Zaterdag
17
BUITENLAND.
2e Jaargang,
No. 514,
Ste Eeidóc he Soma/ut
Bureau OUDE SINGEL 34. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VEkSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Juni
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Op onzen post.
De lijnen van den komenden verkie
zingsstrijd voor den Gemeenteraad be
ginnen zich duidelijker af te teekenen.
[(Tegenover de drie Christelijke par
tijen, die eendrachtiglijk zullen samen-
I,werken, zullen staan de vrijzinnige groe
pen. Ook tusschen hen zal naar alle waar
schijnlijkheid samenwerking bestaan, be-
•Iducht als de vrijzinnigen zijn voor nieuws
•verliezen. De rumoerigste groep, de vrij
zinnig-democraten, die de vorige maal
'met een aantal eigen mannen uitkwam,
igaat thans voor met het overnemen van
(gemeenschappelijke candidaten. Unie-li-
iberalen zullen wel meegaan, en de oude
^[Vrijzinnige kiesvereeniging zal ten slotte
volgen, al kost het den oud-liberalen een
izetel. De beide socialistische partijen ont-
Ibreken nog in de concentratie, maar die
Ijhelpen bij de herstemming een bandje,
mede. Zij zijn de reserve-troepen der
liberalen.
De strijd zal feller worden, dan velen
onzer hebben gedacht. Men ziet aan den
overkant de wapenen na en brengt ze in
gereedheid;
Voor ons ligt hierin een waarschuwing
om op onze hoede te zijn.
Tn op onzen post
De 'dag van de stemming is Dinsdag
4 J u 1 i en van de herstemming Donder
dag 13 Juli.
Dan mag niemand afwezig zijn; dan
moet iedere Christelijke kiezer stemmen
op onze candidaten.
Daarom prente men de datums goed in
zijn geheugen.
Men denke aan de belangen, die speci
aal voor ons, Katholieken, op Jhgjt spel
staan. De kansen voor victorie zijn
beter dan ooit te voren. Verspelen wij nu
de gelegenheid, dan doet zij zich wellicht
in jaren niet meer voor.
Nogmaals: men zorge op den dag der
stemming, 4 Juli, en, zoo noodig, op dien
'der herstemming, 13 Juli, op zijn post te
zijn. Men regele zijn zaken, zijn vacanties,
kortom al zijn aangelegenheden zóó, dat
ieder kiezer ter stembus ga.
Doet ieder zijn plicht, dan wachten wij
met een gerust gemoed den uitslag af.
lit de Leidsche Vroedschap.
's-Jongen, 's-jongen, er werd weer
heel wat afgefokkerd in onzen Raad!
Een lange agenda, en daaronder andere
punten van groot belang. Zoo nu en dan
een vinnig debatje. En een uitstekende
leiding van den Voorzitter, die prachtig
op dreef was.
De debatten werden geopend door den
heer Bosch ,die een adres van de onder-
Wijzers aan de adressanten wilde terug
zenden, omdat 't in de Kollewijnsche
spelling was geschreven. De Heer Ver
gouwen merkte leuk op: maar als we alle
adressen met spelfouten moeten terug-
zen ,dan komt er geen een meer in be
handeling! De heer Pera moest echter
ook niet van 't Kollewijnsch hebben. Bij
stemming bleken 19 leden voor de vrij1-
:|heid, 9 voor 't verplichte De Vries-en-Te
(Winkel.
Bij een der onderwijzers-benoemingen
zag de heer Zwiers die over eenige
dagen in district II zich aan een her
kiezing moet onderwerpen kans, om
"voor salaris-verhooging van de openba
re onderwijzers te pleiten, waarop de
(Wethouder van Hamel antwoordde, dat
deze zaak bij B. en W. in voortdurende
stduie was.
Toen gingen we naar de graanbeurs,
f— natuurlijk niet, ó.n er een graantje te
pikken. Maar de pachter had geklaagd, dat
hij zich bij 't pachten vergist had. Hij had
gemeend, dat hij terstond alle huurpen
ningen voor de standplaatsen zou kunnen
innen. Maar, eilacie! zijn voorganger had
Wel bij 't half jaar, bij vooruitbetaling la
ten betalen. Hij vischte dus leelijk achter
't net.
De heeren Sijtsma en Pera namen ,t
voor hem op. De heer Fokker, die
Weer geweldig op zijn praatstoel zat, eq
jover alle onderwerpen het woord voer-
!de, ook al bleek dat hij er buitengewoon
slecht van op de hoogte was, de heer
jjFokker had geen meed'lij met den man,
Mus vigilantibus scriptum est, zei hij in
ft Hollandsch, dan had hij maar beter
tot zijn oogen moeten kijken.
De Voorzitter verdedigde klaar en hel
der 't standpunt van B. en W., met héi
schitterend resultaat, dat 't verzoek van
den heer Backer, om schadevergoeding,
werd afgewezen, met 27 tegen 1 stem.
De heer Pera, wien zelfs de heer Sijts
ma ontrouw Werd bleef leelijk in zeker
onder-kleedingstuk staan.
Van de Graanbeurs gingen onze vroe-
d e vaderen allemaal naar....Endegcest.
B. en W. hadden voorgesteld de le
verdieping van het kasteel Endegeest,
thans woning van den directeur, te ver
bouwen tot een afdeeling voor rustige
mannenpatiënten 3e klasse en over te
gaan tot den bouw van een nieuwe direc
teurswoning aan den Rijnsburgerweg.
De kosten zullen resp. bedragen f 6560
en f 15.000, totaal f21.560.
Eerst kwam de heer Pera in 't vuur,
en richtte zijn grof geschut tegen de
nieuwe directeurswoning. Toen deze
half plat geschoten was, kwam mr. Briët
en mikte met zijn scherp geladen geweer
regelrecht op den directeur. Na deze
afbrekende kritiek kwam de opbouwende
van den heer Roem hij wilde niet ver
bouwen, maar een geheel nieuw pavil
joen oprichten, waarbij de heer Sijts
ma aanstonds een handje kwam helpen.
Toen kwam hoe had hij zoolang kun
nen zwijgen mr. Fokker ,en zei, dat de
woning van f15.000 veel te duur was.
't Scheen er kwaad uit te zien met de
ze voordracht.
Maar toen kwam de burgemeester, die
tevens voorzitter is van de Endegeest-
commissie, en zette 't omgeschoten huis
weer netjes recht, plaatste den doodge
schoten directeur er weer levend in,
schoof 't nieuwe paviljoen met 'n breed
handgebaar op zij, en toonde glashelder
aan, dat f 15.000 een spot-goedkoopje
was.
Nog nooit hoorden wij den Voorzit
ter zoo krachtig. Men kon 't zien, zijn
betoog sloeg in bij den Raad, en als'
de voordracht er tenslotte met glans
doorging, (22 tegen stemmen), dan
was dat zeker op de eerste en voornaam
ste plaats te danken aan zijn uitstekende
verdediging.
't Mooist in zijn betoog was, dat hij
dvertuigend bewees, dat hetgeen de be
zuinigers wilde, veel duurder voor de
gemeente zou uitkomen.
Trouwens, 't is meer gezien, dat de
zuinigheid de wijsheid bedroog.
Na deze redevoering van den Voorzitter
kwam er nog wat geschermutsel voor tus
schen de heeren Pera en Dr. Meuleman,
De laatste beschuldigde den eerste, dat
hij „dikke woorden" gebruikte, waarop
deze vertoornd uitriep: „dank je wel
voor 't compliment". i
Natuurlijk repliceerde ook weer mr.
Fokker. Hij mag aan de stenografen ook
wel een zomer-fooi geven
Nadat de heer Mulder nog tevergeefs
getracht had een kleine f 1000 van de
bouwsom af te krijgen, trad de Voor
zitter zegevierend uit 't strijdperk.
Toen gingen we weer naar de gemeen
te terug, om met het verwijderen van
vuil te beginnen.
B. en W. stelden den Raad voor te be
sluiten
a., dat na afloop van het geldende
pachtcontract op 31 Dec. 1913 het
opgehaald stadsvuil zal worden ver
nietigd langs den weg der verbranding;
b. dat de v'uilverzameling en de
stadsreiniging in dat geval in eigen
beheer zal geschieden, en
c. dat het baggerwerk onder nader
vast te stellen voorwaarden zal worden
uitbesteed.
De heer Pera trachtte eerst M heele
voarstel, althans voorloopig, te verwij
deren.
De heer Fokker „daar is ie weer
riep er een, vond dat ook. Zes weken
om zulk een groot rapport te bëstudee-
ren, dat is veel te kort! zoo imeende hij.
Wat hem echter niet belette, er later
nog twee redevoeringen over te houden.
Wethouder Korevaar maakte echter
den Raad duidelijk, dat er vandaag over
't voorstel gestemd moest worden;
was de laatste dag, dat de gemeente nog
sie noodige gronden in handen had.
Toen volgde een uitvoerige kritiekj,
door de heeren Sijtsma, Vergouwen,
Hoogeboom en.... Fokker uitgeoefend
op 't rapport der deskundigen.
De l£eer Fokker zei, dat hij" „nuch
tere kritiek" zou geven. Zeker omdat we
pas van de Graanbeurs kwamenNu,
hij kwam weer van een slechte reis
thuis. De heer Kor.evaai aam Jigm even
bij de ooren drukte 't rapport der des
kundigen tegen zijn neus, en zeilees
dan zul je zien, dat je kritiek misschien
wel nuchter was, inaar... geen kritiek.
Zoo in den hoek geduwd, zou een an
der gedacht hebbenlaat ik nu maar
zwijgen. Niet aldus mr. Fokker. Weer
vroeg hij 't woord. (Ik was de tel kwijt
•maar 't was.: geloof ik, voor de 17e
keer, dezen middag.)
Toen werd het zelfs den vrijzinnigen
mr. de Vries "te machtig en hij stelde voor
het debat te sluiten.
Mr. Fokker boos. Hij mocht toch nog
wel wat zeggen.
Nu, als hij 't dan maar héél kort
maakt, zei, vaderlijk vermanend, de
Voorzitter, terwijl Mr. de Vries, die zelf
alleen 't woord voert, als hij werkelijk
wat te zeggen heeft, zat te mopperen
om den kostelijken tijd, die verloren
ging.
Nadat de heer Korevaar den heer Fok
ker nog eens zoo heel eventjes, had af
gedroogd, werd 't voorstel van B. en
W. aangenomen met 25 tegen 1 stem.
Weer stond de heer Pera alleen, in het
onneembaar kleedingstuk.
Toen werd nog eventjes de nieuwe
verordening op de straatpolitie afgeha
merd, en daarna mochten we om half
zes naar huis.
De verordening op de publieke verma
kelijkheden bleef onbehandeld liggen.
Naar wij vernaaien, zouden de heeren
Mr. Aalberse en Dr. Meuleman op de
ze verordening een amendement voor
stellen, om haar niet toepasselijk te
verklaren op „muziekuitvoeringen", waar
voor geen entree geheven wordt.
Wordt dit amendement aangenomen,
dan zullen dus alle café's, waar muziek
wordt gemaakt, de belasting niet be
hoeven te betalen. Een groote grief zal
daardoor zijn weggenomen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Nog steeds zijn de berichten over het
geheimzinnige schip, aan boord waarvan
zich de
ex-presidentCastro
zou bevinden, allerminst duidelijk. Weet
de Parijsche editie van de „New York He
rald" te melden, dat het Haïtiaansche
oorlogsschip „President Simon" de haven
van Port-au-Prince was binnengekomen
met zekeren heer Grosstuck (het schip
wordt ook met den naam Consul Gros
stuck genoemd) en Castro aan boord, vol
gens een bericht van de Press-Centrale
zijn alle berichten, dat Castro aan boord
van den vroegeren Italiaanschen kruiser
„Umbria" is, uit de lucht gegrepen. Het
schip is door den te Berlijn gevestigden
consul van Ecuador Grosstuck van de
Italiaansche regeering gekocht en aan
Haïti overgedaan. Zoolang het schip ech
ter niet in Port au Prince betaald en af
geleverd is, blijft het het eigendom van
den heer Grosstiick, draagt het zijn naam
en voert het de Duitsche vlag.
Het is in 1893 bij Orlando in Uvorno
gebouwd en meet 2500 ton. In dit voor
jaar is het opgeknapt en vervolgens ge
heel met oudgedienden van de Duitsche
marine bemand en naar Midden-Amerika
vertrokken. Aan boord bevindt zich de
procuratiehouder Jacobi van Grosstiick.
die eenigszins op Castro moet lijken.
De kruiser is door Haïti gekocht om
bij een opstand dienst te doen en des
noods den president een toevlucht te bie
den.
Dit bericht wordt van verschillende zij
den bevestigd. De naam van Grosstiick
is te vinden in het Berlijnsche adresboek
met de bijvoeging: leverancier van het le
ger, handelaar in oorlogsbehoeften, wa
pens, ammunitie, artillerie-materiaal, oor
logsschepen en militaire uitrustingen.
Grosstiick is door een medewerker van
de „Lokal-Anzeiger" ondervraagd. Hij
bevestigde bovenstaande mededeelingen
Het schip is met talrijke zware kanonnen
gewapend, heeft veel ammunitie, maar
geen andere wapens aan boord. Het ge
rucht, dat Castro aan boord was, is ont
staan, doordat het schip, om nieuwen
voorraad op te doen, Las I*almas heeft
aangedaan, toen Castro daar vertoefde.
De heer Grosstiick had juist een telegram
gekregen, met het bericht, dat het schip
te Port-au-Prince binnengevallen en door
de overheid feestelijk ontvangen was.
Hij vertelde nog, dat Castro wel in-
4erti>4 toext hij ia de kUnjek vaxi Ir. Israel
te Berlijn lag, over den aankoop van twee
schepen met hem onderhandeld had. Zij
waren het ook eens geworden, toen Cas
tro werd afgezet en Grosstiick niet meer
met hem te doen wilde hebben.
Hoe men echter aan het bericht komt,
dat Castro aan boord zou zijn, blijft voor
alsnog een raadsel. Men vermoedt dat dit
relletje door de Haïtiaansche regeering op
touw is gezet om het werkelijke doel van
het schip te verbergen.
De berichten, die de verschillende bla
den uit
Noord-Portugal
brengen, zijn alarmeerend.
In de Engelsche pers doet het gerucht
de ronde dat het garnizoen te Chavez
den plaatselijken commandant heeft ver
moord en een monarchistische tegenrevo-
lutie is begonnen. De „Lokal Anzeiger"
verzekert uit vertrouwbare bron te we
ten, dat de stemming in de Noord-Portu-
geesche garnizoenen Braga en Chavez
zeer verontrustend is. De ministerraad
komt iederen dag bijeen, maar schijnt nog
niet het juiste middel gevonden te hebben
om het uitgangspunt der beroering te ont
dekken. De royalisten schijnen financieel
zeer sterk te staan.
Voorts wordt gemeld, dat de Spaansche
regeering gelast heeft de monarchistische
leiders Paiva Couceiro en Alvara Chagas
in hechtenis te nemen. De minister van
buitcnlandsche zaken heeft een bezoek ge
bracht aan dat gedeelte van de grens,
waar, volgens de geruchten, de konings
gezinde troepen een inval voorbereidden.
De minister is zeer toegejuicht.
De Lissabonsche „Republica" verneemt
dat Paiva Couceiro met onbekend doel uit
Vigo vertrokken is. Het Duitsche s.s.
Gemina heeft te Vigo 5 wagens wapenen
aangevoerd, waarbij zich snelvuurgeschut
bevond.
Couceiro schijnt door den gouverneur
van Pontevreda (Spanje) gesteund te
worden.
Volgens het Lissabonsche blad „A Ca
pital", heeft de regeering vernomen, dat
het aantal strijdkrachten, waarover de
monarchisten beschikken, met den dag
toeneemt. Groote scharen, wordt er ver
der gemeld, rukken naar de Noordergrens,
niet ver van de Portugeesche stad Cha
ves, op; de regeering heeft daar dadelijk
troepen geconcentreerd. Dientengevolge
trokken de aanvoerders der royalisten,
Couceiro en Coutinho, hun legerafdeelin-
gen in het aan de andere zijde van de
grens gelegen gebergte Serra de Larouco
samen en rukten dan op in de richting
van Braga. Dit is inderdaad een der
zwakste punten van het Portugeesch ge
bied en hieruit wordt ook verklaard, dat
de regeering zoo spoedig mogelijk troepen
naar Braga heeft gezonden.
Ook de uit krijgskundig oogpunt ge
wichtige punten Ponte da Barca en Mon-
talegro alsmede eenige andere werden
door troepen, die met maxim-kanonnen
toegerust zijn, bezet. De algemeene opinie
is, dat de royalistische strijdkrachten het
niet zullen wagen om de Portugeesche
republiek binnen te trekken. Toch acht
men groote voorzichtigheid noodzakelijk,
daar kapitein Couceiro met honderden
royalisten, die van geweren en revolvers
voorzien zijn, in Verin gezien is; ook op
andere punten langs de grens hebben zich
enkele monarchistische troepen-afdeelin-
lingen verdeeld en hare aanvoerders be
zoeken van tdij tot tijd 's nachts per auto
mobiel de voorposten. Op de bergen, die
tegenover de stellingen der monarchisten
gelegen zijn, heeft de regeering artillerie
geplaatst om in geval van van een poging
tot inval op Portugeesch gebied de monar
chisten dadelijk door geschutsvuur terug
te drijven.
Het blijkt uiterst moeilijk het den
Fransche wijngaardeniers
naar den zin te maken. In Aube is men
tevreden over de houding, die de .regee
ring dezer dagen in den Senaat heeft aan
genomen, maar in Mame verzekeren de
wijnboeren, dat zij geen vreemden wijn
in de kelders zullen dulden. De militaire
bezetting zal niet eeuwig duren, rede
neeren zij, en zoo noodig zullen we ons
ook wel zelf recht verschaffen. Ook in
Gironde heerscht ongenoegen.
Naar aanleiding van deze nieuwe gis
ting heeft de prefectuur van het Marne-
departement aan de burgemeesters der
wijiibouwende gemeenten een nota toe
gezonden, waarin zij, na den tekst van
de motie van den Senaat aangehaald te
hebben, zegt, dat de regeering rekent op
het gezond verstand der .wijnbouwers uit
het Marne-departement, opdat zij met ver
trouwen de maatregelen zullen afwachten,
die het stelsel der administratieve delimi
tation zullen vervangen, welk stelsel van
kracht z4 blijven, totdat de Kamer het
ontwerp der regeering zal hebben aan
genomen.
Te Bar-sur-Aube hebben de leden van
hel centraal-comité voor de verdediging
van de wijnbouwersbclangen, die giste
ren de zitting van den Senaat bijwoonden,
vergaderd om aan de wijnbouwers te
verzoeken in de grootste kalmte het wets
ontwerp af te wachten, dat werd aange
kondigd door den minister van landbouw.
De grondswetherziening.
van Griekenland is nu zoo goed als ge
reed. Binnen enkele weken verwacht men
dat de nieuwe grondwet in de Staatscou
rant zal gepubliceerd worden.
De voornaamste bepalingen zijn
Als officieele taal wordt de taal der
staatswetten beschouwd. Algemeene leer
plicht wordt opnieuw ingevoerd. Politieke
misdadigers kunnen tegen borgstelling
worden vrijgelaten. Iemand, die in hech
tenis genomen wordt, moet binnen 24 uur
voor den bevoegden rechter verschijnen.
Dan regeren de nieuwe bepalingen nog
de verkiesbaarheid voor de Kamer, de
bezoldiging van Kamerleden, de persccn-
suur, de verkiezingen en de bevoegdheid
der rechterlijke macht.
Bezoldigde ambtenaren, officieren, bur
gemeesters, notarissen, hypotheek-ambte
naren, deurwaarders kunnen alleen tot
lid der Kamer worden gekozen, wanneer
zij vóór de candidaatstelling hun ambt
hebben neergelegd. Met het Kamerlid
maatschap zjjn onvereenigbaar de betrek
king van directeur eener handelsmaat
schappij, lid van een raad van toezicht,
bezoldigd advocaat. Ambtenaren van han
delsmaatschappijenwelke bijzondere
voorrechten genieten of staatssubsidie
ontvangen, moeten binnen acht dagen nu
hun verkiezing verklaren, dat zij hun
ambt nederleggen.
Nadat wij langen tijd niets van Grieken
land gehoord hadden, belooft dit weer
iets voor de toekomst. Daar staan de
roerige Grieken borg voor.
GEMENGD.
Eergiste-ren werd in het Engelsche
Lagerhuis de vraag gesteld, of de regee
ring kon opgeven hoewel lieden in de
laatste tien jaren in Engelsch-Indië aan
pest zijn overleden.
Namens de regeering werd hierop eene
schriftelijke opgave verstrekt, blijkens
welke van 1901 tot en met 1910 6.473.704
personen tengevolge van pest zijn over
leden.
De regeering verklaarde dat er geen
reden was te gelooven aan het verzwijgen
van pestgevallen, zoodat bedoeld cijfer
wel het totaal zal aangeven van de slacht
offers der pest in Engelsch-Indië.
Die ziekte maakte in genoemd tijdvak
het grootste aantal slachtoffers in 1907,
n.l. 1.325.892 terwijl volgens de vobr-
loopige opgave in 1910 511.202 personen
aan die ziekte bezweken.
Uit Rome wordt geseind, dat gister
avond het Pauselijk gezantschap, dat bij
de kroning van koning George V tegen
woordig zal zijn, uit de eeuwige stad is
vertrokken. Het begeeft zich per trein
naar Ostende, waar het zich zal inschepen
voor Londen.
Het Neue Wiener Tageblatt ver-'
zekert, dat koning Peter van Servië in
het begin van den herfst een bezoek aan
het Oostenrijksche hof zal brengen.
De Times verneemt uit Cettinje, dat
de Albaneesche stam Challa, die nog niet
aan den opstand heeft deelgenomen, naar
Skoetari is opgetrokken, dat geheel van
troepen is ontbloot. Men heeft twee ba
taljons tegen de opstandelingen uitgezon
den, de vijandelijkheden zijn bij Setsje
begonnen.
Van Durazzo zijn troepen gezonden
naar Kroya en Tirana, waar de houding
der bevolking weifelend is.
Limantour, de voormalige Mexicaan-
sche minister van financiën, die zich in
Canada bevindt, zou heden, Vrijdag, uit
dat land vertrekken naar Engeland. De
medewerker en rechterhand van Porfirio
Diaz heeft zich laten interviewen over
de naaste toekomst van het land, dat hij
als politieke balling heeft moeten ver-t
laten. Limantour gaf te kennen, vertrou*
wen Je stellen in het nieuwe regime*
Noch de binnenlandsche noch de buiten*
landsche belangen van Mexico loopen z. 'u
gevaar. Hij verwacht, dat Madero als pre*
sident zal .worden verkozen, en dat dan
