3
Gemeenteraadsverkiezing.
Een laatste woord.
Erna von Harneck.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 526.
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, U1T0EZ0NDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
Juli
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiöngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiön) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Met den meesten aandrang bevelen wij den
Leidschen kiezers aan Dinsdaé 4
Juli a.s. hun stem uit te brengen op
de onderstaande candidaten
DISTRICT I.
L Bosch.
J G. van Es
II w. Spendel.
DISTRICT II.
J Karstens.
Mr A. F. L,. M. Tepe.
L A. Werner.
DISTRICT lil.
Mr. P. J. M. Aaltoerse.
Mr LJVl J.H.Kerstens
J P. Vergouwen.
Men lette goed op de
namen onzer candida
ten en ga, zoo mogelijk,
vóór 12 uur stemmen.
De stembus is geopend "van 9 tot 5 uur.
Morgen roept de stembus ons.
Hoe zal de uitslag wezen
Dit hangt geheel af van de kiezers.
Doen de Christelijke, de Katholieke kie
zers in in piicnt, cran zuticm uut; artivd~.
'de leden, de heeren AALBERSE, KER-
STENS en VERGOUWEN, in district III
al aanstonds herkozen worden, ter
wijl in de districten I en II goede kans
op winst bestaat.
Men zette nu alle overwegingen van
persoonlijken aard op zij. Men
luistere niet naar het opruiend en twee
dracht stokend geschrijf van de „Ba
lans". Men begrijpc, dat liet voor de
Christelijke partijen gaat de meerder
heid tt behouden en te versterken,
terwijl wij, Katholieken, er bijzonder be
lang bij hebben dat de wcthoudcrszetel
van Mr. Kcrstens niet verloren ga.
Wil men de gemeente niet sturen in
radicale richting, wil men de Raad niet
overleveren aan vrijzinnig-democratische
en socialistische elementendie door
liet opdrijven der uitgaven vooral den
Middenstand zullen drukken, wil men
een gematigd, rechtvaardig stadsbestuur,
dat met aller wenschen rekening houdt
mui stemme op ONZE candidaten.
Het afglijden der liberale partij naar
de uiterste linkerzijde, die, hoewel nog
klein in getal, een onevenredig groote
macht uitoefent, is overal merkbaar. Ook
in L e i d e n. Zonder slag of stoot ga
ven de oud-liberalen écn candidaat prijs
aan de unie-liberalen, die op hun beurt
'de vrijzinnig-democraten naar de oogen
zien. Én de laatste partij aarzelt niet de
socialisten voor den Raad aan te bcve-
len.
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
66)
Ik kom juist bij hem vandaan. De rit
meester van Eichstett was daar. Wij be
proefden alles, om den jongen man de
gevolgen zijner handelwijze duidelijk te
maken en hem ervoor te behoeden. Ver
geefs! Illusies maakt hij zich niet, maar
hij houdt voet bij stuk. Ik zeg je Arnold,
ik heb respect voor zulke standvastig
heid.
Dan kunnen wij elkaar de hand rei
ken, was Harnecks antwoord. Baron
Steinfels zal nog wel eerst eens te leeren
hebben, hoe' zwaar hem zijne weigering
treft, maar dat heeft hij zelf uit te ma
ken. Mijn zoon wilde hem nog tot een
£erlooze stempelenIk zou anders nu
iWel met 00111 alleen willen zijn, Her
man. Overdenk alles, wat ik je gezegd
heb. Veranderen kan ik den toestand niet
Welken gij zelf geseljapen hebt. 't Is je
eigen zaak. En laat ik je ook dit nog zeg
gen je zu r wordt tot niets gedwon
gen
Met een ui.j, genetrd: „Nu, de 4. ii:d is
Laten de kiezers nadenken, waartoe
het drijven van de uiterste linkerzijde
lijdt. Laten zij zich spiegelen aan andere
gemeenten, die zuchten onder het vrij
zinnig juk, waarvan het gevolg is b e 1 a s-
t i n g-o p d r ij v i n g. Laten zij aan de
bezadigde elementen, die zeer zeker her
vormingen wenschen, doch die met
gematigdheid optreden, de victorie be
zorgen.
En om de persoonlijke eigenschappen
der candidaten, én om hun beginsel, én om
het belang der stad bevelen wij de kie
zers nogmaals met den mieestcn aandrang
en ernst aan morgen te stemmen.
in district I op de heeren
L. BOSCH.
J. G. VAN ES,
H. W. SPENDEL.
in district II op de heeren:
J. KARSTENS.
Mr. A. F. L. M. TEPE.
L. A. WERNER.
in district HI op de heeren:
Mr. P. J. M. AALBERSE.
M. L. M. J. H. KERSTENS.
J. P. VERGOUWEN,
allen aftredende leden.
ALGEMEEN OVERZIChT.
Na een, men zou haast zeggen te lan
gen, tijd van rust heeft zich weer eens
een incidentje voorgedaan in de
en een nieuwe mogendheid tracht de za
ken daar nog ingewikkelder te maken.
De „Nordd. Allg. Ztg." meldt, dat de
Rijksregeering op verzoek van in het
Zuiden van Marokko belanghebbenden
Duitsche firma's en ter bescherming van
leven en eigendom der onder Duitsch
protectoraat staanden, heeft besloten de
kanonneerboot „Panther", die zich in de
nabijheid bevindt, naar Agadir te zenden.
De regeering zal aan de mogendheden
hiervan mededeeling doen. Aan Marokko
is meegedeeld, dat geen enkele onvriende
lijke bedoeling jegens Marokko met deze
zending van een oorlogschip bedoeld is.
De gezant van Duitschland, Herr von
Schoen, bracht Zaterdag een bezoek aan
den ipinister van buitenlandsche zaken,
teneinde dezen mede te declen, dat de
Duitsche regeeriug besloten heeft een oor
logsbodem naar Agadir te zenden. De
gAant voegde hieraan toe, dat dit oor
logsschip genoemde haven verlaten zal,
zoodra geen vrees voor onlusten meer
bestaat, en sprak tevens de hoop uit, dat
deze stap van geenerlei invloed zou zijn
op de vriendschappelijke betrekkingen
tusschen de beide landen.
Men verzekert, dat bij het onderhoud
van den Duitschen gezant met minister
de Selves, deze laatste met zeer veel tact
verklaarde, nota te nemen van de hem
gedane mededeeling, doch niet ontveinsde
dat de openbare inecning in Frankrijk
daardoor pijnlijk verrast zou zijn. De
heelemaal gedraaid," verliet de luitenant
woedend het salon.
Verwonderd keek von Glockner hem
na. Daarna sprak hij berispend:
Die jongen is je boven je hoofd ge
groeid, neef.
Ongeduldig antwoordde deze:
Als hem dat zijn hart doet luchten,
laat hem dan begaan. Hij zit in 'tnauw,
geducht in 't nauw, zeg ik je, en ik (hij
lachte spottend) moet hem eruit helpen.
Ik veroorloofde mij hem de onmogelijk
heid daarvan aan te toonen. Vandaar zijn
toorn.
Nadenkend, af en toe het grijze hoofd
schuddend, zat de heer von Glockner een
poos stil voor hij begon
Het verheugt mij dat gij dat kind,
Erna, niet wilt opofferen. Een karakter
als dat van je dochter wordt niet een
karaktcrlooze man veel ongelukkiger dan
menig ander meisje.
Arnold Harneck begreep terstond, waar
de woorden van zijn neef op doelden.
Geraakt antwoordde hij:
—-Schei maar uit; ik ben niet meer
blind. Orben heeft er mij voor eenige da
gen reeds opmerkzaam op gemaakt, hoe
men hier jn gezelschappen de verstand
houding tusschen Erna en Steinfels be-
oordc '!t. L'n bo* 1 d n era lit giste
ren jc vrouv. mij bij iiaar te komen. Ik
minister zou er eveneens zijn spijt over
betuigd hebben, dat de vriendschappelijke
besprekingen tusschen de beide landen,
die reeds begonnen waren, aldus belem
merd worden.
In den Joop van den dag ontving de
minister van buitenlandsche zaken den
Franschcn gezant te Berlijn, M. Cambon,
die eveneens zijn verwondering betuigde
over het door de Duitsche regeering ge
nomen besluit.
De voorzitter van den ministerraad cn
de minister van buitenlandsche zaken
hadden '11 onderhoud met den president
der republiek. Caillaux ontving M. Cain-
bon en den gezant van Spanje te Parijs,
Perez Caballcro, ter bespreking van den
toestand.
Het eigenaardige van liet geval ïs, dat
men dezen coup de theatre van Duitsch
land beschouwd als een poging om het
bezoek van Fallières aan ons land te doen
uit- en daardoor afstellen. Toch zal deze
berekening faliekant uitkomen, daar op
het Elysée verzekerd wordt, dat de reis
zeker niet uitgesteld wordt. De eenige
mogelijkheid is, dat de Selves niet met de
„Edgar Quinet" meekomt, doch overland.
Dit zou zijn afwezigheid te Parijs met
2 maal 24 uur verkorten. In zijn afwezig
heid zal Caillaux zijn departement be-
heeren.
Een andere berekening van Duitschland
was met dc coup d'Agadir aan te komen
op het oogenblik dat een nieuwe, met
de buitenlandsche aangelegenheden nog
niet vertrouwde minister was opgetreden.
Minister de Selves zetelt pas twee dagen
aan dc Quai d'Orsay. Te Berlijn hoopte
men blijkbaar den nieuwen titularis te
overrompelen, wat ook al niet gelukte.
rast door het plotselinge van de Duitsche
mededeeling, bleef zichzelf volkomen
meester en nam dc Duitsche boodschap
voor kennisgeving aan.
Geruchten gaan, dat de Fransche regee
riug een Fransch oorlogsschip naar Aga
dir zal zenden 0111 liet Duitschegezel
schap te houden.
De verhouding tusschen
Turkije en Montenegro
feitelijk reeds gespannen, zoolang de op
stand in Albanië duurt, heeft nu welhaast
zijn hoogtepunt bereikt. Montenegro her
bergt duizenden gevluchte Albancezen in
zijn gebied en de Albancezen blijven over
de grens vluchten niet alleen, maar zij
bestoken, geholpen door Montenegrijn-
sche benden, van het Montencgrijiisclie
gebied uit de Turken. Niets ligt dus eigen
lijk meer voor de hand, dan dat deTurken
zich laten verleiden de hen bestokende
Albancezen op Montenegrijnsch grondge
bied te vervolgen. In dat geval zou de
strijd verplaatst zijn op het gebied van
een andere mogendheid en dan zou de
Albaneesdie kwestie met den besten wil
ter wereld niet meer een binncnlandsche
aangelegenheid van Turkije kunnen ge
noemd worden, doch een internationale
kwestie geworden zijn, waarbij een con
flict onvermijdelijk zou zijn. Het Turksclie
leger staat klaar aan de grenzen cn aan
den anderen kant is het gcheele Montene-
grijnsclic volk gewapend. Het is een toe
stand die op die manier niet lang meer
mag dus wel aannemen, dat zonder je ver
bloemde aanbiedingen mij de oogen toch
wel opengegaan zijn. Erna trad voor de
eer van den man op, alsof hij tot dc Har-
neck's behoorde.
Hebt gij 't haar gezegd? Waar is
zij?
Herman kweet zich daarvan en wel
op een wijze, dat ik mij over hem schaam
Frans, ik zeg je, van dien jongen zullen
wij verdriet hebben.
Harneck bedekte de oogen met zijn
vermagerde hand en zuchtte diep.
Dc heer von Glockner had zijn neef op
dit uur jle vele wenken in herinnering
kunnen brengen, die hij hem ten opzichte
van Herman reeds gegeven had, maar
liet medelijden met den gebroken man be
haalde bij Jiem de overhand.
Dat verhoede God, neef Arnold zei-
de hij hartelijk. Ik hoop altijd nog dat liet
goede wel overwinnen zal. Kan ik Erna
ook spreken? Waar is zij. Het kind houdt
nog wel wat van haar oom Frans.
Arnold Harneck had reeds de hand
naar de tafelbel uitgestrekt, om den be
diende te roepen, maar als kon het jon
ge meisje jn de andere kamer zijn woor
den vernomen hebben, trok hij die hand
terug cn sprak zacht:
Houdt gij het voor mogelijk, dat zij
kan voortduren. Het gevaar wordt ver
hoogd doordat er in Turkije een militaire
oorlogspartij is, die in den oorlog een
prachtigcn uitweg ziet voor alle biiinen-
landsche moeilijkheden.
Nog Zaterdag heeft de Montenegrijn-
sche gezant te Konstantinopel een lang
durig onderhoud gehad met den Turk-
schen minister van buitenlandsche zaken.
Veel verder schijnt men niet gekomen
te zijn.
De toestand in Portugal
wordt niet den dag ingewikkelder. Van
beide kanten, regeeriug cn samenzweer
ders, komen geregeld elkaar tegen spre
kende berichten zoodat men nergens een
houvast heeft. Ziehier nog wat de Lis-
sabousche correspondent van de K0I11.
Zcitung te weten heeft kunnen komen,
door het ondervragen van eenige lei
ders van republikeinsche groepen, die
goed op de hoogte kunnen worden ge
acht.
Deze lieden achten den toestand, on
danks de optimistische berichten van de
regeering en de onder strenge censuur
staande pers, vrij ernstig, omdat liet
grootste deel der bevolking op het plat
teland, eigenlijk niet veel met dc repu
bliek op heeft.
„Wanneer de monarchisten dc gren
zen overtrekken", zei een hunner, „kun-
zij op een grootcn aanhang rekenen".
Een ander verklaarde, dat hij met
groote zorg de toekomst tegemoet zag.
„Onze mcnschcn zijn ontevreden en ont
stemd. Ik betwijfel of ik van de 52 tnan
van mijn groep in geval van nood meer
dan een vierde deel onder dc wapens
kan brengen. Wel is waar geloof ik
niet, dat Païva Conceiro de grenzen zal
uveriiwiKcn
ren wel uit den weg ruimen.
Omtrent de houding, welke liet leger
in geval van een contra-revolutie zou
aannemen, waren de zegslieden van den
correspondent niet heel zeker. Vooral
onder dc officieren zouden zich ver
dachte elementen bevinden. De marine
was echter geheel en al betrouwbaar,
en vormde, naast de carbonarios, dat
zijn dc republikeinen, die de revolutie
deden slagen en de bataljons vrijwil
ligers, die echter als krijgsmacht niet
veel beteckciien, den eenigen werkelij-
ken rugsteun der republiek.
De reden waarom de monarchistische
samenzweerders tot dusver hun slag nog
niet hebben geslagen, ziet de correspon
dent in dc beslagname van liet sniokkc-
laarsscliip niet de munitie, voor de mo
narchisten bestemd. Deze in beslagne
ming schijnt werkelijk de plannen der
samenzweerders voor .eenigen tijd in
duigen te hebben doen vallen.
GEMENGD.
Het Engelsclie Lagerhuis heeft
Vrijdag in derde lezing een wetsont
werp tot bescherming van dieren aan
genomen. Daarin werd het verbod om
honden als trekdieren te gebruiken, be
vestigd. Een der afgevaardigden deed
vergeefs moeite, een uitzondering te ma
ken voor honden, die kleine kinderwa
gentjes trekken, een onschuldig en on
schadelijk iets, zei hij; voor honden, die
vertrek) of de romantische gedachte zal
komen, Steinfels nu eerst recht trouw
te blijven, om hem zijn lot te helpen dra
gen.
Wat het trouw blijven aangaat, ja,
dat kan ik mij wel voorstellen. Maar ver
derneen, Arnold, daarin is ze je doch
ter. Toen gij mij zeidet, dat zij Steinfels'
eer verdedigd had, als ware hij een Har
neck, dan hebt gij daarmede meteen uit
sproken, hoe zij die eer beschouwt
E11 gij kunt hem niet overhalen? zoo
drong dc andere aan. Gij waart toch
steeds bereid haar te helpen, neef?
Kom, bel maar! Van af- of aanraden
is geen sprake meer. Ja, als de man naar
raad had willen luisteren.
Eenige minuten Jater stond dc heer
von Glockner naast Erna. Zij had hem
met een vriendelijk woord willen begroe
ten, doch het geluid bleef haar in de keel
steken. Met beide handen greep zij naar
haar kloppende slapen; hard cn onna
tuurlijk glanzend, staarden haar oogen
den ouden vriend aan.
Mij" lieveling, mompelde deze, den
arm om haar heen leggende, en de niet
wederstrevende tot zich trekkend.
Zwaar zonk haar hoofd tegen zijn
schouder; sprakeloos Jeunde zij tegen
hem, terwijl een siddering haar leden
karretjes niet collectebussen trekken, eit
dergelijke. Een ander afgevaardigde, die
het verbod ook niet al te streng opge
vat wilde hebben, zei, dat in ons land
en België honden algemeen als trekdie
ren worden gebruikt zonder dierenpla-
gcrij. Maar een ander afgevaardigde,
wilde honden niet aldus laten afbeulen,
zooals hij het in België had gezien. Het
verbod werd in al zijn gestrengheid ge
handhaafd.
De „Globe" neemt een bericht op,
naar luid waarvan de Engelsclie regeeriug
van plan is nog in deze maand het parle
ment te ontbinden en in Augustus een
nieuwe verkiezing te houden, als de grond
wettelijke crisis niet spoedig opgelost is.
Aan de „Neue Ereie Presse" wordt
uit Lemberg bericht, dat in dc omstre
ken van Kaluss, tengevolge van de op
gewondenheid veroorzaakt door de ver-
kiezingsaclie, ernstige ongeregeldheden
zijn uitgebroken. De boeren hebben er
een aantal huizen in brand gestoken,,
bruggen vernield cn spoorwegrails on
bruikbaar gemaakt.
Volgens een tot dusver nog niet be
vestigd gerucht, zouden de oproerige
boeren ook in botsing zijn gekomen met
dc troepen, en zouden enkelen gedood en
niet minder dan 200 gewond zijn.
Donderdag zijn te Kristiania de
onderhandelingen tusschen patroons cn
werkvolk mislukt, zoodat de uitsluiting
van 13000 man op lieden onvermijdelijk
werd geacht. De uitsluiting van 17000
anderen is al vroeger afgekondigd. Met
4000 stakende mijnwerkers zullen dan
36.000 arbeiders buiten verdiensten zijn.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is J. A. Colenbrander,
surnumerair der dir. bel. en ace., belast
met de waarneming der betrekking van
adjunct-inspecteur der directe belastingen,
invoerrechten eu accijnzen te Breda
is benoemd tot ridder in dc orde van
den Nederlandsclicn Leeuw de luitenant-
kolonel J. II. Knel, van liet wapen der
artillerie, laatstelijk directeur van het
remonte-depot;
is N. Bcybcrwellcn, ontvanger der dir.
en ace. te 's-Gravcnpolder, ontheven van
zijn tegenwoordig beheer en is hij be
noemd tot adjunct-controleur der grond*
belasting te Utrecht;
is aan P. I). Whitlau eervol ontslag
verleend als opziehter-electricien bij do
Rijkscleetrii iteitswerken te IJmuidcii;
zijn bij de Algemeenc Rekenkamer be
vorderd tot hoofdcommies H. G. Post,
thans commies, en tot adjunct-commies
J. J. II. Scliocmakcr, thans eerste klerk;
is J. de Vries Sr., hoofd cencr bijzon
dere lagere school te Erinelo, benoemd lot
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
is benoemd tot leeraar aan de Rijks
H. B. S. te Leeuwarden J. B. Brunnc
te Utrecht
Dc Prinses van Bentheim.
De prinses van Bentheim, die enkele
dagen de gast is geweest van II. M. do
Koningin-Moeder, is gisternamiddag naar
(hij wees met den vinger naar Erna's doorvoer, Daarna richtte zij zich moei
zaam op en sprak toonloos
Geef u maar geen moeite mij 0111 den
tuin te jeiden, 00111 FransI Icbt gij
hem gezien? fluisterde zij, nauw hoor
baar. Wat 7-eidc hij? Vertel mij alles, ik
bid het u.
De woorden baars broeders hadden
Erna's ziel zoodanig geschokt, dat alle
terughoudendheid haar onaangenaam was*
Zij verlangde slechts, den vollen omvang
van liet dreigende gevaar te doorgronden.
Glockner staarde droevig in liet door
smart verwrongen gelaat. Getrouw gaf
hij verslag van het gebeurde, hulde bren
gend aan Hans Otto's standvastigheid,
verheelde hij haar toch niet de gevolgen
zijner weigering.
Hebt gij mij begrepen, Erna? Dc
beleediging kan slechts door een uitda
ging uitgi wischt worden en Steinfels wil
deze niet doen, wijl hij het tweegevecht
verwerpt.
Maar ik bid u, oom Frans, zoo bracht
zij heftig uit, het zal tot geen duel komen.
Een onbeschrijflijk verachtelijk lachje
krulde haar lippen, terwijl zij voortging:
- Ik ken Erich Neinstettcn genoegzaam
om u te verzekeren, dat hij, voor het zoo
ver komt, zich wel terug zal trekken.
(W.ordt veivolgd.)