BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 531.
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1-30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Juli
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiCngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentitn) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Gemeenteraadsverkiezingen.
•Met den meesten aandrang bevelen wij
den Katholieken aan, hun stern uit te
brengen op de onderstaande candidaten
te Stompwljk
N. OLIEMAN Mzn.
A. ROMUN.
M. SMITS.
L. WAYEN.
te Wassenaar:
J. A. VAN DER KROFT.
J. MANS VELT.
H. VAN WISSEN.
V Liberale Manieren.
tWij schreven Dinsdagavond:
„Doch billijkheid .acht de liberale pers
tegenover Rooinsche Iandgenooten
meestal niet noodig. Klakkeloos wor
den beschuldigingen tegen ons neer
geschreven en van ons verweer neemt
men weinig- of geen notitie."
Het liberale „Vad." levert hiervan weer
het bewijs. .Uitvoerig weerlegden wij vier
dagen geleden de tegen ons gerichte be
schuldigingen inzake de Noordwijksche
strandquaestie, maar tot nu toe werd geen
woord daarvan aan de „Vad."-lezers
medegedeeld.
Wij hadden .wel niet anders verwacht,
maar constateercn toch het feit.
V Heeft u niets vergeten
Deze vraag Aan zoo'n menigen winkel
deur prijkende, moet dezer dagen het
wachtwoord zijn van alle rechtschc kie
zers in Leiden.
Ge komt een kennis of vriend tegen en
roept hem al uit de verte toe: „Hebt
ge niets vergeten
Natuurlijk zal dé aangesprokene, mis
schien omziende naar wat hij mogelijk
vergat, of tastend in zijn zakken om zijn
herinneringsvermogen te helpen, u ver
wonderd aanstaren en vragen„Wat be-
doel-je eigenlijk?"
Waarop geantwoordt: „O ja, ik merk
het al, ge hebt vergeten dat het Donder
dag herstemming voor den Gemeenteraad
is".
Lachend gaat ge beiden verder, terwijl
de vriend u toeroept: „Ik loop er niet
.weer in".
AAaar als ge hem dan dezer dagen nog
eens ontmoet, is tien tegen één de vraag
hem door 't hoofd gegaan, zoodat ge
herhalen kunt: „Hebt ge niets verge
ten
Dij: „O ja, dat het Donderdag her
stemming is voor den Raad".
Gij: „Neen, dat bedoel ik nu niet."
Hij„Wat dan
Gij: „Dat je vooral niet moet verge-
getcn op de rechtsche candidaten te
steunen'/.
Hij: „Loop heen".
In goede stemming volgt ge beiden
dien raad op.
Nu kan 't intussclien best gebeuren,
dat ge vóór de herstemming dien vriend
nóg eens ontmoet. Met een vroolijk ge
zicht komt hij dan op u af en vóór ge
tijd hebt iets te zeggen, roept hij u al
toe: „Hebt ge niets vergeten?"
En ge antwoordt„O ja, goed ,dat je
't zcgt:Je moet n.l. niet vergeten, dat
voor Donderdag de rechtsche candidaten
zijn
district I
L. BOSCH.
II.
J. KARSTENS.
A. F. L M. TEPE.
L. A. WERNER
III.
P. J M. AALBERSE.
L. M. J. H. KERSTENS,
'tis best mogelijk, dat uw vriend met
£en„Dat wist ik wel", doorloopt, voor
jge met uw lijstje gereed zijt, maar dat
is zeker: als alle rechtsche kiezers zoo
het stemgeheugen van hun vrienden op-
ïrisschen dan zullen er Donderdag heel
wat minder thuisblijvers zijn.
Hij heeft gesproken.
Drie jaar had hij zwijgend gezeten.
Drie jaar had hij gepeinsd, zeer diep
zinnig, doch geen woord gevonden,
waard in het midden gebracht te worden.
Nu plots heeft hij er gevonden, niet
één, doch vele woorden.... weloverwo
gen woorden, bedoelend het welbegre
pen belang der gemeente.
Hij sprak en de raadsleden wreven ver
wonderd zich de oogen uit en konden
hun ooren niet gelooven.
Vanwaar kwam dat ongewone stemge
luid, die plechtig golvende klanken
Het achtbare lid De Boer sprak.
Of neen, hij lashij hield een lezing
een verkiczingslczing.
Van een groot papier, waarop zijn
woorden geschreven stonden, las hij ze
met verschillende intonaties, soms met
klem en nadruk, altijd zalvend. En toen
hij gesproken had, zweeg hij plechtig en
de raad zweeg eveneens, paf.
Toen verbrak de voorzitter de stilte,
en zei: „Je weel er niets van", althans
idt was d e betcekenis van zijn woorden,
ofschoon onze burgemeester, gentleman
als hij is, het veel heuscher zei.
In allerijl keek de achtbare heer De
Boer op zijn papier.doch zweeg. Er
stond geen antwoord op.
Waarmee wij maar wilden zeggen, dat
niet iedere verkiezingsspreker op debat
berekend is.
Uit de Leidsche Vroedschap.
„Hoe warm het was, en hoe ver!" luidt
een der geestige schetsen in deCainera
obseura van jlildebrand.
„Hoe warm het was, en hoe saai!" dat
dachten wij gisteren in onzen Raad.
Hoe flink ook de ventilator draaide,
't was .warm en 't bleef warm.
Een eerste debatje kwam er bij de be
handeling van het verzoek der „Algemec-
tie Nederlandsche Blachtvee-Verzekering-
Maatschappij" om vergunning tot het
plaatsen van een verplaatsbaar houten ge
bouwtje op een terrein nabij de veemarkt.
De heer van Gruting was boos, omdat de
Marktcommissic niet gehoord was. Hce-
lemaal niet noodig! meende de Voor
zitter. 't Gebouwtje komt naast de
markt, niet er op!
't Verzoek werd ten slotte met alge-
meene stemmen toegestaan.
Een tweede debatje kregen we bij de
behandeling van het voorstel, om aan W.
J. Dieben vergunning te verleênen tot liet
dempen van een gedeelte sloot langs den
Zoetcrwoudschen Singel, en om een bij
drage te yerleeneti in de kosten dier sloot-
demping.
De heer Roem vroeg uitstel van behan
deling, omdat de wethouder Korevaar af
wezig was. Er is haast bij, waarschuwde
de .Voorzitter. Heelemaal niet, meende de
heer Roem. Jn alle geval verdraaide hij 't,
om met zijn bezwaren te komen, wanneer
de heer Korevaar niet aanwezig was.
Een zeer zonderlinge houding! Als B.
en W. Aanhouding op dezen grond had
den verzocht, dan was dat te begrijpen ge
weest. Maar vreemd was het, dat de lieer
Roem thans .weigerde aan den Raad zijn
bezwaren te doen kennen.
't Werd au een gesloten misère zonder
praatje, en geen roem!
Iedereen zal toegeven dat dit zeer zon
derling was.
Terecht verklaarde de meerderheid van
den raad zich niet bereid, om rekening
te houden met onbekende cn onuitge
sproken bezwaren.
Verder weer een debatje bij de salaris-
regeling van de brugwachters.
De heeren Driesscii, van Tol en Ver
gouwen Jiaddcn hier een amendement
voorgesteld, om het aanvangssalaris der
haveiirechcrcheurs met ƒ25 te verhoogen,
en dus op f725 te stellen, en om het aan
vangssalaris van den adjunct- markt- en
havenmeester nog met f50 te verhoogen.
Alleen de heer Fokker stemde tegen het
laatste gedeelte van dit amendement.
De verhooging van het salaris van den
algemecnen markt en havenmeester werd
eerst nog al bestreden, maar na een zeer
krachtige verdediging door den Voor
zitter, ten slotte zonder stemming aange
nomen.
Een voorstel-Vergouwen pin de hooge-
r? salarissen reeds met 1 Juli en niet op 1
Januari a.s. te doen ingaan, werd ÖoorjJen
Voorzitter bestreden op grond, dat daar
op bij de begrooting niet gerekend was.
De lieer Vergouwen trok toen zijn voor
stel in.
Vervolgens kwam aan de orde een prin
cipieel belangrijk voorstel, n.l. om de
schoolgeldheffing aan de H. B. S. voor
meisjes te herzien in (Jczcn geest, dat Jiet
schoolgeld zal geheven worden evenre
dig aan het jnkomen der ouders. Het
minimum blijft ƒ60, het maximum wofdt
f125, terwijl voor kinderen van nict-
Lcidenaars f150 zal betaald moeten wor
den.
Een billijk voorstel, dat feitelijk door de
heeren Vergouwen en Dr. Meulcman was
uitgelokt.
Met 22 tegen 5 stemmen werd dit nieu
we beginsel aangenomen.
Een goed besluit, waaruit thans de noo-
dige consequenties zullen moeten getrok
ken worden.
Ten slotte kwam voor de tweede keer
de verordening, regelende de lfeffing van
ecne belasting op tooneelvertooningen en
andere openbare vermakelijkheden, aan
de orde.
De Heer De Boer opende 't debat,
en las een redevoering voor. We hielden
ons hart vast: de Voorzitter maakte hem
opmerkzaam, dat hij zich op een be
paald punt vergist had. O wee! wat zou
hij daarop nu antwoorden Daarvan
stond niets op zijn papiertje.
De Heer De Boer koos den wijs ten
weg en.... zweeg!
Het beginsel der verordening werd
krachtig bestreden door de heeren Rci-
meringer, Prof. Carpcntier Alting en
Prof. Fockema Audrcae.
Prof. Carpcntier Alting kwam o.a. aan
dragen met de meening van Leroi Beau-
lieu, die tegen belasting op de weelde
was.
Leuk herinnerde Mr. Aalhersc eraan,
dat deze frausche economist nog onlangs
di^or Prof. Treub in dc Tweede Kamer
genoemd was: „dc mummie onder de
hcdcndaagschp economisten."
Hij verdedigde overigens het begin-
s e 1 der verordening, maar sprak zich uit
tegen de wijze, waarop liet was uitge
werkt. Hij verklaarde, dat, indien die
inrichtingen, waar muziek wordt ge
maakt op een piano, of een zelfwerkend
instrument, cn die geen entrée van de
bezoekers heffen, niet van de belasting
worden vrijgesteld, hij tegen de gelicele
verordening zou stemmen.
Wij gelooven, dat hiermee deze veror
dening ten doode is opgeschreven.
Immers, wordt het amendcment-Aal-
berse-Meulcman niet aangenomen, dan
blijkt reeds nu, dat er geen meerderheid
voor dc verordening is.
En wordt 't wel aangenomen, dan zul
len de hevige voorstemmers,. als bijv.
de heer Sijtsma, wel tegen de verorde
ning stemmen, omdat de belasting dan
te weinig opbrengt. En wij gelooven
.niet, dat er dan nog voldoende stemmen
voor zullen zijn.
Hoe 't zij, we zullen nog even geduld
moeten hebben, want dc lieer Sijtsma,
die bezig was met dc verordening krach
tig te verdedigen, hield eensklaps op.
Daar staat dc spreker stil.
Hij snikt, hij kan niet meer!"
Of liever: hij wou niet meer. De Raad
was wat rumoerig geworden, cn de Heer
Sijtsma weigerde de paarlen van zijn
woord tc grabbel te gooien voor een
nict-luistercnden Raad.
De Voorzitter vond, dat hij groot gelijk
had, en stelde voor de behandeling te
schorsen, en dc Raad was 't er met 17
tegen 9 stemmen mee eens.
Toen nam nog e ens prof. Fockema
Andreae 't woord, om een woord van
afscheid te spreken. Vijf en twintig ja
ren had hij in den Raad zitting gehad,
en hij meende, dat thans zijn tijd van
gaan was gekomen.
De Voorzitter bracht het aftredend
lid in ecnigc warme bewoordingen den
dank der gemeente, voor alles, wat hij
naar beste weten cn kunnen voor dc
gemeente had gedaan.
Met een flink applaus betuigde de
Raad zijn instemming met deze woorden.
Met Prof. Fockema Andreae verliest
onze Raad een lid, met wien wij vaak
van mecning verschilden, maar dien wij
gaarne dc hulde brengen, die hem toe
komt: dat Jiij gedurende 25 jaren is ge
weest een krachtige en sympathieke fi
guur in onze Leidsche Vroedschap.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Men is wat al te voorbarig geweest
met hert
wapengekletter op den Balkan.
Vershillendc ambassadeurs hebben van
gezaghebbende Turken de plechtige be
lofte gekregen, dat de Porte besloten is,
elke complicatie te voorkomen, dtc een
oorlog tengevolge zou kunnen hebben.
Als gevolg hiervan schijnt .Turkije de
Malissoren met handschoenen te willen
aanpakken en het met hen op een ac-
coordjc te gooien.-
De minister van oorlog heeft den Turk-
schen opperbevelhebber, .Toérgoet pasja,
verwittigd, dat hem een tweede krediet
van 10.000 pond ter beschikking zal wor
den gesteld tot het herstel der vernielde
woningen en lot liet geven van schade
vergoeding aan de terugkecrende Malis
soren.
Tevens is Toergoet pasja gemachtigd
een tweede proclamatie uit te vaardigen,
waarin wordt gezegd, dat alle opstande
lingen zonder onderscheid van godsdienst
kunnen terugkeeren en dat hun de wapens
niet zullen worden afgenomen.
Het laatste js nog al ccn tegemoet
koming van betcekenis.
Toch schijnen de Malissoren dc boel
nog niet heelemaal te vertrouwen. De
„Ncuc Frie Pressc" meldt, dat in de
volgende dagen belangrijke beraadslagin
gen zullen plaats vinden tussclicn de aan
voerders der Albaneezen, waarbij beslis
sende besluiten genomen zullen worden
over liet optreden der Albaneezen tegen
over de Portei De aanvoerders zijn door
cenige concessies, zooals het verlof tot
dragen van wapenen door de tcrugge-,
keerde Malissoren ,niet tevreden gesteld,
maar verlangen inwilliging van al hun
eischcn en waarborgen, dat dc Turksche
regeering het dezen keer niet bij belofte
Iaat, maar deze ook geheel en al naleeft
Volgens berichten pit Monastir slaat de
oproerige beweging over naar liet vilajet
Janina cn vindt daar bij de Qricksch-
orthodoxe Albaneezen openlijk steun. De
Turksche ambtenaren brengen hun gezin
nen reeds naar de hoofdstad van liet vila
jet in veiligheid.
Alle gevaar is daar dus nog geenszins
afgewimpeld.
De Agadirkwestic
is nog even duister als vóór het vertrek
van de $elvcs, <Jie nu teruggekeerd is,
en gister ju den loop van den dag een
onderhoud heeft gehad met den eersten
minister over de gebeurtenissen, die het
gevolg zijn van 't ingrijpen van "i hiitsch-
iand in Marokko. Na afloop van dit
onderhoud heeft de Selves met Jules
Cambon, den ambassadeur te Berlijn, een
gesprek gehad.
In den ministerraad van gisteravond
zou liet antwoord jvorden vastgesteld, het
welk dc minister van buitcnlandschc zaken
zal geven op dc interpellaties in de Ka
mer, van Pourqucry de Boisserin cn
Jaurès.
Men neemt aan, dat minister de Selves,
evenals Asquith jn het Lagerhuis deed,
met een korte verklaring zal volstaan, cn
dat hij de besprekingen tot na afloop
dei diplomatieke onderhandelingen zal
uitstellen.
Gister was de meening van goed inge
lichte zijde, dat dc gezant Cambon des
avonds naar Berlijn zou vertrekken. T>aar
zal hij zeker Kiderlen-Wachter ontmoeten,
maar hij zal geen voorstellen doen. Hij zal
alleen zeggen: wat wil de Duitsche regce-
ring? Natuurlijk zullen Engeland en Rus
land geheel op de hoogte worden gebon
den van hetgeen te Berlijn geantwoord
of gezegd mocht worden, en niets zal er
besloten worden zonder volkomen over
eenstemming met Engeland en Rusland.
Men achtte het verder waarschijnlijk,
dat de Franschc ministerraad tevens be
sluiten zou, aan Duitschland te laten
weten, dat Frankrijk vestiging van
Duitschland in Marokko niet zou kunnen
goedkeuren.
Dc verklaring van Asquith, in liet La
gerhuis gedaan, is te Parijs met de groot
ste voldoening ontvangen.
De socialisten beginnen ook onrustig
te worden. Althans wordt uit Brussel
geseind. Het Internationaal Socialisten
Bureau is bijeengeroepen, ten einde tc
beslissen over een gemeenschappelijke
houding van alle socialistische partijen
bij het gevaar van een conflict, tengevol
ge der moeilijkheden betreffende Marok
ko.
Hoe rustig het in Portugal is
verklaarde gisteren minister Machado
nog, toen hij zcide, dat de uitgeweken
monarchisten in Spanje door de Spaan-
sche rcgecring van den Portugeeschc
grens zijn verwijderd, dat de berichten
omtrent onlusten te Lissabon uit de
lucht zijn gegrepen, enzoovoort.
Intusschen gaat dc regecring voort
met het zenden van troepen naar het
noorden de$ lands, oefent zij een stren-
gccensuur op alle voor het buitenland
bestemde telegrammen, teekenen, die
niet bepaald wijzen op een toestand van
orde en rust.
Het bericht echter in de EngclscIiQ
bladen over den opstand in Lissabon'
werd ook door anderen ontvangen. Zi*>
vernam de New-York Herald" uit O*
porto dat de toestand in Lissabon nu
hoogst ernstig moet zijn. Een ander
nieuwsagentschap weet nog tc beweren
dat het den monarchisten niet aan geld
ontbreekt. Uit Brazilië o.a. moet on
langs een bedrag van 2 en een half mil-
lioen francs ter beschikking van de lei
ders der monarchisten zijn gesteld.
Uit alles blijkt dus wel, dat men niet
geheel vertrouwen kan op de geruststel
lende verzekeringen van de voorloopigc
regeering te Lissabon.
Een mooi staaltje der ordelijkheid is
nog het volgende. Eduard Abrcu, heeft
in de Constituiritc een motie van rouw
betuiging ingediend naar aanleiding van
den dood van Maria Pia, en tevens voor
gesteld de zitting een kwartier te schor
sen. Onder heftige protesten en scheld
partijen cn tc midden van een weerzin
wekkend tumult werd het voorstel ver
worpen. Een nieuwe motie van Manuel
Brovo, voorstellende een rouwbetuiging
om daarna onmiddellijk over te gaan tot
de orde van den dag, werd aangenomen.
Geen rouwbetuiging ware in deze om
standigheden beter geweest.
GEMENGD.
Uit Stavanger wordt gemeld, dat
de Duitsche keizer op zijn zeereis door
de Noorsche wateren gisteren tc Stavan
ger aan wal is gegaan de keizer heeft
met zijn gevolg een bezoek aan de stad
gebracht, en heeft na een toch in het
Lysjefojrd, de reis naar Bergen ver-
volgd.
Naar uit Parijs wordt gemeld, ver
luidt dat de Franschc Minister van oor
log, Missimy, reeds in den eerstvolgcn-
den Ministerraad een wetsontwerp zal
indienen tegen de spionnnge. Dit wets
ontwerp zal gelijkluidende bepalingen
bevatten als de Duitsche wet tegen dc
spionuage.
Volgens de Franschc wet op dc ar-
bciderspensioencn die nu in werking is
getreden, zal een verzekerde, die zijn con
tributie zal hebben betaald van het 15c
tot liet 65c levensjaar, in het geheel
127,5 franc voor zijn pensioen hebben
bijgedragen, d. i. 5 jaar lang 4.5 franc en
gedurende 45 jaren 9 francs per jaar.
Voor die bijdrage verzekert hij zich
op 65-jarigen leeftijd levenslang een
siocn van 400 francs.
Een naar liet schijnt gezaghebbende
mededecling van dc „Pall Mall" Gazette
verzekert, dat de Lords vast besloten zijn
hun amendementen op de vetowet onver
biddelijk tc handhaven en in generlei
vergelijk te treden zelfs al zou dat een
nieuwe verkiezing of een pcersbenoeming
op groote schaal tengevolge hebben.
Aangezien men vermoedt, dat de
oud-president Castro zich op een schip,
iu de buurt van Port Antonio bevindt,
hebben de douane-autoriteiten opdracht
ontvangen, hem het lauden te verbieden.
De Engelsche kruiser Aeolus is van Tri
nidad uitgezonden om het gvaarli'k- heer
schap in 't oog te houden.
Dc sneltrein Havre-Parijs is bij
den uitgang van liet station Meutes ge
derailleerd. Er zijn zes gewonden.
Uit Hamburg wordt aan den „Lo-
kal Anzcigcr" geseind: Met een stoom
boot uit Portugal kwam ccn 15-jarigen
schooljongen naar Hamburg, in gezel
schap van zijn vader. In liet hotel werd
de jongen ongesteld. Drie doktoren die
er bij gehaald werden, constateerden al
len melaalschheid. De overheid heeft im
uitgebreide maatregelen getroffen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is de directeur van het
post- en telegraafkantoor te üoedercede
A. Vecnhoveii, eervol van liet beheer van
gemeld kantoor ontheven en benoemd tot
commies der posterijen en telegrafie
2e klasse;
is de kapitein ter zee W. Houwing eer
vol ontheven van het bevel over Hr. Ms.
pantserschip „Kortenaer" en is dit bevel
opgedragen aan den kapitein ter zee J.
A. M. Bron
is de Juit. ter zee lc kl. M. Schoo
eervol ontheven van de tijdelijke waarne
ming der betrekking van commandant van