2e Jaargang,
Zaterdag
Augustus
1911.
BUITENLAND.
Erna von Harneck.
BINNENLAND.
No. 555.
e £eidócive SowAa/nt
Bureau OUDB SINGEL, 34. LEIDEN*
Interc. Telefoon 93S. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
3
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 c en
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting; Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
algemeen overzicht.
„Het daghet in het Oosten" mogen
.we zeggen, in zooverre tenminste be
richten zijn gekomen, die melden, dat
ïnen daar den eersten schijn van een
overeenstemming in zake de Marokko-
kwestie ziet gloren. In principe moet men
tot een overeenstemming voor den basis
der onderhandelingen gekomen zijn. Een
uiterst klein begin dus nog, maar ook dit
weinige geeft den braven burger moed.
In Albanië,
begint, zooals we reeds meldden, ook het
zonnetje door te komen. De Porte heeft
de verschillende punten toegegeven. Deze
zijn
le. Algemeene straffeloosheid voor hen
die aan den jongsten opstand hebben
deelgenomen.
'2e. De Malsisoren, die hun dienstplicht
moeten vervullen, zullen dit kunnen doen
in het wilajet Skoetari en in Constanti-
nopel.
3e. De kaimakan van Toesi zal de Alba-
neesche taal moeten kennen. De moedirs
zullen gekozen worden uit de bairaktars
•en alleen de door het volk verkozen can-
didateiT zullen zitting kunnen hebben in
de gemeenteraden.
4e. De belastingen zullen gedurende
twee axhtcrccnvolgmide jaren niet geïnd
worden.
5e. De belastingen op de schapen
zullen verminderd worden en een wet in
dien zin zal bij de Kamer worden inge
diend.
6e. Het dragen van wapenen zal op het
platteland geoorloofd zijn maar verboden
in de steden en in de bazaars.
7e. Een nationale school, waar het on
derwijs zal worden gegeven in het Alba-
neesch door officieel aangestelde onder
wijzers, zal worden opgericht in zeven
districten.
Se. In diezelfde districten zullen wegen
worden aangelegd, terwijl rekening zal
worden gehouden met plaatselijke behoef
ten en het beginsel van gelijkheid van
alle onderdanen.
9e. De werkzaamheden voor den aanleg
der wegen zullen zoo spoedig mogelijk
een aanvang nemen.
10e. De beschadigde of vernielde huizen
zullen worden geschat door- een commis
sie, waarin ook een vertegenwoordiger
van het wilajet Skoetari en een vertegen
woordiger van den aartsbisschop van
Skoetari zal zitting hebben.
11e. Als de tienduizend pond, welke
door den Sultan zijn toegestaan voor den
wederopbouw der huizen niet voldoende
zijn, dan zullen onmiddellijk nieuwe kre
dieten worden geopend.
12e. Alle vluchtelingen, die uit Monte
negro terugkeeren, zullen tot den eerst-
konienden oogst een pond maïs per dag
en per hoofd ontvangen.
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
84)
Al gaf Leopold Rainer ook voor, dat
het volstrekt zijn verdienste niet was, dat
de menschen hier eindélijk Steinfels op
den waren prijs leerden schatten, zoo twij
felde deze er toch geenszins aan, of de
ommekeer in de openbare meening had
hij aan- zijn vriend te danken. Zonder aar
zeling gaf hij aan de uitnoodiging ge
hoor.
Het onderhoud liep inderdaad voorna
melijk over de heuvelcolonie. Menige be
merking bewees Steinfels echter, hoe
nauwkeurig men in Waldenburg al van al
les onderricht was. De eerste aangename
indruk, dien de oude landheer op hem
maakte, werd heden versterkt. Toen de
heer des huizes zich bij het afscheid
met moeite uit zijn zetel verhief en, Stein
fels zijn vermagerde rechterhand biedend,
dezen zeide„Ik ben een eenzame, oude
man; zoudt ge mij het genoegen willen
doen vaker ten mijnent te komen?"
toeii had Hans Otto, voor hij er op ver
dacht was, zijn toestemming gegeven.
Moe verrukt ook over de onivangst bij
Het is weer eens bijzonder rumoerig
geweest in de
Oosten rij ksche Kamer.
Het was al wat onrustig tijdens een rede
van den afgevaardigde Okoliczanyi, maar
een helsch lawaai ontstond toen de afge
vaardigde Pal den spreker toeriep; „On
beschaamd varken." Dat was den vrien
den van den spreker wel wat al te bar
en terwijl men voor de gebruikelijke be
geleiding van de deksels der lessenaars
zorgde, riep men in koor: „Gooi hem er
uit! Er uit met hem!" De afgevaardigde
Pozsgay wilde met eenige collega's aan
die vriendelijke uitnoodiging gehoor ge
ven, maar de vrienden van Pal omringden
dezen en binnen enkele oogenblikken wa
ren de heeren handgemeen. De president,
ten einde raad en niet in staat de orde
te herstellen, schorste de zitting.
Het gevolg van deze rumoerige zitting
is geweest een duel tusschen de afge
vaardigden Pal en Pozsgay. Deze laatste
kreeg een duchtige sabelhouw over het
hoofd, de eerste een slag over den schou
der. Toen was aan de eer voldaan en
beide tegenstanders reikten elkaar de
hand.
Wat een Jan-Klaassenspel van die acht
bare landsbestuurders.
In het verre Westen, waar de revolu
ties steeds aan de orde van den dag zijn,
loopt het dikwijls raar mét zulke dingetjes
af. Zoo meldt het „Berliner Tageblatt"
over de
Revolutie op Cuba.
het volgende: De Cubaansche generaal
Acevedo gaf zich aan den gouverneur
in Santa Marie del Rosario over en legde
de belofte van trouw aan de regeering
af. Hij vertelde een verwarde geschie
denis van een gewapende negerbende,
die hem eergisteren gedwongen had de
leiding van den opstand op zich te nemen.
Maar hij is gevlucht. Acevedo is blijk
baar niet goed bij het hoofd. Hij is in
Havanna gevangen gezet.
Op Haïti,
schijnen nu de mogendheden te willen
ingrijpen. Een officier van den Duitschen
kruiser „Bremen" is Donderdag aan het
hoofd van 45 marinesoldaten, allen ge
wapend en ieder van 50 patronen voor
zien, te Port-au~Prince aan wal gegaan.
Deze soldaten werden per escouade bij
verschillende Duitsche handelaren en op
de Duitsche ambassade ingedeeld. Deze
ontscheping zou hebben plaats gehad naar
aanleiding van de klachten, geuit door
een beambte eener scheepsbouwmaat
schappij.
De kanselier der Duitsche legatie heeft
zijn gezant doen weten, dat de rebellen
op Haïti getracht hebben een Duitsch
gebouw, dat van de Hermann-maatschap-
pij, te plunderen. Dit bericht mist echter,
aldus weet de „New York Herald" te
vertellen, iederen schijn van waarheid.
Genoemd blad zegt dan verder, dat er
voor de ontscheping der Duitsche ftia-
trozen in waarheid hoegenaamd geen aan
leiding bestond. Het „comité voor het
publieke welzijn" heeft tot dusverre in
de geheele stad de meest volmaakte orde
weten te handhaven. Handelend op ver-
Waldenburg, ondervond hij toch weer le
vendiger en 't duurde langen tijd voor hij
er toe besluiten kon, zijn bezoek te herha
len. Hij trof er ditmaal den heer von Erd-
hofen aan. Dit samentreffen bracht blijk
baar den huisheer in grooter ongelegen
heid dan Steinfels. Toch hielpen, gelijk
zoo vaak in dit leven, hoffelijke vormen
iedere onaangenaamheid voorkomen. Rai
ner had later de voldoening zijn zwager,
zij het ook niet van ganscher harte, te
hooien toegeven, dat de Falkenhauser een
helder hoofd had.
Kort na deze ontmoeting was baron
Waldenburg in zooverre hersteld, dat hij
op Falkenhaus kon komen en den volgen
den Zondag wachtte hij na de H, Mis voor
de kerkdeur op Steinfels om dezen naar
de gewone uitspanning te geleiden.
Wat Leopold Rainer beoogde, werd
meer en meer bereikt. Hoe terughoudend
Steinfels zich ook gedroeg, de weg tot be
tere betrekkingen met de nabuurschap
was betreden. Zelfs bij de niet zeldzame
ontmoetingen met den heer von Erdhofen
ten huize van zijn zwager of van Walden-
burg, bleek duidelijk, dat een geschikte
gelegenheid voldoende zou zijn om ook
den landraad een frontverandering te doen
maken.
Steinfels bepaalde zich er toe, met de
menschen, die hem eerst afgestooten had
den en zich, zonder jdat hij «daartoe jets
zoek van den Amerikaanschen gezant,
heeft dit comité de werven van alle vage
bonden doen zuiveren, die er zich ver
scholen hadden, en het hoofd der politie
met den dood hadden bedreigd.
De Amerikaansche schepen houden nog
steeds een wakend oog op de vaartuigen,
aar boord waarvan president Simons en
zijn volgelingen zich hebben ingescheept.
Intusschen maakt een Reuter-bericht,
behalve van de ontscheping der Duitsche
marine-soldaten, tevens melding van het
aan land gaan van Engelsche marine-in-
fanterie. Bovendien had dit plaats op ver
zoek der tijdelijke overheid, en heeft
Duitschland niet, zooals de „New York
Herald" het tracht voor te stellen, zijn
neus ongevraagd in andermans zaken
gestoken.
De stakingen,
te Londen laten zich ernstig aanzien en
breiden zich nog voortdurend uit. Het
aantal stakers wordt thans op 25.000 ge
schat, niettegenstaande de kamer van
koophandel te Londen met haar bemidde
lend optreden is voortgegaan. Het ver
luidt, dat Rollit Dinsdag een beslissing
zal nemen. De leiders der stakers maken
intusschen bekend, dat morgen de alge
meene staking zal beginnen, als dan nog
geen regeling zal zijn verkregen. Het be
stuur van het verbond van transportar
beiders zegt, dat een regeling met een
deel van de arbeiders onaannemelijk is.
Een regeling moet allen omvatten.
Benn Tillets zegt: De kwestie van geld
baart ons geen zorg. In 1889 zijn wij de
groote bootwerkersslaking begonnen met
7 shilling 6 pence.
De staking van het trampersoneel te
Leeds is al geëindigd; gisteren is het
werk hervat.
De staking der machinewerkers te Man
chester daarentegen breidt zich nog steeds
uit en omvat thans 17000 man. Slechts
enkele firma's troffen een regeling, waar
bij zij de eischen der machinewerkers
inwilligden.
De bootwerkers te Grangemouth drei
gen weer met staking, bijaldien de werk
gevers niet-aangesloten werklieden in
dienst nemen.
De kamer van koophandel te Londen
maakte bekend, dat zij een bijeenkomst
heeft belegd voor de patroons-schuiten*
voerders en de schuitenvoerders van de
Londensche haven, teneinde een vriend
schappelijke regeling der kwesties, waar
over geschil bestaat, te bevorderen. De
maatregelen voor het bemiddelend op
treden zijn geëindigd. Sir Albert Rollit
zal intijds de beslissing bekend maken,
om daarvan mededeeling te doen op de
groote bijeenkomst der werknemers, die
a.s. Zondag op het Trafalgarplein gehou
den zal worden.
In de haven van St. Petersburg staken
12.000 inan. Zij verlangen verkorting van
arbeidsduur van 12 tot 9 uur en verhoo
ging van loon; verder het verwijderen
van de vrouwen van hun werk. Heden
zouden zich nog 6000 bootwerkers bij de
stakers aansluiten. In de haven liggen
150 schepen, die groote schade lijden
door vertraging.
deed, weder tot hem gewend hadden, op
ongedwongen wijze te verkeeren. Een
lachje krulde somwijlen Hans Otto's lip
pen ,als hij zich herinnerde, hoe voorzich
tig de heer von Erdhofen eens, toen hij
wist dat Steinfels hem hooien zou, op de-
hoffelijkste wijzè zijn denkbeelden over
uitdagingen tot duel had uiteengezet.
Zoo was ook de mogelijkheid niet uit
gesloten, dat in een andere ziel, in die van
Erna Harneck, een verandering plaats
greep. Maar neen, daar gold een geheel
andere maatstaf. Geheel anders moest hij
tegenover degene staan, die hij zijn v^ouw
noemen zou. Van dulden, van bedekken
van een donkere vlek, van eenvoudig ver
geten en vergeven kon daarbij geen sprake
zijn. 't Zou bij Steinfels waarlijk niet zijn
opgekomen, het meisje, dat hij beminde,
de vrijheid van denken en oordeelen te
benemen. Hier echter, waar een meening
te kennen was gegeven, die zoo innig
met de beoordeeling van gansch zijn ka
rakter in verband stond, was geen mid
denweg. Erna Hameck bleef van hem
gescheiden, zoolang zij niet tot de er
kentenis gekomen was, dat hij slechts
had gedaan wat God en de Kerk van
hem verlangden. ,Wie of wat zouden dit
echter het eigenzinnig meisje doen in
zien? Het leven in het huis haars broe
ders verstikte langzaam iedere betere nei-
ging Ima a|L ffo gg gelfiij ziqh
GEMENGD.
.Wegens ongesteldheid van de kei
zerin, die aan keelontsteking lijdt, zal
de keizer niet naar Wühelmshöhe gaan,
gelijk zijn plan was, maar te Berlijn
blijven tot de ontsteking bij de keizerin
geweken is.
Ongeveer vijftig afgevaardigden
hebben pogingen aangewend door de
Portugeesche Constituante een motie te
doen aannemen, waarbij het stakings
recht erkend werd.
Na levendige debatten werd de motie
met groote meerderheid van stemmen
verworpen.
Uit St. Petersburg seint men aan
de Voss. Zeitung: De Nowoje Wremja
beoordeelt de vooruitzichten van Mo
hammed Ali zeer optimistisch, omdat de
Khan van Maran zich bij hem zou hebben
aangesloten en thans van uit het noor
den tegen Teheran zou oprukken, ter
wijl Mahommed Ali zelf van Asterabad
en zijn broeder Salar-ed-danleh van Ker
•marsjah uit de hoofdstad zou naderen.
Aldus zouden de aanhangers van Moham
med Ali van drie zijden oprukken, ter
wijl hun tot heden slechts eenige afdee-
lingen tot een gezamenlijke sterkte van
1500 man naar de bergpassen tegemoet
zijn gekomen.
In aansluiting op het alarmeeren-
de bericht .in ons blad van gisteren over
een dreigenden nieuwen opstand in Me
xico, ontleenen wij nog het onderstaan
de telegram aan de Engelsche bladen
„Verwoed over lrêt ontslag, gegeven
aan den minister van binnenlandsche za
ken, Gomez, hebben verscheidene voor
malige aanvoerders van opstandelingen
benden in het openbaar verklaard, dat
zij hun vroegere volgelingen weer on
der de wapenen willen roepen om een
nieuwe revolutie te beginnen. Zelfs
wordt al beweerd, dat enkelen dier of
ficieren Mexico (stad) hebben verlaten
•met het doel, hun benden weer bijeen
te brengen.
China eischt van Mexico, als scha
deloosstelling voor den moord op de Chi-
neezen te Torreon, 6 millioen dollars
(goud.)
De Elbe-reederijen te Hamburg
hebben bekend gemaakt, dat zij wegens
'den buitengewoon lagen waterstand den
dienst op de Elbe geheel moeten staken.
Aan de universiteit van Leipzig is
een vrouw buitengewoon hoogleeraar ge
worden, n.l. dr. Gertrud Woker, privaat
docente te Bern.
Uit Konstantinopel wordt aan de
„Lokal Anzeiger" gemeld, dat de Jemen
een kruitmagazijn ontploft is. De eige
naar, die juist een bruiloft vierde, is
met 26 familieleden en vrienden omge
komen
In de Vereenigde Staten is bericht
ontvangen omtrent ernstige overstroo
mingen in het dal der Escovido-rivier, Ni
caragua. Vooral in de streek waar Blue
fields ligt, zijn ernstige verliezen gele
den, zoo aan eigendommen als aan men-
schenlevens. Maar de volle omvang van
de ramp kan nog niet worden overzien,
wijl de communicatie met de geteister-
aan de gedachte, dat hij, zooals zijn oom,
als eenzaam man zijn dagen op Falken
haus slijten zou.
De nieuwigheden, die rond Hans Otto
haar beslag kregen sinds Leopold Rainer
met zijn hartelijke en allen tot hartelijk
heid stemmende natuur weder thuis was,
zag de oude Branden eigenlijk met leede
oogen aan. Hij. zoowel als zijn dochter
Adèle waren aan de bezoeken van den
jongen landheer gewoon geraakt en hij
zag het als een inbreuk op eenmaal ver
worven rechten aan, dat deze meermalen
gedachtig aan Brandens tegemoetkoming,
naar Rainerhof ging. Steinfels had er wel,
bij zijn aankomst op Falkenhaus, er naar
gestreefd, de betrekking te blijven voort
zetten, maar inderdaad bestond daartoe
tusschen de nuchtere levensbeschouwing
van den ouden heer, en Steinfels' ideale
denkwijze te weinig overeenstemming,
werd deze gevonden met betrekking tot
Adèle. 't Schonk Hans Otto genoegen
zich met het kloeke meisje te onderhou
den, zonder daarbij op de gedachte te
komen, dat zij ook maar eenige hoop op
de vriendschappelijke omgang grondves
ten kon.
Mevrouw von Rainer was echter van
ander inzicht en kon er zich niet mede
vereenigen, dat Hans Otto maar jiiet in
de streek verbroken is. Het heet, dat
groote plantages die aan Engelsche eige
naars toebehooren, zeer veel schade heb
ben geleden, maar wellicht blijkt dat la
ter een oyerdreven bericht te zijn.
Uit Boedapest wordt aan de „Lo
kal Anzeiger" geseind: Het Hongaar-
sche dorp Rimatopora is verbrand. 10
minuten na het uitbreken van den brand
stonden tengevolge van den stormwind
reeds 25 gebouwen in vlammen, o.a. de
Luthersche kerk; ook het stadhuis brand
de af. De paniek werd vermeerderd,,
doordat in een winkel 2 vaten met ben
zine ontploften. Twee kinderen vonden
den dood in de vlammen. In het geheel
zijn er 110 woonhuizen met bijgebou
wen, vele huisdieren en een groote voor
raad koren door den brand vernietigd.
300 menschen zijn zonder dak.
Uit Innsbruck wordt aan de Ham
burger Nachrichten gemeld dat gisteren
in de naijheid van Franzensfeste meer
dan 1000 H.A. bosch in brand staat. Een
later telegram meldt, dat de brand door
den sterken wind snel toeneemt. Er be
staat op het oogenblik nog geen gevaar
voor Franzensfeste zelf.
Te Konstantinopel zijn gisteren 22
gevallen van cholera aangegeven, waar
van 12 met doodelijken afloop.
Te Saloniki is eeii geval van cholera
voorgekomen inet doodelijken afloop. 42
nieuwe gevallen zijn aangegeven te Ipek
waarvan 32 doodelijk. De epidemie zal
alleen met goed gevolg kunnen worden
bestreden, wanneer de troepen de Ar-
nauten kunnen noodzaken zich te onder
werpen aan de bevolen maatregelen van
hygiëne.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot leer-
aar aan de Rijks Veeartsenijschool te
Utrecht, dr. H. Jakob, te Munchen
is de directeur van het post- en tele
graafkantoor te Hansweert, A. J van
Ree, eervol van het beheer van gemeld
kantoor ontheven en benoemd tot com
mies der telegrafie le kl.
is benoemd tot lid van de Algemeene
Rekenkamer van Ned.-lndië, de luit.-kol.
intendant bij de militaire administratie
in Ned.-lndië, W. J. Ch. v. Bennekom'.
Bezoeken van Prins Hendrik.
Gisteren bracht Z. K. H. Prins Hen
drik een bezoek aan Harderwijk.
Bij zijn aankomst werd Z. K. H- door
een duizendtal schoolkinderen géhuldigd,
terwijl een groot aantal in het wit ge-
kleede meisjes een levende eerepoort
vormden. Aan de haven, waar de ijs-
vletten bezichtigd en tevens door Z. K. H.
gedoopt werden, werd de Prins ontvangen
door den burgemeester, den heer M. G.J.
Kempers. Vandaar ging het naar de
Groote Kerk, waar het avondmaalzilver
werd bezichtigd.
Eindelijk werd nog een bezoek gebracht
aan het stadhuis, waar een aantal merk
waardige boeken en geschriften werden
tentoongesteld.
zag, hoezeer men hem voor de freule
trachtte te winnen. Zoo zeide zij op ze
keren dag, toen hij in het voorbijgaan
van een bezoek bij Brander sprak:
Het "heet reeds, dat gij een goed oog
op het meisje hebt.
Waarom niet? sprak hij afwerend.
Ja, men kon zich ook al niet voor
stellen, dat gij slechts daarheen gaat om
met haar vader over landbouwkundige
aangelegenheden te spreken.
In ieder geval kan ik daaraan niets
veranderen, zeide hij, de zaak als een
scherts behandelend.
XV.
In het verkeer met het echtpaar Eich-
stett vond Erna veel, wat het huis haars
broeders haar niet bood. Zij werd daar
steeds met open armen ontvangen. Zoo
wandelde zij, hoe verder de zomer voort
schreed, steeds vaker met Bertie over het
hobbelige marktplein van Nesthausen, om
bij de Eichstett's eenige genoeglijke
oogenblikken door te brengen.
Het verzoek zijner vrouw, aan deza
wandelingen van haar schoonzuster moei
lijkheden in den weg te leggen, wijl, naar
zij voorgaf, Albert door die eeuwige be
zoeken bij de Eichstett's van haar ver
vreemd werd, .weigerde Herman in te
willigen.
CVordt ypryolgd^