28
BUITENLAND.
Erna von Harneck.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 548.
Burcnu OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bi] onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
Juli
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handeis-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Oorlog
Zou cr een Europeesche oorlog uit
breken om het Marokkaansche geschil?
Weineen!
Reeds werd in het Engclsche Lagerhuis
leen vreedzaam-afwachtende houding aan
genomen, zoodat de diplomaten de zaak
kalmpjes kunnen afwikkelen.
Natuurlijk "zetten deze lieeren daarbij
een hoogst ernstig gezicht en doen ze,
alsof in hun borstzak de oorlogsverkla
ring al ziL
Maar een oorlog komt er niet van.
En wel om twee redenen.
Eerstens is de aanleiding niet gewich
tig genoeg, is de eer der betrokken lan
den niet zoodanig bij de quaestie ge
moeid, dat men er zulke dure dingen
als Dreadnoughts aan wagen zal.
Tweedens: de landen, die er wel een
casus belli van zouden kunnen ma
ken: Frankrijk of Spanje, nu, die zijn
niet krachtig genoeg om hun wil door te
drijven als andere mogendheden er an
ders over denken.
En zoo zal het geschil we! langs diplo-
maticken weg worden opgelost, denkelijk
•'t meest naar den zin van Duitschland.
Men kan rustig voortbouwen aan het
.Vredespaleis.
algemeen overzicht.
De klacht in liet binnenland, de klacht
in liet buitenland gaat over de
ontzettende hitte.»
Hoe het in ons land en in onze oen-
geving is gesteld weten de lezers en le
zeressen uit eigen ondervinding. Wij be
klagen hen, die zuchten bij deze ver
schrikkelijke warmte en die, evenals wij,
verlangend uitzien naar een iets mildere
temperatuur de eenige troost, al is't dan
maar een schrale, is dat het in 't buiten
land nog veel erger is dan bij ons. De
jobstijdingen over de gevolgen van de
flittc nemen toe. In Duitschland zijn de
verliezen aan menschenlevens talrijk
onmetelijk is de aangerichte stoffelijke
schade. Het scheepverkeer lijdt ernstig
door het uitdrogen van de zijstroomen
en den lagen stand van kanalen en rivie
ren. De vrachtvaart op de Elbe is vol
komen gestaakt, hetzelfde geldt voor de
Oder. In enkele streken heerscht in die
mate watergebrek dat de stedelijke auto
riteiten zooals te Halle a. d. Saaie, Leip
zig en Essust zich genoodzaakt hebben
gezien, de waterleiding tijdelijk af te
sluiten. De landbouwers klagen over het
te snel rijpen van de gewassen, de vruch
ten zijn op vele plaatsen reeds uitge
droogd. Ook de wijnbouw in Zuid-
iDuitschland, die reeds in het voorjaar
zwaar heeft geleden van een onweer
Svordt door de hitte van de laatste hoop
op een goeden oogst beroofd. Een ander
gevolg van de hitte is de gemakkelijke
brandbaarheid van korenvelden, heide en
moerassen. De branden, die door vonken
van locomotieven of zelfontbranding zijn
ontstaan, zijn niet te tellen. Bliksem en
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
77)
Onwillekeurig hief Erna, die het echt
paar ontmoet had, de oogen tot de
spreekster op. Lili had, sinds zij het huis
had betreden, nog geen voet over den
drempel van het geprezen vertrek gezet.
Trots en koel beantwoordde deze haar
blik. Het was toch onverdraaglijk, voort
durend een spion, een eeuwige zede-
preekster om zich heen te hebben.
Dat haar broeder het niet noodig
vond, ook naar de slaapplaats van zijn
Zuster te vragen, verwonderde Erna vol
strekt niet meer. Toen het plan der nieu
we woning bekrachtigd was, had Lili
achteloos gezegd
Naast Bertie's kamer ligt er een
voor u, Erna.
Mevrouw von Harneck had het klei
de vertrekje, dat op het plan met „mei
denkamertje" aangegeven stond, goed
genoeg gevonden voor haar lastige
Schoonzuster.
v De eerste maaltijd in de nieuwe wo-
zonnesteek hebben buitengewoon veel
slachtoffers gemaakt.
Als een welkomme afkoeling zal men
de zware onweders beschouwen, hoe kort
ook de frisschere temperatuur aanhoudt.
Gisteren is boven Berlijn een onweer los
gebarsten, dat met zware stortregens en
een orkaanaebtigen storm gepaard ging.
Op veel plaatsen in de stad sloeg dc
bliksem neer in de straten. Gelukkig
werkten overal de palen van de electri-
sche tram als bliksemafleiders. Persoon
lijke ongelukken kwamen niet voor. De
wind en het water richtten hier en daar
ernstige verwoestingen aan, laaggelegen
gedeelten van dc stad werden over
stroomd en vele kelders liepen vol. Het
telefoonverkeer met het hecle Westen
was urenlang verstoord.
De berichten uit Engeland en Frank
rijk maken eveneens gewag van de he
vige warmte. In laatstgenoemd land zijn
daarop zware onweders gevolgd, die een
groot aantal
verwoestingen
hebben aangericht en zijn vele menschen
levens te betreuren.
In het dorp Cravant, dat vijf jaren ge
leden zoo hevig geteisterd werd door
een cycloon, zijn al de te velde staande
gewassen \ernield en werden de daken
van verschillende huizen afgeslagen.
Te Creuzy, een plaatsje op 18 K.M.
afstand van Orleans, schuilden zes boeren
knechten tijdens het onweer in een schuur
deze stortte iii en de mannen werden be
dolven onder het puin. Slechts een der 011-
gelukkigcn werd nog levend onder de
ingestorte schuur vandaan gehaald. Een
soortgelijk ongeluk had plaats te Ouzoucr
le Marché; daar werden twee dorschers
onder het puin van een ingestorte hut be
dolven.
Op verschillende andere plaatsen wer
den personen door den bliksem gedood.
Ook andere deden van Frankrijk zijn
door het on weder zwaar geteisterd. Op
tal van plaatsen in de Aube zijn de wijn
gaarden, die bij het on weder van 17 Juni
gespaard bleven, door den hagel ver
nield, zoodat de arme wijnboeren een tijd
van groote armoede Uegemoet gaan.
Te Nancy is in verschillende wijken
groote schade aangericht.
In de Ardennen is dc bliksem geslagen
in het station te Charlcville en in een boer
derij te Bourg-Fidele bij Rocroi. Zeven
personen werden meer of minder zwaar
gekwetst en al het vee werd gedood. Op
tal van plaatsen is brand ontstaan.
Soortgelijke treurige berichten komen
uit verschillende andere streken van Frank
rijk.
Bij de behandeling van dc begrooting
van buitenlandschc zaken, heeft dc En
gclsche premier Asquith over de
IVlarokko-qudfcstie
verklaringen afgelegd, die aan duidelijk
heid niets te wcnschen overlaten. Asquith
die onder diepe stilte zijn rede voorlas,
erkende dat de Marokko-quaeslie een punt
had bereikt, waarop zij in stijgende mate
moeilijk, verwarrend en verontrustend
wordt. Om tegenbeschuldigingen en vin-
ning verliep den volgenden dag al zeer
ongezellig. Dc ritmeester kwam laat en
in slechten luim van dienst thuis. Lili
was vermoeid van het bedillen in de ka
mers, waar zij voortdurend wat te ver
anderen en te verbeteren vond. Slechts
Erna en dc kleine zaten in hun gewone
houding aan tafelwel zag het gelaat
van den eerste er blozcnder uit dan vroe
ger. Het nieuwe van den toestand had
hem opgewonden.
Nauwelijks had de oppasser, die be
diende, met de soep dc kamer verlaten,
óf de storm brak los.
't Is ellendig, mopperde Herman liet
servet naast zich op tafel werpend. Wat
dien Eichstctt mankeert, weet ik niet.
Dienst, dienst, dienst. Van iets anders
schijnt hier geen sprake te zijn. Daar
houdt me die man een toespraak, of ik
een piepjonge luitenant was, die 't ver
bruid heeft. Neen 't was tergend. En
ten slotte \eroorloofde hij zidi nog, en
kele woorden over het hazardspel los
te laten. Hij keek mij daarbij zoo in de
oogen, dat ik opgewonden werd en hem
zeide, dat hij daarbij te streng was. Wat
gaat liet Eichstctt aan, of ik menigmaal
om tijdverdrijf dc kaarten ter hand nam.
Ik zal hem dat eens toonen. Het zou
toch wel wonder zijn, als er hier niet
een paar menschen waren, die evenzeer
op een spcclavoudje ges.teld zijn als ik.
nige antwoorden te vermijden, achtte As
quith het beter niet in al te veel bijzon
derheden te treden.
Er zijn op het oogenblik, vervolgde
Asquith, onderhandelingen gaande tus-
schen Frankrijk en Duitschland. Wij ne
men er geen deel aan, omdat het onder
werp, wat er behandeld wordt, mogelijk
de Engclsche belangen niet raakt. Wij
kunneu geen definitieve mecning uiten
over dit punt, voordat we weten, wat het
eindresultaat zal zijn. Maar wij verlangen
dat deze onderhandelingen zullen uitloo-
pen op een schikking, die beide partijen
reden tot voldoening geeft, cn eervol voor
beiden is, eene schikking, waarvan de
Engclsche regeering uit den grond van
haar hart zal kunnen zeggen, dat op gec-
ncrlei wijze inbreuk gedaan wordt op de
Engclsche belangen. Wij verlangen ern
stig en oprecht dat een dergelijke schik
king tot stand komt.
Asquith betoogde, dat Engeland niet
tusschcnbcidc wil komen als Duitsch
land schadevergoeding buiten Marokko
bedingt, mits geen Engclsche belangen
daardoor benadeeld worden kwamen de
ze in de klem, dan zou Engeland aan de
onderhandelingen deel wcnschen te ne
men. Engeland vat zijn positie op als van
een van lien, die bij alle mogelijke ge
beurlijkheden en bij het tot stand zien
komen van een oplossing der bestaande
moeielijkheden belang hebben.
Hij herhaalde aan liet slot zijner voor
zichtig gestelde en meermalen toegejuich
te redevoering (e wcnschen, dat de nu
gevoerd wordende onder handelingen een
gunstig resultaat hebben.
Balfoitr nnmcn.i rlc unionisten cn Mac-
donald in naam van de arbeiderspartij
voerde na Asquith het woord. Wanneer
er lieden zijn - aldus Balfour die
denken, dat wij van de kaart van Europa
zijn weggevaagd, omdat wij onze eigen
binnenlandsche moeielijkheden hebben,
dan kan het voor die lieden zijn nut heb
ben, te verklaren, dat zij een geheel ver
keerde mecning hebben van de gemoeds
gesteldheid van liet Egelsdhe volk en
van de vaderlandsliefde van de oppositie.
Macdonald verklaarde dat de arbeiders
partij er onophoudelijk naar zal streven
om liet onmogelijk of moeilijk voor twee
beschaafde volken te maken, het op den
oorlog te laten aankomen om' dc moeilijk
heid te regelen, die zeer gemakkelijk door
.het Haagschc hof van arbitrage geregeld
kan worden.
Hoe zal men te Berlijn over deze rede
oordcelen? In bijna geheel Afrika zijn
Engclsche belangen en door de houding
van Engeland wordt de oplossing niet
gemakkelijker.
Over de verhouding van
Portugal en den H. Stoel
meldt een Reuter-tclegram uit Lissabon,
dat ld e Minister van buitenlandschc zaken
in antwoord op een interpellatie van den
socialist Lcpereira, waarom de vertegen
woordiger van Portugal tegenwoordig
was hij de plechtigheid op den herdenk-
dag van Leo XIII, verklaarde dat de
schcidingswet geen breuk maakt met het
Vaticaan of als een vijandigheid bedoeld
Onrustig en onzeker keek de officier
om zich heen. Op Lili's gezicht was er
gernis te lezen over dc bejegening dien
men haar Herman aandeed. De gespan
nen aandacht, waarmede ook de zuster
naar zijn woorden geluisterd had, maak
te bij deze spoedig voor een uitdrukking
van lusteloosheid plaats zij zweeg. Som
ber en stilzwijgend gebruikte de ritmees
ter den maaltijd.
Tegen het einde van het diner bracht
Lili steunend de hand aan de slapen
Ach, die hoofdpijn wordt immer
ondragelijker. Ik zal naar bed moeten
gaan. Hoe jammer. Ik had er mij al op
verheugd, verder alles te rangschikken.
Arm kind, antwoordde Herman,
onmiddellijk tot medelijden bewogen.
Hebt gij je zoo vermoeid? Waarom hebt
gij je zuster niet geholpen, sprak hij,
daarop heerschend tot Erna.
Ik had andere bezigheden, luidde
het kalme antwoord.
Andere bezigheden, bruischte hij
op. Wat behoef jij andere dingen te doen
als Lili je noodig heeft. De drommel mag
weten, wat je hebt zitten uitvoeren.
Zult ge dan nooit leeren voor anderen
te zorgen?
Erna was den ganschcn morgen met
de keukenmeid aan 't uitpakken geweest
en daar eerst laat klaar gekomen, ook
later niet van de zijde der oude Uienst-
is tegen den katholieken godsdienst, die
door dc groote meerderheid van het Por-
tugicesc'he volk beleden wordt, maar dat
de bedoelingen van de regeering geheel
vredelievend zijn en dat zij den Katholie
ken godsdienst zal doen eerbiedigen.
De burgeroorlog in Perzië
neemt in omvang toe. Langzamerhand
begint de Perzische regeering te beko
men van den eersten schrik over den
terugkeer van Mohammed Ali. Men is te
Teheran thans een cn al bedrijvigheid
om een voldoende legermacht uit te rus
ten. Mohammed Ali is vogelvrij verklaard
cn op zijn hoofd is een groote prefcnie
gjesteld. Moez-es-Saltaneh zal de expedi
tie tcgicn den terugkeerenden sultan lei-
lïen. De bochtiaren hebben onmiddel
lijk 2000 ruiters ter zijner beschikking
gesteld.
Het aantal partijgangers van Moham
med Ali neemt nog altijd toe. De pries
terschap, die zich steeds een groot te
genstandster der constitutioneclc regee
ring toonde, hoeft algemeen de partij van
den vrocgeren vorst gekozen.
Volgens oen telegram aan de „Frankf.
Ztg." zou de hoofdman der Turkmiencn
zich van Mohammed Ali afscheiden. De
rzische negeering heeft zich tot den
Kaukasische terrorist Sclyeider Khan om
hulp gewend.
OEMhNÜD.
Uit Marokko komt weer het bericht
van ecu incident (het hoeveelste?) Ditmaal
zou een bpaausche consul door een
1 ranselt goumier zijn aangehouden, liet
bericht wordt echter onder voorbehoud
medegedeeld.
In een niet openbare sociaal-demo
cratische vergadering te Berlijn deed de
Fransche socialist Yvetot een heftigen
aanval oj> de Duitschc legeering, die hij
met smaad overlaadde. Ilij wekte verder
de Duitschc dienstplichtigen op in een
geval van oorlog hun wapens te kceren
tegen de eigen superieuren. Onmiddellijk
werd besloten Yvetot het land uit te zet
ten. Hij gaf er echter de voorkeur aan,
het uitzettingsbevel niet af te wachten
en heeft Duitschland reeds verlaten.
De oplossing van de militaire crisis
door het aftreden van generaal Michel
en de benoeming van generaal Pau als
generalissimus is nog voor het einde van
deze week te verwachten. Bij decreet zal
generaal Pau worden belast met het op-
pcrbevel over de legerkorpsen aan de
oostelijke grenzen, terwijl hij tevens zal
optreden als chef van den staf.
Naar uit Londen wordt gemeld, zijn
de koning cn de konnigin van Spanje
daar aangekomen en hebben ze hun intrek
genomen in het Ritz-liotel. Zaterdag of
Zondag zullen ze weer vertrekken.
Van 1 Juni tot 22 Juli hebben zich
te Constantinopcl 32 gevallen van cho
lera voorgedaan, waarvan 12 met doode-
lijken afloop.
Dc overheden te Uskub hebben tele
grafisch een buitengewoon crediet ge
vraagd voor de bestrijding der in Ipek
uitgebroken cholera. Woensdag, dender
den dag der epidemie, werden 17 sterfge
vallen vastgesteld.
bode geweken. Het was grootcndcels
aan haar te danken, dat het middageten
nog te rechter tijd klaar was. Lili had
haar schoonzuster wel aan 't uitpakken
gezien, en haar ook in de keuken aan
getroffen, toen zij daar vluchtig een be
zoek bracht, doch zij kwam met geen
enkel woord dc aangevallene te hulp,
Bij de ruwe woorden zijns vaders was
Albert hevig verschrokken cn liet hij zijn
lepel uit zijn handjes vallen. Kletterend
kwam die op 't po reel ei n terecht en een
druppeltje van 't nagerecht bevlekte het
tafellaken. Erna boog zich naar het kind
over, nam de vlek met een stukje brood
op en knikte Bertie geruststellend toe-
Dat oogenblik scheen Herman gunstig
om den toorn, die in hem woelde, lucht
te geven. Hij rukte den knaap het bord
onder den lepel weg cn schreeuwde, zich
er niet om bekommerend, dat er nu een
ganschc reeks droppels op 't tafellaken
viel
Domme, lompe jongen I Eerst maak
je leven, hoewel je arme mama hoofdpijn
heeft, omdat zij alles alleen heeft moeten
doen. En dan maak je het tafellaken nog
vuil ook. Tante Erna geeft je een mooie
opvoeding, dat moet ik zeggen. Ga oogen-
blikkelijk weg, vlegel.
Angstig en zonder verwjjl gleed de
kleine van zijn stoeltje en verliet het ver
trek. JEina verroerde zich niet; zij was
De „Voss. Zeitung" verneemt uit
Constantinopcl, dat aldaar wederom
brand is uitgebroken op de vischmarkt van
Stamboel. De voortdurende brandstichtin
gen wekken daar groote ongerustheid,
vooral daar men ziet, dat de tegenmaat
regelen van de regeering niet voldoende
zijn. De Fransche ambassade wordt sedert
Zondag door de Fransche matrozen be
waakt.
De Duitschc keizer heeft den Sultan
een gift van 20,000 Mark aangeboden,
voor de slachtoffers van d ebranden te
Constantinopcl.
Naar de „Köln. Ztg." uit Lissabon
verneemt, is het in de kerk van Lobrigo,
in do buurt van Rogoa, tot een ernstige
botsing tusschen koningsgezinder! cn re
publikeinen gekomen. Costa, dc leider van
de republikeinen, is door een steek in zjjn
ruggedood. De troepen moesten ingrijpen
Volgens de Scculo zijn 4 personen ge
dood, 14 personen zwaar en 30 licht ge
wond.
In Frankrijk is weder getracht een
spoorwegongeluk te veroorzaken. Er wa
ren namelijk zware stcencn gelegd op den
weg, dien de tram naar Varges moest pas-
seeren en het mag haast een wonder boe
ten, dat een ontsporing vermeden werd.
Er werd dadelijk een onderzoek ingesteld
en als verdacht van deze laffe daad van
sabotage werd een zestienjarige knaap*
Maurice Danaux, gearresteerd.
- Te Cliffe bij Rochester heeft eene
ontploffing plaats gehad in de cordietfa*
briek van Curtis en Harvey, waarbij drie
lieden werden gedood en velen gewond.
In Engelsch-lndiü hebben tic anar
chistische elementen weer van zich doen
hooren Een dorp in het district Jessore
werd door 30 wel bewapende.jeugdige
Bengaleezen aangevallen en geplunderd.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is aan den kolonel
der infanterie op non-activiteit A W.
Noorduijn, terzake van lichaamsgebreken
eervol ontslag uit den militairen dienst
verleend,
is benoemd
bij het wapen der infanterie, tot gene-
raal-majoor de kolonel A. L. de Wolf, com
mandant van het 9c regiment, en ter zake
van lichaamsgebreken eervol ontslag uit
den militairen dienst verleend;
is de directeur van het post- cn tele
graafkantoor te Heerlen W. F. K. Wetli-
mar eervol van zijn tegenwoordig be
heer ontheven, zullende luj tijdelijk met
een anderen werkkring worden belast;
zijn tot wederopzegging benoemd tot
plaatsvervangers van den districtsveearts
wien 's üravenhage als standplaats is
aangewezen, de geëxamineerde veeartsen
H. O. van Hayevelt, directeur van het
Openbaar Slachthuis te 's Gravcnhagc,
en J. L. Moerkercken van der Meulen,
te Zoetermccr;
is de directeur van het post- en tele*
graafkantoor te Leur, K .F. Ehrmann,
eervol van gemeld kantoor ontheven en
zeer bleek geworden. Na een poosje,*
waarin de heer des huizes nog allerlui
onverstaanbare boosheden had zitten
mompelen, zeide hij hij 't opstaan van
tafel terloops;
Eichstett's vrouw laat je overigens
groeten, Erna. Ik had dc eer de „com-
mandeuse", toen ik den commandant ge
lukkig ontkomen was, in den voortuin te
ontmoeten. Oij kunt daar vanavond thee
drinken.
Onaangenamer cn onbeleefder kon men
zich van een op beminnelijke wijze ge
geven opdracht niet kwijten.
Mag ik door den oppasser, zoodra
hij klaar is, mijn vrienden een toestem
mend antwoord laten brengen, Lili? vroeg
Erna.
Ik weet werkelijk niet, of ik Frans
missen kan, zuchtte Lili mat. Oe hadt
toch wél dadelijk kunnen zeggen, dat
Erna komen zou, lieve Herman?
Dat heb ik wel gedaan, maar dc
strenge commandante trok verwonderd de
wenkbrauwen op en meende, dat ik mij
toch eerst moest vergewissen, of het dc
freule mijn zuster gelegen kwam. 't Zal
dus wel noodig zijndat Frans naar
„Erna's vrienden" gaat. Maar dat heeft
den tijd nog.Kom, arme kleine vrouw,
ga uitrusten.
(Wordt .vervolgd^,