1 Erna von Harneck. BUITENLAND. 2e Jaargang, No. 551, e Rzicbelve ©ou/to/nt Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 93S. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.1 0 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 11-50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdag Augustus 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertenti6ngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. V Rassencongres. .Te Londen is een congres gehouden het eerste van dezen aard tot ver broedering der verschillende rassen en volkeren. Nu, dat is geen overbodige weelde, want er valt nog heel wat te verbroederen op onzen aardbodem. Let eens op Perzië waar Rusland de binnenlandsche rust onvindbaar maakt. Let eens op Rusland zelf, waar de Jo- iden geen rust kunnen vinden. Let eens op Turkije, waar de reactie te gen het veldwinnend regime tot brand stichting in Konstantinopel voerde ge zwegen nog van de Albaneesche troebelen Let eens op Marokko, waar de groot ste der Europeesche mogendheden el kaar aangrijnzen. Let eens op Mexico, waar het binnen landsche twistvuur gloeit, niet heelemaal tot leedwezen der Vereenigde Staten. Let eens op deze staten zelf, waar de negers stevig geminacht worden. En zoo zouden wij nog wel wat door kunnen gaan, want in het Verre Oosten is ook slechts schijnbaar pais en vree, terwijl jap meerdere plaatsen der wereld alles be halve rassen vrede heerscht. Dat Londensche "congres mocht er dus best wezen. De redenaars beseffen intusschen zelf wel, dat hun goed bedoeld werk er een is van langzamen aard, wantover vier jaar zullen ze eens weer bijeenkomen. Over vier jaar! Zullen tegen dien tijd de joden in Rus land, de negers in Amerika met hun land- genooten verbroederd zijn? Zullen tegen dien tijd de Europeanen elkander ook buiten de grenzen van hun werelddeel hebben leeren verdragen? Zal dan het Gele Gevaar geweken zijn? Zelfs de meest enthousiaste Londen- sche congressist zal deze vragen wel niet toestemmend beantwoorden. Zoodat we maar zeggen willendat ras sencongres was wel mooi bedoeld, maar zoolang de menschheid niet wat beter luistert naar de leer, die o.a. een harcr schoonste uitingen vindt in het welbe kende „Mijne kinderen, bemint elkan der", zoolang zal er van de algemeene verbroedering wel niet veel komen. Moeten zulke congressen daarom maar niet gehouden worden? Wel neen, want kwaad kunnen ze in geen geval. Maar wel zou het o.i. .beter wezen als men de krachten niet versnipperde en aan Ide Vredesconferentie verder overliet, de wereldvrede te bevorderen. Ja, iets kan naast deze conferentie nog nut stichten, nl. een stevige beweging om van de Vedesconferrentie niet langer uit te sluiten den Vredesvorst bij uitnemend heid, wiens volgelingen meer dan wie ook er toe kunnen bijdragen om de verbroe dering der rassen te bespoedigen. Zóó broederlijk is men echter nog niet om deze uitsluiting op te heffen. Wat jammer is! FEUILLETON. Naar het Duitsch. XIV. Steinfels had voortdurend getracht Fal- kenhaus steeds aangenamer, gezelliger te maken. Hij had de meubileering van de voorkamer voltooid door de plaatsing van wapens, beelden en boeken. Toen de dagen korter werden en de eenzame man daardoor vroeger zijn om zwervingen door bosch en veld moest staken, had hij zijn historische studies weder opgenomen, welke altijd groote aantrekkingskracht voor hem bezeten had den. Een oppervlakkig toeschouwer bij die studies zou het wel geschenen heb ben, dat die blonde man geheel in de lectuur van zijn boek verdiept was. Doch wie scherper toezag, zou spoedig be merkt hebben, hoe vaak de heer van Fal- kenhaus meer dan een kwartier op dezelf de pagina van zijn boek staarde of over den rand de kamer inkeek. De lange avonden waren in den aan vang voor Hans Otto werkelijk een kwe]- ALGEMEEN OVERZICHT. 'tWas te lang, dat wij niets hoorden van Portugal. De constituante schijnt wel kalm zijn gang te zijn gegaan ,en heeft o.m. een paragraaf van het consti- tutieontwerp aangenomen, waarbij de doodstraf wordt afgeschaft, alsook de lichamelijke straffen. Doch nu komen er weer machtig mooie berichten over de Portugeesche royalisten en den Paus, die ons echter wel wat ongeloofwaardig schijnen. Verschillende buitenlandsche bladen vermelden dan dat de Paus aan den leider der Portugeesche royalisten zijn steun verzekerd zou hebben. Kapi tein Conceiro, de leider, zou n.l. aan den H. Vader een brief gezonden hebben waarin hij den Paus om zijn steun ver zoekt, verzekerende dat, zoo de monar chie zegeviert, alle congregaties weer er kend, de geroofde kloosters en bezittin gen aan de rechtmatige eigenaars terug geschonken en uitsluitend Katholieke scholen gesticht zouden worden. In naam van den H. Vader, zou kardi naal Merry del Val, daarop geantwoord hebben, dat den Paus de royalisten alle mogelijke hulp zou bieden. Verder zou de Paus den wensch hebben geuit, dat Conceiro hem van de organisatie dei- royalisten, nauwkeurig op de hoogte zou stellen. Wij laten dit ongeloofwaardig bericht natuurlijk geheel voor rekening van de „Morning Leader", en andere bladen, die liet de wereld inzonden. De „Osservatore Romano" bespreekt in haar jongste nummer de verklaring door den Portugeeschen minister van butienlandsche zaken aan de Constituan te afgelegd over de tegenwoordigheid van den Portugeeschen zaakgelastigde bij het Vaticaan, bij de jaarstonde van Leo XIII. „De regeering, zoo zegt het blad, toont door uit dit feit een argument te halen, voor haar onpartijdigheid, tot welke mid delen zij haar toevlucht moet nemen om' de publieke opinie te sussen. De zaakge lastigde is nooit met het Vaticaan in on derhandeling getredenzijn aanwezig heid te Rome is heelemaal nutteloos. De feiten uit de laatste dagen bewij zen, dat de Portugeesche regeering haar belachelijke vervolgingspolitiek doorzet. ■De bisschop van Portallegro is gevangen gezet, omdat hij den toog droeg; andere priesters zijn gevangen genomen, daar zij het door de scheidingswet aangebo den honorarium niet wilden aanvaarden. Als de aanwezigheid van den zaakge lastigde die te Rome niets doet, dus die nen moet om de aanvallen van de regee ring te bedekken en te insinueeren, dat de H. Stoel deze duldt, dan begrijpt men dat het beter zou zijn, als deze zaakgelastigde maar heen ging". Volgens de „New-York Herald" moet de toestand op Haïti critiek zijn. Inmenging van Amerika ling. Wanneer hij zich, vermoeid van den tocht door zijn bezitting, voor de werktafel had nedergezet, dan mocht hij zich voor nemen wat hij wilde, maar het begon in den halfdonkeren hoek der kamer levendig te worden. Beelden uit zijn geboortestreek doemden op, het portret van zijn moeder scheen te leven en heimwee greep hem aan. Dan weder reed hij op zijn ros op het exercitieterrein of trok hij lustig ten manoeuvre en legerde aan de zijde van zijn vrienden bij het bivouac, het hart vervuld van jeugdige idealen. Hij herademde als hij die beelden kon verdrijven, maar 'twerd nog erger. Dan n.l. als Erna Harneck uit de schaduw naar voren trad, als haar oogen naden kend op den eenzame gericht waren of zich koud en onwillig van hem afwendden, zooals in het afscheidsuur. Hans Otto strekte dan als onbewust zijn armen uit, het hart vervuld van het gevoel zijner verlatenheid. Hij toornde niet tegen het meisje. Hij noemde zich dwaas, dat hij een andere beslissing van haar verwacht had. De woorden zijns vaders, gesproken óp dat ernstig uur in 'twoud, weken niet uit zijn gedachten. En dit wilde hij niet. Neen, Erna moest niet lijden. En hij trachtte zich den wensch op te dringen, dat zij hem vergeten mocht. Met doodsbericht va_n baren Uarteo- wordt er echter niet gewenscht, daar zoowel opstandelingen als regeerings- troepen sterk anti-Amerikaansch gezind zijn. De opstandelingen staan op zes mijl afstand van Port-au-Prince en heb ben in een klein gevecht een generaal verloren. (Men zegt wel eens, dat er op Haiti meer generaals dan soldaten zijn). Een Nederiandsclie stoomer heeft te Porte-au.Prince bericht gebracht, dat alle Zuidelijke havens in handen der op standelingen zijn. De regeering heeft verklaard dat alle Noordelijke havens geblokkeerd zijn, waarvan de handel echter weinig heeft geleden, hetgeen al leszins begrijpelijk is, omdat de Dread nought van de Haitiaansche marine een afgedankte Italiaansche kanonneerboot is en de andere schepen chronisch ver hinderd zijn uit te vpren, of all-een maar op papier bestaan. Generaal Leconte en generaal Firmin voeren de opstandelingen aan. Zij zul len eerst samen president Simon en dan elkaar wegjagen. Uit New-York seint men aan het Ber liner Tageblatt: Port-au-Prince is om singeld door revolutionairen, die op be trekkelijk rustige wijze en met slechts weinig bloedvergieten het geheele land in bezit hebben genomen. Een Britsche kruiser is onderweg. De Duitsche krui ser Bremen zal heden voor Port-au-Prin ce komen. i Telegrammen van heden uit Haïti mel den, dat Leconte de candidaat voor het presidentschap het meeste kans op suc ces heeft. Troepen rukke^ uit verschillende dee- len van het land op Port-au-Prince aan. Verschillende pogingen zijn gedaan om de stad in brand te steken, doch zij mis lukken tengevolge van de verscherpte waakzaamheid der verdedigers. Presi dent Siinon moet bereid zijn afstand te doen, als men daardoor tot overeenstem ming kan geraken. i Dit laatste is niet te veronderstellen, Daarom zal hij het ook wel gezegd heb ben. 't Schijnt eenzelfde geval te worden als met Diaz in Mexico. Waarschijnlijk zal hij er ten langen leste wel het bijltje bij neer moeten leggen. Men begint nu gegronde hoop te krij gen, dat de toestand op den Balkan wat rustiger zal worden. In diplomatieke kringen verzekert men (zooals we reeds meldden), dat het vergelijk tusschen de Porte en de Malissoren spoedig zal ge sloten zijn. Ook meldt een telegram aan de „Neue Freie Presse", dat men in diplomatieke kringen het gevaar van een oorlog met Montenegro voorbij acht. De Malissoren- quaestie zou worden geregeld in een pro tocol, dat de Turksche gezant en de lei ders der opstandelingen zouden teekenen en dat bij de Britsche legatie te Cettinije zou worden gedeponeerd. Teneinde tege lijkertijd het Turksch-Montenegrijnsche conflict te kunnen regelen, voegt het tele gram eraan toe, zou de eisch van Mon tenegro om een schadevergoeding voor stein was de eerste beteekenis, welke Hans Otto verwikkelingen voor de doch ter van den overledene had voorzien. Annemarie had reeds in de eerste opge wondenheid haar Frans het plotseling uit einde van baron Arnold gemeld. Steinfels kon zijn ongeduld nauwelijks bedwingen voor hij van Ainrike nadere berichten ont ving. Haar brief vloeide over van klachten over het harde lot van de freule. Van toen af kende Hans Otto geen rust meer. Hij haatte zijn schoone bezit ting. Wat baatte het hem, dat hij al de landerijen rond zich' de zijne noemde, dat hij nieuwe plannen bedacht en uitvoerde, als het gewin toch slechts hem ten goede kwam? In zijn droeve stemming maakte hij zichzelven diets, dat Erna gebrek leed, en dan maakte zich de vertwijfeling van hem meester. Somber en ongenaakbaar deed hij zijn zaken. Zoo verdroot het hem ook, toen zijn houtvester hem op zekeren dag het ge vraagde plan van 't dunnen der bosschen voorlegde. Vermoeid gleden de oogen van den landheer langs de berekeningen en tabellen, die deze hem verklaarde. Mijnheer de baron zal niet slechts leder jaar dit bedrag ontvangen, als wij da prachtige bosschen regelmatig onder houden, maar reeds door deze eerste kap ping, welke trouwens hoog noodig is, wordt de sein ve/kregen, W£jkf ide baron het onderhoud der uitgewekenen door Turkije worden aangenomen. Toch blijven de Turken militaire toe bereidselen maken en troepen zenden naar het noorden van Albanië. Zaterdag is een regiment cavalerie naar San Giovanni di Medua gezonden. De transportschepen Piewna en Mekka zijn met troepen naar genoemde plaats gezonden. Voorts heeft het ministerie van oorlog 2000 artillerie- paarden in liongarije en Rusland besteld. Ook Montenegro gaat voort met zijn oorlogstoebereidselen. In aansluiting op het telegram van gister waarin melding werd gemaakt van twee groote branden te St.-Ouen geven de Fransche bladen nog de vol gende bijzonderheden De branden braken Zondagmorgen vroeg uit; de eerste in de gebouwen van de Compagnie du Nord, de tweede op de scheepstimmerwerf van de firma Schmidt, Bruneton en Morin. Het was omstreeks drie uur in den morgen, toen door den nachtwaker, die de gebouwen van de Compagnie du Nord bewaakt, alarm werd gemaakt. De vlam men sloegen het eerst uit in dat gedeelte der gebouwen, waar de verschillende ge leidraden en toestellen voor electrische installaties van den spoorweg worden ver vaardigd en hersteld. Toen de brandweer ter plaatse kwam, had de brand reeds een geweldige uit breiding genomen. Evenals onlangs ge beurde, gaven de spuiten niet voldoende water, zoodat de brandweerlieden niets anders konden doen dan de belendende gebouwen beschermen, terwijl de brand onbelemmerd voortwocddc. De schade bedroeg meer dan één millioen francs. Nauwelijks was deze brand gebluscht, of de brandweer werd opnieuw gealar meerd, thans voor een brand op de Quai des Grésillons te Villeneuve-la-iGarcnne, juist aan de overzijde van de rivier, waar de scheepstimmerwerf in vlammen stond. Na een uur was hier het vuur gebluscht. De schade wordt hier op 200.000 francs geschat. De laatste brand brak op drie plaatsen tegelijk uit, zoodat men denkt, dat er kwaadwilligheid in het spel is. Als beste middel ter verkoeling in deze dagen, of ten minste om de warmte hier met meer geduld te dragen, geven we hier een overzicht van de warmte in het buitenland, die nog heel wat anders is dan bij ons. In Duitschland maakt de warmte tal van slachtoffers. Te Berlijn Zondag 8 sterfte- gevallen tengevolge van zonnesteek, te Dusseldorp kwamen er 19 voor, verdron ken 14 menschen bij het baden en wer den er 4 door den bliksem getroffen. Te Duisburg zijn vier personen in den Rijn verdronken. Te Linden in Hannover zijn 36 kinderen ziek geworden tenge volge van de warmte, 20 stierven er. Nog steeds wordt er melding gemaakt van boschbranden, zoodat men in geheel Duitschland en vooral in de Rijnstreek smacht naar lager temperatuur. De hitte in de Alpen is zoo hevig behoefde, zoo besloot de houtvester. Hans Otto kon zich niets herinneren. Zijn dwalende gedachten konden maar niet blijven bij de plannen, die hem kort geleden geheel vervulden. Getroffen zweeg de houtvester; daarna ging hij aarzelend voort: Ik geloof niet mij erin te vergissen, dat de eerste brief een aanduiding in hield, welke mijn bemerking van zoo even wettigde. Als 't echter anders bedoeld was, vraag ik verontschuldiging. Wanneer beveelt u, dat 'twerk zal aanvangen? Het trouwhartige wezen van den man, die zich door zijn ijver voor het plan met het omvangrijke geschrijf had belast, maakte plaats voor een stijve houding; slechts zijn scherpe oogen rustten nog on derzoekend op den voor hem zittende, cn ondanks zichzelven ontviel hem het woordjammer. Wat is jammer? Steinfels werd op merkzamer. Toen de houtvester zweeg, voer hij heftig uit: Ik verzoek je mjj te zeggen, wat ge jammer vindt. Nogmaals monsterden des houtvesters oogen den landheer voor hij antwoordde: Er stond iets van de veenontginning in den brief. Steinfels steeg het bloed naar 't hoofd, daa.rna vloog een lachje over zjjn trekken. geweest, dat volgens een bericht uit Miin- chen de gletschers beginnen te smelten, iets wat men sedert vele jaren niet heeft waargenomen. De warmte heeft te Antwerpen vier personen gedood, te Bergen twee en te Ostende eveneens twee. De provincie Luik is vooral zwaar ge troffen. Vele fabrieken hebben de arbeids uren omgezet, er wordt op den dag ge rust en 's nachts gewerkt. Te Parijs wordt de warmte niet min der gevoeld. Wanneer de toestand nog lang voortduurt, zal er niet alleen ge brek zijn aan water, inaar ook aan frhit en bladgroenten. Op de markten waren de prijzen dezer dagen reeds aanmer kelijk gestegen. De meeste bladgroen ten komen reeds bedorven aan of zijn onbruikbaar als ze een paar uur op de markt hebben gelegen. De directeur van de waterleiding weet niet wat te beginnen als de warmte lang aanhoudt De parken lijden ontzettend, de bloem bedden zijn verdroogd en bedekt met bruine bladen van de bbomen. Voor dagelijkse!) gebruik zijn er ruim 200.000 kub. Meter water in de reservoirs en 400.000 kub. M. zijn er dagelijks noo dig. De dieren die dagelijks naar de stad worden gebracht, voor de behoef ten van 2i/a millioen inwoners, lijden bij zonder door de hitte. Vele sterven voor zij hun bestemming bereiken, zoodat op alle manieren gebrek aan levensmidde len ontstaat. Dan mogen wij nog van „friscli" spre ken. J GEMENGD. De correspondent van de „Croix" meldt, dat de Paus bijna geheel hersteld is, en zijne gewone bezigheden, behalve de audiënties, weer heeft hervat. De kar dinaal-staatssecretaris heeft Zaterdag liet gewone dagelijksch onderhoud met Z. H. gehad. De gewone audiënties zijn alleen ge schorst om den Paus een kleine vacantic te gunnen. Nog vóór liet proces van prinses Louise over de nalatenschap van koning Leopold beslist is, hebben de schuld- eischers der prinses beslag gelegd op de betwiste millioenen. Drie handelaars tc Miinchcn hebben zich hiertoe vercenigdi en aan de Brusselsche rechtbanken mede- deeling gedaan van hun voornemen. Het proces is thans gevorderd tot den eisch van den procureur-generaal. Naar uit Teheran wordt gemeld, loopen er geruchten, dat de Russische gezant uiterst ontevreden is over de be noeming van den Engelschen majoor Sto kes tot chef van de tolgcndarmerie eu heeft hij als zijn plan tc kennen gegeven, de benoeming van een Rus te eischen. De eerste expeditie tegen den ex-sjeh die bestaat uit 2000 man, heeft Teheran verlaten. Naar de Engelschc bladen melden is Mohammed Ali uit Astarabad vertrokken en rukt hij nu met een groote legermacht op naar Teheran. Hij schudde den verwonderden houtvester de hand en zeide, met een diepen zucht, op geheel veranderden toon: Ik dank je. Je hebt mij een grooten dienst bewezen. Stellig had ik de som noodig en wel voor hetzelfde doel, dat ik toen op 'toog had. Als iemand om ver ontschuldiging heeft te vragen, dan ben ik het. Hoor nu eens wat ik van plan ben. Ge kent wel die strook veen, die als een landtong in liet moerassige deel van Raincr's bezitting vooruitsteekt? Op het hoogste punt daarvan liggen, half op mijnen en half op mijn buurmans grond, een aantal armzalige huisjes. Hoe vaker ik nu wegens de veenontginning daar voorbij kom, hoe verschrikkelijker voor inij de aanblik dier behoeftige woningen wordt. Het moeten ware koortsnesteu zijn. Kon men den ongelukkigen bewoners eenige honderden schreden verder andere woningen aanbieden, dan .waren zij ge holpen. Zoudt ge nu denken, dat mijn heer von Ra in er genegen zou zijn, met mij dat goede werk aan te vangen. Ik ken hem wel niet, maar ik vind, dat men in zulk een geval wel wat mildheid mag verwachten. Als gij mij nu wilt helpen, al die verlokkende getallen op je plan in klinkende munt om te zetten, dan kan ik mij met von Rainer zien te verstaan- (Wjjrdt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1