 6. (»ÏT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering )n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco ber post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2l/« cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Vrijdag 22 September 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Het Sobriëtas-bloempje. Ongetwijfeld hebben de lezers van dit jblad reeds herhaalde malen iets ge hoord van 't Dr. Ariënsfonds, van die jBchoone stichting van 't iNederlandsdue volle ter eere van den grooten leider oer K. drankbestrijding Dr. Ariëns. Dat fonds nu bestaat 'n vijftal jaren jen is in dien tijd aangegroeid! tot 17000 jguiden. Wel is 't al 'n aardig sommetje, Snaar och, toch nog veel te klein voor groote doel waarvoor 't gesticht werd, ïi.l. de oprichting van een R. K. Her stellingsoord voor Drankzuchtigen. Om nu dit fonds te stijven en daar mee de schoone zaak der redding van drankzuchtigen voort te helpen, hebben ;de Nederlandsche vrouwen-drankbe_ Strijdsters besloten, om naar 't voorbeeld van de Julianabloem een bloemendag !te organiseeren. Er zal gecollecteerd worden in alle *teden en dorpen voor het Dr. Ariëns fonds, terwijl den gevers en geefsters een bloempje zal worden aangeboden. Een schoone feestdag werd tot dit doel gekozen, n.l. de 24 September, de dag van O. L. Vr. tot Vrijkoop der Slaven, Voorwaar een mooie beteekenis Want zijn de arme drankzuchtigen geen slaven van hun hartstochten, zijn de boeien, daarin zij geklonken liggen ,niet soms Wrecder dan de kluisters, die eenmaal Vle slaven gevangen hielden Onder de schutse van de Koningin des IHemels zal ongetwijfeld het edele men- 'lechenwerk gedijen. Is het nu wel noodig, Katholieke Lei- Wenaars, dat er in dit blad nog een op rekking geplaatst wordt, om dit schoo ne werk van naastenliefde te steunen? JDe Rooinsche Leidenaars worden steeds bereid gevonden hun hand te openen voor den ongelukkigen evenmensch. En is er wel ongelukkiger evenmensch Idan een aan den drank verslaafd echt genoot en vader, zoon of broeder Ontzaglijk veel ellende heeft de drank duivel ook over Leiden gebracht. Wij allen hebben 't al beleefd, dat bloeiende zaken te niet gingen, dat huis gezinnen, ja geheele familie's, tot den bedelstaf geraakten, dat ijverige arbei ders in de gevangenis terecht kwamen, idat er allerlei misdaden gebeurden, al les op rekening van den alcohol. En 't zou zeker niet Christelijk, ja zelfs niet menschelijk zijn, als wij die ongelukkige slaven van 't drankmisbruik Wilden uitwerpen uit de maatschappij. (Wij moeten hun veeleer de helpende! hand bieden, om ze op te beuren en ze weer te maken tot flinke menschen, tot brave Christenen. Die gelegenheid biedt zich thans voor ^,U allen. Er worden geen schatten van iU gevraagd. Reeds 'n dubbeltje is 'n [Isteentje aan den ..grooten bouw van 't IRoomsche Sanatorium. Steunt daarom allen, groot en klein, arm en rijk, onze Roomsche drankbe strijding. Moge op den 24 September het blau- .wc bloempje van Sobriëtas bij duizend tallen gedragen worden, ten teeken dat IRooinsch Leiden gaarne en met liefde .geeft voor den lijdenden evenmensch, voor de schoone stichting van het Dr. Ariënfonds. ANNA KELLENAERS-DAMERAU. f' Leiden, 22 Sept. 1911. V Treurig. We zullen na hetgeen daaromtrent Ljn onze Kameroverzichten is gezegd f-hier niet spreken over den oorsprong der i,iobsiructie, welke we thans in de Tweede Kamer weder hebben zien voeren, doch [louter even de vraag onder het oog zien fis het niet diep treurig, dat zoo iets in ^jonze Volksvertegenwoordiging kan plaats •grijpen? Het Parelment staat aan de spits van het Nederlandsche volk; beter nog: staat [Idaarboven, teneinde de belangen van dat .volk met breeden blik en in vollen om- fc-vang te kunnen overzien. En zoodanig i moet het Parlement deze hooge taak op latten en volvoeren, dat het volk met on- fbeperkt vertrouwen de behartiging zijner belangen eraan overlaat. 1 Nu is het al te bejammeren, dat poli tiek en partijschappen het vertrouwen on dermijnen dat eenerzijds betwijfeld viwoidt, of anderzijds 's lands zaken wel Haar ejsch worden behartigd, welk euvel intusschen en dit is gelukkig in zijn verkeerde uitwerking wordt belemmerd door het feit, dat gaandeweg de getroffen maatregelen door de practijk zelf aantoo- nen, in hoeverre zij met juistheid geno men {zijn. En dit heeft er al meermalen toe geleid, dat fel aangevochten wetsontwer pen reeds na korten tijd tot algemeene bevrediging strekken; :Het euvel bestaat inmiddels. Moet daar nu nog bijgevoegd worden een vertooning, als waarvan we thans getui gen zijn geweest? Aloet er het harde woord dient gezegd mag er geschol den worden in ons Lagerhuis? Is het toelaatbaar, dat de waardigheid van onze Volksvertegenwoordiging wordt aange rand op een wijze, als waaraan pas gister avond een einde werd gemaakt? Zeker, de verslagen van dergelijke zit tingen zijn „interessant" om te lezen. Wie in gewone omstandigheden de ko lommen „Staten Generaal" overslaat, ge niet er van als ze gewag maken van relletjes om deze uitdrukking eens te bezigen. Van harte hopen we evenwel, dat we in den vervolge voor dergelijke toonee- len gevrijwaard zullen blijven. Met het reglement van orde in de hand valt er weinig of niets tegen te doen. Dat net werk van voorschriften bevat blijkbaar breede mazen. Mogen daarom de afge vaardigden de handen ineenslaan, om het aanzien van ons Lagerhuis niet nog meer te laten ondermijnen. Er staan te hooge belangen op "het spel. KAMEROVERZICHT. TWEEDE KAMER. Dreinende socialisten en mislukkende obstructie. De roode fractie is fel gebeten op de rechterzijde, omdat zij Woensdag van haar bevoegdheid gebruik maakte de tijd- verknoeiing der socialisten niet toe te laten. De dag van gisteren was uitge kozen om bij de regeling der werkzaam heden de rechterzijde te laten voelen, hoe de socialisten het werk kunnen te genhouden, als zij hun zin niet krijgen. Als zij hun zin niet krijgendan zijn de socialisten dreinende kinderen, die zeuren en zaniken om door allerlei mid delen toch hun wil door te zetten. Maar de rechterzijde heeft de socialisten laten uitrazen, totdat zij er zelf hun bekomst van kregen. Toen was het spelletje uit, om misschien later voortgezet te worden. Misschien, want liet is o. i. vol strekt nog niet zeker, dat de socialisten aan hun bedreiging gevolg geven, om bij militiewet en staatsbegrooting hun ob structie te vervolgen. Hebben zij door hun langgerekte redevoeringen over on benulligheden het werk willen ophouden, en daarmede aan rechts 'n afstraffing wil len toedienen, de rechterzijde heeft de so- riaiistische obstructie afgemat Ze heeft de heeren laten kletsen en alleen de pogin gen verijdeld om de vergadering te doen schorsen. De heer ter Laan die in den na middag aan 't woord kwam en de hoe den had laten tellen, meende dat de Kamer onvoltallig was. Hij vroeg daar om schorsing van beraadslaging, maar ondanks de socialisten wegliepen om toch maar het aantal aanwezigen beneden de 51 te doen dalen, bleken er bij stem ming 55 present. Een tweede keer deed ter Laan dezelfde poging, weer even wel tevergeefs. En 's avonds, toen men bij de regeling van werkzaamheden, waarover den geheelen dag door £wee socialisten was gekletst, ging stemmen en bleek, dat rechts weer trouw! pp haar post was, zagen de drie aanwezige so cialisten in, dat zij met hun obstructie toch feitelijk niets anders hadden be reikt, dan hun eigen en andermans tijd te hebben verknoeid en zonder ee^ig re sultaat zich den geheelen dag hadden moe gemaakt. Hugenholtz vroeg eeii verklaring te mogen afleggen, maar de Voorzitter, de heer van Nispen tot Sevenaer, die veel krachtiger dan graaf van Bylandt de ver gadering leidde en beter tegen de socia listen opgewassen bleek, weigerde het woord. En al brulde Hugenholtz nog zoo liard, hij kon de donderende hamersla gen van den Voorzitter niet overschreeu wen. Met pnverbiddelijke gestrengheid hield Jhr. van 'Nispen vast aan het re glement van orde en onderdrukte zoo- do, en.de de sociAl.isten, die t£h sjotte van het woord envan stemming vragen af zagen. Wat echter te zeggen van deze ob structie Zelfs al had de rechterzijde on gelijk gehad door Woensdag het socia listisch voorstel niet toe te laten, dan is het spotten met de waardigheid van het parlement, het verknoeien van tijd en de schandelijke tegenwerking der so cialisten onder geen omstandigheden te verdedigen. De liberalen, die de socialis ten Woensdag bijvielen, lieten hen dan ook gister in den steek. Alléén staande zullen de socialisten hun obstructie niet kunnen volhouden. Uit de Leidsche Vroedschap. De Leidsche vroede vaderen zijn bo venste beste mannen. Ze hebben allen een goed hart, voelen veel voor billijk heidsmotieven en de gem een te-ambten a- ren hebben het over 't algemeen goed bij hen. Gisteren hebben de raadsleden bijna een uur volgepraat, niet over een ge meentebelang, maar over een parti culier belang. Als dat nog niet pleit voor hun goed hart, weten wij 't niet meer. De quaestie was deze: een onderwij zer aan een der scholen is benoemd tot tijdelijk leeraar aan een gymnasium. Hij vroeg echter geen ontslag, maar verlof, omdat, mocht hij onverhoopt gedurende het jaar van zijn tijdelijke aanstelling door lichaams- of zielsgebreken ongeschikt voor zijn leeraarsambt worden, hij 20 jaar lang tevergeefs voor pensioen zou hebben gestort. De man wilde dus voor eventualiteiten gewaarborgd zijn. We zouden adressant graag helpen, zeiden B. en W. in hun praeadvies, maar dan moet er in zijn plaats een tijdelijke leer kracht worden aangesteld en dit* is niet in het belang van het onderwijs. Daar om concludeerde het dagelijlcsch bestuur de verlofaanvrage af te wijzen en den onderwijzer eervol ontslag te verleenen. Tien, zegge 10 leden hebben over deze quaestie 't woord gevoerd. Eén waagde er zelfs zijn maidenspeech aan, nl. prof. Heeres, die het minder gelukkige denk beeld aan de hand deed om de verorde ning pro forma te wijzigen, één onder wijzer meer aan de betrokken school te benoemen en intusschen aan den reques- trant verlof toe te kennen. Dit denkbeeld vond steun, zelfs bij wethouder van Ha mel, die, in tegenstelling met de meening van den burgemeester en wethouder van der Lip, om particuliere belangen te dienen een gemeente-verordening wil gaan wijzigen. Terecht dan ook zette de burgemeester uiteen, dat de idéé van prof. Heeres later door den heer Roem in een voorstel belichaamd tot nood lottige consequenties voert. Morgen kan een dergelijk geval zich bij een ander onderwijzer voordoen en deze kan even eens wijziging der verordening vragen. Het onderwijzend personeel kan uitge breid worden bij gebleken behoef te, maar van eenige behoefte is aan de betrokken school niets gebleken. Men doet het om iemand ter wille te zijn, die in een onaangename positie k a ii ko men niet door een gemeente-verorde., ning, maar door de minder gunstige be palingen eener rijkswet. Gelukkig is de Raad op het voorstel- Roem niet ingegaan, maar heeft een anderen uitweg gevonden, al werd daar mede de onderwijspolitiek van wethou der van Hamel gedesavoueerd. Op voor stel van mr. Briët heeft de Raad toch besloten een tijdelijke leerkracht te be noemen gedurende het verlpf, dat B. en W. tot 1 October 1912 den betrokken onderwijzer zullen verleenen. Zulks on danks het verzet yan wethouder van Ha mel, die tijdelijk personeel in 't nadeel der school achtte. Alle leden van den Raad op twee na zagen dat nadeel niet in en lieten den wethouder van onder wijs praten. Dat men geen goede tijde lijke leerkracht kan krijgen, als 't bijna zeker is, dat deze voor vast wordt be noemd, is dan ook geen erg steekhou dend argument. Wil wethouder van Hamel succes met zijn voorstellen heb ben, zal hij ze beter moeten argumen teeren. Voor den betrokkene zijn wij ondertusschen verheugd, dat men aan zijn bezwaren is tegemoet kunnen komen, al lijkt het advies van mr. Fokker zeer aan neembaar, om voortaan bij sollicitaties beter op de gevolgen van een event, be noeming te letten, een advies, waarvan de waards .ondertusschen w.el wat ver kleind wordt, omdat het niet gepaard gaat met het dragen van verantwoorde lijkheid. De agenda was overigens zeer onbe langrijk, vooral toen aan het slot de be lasting op de publieke vermakelijkheden ten verzoeke van mr. Aalberse er af werd gevoerd, 't Was wel een teleurstelling voor die leden, die erover hadden willen speechen het laatste woord in deze quaestie is nog niet gesproken maar mr. Aalberse, die als Regeeringsvertegen- woordiger elders een taak te vervullen heeft, had volkomen gelijk met het oog op zijn belangrijke amendement schor sing van discussie te vragen. Over 14 dagen komen wij weer bijeen. Er zal dan wel meer aan 't handje wezen. ALGEMEEN OVERZICHT. Weer nieuws inzake de onderhandelin gen tusschen Duitschland en Frankrijk. Volgens Havas heeft het onderhoud, dat eergisteren tusschen Cambon en von Kiderlen plaats had, bevestigd de dis positie van Duitschland om tot een defi nitieve overeenkomst met Frankrijk te komen, wat betreft Marokko. Men mag veronderstellen, dat na onderzoek van het Duitsche gezichtspunt, dat de Fransche regeering eerstdaags zal instellen, en na mise-au.point van de verschillende for mules, een accoord tot stand zal komen. Men is te Berlijn overtuigd van de zeer nabij zijnden gunstigen uitslag der aangevangen besprekingen. „Le Temps" kondigt aan, dat het ver slag van Cambon over zijn pnderhoud van eergisteravond met von Kiderlen Wachter te Parijs zal gebracht worden door een specialen bode, die heden vroeg zou arriveeren. Het stuk zal voorgelegd worden aan den ministerraad, die mor gennamiddag zal vergaderen onder voor zitterschap van president Fallières om de nieuwe redactie der voorstellen en het daarop te geven antwoord te onderzoe ken. Volgens den „Berliner Lokal Anzei- ger" mag men veilig aannemen, dat een compromis tot stand zal komen, in de eerstvolgende conferentie reeds. Nog is er geen besluit getroffen over Üe vraag, of er na dat compromis een communiqué zal volgen van de beide regeeringen, of dat gewacht zal worden totdat ook over het daarna te behandelen punt, de terri toriale concessies, eensgezindheid ver kregen is. In dit laatste geval zou de de finitieve oplossing tot het eind van deze maand op zich laten wachten. Weinig nieuws valt er te melden over de lersche spoorwegstaking. Alle berichten spreken van groote ont reddering van het spoorwegverkeer. De besturen van de spoorwegmaatschappij en staan op hun stuk, maar misschien zal de tusschenkomst van het ministerie van koophandel iets uitwerken. Een Schotsch bataljon, dat uit het kamp van Kil worth naar Limerick was ontboden, kon wegens de staking geen gebruik van het spoor maken en heeft den afstand van 90 K.M. jn een gefor- ceerden inarsch moeten aflqggen. Dins dagavond waren de Schotten vertrokken en gistermiddag waren zij ter bestemder plaatse. De Dublinsche correspondent van de Times seinde gisterenavond, dat de voor raad voedsel te Dublin slechts voor twee dagen voldoende geacht werd. De le vensmiddelen Sn vele andere lersche plaat sen worden bedenkelijk schaarsch. Vol gens den correspondent, neemt de ver ontwaardiging van de openbare meening tegen de stakers met den dag toe. De heele lersche pers komt in verzet tegen het beleid van de stakers, dat aan Ier- land's handel onberekenbare schade be rokkent, ofschoon men erkent, dat er tot nu toe weinig geweld is gepleegd. Er is te Dublin een korps vrijwilligers ge vormd, om de spoorwegmaatschappijen bij te staan Het uitvoerend comité van den bond van spoorwegbeambten heeft besloten de algemeene staking op de lersche spoor wegen af te kondigen. De onlusten in Spanje duren steeds voort en men kan zich, seint de correspondent van het „Berl. Tagebiatt", nu uit bijna alle deelen des lands berichten zijn ingekomen, een voor stelling maken van den ernst van den toestand. Te Sevilla is de Duitsche consul door een volkshoop aangevallen en kon zich pas ruim baan maken door met een re volver te dreigen. Politie en gendarmen, waren bij verschillende gelegenheden ge noodzaakt, om tegen het gepeupel op to treden, waarbij het tot gevechten en aan beide kanten tot verwondingen kwam. Te Valencia zijn de regimenten in do kazernes geconsigneerd. Het arbeiders- tehuis werd door soldaten bezet. De politie hield een huiszoeking van drie uren in het arbeiderstehuis, waarbij talrijke documenten gevonden zijn, waar uit het bestaan van een onwentelingSr. plan bleek, dat te Barcelona js uitge broed. Te Baredona duren de inhechtenisne- nemingen voort. De politie beweert een plan te hebben ontdekt voor een aanslag op Generaal Weyler. Vele van de gearres teerden waren in het bezit van Fransche goudstukken. In de haven van Coruna liggen ver scheidene mailbooten, die tengevolge van de staking geen kolen kunnen laden. Te Badajoz is een Portugeesch revolutio nair gevangen genomen, in wiens bezit compromitteerende stukken zijn gevon den. De politie vervolgt eenige uit Cata- lonië aangekomen revolutionairen, die tot de algemeene staking hebben aange spoord. De eerste minister had gisteren een langdurig onderhoud met den Ko ning. De Koning heeft van zijn voorge nomen reis naar San Sebastiaan, waar op het oogenblik nog de Koningin ver toeft, voorloopig afgezien. Het is nog niet mogelijk om een overzicht te verkrijgen, in hoeverre aan het bevel tot algemeene staking op het land is gehoor gegeven. Tegenover deze berichten staat echter een officieele mededeeling der regee ring, dat in het heele land volmaakte rust heerscht. Men weet echter wat men aan die officieele mededeelingen heeft. GEMENGD. De oude prins-regent Luitpold van Beieren gaat hard achteruit. Te Hohen- schwangau zijn aan zijn ziekbed ettelij ke geneesheeren ontboden. De voeten van den patiënt zijn gezwachteld. Het hof spreekt van rheumatische pijnen, maar er schijnt iets ernstigers achter de ziekte te schuilen. Heden begint voor den krijgsraad te Kiëf het proces tegen Bagrof, den moordenaar van Stolypin. Te Leeds zijn gisteren ernstige onge regeldheden voorgevallen. Achthonderd stakende mijnwerkers hebben het huis van den directeur van de mijn aangeval len, dat door een aantal agenten be schermd werd. Verschillende dezer zijn gewond. De politie heeft de malconten ten eindelijk met den wapenstok uiteen gedreven. BINNENLAND. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit is benoemd tot direc teur van het postkantoor te .Waspik, J. Lazoijder, thans commies der posterijen le kl. is toegekend de aan de orde van Oranje-Nassau verbonden eere.medaille, in brons aan P .H. Breusers, knecht bij de firma J. van der Tak en Co., orgel makers te Rotterdam is aan dr. K. F. Wenckebach, eervol ontslag verleend als hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Groningen; is benoemd tot redacteur bij het dep. Landbouw, Nijverheid en Handel L. Bückmann, journalist te Amsterdam. Manifestatie tegen Rechtsche Kamerleden. Gisteravond na afloop van de Tweede Kamerzitting, omstreeks half 10, had zich' een talrijke menigte geposteerd voor den hoofdingang van het Kamergebouw, waarvan men niet vermoedde, dat zij iets bijzonders in 't schild voerde. Maar nauwelijks had zich de heer De Savornin Lohman, vergezeld van verschil lende andere Kamerleden der rechtschfl partijen, o.a. de heeren Van Asch van Wijck, Van der Borch v^an Verwolde^ Snoeck Henkemans, Van der Molen, Duijmaer van Twist en anderen buiten het gebouw vertoond, of uit die menigte werd een schril gefluit vernomen, ge volgd door het aanheffen van den socia* listenniarsch, terwijl de menigte teven*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1