21
Voorbereiding.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 594.
9e ftzicbdre ©ou/tomt
Bureau OUDE SINGEL. 54. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITQEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bi] onze agenten 10 cent per week, f 1-30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
September
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden tnededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Toen voor enkele jaren onder het Mi
nisterie <ie Meester op den vrijzinnigen
partijdag te üorinchem de liberale partij
en een compromis sloten om bij de stem
bus voor de Provinciale Staten Zuid-Hol
land „om" te krijgen, vestigde de aan
dacht van het geheele land zich op ons
gewest.
Wat zou Zuid-Holland doen?
In geen enkele provincie zou de strijd
jfoo heet zijn als bij ons; in geen enkele
provincie was het belang voor beide par
tijen zoo groot als hier. De Christelijken
zouden een gevoelig verlies geleden heb
ben, indien zij verlorende liberalen zou
den een schitterende overwinning hebben
bevochten, als zij gewonnen hadden.
De verwachtingen, die de volgelingen
in andere gewesten op beide partijen
bouwden, prikkelden tot groote krachts
inspanning. Zelden streed men voor de
Staten met meer animo dan toen; zelden
verdedigde men zóó dapper zijn stelling
Of viel haar zóó verwoed aan dan in
dat gedenkwaardige jaar 1907.
Een juichtoon ging op door heel
Christelijk Nederland, toen de stembus
geopend werd. Rechts won; het behield
niet slechts wat het had, maar behaalde
nieuwe lauweren. Het vrijzinnig compro
mis, later gesteund door socialistische
hulptroepen, had het onderspit gedolven.
Onze meerderheid in de Staten was zoo
sterk geworden, dat zij voor lange jaren
verzekerd is.
Ook Leiden hield zich goed. Het stem
de rechts en ondanks de liberale partij
haar kopstukken in het vuur had ge
bracht, handhaafden de beide anti-revo
lutionairen zich en werd een liberaal door
den C. H. heer Brunt vervangen.
Leiden bleef rechts, nadat dr. de Vis
ser den opengekomen Kamerzetel van mr.
van der Vlugt had ingenomen. Mr. Briët,
prof. Wildeboer en de heer van Hoeken
kwamen in den gemeenteraad. Ook in dat
bestuurscollege verplaatste de meerder
heid zich van de liberale naar de anti-li
berale zijde en is daar tot dusverre ge
bleven. Eene teleurstelling was echter dat
verleden jaar onze populaire Bots weer
voor de Staten de nederlaag leed. ;Het
.anii-papisme profiteerde van een min
der gelukkige omstandigheid en dank zij
het opwekken van geloofshaat moest de
Katholiek het veld ruimen. Het was de
eerste teleurstelling, die wij in vele jaren
ondervonden. Niet worde hiermede ge
zegd, dat geen groot aantal moeilijkheden
was te overwinnen; de ingewijden weten
wel beter. Maar de resultaten van onze
publieke actie waren toch van dien aard,
dat wij reden tot tevredenheid hadden,
zelfs al deed de val van den heer Bots
ons nog zooveel leed.
Zoo stonden de zaken dezen zomer
bij de voorbereiding der gemeenteraads
verkiezing. Wederom hoopten wij, waar
'de omstandigheden voor ons gunstig wa
ren op nieuw succes. De uitkomst heeft
Ons een bittere ontgoochelnig gebracht
Niet alleen geen succes, maar zelfs een
smadelijk verlies. Wij willen hier niet
«neer napleiten, 't feit is beslist en slechts
één zaak kan ons batenin de toekomst
idc geleden schade herstellen.
Zou Leiden, dat in de laatste jaren
Zich zoo allerduidelijkst voor de Christe
lijke partijen uitsprak, ons nu ontrouw
worden? Zou het district, waarop wij
meenden te mogen bouwen, ons in den
Steek laten?
Wij willen het niet hopen, maar mogen
toch niet in kalme gelatenheid de toe
komst afwachten.
Wij moeten ons prepareeren op den
Ons wachtenden strijd en een voorbeeld
nemen aan onze Rottcrdamsche vrienden
|cüe de Maasstad een sterke Christelijke
meerderheid in den Raad gaven.
Dit gaat alleen door noesten, sta
gen arbeid, die tegenslagen trotseert en
Zich door overwinningen niet oppermach
tig gaat voelen. In Leiden moet hard ge
werkt worden, veel harder dan dit jaar
Is geschied. Bij dien arbeid moet niet per
soonlijke voldoening worden gezocht,
inoch er naar gestreefd worden mensche-
lijke eerzucht te bevredigen. De grootste
irsrdjenste van den propagandist is, «dat
hij zijn eigen inzicht zoo noodig prijsgeeft
voor dat der leiders.
Als men in Rotterdam niet trouw het
parool der kiesvereenigingen had opge
volgd, als de propagandisten de candida-
ten hadden gaan schiften, als zij daar in
de kaart der tegenstanders waren gaan
spelen door antipathie te gaan openba
ren jegens een groep personen, die men
van anti-papisme verdenkt, dan had men
't nooit zoover gebracht.
Ook in Rotterdam heeft men tegensla
gen ondervonden. De overwinning bij
den gemeentelijken verkiezingsstrijd in
Juni werd gevolgd door twee nederlagen,
waarvan er een des te gevoeliger was,
ómdat een man het onderspit delfde, die
èn bij zijn partij en bij de kiezers in groot
aanzien stond. Wij bedoelen de niet-her-
kiezing van dr. van Staveren. Deze te
genslag heeft echter niet ontmoedigd,
daarentegen geprikkeld tot nog krachtiger
actie met het gevolg, dat een A. R. den
socialist voor de Staten sloeg. De neder
laag was dus gewroken.
Aan ons, die bij de verkiezingen voor
den gemeenteraad een gevoeligen klap
kregen, geeft Rotterdam nuttige lessen en
behartigenswaardige wenken.
Wij moeten vertrouwen stellen in de
kracht van ons beginsel, maar nimmer
vergeten dat voor de zegepraal van ons
beginsel gestreden en geofferd
moet worden.
Gestreden, want een kiesvereeni-
ging kan geen succes behalen, als zij niet
te beschikken heeft over een aantal man
nen, die met toewijding de niet gemak
kelijke. verkiezingswerkzaamheden ver
richten; mannen, wier sympathie voor
onze zaak zoo .groot is, dat zijde kiezers
weten te begeesteren en te overtuigen;
mannen, die voor moeilijkheden niet te
rugdeinzen.
Geofferd, want propagandisten al
leen zijn niet voldoende, 't Is afkeurens
waardig, dat velen met onverschilligheid
het werk der kiesvereenigingen gade
slaan en er hun steun aan onthouden.
Zonder geld kan een stembusactie miet
slagen. Gaat de kiesvereeniging met on
voldoende fondsen den verkiezingsdag te
gemoet, dan lijdt het bijna geen twijfel of
de slag is verloren.
Over korten tijd wacht ons een stem
buscampagne, die in de beide betrokken
districten en III met felheid zal wor
den gevoerd. Wij hebben daarbij twee
zetels te behouden. Of wij daarin zullen
slagen, hangt af van de krachten, die wij
kunnen ontplooien. Daarom verdwijne in
onze gelederen alle laksheid en lauwheid.
Men vatte met goeden moed de zaak weer
aan en wij zullen de victorie wegdragen
als ieder naar de mate zijner krachten
en overeenkomstig zijn vermogen de goe
de zaak steunt.
Laat ditmaal liet verwijt niet worden
den gehoord, dat eigen schuld de oorzaak
eener nederlaag is.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Er is nu werkelijk geen touw ineer
vast te knoopen aan de berichten over
de onderhandelingen tusschen
Duitschland en Frankrijk
over de Marokkokwestie. Nu weer was
verklaard, dat de onderhandelingen nog
langen tijd zouden kunnen duren. Alle
voorteekenen duidden daar ook op. De
onderstaatssecretaris Zimtnermann weet
beter. In een onderhoud met eenige groo
te Berlijnsche beursmannen die door ster
ke daling een paniek aan de beursver-
wachtten, zeide hjj dat men zich niet
ongerust behoefde* te maken. Met 2 of
3 dagen zou de Marokkozaak tot het ver
leden behooren. Hoe rijmt zich dat te
saam? Spoedig dan ook is een tegen
spraak gevolgd. Z.Exc. had niet over da
gen gesproken maar wel gezegd dat de
onderhandelingen op den goeden weg
waren.
Nog zegt de „Berliner Lokal Anzeiger"
over de onderhandelingen:
De afspraak tusschen de heeren von
Kiderlen Wachter en Cambon, om de
onderhandelingen over de punten, waar
over nog verschillen bestaan, langs den
weg van bemiddelingsvoorstellen verder
te brengen, schijnt een snellere afwik
keling te begunstigen. De mondelinge
methode heeft naast het vermijden van
tijdverlies, dat door het opstellen ten
overzenden van de nota's ontstond, ook
dit voordeel, dat de mogelijkheid van het
definitieve gebonden zijn v&n ^en (der .re
geeringen aan de door haar gestelde ei-
schen verminderd schijnt en de monde
linge gedachtenwisseling voor een ver
gelijk tusschen eventueel afwijkende denk
beelden meer waarborg geeft.
Daar intusschen bemiddelingsvoorstel
len door de beide leiders van de onder
handelingen zijn gedaan en aan hun re
geeringen zijn voorgelegd, zal bij het vol
gende onderhoud tusschen von Kider
len (Wachter en Cambon naar wij
hooien heeft men reeds voor heden het
plan daarop blijken in welke mate de
regeeringen elkaar tegemoet willen ko
men, en of er niet een combinatie kan ge
vonden worden om te worden samen
gevoegd tot een geheel, dat met de wen-
schen van de beide machten overeen
komt.
Indien het a.s. onderhoud va de beide
diplomaten tot dit resultaat mocht leiden,
dan zou de overeenstemming over eenige
kwesties van ondergeschikt belang bin
nen eenige dagen kunnen zijn bereikt.
Na Stolypin's dood
houdt nu de vraag, wie zijn opvolger zal
zijn, alle gemoederen in Rusland bezig.
De meest verschillende combinaties
worden genoemd. De minister van finan
ciën, Kokowzef en de minister van land
bouw Kriwoschen, de adj.-minister van
binnenlandscHe zaken Kristanowski, de
nationalistische leider Balaschof, de se
nator Neidhardt en de geheimraad Ma-
darof vinden wij als candidaten voor het
premierschap aangegeven.
Verschillende bladen achten Kokowzef
en Kriwoschen de meest ernstige candida
ten. Kokowzef, zoo zegt de „Frankf. Ztg."
stond als staatsman naast, zoo niet boven
Stolypin. Hij is conservatief, maar bij de
nationalistisch-reactionnaire club, die
thans in Rusland heerscht, zeer weinig
bemind, wijl hij ondanks zijn conservatis
me doordrongen is van West-Europee.
sche begrippen. Hij heeft de Doema nooit
als quantité négligeable behandeld, en is
steeds opgetreden voor samenwerking
tusschen regeering en Doema. Een re
den om Kokowzef niet te benoemen kan
zijn, dat men hem als uitstekend finan
cier, niet aan het departement van finan-
cinë wil onttrekken.
Kriwoschen, de minister van land
bouw, is aartsconservatief en in den mi
nisterraad steeds de besliste tegenstan
der van Kokowzef geweest. Onder zijn
leiding is het geheele Kabinet storm ge-
loopen tegen Kokowzef, die om zijn groo
te zuinigheid bij zijn ambtgenooten niet
bemind was. Kriwoschen heeft reeds ge
poogd op een goeden voet te staan met
Stolypin. Komt Kriwoschen aan het be
wind dan beduidt dat een verscherping
van de nationalistisch-reactionnaire rich
ting.
De partij der rechterzijde hoopt, dat
door Stolypin's dood zijn politiek pa1
worden bevestigd; de Octobristen echter
verwachten, dat zij thans het bewind
weer aan de nationalistisch-reactionnaire
groep kunnen ontrukken.
Overeenkomstig den wensch van den
overledene zal het stoffelijk overschot van
Stolypin [Woensdag worden vervoerd naar
het Petsjers-klooster te Kiëf.
De teraardebestelling vindlt op bevel
des Tsaren Vrijdag plaats op het kloos
terkerkhof, waar zich tot dusver slechts
het historische graf van de beide door
Mazeppa terechtgestelde patriotten Kot-
schubei en Iskra bevindt.
De Iersche spoorwegstaking
onderging nog weinig verandering, maar
de toestand blijft zeer ernstig. Dinsdag
avond heeft het bestuur van den grooten
Engelschen bond van Spoorwegpersoneel
vergaderd te Dublin. In deze vergadering
werd besloten de stakers op de spoor
wegen in Ierland te steunen, onder be
dreiging vergunning te geven tot de al-
gemeene staking op de Iersche sporen,
indien niet de besturen der spoorweg
maatschappijen den eisch van tiet per
soneel inwilligen omtrent het vervoer
van goederen, die aangevoerd zijn door
niet-aangeslotenen. Bovendien moeten de
besturen der spoorwegmaatschappijen
zich verbinden alle stakers weer in dienst
te nemen. Het staat vast, dat de spoor
weg-directies dit ultimatum zullen af
wijzen en zoo noodig de hulp van de
troepen zullen inroepen, in geval de po
litie alleen niet in staat mocht zijn een
geregel den trein en-loop te verzekeren.
De Iersche regeering moet aan de direc
ties der spoorwegmaatschappijen die
hulp, reecU toegezegd hebben. Daarom
zijn de troepen te Dublin, Cork en el
ders samengetrokken en de najaars
oefeningen van de troepen afgelast. De
stoomschepen van de vaste Liverpool-
sche lijnen op Amerika, die Queenstown
aandoen, zullen waarschijnlijk tijdelijk
hun dienst naar Fishguard verleggen.
Een aantal steden in de provincie
begint ,een tekort aan levensvoorraad te
krijgen, in 't bijzonder aan bofter.
De eenige gunstige factor is, dat de
staking zich niet uitgebreid heeft bui
ten de maatschappijen, die er oorspron
kelijk bij betrokken waren.
De Engelsche spoorwegmaatschap
pijen maken bekend, dat zij den dienst
verder dan de landinghavens in Ierland
niet kunnen waarborgen.
Gister is de vertegenwoordiger van
de Board of Trade te Dublin gekomen
om met beide partijen overleg te plegen
met het oog op een tusschenkomst. Mo
ge dit ook hier spoedig gelukken.
GEMENGD.
De „Manchester Evening Chroni
cle" deelt mede, dat de minister van
koophandel vertegenwoordigers van de
werkgevers en de arbeiders heeft uit-
genoodigd tot vorming van een verzoe-
ningsraad van tien werkgevers en tien
arbeiders, uit welke een rechtbank zal
worden samengesteld ter afdoening van
arbeidsgeschillen.
Uit een Engelsch blauwboek over
de rijksinkomsten en -uitgaven in de
afgeloopen vijftien jaren blijkt o.in. dat
vijftien jaar geleden leger en vloot on
derscheidenlijk 18,270,000 p.St. en
22.170.000 p.St. kosten, tegen 27.449.000
p.St. en 40,386,000 p.St. in 1910.
De Oostenrijksche regeering heeft
besloten tot een vermindering van de
vrachttarieven op de spoorwegen voor
aardappels, groenten en peulvruchten,
verder voor tnais, beestenvoer en kunst
mest.
De Fransche minister-president
heeft de betoogingen op den open
baren weg, die Zondag zouden worden
gehouden bij gelegenheid van de bijeen
komsten tegen de mogelijkheid van een
oorlog en de duurte der levensmiddelen,,
verboden.
Officieel wordt gemeld, dat 18 ge
vallen van cholera, waarvan 15 met doo-
delijken afloop, geconstateerd zijn in
Roemenië, meerendeels te Braila.
Omtrent den toestand in Weenen
wordt gemeld, dat de Dinsdagavond bij
na zonder voorval voorbijging. Daarente
gen liepen in de aan de overzijde der
Schmelz gelegen arbeiderswijken en in
Favoriten jonge mannen te hoop en gooi
den zij een aantal vensters en lantaarnrui
ten in, totdat eindelifk de politie tus-
schenbeide kwam en verscheidene rad
draaiers meenam.
Verdere onlusten, uitgelokt door de
duurte der levensmiddelen, worden nog
gemeld uit Zwittau in Moravië.
Rust heerscht te Barcelona, Bilbao,
Sevilla, Valencia, Saragossa. De arresta
ties worden voortgezet. De algemeene
staking is afgekondigd in Murcia. [Het
gerucht loopt, dat de afkondiging der sta
king te Madrid is uitgesteld tot morgen.
De regeering is van plan de staking te
Madrid niet te verhinderen, wanneer de
arbeiders niet buiten de perken der wet
gaan. In het tegenovergestelde geval zal
de regeering krachtige maatregelen ne
men.
Canaleias verklaarde, dat bij de ge
ringste poging tot oproer de troepen ge
bruik zullen maken van hun wapens. „Ik
ben", zoo zeide hij, „vastbesloten voor
goed een einde te maken aan de bedrei
gingen met revolutie."
Aan boord van de kruiser „Gloire"
ter reede van Toulon, sprong een kanon
uiteen op het oogenblik dat het projec
tiel er in werd gedaan. Eén man werd
gedood, dertien anderen werden gewond
onder wie enkele ernstig.
Van dezen zijn er 3 overleden, ter
wijl een vierde vermoedelijk den dag niet
meer halen zou.
De Engelsche kruiser „Hawke" en
het groote nieuwe stoomschip der [White
Star Line „Olympic", dat gisterochtend
van Southampton naar New-York ver
trok, zijn in de Osborne-baai (eiland
^Wight) in aanvaring geweest. Beide sche
pen kregen ernstige averij. De 300 pas
sagiers der „Olympic" zijn er af ge
bracht. Geen ongelukken kwamen voor.
Koninklijke besluiten.
Bij koninklijk besluit is F. Binnen-»
dijk, sluiswachter te St. Andries, be
noemd tot sluiswachter te Werkendam]
is aan J. F. van Hoytema, b. i., te 'sr»
Oravenhage eervol ontslag verleend alf
adjunct-rijksbouwmeester
is benoemd 'ot officier in de orde van
Oranje-Nassau mr. T. Y. Kingma Bol-
tjes, notaris te Jorvverd
is aan mr. T. v. Kingma Boltjes eer
vol ontslag verleend als notaris te Jord»
werd
is benoemd tot assistent bij den dienst
der Rijkslandbouwproefstations, G. Wie-
ringa, thans tjjdelijk assistent aan het
Rijksproefstation voor zaadcontróle te
JVageningen.
Hofberichten.
Niet om 10 uur, zooals verwacht werd
maar om half twaalf kwam het 4de re
giment huzaren uit Zutphen en Deventer
gisteren op het Loo aan, om voor H. M»
de Koningin te defileeren. Een zeer tal
rijke imenigte had het zich getroost al dien
tijd te wachten.
Iets voor half twaalf verlieten ;H. M,
de Koningin, Z. K. H. de Prins en H.
K. H. de Prinses met groot gevolg het
paleis en namen plaats voor het paleis
hek. Toen de stafmuziek weerklonk
greep de prinses cenigszins verschrikt
naar de hand van den Prins, die zij bleef
vasthouden.
De muziek stelde zich op tegenover
de vórstelijke personen en nadat de ko
lonel-commandant Metelerkamp was af
gestegen en zich rechts achter H. M. de
Koningin had geplaatst trokken de vier
escadrons, gevolgd door de wielrijders,
de voorraad- en bagagewagens, de au
tomobielkeuken en de administratieauto
voorbij H. M. de Koningin, terwijl de
muziek voortdurend speelde.
Nadat de kolonel voor H. M. de Konin-
ging had gesalueerd trok de muziek af en
volgde thans de 2e afdeeling mitrailleurs
onder bevel van kapitein Verberne, die
zich ook rechts achter H. M. de Koningin
plaatste, tot dit défilé was geëindigd.
Een koninklijke extratreiri, bestaande
uit vijf wagens, zal Vrijdagmorgen te
5 ure 16 min. van het perron bij het pa
leis Het Loo vertrekken, om .H. M. de
Koningin en Z. K. H. Prins Hendrik
met gevolg naar het manoeuvre-terrein'
te brengen. De trein komt te 5 u. 57
min. te Amersfoort aan en wordt daar
te 6 uur overgenomen door de Ned. Cen
traal Spoor, die hem via Utrecht en Gel-
dermalsen naar Tiel voert.
Gemeentepolitie-beambten.
De Bond van Gemeentepolitie-ben r
ambten in Nederland heeft gisteren zijn
jaarlijksche vergadering gehouden te
Kampen, onder voorzitterschap van den
heer G. van Putten, van Leiden.
Vertegenwoordigd waren afgevaardig
den van 17 bij den bond aangesloten'
vereenigingen.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat op 1 Juli 1.1. bij den bond
waren aangesloten 20 vereenigingen met
3080 ledenhet aantal ,personee!e le
den bedroeg 70.
In het algeloopen jaar werd te Leiden
een bondsdrukkerij opgericht, welke zeeil
gunstige resultaten afwerpt, die ten voor-
deele komen van den bond.
De tariefwet.
Aan den voorzitter van de Tweedei
Kamer der Staten-Generaal is door
heeren Cornelis Johannes Beindorff en
Joseph Charles Swaab, eenige firmanten
van de handelsvennootschap onder de
firma „Beindorff Co.'s fabriek van
Ketelbekleeding en Isolutiestof „Isola'\
gevestigd te 's-Gravenhage, een adre®
gezonden betreffende de tariefwet, waar
in requestranten verklaren met voldoe
ning gelezen te hebben, dat aan de Twee
de Kamer der Staten-Generaal is voor
gesteld een invoerrecht te doen heffen
van 6 pCt. op ketelbedekking en isola-
tiestoffen.
Bedorven vleesch.
Reuter seint dd. 20 dezer uit New-
York, dat de nasporingen van den des
kundige der regeering een geheimen uit
voer en handel hebben aan 't lioht ge
bracht in wat wordt verklaard gepekeld
paardevleesch van onzuivere afkomst to
zijn en waarvan is vastgesteld, dat het
uit Nederland is geleverd.
De regeering last de zaak 0Rd#&>4*
ken.
