g cgictaehe SoiiTa/nt
BUITENLAND.
Erna von Harneck.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No, 556.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2% cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Over de Engelsche grondwetsherzie
ning schijnt de „Times'- goed .ingelicht
,te zijn geweest. Met de meeste stelligheid
wordt dan ook nu beweerd, dat de re
geering besloten heeft .Woensdag de van
de amendementen van het Ffoogerhuis
ontdane
Veto wet
'daarheen op te zenden, zonder eenige
peers te benoemen, hopende dat de li
beralen, die zich tegenover Morley ver
binden, voor de wet te komen stemmen,
talrijker zijn dan de Halsburyanen.
Lord Morley heeft Vrijdagavond een
lijst openbaar gemaakt van 68 lords die
beloofd hebben voor de vetowet te stem
men. Daarbij komen 8 leden van het mi
nisterie. Dat zijn er dus 76. De lijst van
de Halsburyanen die de Daily Mail geeft
telde gisterochtend '69 man. Het onzekere
(element zit in de 56 unionisten, die zich
nog bij geen van de twee groepen hebben
aangesloten.
Het kan dus nog gebeuren, dat de li
beralen overstemd worden. In dat ge
val zou dadelijk^de zitting van het Par
lement worden 'opgeheven en den vol
genden of daaraanvolgenden dag de nieu
we zitting geopend, waarna de vetowet
opnieuw ingediend, in een of twee dagen
door het Lagerhuis wordt gejaagd en
weer naar het .Hoogerhuis opgezonden.
(Maar dan zullen er 500 liberale peers
meer in zitten.
Zoo is op het oogenblik de verwach
ting, dat de zaken loopen zullen. Dat de
iregeering niet dadelijk die peersbenoe
ming laat afkomen, ligt hieraan, dat zij
ook om wille van den koning, er niet
toe kan besluiten voor zij alle andere mid
delen heeft uitgeput. En de laatste kans
is, dat bij onthouding van de Lansdow-
nianen,. de liberalen meer stemmen uit
brengen dan de .Halsburyanen.
In Albanië
begint het goed-te gaan. Langszamerhand
komen de Albaneezen naar hun dorpen
terug.
De Neue Freie Presse verneemt uit
(Cettinje: De drie voornaamste leiders der
IMalissoren zijn naar hun land terug ge
gaan. Een later bericht meldt dat zij de
Porte niet al te best vertrouwen en maar
liever de kat uit den boom kijken. Ze
komen nog niet.
Een deel der Malissoren in Mon
tenegro is reeds voor den terugkeer ge
wonnen. Zwarigheid maken diegenen, die
door hun moed bijzonder zich onder
scheiden hebben.
Tot de verandering in de houding der
Malissoren, die naar Montenegro den
wijk hadden genomen, heeft zeker voor
een niet gering deel bijgedragen het feit
dat de koning van Montenegro den uit
gewekenen heeft laten weten, dat de op
stand thans geëindigd moest zijn en dat
daarom de terugkeer der vluchtelingen
naar hun land door den koning werd ge-
wenscht.
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
85)
De knaap kon daar in den groo-
ten tuin veel genoegen hebben, had hij
gezegd. In de kinderen van Eichstett vond
iBertie langzamerhand speelgenootenhet
kwam echter spoedig aan het licht, dat
jammer genoeg, het knaapje geheel den
d-piftigen aard der Harneck's bezat. Tot
tante Erna's verdriet was er vaak onge
noegen tusschen de kinderen. Was de
'heftigheid voorbij, dan beloofde de knaap
onder tranen beterschap als niet toe
vallig zijn vader eveneens aanwezig was.
Dan toonde Bertie zich hardnekkig, gaf
voor dat papa gelachen had en dat mama
tante Erna zeer scherp vond. Zoo ge
voelde Erna, dat meer en meer de teu
gels haar ontglipten.
Hoe warmer het werd en in- de
nauwe wonnig der kleine garnizoens
plaats deed zich dit geducht gevoelen
hoe meer Nesthausen Lili verveelde. Zij
klaagde iederen dag over de ontberin
gen, die zij te verduren had, en was met
alles en iedereen ontevreden. Haar echt-
Er loopen geruchten, dat de Porte be
reid zou zijn over te gaan tot de benoe
ming van een gouverneur-generaal van,
Albanië. De vroegere grootvizier Ferid
pasja, zelf een Albanees, zou de aan
gewezen man zijn. Men weet dat de be
noeming van een gouverneur-generaal
behoorde tot de wenschen, onlangs door
een aantal stamhoofden geuit.
De Russische gezant te Cettinje heeft
in een onderhoud met een persman nog
eens de verzekering gegeven, dat alle
groote mogendheden vast besloten wa
ren den status quo op den Balkan tot el-
ken prijs te handhaven. Ruslands stand
punt was ten deze in volkomen overeen
stemming met dat der andere mogend
heden. .Het leidend beginsel der Russi
sche staatkunde was, elke inmenging in
de binnenlandsche aangelegenheden
van Jurkije te vermijden, daar elk in
grijpen van derden de grondslagen der
souvereiniteit van het Ottomaansche rijk
aantasten zou.
Omtrent het verblijf van den
Ex-sjah van Perzie
waarover eenige onzekerheid heeft be
staan of nog bestaat meldt de cor
respondent te Teheran van de Londen-
sche Times, dat de voormalige vorst zich
te Bender Gari bevindt met een deel
van zijn troepenmacht. Een ander deel
stond tusschen Sjaroet en Semnan, on
geveer halverwege Teheran. Naar luid
van berichten uit Bender Gari, ontvangt
de ex-Sjah in het geheim verzekeringen
uit Teheran, dat de bevolking daar be
reid is om zich aan hem te onderwerpen.
Saler-ed-Dowlé, de broeder van den
Sjah, bevindt zich te Kermandsjah, waar
hij zich meester heeft gemaakt van het
douanekantoor en waar hij den plaatse
lijken koQplieden geld afperst.
In Hamadan toont de bevolking open
lijk haar- sympathie voor den oud-Sjah.
Te Petersburg verwacht men, dat hij
binnen 5 of 10 dagen voor Teheran zal
aankomen.
De revolutie in de zwarte republiek
Haïti
duurt nog steeds voort. In de hoofdstraat
van Port-au-Prince heeft een compleet
gevecht plaats gehad. Een bende plun
deraars van 20 man werd overhoop ge
schoten. Niettemin is men overal weer
aan .het plunderen geslagen. Het huis
van een koopman, aanhanger van ge
neraal Simon, werd in brand gestoken
en de winkels van drie Franschen werden
volkomen verwoest en uitgeplunderd.
Generaal Simon en zijn aanhangers
zijn aan boord van het Nederlandsche
stoomschip „Prins der Nederlanden" ge
vlucht, dat met hen te Kingston op Ja
maica is aangekomen. De Fransche krui
ser „d'Estrées" komt heden te Port-au-
Prince aan.
Men schroomt Amerikaansche matro
zen aan land te brengen, omdat men ver
moedt, dat een aantal Haïtianen, die een
annexatie door de Vereenigde Staten wil
len, zullen bewerken, dat er op de Ame
rikaansche troepen gevuurd wordt. Hier
door zou Amerika de gelegenheid krij-
genoot vond insgelijks in de harde leer
school, die hij hier wegens zijn vroeger
gedrag doormaken moest, weinig genoe
gen, hoewel hij er in geslaagd was voor
de avonduren een gezelschap te vinden,
dat hem aanstond.
't Is een eenvoudig biljart'slndl,
waaraan ik menigmaal deelnam, haa hij
onverschillig gezegd, toen er in tegen
woordigheid van den commandant ge
vraagd werd, waarom hij zoo vaak naar
de Hallenstrasze ging.
Niet alleen bemerkte zijn zuster, dat
Herman door de vraag onaangenaam ge
troffen was, maar ook zag zij duidelijk,
hoe de lieer von Eichstett herhaaldelijk
met ernstig uiterlijk den langen blonden
baard door de vingers krulde.
Zoo werd buiten en binnenshuis, de
dampkring steeds zwoeler.
Op een der laatste Augustusdagen had
mevrouw von Eichstett haar vriendinnen
op een theepartij in haar schaduwrijken
tuin genoodigd. De jeugd vermaakte zich
intusschen op de speelplaats.
Plotseling deed een wilde kreet, mid
den uit de kinderschaar opklinkend, het
gezelschap opschrikken. Erna Harneck
was het, die Bertie stem herkennend, het
eerst opsprong en zich onder de kinde
ren mengde. JVat geschied was, liet zich
gen het eiland blijvend te bezetten.
Te New-York loopen geruchten, dat
de Duitschers zich op Haïti willen nes
telen. Dag en nacht patrouilleeren Duit:
sche matrozen door de straten van Port-
au-Prince.
Zaterdag is het nog niet tot een be
slissing gekomen of de
algemeene staking te Londen
zal uitgeroepen worden of niet. Men
wacht nog op de beslissing van Rollit.
Zaterdagmiddag liep echter het gerucht
dat de leiders der staking een algemeene
staking zouden afgekondigd hebben in
de havens van Londen, zonder de be
slissing van Rollit's arbitrage af te wach
ten. .Maar de leiders ontkenden dit, zeg
gende, dat de Londensche havenarbei
ders zelf de algemeene staking zijn be
gonnen, zonder hun wachtwoord omdat
zij meenden, dat Rollit's arbitrage hoog
stens een deel der stakers zou begun
stigen, terwijl de stakers besloten heb
ben geen regeling te willen die allen in
sluit.
Duizenden van allerlei havenwerkers
te Londen staakten Zaterdag, maar de
meesten schijnen eerder er aan gedacht
te hebben voor eenigen tijd vacantie te
nemen.
Ondertusschen heeft zich een groote
stakingscommissie gevormd, die is sa
mengesteld uit afgevaardigden van alle
havenarebiders te Londen. Voorzitter is
Gosling en Tillett is tot secretaris be
noemd. Deze nieuwe stakingscommissie
nam verschillende besluiten, behalve die
de betaling betroffen van het loon, tij
dens de staking uit te keeren, welke kwes
tie oogenschijnlijk niet behandeld of uit
gesteld is.
De stakingen te Londen zijn inmiddels
overgeslagen naar de Medway, alwaar
dientengevolge een algemeene stilstand
in het verkeer is ontstaan, hetgeen ook
de admiraliteit belemmert levensmidde
len enz. naar de vloot te doen vervoeren.
Verscheiden stoomschepen, waaronder
de Vivanza der P. O. stoomvaartlijn,
konden Zaterdag uit Londen vertrekken,
doch slechts ten halve geladen.
Vijftienhonderd kruiers van de Lan
cashire en Yorkshire spoorbanen te Li
verpool staakten Zaterdag. Zij eischen
kortere werkuren en verhooging. van
loon. De spoorwegmaatschappij wees de
eischen af.
De leiders van de arbeiders verkla
ren, dat zelfs als de uitspraak van de
arbitrage, die gister zijn worden bekend
gemaakt, ten gunste is van de havenwer
kers, die er allen rechtstreeks bij betrok
ken zijn, zij het werk niet zullen her
vatten, voordat de eischen van alle ande
re arbeiders geregeld zijn.
GEMENGD.
Naar de „Lokal-Anzeiger" uit Kas
sei verneemt, komt de ongesteldheid van
de Keizerin neer op een ontsteking van
de amandelen, welke vermoedelijk aan
de plotselinge verandering in de tempe
ratuur te wijten is. Men dacht gisteren,
dat de Keizerin nog een of twee dagen
hare kamer zou moeten houden.
in 't eerste oogenblik niet overzien
want vier, vijf kinderen stormden, door
elkander schreeuwend, haar tê gemoet.
Een der kinderen van Eichstett lag op
den grond en Bertie stond bij hem, in de
rechterhand dreigend een houten schop
je zwaaiend.
Hebt gij Fransje geslagen? vroeg
Erna, verschrikt naar het gevaarlijk speel
goed grijpend.
Nog niet! riep de knaap, toornig
tante's hand terugstootend, maar nu sla
ik er op in.
Het gelukte haar slechts met moeite,
den slag, waartoe hij inderdaad den arm
deed neerdalen, af te wenden. In hetzelf
de oogenblik trok de heer von Eichstett
Bertie terug.
Hebt ge ruzie gemaakt, jongens,
dan spoedig elkaar weer de hand gege
ven, gebood hij streng.
Gehoorzaam wilde Fransje het bevel
zijns vaders opvolgen, maar Albert stoot
te toornig zijn speelkameraadje weg.
Bertie, als ge niet braaf wilt zijn,
gaat ge naar huis, vermaande Erna
streng.
Waarom zoo mengde zich Herman
Harneck's stem erin. Een kleine oorlogs
toestand, meer niet.
Hij heeft mij met de vuist in 't
gezicht geslagen vader, toen ik hem de
schop niet gauw gaf, verzekerde Frans
Aan boord van de Spaansche krui
ser „Numencia", op de reede van Tan-
ger, brak muiterij uit, die echter onder
drukt werd. Een twaalftal matrozen, die
aan het muiten waren geslagen, werd
gearresteerd. De rest van de beman
ning betuigde haar spijt en afkeuring
over de houding der muitelingen. De
kruiser is naar Cadix teruggekeerd. De
minister van Marine begaf zich aan
boord om een onderzoek in te stellen.
De zaak heeft direct noch indirect iets
met politiek te maken.
In het dorpje Ziegenhals zijn Za
terdag door politiebeambten uit Berlijn
arrestaties op grooten schaal verricht,
waarmee de groote inbraken in juwe
lierszaken aan de Potsdamerstrasse zijn
opgehelderd.
Het was de overheid bekend, dat ta
melijk wel alle bewoners van dit dorp
met de misdadigers onder één deken
schuilden.
Honderd rechercheurs gingen 's mor
gens in het dichte woud op den loer lig
gen en het dorp werd omsingeld, zoodat
er niemand in of uit het plaatsje kon.
Daarop drongen de beambten, met het
Browningpistool in de vuist, alle huizen
binnen en hielden overal huiszoeking.
Een groot aantal horloges en kostbaar
heden, afkomstig van de inbraken in de
Potsdamerstrasse, werden in beslag ge
nomen.
Twintig bewoners werden gearres
teerd.
Aan de „Local Anzeiger" wordt
uit Madrid geseindIn Bunol in de pro
vincie Valencia is de oude burcht, die
op een rots over het plaatsje hing, inge
stort. Een gewildige lawine van steenen
begroef het plaatsje. 30 huizen zijn ver
nield^ lijken en talrijke gewonden wer
den uit de puinhoopen te voorschijn ge
haald.
Te Konstantinopel zijn Zaterdag 14
gevallen van cholera aangegeven. Er zijn
zeventien sterfgevallen. De cholera
breidt zich uit in het villayet Smyrne a
Nossiligedurende de laatste 24 uur
twintig nieuwe gevallen en veertig met
dood el ijk en afloop.
In Neurenberg is onder verdenking
van verraad van militaire geheimen, een
secretaris van de Posterijen aangehou
den. Hij was van plan met een verlofreis
naar Frankrijk te gaan. De overheid be
waart een streng stilzwijgen over deze
zaak.
De metaalbewerkers te Leipzig heb
ben in elf vergaderingen besloten, den
strijd met de werkgevers te beginnen.
Dientengevolge zouden vandaag
11,000 metaalbewerkers uitgesloten wor
den.
De Portugeesche nationale verga
dering heeft besloten, dat de Kamerle
den en senatoren gekozen zouden wor
den door middel van rechtstreesch kies
recht.
Het voorstel van de Engelsche re
geering om de leden van het Lagerhuis
'te bezoldigen is, dat hen jaarlijks 400
p.St. zal worden uitbetaald, te rekenen
van 1 Apral II., met uitzondering van
Eichstett.
Intusschen was ook Alberts moeder
verschenenzij sloot haar zoontje, alsof
hem 't grootste onrecht geschied was,
teeder in de armen.
Erna had, bij de eerste woorden haars
broeders, de speelplaats verlaten en
stond, nog sidderend van den schrik, we
der onder de andere gasten, toen Lili (met
den knaap aan haar hand nabij trad. De
ernstige uitdrukking in de oogen der tan
te was den knaap aanleiding zich nogi
dichter tegen zijn moeder aan te drin
gen.
Bertie verveelde zich nu bij de volwas
senen vermoeid en verdrietig leunde
hij tegen Lili, die, weinig gewoon zich
met hem te onderhouden herhaaldelijk
ongeduldig naar haar schoonzuster zag.
Erna echter sloeg geen acht op moe
der en kindde spottende toon van Her
man had haar gekrenkt.
Later bij het souper boden de aan
staande herfstmanoeuvres een gelief
koosd onderwerp van gesprek.
Blijft u gedurende de manoeuvres
in Nesthausen, freule? zoo wendde zich
een der heeren tot Erna.
Ik geloof niet, dat ik tot een reis
besluiten zal, antwoordde zij nadenkend.
En welke plannen heeft u, mi/iheer
de Graaf? vroeg de heer aan zijn uur
man, een ziekelijk uitziedden .,'le-
hen, die als minister of hofambtenaren;
van het Lagerhuis salaris hebben. Dat
zijn er 37. Er blijven er dus 633 die de
400 p. St. zullen trekken, hetgeen het
land jaarlijksch op iets meer dan drie
millioen gulden komt te staan.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is aan B. J. C. L.
Schregardus te Haarlem eervol ontslag
verleend als landmeter van het ka
daster
zijn benoemd en aangesteld bij het
personeel van den geneeskundigen dienst
van het leger in Nederlandsch-Indië tot
tijdelijk officier van gezondheid 2e kl.,
dr. L. Balner en dr. R. F. Janowski
is het koninklijk besluit waarbij de
arts C. Hanedoes werd benoemd en aan
gesteld tot tijdelijk officier van gezond
heid 2e kl. bij het personeel van den
geneeskundigen dienst van het leger in
Nederlandsch-Indië, op het daartoe door
hem gedaan verzoek ingetrokken.
Zeeliedenstaking.
In reederskringen is men nogal ver
baasd over de pogingen welke overi
gens welwillend worden opgenomen
die de heer Beerends doet om commis
sarissen van maatschappijen te bewegen,
zich bij het bemiddelings-comité aan te
sluiten.
In het conflict staan vrijwel alle com
missarissen op het standpunt door de
directie ingekomen.
Men beschouwt de staking als afge-
loopen en men wees op de G roti us
van de „Nederland" welk schip heden
middag vertrok en die met volledig
personeel is bemand. Onder deze be
manning zijn velen van het oude perso
neel. In reederskringen is men de mee1-
ning toegedaan, dat vele Amsterdamsche
stakers op Rotterdamsche booten varen
tegen mindere gage. Dit wordt evenwel
door de zeelieden beslist tegengespro
ken.
De commissie van verzoening bestaat
uit de heeren prof. mr. R. Fruin, N.
Ie Grand, mr. H. R. Goudsmit, prof. mr.
J. A. van Hamel, Th. Ketelaar, mr. J.
A. Levy, mr. B. Polenaar, mr. Aug. Po-
wel, mr. H. Smeenge, Snoeck Hencke-
mans, mr. S. de Vries Czn., J. van Cor-
sterberg en F. M. Wibaut.
De heer dr. E. B. Kielstra, regeerings-
commissaris bij de Kon. Paketvaartmaat-
schappij, deelde den heer Beerends me»-
de, dat hij in zijn positie niet kan vol
doen aan het verzoek om alsnog de ree-
ders in overweging te geven door be
middeling het conflict te doen eindigen.
Oud-Minister Mr. J. C. De Marez
Oyens.
Bij geruchte vernamen we, dat de
oud-Minister, Mr. J. C. de Marez Oyens,
in den omtrek van München op eene ex
cursie, deze week. ondernomen, zou zijn
verdwaald en nog niet teruggevonden.
Onze Haagsche redacteur vernam om
trent dit treurig ongeval ten huize van
vrouw uw gemalin sprak van een ver
deren tocht.
Daar mijnheer de Oberst-lieutenant
zoo goed is, mij een langer verlof te
schenken, zoo willen wij naar onze vrien
den op 'tland... Zeg mij eens, Harneck,
weet gij misschien, of het dezelfde barop
Steinfels is, die wegens een duelzaak zijn
ontslag moest nemen, wien Falkenhaus
behoort. Wij kennen een familie von Erd-
hofen daar in de buurt en zijn ook met
den magnaat der streek, zekeren heer von
Rainer, bekend gemaakt. De zaak speelde
zich immers in Münberg af, t gij daar
stond... Pardon, de heer -Lieu-i
tenant behoorde toen tot nu. e regi
ment en kan mij zeker nauwkeurig in
lichten
Vrijmoedig keek de spreker naar zijn
commandant. 'tViel hem niet op, dat zijn
tafelbuurvrouw verbleekte.
Zeer juist. Falkenhaus behoort aan
mijn besten vriend en vroegeren regi-
ments-kameraad, antwoordde Eichstett
met nadruk.
Nu, mij is mogelijk die geschie
denis niet juist verteld. Naar ik hoor
dingt de baron om de hand van een
rijk meisje. Erdhofen gelooft, dat de ver
loving nabij is en 't zijn de daarbij te
wachten feesten, met welke men ons de
reis meer aanlokkelijk tracht te maken.
iWordt vervolgd).
