Juli
1011.
BUITENLAND.
Erna von Harneck.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 542.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
I 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
Dc ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 c e|
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiCngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-adverlentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
Het Engelsche Hoogerhuis heeft gis
teren de
veto-wet
■met algemeene stemmen in derde lezing
aangenomen. Het alarmeerend bericht,
dat onverzettelijke peers in voldoenden
getale aanwezig zouden kunnen zijn, oin
de vetowet in derde lezing te laten val
len, wanneer Lansdowne en dc voorstan
ders zich van stemmen onthielden, had
de belangstelling voor het debat ver
hoogd. Het Huis was overvol, seint Reu
ter, en er waren ongemeen veel liberale
peers opgekomen.
Lord Morley diende de vetowet in
derde lezing in en verklaarde nadruk
kelijk, dat de wet vervormd is door amen
dementen van Lord Lansdowne cn andere
peers, die het prestige, de voorrechten
en het gezag van het Lagerhuis den nek
slag geven. Morley gaf het verlangen
te kennen, dat de vetowet afgedaan zal
worden zonder iets, dat op een socialen
schok gelijkt. (Gelach i>ij de oppositie).
Ik bedoel, aldus Morley, geen kunstma-
tigen schok, maar een echten schok, die
zich in het sociale leven in breede krin
gen doet gevoelen. Morley besloot met
in overweging te geven, de wet aan te
nemen en dan later de echte, ongewij
zigde vetowet door te laten. Dit betee-
kent geen overgave aan het Lagerhuis of
aan de regeering, maar een overgave
aan het vonnis en het oordeel, dat het
volk bij de laatste verkiezing heeft uit
gesproken.
Lord Lansdowne begon met te ont
kennen, dat de amendementen, die liet
Hoogerhuis heeft aangenomen, inbreuk
maakten op de financieele voorrechten
van het Lagerhuis of onredelijk waren.
IntusBChen zijn enkele der amendemen
ten, die we hebben aangebracht, naar
onze jneening van zoo groot belang, dat
wij zeker niet bereid zullen zijn, er af
stand van te doen, zoolang we nog vrije
- mannen zijn (Luide toejuichingen bij de
oppositie.) Lansdowne raadde de peers
aan, de wet in derde lezing aan te nemen.
Het debat over de vetowet laat den
toestand dus nog onzeker. Dc regcerings-
partij ziet in Lansdowne's verklaring*
een aanwijzing, dat hij zal toegeven, wan
neer de regeering dreigt een groot aan
tal nieuwe peers je benoemen. Maar Lord
Halsbury en Lord Willougliby de Broke,
een van de zgn. wilde peers, hebben
gezegd, dat zij aan de amendementen
zullen vasthouden.
De gewijzigde vetowet zal Maandag
in het Lagerhuis behandeld worden.
In den
Belgischen Senaat
is bij eene algemeene bespreking van een
interpellatie over de maatregelen, die ge
nomen moeten worden ter verzekering
van de landsverdediging, de mogelijkheid
van een Belgisch-Nedcrlandsch defensief
verbond ter sprake gekomen.
Favereau, de oud-minister van buiten.
landsche zaken, meende niet dat België
een defensief of offensief verbond kan
sluiten. Maar een niet neutrale staat kan
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
71)
Geduldig pakte zij de kist geheel
uit. Langzamerhand bekwam de tot salon
bestemde middenruimte, welke Lili voor
zich bestemd had, een ganscli anderuiter
lijk. Het geheel bood, ondanks de scha
de aan de meubelen, een eleganten aan
blik. Prullcgoed, zooals Schroder sma
lend de ten deele met rozenhout en brons
ingelegde meubelen genoemd had, was
het in ieder geval niet. In tegendeel,
het uitzet van freule Orben was in een
der eerste magazijnen der residentie ge
kocht. Maar de tijd, dat alles in 't ge
bruik was, had er zijn sporen op achter
gelaten. Er behoorde zeker talent toe,
om met wat thans voorhanden was, een
kamer eenigen chic bij te zetten. Dit ta
lent echter bezat de huisvrouw.
In het tot eetkamer bestemde vertrek
reinigde de kamenier verdrietig de vloer.
Haar meesteres had het zoo bevolen en
dan was 't: gehoorzamen. Het meisje
voor den anderen tusschenbeide komen.
Senator Wiener merkte op, dat wanneer
België of Nederland wordt aangevallen,
het belang van den ander zoo duidelijk
zou blijken, dat zijn recht van ingrijpen
zelfs niet ter sprake gebracht zou wor
den.
Urt Portugal komen
sensatiewekkende berichten.
Volgens het eerste geseind uit Lis
sabon aan het „Berl. Tageblatt" zou
de regeering der republiek bekend ge
maakt hebben, dat in het koninklijk pa
leis een kleine koffer gevonden is, die de
geheime briefwisseling bevat tussclien de
koninklijke familie van Portugal en de
Engelsche regeering. Het Portugeesche
koninklijke huis had de omwenteling zien
aankomen en getracht voor het geval dat
deze uitbrak, zich de hulp van Engeland
te verzekeren. Het had Engeland daar
voor als schadeloosstelling aangeboden
een stuk land in Afrika. D# Engelsche
regeering had evenwel dit aanbod van de
hand gewezen.
Deze mededeeling wekte groot opzien,
zegt dc correspondent.
Maarzou zij juist zijn? Zij komt
ons erg onwaarschijnlijk voor en niet ge
heel onmogelijk zou het wezen als dc re
publikeinen dit sensatienieuwtje de we
reld hadden ingezonden om de konings
gezinde beweging tegen te gaan.
Telkens toch komen er berichten, die
erop wijzen, dat dc royalistische aan
hang in Portugal van grooter betcckcnis
is dan de Republiek wil voorgeven
Zoo verneemt de „Voss. Zeitung" uit
Lissabon, dat een aantal onderofficieren,
die voor propaganda naar Pevidem waren
gegaan, daar het volk van de voortreffe
lijkheden der Republiek trachtte te over
tuigen. De menigte riep echter hoera
voor het koningschap, de kerk en den
godsdienst, en trachtte de nieuwe repu-
blikeinschc vlaggen te verscheuren, zoo
dat ten slotte een algemeen straatge
vecht ontstond, dat met talrijke verwon
dingen door schoten en steenworpen'
eindigde. Gok de toestand te oiinbra
is tengevolge van studentenonlusten vrij
ernstig, zoodat er soldaten heengezon
den moesten worden. Men vreesl voor
nieuwe conflicten.
Berichten over onlusten komen voorts
uit Albanië, Turkije, Mexico en andere
streken, aan welker horizon niets zicht
baar wordt, dat op gunstiger tijden voor
deze landen doet hopen.
't Ergste is nog de toestand in
Perzie,
waar de afgezette en voor levenslang
verbannen Sjah, Mohammed Ali Mirza,
zich plotseling zou hebben vertoond.
Evenals in alle Oostersche landen, zijn
de verwikkelingen in Perzië ingewikkeld
en de berichten, die daarover ons moe-
tén inlichten, schenken weinig houvast.
De ex-Sjah Mohammed Ali Mirza werd
den 16en Juli 1909 door het Perzische
Parlement onwaardig verklaard om nog
langer de regeering te voeren. In zijn
plaats werd zijn destijds 11-jarig zoontje
op den troon geplaatst en den afge-
zetten Sjah werd een aanzienlijk jaar-
zuchte onder dien onwelkome» arbeid.
Zij was toch als kamenier gehuurd. Toen
de baker vertrokken was, had zij al de
verpleging van het kind op zich moeten
nemen. Het was maar goed, dat dc freule
verklaard had, de verzorging van het
knaapje geheel op zich te zullen nemen.
Het ventje was wel aardig en gehoor
zaam, maar er zich nacht en dag voor af
tobben, daar had zij geen zin in. Laat
die tante maar zien, hoe zij 't klaar speelt,
dacht de kamenier, een spottende blik
op Erna von Harneck werpend. Dan had
zij liet beter. Als alles maar eens naar
den zin van dc vrouw des huizes geor
dend was, dan kwam het er zoo precies
niet meer op aan of er wat stof lag.
Buiten hield een rijtuig stil. Ema plaat
ste een groote bronzen groep, een prijs
door haar broeder bij dc wedrennen ge
wonnen, op tafel en snelde de kamer uit.
Zij hief den knaap uit het rijtuig en be
trad met hem de gang, hem teeder om
helzend.
Het kind drukte zijn blond kopje innig
tegen haar wang aan. Daarna vroeg hij
nieuwsgierig en vroegwijs:
Hoe bevalt het u in Nesthausen?
Nu, heel goed, lieveling, gai Erna
ten antwoord. Als tante haar jongen maar
heeft, is zij tevreden. ]Waar hebt gij papa
geld toegekend. Den jeugdigen Sjah
werd een Regent ter zijde gesteld, die
echter verleden jaar is gestorven cn door
een ander vervangen..Kenmerkten de re-
geeringsjaren van Mohammed Ali Mirza
zich door voortdurenden burgeroorlog en
staatsgrepen, na zijn verbanning zijn de
ministeriecle crisissen niet van de lucht
geweest. Het nieuwe bewind slaagde al
evenmin de locale opstanden in de uit
hoeken des rijks te onderdrukken als de
vorige Sjah.
Zoo Mohammed Ali Mirza inderdaad
in Perzië is geland en ondanks dc be
richten, die het tegendeel beweren, ach
ten wij het zeer waarschijnlijk, dat de
ex-Sjah dezen tocht heeft ondernomen
moet de toestand voor dc tegenwoor-
dige regeering wel zeer ernstig zijn.
Want de oude Sjah zal wel zoo geslepen
zijn geweest zijn leven, of althans ten
minste zijn aanzienlijk jaargeld, niet roe
keloos op hef spel te zetten. Lijdt hij
de nederlaag, dan kost 'them in ieder
geval zijn jaargeld en als hij niet ont
vluchten kan, schiet hii er liet hachje
bij in.
De Berlijnsche „Lokal Anzeiger"
wordt uit Teheran geseind, dat Moham
med Ali bij Komesjtepe aan dc Kaspi
sche Zee geland is en van Astrabad gis
teren den tocht naar Teheran zou be
ginnen. Men kan hem in ongeveer acht
dagen daar verwachten. De Toerkmeiien
en nog cenige andere stammen, die over
liet tegenwoordig bewind ontevreden
zijn, hebben zich vóór hein verklaard.
De houd ng van Teheran is onzeker. Bij
Moham ued Ali zijn de vroegere minister
president K»wlc, ook dc emir
Bahadoer.
De tegenmaatregelen van de tegen-
dige regeering zijn nog niet hekend. Het
kabinet, dat ten slotte weer samenge
steld is, zal zich lieden aan het Parlement
voorstellen.
De Perzische staatsman Sardar Assad
heeft zich tegenover den Perzischen cor
respondent van het „Berl. Tagebl." uitge
laten dat hij de berichten uit Perzië voor
overdreven acht en de vrees voor een ver
jaging der constitutioneete regeering voor
ongegrond. De in Teheran aanwezige
Baktiarcn zijn voldoende om alle onrust
in het land te onderdrukken. IX' tegen -
woordige constitutioneelc regeering js
voldoende krachtig gegrondvest, en zal
door de ministeriecle crisis van ditoogcn-
blik niet omver geworpen worden.
Ook dc Perzische gezant te Ween en
gelooft de vooruitzichten van de consti
tutionele regeering gunstig. Zij heeft
50.000 man te barer beschikking en de
oud-Sjah beschikt maar over 30.000 man.
De gezant geeft echter toe, dat het in
Perzië tot een groote en bloedige oorlog
zal komen, een strijd op leven en dood.
Mohammed Ali zal alles doen om den
trrx)ii weder te veroveren, en daartegen
zal dc regeering zich krachtig te weer
stellen.
In hoeverre hierbij Russische invloeden
in het spel zijn, is op het oogenblik niet
met juistheid te zeggen, 't Is een raadsel,
op welke wijze de ex-Sjah weer in zijn
land kwam. Verscheidene bladen nemen
aan, dat hij door Rusland is ger-isd en dat
gelaten, Bertie?
Aan 't station was een mooie, hooge
officier, tante, die mij op den arm nam,
vertelde d*i knaap, inct Erna de trap
bestijgend, waarbij hij haar geducht de
hand vasthield. Hij zcide, dat hij een
oom was cn ik u groeten moest. Een
aardige» naam heeft hij: oom Eichel
heet hij.
Neen, mijn jongen. Oom Eichstett
heet die heer. Mij is papa's commandant,
verbeterde zij. Ga mama goeden dag
zeggen, maar kom spoedig terug; mama
heeft nog zeer veel te doen.
Gehoorzaam volgde de knaap deze aan
wijzing op. Voorzichtig huppelde dc kleine
gestalte door dc kamer, waar zoo juist
dc kamenier bezig was. Hij wilde links
afslaan, toen hij Jict meisje bcmc-r te, dat
aan de schrijftafel zijns vaders in een boek
bladerde.
Ernstig zcide hij:
- Laura, dat moogt ge niet doen. Pa
pa heeft mij streng verboden aan zijn za
ken te komen cn tante Erna wil ook niet
hebben, dat haar schrijftafel in de war
wordt gebracht.
Domme jongen, ik heb niets weg
genomen, was het geërgerde antwoord
van het meisje.
Bcrtie kwam een schrede nader en
dat de regeering van het Czarenrijk hem
oogluikend li-et passeeren, terwijl sedert
maanden bezendingen geweren over Ba
koe naar Perzië zijn gevoerd.
Maar te Petersburg verzekert men met
't onschuldigste gelaat ter wereld, dat men
niets weet van een doortrekken van Mo
hammed Ali. Zijn optreden zou de geen
argwaan koesterende regeering zelfs
hebben overrompeld.
Voorts wil het gerucht dat Engeland
zich met de herstelling van den ex-Sjah
zou vereenigen.
GEMENGD.
De 58e Algemeene Duitschc Katho
liekendag wordt dit jaar te Maine ge
houden van 6 tot 10 Augustus. Zondag
6 Augustus zal in den Dom een pontifi
cale Hoogmis tot aanroeping van den JL
Geest worden opgedragen. Dienzelfden
dag om 2 uur is er een feesttocht der Ka
tholieke vereenigingen en 's avonds plech
tige begroeting in dc Stadshalle, waar
ook op 10 Augustus met een groote open
bare vergadering den Katholiekendag zal
worden beëindigd.
De Belgische minister van land
bouw heeft gisteren een voorstel neerge
legd een crediet van 250.000 fr. toeken
nend, bestemd:
Ie. om schadeloosstellingen tc verlee-
ncn aan landbouwers die verliezen leden
door de sterfte onder hun vee tengevol
ge van mond- en klauwzeer;
2e. om toelagen te verkenen aan in
stellingen van verzekering en herverze
kering van vee, voor verliezen wegens
dezelfde oorzaak.
3e. voor buitengewone uitgaven bij
het reinigen der besmette plaatsen.
Stratos, de voorzitter van dcGriek-
sclic Kamer, liecft ontslag ingediend. Hij
is in conflict geraakt met den minister
van justitie, met wiens wetsvoorstellen
hij zich niet kon verccnigen. De „Chro-
nos" beschuldigt Stratos, die kans had
op de portefeuille van binncnlandsche za
ken, met ontslagen beambten te onderhan
deld tc hebben over hun weer in dienst-
stelling. Hij zou daarvoor van hen een
half jaar tractement hebben geëischt
I let schijnt den I urken nu voorspoe
diger tc gaan iu Jemen. Over Aden wordt
bericht, dat de sjerif van Mekka op 2
Juli de opstandelingen heeft verslagen cn
Abha heeft ontzet, dat sedert 10 maanden
ingesloten was. De Sjerif rukte nu oj) naar
het Zuiden naar Sabyca, waar Said Idris
sterke stellingen heeft bezet. Te Oeezan,
waar de Turken een gevoelige nederlaag
hebben geleden, zijn nu versterkingen
aangekomen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan J. Ch. Thcijs-
sen .eervol ontslag verleend uit zijne
betrekking van commissaris van politie
tc Rotterdam
is aan mr. V. Th. J. M. Tilinan eervol
ontslag verleend uit zijn betrekking van
lid van het college van regenten over
de gevangenissen te 's-Hcrtogenbosch
is benoemd tot lid van gemeld college
zekle verwijtend:
Als gij iets genomen hadt, zoudt
ge een dievegge zijn.
Juffrouw Laura lachtte luide en spot
tend, maar zoodra een lichte tred in den
salon naderde, greep zij naar stofdoek cn
plumeau cn ijverig was zij in de eetzaal
weder bezig, toen barones von Harneck
binnentrad.
Zoo, Bertie, zetde de moeder, het
kind vluchtig op het voorhoofd kussend.
Met wie spraakt gij zoocvcn, Laura?
Ik zcide aan Albert je, dat hij zijn
voeten wel eens eerst had kunnen af
vegen; het is buiten zoo smerig, luidda
het antwoord, zonder aarzelen.
Verbaasd keek de knaap van zijn
schoentjes naar dc kamenier. Voor hij
echter nog een woord had kunnen zeggen
had de moeder hem reeds de kamer uit
geleid. Ongeduldig in de schemerige gang
rondziende, vroeg zij:
Waar is tante Erna? Laura heelt
groot gelijk, gij hadt buiten kunnen blij
ven. Ga nu, dc deur der keuken staat
open.
Verbijsterd volgde dc knaap dit
gebod op. Voorzichtig wischte hij zijn
laarsjes af met een achteloos ter zijde ge
worpen doek, daarbij het slijk c liter meer
over Jict Jcjdcr verspreidend, cn ging
dr. J. C. I. van der Hagen, inspecteur
van de volksgezondheid, wonende tc
's-Hertogenbosch.
Prinses Juliana cn President Failleren
Aten zal zich schrijft liet „Hbl."
herinneren uit de dagen van het bezoek
van den President der Fransche J^epu-
bliek aan ons land, hoe de lieer Fallièrea
dadelijk bij zijn aankomst aan H. M. de
Koningin belangstellend vroeg, het Prin
sesje te mogen zien. Prinses Juliana be
vond zich echter op het Loo, cn zoo kreeg
onzegast het Prinsesje niet te zien.
Hij zond echter ecu prachtig geschenk
aan de Dochter van zijn Koninklijke
Gastvrouw, een meer dan levensgrooten
namaak van een zwaan, die van binnen
met allerlei speelgoed gevuld was.
En welke aardige tegen-attentie heeft
H. M. nu bedacht
Door haar hoffotograaf liet zij een
opname maken van liet Prinsesje, terwijl
het kind aan het spelen is met den zwaan
en het speelgoed, dat de Fransche Presi
dent haar schonk.
En deze foto die alleraardigst is
uitgevallen: het spelende kind, in het
wit gekleed, met één hand geleund op
den hals van den witten vogel, en op
den grond een gezellige rommel van
fraai speelgoed cn snuisterij is dezer
dagen door 11. M. de Koningin aan den
heer Falliëres gezonden.
Bezoek van Minister Tafina.
Gisteravond omstreeks 7 uur kwainï
minister Talma te Amsterdam aan en
stapte af in Brack's Doelen-hotel.
Dit bezoek staat iu verband met een
inspectiereis door Noord-Holland, naar
aanleiding van het heergchen van het
mond- en klauwzeer in de provincie.
Minister Talina, die lieden de stad
weder verlaat, is vergezeld van den heer
Hoek, directeur-generaal van den Land
bouw.
Tentoonstelling van arbeidershuisraad
Door de Federatie der vijf R. K. Dio
cesane Wcrkliedcnbonden is het gewich
tige besluit genomen om een tentoon
stelling te organiseeren van arbeiders-
huisraad. In 't buitenland /.iju sinds jaren
dergelijke tentoonstellingen gehouden en
et het grootste succes. De bedoeflng
is 0111 eene gezonde volkshuisvesting tc
bevorderen ook door de algemeene aan
dacht tc vestigen op het belang cener
goede bewoning.
Nu door geheel het land bouwver-
eenigingcii zijn opgericht, die voor goede
arbeiderswoningen zorg dragen, mi er
zoo gebleken is eene groote belangstel
ling iu het vraagstuk der volkshuisves
ting, zal men ongetwijfeld met genoegen
vernemen het gewichtige besluit van ge
noemde Federatie.
Men zal trachten een tentoonstellings
comité samen tc stellen uit deskundigen
en Rijkssubsidie te verkrijgen voor dit
groote plan.
Dc tentoonstelling wordt voorloupig
achtereenvolgens in vijf plaatsen van ons
land gehouden.
Nederlanders in DuUscliland.
De directeur-generaal van den arbeid
uit den Haag heeft in het laatst van Juni
daarop naar de keuken.
Aan de tafel stond tante Erna en
sneed een boterham, bij den haard roerdfl
de keukenmeid in een aarden pot. IT<r1j
mokkende gezicht der oude dienstmeid
helderde op, zoodra het kind binnentrad.
Allemachtig, wat zie je er uit, lamme
tje, zcide zij, den lepel uit de hand leg
gend. Ge zijt zoo bemorst of ge in «de goot
jjeloopen hadt enJa, waarachtig, ik
geloof dat je huilen wilt.
Dapper hield Bcrtie de opwellende tra
nen terug. Hij reikte de keukeumeid zijn.
handje en zeide vriendelijk
Goeden dag, lieve Kathrine. Kookt
gij soep. Ik heb grooten honger.
Honger? antwoordde zij, zoo hef
tig met den lepel in haar kookgerei roe
rend, dat de inhoud naar buiten spatte.
Papa heeft toch tijd genoeg om voor je
te zorgen. Ik kan mij zoo voorstellen, dat
hij zelf geen krimp geleden heeft. Leg 't
hartje toch gauw in bed, freule. Ik kan
dat brood alleen wel snijden.
In de kamer, welke Erna voor den
knaap in orde had gebracht, zette zij zich
op een stoel, het kind, dat zijne tranen
niet langer bedwingen kon, op den schoot
nemend. Bcrtie vertelde zijn tante van(
Laura.
(V^ordt vervolgd,)
