36
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 521.
Ste £ctdócJie Soiutcmt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het QEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
)er post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
Juni
1011.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Bij eerste stemming.
De candidaatstelling voor den gemeen
teraad, die morgen plaats heeft, is het
(begin van den verkiezingsstrijd.
Wij hebben slechts acht dagen tijd.
Dinsdag 4 Juli is de dag der stem
ming.
En wanneer het eenigszins kan, moeten
,wij winnen bij eerste stembus, vooral
in district JII, waar drie zetels te be-
ihouden zijn.
De aftredenden in het derde district,
ide heeren Aalberse, Kerstens, Vergouwen,
[moeten zich niet aan eene herstemming
behoeven te onderwerpen.
Zij verdienen door de wijze, waarop zij
jhun mandaat vervulden, direct met
groote meerderheid herkozen te wor-
iden, vooral daar de drie Christelijke kies-
vereenigingen unaniem fret vertrouwen in
tieze aftredende leden hernieuwden.
Wij behoeven slechts op onzen post te
zijn om dit resultaat te bereiken. District
111 stelde .ons nog nimmer te leur, als
alle Christelijke kiezers opkwamen.
In de beide overige districten kunnen
.wij bij uiterste krachtsinspanning wel
licht reeds bij de eerste ontmoeting succes
behalen. Als alle hens aan dek is, als
ban en achterban wordt opgepord, staan
onze kansen niet slecht. De heeren van
;Hoeken en "Briët hebben ook wel de meer
derheid gehaald.
In I en in II heeft de Rechterzijde
uitstekende candidaten. Mr. Tepe, dr.
van Es eii Bosch zullen het wetenschappe
lijk element in den Raad versterken. De
heeren Karstens en Spendel zijn mannen
uit de praktijk van het middenstandsleven.
De heer Werner zal brengen de vervul
ling van een reeds lang door ons en vele
anderen gekoesterden vvensch een
slager in den Raad. Zoo heeft
ieder van de candidaten eigenschappen,
'die hem tot een goed vertegenwoordiger
der burgerij stempelen.
Met deze kleine aanbeveling volstaan
wij heden. Later zullen wij nog meer
zeggen.
Maar op enkele punten willen wij blij
ven hameren: Zorgt reeds bij de
-stemming op Dinsdag 4 Juli voor
de overwinning.
Dat kan gebeuren als alle Christe
lijke kiezers trouw opkomen. Daarom
voere men in eigen kring actie voor onze
Christelijke candidaten; daarom geve men
gehoor als onze hulp gevraagd wordt voor
verkiezingswerkzaamhedendaarom blijve
men eendrachtig en'zette kleine ge
schilpunten op zij.
Vooral op 't laatste lcornt het aan. Leert
de geschiedenis van ons vaderland, van
onze eigen stad niet, dat eendracht
groot en sterk maakt?
Welaan, wij als verbonden Christelijke
partijen zullen grooter en sterker
zijn naarmate wij e e n d r a c h t i g e r op
treden.
Anti-papisme.
De „N. Rott. Ct." is het blad geweest,
Idat de Katholieken geprikkeld heeft tot
publicatie hunner „Graag op de baantjes"
statistieken.
Toen hei liberale orgaan echter zag dat
de belustheid op „baantjes" niet aan Ka-,
tholieken maar aan liberalen kant ge
zocht moest worden, zweeg het als een
mof. Van de uitgebreide en met zorg
saaingestelde gegevens, die de achterstel
ling der Katholieken in het openbaar le
ven zoo frappant aantoonden,vermeldde del
„N. Rott. Ct." aan zijne lezers niets. Een
lenkele keer, als zij meende iets ten na-
ideele van de Katholieken te kunnen zeg
gen, werd dit den liberalen lezerskring in
leen keurig artikel voorgelegd, dat bij ont
leding echter weinig bewijskracht bleek
jte bezitten.
Maar zelfs geen poging werd gewaagd
om ons verweer en onze statistieken te
iweerleggen.
Toch vermeent het blad zich tegenover
Ide Katholieken alles te mogen veroorlo
ven. In zijn nummer van Zaterdagavond
meemt het uit" de „Vaderlander" eene op
gave over van verzuim der Kamerleden.
De Katholieken ;t moet gezegd ma
ken daarin geen al te gunstig figuur. Dit
geeft echter de „N. Rott. Ct." nog niet het
recht te schrijven
Ter illustratie van hetgeen men doet,
ais men baantjes heeft, kan dit staatje
van de „Vad." ook wellicht dienen.
iWil de „N. Rott. Crt." ons hiermede
plichtsverzuim verwijten, dan protesteeren
wij daartegen piet kracht De bloote cijfers
bewijzen niet veelmen moet de omstan
digheden kennen en daarmede bij* zijn oor
deel rekening houden. Hierover in een
volgend artikel. Doch de liberale pers acht
billijkheid in haar oordeel tegenover de
Katholieken niet noodig. Zij mag ons be
schuldigen, zonder nota van ons verweer
te nemen; zij mag ons verdacht maken
zonder bewijs, 't Hindert niet, als 't anti
papisme maar hoogtij viert.
Wetgeving op vraagpunten.
Ter Tweede Kamer keurde de heer
Van Idsinga het af, dat de Commissie van
voorbereiding in zake het ontwerp-Ziék-
teverzekering, door .expresselijk den Mi
nister in de schriftelijke behandeling te
betrekken, de gansche vraagpuntenbehan
deling gemaakt tot een quaestie tusschen
den Minister en de Kamer. Zij. heeft,
volgens den afgevaardigde van Bodegra
ven, vergeten dat de bedoeling van het
instituut was, een interlocutoire beslis
sing van de Kamer uit te lokken over
eenige punten arbeid en waarop zij dan
en niet de Minister had voort te ar
beiden.
Het zij ons vergund ten deze met den
heer 'an Idsinga van meening te ver
schil»
Het vil ons toch voorkomen, dat het
juist uitstekend is, wanneer een minister
deelneemt aan het debat over de vraag
punten, welke de grondbeginselen van
zijn arbeid raken.
Hoe immers kan Z.Exc. anders de
noodige voorlichtingen verschaffen, wel
ke in den regel liet best kunnen komen
van zijn zijde
We zagen dit nog treffend geïllus
treerd bij liet Ziektewetdebat, toen van
de Regeeringstafel omtrent den artsen-
nood ten plattelande de meest welspre
kende cijfers werden medegedeeld cij
fers, wefke geen kamerlid wijl niet
beschikkend over een staf van ambtena
ren en over de bronnen der statistiek
zoo volledig zou kunnen verzamelen.
Maar ook in 't algemeen achten we
de deelneming van den betrokken minis
ter van het vraagpunten debat gewenscht.
Reeds bij dit stadium van voorbereiding
worde gestreefd naar zoo breed en zoo
diep mogelijk overleg tusschen regeering
en volksvertegenwoordiging, opdat een
basis worde verkregen, waarop met suc
ces kan „worden voortgebouwd.
Wel ware 't wenschelijk, dat het vraag
puntendebat vroeger werd gehouden,
liefst, voor zoover zulks met de bestaan
de wetten in overeenstemming ware te
brengen, alvorens een minister zich zette
tot de uitwerking zijner plannen in arti
kelen. Indien de wettenmakende arbeid
eens zóó kan geregeld worden, dat eerst
bij overleg tusschen regeering en kamer
de beginselen, uitgesproken in een mi
nisterieel voorstel, werden vastgesteld en
daarna die beginselen in een ontwerp
werden belichaamd, zou dan niet veel
overbodig werk kunnen worden voorko
men en de „bekwame spoed" per
slot van rekening worden bevorderd
Natuurlijk mits aan die beginselen niet
later weer worde getornd. Door geeif der
partijen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Terwijl bijna alle landen zich beijveren
hun weermacht zoo sterk mogelijk te ma
ken, terwijl er steeds meer uitvindin
gen gedaan worden die de verschrikking
van de oorlog moeten vergrooten, terwijl
met vliegmachines oefeningen gehouden
worden om van uit de hoogte dood en
verderf neer té zaaien over den mede-
mensch, werken van den anderen kant
velen samen om te komen tot een alge-
meene wereldvrede. Vooral in Amerika
wordt in die richting veel gewerkt. Als
aanmoediging mocht de apostolische dele-
gaat in de Vereenigde Staten den volgen
den brief ontvangen van
Z H. den Paus over de wereldvrede
Aan Onzen eerwaardigen broeder Dio-
raedes, aartsbisschop-titulair van Laris-
sa, apostolischen delegaat in de Vereenig
de Staten van Amerika te Washington.
Paus P.P. X.
Eerwaardige broeder, heil en Aposto
lischen zegen.
Met genoegen hebben Wij van u ver
nomen, dat men in de Vereenigde Staten
van Amerika, op initiatief van hoogst
gezagvolle personen, met grooten ijver
zich bezighoudt, om aan de volkeren de
weldaden van den vrede te verzekeren.
En. inderdaad is liet wel een zeer nobel
werk om de eendracht onder de menschen
te bevorderen, oorlogzuchtige bedoelin
gen te beteugelen, oorlogsgevaren verre
te houden en de bezorgheid voor wat men
gewoonlijk noemt „den gewapenden vre
de"' op zijde te dringen, en al wat tot dat
doel verricht wordt, ook al bereikt men
niet dadelijk en volkomen wat men wil,
moet toch als een edele poging worden
aangezien, lofwaardig voor ieder die haaf
aanvat en van groot nut voor de publieke
zaak.
En dit des te meer in onzen tijd, nu
het belangrijk aantal geoefenden, de
macht der oorlogstoerustingen en de zoo
zeer voortschrijdende militaire weten
schap nog dermate de mogelijkheid van
oorlog hebben opengelaten, dat zelfs de
machtigste vorsten bevreesd moeten Zijn.
Daarom verheugen Wij Ons met ge
heel Onze ziel over een initiatief, dat
van uitstekend voordeel voor allen, meer
dan door iemand anders moet worden
goedgekeurd door Ons, die verheven tot
het Opperpriesterschap in de Kerk, de
plaats bekleeden van Hem, die de
Vorst en de Ood des vredes is..
En daarom verleenen wij van heeler
harte Onzen bijval en Onzen steun, aan
de autoriteit van al diegenen, die met
wijs beleid aan dat doel medewerken.
En Wij twijfelen niet dat die uitstekende
mannen, die met hun kracht van wijsheid
en burgerzin zich beijveren om in dezen
kommervollen tijd dep vrede te bevorde
ren, tevens aan de volken den souverei-
nen weg zullen wijzen naar de heilige en
algemeene opvolging der wetten van ge
rechtigheid en liefde. Want juist omdat
de vrede in werkelijkheid bestaat in de
orde, zal men tevergeefs vertrouwen dien
vrede te kunnen bezorgen, indien men
niet met alle'kracht zoekt te bewerken,
dat die deugden in eere worden gehou
den, die het begin en het voornaamste
fundament zijn der orde.
Gedachtig aan de voorbeelden van zoo
welen onzer jllustre Voorgangers, die, zoo
ver de tijdsomstandigheden het toelie
ten, ook op dien titel zooveel diensten
hebben bewezen aan de beschaving der
volkeren en aan de hechtheid der Konink
rijken, kunnen Wij ook thans niets beter
doen dan onze gebeden tot God richten
en met vurigheid smeeken tot den Heer,
die de harten der menschen kent en ze
beweegt zooals Hij wil, opdat Hij gena
dig moge steunen al diegenen, die zich
beijveren om aan de volkeren den vrede
te verschaffen, en opdat Hij goedgunstig
den vrede moge schenken aan de volke
ren, die eenstemmig dien vrede verlan
gen, opdat met terzijdestelling van allen
oorlog en vijandschap alle volkeren zich
mogen verheugen in de zoetheden
des vredes.
Met het oog op de hemelsche gunsten
en als onderpand van Onze welwillend
heid verleenen Wij van ganscher harte
aan U, eerbiedwaardige broeder, Onzen
Apostolischen zegen.
Gegeven te Rome bij St. Pieter, den
llden Juni 1911, het achtste jaar van
ons Pausschap. PIUS P.P. X.
De val van het Kabinet-Monis
wordt door de bladen van geen enkele
partij welwillend besproken. Zelfs de eigen
partij juicht, wat wel te begrijpen is, indien
het waar is, dat Delcassé en Caillaux ijve
rig gewerkt hebben om het ministerie,
waariiwze zelf zitting hadden te doen strui
kelen.
De avondbladen constateeren, dat al
heeft de kwestie van de evenredige verte
genwoordiging tot den val van het minis
terie bijgedragen, de hoofdreden is totale
krachteloosheid, onbevoegdheid en tot 't
uiterste gegane platheid. De „Temps"
zegt, het zou een ontoelaatbare dubbelzin
nigheid zijn aan de evenredige vertegen
woordiging de hoofdschuld te geven en de
diepe 'redenen, die den val moesten ver
wekken over het hoofd te zien. Het „Jour
nal des Débats" zegt: Het ministerie was
op. Het js bij de eerste gelegenheid weg
gejaagd. De kwestie van het opperbevel
was een voorwendsel, de boosheid van
eenige vijanden van evenredige vertegen
woordiging was bijzaak, het ministerie
was niets meer. De „Liberté" zegt: Het
ministerie was een schaduw, sommigen
zeggen zelfs, dat het nooit bestaan heeft.
Om te kunnen blijven leven, liet het alles
toe, dat werd een onhoudbare, gevaarlijke
toestand; van een regeering bleef niets
meer over. De kieskwestie heeft mogelijk
den afloop enkele uren bespoedigd, maar
eigenlijk is het ministerie ',!et omverge
worpen,'het is ineengestort
Alle bladen constateeren ook, dat de
positie van den opvolger moeielijk is, ten
gevolge van de linksche verdeeldheid over
de kieskewstie. De avondbladen betreu
ren bovendien de jammerlijke achterlijk
heid, waarin Monis de begrooting voor
1911 gelaten heeft. Deze is nog steeds
niet aangenomen. De „Liberté" vermeldt
een gerucht dat Cruppi, van wien men
denkt dat hij opnieuw buitenland zal krij
gen, zou werken om justitie te krijgen.
Gezien de verbluffende handigheid,
waarmede het Fransche parlement bewe
zen heeft de meest mogelijke kabinetten in
den kortst mogelijken tijd te verb ruiken (dit
prachtstuk heeft 110 dagen gezeten) is het
geen wonder dat er weinig liefhebbers
gevonden worden om het roer van het
staatsschip in handen te nemen.
Tegelijkertijd ongeveer had een enorme
ontplooiiing van zeemacht plaats in de
vlootrevue te Spithead
De vloot bestond uit drie divisies; de
Home Fleet, de Atlantische vloot en een
divisie kruisers, torpedobooten, torpedo
jagers en acht onderzeeërs.
De zee was vrij ruw, maar de zon brak
door en toen was het gezicht op al de 230
Britsche oorlogsschepen en vijftien vreem
de vaartuigen buitengewoon imposant. Op
de saluutschoten gingen alle vlaggen plot
seling in de hoogte. De „Heeinskerck"
had een prachtige plaats tusschen de
schepen van .China en Chili, en naast
het laatste oorlogsschip ging het konink
lijke jacht „Victor and Albert" liggen.
De koning ging om elf uur aan boord,
waarop een .imposante kanonnade volg
de. Alle oorlogsschepen vuurden 21
schoten af, de „Hcemskerck" snelvurend
met haar 71/2 c.M. kanonnen. Lte lucht
trilde van het oorverdoovend geluid, dat
den aanvang van de vlootrevue aankon
digde.
Geëscorteerd door vier torpedobooten
voer het koninklijke jacht langs de rijen
der schepen, terwijl de koning op de brug
stond, salueerend. Op alle schepen ston
den de officieren naast elkander op het
dek geschaard, terwijl elk schip het „God
save the King" liet hooren als de koning
passeerde. Toen kwam de zonneschijn de
schittering van het tafereel nog verhoo-
gen. De pracht er van was onbeschrijf-
en verblindend, en liet alle fantasie ver
achter zich. .Toen het koninklijke jacht zijn
plaat^ uitgezocht had, gingen alle bui-
tenlandsche admiraals aan boord, op au
diëntie, waarbij de schout-bij-nacht Kos
ter de Nederiandsche vloot vertegen -
woordigde. Het muziekkorps van de
„Heemskerck" speelde het volkslied van
elk land, welks admiraal passeerde. Daar
na begaven alle admiraals zich met het
koninklijke jacht aan land, waarbij alle
250 oorlogsschepen nogmaals 21 scho
ten afvuurden, toen het jacht buiten de
lijn der vaartuigen kwam. De kruitdamp
rondom was even imposant als „het ge
donder der kanonnen."
GEMENGD.
Heden is prinses Clotilde te Tu
rijn overleden.
Prinses Marie Clotilde Thérèse Louise,
een tante van koning Victor Emmanuel,
werd te Turijn geboren 2 Maart 1843,
huwde eveneens te Turijn op 30 Januari
1859 met prins Napoleon, die 19 Maart
1891 stierf.
In de Russische diplomatieke krin
gen is men, volgens den St. Petersburg-
schen correspondent van de Frankfurter
Zeitung, zeer bezorgd over den toestand
op den Balkan. Men vreest, dat de oor
logspartij1 in Montenegro de overhand zal
behouden.
Ondanks de maatregelen, die Cana-
lejas beloofd heeft te zullen nemen, schij
nen de monarchistische samenzweerders
rustig voort te gaan aan de Noordgrens
van Portugal. Zij zijn tot 4000 man aan
gegroeid.
De kruisers Adamastor en San Gabriel,
die schietoefeningen houden, hebben bij
Vianna do Castello marinetroepen aan
land gezet.
Het arbeidsconflict in Noorwegen
dreigt veel grooter afmetingen aan te ne
men, dan men aanvankelijk vermoedde.
Naar de Frankforter Zeitung bericht,
heeft de bond van werkgevers medege
deeld, dat 18,000 arbeiders in de cel-
Iulose-fabriek en houtzagerijen gisteren
over 14 dagen ontslagen gullen worden
en dat Zaterdag 15 Juli 14,000 arbeiders
zullen volgen. Aangezien de bond van
werkgevers eischt, dat de stakende mijn
werkers op de oude voorwaarden het
werk zullen hervatten, maakt de nationale
bond van vakvereenigingen zich gereed
verbitterden tegenstand te bieden. Men
verwacht een verbitterden strijd en een
zeer uitgebreide solidariteitsstaking.
In Konstantinopel en Triest zijn ver
schillende choleragevallen geconstateerd.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is aan j. van Weechen,
koster bij de roomsch-katholieke kerk te
Reek, verleend de bronzen eere-medaille:
verbonden aan de orde van Oranje-'Nas-
sau
is benoemd tot ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw B. W. Blijk
denstein, lid van den Raad van Commis
sarissen der Twentsche Bankvereeniging
B. W. Blijdenstein Co., te Hilversum;
is benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau mr. M. A. Wolfson, hoofd
commies bij het departement van Land
bouw, Nijverheid en Handel
is bij het departement van Landbouw,
Nijverheid en Handel benoemd tot ad
junct-commies mr. P. H. Ritter Jr.
zijn bevorderd tot commies der poste
rijen en telegrafie 3e kl., A. Plantenga,
H. Menalda
en M. M. D. Augustijn, allen thans
commies der posterijen en telegrafie 4e
kl. i
De visscherijwet.
Bij kon. besluit is bepaald, dat de vis
scherijwet den Isten Juli in werking za'
treden.
Kamer van Koophandel te Heerlen
Bij Kon. Besl. van 22 Juni is besloten
tot vestiging van een Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Heerlen, met in
gang van 1 Januari 1912.
De Kamer zal uit 7 leden bestaan.
Commissaris der Koningin voor
Noord-Holland.
De Haagsche correspondent van de
„Lw. Crt." meldt:
Naar mij met stelligheid verzekerd
wordt zal mr. G. van Tienhoven, als
Commissaris der Koningin voor Noord-
Holland worden opgevolgd door mr. W.
F. van Leeuwen, oud-burgemeester van
Amsterdam. 1 1
Limburg, mijn Vaderland.
Een Katholiek uit Noord - Nederland
schrijft ons onder dit opschrift:
Dezer dagen was het verkiezing voor
den Gemeenteraad ju een der Noord-
Limburgsche dorpen. Dagen, ja weken
te voren was er gewerkt en hard gewerkt
Niet door .een kiesvereeniging of propa-
gandaclub, maar door de twee heeren
candidaten zelf en hun aanhang, 't Moge
velen ten onzent ongelooflijk klinken, maar
feit is het, dat beide candidaten alle kie
zers, ten getale van 70U, één voor écn
aan huis gingen bezoeken, ten einde zich
hun stem te verzekeren. Ieder der can
didaten had zijn aanhang, waarvan de
kopstukken evenmin stilzaten. Zoo liep
o.a. de Burgervader, vurig voorstander
of liever lievig tegenstander van één der
candidaten, insgelijks persoonlijk alle kie
zers af, ons inziens iets geheel in strijd
met de waardigheid v^n Burgemeester.,
Er werd getracteerd, er werden schoons
beloften gedaan, in één woord aan beide
zijden liet men niets onbeproefd 0111 de
victorie te behalen.
Op den gewichtigen dag der stemming
stelde de protector van één der candi
daten zijn rijtuig, ja zelfs zijn auto ter
beschikking van de verafwonende boeren.
Wie dit ;iu leest, zal wel de gedachte
krijgen, dat bij deze verkiezing de be
langen der „goede zaak" op tspel ston
den, dat 'tging om een socialist of libe
raal of een zoogen. onafhankelijk katholiek
uit den Raad te weren. Maar neen, niets
van dit: de beide candidaten stonden be
kend als voorbeeldige Katholieken, op
wier katholiciteit niets te zeggen valt, zoo
dat er van princiepen geen sprake kon
zijner waren dan ook slechts klein
geestige familiebelangetjes en oude fa
miliegeschilletjes in het spel.
E11 gelet 1111 op de katholiciteit der can
didaten, zal liet den lezer nog ongeloof
lijker worden, *als hij verneemt, dat op
den bewusten verkiezingsdag ieder der
twee candidaten na onderling overleg aan
een ieder die ter stembureau kwam, twee
bonnetjes „goed voor 2 glazen bier" deed
aanbieden, zoodat iedere kiezer 4 glazen
bier kon gaan drinken op de gezondheid
der candidaten. Maar dit is nog niet alles
en niij dunkt de verwondering van een