s
2e Jaargang,
BUITENLAND.
De Eenzame.
BINNENLAND.
No 583.
Bureau JÜUE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
September
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t L50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodeu
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
Vermoedelijk zou gisteravond, na het
jonderhoud van eergisteren tusschen den
rijkskanselier en den Staatssecretaris van
OBuitenlandsche Zaken, een nieuwe samen
komst plaats hebben tusschen Kiderlen
Len Cambon, waarna een officieel commu
nique zou uitgegeven worden over den
Stand der
Marokko-onderhandelingen.
Jot dusver is daarvan echter nog niets
vernomen. De lange duur der onderhan
delingen en de tegenstrijdige berichten,
waarbij nog komt de oorlogszuchtige taal
van verschillende persorganen, hebben de
zenuwachtigheid in Duitschland tót een
ebdenkelijke hoogte doen stijgen.
De „Deutsche Tageszeitung" wijdt een
bespreking aan die stemming en zegt daar
jn o.a.„Die zenuwachtigheid doet zich
niet alleen gelden op de beurs, die, zoo
als bekend, al heel spoedig reageert,
maar ook bij' het volk zelf. Dat blijkt uit
den stormloop op de stedelijke spaarbank
te Stettin (sedert Zaterdag is in het ge
heel, bijna uitsluitend aan kleine spaar
ders, 1.400.000 Mark terugbetaald), dat
blijkt ook uit de fabelachtige geruchten
die overal de ronde doen. In zulke tijden
rust op de pers de plicht, alles te vermij
den, wat de zenuwachtigheid kan doen
toenemen. Er is ook volstrekt geen vol
doende aanleiding voor die ongerustheid,
afgezien nog van het feit, dat het een be
wijs van zwakte is zich door zenuwachti
ge vrees te laten beheerschen.
In toonaangevende kringen in Duitsch
land, schijnt men ook thans nog de hoop
te koesteren, dat de onderhandelingen tot
'een bevredigend resultaat zullen leiden,
'/yiorh.f dit echter niet het geval zijn, dan
is toch nog alles behalve zeker, dat het
zwaard zal moeten beslissen. Wij zouden
dan kalmpjes in Agadir blijven en wij ge-
looven niet, dat men lust zal hebben ons te
bruskeeren. Mocht men dit echter toch
willen doen dan zijn wij gereed.
Wat de kwestie met Engeland aangaat,
meldt de „Grensboten", dat Kiderien-
Wachter, naar aanleiding van de bekende
uitlatingen van Cartwright, te Londen om
ophelderingen gevraagd heeft.
De Parijsche correspondent der „N. R.
Ct." zendt nog het volgende, voor ons
land, belangrijke bericht
„Vanochtend hoorde ik nog een kwes
tie aanroeren, die ook ons middellijk be
lang kan inboezemen. Zelfs bij een tot in
bijzonderheden, gaande overeenstemming
over den politieken en economischen toe
stand van Marokko zouden zich nog ge
schilpunten kunnen voordoen. Er is over
gesproken voor deze geschilpunten arbi
trage in te stellen. Het zou voor onze
positie als internationaal rechtscentrum
van belang zijn, indien, als hier iets van
komt, het Haagsche arbitragehof hiervoor
aaingewezen kon worden."
De geruchten, die dezer dagen hebben
geloopen over een nieuwe
FEUILLETON.
Vrij naar het Duitsch.
19)
„Lap mij nog maar wat op, dokter",
hernam zij schertsend, „Cordula kan mij
nog niet missen.
„Dat zal wel gaan, mevrouwtje", luidde
het vriendelijke antwoord. „Goede ver
pleging en af en toe een glaasje wijn
voor de krachten zullen u er wel weder
bovenop helpen; maar als u beter is,
zult u wel een nakuur in Wiesbaden
moeten doen."
Cordula kromp ineen bij deze woor
den. Tante had immers niets dan haar
karig pensioen, en het geld, waarmede
zij haar had kunnen helpen, had zij in
ijdel genot verteerd!
Dokter Kersten kwam iederen dag naar
zijn patient zien. Haar gezond gestel had,
!een paar dagen van lichte koorts niet
medegerekend, niets geleden. Altijd vond
hij het huishouden keurig in orde, het
geen hij bevolen had, stipt uitgevoerd
jen Cordula steeds in de nabijheid van
Sde zieke, ijverig bezig met een of ander
band werk. Langzame, rha^d bleef hij
inval der royalisten
in Portugal, vinden, naar uit Lissabon ge
meld wordt, officieele bevestiging.
De Portugeesche samenzweerders moe
ten zich op Spaansch grondgebied onder
bevel van kapitein Païva Conceiro veree-
nigd hebben, om zoodra zij de kans
schoon zien, in het Noorden van Portu
gal binnen te vallen.
Het invloedrijke Portugeesche blad Ca
pital heeft een verslaggever naar JS\o-
nariz gezonden, dat aan de grenzen gele
gen, het hoofdkwartier is der royalisten.
In een interview met een der leiders,
werd door dezen verklaard, dat de samen
zweerders over talrijke strijdkrachten be
schikken welke over verscheidene steden
aan de grenzen verdeeld zijn. Zij hebben
een goede artillerie. Het grootste deel der
royalisten bestaat uit deserteurs. Ook
moeten de samenzweerders een aanzien
lijke cavalerie hebben. Naar verzekerd
werd is Conceiro, die door ex-koning Ma
nuel en kapitalisten, inzonderheid uit Bra
zilië, van aanzienlijke sommen is voor
zien, gedwongen thans handelend op te
treden. Het Noorden der republiek wordt
gezegd den monarchisten gunstig ge
zind te zijn, echter is het Zuiden grooten-
deels republikeinsch. Vandaar dat een
burgeroorlog niet zal kunnen uitblijven.
Het plan de campagne der royalisten is
eerst de steden Braga en Guimaraes, te
veroveren om daarna zich van Oporto
meester te maken, welke stad als zetel der
voorloopige monarchale regeering zal aan
gewezen worden.
Het valt natuurlijk moeilijk vast te
stellen, in hoeverre deze berichten de
waarheid nabij komen; intusschen wordt
te Lissabon een inval der royalisten voor
zeer aanstaande gehouden.
gemengd.
Na de algemeene verkiezing van
komende jaar, zal de tsaar van Bulga
rije den koning en de koningin' van Bel
gië een officieel bezoek brengen.
De Fransche Minister van Finan
ciën, Klots, heeft in den Ministerraad
medegedeeld, dat de begrooting voor
1912 een deficit van 173 millioen fres.
aanwijst. Door eenige wijzigingen in de
uitgaven en een overeenkomst met den
Oosterspoorweg, zal het tekort ^gedekt
worden.
De Tsaar bekrachtigde het besluit
van den ministerraad, dat de waarde van
den volgens het verdrag van Portsmouth
aan Japan afgestanen spoorweg van Port
Arthur naar Kwang Tsjongtetse met het
bedrijfsmateraal op 80.903.600 roebel
heeft bepaald.
In het Mbngoolsche district Alas-
jan, ten Noorden van Kansoe, is een
muiterij uitgebroken onder de Mongool-
sche troepen.
Bij de eergisteren voor Toulon
plaats hebbende vlootmanoeuvres is het
pantserschip St. Louis bij een dichten
nevel op de torpedo-jager Poignard ge
loopen. De toroedoiager kreeg een groot
lek en moest naar de haven gesleept
worden.
De tunnel onder de Elbe door, die
een paar minuten langer dan strikt-noo-
dig was bij het bed zijner patiente toeven,
die hem, door haar eigenaardige inzichten
in de toestanden, levendige belangstelling
begon in te boezemen, terwijl hij daaren
tegen jegens de jonge dame hoe langer
hoe meer wantrouwen koesterde. Hii. die
zelf zoo strikt eerlijk en rechtschapen in
al zijn doen en laten was kon zich niet
ontveinzen, dat hij iets tegen „het avon
tuurlijke meisje" had, zooals hij haar in
zichzelf noemde, vandaar dat zij, na ver
loop van eenige weken elkander nog even
vreemd "waren als den eersten dag.
Toen het gips verwijderd kon worden
bleek het dat de breuk uitstekend genezen
was, alleen was er een zwakte in alle le
dematen achtergebleven, die alleen door
den tijd verholpen zou kunnen worden.
Mevrouw von Felsen was echter niet te
bewegen om den raad van den dokter op
te volgen en eenige weken in Wiesbaden
door te brengen.
„Alle dokters zijn even onverstandig",
bromde zij, „u eischt van uwe patiënten
altijd meer dan zij kunnen bestrijden. Het
gaat niet, zeg ik u nu eens en voor al
tijd. Het valt mij reeds zwaar genoeg,
dat ik van Cordula versterkende midde
len moet aannemen, maar voor haar geld
naar Wiesbaden gaan dat nooit.'*
„Maar mevrouw, bij den finantieelen
toestand van uw nicht, vind ik toch....'*
Hij zweeg eensklaps, doordat de oude
een vaste verbinding vormt tusschen de
„ptad Hamburg en den linker Elbe-oever
(Steinwarder), is vanochtend voor het
verkeer opengesteld.
Men heeft er vier jaar aan gebouwd.
D,e tunnel is 428 M. lang en heeft
10,750,000 mk. gekost.
Volgens een telegram uit Stock
holm aan de „Lokal Anzeiger", neemt
een typhus-dpidemie onder het regiment
van Falun grooter omvang aan. Er is
vastgesteld, dat in het geheel 717 sol
daten van besmet bier, afkomstig ,uit
een bierbrouwerij van Falun, gedron
ken hebben. Ook lieden van de brou
werij zijn ziek geworden. Het regiment
is geheel afgezonderd.
De Spaansche schoener Aguila is
te Mogador aangekomen met eenige1
Spaansche officieren aan boord, die naar
het heet naar Ifni op weg zijn.
Maandag is te Mogador ook Robert
Mannesmann aangekomen, die met een
karavaan van negen personen naar Aga
dir gaat.
De havenarbeiders en voerlieden
te Bilbao hebben den arbeid gestaakt,
zoodat het verkeer in de haven geheel
en al stilstaat.
De Chineesche bladen schatten het
aantal bij de overstrooming omgeko
men slachtoffers op 50.000, en de mate-
rieele schade op 30 millioen taels.
De Keizerlijke prinsen hebben een
steuncommissie gevormd.
Volgens de laatste berichten is het wa
ter vallende.
In de provincie Tarragona zjjn
verdachte gevallen yoorgekomen. jDe
bladen spreken van 90 choleragevallen,
waarvan 14 met doodelijken afloop.
Op de markt te Charleroi hebben
20.000 menschen een heftige betooging
gehouden. Politie en gendarmes trachtten
de menigte herhaaldelijk uiteen te jagen.
Er zijn 15 menschen opgepakt en een ge
wond. De winkels werden gesloten. De
troepen kwamen de politie hulp verleenen.
Om twee uur was dè rust ten naastebij
hersteld.
De ministerraad is te rade geworden,
dat er, ten einde den levensmiddelenaan-
voer op de nationale markt te vergrooten,
reden was, om, zonder aan het tariefstel
sel te raken, de verordeningen nopens den
invoer van sommige soorten van vee uit
het buitenland te herzien en het invoer
recht op veevoeder te schorsen.
Koninklijke besluiten.
(Bij kon. besluit is aan mr. C. Stem
berg, eervol ontslag verleend als kanton
rechter te Delft;
is H. Creemers benoemd tot burge
meester van Stramproy
is aan P. j. Kluit eervol ontslag ver
leend als burgemeester van Heinenoord
is benoemd tot commies bij het Alg.
Rijksarchief te 's Gravenhage, J. Brugge-
mna, thans adj.-commies bij dat archief;
is aan mr. W. H. J. Roija^rds te
Utrecht op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als dijkgraaf van het grootwa-
vrouw in een schaterlach uitbarstte.
„Een mooi ding, hoor je wel, Cordula,"
schertste zij, „de dokter houdt je voor een
rijke erfgename."
„Althans voor een .welgestelde dame",
hernam de jonge geneesheer, doch daarop
zweeg hij eensklaps, daartoe genoopt
door Cordula's doodsbleek gezicht en de
angstige uitdrukking van haar oogen. Zij
was der wanhoop nabij. Zou alles nu nog
uitkomen en was haar berouw dan vruch
teloos geweest. Alles om zich heen ver
getend, hield zij den vinger waarschu
wend voor den mond, zoodat Kersten ver
der niets meer zei, terwijl de oude vrouw
op spottenden toon hernam
„Als u een paar honderd gulden wel
gesteld noemt, dan is Cordula zeker een
welgestelde dame."-
De blikken van de twee jonge men
schen kruisten elkaar, daarop boog Cor
dula zich over haar werk heen.
„En toch blijf ik er op aandringen,
dat mevrouw naarWiesbaden gaat," hield
de dokter aan."
„En dat zal gebeuren ook, dokter,"
antwoordde Cordula, „tante zal mij niet
weigeren om op deze wijze een klein deel
van mijn groote schuld af te doen'-', doch
haar gelaatstrekken, waarop zooveel zorg
te lezen was, waren in tegenspraak met
hare woorden, zij wist immers niet, waar
zij het geld vandaan zou halen, haar klein
kapitaal ,was bijna op. j
terschap van Woerden, provinciën
Utrecht en Zuid-Holland;
is de kapitein-luit. t. z. \XL J. G. iUmb-
grove, eervol ontheven van de hem tij
delijk opgedragen betrekking van chef
van den Marinestaf en van de Afdeeling
Defensie aan het departement van Mari
ne en tijdelijk belast met genoemde bie
trekking de kaj)itein-luit. t. z. W. _H. C.
Hoog.
De Indische begrooting voor 1912.
Gisteravond is verschenen de begroo
ting van Nederlandsch-Indië voor het
dienstjaar 1912.
Het ontwerp, wijst de volgende eind
cijfers aan
Uitgaven in Nederland f41 436,242
in Indië f 223,310,427, totaall
f 264,746,669.
_>Middelen in Nederland f 28,686,500,
in Indië f 205,114,345, totaal
f 234,100,845.
Het nadeelig verschil bedraagt dus:
f 30,645,824.
Na aftrek van de buitengewone uitga
ven ad f 25,650,120 en de buitenge
wone ontvangsten ad f 594,546 wordt
verkregen een nadeelig, verschil van
f 5,590,250, waarbij voorts in aanmer
king is te nemen dat voor maatregelen in
het belang van de economische ontwik
keling een bedrag vgn f 10,289,101 is
uitgetrokken.
Burgemeester van Leeuwarden.
De gisteravond verschenen „Staats
courant" bevat de benoeming yan mr.
J. A. N. Patijn, referendaris aan het mi
nisterie van Landbouw, tot burgemeester
van Leeuwarden.
Mobilisatie-oefeningen.
Te Roermond had gisternacht een door
het legerbestuur gelaste mobilisatieproef
plaats. Deze militaire beweging veroor
zaakte heel wat ongerustheid, welke nog
grooter werd toen op de Maasbrug en
de Spoorbrug te Buggenum gewapende
militairen werden gestationeerd. Dit
ging alles zeer geheimzinnig in zijn werk,
terwijl de militaire autoriteiten niets los
lieten.
Ook te Venlo had een mobilisatie-oefe
ning plaats.
De verlenging der herhalings
oefeningen.
Gisteren hebben wij medegedeeld, dat
de duur van de herhalingsoefeningen
voor de lichtingen 1907 en 1908 van de
infanterie, wielrijders en hospitaalsolda
ten, aanvankelijk bepaald op 26 dagen, is
verlengd tot ten hoogste 49 dagen.
^Volgens de militiewet is de regeering
vrij in het vaststellen van duur en aan
tal der herhalingsoefeningen, mits deze
voor de onbereden wapens niet meer dan
12 weken bedragen en slechts over ten
hoogste 3 perioden zijn verdeeld. Op
genoemde lichtingen wordt dus niets on
wettigs toegepast.
Toch maakt de maatregel nogal in
druk, en met reden.
Immers, een besluit als thans van
hoogerhand genomen werd, is een uni-
Toen zij den dokter uitliet,vroeg deze haar
„Waarom gaaft u mij een teeken, dat
ik niet door mocht spreken?"
„Ik weet immers wel, dokter, dat u
nooit geloof geslagen hebt aan de verha
len van de groote erfenis," luidde het dee
moedige antwoord, „maar toch was ik
bang, dat u tegen tante daarover zoudt
beginnen."
„Was het dan alleen maar een praatje?'
„Dat ik niet uitgestrooid heb, dokter".
„Uitgestrooid niet, maar toch ook niet
tegengesproken, juffrouw Adrian."
De minachtende toon prikkelde haar tot
verzet.
„U hebt geen recht mij te veroord ce
len, dokter", zei het jonge meisje met be
vende stem. „U weet niet, wat ik in mijn
leven al heb doorgemaakt."
„Mag ik u één vraag stellen?'* luidde
het kalme antwoord, „niet om u te ver-
oordeelen, maar om u aan te toonen, dat
mijn diagnose destijds juist was."
„Vraag mij wat u wilt, dokter."
„Nu dan, u hebt destijds in 't geheel
geen erfenis gehad, maar alleen tot be
vrediging van uw ijdelheid, u het geld op
onrechtvaardige wijze verschaft. Is het
niet aldus?"
"£ij staarde hem ontsteld aan.
„Wie zegt u dat?"
„Ik de dokter. Ik zag reeds dadelijk
dat achter uw uitgelaten vroolijkheid een
schuldig geweten verborgen was.'-*
cum en ontleent zijn ernstig karakten
hoofdzakelijk aan 't verzwijgen der be
weegredenen.
Daar binnen de grenzen geen oorza
ken zijn op te sporen, welke het ondet;
de wapenen houden van miliciens verkla
ren kan, richten de gedachten zich als
vanzelf naar het buitenland en de „Tel/4
noemt in den verduisterden politieken
hemel, waarvan Marokko het middelpunt
is, de aanleiding te moeten zoeken tot
de in een daad omgezette overtuiging
van het noodzakelijke, althans eenige
voorziening te treffen, door een, zoo wij
hopen tijdelijke, verhooging der leger-
sterkte.
Het door de regeering gekozen middel
jnoge voor de betrokken dienstplichtigen
een opoffering en tevens egn groote te
leurstelling, hoogstwaarschijnlijk ook!
schadelijk zijn, temeer daar elke ophel
dering achterwege bleef, men "behoort
echter te overwegen, dat openbaarma
king der motieven voor de beschikking
vermoedelijk niet gewenscht is en der
halve berusting, uit een oogpunt van
staatsbelang, geboden mag heeten.
Uit het kamp bij Laren wordt geschre
ven dat onder de manschappen van liet
7e regiment infanterie Woensdagavond
groote opgewondenheid heerschte bij bet
vernemen van het bericht, dat zij 23
dagen langer onder de wapenen moeten
blijven.
Aan denkapitein Van Wingen zou,
het gelukt zijn de gemoederen tot rust
te brengen.
In het kamp op de Galgenberg te
Arnhem waren in de zakboekjes de ver
lofpassen al afgeteekend.
Korten tijd later werden de manschap
pen bijeengeroepen en werd hun de
minder prettige mededeeling gedaan,
dat van met groot verlof gaan op Zater
dag niets zou komen. Er werd zelfs at'
bij gezegd, dat een opmarsch in de rich
ting der grenzen niet onmogelijk was.
Ook het 3e en 4e bataljon hebben de
zelfde boodschap gekregen.
De Militiewet.
De nieuwe Militiewet zal zoo goed als
zeker tegen half October door de Tweede
Kamer in behandeling worden genomen.
Het wordt echter betwijfeld of zij er mede
gereed komt, zoodat de behandeling dan
in het komend voorjaar zou worden voort
gezet. „Tel."
De Sociale Week.
De heer mr. dr. D. A. P. N. Kooien,
heeft Woensdagochtend en -middag ge
sproken over den Staat en het Arbei
dersvraagstuk. De Paus verwacht vol
gens spr. van drie machten de oplossing
van het sociale vraagstuk, de Kerk, de
Staat en het particulier initiatief. Spr.
zet uiteen wat onder den Staat wordt
verstaan en behandelt, daarna de theo-
riën over het Staatsdoel, waarvan hii
drie richtingen aangeeft:
a. doel van den Staat is te zorgen
voor de rechtszekerheid, zoowel in- als
uitwendig
b. doel van den Staat is te zorgen
voor het algemeen welzijn.
„U is dan wel scherpzinnig", antwoord
de zij op ijskouden toon.
„Is dat alles, wat u mij nog te zeggen
hebt?" vroeg hij, toen zij zweeg.
Met de handen voor het gelaat viel Cor
dula op een stoel neder en fluisterde zij:
„Ja, ik ben schuldig, diep schuldig,
maar anders dan u denkt."
Onwillekeurig dacht hij nu aan Standen.
„En moet u nu zoo zwaar boeten
vroeg hij daarop zeer zacht.
„Ja zeer zwaar", snikte zij
De jonge dokter wilde haar nu zoo
gaarne troosten, maar hij kon geen woor
den daartoe vinden. Hij had het gevoel
dat een vreemde hier niet in mocht grij
pen. Hij nam zijn hoed, maakte haastig
een buiging en strompelde daarop de
deur uit.
Cordula wilde nu, ten koste van alles,
,het geld voor de reis bij elkaar zien te
krijgen. Zij werkte dag en nacht door,
zonder zich rust te gunnen en ofschoon
haar lichaam daartegen bestand was, kon
den haar zenuwen het toch op den duur
niet volhouden en sloeg dokter Kersten
haar telkens met angstige bezorgdheid
gade, en besloot hij ten slotte eens ern
stig m.et haar te spreken. Daartoe nam
hij het uur te baat, waarop de oude
dame haar middagslaapje deed.
(Slot yolgt.Jl'
